So6 t^ingelomi Stromata
T fal 4?-
equus effedus eft creatoris noftn,iam in curru Dei pofitùs i
eft, iam lèlforem Deum habet. Vnde cuidam cui dominus
pfidebat dicitur: Durum eft tibicontraftimulum calcitrare. Ac
fidicereuMeus equus es, iam calces contra me iadarc non 5
potes,iâ tibi ego pfideo.De iftisequis alibi dicitur: Mtfifti in
mare equos tuos,tarbantes aquas multos. Habet ergo, curr um
Deus,quiaanimab9ländisj>fidet,& per animas fondas cir-
cumquaqjdifcurrit.Vndeforiptum eft;C«rm Dei decemilia: p
& reliquat Habet tarnen currus Pharao,qui tarnen curru s in
mari rabro fubmerfi font Dicit ergo lponfus:EflH«v*r«i meo
in eurribus Pbaraonis afeitnifaui te. D ü adnuc oper ibns dæmo-
niacis delèruires,ego té equitatui meo affimilauirquia atté-
di q> p pdeftinationé in te fecerim, & équis meis te copara-
ui. Vbi confideranda font Dei occulta iudicia,qua mulçi vi-
dentur d pdicationé,perfopientia,per caftitaté, per largita-
tem,per longahimitate,equi Dei eflè, &^n occùlto Dei iu-
dicio equis Pharaonis affimilantur. Et multi videntur per
âuaritia, per foperbiä, per inuidiä, per luxuria equi Pharaonis
eflè,& tn occulto Dei iudicio equisDei affimilâtur,quia
&illos videt de bono ad mala cpnuerti,& iftos videt de ma-
lo ad bonum reduci.Sicut n. per pdeftinationé multi qui e-
qui videntur Dei, equi fuiit Pharaonis lèmper reprobavitâ
q lèquimr eos, ita & per pietatë multi qui equi Pharaonis
eflè videntur, per làndam vitam quam in fine luoièruaturi
font,equis Dei affimilantur. Vn blanditur & dicit: Equitatui
meo in eurribus Pharaonis afeimilaùitearnica mea. i. tu adhuç in
currib9 Pharaonis vitiis delèrùiebas fob vitiis cur rebas, lèd
ego, attédi quid per pde^inationé de te feci.Equitatui meo
auimilaui te. i. eledis meis fimile te attendi. Ecce tandé ad-
futeorrtiiasl mitearginni hfioéec vCoælfuomr,iqnueâr ienp eIfroitguorg,fee pdf ôamti fhuimaàullse Qgpo nriila hriu-
allufiomb® redole nt,& dramatû decurfionib9,morâliumq;
luauitatib9 flagrant.Qjiocirçafoadere,imo foggerère, quâ-
qüS temere.excellentiæ culminis veftri exqpto> t quia magna
cuftodcm me pofaerunt. Et quid? Vineammeam.i. anima
meam,vitam mcam,mctem mcacuftodire neglexùqadum
extetius in retu terrenaijia&ionc inuoluta foin , ab interna
euftodia lapfofum, pleriq-, exeo fe côfiderant q> iuxta ipfos
eft, non ex eo q>funt.Iuxta ipfos Tant dignitates, iuxtaipfos
font exteriora minifltrisuEt du cuftodiüt q» iuxta fè habent,
feipfos euftodirenegligunt. Dicatergo,: Pofocruntme cu-
ftodem in vineis,vinca meâfion euftodiui. i.dum extcrioti
euftodia in adionibus fecularib9 deferuio, interioris eufto-
diæ follicitudinem amifi. Scdeccc redudiaanima ad gratia
creatorisfuijiam amat, iam requiritvbi redemptorem fou
inueniât. Vn fequitur : [ Indica ntilti quediligtt anima mea, vbi
tafias,vbî tubes in meridie,In meridie loi feruëtior eft:Omnis
a in fide feme t, in am are femét.Ifte fponfus qui fubter hin-
nulus voratur,in corde ipforum pafeit virtutum viriditate.
