Ë S s É f e s r t
Rom. 8 g.
R om.}.*:,
non pûtuit.Lantpades eins, lampades ignisatquefiamniarüm.Vi-
uacitas verbi deitatis^& ftammarum illuvninationis wen-
i tiuVn, Spiritusfandi iriblxicde lampade. Adfump|0 nolo
41, b, ! mine procédere pr®fcntidocuitlöco, & vt oftenderit de
j deVnaeadertique lüce illuminari iuftos | impios autem I crémavi.lampades ignis dixit pröcederc.jlfl«* mulunonpo-
1tuerunt exthiguere charitatem,riequ efiuminà obrUerunt illam. De
quaPaüius iiàprofequitur, quisfios'feparabit a charitateChri-
ftïïboec cbaritasdiffufaeft incordibus nojtris per Spiritumfanftum:
j nec in ulcitudine infipiencium populorum^proidolplatriç
I defenfione,extinguipotuitvitquam:de quibùqirçceptio,
tormentorum inundatione no potuitextingui, licet quafi
de fluminibus inundautt. Si dederitbomo omnmfubfiannam
domusfuApro dileclione, quafi nihil deficient eum. Hie namque
i diledionem pro atnore pofuic in quo fi quis iocederet,
nec periculum cogitat, nec fi dederit o im cmfen fu m, do-
mUsfuae fentit : & quanto magis multas peiTonâs curaue-
rit,tanro vilior efficitur & deipedior.Cceleftis diledionis
tatiseft , hocin imagine pervirtutfcm fignorum martyres
eius efficiantur: id eft | v t ficutcomparibus virtutibus ful-
gebant martyres quibus d icitur, maiora horum facietis, Ita
eor,nmexempla fequenteseiusfimilesfiant. Hic magnus
artife*Sermo De i, in Apoftolörum eledioneparat fibi,
i mputribili,märeria,tabulatum. Ego tnurüs: V ha Ierufalem
ciuitafquc Ecclefia,cuius Chriftus,culmen, cuius Patriarch
® , fundamentum, cuius muri»Prophet®, cuiüs port®,
Apoftoli,cuiUsferüi,imitatoreseorum,cuius;filij(hoceft,
ciues)omniurn Credentium multitudp:Gui dicituv.Lauda
Ièrufitlcm Dominum,Sc reliquä. Etvbera meaficut turris extern-
porequofactafunt cor am eo,quafipacemreperiens. Q uicquidin
myfterio pr®figuracum eft, vel in omnium gentium vel in
quofhrn petfona a capitehuius Cantici vfque ad pr®ièn-
temyerficulum d idum e ft , intelligitur efie completum,
Hincveroinhisqu® fequuntur , propri® & (ingularitcr
eled® vq^inducitur V per quampax terra effu fa eft, qu®
pér fidem redamin vifceribus Chrifti , intra vrbem inexm
m i
iK jt i lu iU V iu u i c iu y i iu i v j 1 , • • . | rn.' r 1 •'
amm® perfed® inducituf amor pr®(ènti loco : q u s fiv ir i pugnabilem fórtiffimo muro yailata conliltit. ^ ttftu ic
^fueritdilédionèinflammata , & toto affedu adh®Ierir, contra hoftem dicit pugnanti, adfumpta ammaRedem-
nunquam merüitignem ,b eftia s ,& re liqu a , pro eius fide ptoris,Ego?»«ra: póculdubioconfolationis.yoxeitpra-
& pro eius nomine.Omnis enim cafta anima non mpltas, nunciata qüaro dixit Apoftólis, confidite, ego vicimundum.
