lJaU.v
AngclomiStromata __________ ____________________j
7 4 *
pannis adfontem Rogelierat, vtpenitusres nondepre«:
hendcretur : Puer antemqui rem indicac Abfalom, nlius
eiufdem ancillx paruulus dicitur fuifle.
Prius enim paulatim hiftotiam continuando hic tangere
decccuim us> vc poftmodum quid myftice continuât, in-
dagando propalemus. Sedquia de Abfalom hiftoria præ-
«rçceditur, fecundum allegoriara confiderarelibet, quid
nunquam à tergo domini receffit: & qui erat longé, fadtus
eftprope in fànguine Chrifti. . s
C A P . XVI.
|^ \ Einde fequitur,qualicer occurrit Dauid Siba puer Mi-
JLJphibofech, cum duobus afinis oneratis, & menntus
eftde domino fuo: & propterea aitei Dauid^[Tuafinto-
mnia, qua fuerunt Mipbibofetb.iUudiignificet.quoipairiciilifilius.çatréinlèquitat.Pri- . „„jjfpirims piopbetiæ ( liai tJ l uHpmetciu ësn dimix mdeimusojnpfrtoruprhuer-.
m—3—Bo,,_ pra-U-c-ae--kr-e^-i-ru-ism-d-en ctivilii mna nnsp rfiuiw gc .intaiinPtmc fpaHcaielin eîüs »le_c urus de ,i u»nnAonn (rèammnpaerr.a^dÂeAft', nnepcc^pchprrrowxiimmno rraann ogiul nlittu UrT.. NNaann»i;DDaa-- vi<ftoria:quiafçiebatimpium periie,quem etiam tieuir ma- ^ feruum Miphiboièth, Siba'videlicet, iibi cuntra domi-
gno luétu, & defleuit exitü parricidæ. Scnbitur enmvrugif- I - >« • - «- -J - - ——; - J -
fcpauid àfade bellantis aduerfiim fè filij. Ecalibi fcriptum numfuum menrieilcem non inrellexit, &ideo omnia do-
-e-f-t-d--e--p-o--pu--l-o-- -I-e-r-u- falem, domi. no diaen/t e: -Fyi.l,.i os enut,nv u. iI, mtfcinmiIemme id*^ôpnieehefelnitd.Cerueicf.i %Vireàiuui$n, pcT opprohxeirmi*oa,d tae&ficu,sm en-
&cxaltaui,ipû autem fpeuerunt me. Filius ergo eiusim- ^ieraCj cum hiperius Amafæ promiferat,dicens:Hæc î
U.IU1- . O_ G nnn nviniftpr mi l:
Bfslm.
C
pius,tropiceaccipi poteft populus Iudjùcus,qui eum tradi- | mi^i & hæC addat, fi
s:Hxcfaciat
p . , » . , --------p | - x L P „.„««.„„^.ftecmilitiae foeriseoram
dit. Abfalom autem ( fleurante iam diamivelt)inteliigi- meomili t,mpoïC pro Ioab, videlicet quid fequercturig-
turpauispax. Quodmirumyidecutin hiftoria,patnspax norans” Quja Amalàidem non folum prmcipatummiliux
quemadmodum poffit intelligi,qui patrem bello eft perle- j joab non fufciperer, led etiâ póft Ioab paululum vitam
cutus. Sed qui diligenter aUegoriain intcndünt, mlpiciunt : £nj,ç t£c CUm cemplum Deo cönftrnerc voluit,quid èvici- AA bL fra. Il om eflè Ieruialé: qmuiæv eptrinamm &fis iipiiffôa pnaa xy iinnrtte*rmpir‘fe*traatfunrr.. ! nof-e quereturnef*■c i*e ns,proph1 .e tamal1 terum re. quiliuitq. Fire.-
A cuius facie in Galilæam fugft Ghriftus videlicet, qui | ^ A rex UauiivfqueBahunm. i cce egredïebatur indevirde
earn patiendo deferens, in gentibus per hdem lecellit. Alij. co. natio„ e(jortm Saul, nomineSemei, filins Bera,&ma!edicebat
Abfàlom,ïudamtraditibremaccipiunt,quemnonbonum D*uid&c>vfquequoait>Quidmibt&vobisfilijSaru^curef- tanta etiam mirahda patientiâ, Chriftus pertulit, tanquam
bonum, cum eius cogitationes non ignoraret. Cum adhi-
buit cbnuiuium, in quo corporis & languinis lui figuram,
dilcipulis commendauit & tradidit : quod denique in iplâ
traditione& ofculum, àccepit. Beneintelligiturpacé Chri-
ftumexhibuillè traditorifuo,quamuis ilîefceleratæ cogitations
internobellovaftaretur. EtideoÀblalôpatrispax
dicitur, quia pater habuft pacé,quam ille non habuit.Hanc