Ait: Indica mihiquem diligtt anima mta,vbipafcas, vbi cubes in
mmdie.Quare fie qïat vbi pafcat,vbicubet,caufam reddidit-
inquifitionis (n^evjgdriincipiampoftgregesfidaliu tuoru.]
Sodales Dei funt amici familiäres> ficut funt oés qbene yi-
uunt.Scd multi apparent fodales eflè, & nonfunt.Multi n.
dodorcs dum peruerfadodrina foaderet, fodales quidem
vïdebantur,fed inimici extiterunt. Dum dodor effet Arri9,
SabelliuSjMontanus, quafi fodales videbâtur,feddü diftri-
de difeuflx funt, inimici apparuçrüt. Dicatergo ; Indicamibi
qtiemdiligit anima mea,vbipafias,vbi cubes in meridie ,ne vagari
ïncipiampoftgregesfidaltu luôru. Ac fi dicatrlndica,in quorum
cordib-veracker requiefeas ne vagariincipiapoft greges eo-
rû q fodales tui videntur.i.qui familiäres tui credutur,& nó
funt.Oés foccrdotcs.oés dodores, fodales funt qtü ad Ipe-
cié.qmm vero ad vita, multi no font fodales, lèd aduerlàrii
funt.Multin. puuli inter ecclefia fidelésappetunt bene vi-
uerc,& voluncyitam reditudinis tenere, côfiderant vitam
ficerdotü quieis ppofiti font,& dum bnipfi focerdotes no
viuunt.hiquifequuntur, inerrorédilabuntur. Vnecclefiâ
quafi in eifdé puulis & fidelib9 àxciv.lndica mibi qucdiligita-
rima mea,vbi parias, vbi cubes in meridie. i. vitä mihi veracitçr
feruientium tibi indica, vt feia vbi pafeis viriditate virtutu,
vt feiam vbi cubes in meridie. i. requiefeis in feraore chari-
tatis,ne dum greges fodaliü tuorum afpicio,iplà vagari inci-
piam,nefèiens cui9 verbis credere dcbeä,cui9magilterio vti
debeä.Ecce verba fponfiredduntur ad Iponfam.Si ignoras te
b pulchra inter mulieres egredere,& abi pofi veftigiagregis tuorum,
(y pafie hccdos tuos iuxta tabernaculapaftoru^Omnis anima ni-
hildebet ampli9 curare quavt fcipfàm feiat. Qui n. feipfum
fcitjcognouit quia ad imaginem Dei fad9 eft. Si ad imagine
Dcifaduséft,n6 debetfimilitudiné iumentoru feq, fiuc in
luxuria,fiue in appetitu pfènti deuolui. Dequaignorantia
alibi dicitur.-Homo cum in honore effet,non inteüexit,comparants
efiiumentis infipentibus,érfiipihsfaäuseftUlu : V eftigiagregu,
font adiones populorum.Quæ quanto multæ font,tantq
impeditoe,tanto puerfae. Dicatur ergo ecclefix : Si ignoras te
bpulchra inter mulieres, egredere,& abipoft veftigiagregÜ & pafie
bcedos tuos iuxta tabernaculapaflorum.O tu q foeda eras per ig-
norantiam,p fidem fadâ es pulchra, inter aliorum animas. Quod euidenter dicitur ad eledorum écclefiam.Si ignoras
te.i. fi hoc ipfom q» ad imaginem meam fada es ignoras : e-
gredere.i. foras exi. Si vero non cognofcis, aliquid fada es
egrederé,& abi poft vcftigiagregum.Sequere non exempla
mea,fed exempla popnlorum. Etjjofie hcedos tuos iuxta taber-
nacula paftorum. H oed i noft ri, font m o t9 carnales, hcedi font
noftræ tentationes illicitæ. Abi pofi refiigiagregum,id eft, dit
ce de póft exempla populoram. Et pafie bcedos tuos. i. nutri
moms carnales,nó iam fènfos fpirituales, lèd motus carna- les. Abiresiuxtatabernaculapaftorum.fiueagnftpafoeres. j fmoim do. cemur. Ethæ pro -mTa-g--n-a-- t-u--n—uri 0co--m--p--a-r-a--ntur i m.rtiflrnriim inrinArînic anoirnlnrnm .in
sHGS i I
folertiae fopientiâ nadus, & defenfionem tuitiotiemq;
fonda:ecclciîæindeptus,vt non folum armorüfufFragio in
jpcindubellorumconftitutus ,cuneis jpcerumyallâtus, &
rurmis militum conftipatus, ab incurfionibus exterafu gc-
tium aduetforiorum protegas, verum focræ dodrinas; & in-
