toriusSyrixprocuratoremprxficiunt.Siautembellurnde-i cauérint,quas cupiebant : reb9 tamen Antigono,apud Hic-
filTèc,filFct, regnumquoque regnum quoque Iudæx Iudxx Caflîus Caffiuseidem eidem fo delatimim delatiirtim rololvmam comoofitis : vindumin Parrhiam Hircanum
pollidtus eft. E ucnit autem vt Antipatro Ipes 8c forticudo
fi liicaula intérims «fiewrcit Malichusiniaammqq,; q quuii r rceggnnaanncdui e euu-- oc lu mm o ei; ___ _______ ____ 9 _
pidirate afpirauçrat.timens A ntipatri poten tiam,quç virtu- que puellam, eu matrearripiens,nodu fugaelapfus:Màfà-
tteeHHeerrooddiissCcluinmiuullaabbaaCtuUrr lniee iimmnpeèddiimmpermo er-iiunsc ffii^errfe>t rcrormnaatrunii l/iam c —---------; 1 —
quodam regio iuuehe pecunia corrupt o , mixtü ei veneno
poculum dariperfoadet Àtq; ille quidem pofi conuiuium
m'ortu9 eft, vir ad alia ftrenuu s ,rebu iq; adm j ni Hindis ido-
neus,& quiregnum récupéra tum côleruâuit Hircâno. H e-
rodes autempoftquam clariffimas paterno funeri celebra-
uit exequias, Malichum, quem authorem paterna: mords
foteratus cft,& Iudxorum gentem contra Romarios exci-
raturum,deiedoq;Hircanofacilimeregnaturiun,timebat:
vfiis confilio Cafllij eiülquèâuxilio fre tus, Malichum dolo
dreumuentum mulps vùlncribus perfoflùm ,interemit.
Hircanus vero dum aflifteret,eo terrote confterriatus fen-
fiim amifit, atq; omni folutus vigore métis & corporis tor-
pmt. Pauhiper ramen vbifefo rècepit interrogauit Her ode,
S rxcepiflèt Malichum oeddi. Vbi cognouit expofito
Romani imperatoris iiiüü necatum jilico relpondit:
Caflius ergo & mihi & patriæ mex ialnti fuit : qùivtriulq;
infidiatorë peremit;Sèd hqcfîuemetudixeritifiueitafonfo-
rit,hâud liquido patec. Igitur Antigohus, cuius fopramen-
tionera fccimus, Ariftoboli filius,qui è euftodiaRomæ au-
fugerar,aciæpius in Iudæa nouas res excitare molitus eft, q
Ptolomxi yiribus foffragâbatur: focer na m que eius Ptolo-
mæus Man ci filius,qui apud Calcidam fub Libano habita-
bat,cunda eifobminiftrati dumq; aliquas idem Anriionus
occupa lie t Iudxorum muniriones, Herodes illi otcùrrit,
inftrudus in aditu Iudæx: poftquam Mali chu m i nterfi^cc-
rat» eiufque fratrem Felîcem ex finîbus lu d x x pepulerat,
commiflo prxJio foperauit Anrigonum.HinqHerodes fu-
gato Antigono,redit in Hierufâlem. Pro ment0 itaq; geftx
rei omnibus charus erat,ita vt eti am,quibus an tea defpc d 9
fuerat,tunc in eius famifianratem Jele dederint, & propter
Hircani affinitatem. Namqueis Herodes iam pridem ex
indigents habebat vxorem non ignobilem, qû x Dofisvo-
cabatur»& Anripatrum ex eafufoeperat filium.Tum autem
■ duxerat Alexàndrijcuius pater fuit Ariftobolus, filiam Ma-
riahinem,Hircani neptem exfilia, atqué inde régi Hircano
j familiaris erat.Nec tamen fie Herodes inuidiâm dedina-
uit. Nam vbi C s là r & Antonius Cafiium BrutofquebeÜo
Macedonicooppreflère vidores. Cæfàrin Italiam regrèdi
maturauit, Antonies inSyriam properauitGuius confoe-
6tui confeftim HerodésdFuit,multifqué muneribus obla-
tis eiusgratiampromeruit, intantum vt Herodem &Falè-
lum,Tetrarchas ordinaret, totiuique lu à x x procuratio-
nem eis contraderet,quamuis fr ultra plures Iudaêorum le-
gati,apud Antonium eos accuiàrent.
