
Lugdunenßs Eçclefm
exaltar e s 8c aduerlarios illorum necareSiCiim enipvtentati
funt,&quidem cunt milericordiadifciplinam acCeperunt,
fcierunt qucmadmodum cum ita iudicati impiitotmenca
paterent.ur.Hos quidem tanquam pater monensprobafti:
lllos autem tanquam rexdurus interroganscondemnajli. Et ite-
rum: Oporteb.it enim tHis quidem fine egcufationefuperttenirein-
teritum exerccnttbus tyrannidem • His autem tantum oftende--
re > quemadmqdum initnici illorutn extenninabantur. Et,
itctum:tetigit autem tunc & iuftostcntatio mortis, & commotio
in Heremofatta eft multitudinis, fid nondiu permanfitirq-tua:
Erat enim fola tentatio irx lufficicns». impiis autem vlque
in nouilfimum fine miiericordia ira luperuenit. Etpaulo
poftde xterno eorumdem Aigyptio.rum in mari rubro interim,
itadicit: Adbuc enim inter manus babentes luftum &de-
plorantes admonumenta mortuorum, aliamftbiaffampferuntcocontremilbant
> omnes cbgnofcant qS'od domineturex-
celfusin regno hominum.: Cuius pocefta$e atque iudicio
regnändi potentia aliis atque aliis tribnati)i\;,Qdpd:,quia
per angelica niinifteria diiponitur acque peragitür j etiam
iii lententia vigilum decretum elle,& iermo San<^>rurti >&•
petitioin calibuS impleri ,dicH;u.r^ Quam tamed vigilum
fententiatn Propheta. in iequentibus lenten yam altiflimi
eile teftatur dicens. Haje eft interpretatio lententix altil-
fimiqux peruenit fuperDpuunum. meumRegem. Ifta
itaque iudfou diuinifonn?niR,qua>vt talia ger%ntur in mundo,
decretum <fe>prxfifot,^&AngeLoruinlanAorum,fede:fat altpilufidm Diieuudriac a&nd aolt&ifli5umbeienf-t
idlipu,m fa onm$onriauinn|fyeerrioor Aainugdeifcoajjnutc, no bquedifineln^dil|o.9 s& foiChbfoft*1, 8c exequendo
Iijide accipii^Qt.poceftawnVwM^As gQrnmJio taKbus
gitationeminfcietm, &quostogantesprdeeerant, bos tanquam | tanquam iubentium. Emmenperitio.adiungkufovtquæ- fugitiuos perfequebantur : DueebatenimiUpsadhuncfinem I cunquein mundo pet eos«xeEcendafom, apud Deum,;0-
dignanecelfitas, &eorum quæ acciderant comm^npra- j rando obtineaptuf. Hæcpraedeftinatio& ptajfinra&dufim.
tionemamittebant-:vtquæ decraiktoarientis.rçpi * t pu- 1 indiçiietiam apud Ezeçbielemprophetam bremtey,_oftenr.
nitio.&popuîusquidem tuns mirabilitertranfiretj illiau- | ditur ybiin perfona totius regni,& raeei’dotiUudaicipie-
temnouanîmorteminuenirent.Simiiiter inliba:ojDanÿ:ljs j riroimpietatislùæin np»ii0iinis. tetpporibu>Çhriftopo-
Prophetæ'quatupr futurorutn magporum & cardinalium ! roino aiueoiente defttu^ndi ad reprpbuiii regem dipitpr:
regnorum & ordo, & tempora,. & retern^ deftruétio iuxta ^uautqm prppbane impie, 4.üx llrael, cuiusyenit dies in
diuinæ prædeftinationis iudicium Eue ft&ipeciçquatuqr>jtenppore--.in|^taris pr^nita.; Tale eft &iftudapudeun-
mecallorum in ftatua à Rege infpmnis y^^uç,fift> 4foe;rfi- dem Propbetam, m quodPqrafoüs ad giadium çxacutum
täte quatuor beftiarum de mari afcendentium,; fiue aperta ’ atque limatUm ad. codera 8$ perftitionemimpiprum.ita
prænunciationeregum atque bellorum vlque ad tempora.j dieu : m dßxer fi fitter co^vidnerapomm impiorutn, quorum
& interfedfcionem atque interitumapftns Antichrifti, & \ venitdies in tempore tniquitatispüfirlita, Sicigiturytramque
aduentum Chriftiad iudicium aJmirabftipei praefçientia prædeûinatiginem & Apoftglus in5_ Epiftolia fuis & Prp-
&dilpofitione manifeftantur. Quæ vtiqneregimaftiumftq phetæinfc^misantiquis manifeftilftme pftepdunt ;per