enimpofteriorem fentenriamnon commencando protu-
liitius, fed de didis beati Auguftïm ex titulo videlicetter-
tij pfiilmiiin quihus tanquam clariffima tuba diiputando
EefonansedilTerit,decerpfimus. Achitopheligitur quire
cedensàDauidad Abfalom,tranfmigrauerat,hæreucos fificiminimihihödie
mfatanïDimittiteeum.] Perfeébpatien-
tia ilia eft eum libenter fuftinere, cui facile quis reddere ta-
lionem poteft : ficùt in Dauid oftcnlà eft, quiblafpheman-
tem le Semei magis ftuduit patienter ferre,quam vlcifci: cü
eum tot virijs vrgeret, &armati proceres vlcifci,contende-
renti ait:[Quidmihi &vobitfilij SaruUî Dimittitecum vtmale-
dicat iuxtapreception donum,Jifortereßneiat Dominus adaflh-
ttwnem meam.&reddut mihi bonum pro mJedictionehac bodier-
na. Qui b us profe<ftov<.rbi» indicat, quia pro perpetrato
Bethlâbeé icelere,exurgentem contra le fiiium fugiens,ie-
duxit ad animum maluni quod perpetrauit,& æquanimiter
pertulit quod audiuitt&contumeliolàveiba non tam^ô-
gnificat, qui recedentcsatramirc vcuatU, feiocuntjiofti ufcirtieat jqtu,oalmie aindiduitcoaruiait c rejudnidciVt,qnuiriObu sil flca pùu crgSanrui,mfibaibqeunee mtoï--
antmiqeuuos: &ca dfuenbsl^iGuiilronntiutei es ivleorroe tmrainlifimteirgprraettoast.uCrôaturtae q, utro%s. j jeratnüs > cum in fccr$jjimentis ad male perpetrata. reçutpropheca
inaepans, dicit: In domino confido, quomod» dteitit
anime, met, tranfmigra in montmficut pajfer ? Er men to tales
laqueo diaboli, atque malitias fuæ vitam propriam finiunt:
qui alienam prauis fuafionibus corrurapere fatagunt. Sicut
. ipfein propria domo fufpendip iuterijt, qui alien* vit*,
Prone, tg. j hoc eft Dauid, infidiatus eft. Vnde feriptumeft : Qmfodtt
foueam, meidet in tlbttn. Sed quid al ter fignificec,dicemus
inpofterurp- [ Venitautem &Sadoc & vmuerfilemta cutiieo>
portantes arcamfoederis Dei,& depofueruntarcam Dei.Eta[cen-
dit Abiathar, donee expletus eft omnis populus, qui egrejfus fun at
dg ciuitate. Et dixit rex ad Sadoc : Reporta arcam Denn vrbem.
Si inutnero gratiam in oculis domine, reducet me & oftendet-
mihieam & tube, naculumfuum. Siautemdixerit, monplaces.Et
reliqua.]
Iam enim quodfccundum hiftoriamifta fignificentin-
culcauiraus. (Jxcerum quantum ad altiorem intelligent
;peftixiet: Sadoc facerdos (quiinterpretaturiuftus) qui area
dni reportauitin vrbe.perlonam geftauit lan<ftorum:&eo-
rum videlicet qui tempore paffionis domini, licet corpore
in breniab eo difccffcrunt, fide tame & diledione minime
feparàti iunt.[Ei dixit Dauid ad Chtifai Aracbit e. Si veneris me-
cu,erts mibi 0Hen,&c.]Râ & ifteetiamChufai amicus Dauid
(qui ihterpretatur feftinans, qui & ab eo in Ierufalem re-
uertens,cOnfiliurti Achitophéfdifiipauit) peifenam gefta-
uit eorum qui occulte eiät expopulo Iudæorum dilcipuli
domini,ficut fuit Nfcodemus & kifeph ab Arimathæa,vel
exteri huiufmodi. Poteft etiam fignificate credentes ex
gentibus,qui licet cunx Ablàlom aliquando fuiflè vifi funt,
tarnen prauis eius qperibus nonerantcommunicantes,nec
Achitophel iniquis fuggeftionibus vnquam confèntien-
tes: fed cum Dàuid fideiiter permanlerunt. Interpretatiir
aûtem Chufai, A'etiops: Arachites, longitudo mea. Hinc
quo que in prophetà Iciiptum efcMutattit AetiopspeUemfua:
Erillüd: Aetbiopia, inquit , feftinet marna duré Deo. Quia geririmus.
