i f 6*
Agcbardi Epißopi t 'S : * ' . //r » 1 v\
immobile fundamentü,vnahæc,Felix,fidei petra,Petti vo- ; aut quit fimilis erit Domino inter Filios Domini} Ecceilluftris
ce c o n f e i ï à j T « Deiviui.EcceadmitadusDobfcordicic j D o& o rprçdicatDominum noftrum natiuitared i t Filium
j quod Chriftus preprium fibi Pattern cbnfiteatur Deum; | non adoptione, dicens; Jfc » aw , nos adopt an, tlkab stern) I
nempe fi proprius Pater, non adoptans,fed generan s, pro- , Filius gen itus per naturam, nos a tempore fa iipergmhw.Quii ;
priusFilius non adoptatus,fed natus .Beams quoq; Auitus proculdubio qui nafcitur no adoptacur ei de quo natus eft;
Photinianorum hereticorum validiffim9 expugnatbr fcri- | fed nifi natus,adoptari non'poteft;nams enimdealtero ad-
pfit, dice ns : Certe circumfiementibus Iudæis.&in Dominum j optatur ab alterp; Dominus autem n öfter, quia non eftna-
noftrum exerta blafj>hemiorum tela vibrantibus ; quem re- I tusde altero Patre,nonâdqptaturà Deo Pâtre quia vero
fpodiflè credimus,*/»«» dicovobis, awe Abraham egofum, wifi nafcitur ex Deo Patre,riec cum homo fit adoptatur à Pâtre,
quia perconcordiam genitoris& generis ipfe per traduce quia inalfumptione carnis non fitaltenfed is quierat Deus
maternorum parentum éx Abrahç femine,qui fine annum efficitur homo,Deus nat9 line initio proptetffe fiomo,nat9
numéro Abràham’præiuitæternitate? Q u j maximus Pacri- à certo initiounuer nos, vnusj§c vnicus, proprius & verus;
archarum cum videret illu diem in quo fine fine pcnnanet nec propterea quia paiticeps fieri d gnatuseftfubftantiç,&
Deus;concupiuit tarnen ilium viderequo homovnituseft jmortalitatis noftiæ;particeps etiam faCbiscredcndus e ft&
Deojridif,inquit,&gattfuseft,quiaficutcernebac illumin conditionisj cum nos(vtfupradffrumeftj cpnditionenaquoeratgenuinaMaieftas,
ita&iftumdefideriô concépe- lcamur;illémifericordia,nosdebitômoriamur;iHepoteftarat,
in quoadoptata illuftrabatur Hrimilitas. Sed qu iahzc te;nosillmspoteftatedefiliisirçelficiamùrFiliipeidllenu-
dicens,nec creatdit,nec docuit,docmtDominnm noftrum ad • quam talibus obnoxius. Nihil aliudeffe poffit nifi Filiusjp-
eptiuum effe Filium, iuxtahumänitatem Apparct ex eo q> prius, & veruszterna natiuitate, propter quod etiam cum
ibidempræmifîtdicens: Apoftolus autem dicit,/>o/fy»ây« ro ipfaaifumpta humanitate vnus eft verus Deus cum Patre,
venitplenitudo temper um, mißt Deus Filium fttum- Enunuero nonpofterior, non minor Patre , autSpiritu San&onon
qui mitotur,eratantequam mitteretur,quia fi antcMariam differens maieftate,n.on impar poteftate,nondilcrepans o-
nonfuiffet, huncfimjlem czteris adoptio faceret Dei tiliu peratione. San&aenim hæc Trinitas difcieta perfonisnon
non nâtura;nec inEuangeliisipfe dixrfkt,tantum dilexit Deus fepara^ilis vnum font, vnus eft non in vna efleiitia, fed vna
mundum,vtfilium fuum vnicum dar er. non ele&ü ergoabipfa cll.ntia, vna fiibftantia,vno nomine, vna natura yiucns&
ineffabflipaternitate,fedgeniturn,cui tarn D eo quam Ho- regnans,finerecordatione pr«teritrorum, fine expe&atio-
mini vero in vtraque natura fideliter proprio ; in diuinitate nefuturorum, Per omnia fecula feculoram, amen.
lob.c. jo .