regno Antichrifti.qiianta iiihil ^niafte,nibil inordinate, fedtatumitiftitia^
uerfo mundo exercuerint, & inquantum maxiqie Èçà^,, ratione.di%enitur. Quamauiftoritatem Apoftplicam,^-
fiam Dei opprelTerint & impugnauerint quis;digne ælti- ' que Propheticam beams .Auguftinus fideliter fequensin
marelùlïiciatî Et tarnen vtomnialvæc æterno prælciehliæ • iuftisDei iüdiciis & dilpofitipnijbus nôn tim'uitprædefti-
& prædeftinationis diuinæ iudicipÉiâavelflituragftèiiï-' îiMipnem yeçiflîmedicere, non^ftcpiifte diâç,fallaciter
telligantur, tam mirabiftter vt diximus fuo ordineprædi- fimulare , qui npbis duas, nefpio quas mend%cilï^as:&
da,fuis temporibus diftinâra, Elis cenninis finienda, tan- fallaciflïmas régulas trader coi^tur , ideft, à fimili,&à
to ante prophétie» reuelatione & agnità & deicnpta , contrario, vt quodper vnamquaEveiaciter affirmaturjper
fmjf , j alteram , quaE falfum Et penitus deftruatui. Itavultvt
Quod ftetiam ipfum nomen prædeftinationis quod ni- | quicquid velin Scripturis landis , yel indogmatio^s pa-
hileftaliud quam decretum &prælïnitio diuini iudiciiin trumdehacprædeftinatipne quæ ad partem reproborum
verbis pröpheticis inuenire cupimus,Eft locus mirabilis & peranetfinfpliater dcvecadter diciturlicéter velut à cotra-
gmneimBaobrayblodnisii aj&pu Ad lEïylàriiaidmefPtrrouâp:hioentaem,m >y vfbtiicheif atourteiçmë ddee ttoe-- rdipiâitoaj pupteriltluigmat uinrt,evl,ltifgaa6ttuurm.Qpurois n vonnqfueôamiot,8al<e mdiaàuôdpiuriot innd-
tius ciuiutis diaboli in fine feculiperditione loquitur,& làniamînunquidnonproculabauribusomniumrepellen-
omnipotentemDeumiurantemdd eft , iramobiliveritate dus eil, qui tam apertum & impium mendacium çontra
fbaverba firmantem inducit & ait : îurauit Dominusexer- j veritatem feripturarum contra puiitatem paternæ doôfcri-
cituumdicens, finonvt pfttautitaem : Etqu^modomentetra- , næaudetlèntite. .Er ^um tapta fillaciffimis argumenta-
ttauificitaeuenieu Etpaulopoft : hoc cojißlium quodcogitaui \ tionibus fuis cUxerit atque conlcriplèrit, hiepeneinex-
fuper omnem terram, & hæc eft manus extentaruper vniuer- ; tremo velut per lomnium^ recordatus eft Scripturarum
fitsgentesi Dominus enim Deus exercituum decreuit,£t làndarum& Apoftoli, &Auguftini. Et tarnen quod per
quispotent infirmare3& manus ern extenta,& quis auertet eam} Scripturas làn&as & Àpoftolum definit , nihilde præde-
Ecce manifefte prædeftinatio interitus reproborum,id eft, ftinatione malorumad fupplicium æternum dici quam
omnium gentium populo Dei aduerfimtium & inimica- apertum mendaeium fir, fupra fuffteienier putamqs oftenrumper
diuinæ mentis tra<âatum& confilium atque de- , lum. ^ V
cretum,& permanusextenfionem, per quam omniaope- | DicitdeDeo fecundum ridiculam & omnibus conre
implenda & perficienda fignifteantur fub iurilîurandi.^ ipuendam regulam ftjam : præfciuit quas fàdurus non
teftificarione , id eft diuini confilii immöbilifirmitate t eilet, pronèlciuit. Quisaudiuit ynquam taleîvt vbilegi-
iperdlfime declaratur. Iniïla quoque yifionearboris n^ar | mu&quod Deus aliquid prælciuit, intelligatur, nefciuit,
gnæ, cuius alpe&us erat vlque ad fines terræ, quam Rex
vidit in fomiiis Deo iubente abfcidi, pet quam fignificaba-
turaltitudo mundanæ pqtentiæ quæ lïperbiæ meritofre-
quenterdiuino iudicio lùbuettitur & diffipatut : vt diuini
confilii prædeftinatione atque decteto & lèntentia per
Angelorura Sandorum minifteria hæc fieri,demonftren-
