A
Io el.i.
lae.4.
Pfid. 8j.
Tob. IJ*
Luc. 1.
I4 8 Pafihafij R atbert.
i.Par.H.
Matth.j.
■ JA* 4*
n w » afficimur3v t in f it uro adater na v ita 3gaudia (fr cantica la titia pcrtingcre yaleamus. D e quibusprofeBo Urnen-
tis ,in eifdem d iB is legitu r : Scindite cordavcftrS, & non veftimenta vcftra. Miferi eftotc & lugete:cjtria
béati qui lugent nunc. Rifus vefter in lu&umconuercacur,&gaudiurri in moerbrcm. E t v td ep rom iffio -
nega ud qfiqu en tis hilarefias3habes in äu ßern volum inis congerie . Beati qui habitant in domo tuadomine>rn
feculafeculorum laudabunt te. E tficu tp er quendamfipientemaugufiiUs dec&leßilerufalemgradicaturA-.'Mpi- de preciofo & mundo omnes plateæ eius fterncntur, & per omnes vicös èiùs alleluia cantabitur. ß )u o d
nobis carmen ca leßispatria eines nunciare vén éra n t, cum concorditerclamabant : Gloria inexcelfisDeo, &in
terra pax hominibus bonae voluntatis.$edhuiufcem odi Cantica ca teßü p a tria fin it gaudia. Lam entùtittnes v e -
ro S p ir itu s fin B i, aut moerore3aut e x defiderio aterna v ita cordis in fufio. L efim u s tarnen lamentationes fu p er Saul
(jr Jonathan degm tis drfuper Abfilom ,quaprofeB o lamenta dolor is ac mcer orisfin it plena. F letiit qtioque d r Icz.e-
cias flettt magno: E le tu t d r P etros amariffime. Sed iß e fv t d ixim u s) m erit 0 Lamentationes lamentationum vocan-
tu r, quia gen er alesfitn t3d r ß pratenduntgenus a d jp eciem ,v t rurfitsfjtecies adgenus referatur. Sicque terrena illiu s
lerufalem drpopuli excidia deplorantyutprafentis Ecclefioe damna defiere non praterm ittant. Sicqueg en eralititem
popult nout ac v eteris eorum lugen t qui a fide corrtierunt d r captiuantur, v tv n iu s antma3quatemplumfu it S piritus
f in B i d etrim en t um pUngerenon d efiftan t. Sicque a d prafentem captiuitatem ,fu b qua idem eandemprephetiam
con d id it, oculum in ten dan t, v t extremam qua f a i l a ettfu b 7 ito d r V ejfafianopenitus non om ittan t. g tù d p lu ra i
Omnium p ra fin tisv ita c au fa s ac ruinas cernensPropheta > gemendo mouetur ad fin g ula ,v tfin gu li d ifian tp rop ria fic
defiere,quomodo ip fi déplorât communia d r aliéna cutufque deüBa. ideoque quadrupUci T hrenos totiusUm en ti3 v t
afiimOiContexuit alphabeto: quia tarn nos quam (fr hicm tm dm quatuor confiât conditus d em en tis, igne v id elicet (fr
aqua3aere (fr terra rvi qui quatuor confiftim tts ex iß en tiisfu b quatuor reBeplangamur U tter arum alphabetic. £fu od
autem Prop he ta m n folum p ra fin tia , verum prat erita (frfu tu ralug eat, lib er Paralipomenon infinuat> y b i legttur
quodmortuus e ft lofias rex d rfèpultus in màufileo patrum fitorum ,vniuerfufque Iuda d r lerufalem luxerin teum , Jeremias
( in qu it) mtocime. R u fb u s profeBo v erb is oßenditur,quod n o n filum a d p ra fin tin d rfu tu ra,yerumetiam d *
ad p ra t erita lament at io hacfuperextenditur3v t fib quadrato ca li oardine3prafentisJeculideuBa, quadrato lugeatal-