C I
I identius
n Matth, c.
17-fuper ill*
verba: Hie
eftfilius .•
Matt. c.17.
Chrifttanifsim 0, & verepiifsimyérin Chriftovicloridc triumpha-
tori Ludouieo Imperatori fceltcifiimo, femper Augufio>Ago-
bardus abiefliftmus omnium feruorum
vefirorum.
D E I N S O L E N T I A I V D & O R V M .
CVm Deus omnipotens, qui Vos ante tempora pralci-
uit , &prxoxdinauitre«ftorcmpium fututumtem-
poribus valdénecefiariis, fiiblimaueritprudctiamveftram
proprio;:
emanafle de Paste, in corpore ccepifle de- Matre.Ecce Ca-
tholicus D o& o r , veridice contra Felicem tcftattir, quod
Dominus nofter nec adoptione nec ele&ione fitFdiusPa-
trisjledgenere&proprietate. Beatus etiam PapaGregori9
cum exponeret verbaHeliu, vbi dicit ,etce Deusexcelfus mfor-
titudineftta & null us etßmilts in legislatöribusydixit: Legisla ores
eunäos dicerepojfumus, quosex legeadmontiifereftapcpulumfiimusfidhuicMediatoriin
legislatoribusfimilisnulluseft, qwaifli ^ , ,
gratuitovocatiexpeccatis,adinnocentiamredeunt\&abhuquam &ftudium religionis fupra caeteros veftri temporis mor-
femetipfis expertifunt pradicando alto; reducunt; Redemp tor ante tales ,dubiura non eftprxpararivosad remedium tempo-
nofter,Honuifinepeccato eft, Filius fineadoptione. Ecce eximius ribus periculofis,de quibus Apoftolns loquitur;-?» nouifit-
Do&or dicitDominum noftrum Filium fineadoptione: q mis dub us injlabunt temperapericulofa, &erunt hominesfeipfes
profedto fi Iciret duob9 modis eum efie Filium Patris,id eft amantes, cupidi,elati, &c. & habentesquidem jpeciempietatis,
fecundum humanitatem adoptione, fecüdum d iuinitatem virtutem autem eiusabnegantes;De quibusnihil eft exfpedtan-
natura;nunquam ilium diceretFilium fine adoptione. Fide- dum, quod iam non videatur, nififblutio Satana, & publi-
tiusveroquidam CatholicusDo&or cum fimiliterdoceret ca calcatio (anä s ciuiracis, menfibus quadraginta duobus3
proprium& Verum efle Filium Dei dominum noftrum, quai futuraeft per caput omniuminiquorurn Antichri-
exponens locum ilium EUangelii,vbi transfigurato Domi- ftum. Cum hax igitur ita le habeant, oblecro tranquillifli-
no in monte fä&a, eft vox Patris ad Apoftolos dicens, Hie j mam longanimitatem veftram , vt prabeatis patientif-
tft Filius meusdileäus\didv. ideo eleuantesocttlos Apoftfiüyntmi- mam aurem veftram , verbis quibus ego infimus ieruo-
Aug.aA
Gal.
Aug. in
Pjalm. 88.
