A
B
C
D
Foriunati.Eptfi.Treuercnf.
cuius manus in ûeerdotioconfecratæfunt. Et paulopoft:
N e c egredietur de Sanäis. Secundum auâoritatem Pa-
trum, kilicet, Paulum Apoftolum, Ambrpfium Archiepi-
fcopum,&Hieronymum presby terum, conlecratio ad im-
moudum fiuftaeft epi(copi,in ordiftitione presbytcri.Sed
quod additur ex canonica auftoritate, vt plures adfint Epi-
Kopi: dicendum eft, curaddatur. Gregorius.Apoftolicus
interrogationi Auguftini refpondit,quam iam prætulimus
in fuperioribtls præfentis opufeuli : t t quidera, inquiens,
in Arigloritm eedefia, in qua adhuc (blus tu Epifcopus in-
Ueniris, <5 rdi rtare Epiiéopum non aliter nifi fine Epifcopis
potes. Et paulopoft: Cum igitur,auäore Deo, itafuerint
Epifcopi inpropinquisfibi locis ordinati, per omnia Epi-
Icoporum ordiriatio fine aggregatis tribus vel quatüor E-
piicopis fieri non debet: In lèquentibus cxponitcur ad-
uencüs eorum neceflarius fit. C u r non ergo & in hacipiri-
tali ordinatione, qua per iacrum minifterium homo Deo
coniungitur, tales conueniant,qui v ei in profedu ordinati
Epifcopi gaudeant, vel pro eins cuftodia omnipotenti
Deo preces fundant? Gregoriusjdicit,quare debeant con-
uemreplurimi: fratereius Innocétins monftrat,quare prohibitum
fit vni hocfacere, in decretalibus nono capitule:
N e c vnus Epifcopus ordinäre præfunfctt » riefiirtiuum be-
neficiumpræftitum videatur. Addicur eriam ad confccra-
tionem eius infufio olei fiiper caput:Vnde di«. itBeda in lib.
tertio de tabernaculo & vafiseius : Inducus Vero^cris vè-
ftibus Pôcifex mox oleö vndionis perfunätcöt i^ p e r gra-
tiam Spiritus ânffci confecrario perficiatur :riön quod ea
quæ præmiffa funt indumenta virtutum,abfque gratia D ei
pofumus habere: fed quia maius neceffè eft aux ilium gra-
tiæ tribuatur à Domino,vbi quis vtltriaiorem confcende-
ritgradtim,velplurimonimfilcrit regiminiprælatus. My-
ftice dicit Pfàlmifta;Sif«f vnguentumin capite, quod defeendit
in barbam,barbam A*ro».Auguftinus in tra&at.Pfàlmorum:
Qu,is eratfacerdos,nifi vnus fàcerdos,qui intrauic in fànda
fandorü?Quis eft làccrdos? nifi qui fuit & vidima &fàcer-
dos,nifi illé,quicuminmurido'rioninueniretquod ofFer-
ret,feipfum obtulit? Vicarius CHrifti Pontifex efficitur: ideo
in capite vngitur CäpumoftruChriftus. Caput noftru
vndu eft oleoïnuifibili: Epifcopus, quia Vicanus Chrifti
eft, in capite vngitur: ab illo enim fignificatur feaccipere
hancvndionis gratiam, qui càput eft totius corporis. ïmi -
tando ilium, qüi’caput eft totius Ecdefiæ, per-vndionis
gratiam fit &ipfè caput ecclefiæfibi commiuæ. Chriftus
pro vniuerfaEcclefia interpellât: Epifcopus pro fibi com-
miflà. V ice Chrifti regat ecclefiam fibi commillàtn, ficut
Chriftus totamEccieuam. Hocfonantverba conlecratio-
niseius: Tribuasei cathedram Epifcopalem adregendam
Ecclefiam tuam & plebem vniuerfàm. Et aliter : Dicic
Gregorius in Moralibus, oleum in capite,charrias in mente.