phabetOjdrad lamenta omnia in u itet. Propterea d r nos non m inusfuper eiufdem ciu ita tis ruinam, quam d r fu p er E c-
clefia damna fuperque animarum d ifrim in a 3decreutmus eafdem tripûciter exponere lam entationes, d r g ro u t opor-
tu erit ad eadem tria t empor afènfits dirigere. N equeßlendum putauimus3quod Prophetafim Bus fic u t ditiina legis in -
terpres H ieronymus tefiatur3Threnos ta n ti laryenti legem etri condiderit. E x quoetiam apudLa tinosperfingulafin-
tentia rum prinapiafingula Hebraorum litterap ra no tan tur, a quibus in fu a propria lingua, v tfe rtu r3vnufquifque
v erfu s in cip itu r. Ngque igitu r e ft credendu3 quod to t Utter a vacent dpnyßerio3cum nec vn u s apex iotapra term itten-
dusf it (n lege. Ende quodfingUla litterisin terp reten tu rfn telhg en tia fin g u lisfen ten tiits e ft reddenda. Nam Aleph
doftnnainterpretatur. D oB rin a v ero illa v era eft3qua D e us cognofiitur,drptoprie vn iufcu iufqu efiatus v e ld e fc-
B u s non ignoratur. Non enim d oB rin a qu ilibet r efte in fifiit3quifem êtipfum penitus non a g n ofiit. D e qua fin e Ifaias
Prop beta: G lorifica te (in q u it jDeum in doärina. Ille ergo Deum digne glorificat in d oB rina 3 qui d r eum laudare
d efuis non cejfitm equeea qua d e fi ip fi adm ifit3 aufproxim is deflerenon ignorât, ffu am bene ProphetadoBrinam
praceperat3q u i mcerensfpiritu repletus a ieba tfiicen s. • •
femper contentiofe contra Deum egiftis. Necnon & Stephanus:
D«r<*s»inquit, ceruice&incircumcifi$cordibus, vosfim
per Spiritui fantto, refiittftispeut & patres ye fin . Proptere:
frequenter flagellis attrid, ab hoftibus oppireffi, pene raa-
lis omnibus affe&i : nec fic-éx tpto cordç crediderant,
led exacerbauerunt Deum excelfiim, & teftimqnia eius
non cuftodiefunt. Et ideo capriuaris iam decern tribut
bus in Aflyriös , duæ quae ifemanferant fequentes do-
mum D a u id , & fpecietenusDeumcolentes, paulatim
crefcente eorum malitiaprius in Chaldaeadurius captiuantur.
Hin« quoque quad fola federe ciuitas plangitur,
& vidua fa&a fub tributo, quae priùs fuerat Domina^gentium
eariun fcilicet quas fubuerterat. Nam viduaiede-
re miratur, non iolum quia capriuaris regibus, Sdacerdo-
tio deftru&o defolata, verum quia prdfitnato tempi© &
omnium vafbrum gloria fonditus explola, moxDeiauxi-
liodefticuta euacuatur, & fo la inter hqftes plena ignomi-
niarelinquimr. |
CæterümipiçiriialiterlachrymofiusquoriensEcclefia,
culpis exigentib.dponfo Chrifto viduaéur, àProphetavel
lan6tis viris fizgfmz.{.Quomçdofedetfola ciuitas? ]Sola quip-
pe federe iure quæritur, cum Dei & iàndorü defolata An-
gelorum auxilio, intus forilye ab hoftibus valUtur. A'lio-
quin nifi fola éflet, plangenda non eflet. qnianonpofttint
lugere filij Iponfi quandiu cum il!isèftfpôius,imogaudio
gaudent amiciproptervocem fjronfi. Cumvero matrem
ieiliefet Chrifti Eccfefiam ab ipofo viduatam fenferunt, reite
non Iolum filios, verum & amicos omnes flere contte-
Uit.Dequorum nimirü collegia Icremias Prophetaextite-
rat,qui præ omnib.& proomnib.tara immamter deflebat.