nem viderunt nififolum lefum,ne & ipfe Filius Hominis ficut Moy
fes & Helios, vel cateri fitnfti,putdretur Homo Dei,&aquaretur
eum adopttuisDominui maieftatis.EcccSc hic pietatis D o äo r ,
eum quem didtnon zquädum adoptiuis Filium Hominis
nominat,quem vtiq; fi Iciret adopriuum fecüdum carnem,
nominans eum Filhim Hominis,non fiedifeerneret ab ad-
optiuisi cum ait Dominum maieftatis.Beatus quoque Augü-
ftin9 cum exponeret epiftolambeati Pauli Apoftoji ad Ga-
1 latas, & perueniflètad locum vbi di citür, -at vbi venit pleni-
tudo temporisaiß t Deus Filium fuum faftum ex muliere ,faäum
fublege,rt eos quifub lege erant redin:eret,vt adoptiommFiliorum
reciperemw, poft aliqua quæad expofitionemhorum verbo-
rum pertinebant, fùbiunxitdfcens ; Nec dixit idem Apoftolus»
vtadoptionemFiliorumacciperemus,fedreciperemus,vtfignficaret
hoc nos amifijfe in Adam exquo mort aiesfiimus: hic enim adoptione.
recipimus,quod ille vnicus non dedignatuseftparticipatione natura
noftraftaäus exmuliere.Sed fi przdi&us D o â o r ih his verbis
ita nos fàpere voluiflèt, v t vnicum Filium D ei Dominum
noftrum duobus modis Deo Patri Filiüm confiteremur, id
eft natura & adoptione, nunquam i ter um taliter doceret,
vt in expofitione Piàlmi odogefimi o âau i docuit, dicens;
Qutsin nubibusaquabiturDommo? Et quisfimilis erit Domino in
F t lijs Dei} ergo nemo in FHijs Deifimilis erit Filio Dei»&ipfepradi-
ftusefi Films Dei,& nos diäifumus FilijDei. Sed quis fimilis erit
Domino in FilijsDei ? ille vnicus,nosmulti : illevnus, nosinUlov-
num\ ille natus, nos adaptatif i.leab aterno Filiusgenitusper naturam,
nos à temporefaäi per gratiam ; ille fine vHo peccato, nos per
Hlum liberati apeccato. Quts ergo in nubilus aquabitur Domino,
rum veftrorum , nimisneceftariumputoadmonendam
famStiflimam follicitudinem veftram dere tarn neceflaria.
quzautfola,aut przeipuaeft,cui p r z carceris iuccurrerej
debeat gubernario veftra, cuius narrationemfi profequi
potuiftem taciris nominib.au6tonim,vellem omnino. Sed!
quia fieri non poteft, committo me bonitatis & patientiz
v eftrz , dando me periculis, & innotefeens vobis q u z ta-
cert?per«'ciofiim eft, venerant Gerrycus Sc Fredericus,
quos prascurrit Eurardus, mifli quidem veftri, non tamen
per omnia veftra agentes, fed ex parte alterius, & oftende-
runtfe Chriftianis terribiles & ludzis mites,maxime Lug-
duni,vbi partem periecutionis aducrfiis Ecclefiam depin-
<xerunt,quam multis eemitibus, fiifpiriis, &laerimisfti-
mulauerun t.Q u z perfecutio, quia przeipue aduerfum me
a&a eft.totaa me prodeda non eft, nifi forte dementiflima
follicitudo veftra feirevoluerit; tamen in quamtu Ecclefiz
. Chrifti noxia eftf fi veftra patiturmanfuetudo; breuitcr in-
timare exordiar. Venientes itaque primum Iudzijdcderunt
mihi Indiculum ex Nomine veftro, & alterum eiqui pagu
Lugdunefem Vice-Comitis regit,przcipientem illii vtau-
xilium ferretIudzis aduerfumme.Quos Indiculos,licet ex
facro Nomine veftro recitarentar, & veftro anulo efient
fignaci; nulla tenu s tamen credidimus ex iudicio veftro tales
-prodifie.Cceperunt autem efterri quadam odibiliinfolen
tialudseicomminantes Omnibus, iniuriisnos afficiendos
pcrmiflbs,quosadeptifuerantad exoluendam vindidkam
de Chtiftianis. Port eos venit Eurardus eadem iterans ,&
dicens Maieftatcm veftram commotam efie valde aduer-
_____ _______ fum me
I pj^Tine proptefïndæôS: deinde veneru nt & 'p r id id i midi;
laria fàndionum, quae nqnputamus veftra iuffione exiQe-
ittalia.Hiscaufis lætificàri iùntXudèei vitra modtim,i& co-
triftatiChriftiani f nonIbluvnilh qui ftigerunt,autquiabfconciiMft^
tj&quidiftriâii/ed&cæteriqirihaEÇviderunt,
velaüdieriint. Maxime ideo, quia fenteijria Iudzorum ita
cdnfirmata e f t v t auderent irreuerencérprzdiöaré C h r i-
ftianis; quid potiüs credenclum effet ae.tçaendqmj'blafphc*’
mantes dorarfi eis Döminufo Deüm,ac Saluatorem noftfü:
Iefum-Chriftum. Rpbotatur quoque hæc peruerfitasex
vèibis millorum, quibus'fufurrabântquorundaln auribus;
dicèntes, qttod Iudæi nonabominàbiles| ;vt ple'riquepu-
tant fed chai i èlTentin-Oeiilis veftris, & hominibusèoriim
dicêntibus,expartemerioreseoshabitôsquâ'Chriftiànos.