Antigonuspamim liircanum patri tradïdit ,&facerdotium dolo
fufcepïty&qualiter à Ro nanti & HerodecaptaHierofolyma
■ k comprehenditür atqutfectiri occiditur>Herodef-
querexconftituitur.
" , C A P . X I I .
T Gitur Brazàfënes Parthorum fitrapa, cum regis filio Pa-
A'corOjSyriam poft bien nium eccupauit. Ad quem A nti-
gonus accedens M.talenta eft pollidtus, & mulieres D. vt
Hircanum deponeret,&ei règnumtraderet. Quibusmü-
neribus Parthialledti,dolo.Hircanum circumucniunt.He-
rodefque fratrem Faièlum.Qui dum Hierofolyma pröfc&i
regis colloquia petentes , mox Parthi iufiürandiim violât:
Hircanum vinduntjatqjFafelum.Vaftata Hierofolyma atqj
proximis ciuitadbus Andgonum regem conftituunt. Nec
foltim h o c , verumedam Fafelum& Hircanum vindo s ei
tradiderunt verberandos.Àndgonus autem Hircani quidé
auriculas déntibus truneât,ne folums rebus mutatis vn-
quampontificatum recipiat. A b integris etiam celebrari
iacraoportet.Fafolivero virtutepræuentus eft Antigonus.
^ icum,n ecfcrricopiam3nec man9 libéras haberct,adfa-
xpm fta âo capiteinteriiti atque i ta prôbauitj quod verus
Herodfe fratereflèt. Parthi autem quanquam mulieribus
rofolymam compofins Pârthiam Hircanum
ducunt. Herodesnamq; Barbaroruum infidias præcauens
& in null o eis Credens, matreiïi fratrelq; liios dclponlàmdam
caflcllum citacoinnere idhéreperiit. Èttunc quidem
cum fugeret,multi ad fo applicabant.Poftea vèro quàm î)i.
dimeam regionem venit, oçcurdt ei frater Iofophus , tur
bamq; foqüèntium diminùi perfuadet : nec etiam capacem
eflè tantæ muldtudinis Mäladam., erat autem fupra quam
I X. milium multi tudo. Itaq; paruit Herodes eius confilio,
& impares quidem neceflîtari per Didimeam dimifitcum
viatico. Vale n ti ftim o s autem,maximeq;'neceiIarios tenuit,
arque ita in caftellum receptus eft. Deinde D C C C .ib i re-
lidis,qui mulieres defenderent.Itemq; comitatu, quilàtis
eflèt obfefiîs di/pofito, ipfo in Petram ciuitaté A rabiae per-
rexi t,nec tamen apùd Arabas làluam elle amici dam reppe-
rit Deniq; Malichus rex eorumremiffisqui hocammone-
. r e n t , quant priniuiri eum reuerti ex finibus fois iubet.
"Deinde Herodes vbi Arabas fibi hoftes elle deprehendit,
quosamiciflimos exiftimabat, Ægyptumpetiit;:Hrgô vt
peruenit ad Alexandriam ciuitatem.honorifice à Cleopatra
fufeeptus eft,ducem fibi milifum eum fore.ad ea quæ parabats
exiftimante. InftigatUs autem reginx precibus, neque
hyemis alperitatem, neque marina diforimina, quo minus
Romain nàuigaret, extimuit. Iraq; inde continuo Romam
profeétus, fàmiliaritatis paternæ gratia primum conuenit
Antonium,eique tam fiias,quam totius generis clades, ex-
ponit:atq; fuis in caftellorélidis & obfidionecindis, fop-
plex ad epmnauigafichyemeltaque tan tæ miforadoni s ca-
fom miforat9 Antonius:.& memoria quidem iundæcu An-
tipatro dextræ. Ergoipfius qui aderat contemplatione virtues
etiam tune eum regem conftituere propofoit Iüdæo-
rum, quem ip fo T ctrarcham an tea fecerat. Non minus aut
quam Herodisfauoreodio ducebatur Antigoni.Huc enim
&foditiofom & Romanisinimicum eflèarbitrabarur. Cæ-
làri quidem Herodem commédabat, multo quam ipfo pa-
radUs renouans Anripatris expeditiones,quasin Ægypto
cum eius patrepertulerat, & hplpitia & in rebus cudisbe-
neuolentiam.Cum prçter hæcipfiusquoq;Herodis effica-
ciam cerncret, verôtàmen & fonaru conuocabatrvbiMéfia-
la,dcpofteum AtratinusaftanteHerode,patriseius mérita,
&ipuus circa populum Romanum fidemprofoquebantur:
quo fimul hoftem Antigonum demonftrarent, non folüq>
intra breue tempus isdilsidere coepiflet,verumetiam quod
antea quoqd’-R.defpedo Parthotum foffragio regnum cu-
rauiftèt accipere. Hisautem commoto fonatu,cum ÀntO1
nius bellum contra Parthos vtiléeflè diceret.Herodem regem
créâri omries aflèntiùnr.Dimillbq; concilie^Antonius
quidem & Cæfàr egrediebantur, medium ftipantes Herodem,
confides autem cumaliisraagiftraribusâritecedebant,
Cæfori hoftias, decretumq; fonatus in Capitolio repofîturi.