fed vnam formam diligit: & ideo nunquam ddpicitur ab j Perquödverus hominum defenfqrprobatur > docendo,
ea,fed vfque in finem diligituir, & non exhaurit lubftantia Ego wiar«s,&réliqua.y bera ergo huius,Apoftoli/ufcéptam
dohiusfu® per multas , tedaugmentat rubftanti® merci- j dodrinam pdrrigunt paruulis animabus. Sicut turris,
• monijsthefauios domus menus fu®:de quibus dicitur, bo- j Quiaficut p^r os nutrit,ita per eos d^fendkgcclefi® ciui-
, »«o^r,&reliqua,de^adicitur,Kw4W/>«94Dffwi»o,&re- tatehnquivtturris,murum,:' dodrinarti Chrifti ornare
probantur. Securus ergo jn his turribus, diuin® (cientiæ
armis circumdatus confiftit qui in eorum fide immobilis
permanet. Nam fi dut turris, portatur à muro, & intra tur-
res arma poiïtajira per fidem à Chriftô fiiftentatur Apofto-
li,& per Apoftolos Fidelium turma, in qûibus vit® exempla
& red® fidèi arma funt collocata: quæ, qui indefinén-
cer tenet,vincit,qui dimiièrit vincitur.Et quemadmodüm
fed a eftimmaculata, itapermanfit coram eo:quæ iolain-1
ter Deum.&hominem paeem reperit & Mundo tradidit
clamantibus Angelisin eius omi^Gloria in &ccelfispeo:ôc re-
liqua.Etipfe dicic,P<*««i meam do vobis.Et Paulus dicitj.QM»
efipaxnoftrit:V tique paeem inuenit celando poteftatem,Ôi
monftrando infirmitatem. Vintafuïtpacificoin ea qua habet
populos, tradidit earn euflodibus, Viradfèrtprofruftu eius mille ar-
genteos. H®c vi nea plebs Ifrael, cuiiis caput Ieruiàlem,in
quaerat redesSalompnis:Qui vinea,id eft,populus habés
Dei notitizm,fuit:Pactfico,pethoc quod crederet Prophetis
quiChriftumprænunciabantventurum , qui eft paxna-,
ftra,& (vtipCemetzk)Egofumvitisvera. Nam ficutciuitas
vel muruseft,cum défendit abinipugnatione d®monum,
itavitis eft,, cum dodrinæ iuæjiqqorem credentibus porl
»qua,& quam Salomon omnibus diuitijs anteponens ac-
\t. cipit.Nam vt nobis exempla caftitatis vel làpientiæ pinge-
Gentfii6.» rërïtur, indiuinislibris, Patriarcharumconnubiadeferi-
buutui-. Abraham igitur non leuitate tradus, fed propter
poftèritatémjdçp.recanti Sar® vc coniugio vtere^ur ancil-
læfuæ, vijTlegiturpr®buifle confenfum. Ilaacuttiiliterv-
Gfrt.24.-g, nam legimus duxiflc,de qua dicitur, fufiüptt ifaacRebeccam
Gih.29. d\ ^»j.Iacobâutèm,licet de quatuor,fufeepit Liberos,
ynamtamendilexitRachel. Paulus ziv.Etfi babuero prophet
iam^ &reliqua, charitatemautem nonhabeam, nihil mihi
prodesl,Ci pro nomine eius ititcrficiar,nihil feci boni operis,
Defpiciunteum qui charitatem non habet pcenarum, An-
gèli in die Iudicij : Nàm de hoc non dubito Apoftolum
diçere, Qujttotam feruauerit,offenditautem intvno, & rcliqua.
I Q u id autem prodeft omnis pbferuatio Legis hæretico,
qui iplum Legislatbrem pèrdidit blafphemandoicuius ,di- I d ip vnicaexcludit pmnes.Sorornoflrafdruaeft,&vberanon
I habet,quidfaciemusforori noflraindiequandoaüoquendaeftlSo-,
j ro r , prdculdubib plebs iplaludaica fub finem Mundi ad-
duda ad fidem intelligitur, quam diximdl deincredulitansdefertoafccndi(
re,T;bi Deus noncolitur ,;innixa fu- , — ......— , ------------- ---------, .
? S'P jjer verbum Dei * delitijs affluens cognita fide indiuiduæ i rigic.De bac ergo vite,eft Chrifto totayinea domus Ifrael,
1 Trinitatisf Soror, quoniam defèmine deicendit de quo | vel omnis humana progenies quç conuerfafüerit ex ama-
Ghriftus fecundum catnem,& Ecclefia fecundum fidem, ritudine vitis alien® & éi inferta elïè probatur.Cum in to-
qûæyhum corpus Chriftiifieut anima Chrifti vnaperfona | to mundo Vitis nomine appellatur populus, totus cre-
cum verbo efFèdaprobatur : Et qu® pieçatisaffédu dicif, dentium Chrifto chorus intelligitur. Huius vipeæàgrico-
SorornofiraparuaeH , quia in nouiffimis diebus ventura eft j la Pater,in oftenfione Filij fui,tradiditeam cuftodibui A-
ad haneglptiam fraternitatis. Nam quod ait, vbera non ha- ! poftolis eoru mque vicarijs,vt frudus fidèi ( quos per T ri*
fcrt.-oftendit earn in Mundi fine fapientiiïïmos viros d o d o - i ni tat is confefllönem profert ) nonà Volucribusvel be-
res non habituräm per ^uos nutriataliaSanimas,ficutaliç | ftijs coeli dæmonibus deuorentur.Interquos cuftodes,ille
gentes, eo quod infantiæ tempore, needum adpuberta- T adfertprofruclu eius milleargenteos qui vir fortilfimus eftÿficut
tem adduda. Dies autem aliocutionis plebïs huius, illi H
mihi videntur quando ab Anticlftifto vel citis miniftris
alloquenda eft plebs Chriftiana,an eligat negato Chrifto
fibiinflederc colla an atrpeiffith® morti fuccumbere. Si
murweïl, adificernwfupereumpropugnacula argentea : fi ofiium,
cojnpingamusillud tdbulis cedmis. Videtur mihi in hac plebe,
ços incélligi muros qui ynuîn Deum omnipotentem co-
gnouecunt, proximifadiDeoPatri;Illi vero, quipro eius
nomineparati funt fanguinémfundere, qui exerhplofuo
bftïum cfeduhtatis præbent ingreflui ad falutem,comparateur.