Flebat autem noiàXa&ædificia,led ruinam hpminu.Quae
rede ciuitas bene federe dicitur, quod plorâtis eft h abi tus.
Vnde & Io b in fterquilinio fediflè perhibetur, vtaffedum
PAS CHA SH RATBERTI
IN THRENOS
X E R E M 1 JE,
.. L I B E R P R I M E ' S .
A L E P H.
V 6 1*1 o p o fedetfola,ciuitas plena populo: facia eft
cjuafividua, Dominagentium. Princepsprouincia-
rurp.fafta eftfiib tributo ? Non quod hiemcenia
__duitatis lerufalem lugeat, fed per earn tropice
populus in .apriuitatem dudus, amare plangitur> iuxta il-
lud Ifaia? Prophetae , quod omnibus deuindemiata bonis filia
, Sion reliftafit ab hofiibusfola, ficut tuguriumin cucumerario,&
ficut ciuitas qua vaflatur. "Fitque mox vehemens exclamatio
Prophets plena fletibus, pien^loloribus, plena omni ad-
miratione & ftupore moerentis. In qua patenter infinuat
fubuerfionem mifers ciuitatis, & ruinam fcelefti populi:
non folum ftib Chaldsis accidiflc, verum fub T ito & Ve-
fpafiano plpniusomnia completa fore. Hadenus ne^fola
nifi per exaggetatxonem doloris fed ere iure dicitur, vbi de
pauperibusterrs cultotes inriumeri relinquuntur, quibus
Sc Godoliasprsefle iubetur. Nec tamen ciuitas diruitur,
fed integra eius vaftario vfq; ad illud diftertur, Chrifto dace
peremto, quando nec lapis fuper lapidem, fecundum
Domini fentenriam, neque populus in ea relinquitur.
Interea etiam poftreuerfionem tants captiuitatis, rurfus
paulatim creuit virga fyroris D e i : quia non eft ad Deum
g oftmon ita& corrcdiones Prophetarum conuerfa perfi-
da gens lu data, fedbenefidisDei femper ingrata, fuppli.
da fibi atrociora contraxit. D e qua fane gente Moyfes:
S- u> inbuir contentionem tuam & ceruicemtuam durifmam,
A ll. 7.
77-
Luc.f.
loan.).
A
rfal.i}6,
lfa-47-
B
Rom.ijrïja.
47.
CafHanus.
c
Ioelisï.
D
PMliy.
In Lam ent a t. 1erem ia L ib er I.
exprinieretdolenris:Nàm&ipfedolérisin%p^tur. Sic ; 6c Dauid de Hafc ip f a c a p t iu i t a t e : i« / j f r ia q i i i t * Pfby- ,
, lopûillicftdiniito&fleuimtv.Ac(iÿiitcteÇdityv.!t^iàin
no regni, imd.iil fummq caéli vertice ftarë nqluiiiiiis i iiire
fuper fluinina centationum fleiitës aelugentes, fiipra mo-
diun d9Îcmus;iuxtailiu.d.haiæ Prdph etaeïDefcehdeyfedé in
puluerefilia Babylon: [edè in terra, non èït folium fifikgfbalàtàiu. (
Ita & XerUÊleni noftrà buorieiis in cqiifufiqnëi» pëccatd-,^
rum venerit, non eft ei lolium, lieqil e throriü^nçqiië^ili
dignitas celfittidinis 3 fèdin terræpuluere fejdëre, përhibe- ;
turiure. Proptefëa Propheta plàrigit, non târitum quiafe*
detpuluereis ôiterrëpis pberibiis iprdidatài imo folà fe-*