tur. Sic ipfe Rex in eiulHem fommi narratione ait. Videbam
invifionecapitis meifuperftratum meum, Et ecicevigil &fanftus
decoelo deftendit,Cldmauitfor titer &*ftcaityfuccidtte arborent,
&pracidité ramosetus, exmitefoliaeitu, &dijpergitefruâutn
eim,Scc. & poft pauca ün fententia vigilum decretum efltâ ferma
Sanftorum, &petitio,douée cognofcant viUemçs quoddomi-
mturexcelfusinregnobominum , &cuicumque voluerit, dabit
illud, non enim hæc ptopter folum Nabuchodonofor ge-
ftafunt j lèd ad terrorem & humiliationem omnium mun-r
dialium poteftatum» qui legunrifta v el audiunt ,,ytomnes
Quodvtique vtrumquefaHnm eft, vtaut prxlciuit intel-
ligacur, nelciuit , aut quod Deus fadlurus non eflet,dica-
turquianelciuit,: , Qui yere & aeterna fcientialuajlicut
prxlciuit quascunque erat fa#urus, etiam prxlciuit quae-
cun que non erat Returns,verbi gratia, prasfciuit quod Lazar
um cue t refuicitaturus, & fecit. Praslciuit quod iudam
non elletlulcitarurus nec fecit, ifteautemdicit, prredefti-
nauit impiosad interitumvel fuppliciumaeternumpro
nqnpraedeftuiauic» vtvbi Iegimus praedeftinauit inaudi-
ta inlania intelligamus non prsdeftihauic. Proponit etiam
quasftioitem.quomodoiufte.iudicabitut mundus , quern
necelfitas prasdeftinationis cogit perire , quodabfitvt
aliquisnoftrum dicat : Q^iiaapettiifimae blalphemis eft,
vt t)cus prcedeftin»tionis lux prasiudicio aliquem cogat
peccare & peccando perire. Sed prsedeftinatiqnis lux
iufto iudicio quos perleuerantes inpeccatis puniredecrenit
^Aduerfus ioarinem S'cktm,
creuit,reuocat pbtius apeccatis, &RluBreih teriorem in-1
cnuimticea duadmiennetnibcuusr.,vctimencéScorrigâiitdr, dCcbrredi miDuodecimo
capitulo huiulmodi definition's pohit : o-
mnemprafiientiam Deipradeft 'mationem ejfe, & omnemprade-
ftindtionempraftientiam. Omnempudeftinaiionem Dei omtiino
ejfe praparationemgratia: omnemque gratiam donum. Omnem
igitur diuindm pradeftinationem donor um eins-praparationem.
Vcenam impios tufte tor quere, qua donum non est: Alioqum ft ejfet
donum non tor quer et, fed vtique-hberawt. ,NoheJfe igitur pra-
defttnationem poena : Quod ft ejfet, non ejfe plenum fed grd-
tiam Ejfe autempoenam : non ejfe igitur pradeftinationem cm.
Proinde pradeftinationem in donis dtuina largitatis femper intel-
ligendamejfe pradeftinatos ad poenam a contrario femper inteüigi,
ficuteleäos pro non deäis:filios Dei pro'non filtis. Eas quatuor
propofitioncs longilfimas & veriffimas, & velut lyllogi-
imorurn artificio cöntextas facile diiudicare & diftruere
poteft, qui ea quæ fuperius iuxta regulam fidei Domino
largientediximus, ftudiofe legerir, & fideliter intel-
lcxerit. Quis enim non intelligat,quam blafphemum
& impium fit , quod hie primo loco pöluit dicens : o-
ninem prælcientiam'Dei prædeftinationem efler Cum
manifefte fides repeat omnipotentem Deum prælcîre
omnia, id eft, bona & mala: & quæ fà<fturus|ipfe fit, &
quæ'fadurus hon fit :. prædeft:nare autem non nifi fola
bona quæ iplè fadturus , vel milèricorditer liberan-
do Vel iemunerando ele<ftos , vel iufte reprobos con-
demnando.- Qùra quod iuftum eft,-vtique bonum eft.
Si ergo iuxta iftiùs definitio|iein omnis .prælcienda Def,
jjiædeftinacio elb Ergo omnia quæ prælciùit etiam mala
praedeftinauit le elle faâurum ,- quod abfic, quia mala
tàntummodo prælciuit,- nee ea vllo modo pîædeltina-
uit,quia nee iplè ea erat raóturus, licut omnia-quæ præ-
deftinauît, neque vt fièrent iplè ftatdit aut præfiniilit.