Sed huiufinodi murus, neceïlaria habet ædificari.
fuper fe verbo Dei Chrifto , per notitiam Trinitatis , per
baptifmi',facça me n ta , perSpiritum feptiformem , pro*
pngnacula argentea, in quibusàfæculis, redemptionis
noftræfpléndoremicat , in quibus tutiflimus eonfiftata
diaboli fagiitiSjrâeionàbilis ammæ fenfus. Igitur tanta eft
bWriignitas Ddmini
loan. 16.g.
G
LUS. 2.4.
loan 14 et
Efhsf.zM
lEpht&di
[lo*n.iy i
R fa s b.
Paulus qui dicit, Amplius illisomnibuslabordui. Argentum c-
nim ad fplendorem dodrinæ refer tur , velintcrpretatio-
nem diuin® feriptur®; Millevero,quiaiolidus,plenarius
& i ndiuifi bilis numerus eft, ad fidei confelfionem, in qua
vnusinteger & pe rfeda s dicitur Deus in tribus perionis
coæternis,referre poffùmus.De qua fidei confeflîone pullulât
decies centefimus frudus Apoftolieus per decêm
verba præceptorum decalogi (eminatus.Sictamen tradità
euftodibus, vt ipfe præfens vineæ fernper, ab eius eufto-
dia non recédai,ficut (equitur:
Vinea mea coram me itf.Talibus tradi ta eft eufiod ibus,qui
digni:funt audire , Eue ego vobifeum fum vfque ad confummd-
tionemfiuuli. Mille tut pacifie i ,& ducenti bis quieufiodiunt fruit us
eius.
Pro vineaexcolenda, Pacificus, Chriftusaflumptüsho-
mo,perdodrin®,vit®immaeulat®,&amariifimæpaffiQ-
ttis\zbqiem:mi1ie,argenteos,id eft.honoremmaieftatis accfi-
H
.Gords.b
*• i p ï t , perqueniGOriiunàus intfiuifibiliKt perverba Pattis fed per patientiara hinuloram qui exaipetati vel compte- ,1 ebmprobatur. De q u o Patilus d icit, Humiliduiffevfyulad he»fi Bon tribimnttalioaem.fap me audite vocetntuam. |
pWf*: g VocatEcdefiàm Chriftusdicendo, Verni a im m m , te
ftwm. '&m fm m m . Quætrinagennflexio praifigaratut' re!iqua,deqitavocationedtçitùrjFi£Me<«di™wcemt8dt».g: •
perniiliefihnimnumeruinqui&Ttinttatisformam «£ v - Ëtha fcvo xqu ïau d ired e fid etatChriftuse ft.faiicut.eum I
nius deitatispotentiam dignofeitur defignare. ( Milled- verum hùmitiem çredidit crucifixum quando venit habi-
mus enim numéros, qui venit in patte pacificum, pertre- tareinhottis ( id e ft, in coetu Fidelium ) ita yetum eum
ccnrenos & centenos teternos cncûtiit.t-rium repeties per- D ram credit in màieftarppaterna, cum ante tribunal per- |
fonavum.) Vno veroqnjfupereft, quifuppletnumerum, fcciitoresaddudtifuerintadiudicandiim.Diccndo enim, ~tiatt.iit.