tvetleliâgdéctima: dfoiunidnaapmuemc cfelerifpiatumrainrüfo dbeiueodtiussa &bi nlètdeurnluosr pufmift vasi,
delicet malignoru foirituum, ancilib9 euageliorum munit9
gladiis diuinarum lcripturarum accindus ,lpiculis lènten-
tiarum ornatus, defendere poffis : qui fèmp nô corpora lèd
animas fideliû extinguerç qrunt.Vn Petrus hortatur,dicés:
Vigi'ate, quia aduerfarm vefter diabolus taniïleo rugienscircuit,
quares quedeuoret.Cui refiftitefortes in fide. Ét vt hoftis infidias
antiqui cauèhs.& ajiis pdicare veftranobilitasdode valeat,
huius volumims,alîorumq;Iibrorum expofitionib9ftudere
cógruis poft dilpofitionêm Imperii hôris fotagas, vt merito
dicere gratulabunda queat, q> iftic legitur : Introduit me rex
incellam vinariâ,ordinauit in mecbaritdte>YLt illüd:I«diw mihi,
vbi pdftaf,v'Â cubes inmeridie, né vagari incipiam pofi gregesfidar
Itïtm tuorum,V tipfe fpôfus, dns. fi quifobter hinmlusappel/
latur,p cuftodfem tuialiorumqjvigilantian> & intelligentia
focrarü lcripturarum pafeere quodammo viriditate in vobis
virtutum.&cubareihféruore charitàtis dignetur.Séquitur:
[Pulchrafunt gêna tua vt turturis] Poft ofcula fonda folccpta,
poft oém laetitiam rétro dinumeratam,poft pugnaih prçdi-
dorum filiorum matris, poft agnitkmem fid, poftcuram,
qualis,vetàquo creatafit poft virtutemequitatui dominico
comparatam, vox Chrifti loquiturad ecclcfiam. Etnunc
initiapulchritudinis præ ceterismembris à geniscius noi.
indodrinis piagiftrorum,indodrihisapoftolorum,dodrinis jpphetarum.SiuehcBdos pafeisiuxta tabernacula
paftorum pafte,vt fide voceris Chriftiana & non operibus,
) quiaintra videris eflèp fidem,& non intra p opera.Ecce in-
crcpafti, ecce redarguifti. Quid n Non dicis. Quid tu benigne
in ea operatus es? Die plane.Nâ (cc[mt]ir:[Equitatui meo
tn currib. Pharaonis dfiimilaui te arnica mea■ Omnes qui luxu-
riæ.qui foperbiæ, qui auaritiæjqui inuidiæ ,<qui follaci* de-
leraiüt,adhuc fob curru Pharaonis font.i. fob regimine dia-
boli ,qui quafîfobcurruPharaonis lunt. Omnis vero quiin
humîfitate,in caftitatc,in dodrina, in charitate ferner iam
per enigmataeius i perturbatione lèculi iftius tumultuofo
prolongandam oftenderet. Hæc ergo pulchrimdo gena-
rum quae caftitatis rubore,& vcrecuhdiæ candore decoran-
tur, & in fade fontcorporis.nihil mir um fi eorum perfonx
quifaciemecclefiæ exofnant,c®mparentur. Vndefn genis
ccclefi*,lunt patres antiqui,qui in ipfo honoris fade primi
confiftunt, arque martyrii décore rubent. Tufturi vero ecclefia
propter varictatem diuerforum bonorum, fiue cafti-
tacem comparatur virtütum. Qu« auis folapræ c«teris a-
uib9 remota à frequétia hominü diligit incolere loca fecre-
ta,& ibi coftitüic nidü,cducat pullos vbi hoftis ci* aut nunquan
'tfi
qûâàutvix habet acceflum. SiclHmMufottdipatres,lîôanït
ma fonda & fidelis.qdmicaappellatut âverbpÔeijquo quefugiendo, malorumqi conlortia re&uendo -, quicquid
Vti“
qfocqi
péiofominplènticernitur vitayeomodo.cogüô^itùre
f n * r ._________1 J . ( a p m n n f i V I F X I
fOc'Cftlté—&U*c'e»r«c.'^J'l—c'*m—.*d“f*f*l“a—riii*æ' " f 'u'“æ. f i er m o~n e gcni£'â ,-&ft» v»i“iæ eji
eraplo nutritâ cranfmittit ad cadurfl;Na turtjJrfficUC ïn pfa-
tioneplibauimus) tancæ caftitatis ab çis qui llacurasaiiiuna
defcripfertlnt nartattic ,vt ptet vntttn ConiugCm nefciat.De
qftib.fi alter calu defect’ erit.alteriiâ nmiqalia focietftr/ed
in ömni vitanpeiurn câiftgem amiftîitn deudètandô tftqfti.