Primo aüt die regni Herodis apud Antoniü ccenatüeftJndeveronauiex
ItaliainPtolomaidem deuedus Herodes,
haud pffru&'manu coada externorum atquegentilium,per
Galilæam.aduertùs Arit gonum properabat, Vétidii&Gy-
lonis fultus auxilio-Quibus ab Antonio miftiis Dellius, vt
Herodem deducerent,perfiiafit:mdead Mafidam feftina
bat Herodes cum valida manu, tam indigenarû quam Ro -
manorura m ilitum ,& e x Mafidafiicilefois pignoribus&
rebus à caftello receptis , Hierofolymam perrexit,cuifo
tam Solonis milites,quam cæteri e x ciuitaté iunxerunt, vi-
rium eius timoré perculfi. Caftris autem compofitis çirca
ciuitatem, eufo fâgittis & iaculisimpetebant. Sed dum nii-
nimeeam-infringere valerent, iudæis ex ciuitaté refiftend-
bus, qui partibus, Antigoni fauebant : quamuis adeopu
gnatumfit,vtfâgittis&iaculiscûdosex turribusinfugam
Verteient: attamen murorum defenfores foïtiter reftitwut.
Hinc foperueriienté hyeme, obfidio foluta eft : ad loca milites
opportuna hy bernand i gratia difoedunt. Eodem tempore
Antonius Samofatam iuxtaEufratem validîfsimam ci-
uitatem acrius oppugnabat, quo Herpdesprofeduseft, vt
foam demonftraret virtutem , &vtraagis ,magifquepla-
ceret Antonio. Dçnique mox vt ad eumi venit, finem at-
tüUt, obfidioni, mulds Barbaris interfedis. Ergo,dum
________________________' hæc
'^r apud AntoniumvHcrodisitilûdæa rés fradæ
font. Reliquei at eniiri lofophum fracrem, qui omnia prb*
cüraret,cum mandads huiufinodi. vt netjuaqnain ante
reuevfionem fuam aduevfos Antigonum{bellum moueret.
Veratriïôfophiis vbi fratrem proculabtfte cogriouit ,im -*
^rneiribr præççprortnn, Hierictmta cum-quhiquë cobor*
tibUs, à duce Romano Mnchcra fecum milfis petit, vtma-
tura melfidm tempore framcnta diripiat. Iricurfir autem
hbftiumper montanaatqueafpera Joca opprelttiSj ipfo ca-
dit : & magnam vinfords in ea pugna gloriam confocù-
tuseftjcumquoomnes Rômârii milites pererinf,quoni^
am recentes de-Syria cohortes ledæ erant , nec veterum
militum qiienqmmpermixtum habebant,qOtpolFet rtidibusôpittilari.
Antigonus autem minime hae vidoria con*
tentusfuic, fed adeo iracandia permotus e ft,‘vt mortuum
quoque Iofophum verberaret, & eis cap'ut abfeindereri
Igitur HerodiquippedëgentiapudDaphncmAntiochiæ
mortem fratris Fomnia manifefta fignificabant. Gdm
turbatus profiluiflet ftratis, ecce nuritij cladis intrabant.
Qiûrepræ dolorepaululurnqücftus maximaludus parte
dilata, in hoftes properabat, vitra vireskeraccelerans. In
dies autem fingulos màgnaei multitude Itidæôrû äccede-
bat i cam hos odium moueret Andgoni, afros mutariortis
enpid iras impellebat. Sed antequam Hierofolyi-nam perucniretjfxpiuscumAntigonianisnlilidbiisfoititerdimi
cauiî & vieit. Ac poftrémO bello Pappuin;quidem Antigo*
hi militum ducem abfoifo capite obtf uncat, idque Pcrori
magiftto exercims fratri fob mittit, in peréiüpti fràtrisVk
dônëm.NamquePâppuserat,quiJôfoplnimbnterfecefat.