vnusDeusmonftratnr,inCnriftoMundum reconcilians. fugciiUStemi, auditamfecicvocemfuamquamdeiiderat
Siue numéros videlicet ducentorum, duplicem coronam Cfiriftusaudire. Per quodconfiterurcumfdlumin terra,
deftgnat,quamfinrcuftodesvineaèpercepturi : Alteram folnminteromneshomines,hominemquidem,fedine-
lmmaculate v iuen do, alteramreétedocendo : Alteram | riarrabiliordinenatnm: quiomninofolusfordidamcon-
quam Saluator pro d imifttsaffedibus 8c fubftâtijsfieculi, uerfationem hominurafügïens.folus fupradidosmontes
centuplo in præfenti feculci reddit -, alteram quam in vita aromatum afeendens, v t cceli terræque dominator efticc-
Iju titt -i aterna,infuturodonabit. Reddirutergoiuftaniercesv- Ktatficaiiicuai,amJiierabamaidixteram:ScteU<\ain Et
fiarc-i.-d trjfquc’ plantanti moriendqueprovinea,aflnraptohomi- nonfuitvtiqttequieumcognpfcerèt , Co quodiolusho-
S 3 **• neipacifico,8ccuftodibiisvineæ.IlleinterinnHmerosmil- monouo brdine de,in tad o v tero intervetéres homines
Mat.z8. t
Pfial.iafi.
j lenarios,diuinitatis gloriam, Apoftoli vero eorumqvçon-
fimileSjipfam ccucem fufeipiunt Redemptoris.Quoniatn
: ficut per Hebræam, Syram, & Græçam linguas, per priml
j literamjvnum & mille fignatunica ducenti, per literam de- I cimamfqu® Crücem deformat,$c eft fimilis Lacing liter®
f X vicelim® prim® ) fignantur.In qua quia nouit diuinitas
Mattdt.d animasomnesco\\ocztzs,dicit,fiquispofimevenirevolUerit.id
eft,i« glortqmzieûzmiabneget femetipfitmfibi,&tollatcruc?fua.
| Qui habitas in bonis, amici aufçultant tefac me audite voeïtuam.
j O uinia quæcunque ab incarnatione Domini h&ftri Iefii
I Chrifti zdez funt vel aguntur, à capite huius Cantici vfque
apparit Mundo.Per5fr/«grf^inquit)quando in manibus im-
piorqm tenetur.-nunc autem ad illam potentiam maiefta-
tisvtique caro fupradiiftam Alcenfionis fugam migrauit,
vbi Chérubin & Sedes, & reliqui , qüos Sponlâ aro-
matum montes ap p e lla t, vnde iuftus'vltro criminum
vehiet in gloria Dei Patris. Diuerfarum gentium plébem
pro loco vel caulâ, amicam, Spon(àm, fororem, & imma-
cularamappellatide quibus, velutvnüm corpus quinque
fenfibus quibus vmuerfa opera agntifcuntur,fit,ita in hoc
CamicofigurauitquinquiesSponfieimaginem,mutand6
perfonas ex m&'.Sexaginta funtregina:8c reliqua : Vel filîam;
acJ hune verficülum , i n perfona Ecclefi® in ænigmâtibus & illam vnicam marri fu®,& eam qu® vbera habet. Quas
i vel figurisdi<âafunr:Nuuc vero prope finem Cantici,vfqj | quinque perfonas , quinque opinorintelJigi linguas, N e -
! adhüc verficulü, inperfona Ecclefi®, ea quæ agenda {unt,;| bræam, Q ræcam,Ægyptiam, Latinam,&Syriacam.Poft-
1 dùm finem acceperit Mundu«, expönit Spiritus fanctus. ca vero quæcumquelub coelo funt ali® conueri® adChn-
Hæcergofpbnfa., id e ft, çongregatio fanftarumanima-
rum, vocatur ad gloriam refurrctfcionis'c ad quam gloriam
, ducatum p ræftànt humilitàs j & charitas , &
; apoÛolica fides. Significat igitur Spiritus fandus quod
ftum.his quafi mêmbra corpori inlèruntur. Qu® omnes
vrium Deum credentes omnipotehtem , ynum Redem-
ptorem Chtiftuiïi Dei Filium confitentes,vnum Spiritum
fandum ex vtroque procedentem fufeipientes
Morc. sA. noui(fima Pérfeeutionp nihil âliud defiderat à Iudæis corpus Ecclefi® faciunt. De quibus quinque linguis dpi- Vjfa.x9.t
T ' ' C r e a to r , nificonfelîîonis vocetn , qui d ic it, Siquü me nor perEfaiàm Prophetatum:Er«»t(inquit) indieiüa,cum G
KreBqo». Tunccomplebi-; difroperitDominns vinculnm populifdi qnlnqne ciùi^-
tur confcflïbnis vox per turbam Martyrum in Omni M ü- tesemnt in terra Ægyptidoquqitcs linguam Chanaanjfct
do-I» harm,id eft, in cbimenticulis Fidelium : quam appa- Gu ita s Solis vocabirur vna.Ægyptus fdlicct,otfr#«f« vel
rere defiderat agminibus Angelorum , Patriarcharumi M H I B I M M quod totttsMnndus in incarnatione W Q »
Ptbphëtatum.vtftMartyrum,qubs,amicos.pra:fentiloco C h tiftifuiflèà lô an n ed o c em rcum de eo a it, I «mesmte-
noininatiit.Proculdubio gàudentin eius confeflîone, fie- »eiróiacer;8creliqua.Chanaanautem,er*mpcp8/i«:dequo
ut eins ctüdelitate fuetant contriftali cum diceret, crucijï- dicitar,Btfiditfiiper/iagilliismm velutignis. Et de piebc Fie-
vr-nuncautemdnlciflimam confeiBonisvoceofeius, ex bra aSo liü ftitiæChriftnso rtus , fciensineius Afcénftone
inimicisamicicffeaiaufcultànr.F8^diieaeini,^8^rai/8re adregnum teuocativtacceleret ^etpctuæ litttiæ dies, in
caprea hinuloqueceruorum fupet montes aromatum. H®c videlr- quo, eo facie ad faciem perfruatur.