Et egö quidem-indignusijferuus vefter, non eram Lugduni,
fed àfcei;am lónge caufa N'anriiadéfiufo m,onàçhorum ,q u i
qiîâdàm diffimultate inter fe laborabât» Tamen direximiffbsnpftrosj&
litterulàsadillos;-vtperficeféntquicquidvèl-
lentaüt eis iniunéluni efiet, & hós öbedirerims. Sed nihil
veniztidèbti.fiithiiSÿitàvtëriam^liqùiéxfeeerdôribôsfio'-;.
fèhriamfitameisexhiBere.Hçcpalïï'fitmusàfautoribusIu-
dæôrurh,nôh ob aliud nifi quia przdicauimits Chrîftiariis,
vtnrancipiaeisGhriftianarionvèndcrent;vtipfosIucl<eoS'
Cfiriftiànos vendere ad Hifpanias non permitteren t , nec
mercënariôs domeftiçbs habere ; ne foeminîé Chriftiahæ
cumçis fàbbathizatiefitj& ne diebds Dominicis operarén-
tur;nè diebus; (^adragefimæ cum eis pranderent,&mer-
cenarii eorum,iifdem diebuscarncs mâducarent;qualibet
Chriftiarius carnes àludæisimmola tas &delibarasemerer,,
&aliis Chriftianis venderet,ncvinum îllorum biberenc,&
alia-huiufi'nodi.Eftenim Iiidæorum vfûsî v t quando quod^
dibet p'eeus àd efiim maôblt ; ij fubatftum idem pçcus tribus
incifiônibusriohfiierit iugulatum; fiapercisinteraneis ie^
cur læfum apparu erit; fi pulmo lacefiadhæferit, vel eum in-
fiiftlatiopeùetrauéiit;fîfelinuentumnônfoerit,&aiiach)i-
iufmodi;hæctanqüamimmufidaàIudæisrepudiataChr&|
ftianiSvendütu^&iiifiiltajiovocabuloC^r^MWrf/iecoraappèllâîitür.
At de vino, quod &ipfi immuhdum' fàcerftùr, &
nön eo vtü tur,nifi àd vendendum Chriftianis,fi eôhtigeric,
vtinterramdefluacquolibetlocolbi'dido,feftinantcs,hauritïnt
iterum deterfa, Sç adconferuandüm in vafàremittüt.