Quia Viearius Chrifti eft, diledionem quam Chriftus
nobis monftrauic & docuit, in eo debemus imienire:
arque ab eo ad cumulum noftri profedus trahere. Omnia
hæc quæextrinfècus geruntur, figna funt rerum intima-
mm. Si quis in mente habueritipfas res,ipfè eft verus fà-
cerdos: Ac idfeo Verum,quod Petths dicit de vniuerfis Ça-
tholicis:G«w fanéla,regale facerdotium. Dicit libellus,fecun-
dum cuius ordinem celebratur ordinatio àpud quofdam,
vt duo Epifcopi teneant Euangelium fiiper capuc eius,q>
ncq;vecûsaudoritasinrimat,neq> Apoftolcarraditio,ne-
que canonica audoritas. Pöteft tarnen Euangelij pofirio
fiiper caput, monere tenéntes, vt quo Dominus idem
Euangeliim fir met in corde eius, deprecentur, aut vt mo-
neant eum qui confedratur,recordarifèampliuseflè füb
iugo Eiiângelij, quam foret. Generaliter enim de bènei
didiorie omnium eledorum dicit Beda in expofitionc de
templo Salomonis : Q u i enim dixit; Beredixiromna timen-
tes Dominum, pufillos tum maioribus: ipfe d i x i t j : tu reddes
fingulis fecundum opera eorum. Communis érgo ibi bene-
di&io omnium erit eledorum, attamen pro diftinda ope-
rumqüalitate,multæ fiint,manfiones beatorum
in vna eademque domo patris
æternaincoelis.
De habitu facrorum Du cum.
C A P . X V . ,
jpR im o notandumeftrita efteclericoruni habitum ,con-
A ftitutum in ecclefiafticis ofiiciis, vc ill omnib. Chriftia-
no populo poflit praebere excmplum boiix eonuerlatio-
nis. Q u od quodammodo fignificat Hieronymusin li-
bro de vefte facerdotali ad- Fabiolam: Legimus, inquiens
inLeuitico,iuxta prasceptiun DefMoyferilauifte Aaron &
filios eius. Iam rune purgarionem mundi, & rerqm omnium
fanditatem baptifiiii facramenta fignabant. Non ac-
cipiuntveftes,nifi loupuus fbrdibus: nec. coronantur ad
facra, nifi in Chrifto noni homines renafeantur. * Ex his
verbis intelligimus, veftes facerdotalesad conuerfarionenv
populi Chnftiampeitinerc.
Denon vtendis vejlibus facratis inquotidianovfu.
C A P . X V I .
CTephanus nationeRomanusexpatre Iobio,vt Iegitur
^ in g e ftis Epifcopalibus, conftiruit lacerdotibus Leuitif-
que veftes facratas in vfu quotidian© nonvti in Ecclefia.
Tale quid Dominus per Ezechielem loquitur : Hac funt
gaKophylacia fan£ta,in quibus veftiuntur facer dotes* quiappro-
pinquant ante Ddtninuinfanda fanclorum. Et'paulo pofbCtfl»
autem ingrepfuerintfacer dotes,no egredienturde fanftis in atriu
exterius,&ibi reponentveftimentafua,m quibus minifrant*quta
fanilafuntiVejlientur^ vefnmmtis aliu,&fic procedem ad popu-
lum. Ec iterum: Cuwcfeingrediunturportasatrijinterioris*vejlh
bus hneis induentur,necafeedatfupereosquicquatnlaneum,quando
numjlrant in portisatrijinterioris & intrmfecus. Et poftpau-
Ca: Cumcjjegredientur atrium exterius adpopulum, exuent} eve-
Jltbusf u,in quibus mimjlrauerant, & reponet ea ingaxopbylacia
fanttu.<rij*&veflient fe vejimemisalits. Quamuis hacfpiritua-
Uterintelligere debeamus,tamenadmoniti fumus afupra
-memorato Apoftolieo,yt mutationem veftimenti iuxta li>
tcram compleamus. Nobis enim quifpirttu fumus renati,
ante oculos bonum eftfi:equentare,quodin mentetranf-
eat. Perlineamveftem,quatatutnmodovtimur infandis,
intelligimus fiibtilem orationem, exutam ab omni carnali
cogitarione ant&Dominum. Locutio vero ad populum a-
lia debet efle,tamque grofla, v t intelligi valeat a populo,