Similiter lècundæ prQpp.fitionts caput à fall!täte inc:pip&
ideo etiam falfitate finitur.
I Dicit enim omnem prædeftinationem Dei, omnino
elle præparationem gratiæ: Quod non ita elïe’fuperius
Apoftolicis' & Propnetitis teftimoniis lads oftenfum eft,
vbi aperte inuenimus Sc- demonftrauimus 'prædeftinationem
Dei Ihppliciterdebero incelljgi.id eftcadt in bonis
miftriC'Orditer remunèràndis, aut in 'ihans iufte da-
mnandisi Et ideo Ecut veiba bead Augullud quæ fupra
poluimus manifcftdEme docent, prædeftinatio Dei
quaiidoiii 00110 àccipitur, tuhe tantum int,elligenda;eft
gratiæ præparatio.
Tertia propoEdoneiEmilhei ftiElEniümeft, quod af-
Ermare cohatur, videlicet non eile vllam prideftinatio-
ném poenîe. Si enitfrpoenâDiabolo &: Ange1iseius,&o-
mnibus reprobis, qui cum eis.puniendi font,, non eilet
^prædeftinatarnulfatenus'yeriras diceret: lté in ignem a-,
iernùm| qui paratue èti Diabolo &Angelise us. Et quodin fi-
îie. huius terIiæpropbfiti(>i5is pomt,prædeftinationem in
dônis diuinæ largitatis fomper intelligendam dîè, fiihiliter
falfom eft: Inuenitur etrim& veraciterintélljgituriïôü
folum donis diuinæ largitatis, ftd euam! in iuddçiisiuftaî
damnationis. •
' Quaita cius propofidp quæzta lè habet prædeftinatos
adpoeaamà contrado lèmper inteîligi ad illam inlâniam
pertinetjde qui foperius làtis dîximu^,qua vult yt intelli-
gainus pcædeltinatos, id eft nqii prædeftinatos.-Quod
autem,yelut.ek<foapligratia, fubiùnxit: fiçuc eleôlos, pto
hon eleôtisi filios Dei pro no* filiis,meliusin lèquenti car
pitulôtra<ftabitur,vbide his quid iplè lèntiac latiiw ekpo-
nit. Recbrdandum tarnen & recognofcendum eft beat um
Äuguftiminl, fient fopèrius pofitàeius verba dcmonftranc
dixille aliquandoin lcriptnris præfcientiam.Dei prædi fti-
hationemfignificare. Èxquibus verbis iftevelutoccafio-
hém foæargumentadonisalEnnens contra eius veraciffi-
muin didlumquodillealiqüando,itadocuitdebereintel-
ligi ifteaddkomnëm>& tulit aliquando. Atque ita fecit
de finicioherri làlfîlEmani dicendo: O’mnem prafeientiam Dei,
pradeftinationé'ii ßfe. Ita quia B. Auguftin%s ficut fopra p*-
foimus' definiuit prædertinatioriem Dei, præparationem
gratiæ elle quod tàntummodo iuxta ilhüs lènfiïm in parte ■
eleiftoirum iiitelligitur: Ifte aâdidit bmnèm,&fecit delîni-
tionem RlfiffimamJ dicçndb: binnem prædcftfoatfouçih
Dèi,omhiripêlTe præparationem gratig. fît
Tertio dècinib capitulo itafocit; eledos Iudam pro non ele-
aï, & filics Dei pro non filns à çobtrarto acçipt. Sic idem amicus,
qui nunquam non fueràt inimicus : jruftra quart film Dei prater
eiiu eltilos vftùjlra put jri eius elettos pratér ab eopradéjliniftos.
Item impie put art praâejlïnatcs % Deo prater âus tleüos fuper-
üacueaftmarielectós Dei prater dut filios, neç ejfe prædeftinatos
fit nonfmtfilij ü ei,pradep itiàt os adpmai,vel intertiùmij el fuppli-
CiUm nibil alfud jentie.idum ntft non pradeftinatos fftd à. majfa
damnabtli mérité peccati originalis atque pr oprij non ejfefeparafos.
ideoque impie vTuere pertnijfos xterno igné puhiendos. In his
verbis quod ita intçlligit fudam inter eledfcos Apoftolos à
Domino côiinumeratum vbi aitinonne duodeçim vós ego
elegi vt cætenintçlligàntur vere el. âi.lHè verb veluta contrario
per ironiam ita lit appellatùs, méliuseft itaàcdpià-
tur, vt vèri tas verum dixille agnbfcatut v t o nviiès diibde-
Cim, el6âti à Domino elfe intelligantur. lçd aliter cæteri, a-
Hter Iudas,id eft,illi ætèrnaliteradregnum, ift:e tempora-
htër ad minifteriümp: Eléôtùs nàmque ad tempus inter cre-
teros ad Àpoftoliçum miniftet foin mifltis adp: çdicatiohis
officium. Accepit etiam forlitan gratiam rnira^ülorum.