Vbi autem rigor hyemis ceffit,ih Hieiöfoiy màm profedûs
eft, murilqueadmötomilite, annus namq‘ne a^gebatul- ter-
tius, ex quo rex Romæ fuerat declatatùs: eXercitu quippè
in opere diftribiito,fiiburbanilque claiifisVvMuerfo autem
^ cxercitu congregato ad peditiim legibnes X-I. equititm
V I. præter àiixilia Syrorum | prope foptcntrionali
: miiro cafträ collöcauerunt. TresqüidemleUare aggetes &
fuper cos turres ædificare iubet. Ipfo quidem Herodes C&-
natufconfultofretus,quibustexfueratdeclararas,hilariter
cunda difponebat. Antonius vero Sbffium ducem militum
,»cum valida manu in Herodis auXiliufo miforat Bel-
latores autem qui infra murum étant eonftäntiores radi,
oppofitos è muds aggeres prbhibebant, & eönträ iiiftru-
mëca oppugnantium fomper nouum aliquod obftacùlum
moîjebantur, in nulla te qutdèm fieu t in cuniculis fiipera-
bant.Prorfus neque manibu s neque mach inis defiéiebant:
quoniam vfquead vltimüm repugnaredécreûëranr.Deni-
que tântô exercitu circumfodente, perquinq; menfesdb-
; fidimn tolerauertint: donècqnidam ex his quos ledos habebat
Herodes ,aufi murum tranfgredi ciuitatcmîrrupe-
tatis,iiiarum quideni partiiimJhidioJos ,q û o tilagi s Bérie-
uolos fibi facerér, honôdfi ce tradabar. AfidgonknoS
autem necetradebar.Iamertim AntoniusGfoopâtrxarrib^
re corruptus Vomnifècupidirii'cbridftëradSiquis plenius
foire voluerit, in Iofophi X 1 1 1* libre requirati
runt ôepofteos focij centurionès, Igitur anteomniapha-
no proxima capiebanrur, & irifufo exercitu phirima vbi- ;
que mors erat, Romàhis quidem propter obfidionis mo-
tasiratis, Herodis vero raanufommo intéEa ftudib,rie quis
penitüs ex aduerlàriis refideret.Madabàntur autem quam
plurimi, & per anguftiores vicos ac ôppida de inborn os
compulfi, vel fi ad tcmplum etiam cohfugi lient, ricc vlla
* erat, aut fonedutis, aut muliebris infirmitàds mitë ratio.
Denique licet rex vbique dimittens rogaiet vtparcerent,
nemo tamen dexteram continuit, fodveluti fiirèntes omnem
pérfoquebatur ætatem. Ibi'tum etiam Aritigontts;né-
quepriorem nequepræfontem fortunam cogitans, dorod
deicendit ,& a d pedes Soffij proftèrriituri Ille autem nihif
eumtantx mutationisciulà miferàtüs,'& intern péranter
derifit, & Antigonam appellauit : neque tamen edarn eu-
ftodix liberum dimifit, vt foeminam. ltaque illeqiiidem
vindüs adïeruabatur. Herodes autem quoniam hoftes vi-
cit,v t externa quoque auxilia fob iugüra mitteret prouidcba
t,de fois facultatibus mercedem fingulis diftriDÙturum
fo eflè firmauit.Nam & militüm queriqùe liberalitér^&prp
merito ducem iplum quoque Soffiùm regia largitate do-;
nauit, vr nemo egens pecuniis abiret. Pöft hxc Sofliits au-
reacorona Deo dicata ex Hierofolymis remeàuit, Antonio
vindum Anrigonuni ducens: &illum quidem vna fpe
j vitxcupidum , vfquead yldmumdiem ignauiadignafecu-
• ris excepit. R e x autem Herodes diforejàinulritudine ciui~
Herodt alienigettaregefallow prophet u cowpletafuiit, qui
Cbnftumîunc venturum prariixeratit,&lud*o-
rum regnum dejtruendum,
G A P : X I I I ; M
Hircanus vèro,vt fupradiximiis,à Parthiseapnis, àc deinde
Antigono eins foccelïbre,quem Parthi làcërdb-
; tem fecerarit, à Romani s cornprëhenfq atque iriterem-
pto,Iudæorum defecit regnum 8t làcerdbnum. Siqùi-
dem Herodes alienigena, & nihil omnino perrinens ad