Vnde &Hierony mus in iibro decim otertio fuper Ezcchie-
lem: Et quia femel pracceperat, quibus veftib.v ti deberent
facerdotes quando intrmfecus in minifteriis funt, rurfum
iubet,vt egrediencesin gazoohylaciis fiue inexedris Sandorum
fe exuant priftinis veftibus,& indtuntur aliis, ne fi
fandas veftes habuerint^fandificent populum fbris pofi-
tum,qui necdum fuericfandificatus, nec fe pr*parauit in
fandificatione templi,'vt fit Domini. Nazarsus. Per qu x
dilcimus, no quo tidianis & quibuslibet pro vfu vitae communis
pollutis veftibus nos ingredidebere in.fandafin-
dorum: fed mtmda confeientia,& mundis veftibus tenere
Domini facramen ta. Et iterum in eodem:Porro,reIigio di-
uina alteruttum habitum habet in minifterio, alteram in
. vfu vitaq; communi. Namque & hie ex verbis Hieronymi
admbniti fumus mutationeveftimenti Sequitur eiufdem
in eodem: Haec veftimenta proprio nobislabore confici-
mus, quae textafiint defiiper,qualem& Dominus habebat
tunicam, quae feindi non poteft: quibus induimur, quando
fecreta Domini,& arcana cognofeimus, & habemus fpiri-
tum quiferatatur etiamalta & profimdaDci,qu* non funt
monftranda vulgo,necproferendaad populu, quinorieft
landificatu s, nec Dei fanditudini praeparatUs: ne fi maiora
fe audierint,maieftatem feientiae ferrenon poflint:6c quafi
folido fuffocenturcibo,qui adhuc lade infantias nutriendi
funt. * Inter regulas facrae Scripturar feptem h*cvn a ex il-
lis conftar, vt a litera tranfeamus ad fpiritum ,& i fpiritu
ad literam: A c ideo nonabhorretavero, quamuis de la-
neo veftimento accipiamus fecundum Ipiritum, fi fecundum
li ceram perfecerim us mutationem veftimenti, quod
& fecundum literam & fecundum fpiritum rite pofliunus
intelligere. - *;
................... De Ami-
Bccteßaß.
De Amitttt.
C A P. X V I I .
a Miduseft primum veftknentum noftrum, quo collu
A vndiquecingimus: Ineolio eftnamquevox, ideoqpe
per collum loquendi vfus exprimitur.P er amidum inteilieirauscuflodiätn_
TOcis,dequaP&lniifla^i«bat:Di*i,«<-
fodkm viAsmw ,'vtnondiImquAmmtingueme<t:(sfuimmeo
cußodum. Etinalio'Pfalms: FotleDmme aftedimorimeo.
AraiftoS ideo dieitur, quiacirauTiiicitur .In ifto frim o veffimentoadtaonecitf
caftigiciö vocis.
De Alba.
C A P. X V I I I .
POftea camifiam induimus, quam Albam vo camus, de
q uaHieronymus in EpÜfco. memorata de vefte iâcerdo-
taliad'Fabiolam: Secüdaexlino tunica, eftpoderis,id efty
talariîj&infequendbus. Hæcadhæretcorpori.&itaar&a
eit Sc ftriâismanicis,vc nulla omnino in vefte lit ruga, «V1-.
que adcruiadefcendat. Vo lo pro legentisfacilitaK, abnti
fermone vutoato: Solent militantes habere Imcasiquas camifiaSvocantificaptasmembcis&
adfttiäascörpoElbua,
St-c___I « j -nrfiim w»l o^ nræiia. dirieendo îacu
Offic'. Liber l ï . . > ____ 3i 9
fàcromm Ehixnegî%C»JcIe^et^^u»Aipki^i^C^^^^
veftitoÉ, cafiilai indu tus eft. Hæçjn gpç $tq\ fuut
mint»esgradusip.eEtjnent,,quanvàd>wp
p la tft, poft tergum inter humeros t(9k aju;epç£fcu$. jRjfiF
numéros opera exprimuntur. In eistdupW 4®!ycftirnen-
tum,quia. fie debemusbona opera foris proximisoftende-
re,'v t eadem intss coram Domino intégra feruemus. In
pedore duplex, quia in eo vtr unque debet eftè,& do drina
& veritas : veritas intçrius, dodrina ad homines. Hæc duo
duplicia fintcqniunâa , quia tune bene miniftratur » eum
opus & ratio in vnumconueniunt.OpusadhumeroSjratio
ad pedus.