LeuC quippe videbitur quod iniuria percutimur,
dum in adione noftra côlpicimus, quia peius eft quod me-
remur.Sicque fit vt contumelijs, gratis potius qua ir* red-
di iubeantur,quarum interuentu Deo iudice poena grauior
declinari polie confiditur. [Etait Dauid, Curefficithtnimihi
bodieinfittani Huic iiinile Petrus apóftolus,licecinfirmita-
te mentis, non tumorc cordis, ficut Abilài : audita futura
paifione domini ipfè relpondiilè in euangeliolegitur, dicens\
Abfit à te domine>nonfietijiud.CmDominusèconttatiQ%
ficut & Dauid Abi(ai,increpando rdpondit: Vade poft mefa-
tana,quia non fapis ea qua Dei funt,Jed qua bom mum. Et ait Acbi-
t ophel ad Abfalom: Ingri dere ad combinaspatris ftrs&c. j Concubin
» Dauid quas Abfàlô filius eius nefarie polluit, figuram
habuifl'e Iudaicæ plebis no dùbiû eft:quas magifti i erroris,
feribx videlicet & phanfçi,vanis fuperftitionibus fuis, atq-,
per prauarrfclodrinam cornunpentes,à domino IefuChri-
fto earn alienam fecerunnficut & hærecici crebro faccre no
verentur : dum apoftataangelus quofdam qui videnturregere
& cuftodirepopulü Dei, tanquam côcubinas domum
Dauid, hæretica prauitate lcducendo, decipit per eos. Ad
quas tnDauid vitra no ingreditur,lèd in euftodia pofi tis, a-
limenca præbec : ipfæque in viduitace viuen tes, claufie funt
viq; ad dié mords fuæ : quia dum decepti abhæreticis a via
venta tis oberrantes,denuo ad eam redire diffimulant,non
funt digni cohabitationeChrifti,lcd claufi id eft feparati,&
à conloi tio eius alieni permanent.Sed clemens ille,qui fo-
lem fuü oriri facit fiiper bonos & malos,non renuic benefi-
cij s,fuis paftum talibus in hoemundo prçbere,vt pér colla-
ta beneficia, occafionem tribuat conuertendi.
C A P. XVII.
DIxitigitur Achitophel ad Abfalo: Eliga mihiduodecim milita
vïrorü,& cofurgësperfequar Dauid bac «ofte.] Achitophel
quiaduerfiisDauidpeffimû deditcôfiliü'.Iudç^pditbris ge-
itauit perfonâ,qui ludæis aduerfus Chriftu dédit côfiliü ßtilis
populus poftquâm lë nigredine peccatorum èxuit, J ditioms.Achitophclqppeinterpretaturruinafratris, quid
wgm — ■
ipfi Iud* pröditoii proculdubio congruinqui ruina exticit
illius,qui dignatus e&ócQieiNarrabonomen taufratrib.meis.
Qui & dilpolita domo fua, poftea fufpédiointeriit. Hoe &
Iudas in Euangelio fimiliter,.vt Achitophel feciftèlegitur.
Hinc lèquitur qualiter Ionathas&Achimaas ad exploran-
dum confilium Ablalom,, & Dauid fenuntiandu derelidbi
funt,& fugientesdeclinauerunt in domum cuiufdam viti
in B.iJ?urim:qur habebar puteum in veftibulo fiiOj& ddcé-
derunt in eum. Tulic autem mulier & expanditvelamen
fuper os putei quafi fïccans ptifanas,& fic res latuit. Significant,
autem ifti duoiuuenesjonathas videlfcet,qui inter-
pretatur columb* donum: & Achimaas, frater meus: eos
gem corrumpent, per ipfàm quam ad co .reâionem vit*
percepetant,mortis occafionem hr.bueranr. Vnde Sc Sal-
ïiatorin Euangelio dixitad eos: Noiite a' bit.ari quod egoac-
eufaturus firn vosapud patrem meum. Moy/ls enim in quem
confidttis, ille vos accu fat. Ioabveroin cor Abfalom tres lancées
infigit: cum antiqiius hoftis fuperbiam,auaritiam. '
inuidiam feu perfidiam in cor Iudaici populi immifit, quæ
illis maxime perditionis eau (à erit. Superbi fuerunt, qui *
contemptu Dei idola fabricauerüt. Cupidi fuerunt,qui res
tran fitorias virai turn deliciis 6ponebimt,Perfidi vero &
uidi,quinon fblü disftis legis Öc^phetaru repUgnabanr,fèd
qui per gratiam fanifti Spiritus renati,& in numero fratrum |'gérta iptifeiuxst’iftaelruaantot.r iHs ipnrcç&lèn,itniâ p fapfeïïronneéb afutja& bblaefnpehfeimciaisv eoicues, iand-
hint allcripti. Qui recedentes ab Ablalom fiigiunt, cum i Pilarum dicébs.nx:Nonba')emusregem fiijic&farëAngrztieïti-
malignosipirituseuaderequaïiunt. Hiergoftabant inxta | terant,dicétes:S/ buncdimittü,non esdmicus Cafaris.Abfalom
tfroifnttieciianm R o&g deel,l pqeudi iiinimte ripnr ehtoactu mr turnifdtios’ avpelp deetuonrftu hmarbeeurem, quoq; poft inteejfum in'foueam grandem miffus eft: cum
propter caeleftis regni defidenum. Declinant ergo cönci-
togradufugietesin domum cuiuldam viri inBahurirtiiqui
locusinterpretatureledusfiueiuuenisi cum adolefceriti*
temporainmemoriamreducunt.Defcendunt in puteum
qui erat in veftibulo,eum patienti* fe h umilitcr fubiieiunt:
qu* cun&is neceflaria eft,ante finem fcilic. prxfentis vitx.