• det,, Porro fblaj quia qüàn viduax:viduaveto,eo qiiodprd
foeditateturpitùdinisfusabjporifb fîtrelida. Sednotan-
dum quod-quafi vidua,^nqq yere vidiia,di€it.qr':^uôniam
& fi ab fppnfp defpid|:ur,^.dn^iiafQ^méri eius iiira ma4
lie nx: y t ifred ier i t, pnojaqué dilqdiours o,pe ra impleueti c, '
fponftrtri fàitemperpoeniçdiçiain immoi;câlitatëiiiqu.ë ré- j
CIP'“ 1- tributoia-
|Cëtdebitit .^ i it Pauliis Apüftpjiis infîntiâr j dièens: Nihil
ln q |iKaliixdiebeat;s,ninvHniiiceiridiligdtis..r
i ïtq pb lo gie eâü td tt » anima folà fedefië digne plangi- |
tur,quafividtiaexiitavircutiimbonis,quæfedomiiiiofubr I
itigauerit ( bàldæoru, fjjonfuiiiq;contempferit pubërcatis
f'us.Chàldæinamqup.capîiuahtesiiiterpretantur.Çaptiua
^g°.?riMS^didtùr,C|jto à ^Ùdc^leftb patriç vitiis fubadà;
fub poteftatem dsniouum redigitimCui môxperProphe-
; diçirur i Intra in tenebras p lu Cb.tldxorujù, ac fi pare htër f
djcat-Quiainluceftareiipltiifti virtdtû, filià faûa Del mn-
nereavl.opriqflis, inrrai.mutâto iiomiiie,/n tënëbra^ perpë-^
cuæ c a’ci ta tis. Qiiani Prophetdanimam cdnfpiciens,fpon-
fianxiliis cuîpis cxxgenubus cieftiauamj gémit & damai:
CQ«w»od(>/e</e/-yjirfri«/>^Janimayidehéetquüridani-virtuliiftrâgiis
ün^drum [figafiduitasplendpopulo défila-,
*?• I pplîebat diüinis^dperibüs iiitérffequenÈias.
fodalium.riuric iticer holles,adüerfariorûm fordtet jquaiida;,
&i?&àrani, huila cp-nnninitatip fa-
cmraçiîtprümpeiinùlîa cunvfponfo, cüîfè deuinxenic a-
mdredde&ibpis, pattidpatip^dredàëta triburojvi-;
. tirifuijiqûoridie pn\nib.expliië.ndp. deb-tis firplligacior.
vlil,sclédLorum uioereiis p!angebac , dicens : Multis
I ihquitj patefmeLi'; creditoribus réliijnit; obnoxiüm,
quibus exoluèadoquotidie labo 10, fed vni ediûm hadte-
| nus fàti.sfàçërë ho6-queô > .gaibimargiæ depiofanS incita-
hieh.d.,C,bnftat igiiur quddmuîtafùht dëtiëtoiüm tribii-
1 là^uiBusanima fîcobnoxiài jiifi^ n iÿ is Dei auxilio hbei
ratà pri0inamnorivalëtrecipèrëiibercdtem. Hincmiferi-
cors Deiis, licet malis noftris, ad iràcùiidiani permotusi.
fpmi^ntemanimdm hojktatur,dicens:PAu^ë^a4/^ fkgà ac-
iinaifaciofuper Vuumptd/ertatutua.Snp^yimm piibertatis
fuæ,animaquafivifgdplangitiir, qüahdo plehimmæchà-
ritatis ajnore perfufa , fui çpnnubij foedeta cbnfîderaus,
cdiifilnditqr.idebqtië feccdaCcinâia cilicihdifiiafàëtàde-
flere iubetur i quateliüs poènitendônëà poininoiudicë-
tur,intér ncëdô > fcilicetpeccàtbres pfius côrripiacUr: deiii-
dë fiipëi'viriim piibertacis fuqë -vc i ci il è <5biô ri i s.dpërà përfi-
fcia^adhohatur.Vndëfequitütvo.xpiangenris:
B E T H.