Iiidæam , Antipatri videlicet Afcalönids Idumxx regio-
nis, & matris Cypridis Arabieæ filiusiContradentibüs R o manis
, Iudxonim fofeepis principatürii"i rëgnhm & là-
cerdotium Iudæ : quod prius per mcqelfiones réheh^tuiy
id eft, iudicum, regum, fàcerdotum : iterumqiie regum
& keerdotum, quod eo tempore deftrudum eft. Compléta
namque eft prophetia, qu x ita, per Moyfon loquitur:
Nondeficiet ex Iuda princeps, nequéduxdë foemoribus
eius, doneeveniet, cui repromilfom eft,Ôcipfo eftexpé-
d atio gentium. Nam vfque ad Herodem, iudieeS, faeër-
dotes, reges ,'per focceftionespopulopra?fueriint ïüdxo-
rum-.inde vero nequaqua exlucçeffione géneris fàcerdota-
lis , pontifices conftitütiiunt : neque perpetuitate vitæ fe-
cundum legem Mofifoniientes De o e ledi furit, led igno^
biles quidem , & alio tëmpore ali) , & nonhulli per ynius
anniipaciüm fiue modico amplius, à Romani s imperato-
ribus iàcerdqtium emebant; Iraq; Herbdes Ànaîiüm que-
dam de Babylonia accitum pontificemiudæotüm confti-
tuit. Poft exiguum vero temporis, Ariftqbolum fratrem
-vxoris fo x Mariàmnem, nepotem Hircani fucceflbrein
dedit.Quo poft annum interfcdo, rurfum Analiö reddidit
faccrdotium. Q u x o.mnia ita fo habentia, jonge prius pro-
phprando defignauit Dariiel propheta diceris: Ét pqftheb-
domadas V lf. & LX II. interibitGhrilma, & nori erit iiidi-
-cium, & templum 8c fandum corrumpet populüs, duee
ve nierite.Et in confequehribus:templumJ inquir,'eritabq-
minatio defolationufli, & vfq; ad confommarionem temporis,
cofummatiodabitur luper defolationem.Igitur VII.
&LXII.hebJomadx,qux fïut fimul LX IX .& fa^ifitannos
•G G C C iL X X X I I 11. in quibusChrifti,id eftlàçcrdqtes
per vndiönem confocrati regnauerunr, ab inftauratione
templiiub Dario vlquead Hircanum , in quo nouiifimum
Chrilina & faccrdotium defecit ludxprum. Ergo régnante
Herode apud Iudxam,& Augu fto apùd RomanosGhn,-
ftusfilius Deinatus e ft,qui confirmauir veri Dèicültum,
in multis apoftolis & credentibus. Quicquid etiam
poftDomini paffionem in templo fa d um e ft, non fuit
(actificium Dei : fed cultus diaboli, cundis iù corniTm-
neclamantibus : Sangqis eius fuper no,s & fopcr filios
noftros. Et : Non habemus regem,hifi Çæfarem. Qjxod
autem à perfcdïqne templis vlque ad X. Auguftiimpera-
toiis annum, quando interfed:o Hircano Herodes ludx-
am obtinuit V I I & L XI IJhebdomades, id eft, C C C C -
L X 1V. fopputantur aiini: fic poflumus approbare-LX VI.
Olympiadis anno III. id eft, Aiigufti X. Herodesiri Iudxis
fufoepitimperium, qui faciunt annos Ç Ç C C . LXXXIV.
perfingulas OlympiadëS,quadrienniofupputato.Qudin
tempore Vergiliiis fompra toga Mediolanum tranlgrcdi-
tur: & poft . breue tempus Romam pergir. Cicero in For-
minionefoo ab Herenriio & Publio occiditur, L X IV . x-
tatis fo x anno. Gaputcius cum ma nu dextèra pro iroftris
pofitnm elt,iuxracoronaram Pubhj militisimagiucm,qui
eum occiderat. Quibus diebus l IL R omx fiqml foies ex-
orti fu n t, fed paularim in eundem orbem cqforprir f vt
fopra diximus ) ex taberna meritoriâ trans ‘ïybqriiri
oleum erupit, fluxitque toradiefine intermiffione. Inter
cxcéra vero portenra, qux tunc fadafont toto orb e, bos
loquutus eft, in fuburbauo Romxdicens adarantem: Fru-
~ S f 4 ftrafo