thiU,}.
I D
)E ccL.c. 8.
fiibleuaretur; Horum enim caufà accidit vc fiequenter non
lôlum valences virjbus, fed etia'ni infirmi & lèpeslacellàn-
turad cectatnenj&pugnam ctiam pro vilifTîmis rebus-,cjni-
bus feralibus certaminibus contingunr homicidiainiufta,
& crudeles as peruerfi cucntus iudiciorum, nortfihëàmil-
fiorië Fidei, & charitatis ac f>ictatis; durh pütariè Deüm illi
adelle i qui potuerit Fràrrém fiiurti fiiperare * & iri profun-
dura-milèriairum dbikerè: Hicëftpeflïmuf errôr>& ûrdo
eonfufu sjvt pro talîb'üs péruedicatibus ,& fèrtptürà veirità-
tiscontemnatur,, & côncordia'Chriftiana difpereat, & dé
Deéqui üatura Bonus eft,tam indigne fehtiatur-, vtïàueàt
rapacibus, & adlierlèturmilèrtS. Doârina CHrifti'docet,
qui vulttecum iüiiciutücontendere, &'tunicdm Marti tollere,rè-
mïtte'ei & pallium.Et iterum ; iam qutdem oninino delifiumett,
quod indicia habet is, quare non Magis iniunatn accipitisf Quare
non magisfraudent pattminiïldi è contrario die tint, {lugna le-
curüSjqiuailliim qui tua r petit,aut cojitendic, ablque dubio
fîiperabis : & diui'nuin eis brdmitrunt adiutorium. qui
fapientiumpanent, medoftorumdiùttias,necartific-mgratiam'
fed te» pus cafumque in omnibus.tHefcit homo finern fuumfedficut
pïfcescaptunturhamo, &ficutduescomprehendunturlaqueo, fie
capiuhtûi homines tempore ntalo, cumeisexremplo fuperuenerit.
Nèneriime&ih prælèntimeri ohimretributib, fed infu-
turo'.nop oportetmeritem fidé!emFulpicarf* qüod omni-
potëns b eus occulta hominum in praelenti vita per aquam
cajidatti allé ferram reüelâti velit,quatitb thihus peterbde-
lia certarbhià, proptèr qùod Apoftplus præcipit deôccului
rebus non iudtcandum,quoad vfifue reniât DominUs,qui & Uluttii-
nabit abfcondita tenebrarum, & tttan fefiabit (onfiliaeordiutH.
Cbncedihamen iudicare inter Frères, vtcontentioiies foJ
piantur lèd vtilii as iudiciorum conftac in difeuftione caulà-
rum, & fubtilitare inuêlligationum. fleuri & Salomon fe-
dflèlegitufin comehtiöneduarum meretricum, cuius &
petitio propterea placuit Deo,qüia riori petiuit diuitîas aut
dies multos,lèd lâpiétiamad difcernendiim iüdifciutti. Sic
:&Daniel adbuc puer liilcitante Deo Ipiritum èius, iudida-
Uitduos iniquos Iudiçes!;prudenti fubtiÜtate, per qüam li-
berata eft & beata S u là nna de iniufta damnatione. Natn fi
hæcduoiud.ciatemporibus nofttisperuenirent, quidiu-
dices dicerentî Facile eft;âduertereanriqüos maxime per itb
. iuria àul müherafinem rebus imponürtt. QùaHta atltem necef
Tarialitintegritas iudiciyrum Regnis & Gentibüs Sctiptu-
ra teftaturdicens:Rcg«aw à Genre tn Getem transferturproptèr
iniujhcias é “ iniurias ôc contumelias & diuerlos dolos, quæ
omniaplufquam in cæteris Gcntibus abundant inter Gun-
debadosapudquorum-legem non licet difeuffionc, aut ve-
racitim teftimonio caulas terminai e. Eo qnod libucrit,ar-
mis comrhiharilifceat,ne infirmioriuarerinere * aut repof-