rit.Cui p caftitatis & veteoaodiæ ftecoï c,ecclefia in geftatu
pulchntudme côgiuc eôpaiatur. Mtn.PuUhrAfuntgcni tilt
ficut tuntirit. Ac fiàGhtifto dfcatim Tafita fe VMictatc.vtr-
tamm dcdbraui, vticaftitatero jpnaiife mihi fidei milia pia-
uorü dodtorû feduaionccoriumpetes iHicquidéfecftii.
duinhiftü lia: orftiné dicta fin rfeti feçunduiii opifionéali'
quotuntpcelfior fenfùs in hac côparatione latcrç dicitur.
.Niqtfibufiamvidetur.iUius turturis ptiichiitlidinisgcitài
eucmclietffital:n cioopmautamri.^dteu quuuarinlui Piuiamlnfiiolt di^içiiiitlufroit EiitttpniuMh pif.mjjt.iybi
figuramfpiritus finai mp^Etcre itS à iteW ftto ratnisif-
fumptas in tuttute noi»inatâ,nemo (apïêsignorabii. T uni
videlicet ecclefia in gçnis q omiiib.injppatulo liim,à bonis
&malis ab vttoqnc pulchra laudatur.qfialfumpci iKHiunit
Chrifti per caftitarisanpahna bona quatulucuiiq; in fimili-
tuJinc traient.T une puichesimiuin toiuni ecclefia' corp?
cernif nr.cüvcrccundiis genaiûalpecluaperpiiflicitia’gla-
liamabimpiisadmiratar.Tûncn.magnævi'îutisabhofth-
bus fuis caftitas probatur.cum eâirupaJgnantes.vincefeftq
poterunt.Nâ lient meninia q ilinr in capiie, il pulchra luei
rint.cæceromm mcn^roÉum ,qvcft;b.cuntegnruur toiill-
tatem exGa(ànt:ita & üliqutpct laceldolaleni houoie i\ré*
bra capitis ecclefia: effenofeuntur,plebis negligentia: fee-
ditafê füa caftitaté decorant.Et c contcariojiil tarn deforme,
tmamemabbriiesd murmpi fitnim ecac vlietfai v*e cl ofatmpoa rcee, mniiftiucru.mE ti nqfai fltapnraödai edcisclefiain
fins pfulih: & doiftorib. caftitaté &yarietate.vittn-
tum,tfttturis,id eft, Chrifti imaginé iraitatur, neceflapioob ipfolmdituidicendotQuapulchrtfitntgenætweficiittiirturiS'
Sequiturrfc oilum t«Sfiait motiiliitMurmuLu mrçtsfetmut
ttbl vtïüilcuUtti ai'^:«lû*(Iii colin videnruriaii.lan.qiu vclbo
ædificationis cartcros infttuant ad falutem.qfti fpiritualem
fcoiblaufmuf fferramgaotnuirsq audo mcuéfbtqtai icnoterprpiste Ctahîriidfotit,f qauiiifbii.ickretudnfttj.iqtansl
perdodtrinam auream,&p exemplum.vita: geimneum in
ecclefia: collo oftendimtur. Moftili namqïgetnmarnmor-
namsdinofeitut. Sedvtpulchrior fiateammafoeâussuri
materianeceflariä habent,petqua:c5nexjein(uo teneantntloco.