Expandit inulier velamen fiiper os putei,cum ecclefia pre-
cum alliduitate delicta iuuentutis Scignorantix fuorum fi-
liorum ab lcond ere certat, quafi ficcans ptilänas: cum car-
nis lafciuiam per contincntix rigoremconftringit. Sic&
reslaiettranlgreffionisvidel.huinanxvitx. qpia peräffi-
duitatem piecuin in compumftione lachiymarum, & per
c vftigatione corporis omnia deli&a ablconduntur, ac homines
ä perlecutione antiqui hoftis prote&i liberantur.
[Cumtfc venißet Dauid in caftra Sochi films Nahas de Rabatb ftHorum
Ammony&Machir filius Amihel de Lodabar,&Berzellai Ga -
laad!tesdeRogelim,obtulerunt eiftratoria &tapetia)8cc.']Ca&:n vbi Dauid venit,hebraice Manaim lcguntUr,ficutfuprain-
nuimus, hic eft locus vbiobuij fuerunt Iacob angeli Dei,
iniquusquifippoftobitumcarnis in lacuminferni mergi-
tur. Super quem aceruus lapidum congeritur: cumduriria
mentis fii* illiexprobratur.Dauidextiniftum quidempl
ineuit, fit
in Euangelio legitur: Videosciwtdtem 1erufilemfteuitfuper il-
l im. Cuius mifèriæ in tantum compaffiis eft,vt etiam vfque
ad mortem crucis.ineruditioneeius &cura falutis fuxpermanent.
[ Current ergo Achim, as per viam compendij, tranfiuit
Cbufi.] Achimaas filius Sadoch,qui pofterior cospit &prior
ipfe præcucurriç: alacritatem quorundam fànétorum pr*-
figura Ife non dubjlim eft.1 Qui cum fint couerfione nouif-
fi mi,plurimos tarnen ex eis qui illos prxire videbantur, fide
& diledion e atque feruore fpiritus antecedunt.
C A P . X I X.
VE'iittfe vniuerfus populus coram rege. ] Ille videlicet qui
cum Dauid permanfirat. Quod vero ait, [ ifrael fugti
intabernaculafiia.']Hi incelligendi funt qüi cum Ablalom
perduellionem rebelles extiterant. [Miphibofetb quoq3fili
mmlociMammMcä.ctßn| Sobimmq; quieuinbi cum I ‘■ °n.lot,s.fcdmfeaJskg.turpedibus. Fecerat namq; fibi
muneiibus.adDauid,filius blit » regia, cum quo pu, l (»tHcbracradunt^gneoipedes.qmbusytiquafiprona.
guauic Saul: quo moctuo,dixit Dauid: Faoam miièncotdiâ Oau&kxt ficerc claudi, quculadmocum
Ammon ficut fecit pater eius Nahas mecum.. Intere-
ptoverp àDauid Ammon, quiei inde caluandis Jferuis fiiis
infurias fecerat,conftitutus eft ab eodé Dauid, in loco fra-
tris fuiSobi Cxteruih fpiricaliter obfequium eius,vel cæ-
terorum Galilxorum Dauid delatum, fidem prætendebat
populi gentium in Dominum Iefiim Çhriftum. Nam ficut
Dauid perlecutionem declinans filij fiu,ab Ierufalem reccf
fit,atque à Galilxis benigne fulceptus eft: fic nimirum Do-
minus Iefiis Chriftus ob impiêtatem Iudxos deferens, à
populo gentium fufeeptus eft: qui multos fidelium, varie-
tate vircutum Sc do&rinarum ornatos, contulit Domino.