Plorasplbratiit in noftè,&lacbryniâ eius in màxfÛit eitis. Quç-
nâlitquaiploràt, B e t h litcetâèxprinciplo verfusinfîhuat
quædoniiisiriterprëtarioftenditufi Betli qiiippëddmits
itlterpretaçiir fcilicëtillàcûm qùa facobingrefliisin Ægy-
jîtun l, 6c po’fteaDopiirufeffiagante clemëntia îriiraculis
corufcaïuibuSjëgrëfla de populo barbai o pr^dicaturinüriq
yërd exigeiitilius ctllpis., riitlus adcaptiuicateiii in Bafiylo^
neni redücicur,& idëoàinarifïimépldràrë përliibëtunPlo”
rat au t cm in noble : quiaiii dienulla dabaeùr tis rëqiiie^j
faltém vt fuis ëonfolarèntur lachrÿmis i &oéulos fero' ab-
jliefeht.quos ad idola prius ma]e lëuafent:& qüddëft gra-
uiusi ex omnibus arriicis fibi pëflînie blaridienfibuàCPrct-
phëtà tefte)niillus eam corifb]abatuf,imd faéti planguntur
inimiei. Luhrynia, inquit, eiiis inniaxillis eiüsljvt maioriir-
diiereûtür confiifîone iiiter hoftës, & fiiis fàturàtentur opa
probriis. Patetigitiirfenfiis < qùod prdpteridplolatriam
Biblïoth. Vit. Patr.Tont.fi
_______________ ________________ 149
po^ülus iii Captiuifatem dudtii?,.in Babylone plenus |cele- ,
tuin fiioriühignqiüiiiia durtfätis abrhpAib* tadtabatUr:4ed
duri.or actidit ea eäptipftaSjqtia/iib^itQScVefpäfiano(te-
fteIöfepUo^ fiidialegitur j itaytimprifeqtiärumnihil,du-
. hb$.cöritirige.re pocuifld iutecr^datür. E,x qiroprojte^dli-
> quiapei.dqs patfenm diu-fuftiriuit ad poeniteqtiam,
A. irajqüäm fibi tnefaurifaruiiti füroris Dei veheriieqterac-
jereuit. .;
Sed iukta ailegprianvj Chrifti Ecciefiafeilicetili^cae-
leftis Ier üfaleni j q u * ^ ciiodefeendifle ä Deo nionilibus
adornata fiiis le^pitfpfrfransplorduif^iqfioäei] inter adüer-
Cd fcilicdrthiiius v i t * : quia licet prtelpiU &pr^de^jhaty fit
ad gloriam fuperna; cöfttemplatiohis, tarnen adhuc ihrer
M verktur ignörantite & toferiminäÖdftr* c*dta-
tis. V nde figiianter ait, [Ploran! plorauit] quiapröfe^o noii
lolum prd inciis qiiaj foris toferat gehiens dölet, verum ’
pro his .yrümiiis yinfirhiftätuni füarum & mactilis, quibiis
iiitus.afhci tur,flendögemit.Plorac ergo eanon miniis qu«
.fehritinitrius quam quiEexteriiis tolerat; Sed priüs com-
pungieürin cupilibus fecretorifui pördiiim, tuhcdeiriüm
„extcriiis lachrvmismceriiifve bene reb.iptizatür. Defonte
duippe intiis nafeitur gemitüs & lachry^d,qu^ fortis pro-
dücipjr. Idedfecuhdhmferiptüfärumfandtarumidiomä,
redfce Chrifti Ecciefiaploräri- plorare djeitur, fiaiti& gau -
/dip gaudere.&v/tayluerejqüiä^fe^ficuri maius aliquid
eil:& (ignincancius, vicaviucre, Scgaudidgäudere i quam
fimplicicergnLudcrc., Sc viiierc:ica maiiis eft.pior^irsplora-
vuitdieere, vcvbeicatem infinuerperfedlx.compuhdtionis
: iutetius, Sc afnuentiaindemdnfü'etlacrymarumexteriiisi