- Vnde & beams Pei;rus<in AÀibvÀpoftblotum lie de t o loquitur
quandoquidem cónnumerarus erat in nbbis & for-
titus eft Iprtem tninifterij huius. Et cUm jftatuillèt duos
& orarent yt Deus oftènderet quis c x eis in locum quem
iplè præuaricandoAmilèiàt conftitui debeief ita foppli-
captesdixerunt: Tu l*Feps qui corda npfti-hominum, o-
ftende quemekgerisex his duobus acéipeie fortem mi-
nifterij liuius & Apoftolatus de quo præuaricatus eft Iudas
vt abirct in locum foum. ita ergo eledus erat à Domino
vt temporali, quadam dilpenlatione coriiungeretur Apo-
ftolis, Sc fortiretur cumeis fortem minillerij & Apoftola-
tus: ita vt de ipfo gradu Apoftolico dicarup t fle præuaricatus,
qhod tarnen Domimis non fëcit quafi ignarus futuro-
rumlqui lèmper noueratin æterna foa piælcientia,&cæte-
rofum Apbftölormn perEueràntiflimam fidem &illius
ca him & ruiharn futüï.im: ficut beams Iöannes E rtangeli-
fta dicens teftatur : Jciébat enim ab initio Iejusqui effent creden-
teSy&quii tr uiiturus effet eum : vnde &iplèDominus , cüm
dixillct iftrtrt quod lupracoinmenvoiitum eft: N onneduode-
I cm vos elegi,tanquam vete præfoi us fqt urorurii, ftatim fob-
luiixir: &v>me»vobts Diabo useft. Qttod Euangelin.aeXp.o-
nens dejquo'dixeriç addid it continuo, piet bat autem IudamSimonislfcamtben:
fiic enim erat traditurus eum cura
elïèt vnus'-ex duodecini' nouerat etiam Ibcum damnatio-
nis eius in iuppliciis lèmpicernis quiTnedtó impietatis
fox- fiierat delhiiams&praedeftinatus: vnde 8$ ab Apofto-
lis dicluni eft, vt abiret m locum jauni. Et iplè Dommus;ait:
va bominïilli per quem film lioniim trade tur: bonumerat lift
natusnon fuiffet homo MIe. Ettamenvoluiteum, vt diftum
eft ad tempus minifteriUm & locutn Apoftolatus accipé-
re, vt cuai ille maleabufus fuiflet tanta Domini bonitate,
Dbminus.econtiario bene yteretur nwgno eius malo ad
noftrum magnum bonum. Docens tali exèmplo futuros
in’Ecclcfiakiamalos admixtos fiiïuf&ifte in illa tunclb-
cietate Apoftolorum ad tempus rnixtus|ft : & communi-
capiros cum Ecclcfianon folum lacramenta & mihiftéria
druiiu, (èd etiam loc»m regiminis : atque it» monftraret
luis exempluuïpatieniiæ0£u:un patienter, Icilicet toforafet
malos,ficut iplè iftiftn & vcnllime nouerat,&mira patien-
tiartolerabat: nee óutarent verifidèles talium fodetate lè:
pollui,vel eorum miniftcria,quæ lècüdum Deum font,re-
fpuei-fta. Sicut nee beaci Apoftbli illiusfiiftafocietate pol-
i.uebantur: nee ciu&.min ftërium, in quantumièc undum
Deum fiebat,eftimprobatum cumque vfque ad proditio-
nis malum eius infoeliciits peruenilïèt,tam magnum vnius
hominis mdlùm conuerciun tptitv mundi bonum , dura
per hot iplè verus immolatus eft agnus quiabftulitpec-
catummundi:atqueitain tantum bene bonus Pominus
eum elegit ad bonum, & vt bona foa illi eoncederet & ma- .
la ilKus in noftrum bonum commutaret. Quiaquod præuaricatus
eft,quod periit fuæ malitiæ foit: Quod autem in- |
ter bonos elèiftos eft, bonitatis Domini. Stpermanjijfet in \
bonitate
fe ,
Sap.z 4.