. ; • De Stola.
C A P . XX.
STolam accipit diaconus, quando. ordinatur ab Epifeo-
po.ïpfà enim fempetvtitur in opereminifterif.Per ftola
defîgnatur onus leue ac fuauc. , D e qu o E>omin*s dicitt
Tolhtèiugum meumfuper vosjugumenim meumfmut eft,&ontu
meu m loue. Periugum Euangelium intelligimus, de quo dicit
Hieronymus i ncommentariis MatthàeirQuomodo le-
uius,lege Euangelium j euftnn lege homiçidium,in Euan-
gelio ira dàmnetur 1 Etpaulo poft : mifias vocan t , fie aptas membns & adltnctas corponous, gelio ira dàmnetur ? cxpauiopuit. In lege muka præcepta
vt expediti fint veladeurfum velad prælia, dirigendo îacu- j füm,quæApoftolusnqnpoffecompleripIemflime docet.
lo tenendoclvpeo, enfe librando,&quocumquenece£1 fAiegéopetaîreqmrqntûri quæqwfecemyviuetmeis:In
r. t fir. Ar/*rdnres oarati in minifterio Deiv- Euàng'elio'Vojuntas reqûiritur; quæ lï etiam éftedum non
kabùerit,tà'men præmium non amiftet.Ih eo quod ftola ad
génua tendit, quæ folent curuari caufà humilitatis, hoc into
, tenenao ciypcv, ».‘«v ------ a . » .
fitastraxerit. Ergo&facerdotes paraam minifteno Del v-
tanmrhac tunica, vthabentes pulchntudinem velhmentorum
torum nudorum, celentate celemate ducurrani.dlfcurrant. m In eo eu umacuu....-diftac vellime-
. . . . r
tum illud à noftro, quod illud ftridum eft, noftrum vero ; telhgimus, quod Dominus à\cit:; AjciUami quiamitisjum
lareum.Etenim hi, qui in veteriteftamento Ipirituleruitu- > & B0 iilü-mdfîScia.t Ce diaconus inftoJa inpeipouca cqUo,
tis étant adftri&i, dè quo diçebat Paulus, Nonetûm accepiftis miniftrüm Euangelij elle, non præpelitum. Euangelium
(biritum feruitutis intimore.N o s veto quia filius liberauit , ü- f Ghriftuseft.
i | '<r '|
beri fumusi non accepimus Ipiritum leruituttsin timoré,
rpiritumadoptionis filiorum. Ac ideoiicillorum ftriCtum,
noftrum largum propter libertatem ,,qua Ghriftusnosh-
berauit.Quia primum veftimétum diximus ellecaltigatio-
nem vocis videamuslifecundum habeat aliquatn caftigationemcorporis.
DicitBedainlibrp de tabemaculo : Hæc
e tenim linea, manus ac brachia debet ftringere fecerdons, |
neqd nifivtile feciât: pe«ftus,ne quidinane cogitet:ventre, !
¥ i • . • i:...-__i_____ Tlpiii'h fpan nfiim ra-
De Dalmatica.
C A P . X X I .
ïelicias vitra modum appetendo, Deuin fe gulofum facerepræfiimatjfùbieiftaventri
membra, ne lafciuiendqtotam
ucerdotalis habitus pulchritudinem corrumpaiit: genua
ne ab orationis inftantiatorpeat: tibias & pedcs,ne ad
malum currant. Induatur ergo làcerdqs primo linea ftri-
â a , vt & corpus ab iniquis operibus, & à prauis cogitatio-
nibus méntem compefcat. Q u od ibifiguificatur ftriläura
veftimenti,hqcapud noslinicaftigado. Qjiiavlque ad pè-
d'es Beda peruenit différend© de lineis veftibus,congruum
eft, vt nofmetipfos abloluamus de làndaliis, fîue vtalio nomine
campobis, qui luperfunt inpedibus: Sandalia lubtus
eooperiunt pedem, delupèr nudum relinquunt,dequibus
dicit idem, qui foprain traâatu fuper Marcum: Marcus dicendo
calceari eosfandaliis, v e l lbleis,aliquid hoc calcea-
tmentum myfticæ fignificationis habere admonet,vtpes
neque tedus fit, neque nudus ad terram, id e ft, nec occul-
tetur Euangelium, necterrenis commodis innitatur.Sieut
per linum, quo pedes veftiuntur, cafti^tio pedum fignifi-
catur,ita per ûndalia-profeâus ad prædicandum.