Hoc&ipmnatntæ nofttzingeniftm, ç.irifiroiii-
mdinem genuine de lapideo cordeexciditur, nccefiàriütn
hnaobnei t& faùlegteernisr itfelfÿtnamuneinftiin vaei tfboair liét’gaidsidfitfintienBs.tqaums,jppenru qnureimauetunt.
vel oftenderunt falftatotem mun,dLv,enifle,cum ca- tenata quafi vnavetitatis eaten ulafierrao eftèduSjgemmeis
animarum tranfiadus mentib.perconcordi|fidei,pervna-
nimitatisfenfuin ecclefia: collü décorât. E^quia&ndidoûores,
qui per collûdefignatlir.verbumpdicatioms,omatl
caritm quoq; & foliorum #ius adie6rióne,odoris ac Vi r tutis
illius erat accumufota graria* jjerunt- etiattt dé natdö phy* j
fiologi,^ principale fie vngnehtö Vrtde merit© vnéUocapi-
tis &pedumdominioblaraeft.Sunt quidem eiuSmulta genera,
virraiib.aliisadmîniftrant,&qua:docétverboQpcrib.exe-
quuntur.Quæopa monilib-exprimuntur, & fctiptut» vm,
dfq; teftanienn.quæ mutenulis auteis defignatur, videlicet
qniaauto fpiritualift fenfuum fulgetintcrius.&argento coe.
leftis eloquii nitetextèriuspdicant,tede inf is ecclefia 1 an-
datut dümcitutrCollam tuu ficut monilia. Mnrennlas vel
catetlftlasauteas faciemns tibi,tenniculatasargencq,quia
ndiofniaabfuippfeoripuest cpidpiidaan tfïtinndquidoofudnotroeéss hthaehfearuerniofanppioefnltuwo*t,
led omnia herbx.pterlndicum, quod preciofiu Sells
Myfticeautdeitotioh^cNiari? domino miniftrantis,fidem
ac pietatem defignat e cclefia: lanébe,qü^ 1 oquitur hie in a-
moris cawtico,dicens. C/n« ejfet rex in ai cubitu fuo^tmrdus mea
dedit odotefuum.^Qu* nimirUm Vetba & femel.iUJkaliteram
manib.Mari« cópleuit ,8c quotidie in p tnnibu s fuisn^em-
bris Ipiritualiter implere noq definit. Qu« totum diffufap
orbem gloriancur,&dicUnt:Deo äu| gtatiaS qüi lèójper
umphat nos inomni Iqcq »; qqfagfoiJUbonat pdorfimwtlio.
Qu« curnpotentiam diuin« Virtiuis eius qilli viia cü patre
eftjdigna ïeuerentia confiietur, laudat, & pdicac,caput jp-
feefto illius vnguento pfiinditptiqfö. Cum veró aflumpt*
my fteria humani cacis «q; dignareucrenciafufcipic,in pedes
vriqi dni vnguemum nardi,pifticvtm, id eft.fi delè ac ver um
pfudit:quia ilia eius natura qua tegteQ* c5;tingcre, hoc eft,
int^rfipmfops,xp,qefi^4ignatf;eft^ pdicatione cÖrnen-
dat,ac deuotis veneratur oj^qqiis*- Vna^cubii^jiqpultUra
.Chriftiintelligitur,quanqüatuncdifcnbqiflèc in domo Simonis
leprofijNardusverOiip^muiieres q primq dUuci^o
44:mqnüroentucjaarqmatfo,yeöcE^^tyngqr(^^|uij-
jku,8£. farna ilfius r^furreiftionis Credentib.diuijg^gqf .l(n
ej s l£a}ibieuvidebitis.$eaaccubit9 Chri^i» bcxitt$$cfyfycca.