b fiirk s ■ v . /
o ration es & beiiedi£h'ones, Si fiteanhir talcrh fe legis alt-
<ftörem-haberevelle,qua]emipfihabent,dumdicqntj,conquodprphibéamns
Qualicet vero &alia improbanda circaüludxigant ,h bn fo-11
him de Chriftianisjfed & de ludæis mufti funtteftps.Quod
autemDominumnoftiumIefumGhriftum,&Clliiillianos
in omnibus oratiojnibûs fuis, fub Nazaræorum nomine
quotidietnaledicânt ; non fôlümbeàtus Hieronymus, qui
fe fcribîtnouiffe illos intrinfeçus & in cute teftiseft , fed &
de ipfis Iiidæis plerique tefbntün lahàcàefuthens exempli
gràtià ; dixi Chriftianis hoc modo : Si aliquis.homo f èniori
fuo vel domino fidelis&amator exiftat, &:qüémpiam ho-:
minÜmfenferitillieflêihimicum.deriaâbremvcbiiukiüto-
rem, & comminatorem,nbrivult ei eflè am1éus,nec Copias
menfæ,necparticçpSciborum;Quodfifberic,6èbfeofenior'
ipfiiis,velDominuXdepréhehderit,-nècfîdereihfibieûefte
exiftimat* Etideocùnvproculdubio.noueiimps blafphe-
matores,&(vtitadicam)rrialedi£f oresefte Iudæos Dominf,
Dei Ghrifti,&fidelium eiusChriftiànoruth,ïibndebemus^ '
eis coniun’gi par ticipàtioiié cibbrumdc potuttm,iüxt^mo- j
dum duntaxàt à fàniftis Patribu s &'exemplis.datum,&veri| s
bis præceptüm.'Caeterum /quia inter nos vitiunt inali-^
gni eis elfe non debemus» nec vi tæau t-fàni tàtem v.eî diui-
tiiseorttmcontrariijobferuemus mbdumab lEcclëfia brdi-
natum, hon vtique pbfcurümÿfed m'auifefteexpófiturn,
quàliter èrgaeoscauti & Hümani elfe debeamus, Hæc,piif
lime Domine, de multis paucadixi, de perfidia ludæoruin,
de ad'rnonitibne nbftra, de Izfione Ghriftianitatis, q u i fit
petfeutoresludçornmnefciensvtrumpiruenirepofïîtad
veftramnotitiam. Tamenfummopereriecelfeeft, vtfeiat
pii tli ma folici tudo veftra,qubmodônocetur FideiC hri ftfià-
næ à ludæis in aliquibusjdum'enim gloriaritur, mentientes
fimplicibus Chriftianis, quod chart fine vobis jppter Pàtri-
archas,quod hohorabiliter irigtediantur incöipedltuveftrb/
Sç egtediantur,quodexcellentiffimi;pttfonæcupiancéoru
Ghriftianos vinuin cprumbibere. Dü
hoc^df^narepitenfo^foritrias-argbp^^tso'b'é{hptibl
ihuemri;quareChriftiani(&beantabftfiiërékcibiseorum
& pdtibus, dü oftéduiatpfzcepta ex Npftïine yëftrb,aureis
figillis figiiata veraidü
oftedüntvcftes muliebies.quaii acoiilaiiguiiieis veftris vel
matroniVPalatinóruinvxonbuseqra-dire'cbas, 4um expo-
nbot gioiiaiii patentum iuoritm,dünveis Contra legeih per-
rnittiturnouasS^nagógasextrueré. Adhoeperuenitur, yt
dicant imperiti Ghrrftiani . rncliu: eis predicate Jud<eos^
Presbyterosnbftrösimaximecü & lupridi61imi(ïï,neSa'o-
bathifinüS eoramfmpedirëtu r, m ercataqui iri Sabbathis
folebanéfieritrafinurariprzcèpèrihtj&'quibusdiebusde-
inceps freqüentari debeanrinillprum optione pofuérinr,
dicenres, hoc G hriftianórü veilitati prbpterdiei Domini<i
vacStionem cögruere; Cuni fiidzis-niagis proBetur ihü tile:
quia &;hi qui^pë funt, Sabbachpenretes viiftus necefiaria
liberius die Dominicb milfef umfolemnitatibus & p t4dicaJ
riohibusvacann&fiqui-delbngeveniuffexbecafione mer-
- cati, tam yefpertinis quam foacfttiwis bccurrëntes pfficiis,
millarum fbleoitate peratfta, cumidificatibné reuertuntür
adprppria.Nuitcigiturfipkcetjbenignifiimemanfiietucli-
niveftrzaudire,,dicam9qüidËcdefi2GalIiarum,&rë<3:b-
res earum tam R.eges quam EpifCppi,dedrfcretibne vtriuf
que religipnis Ecclefiafticte videlicet,&Iudaicaï,tenüerint>
tenendumq; tradiderii>t, & feriptum pofteris reliqüerint,’
& qupmodo confbnumfit an<ftóntari vel aélibüs Apöfto-
lorum,& a veteriteftamèntb briginèrn habens.Ex quibus
dem o nftrattt rquam deteftabilès habendifint iiiim/eiVeri-
tatis,&quomodopeiores fint omnibus incrcduIisVtfpilprii-!