DeCafula.
C A P . X I X .
CAfulam, quæeftgeneraleindumentumlàcrorum du-
cum,ante cæteras veftes quæ lèquutur, præponimus.
In illis quæfiipra prætulimus,caftigario corporisàyiitis
defîgnatur, excep to in làndaliis.In lèquentibus vero opera
iuftitiæ demonftrabuntur. DicitBeda inlibro memorato
detabernaculo: Veftes fandç Aaron-,qwas illifecitMoyfe^
opera fùntiuftitiæ & lànélitatis. Cafiila vero ,quæpertinet
generaliter àd omnes clericos , debet fignincare opera,
quæ pettineant ad omnes: hæc enim fiint&mes, fitis y vigi«
lias, nuditas, left io , pïàlmodia, oratio, labor operandi,do-
ftrina,filentium, & cætera huiufinodi. Iniftis enimnullus
DAlmaticaà Silueftro Papainftitutaeft, perDalmati-
cam intelligimus religion! lànftam immaculata ^quæ
eft apud Deum & patrem, vt vifitentur pupilli & viduæ
in tribulationibus eorum, & vifitatores immaculatos fe
euftodiant ab hoc feculo. Iplà Dalmatica duas co.çdneas
lineas habet retro, fimiliterque in antepiori parte : Quia
vêtus teftamentü & nouum rutilant dile^ione Dei & pro-
ximi. Immaculatum elfe, ad Deum peitjnet: vifitare fîa-
tres,ad proximum. Per colorem c.occineum opéra miferi-
cordiæ, quæ excharitate fiunjt in pupillis & viduis, intelligimus
: per candorem, vifitatorum munditia defignatut
fpla eft enini veftis,de qua dicitur in Pfalmo quadragefîmp
qmrto:Aßitit regina a dextris tuis in veflitu4?Atirato,(iMm4ar,
ta varietate.V nde Auguftinus ineodem pfidmoiln vpfte ifta,
varieras fit, fcifli.ua nqn fit. Ecce variefatçm intelfeximus
de diuerfitate linguarum, & vefteni intelleximusp/opteç
vnitatem : Etin fequeotibus, Circtimamiiïa varietape? Pul-
• chritudointtinlècus. Inhmbrüsautemaureis,vançtasliti-
guarum doftrinæ de.cus. Fimbriæ, quæ procedunt de Dalmatica,
vetba funteius præcücatoris,cuius rdigio lànfta
i & immaculata eft. Sicut verba abauraaeris raptantur,ita
fimbriæ Ipiramine venti. Profert Paulus Candidas fimbrias
circa manus ad vtiHtatem*gentium,quando dicit,Magis
aurem laboret operando roanibus fuis,quod bonum eft,
vt habeat vnde tribuat neceflitatem patienti.Quod Paulus
prædicauir, opéré eompleuit, dicens ad Corinthiós de le;
In tribulationibus,in laboribus. Qu od ira Ambrofius in
eadem Epiftola:Laborare nondeftititmanibusfuis,ne cui
grauis effet. Fert fimbrias Candidas in latere, quando dicit;
Cafligo corpus meu,cr in fer uit ut cm redigo,Ôc in alio IçcO’.ln ca-
ftitatt, hoc eft, caftitate corporis, & in vigiliü. Q u i banc cu-
ftodit, immaculatum le euftodif ab hoc feculo. Fert cqcçi-
neas circahumeros & peiftora, quando jipit \lncbarit*\erio
Â&*.Fi<fta charitas eft,q dimittit vituas & pupilio.s in tribu-
latione,& fubuenit in Jpfperitate.Quæfimbriæ ante funt&
retto, quia mandatum dileótionis & in veteri teftamento,
& in notio manet. Vnde Ioannes: Cbflrißimi, non mandatum
nouum feribo vobis ,fed mandatum vêtus, quod habuißis ab initio,
~ niblioth.Vct.Patr.Tm-9'