quarto us nön nyintis exrerior fepuitiir, quain& interior
hdtno ad riitcgrum refdripatusabluatun iHmcefiquod fe-
qiiitur, [lacbrymaem in dfäxiüis eins ] Per* niaxiÜas härnque;
. reöqre,,Ecclefiarum fignificantur, qui. feiunt fuäl&alie-
| na delidta curate & piatigereiheedetegere. De quibiis bend
in Caiiticis Cancicömm collocauit: Gerne tu f f i r n fra-
gmen tatet. fErgo in ma^
xilÜsnoninodopulphritudöEcclefiEe ofteifditur, verüni
gas Intra dotpiWdtftnia. traiiqimiis^ epfiim defi-
gnaau'officium pra’fiiicatoruhii per quds ipfa quotidie fide
hi Chtiftd renata aggregatuh Vnde' dum plus cateris in
Chrifto corpore laboiraiit, pliisgehiuntScplpränt. Plus
lta<b gandent rtim nucriuiit Sc generant.ad fidemeledtös:
plus d olen t& lugent eds, qüos feiunt in nödre verfäri delil
dtoruin, vel erroris ca-citate, ideireb & in nodteplorare dicitur.
Eldtatautem in nodte, quiainmeeftitiapofira tenebras
deliporu fiio tu hi ridignörac,&lachrymasinmaxillis j
p.drtac,Vtpulchritudo illius qudtidie reüouetur. ipfi qüip-
pefuticmaxillaEeclefias* qui 8c dortex nialipünici: quia
iion fdliim tfai/ciunt nos'in Corpus Chrifti j fed&tegunt
tum rubore pplchritüdinis Chrifti fanguihe ddebratos, St
Celantdmnia infra ipfius vifeera j qtue intrinfeeciislatent.
Dicunturergd Genas Ecclefiaford ptiani &fIcUcturturis,
vt cos defignetqui folitäriam Sc caflam diligunt vitani.Di-
ciintui: Sc licht areoiiE ardthatiim tjua coiificae fiiiit a pi-
gmehtariis, dtianiyteos infinuetqui thebricamfe&änrur
Vitäin, & oratiönibüs die nodtiiqiie deferuiunti in qüibus
yeieeftpulchritudoEcclefiarumdcyirtntum odörj quds
impetus fluminis ^itiis l^jjjficat i Sc htibertas lachryma-
rum inebriac : quia himirum eötimi lachrymä: omnium
flint larnentaj ctiäni toriim qui pradicam geriintvitämi
du m lii ttiaxinie gemun t prd ,0inhibits & denent, qui fiiht
äc fl aredlte vitro tum confitte a pigmentäriis 3 Apoftoiis yi-‘
delieet 8c Apdftolicis viris. Prodeft härilque Martha lä-
bdrantiitjiiicquid Maria feeds pedes Domini dedlofah Et
ideo bent Chrifti Etclefiarühi Jächryma in inaxillis defiliere
prdbahtur,qdätenus dmiiiurncHaritaris Vota* vnürh^
hdlpcauftuiil fiat. Plöratigitut fponfälorigeab fponfi fui
rehiotaamplexibus,iii hac vallerachrymarüin qüafi in nö-*
tte ighöräriäi.tameä fiibarrata dote dile&iöftis$& in'ebria^
ta yiild cörhpühttiÖhisiPloratpriiiiüni in paftoribüs & re-
ttoribiis fuis, hon fblunl prd illius patria caleftiä defide-
ri©i verqrn Sc propfer quoriiridam fuotum reprobäni vi-
tamj Plorat&iiihisihaxiihe, ^hifehuitmorrificauefunt
feculö. Ploratäuteni in virgihib. plörätin vidüi^plorät Sc
id Omnibus qtii fe imptafehriaf lim peregtinoS egencefque
*.................. . N 3 refiogno
6