risdiuini, hoe docenribus,^)&quam indigniora omnibus
irifidelibus.de Dëo fentiS t , & rébus coeleftibus.:quz omnia
clim córifr;vtiibuscpntulimus, & ampifuriiz Excelledtiaj
veftrtep'rajfëntarida dicevimus. Etcurivprscëdem;/feedula
di<ftatafui(fer,fiiperuëiiitquidkmfmmofngi.ensdeHifpa-'j
niis dë Gbjrdiiba| qnife. dicebat fiiratum fuiffe k qubdam
Iridzo Lugdiirib ante an ribs riginti quatiipr, patuü adhuc
püèrum & véditum Fugiftèaute'm anno prazfenticam alib
quifirniliter ftiratiisfuerat Arelat* ab allo Iudteo ante an-
npsfex.Cumque huiiisqui Lugdunenfi^ fiierat notos qüz -
reremus & i nueniremtis , ditShim eft a qüfbüfdam & alios
alxeodemludïo furatps, alios vero emptos , ac venditos
abalio quoque Iudxb aijnoprzlenti, aliumpuerum fura-
:tum Sc yendirum, qua hórairiuentum eft plurcsChrifUa-:
nas k C h r i ftiari is Veu a i 8c comparari a Iiidiis ,perpetrafiq;
ab eis multainfandai qute turpiafüritad feribendum. •
cliriftianifiinto & Gloriofiftimo p omino nofto Ludouieo, imp era-
tori per pc tuo Aügufio, Agobatdiis,Bernardus, & ■ :
Eaor, indigni F.pifcoptftipplices
' ‘V 7 ' < feruuliveftri.
D E IV D A I C I S ■ S V P E R S T I T I O N I B V S .
‘T c V T. ihprtemifliffcedula, irfbreuïfignifica-
turn eft infolëhtia & impprtunitate Iudzoru»
inquptumdam firhpliciurfi: Chriftianbrüpe-
Ctoribus trariqt^llitótém fidei propulfitam,
cbmplilit rios maiifuetifïltna* ac pfudènti ffi-
ma»fölicitüdini veftr£e feribere ,dej:autelaGhriftianorum,|
qualis elfedebeac erga Iudaicairi perfidiam Sd fuperftitio-
nes, atque innumerabiles errbres , in quantum èxtfomi-
tas noftra inuënire pptiiic ex vfii , & iiiftitutipne priorijm!
Gallicanarum ECclefiamm rëiftonim. Et quidem ü (ficut |
nunc multa nécefficas pofcicJ|tufi eflèmus ,itut yaluiffe-
müs auritfüs veftris ingereredamna animarmtf*quiper va-
fa Diabbli,mentes videlicètlu diotum,Fidelibus inferun-
tur , adhiberi Ömnino 'iubëret pietas veftra rernedium.
Nunc autein quia pèrieulofiifihinm'itdbiseft dice re &
innptëfceie ; qitod ficuc tèthppré'':paffionis.fuz, D.omi-'
hém Crucis fu * , vëhditu's èft dfallb difcipulo, &cÖmpa-
ratus a veris perlecutoribiiSad i lludëri^