C A P . X V I I I . ET pracepit rex Ioab & Abifdi & Et bai, dicens : Seruate mibi
puerum Abfalom. jQu.od autem Abfalom paüfer eius Dauid
puerum appellation vdque ætate carnis, fèd paruita-
te fendis,hoc eft ftultitia,non mole corporis,dic\v.\Euitaüt
tbipr.zlium dijperfum fuper faciem omnis terra, &. multoplures e-
rantquos fait us confunipferat de populo, quam hi quos vorauerat
ghdius inbeüo.] Saltus hic qui piures confumpfifiè dicitur
quam gladius vorafte : beftias ferociflimas quæ infàltu e-
ianr,Hebræiautumant: àquibuspluresconfiimpti, quam
gladio vorati fuerunt. [Acudit autem vt occurreret Abfalom
feruisDauidyfedensmulo &c.] Abfàlô mulo cuiinfèdèratper-
tran{èunte,ipfèquercui inhærens, inter coelum & terrain
fùfpenfus eft. Sic nimirum Scribx & Pharifçi principes Iu-
dçorum,m ligno crucis in quoDominum Iefiim Çhriftum
affigentesfufpenderunt, occulto iudicio in codem ligno
damnati fiint:atq; eundem populum ludxorum qui cama-
li fènluijvelut irrationabili mulo præfidere videbantur,in
difperfionem gentium pertrànfèuntes, fpfi principatum
pariter & populum amilèrunt. Dicamus & manifeftius,q)
Abfalom mulo fugiensdn quercu perexfariem capids fui
lulpenfus eft, hoc fignificabat q> Iudxi ftultidæ carnalis fèndum&
ille erat. [Ait autem rex ad Miphtbojetb: Quidvitrdlo-
queruiFixtim est quodlocutus fum.Tu &Siba diuiditepojfeßiones.f
In Hebræo,agrum, legitur. Quiain hoc loco Dauid imme-
moramiçiux fuit & foederis, imo iuramenti quod habuft
cum Ionathan:& tam crudele dédit iudicium, dicens : Tu
& Siba dtuidite agrum -, idcircoRoboam&Ieroboam ( vt a■
hint) diiuifèrunceius regnum. Miphiboièth enim iü Sa-
muelis libro legitur,id eft, Miphiboièth interpretatur li-
dgans cumaldflimo. Litigans enim cum aldmmoj id eft,
Deo fuiflè dicitur,eo quod reduxifièt Dauid cum paçe*Vn-
de quod ait régi. [Etiam cun fia accipiat poftquâm reuerfus efi
Dominus meusrex in domfim fuam pacifice. ] Non hdc dixiflè
fulpicat ur gratulan ti animo, fed inlultand , Sc quafi contra
Deum murmuranti.eo quod Dominus Dauid in pace re-
duxiflèr. [ Et ait Bersellai ad regent :Eft autem Ch am a am fer uns
tuus,ipfi afeendat tecum.'J Chamaam interpretatur fufpitansj
quamdiu ènim çuni pâtre permanfit, fiifpirans vocatus ëfb
Poftquâm vero in dgetrinam Dauid tranfiit, non Chamaa,
fèd Chaîna,quod interpretatur fidelis appellatus eft.
O
C A P. XX.
A Cciditauremvt ïbt effet vir Belial,notnitie Sebafilius Sochri,
■ L* virIemineus,Scc.] Seba virBeliai, qui Ifiaelidcum populum
à donflo Dauid diuidere conatus eft: figuram geftauit
hæredcorum;quipïebemDeifcinderevolentes, in 1-
pfàfùa praua inrenrione prius damnati ab ecclefia, moduli
tur, quam hoc quod coeperant,implere polïïrit. De
quo plenius dicemus in pofterum. [ Dixir itaque loub ad
Amafam: Salue mi frdtsr. Et tenuit manu dexter a mentttm Ama-
fa quafiofculans eum.Porro Amafa nonobferuauitgladïum quem
habebatloakqui pereufiit eum in latere, &effudit in tejïina eius in
terrain.’] Quid eft quod loab Amafx mentum dexcera té-
nuit,fèd finiftram adgladiumlatentermittens,eius Vifcera
effudit, nifi hoc quod patenter datur intelligi? Dexrera
fusincumbëtes, p^ro pterlùperftitiofiratempharifàicamle-1 namq; mentum tenereeft,quafi ex benignitate blandSierid.