cetSponfa , prædida plebs, voçataà Chrifto ore D o d o rü , ;
liane reddit vocem relpóhfio nis fu® qua conficeturlead
F IN I5 E P ITOM E S LVCAE 7 N COMMEN -
h ó ed e ccelorum möntibus defcendifle v t proftrato ho-
taria AponÿinCanùca.
fte,adfumptam càrnem ( triumpharis ) fecumad coelorum
montes leuaret. Arpmataautem ( vtfæpe d id um eft )ex
multispdoramentifpeciebus in tenuiffimum puluerére- T t i r o T T
i dadis.conficiuntunvis m edicamenti,&mortuiscorpori- y J ) ^ ] j K 1 ( j U i l VJT 1 1
j bü s(fu gato fcerore ) tribuit incörruptionem, vtfupradi- j
d i montes ccclorum influxilïe Ipiritalem anim® medici- i
; nam probantür, Hortamurergo eum perhæcænigmata,
{ non deiedis Iocisvel quibufeumque móntibus (ficut re-
ttp in alijsfecis didurri eft, ) fedftïper m h n è s aromatum,
vnde vene’rat carnem adfumerc repedaré. Caprea eum
i hoitatu’rexemplo cotnparari , qu®yt vetuftiflimis locis
abfcondit parudlos, & fie ad ardues & ad excelfos montres
, fifuerir necèftê'afcendit, & pleno vbere yeloci curfu
•! repedate ad fcetusfuos feftinat, fic & Dqminüs Ie promit-
ticradürum.dicendó:No»relinquamvosorphanos. Q u ivtiq;
m jM per v nitatemSpiritus fan d i patern®^ue vjrtutis,§c pr®di-
” 'dosaromacum poflîdet montes , & de terrisab Ecclefia
non recedit : per hóe quod fe dicit in Propheta c®lum &
terram impiété. Hinulo auterti cèruorum cum adfimilari
precatur, multam eius fuper peccatores Sc impios patien-
tiam implorando: non yt.Gornua potenti® pr®ferat iudi-
ca.ndp , & afperetur blafphemijs impiorum fieuc armati
cornibus cerui aduerius hoftes firós facere confueueruwr,
- - B^lioth.Vet.Patr.Tom.p.
S C H O L I A I N
A L I Q V O T L V -
C Æ A B B A T I t O .C O S ,
Summariolis in Can-
tica.
E i y s
Namdiuifionem : Egoputo legendum effe , duas
diuifiones:eft enimnumerus ille. lx.impariterpar.
sunt quitus, vt xl. ) reète : nam numerus tüe. xl.
tertio ditiiditur in partesaquas.Vnde & ipfeimpari-
ter par ett. lhid.lin.Sunt quifeptem, vt. Ixxx. Arbi-
tror& hoc loco mendurn effe,ac legendum, Sunt qui quatuor, vt
Ixxx. Nam isnumerusquateradmittit aqualiumfeftionem , vnde
& ipfe quoque impariterpareft, Et hane meant cenfuram confirmât
quodftquiturlma, diuifioneshcipitquatuor. HacomniaexGeo
metrico numéro demonjlrari quoque pojfùnt.
Fo/./f».trium reperies perfonarum meliusfortefic: Triare-
præfentat perfonarum y vel T rinitate m repræfentat perfonarum.
Videtur autem effe fenfus:Si;qustras, 3. in iqoq . per dim,
F 2 /tone