iC;qBlof^is. Aitfi.Cufn ejfitrex inaccubitu fito, Hardys méafóditó-
(knfitu:quia videlicet Ght jftO rege, qefcepti in bcätitü<lme
fecreticoeleftis,nardus daEqdore.fou,i4 .cli,yirtutes ,foq<fto7
ru in ecclefia, magnx nobis grati^liuuifotis adminiftrant.
yèl etiamaccubit^sregis,fon(ftaelé(ftoru mtelfigitiireficler
fia. In ea Chiiftus requié fibi inu,enit * ficut pjet^pheté ipfê
citu^jppter odqré virtutu; Vnde apoftólus ait; Chrifii bonus
qdorfumusDeomomnilocoiQnsuxtCccleG^mcum^êcitfii^:
.bolus innumerabilib, charife^mutmonilib. ornata cjitaii*
& omnium dulcium blandimentjjS^cis yit« cótemptis ad
rynara ülam,?t?rn* quieti^^^^npm feftinaftcem, inpu*
,^ i^ iIe s^ JU 3cq4inuitoïBi^qqè^^perfe.qp^Kip?es
.,f;diiioos eius eft femper, non commo4qpitur de vemgió v<srita-
tis,neq}perturbaturjppter foper fe ifruentlurn impét9 ïrnl
piorum-.quia & omnia& in omnib.Cfiriftus. Nanjfiämarä
»-Chriftifoferantur amorf
öc IcBticite fèmpitern«.Ideoièquiqkf Fdfticuluspiii%<# dilefius
mem mihi, inter, vbera mea comorabiiur,> Perfouetatfon^a ec:
Iclefia,vel anfafidelkin laude ifuicrearoris,qUépperiditp^f
fom in amaricudine fu* pgffiqnis.Yndefemper hps irime-
rapria recor4<irioms q propinquaefjl: vberib.petftbris^qüal1-
terpaflus:eftproipainglofi^fp« re^eptionis, 8c&cïv,Faf
ciculiis mirradileßusmeusmif)i , inter vbera mea commofabitur.
Ac fi dixifletMors dileeftimei quam pro folute meafubiic,
femperinmeamemoria icómqrabitur, adimitatiortem 8c
gloria laudarionis. Etquiagauddieu paflum.gloriacur etn
;eum reforrexiflè a mortuis,redefobiunxit: [ Botrus cypri dike
tus metis mihijin vineis engaddi-jBenc ait botrus cypri dile-
ótu s me9mihi>acfi aperte exclamet.Quifuit fofciculiis mir
r« in amatitudinë, & criftitiafiaflionis, ipfè eft bbtti# cgpii
indulcedinereforreékioms* Mirra.tri^ttiamjvinunf^^^
fignificat: quia videlicetGhriftus ex Iudxis fècundil carné
VIWM4.
genitus, atqj abipfis in lignum cr,ucis velut botrus foïpen-
fus,fed tertia die poft torcufo,)pörris,l«titiain rèförredlio-
cnhisa fruijims oafttlemnddiotn daif^cqip puolfist .rÉetf obrerneeéiü»o vninée lisa regngitaudsd ei,f pt irroi ppa teprmfiabiDfoDeropisnt.
inquoruntoésthetenmapientw«
f e S S - S e q u i t u ^ \M 'fitr e XinaaMtu%..wJm
d fcdbteuiacnigra ftsgiliq;quamuis Chriftftinmut, qeftluxomn.upeccatomvcnient.uadre.
pmgutsfitaKdoletev ^ t P ;d P e | Eccedb[riMeuiintacroiskceanntiuairf tSafeudC^cai6ndnt^e.fteiciicalseufitavltnrmneet-iiI,e £tfoutliss
u o ,a « ifo q ;a ^ „atdifpicasaclolifcelebtin?Ec SyfterinmpaflionisChriftiimitaridefiderat,vcadglotiam
lhoocecèftf^ta^itMh latt o : ra\gu tj^Uttl iMjp'iaantaüdpnmoi, onfoi.n VfoildoemUcdeet I tffinLirfettaaf/teodmcusmcfotmuiCb.hfreigftteogpaertiu meqeiraeta&mnraodndceuxmtehraïdmis, addn
leamuspienius. Deniqicun,
H H
17a* 9^tr.TatH.i