cere aud eat,tanquàm veritas arinis manjfeftari cgeatrquod
nullaaudtoütas, nu,llaiatid.ctedèré.lin t. Valet etiam ad
hanc rem lubtilitef conlideràndam il!ud qiiod in iibro lu-
dicumreferrur : Cum enim quidam in Gabaaciuitate, de
tribu Benjamin commilîlïènt îmrhane flagitiiim fuper tbu-1
liefe cuiuljam Leuitis, & copgregarentur vniiierl* tribus
Ilraelad hocfacinus puniendum , colle<fta eft ecinm tota
tribus Benjamin in prædi&a ciuitare Gabaaad defenden-
dum pëccatum,illorum.FilijergoIlrael cofulueruntimpri-
iiîis Dbmirium in Silo, &interrogauërunt,quis elfedebè-
retprihcepscertaminis:quibusre.pondicDolninU6,Iudas
litdux vefter, ftatimqiife vt côepërünt vrBem ekpügnarè}
occifa funt ek^is ÿiginti duo millia vftorÜtti}rdçindëfleüë-
tunt cbrdm Dbitiinb vfqüëad dbClerhjSi: ihtetrbgauerünc
-ëum, vtrum debérent procedere ad dimicandum Cônira
filiosBenjamin ,an non îQuibus refpôditbôriiihüs - Àfcen-
dite ad eos &inite eer tarnen. Quo iriitö proftràta ex eis decern
&odtö millia; Quam öb tem vënerünt iterum in domum
Dei,& lèdjéntës flebànt coram Domino, ieiunauerüntque
vfqüeadveljjeram, &obtuleriiiitlàërificiâi<&këfiin) pro-
Cedehteààd certain eri ihterfeceruht öilihcm tribu tri Benjamin,
ram contfarij cxi'ftuhis Fuaïige icævpiei;atis. Hinciam ad
tertàmën audacitëi procéd tur, vbi dtioconji nus veniunt
parati, vrlè inuicem crebris • âibils cædan c, {■ rotafibus ré*
bus, quas raulto niinus amaie debuerant, q iam (è ipfos
adinuicem î nameutnqikm beeidete aut fuperare cupir,
iuffîis cftvc diligat lient le ipfum , reculas illaspröduibus
ebritenefit arbitra«, vtfier cor , vt Chrifium lucrifacer eh Ybi
tuneeft charicâsfine qua perfe fins inter pres omni, till ngua-
fum Ange lor um & hominum efficitur} valutasfonans aut CJm-
balum tinmens ? fiiiecjuâ peifeétus Pt'ôphcta & eruditifitmus
rDqfiorj & ex fid’e miraculis i orüfcans, nihilcsl fi .\equa largitas eleemo, harum &acerbtras m.irtjrij nthilprodeft MilitesChri-
fti.qui liane veraciter hâbuerût, lùbdideruntin Fide mun-
durii Çhriftô,lèd mbriëndd,npn occidéndo Quando erat
publua côtencib de vëricate Religidnis, cum alij putarenc
colendam pro DeoCreaturam quarnlibet,alij docei entlb-
1 um créa cote m colëridum; illi fuérunr vidtores qui occilî
fimtî nonquioCciderurit, veritas motiendo declarata eft
•npn ocçidendoirèftës veritahs morieiidd creueru ni; aflefc-
töics-aiitem irtiqiiitatis occidenddpetiehmt. Nam fiiri
hac vicà lèmper innocentes ëflènt vi&orçs, & noxij vince-
rentûr, hon Pharao occidiflèt Iofiam; led Iofias Pharaonc#
nouloannem Herodes.lèd Herodem Ioanncs.Nec lànbta
illaciuitasHiwùlàlemttmjioribus grâtias; inqumer..bili-
bus uirbis moHàchbrum, clericorum, & deterorum hde-
liumillullris, Sâraceni j lubiieerètur^fteut &aliæciuitatés
&cfegibriés^necRomaGotthiSi Pâgànis, &Hçreticis lîmul,
necIral.iaLongobardis,ßc tnültahUiufmodi. Nönhicid-
eitc'o dicimui vt negemtis ptpuidëntiarh Dei aliquando
ablpluere innocentes,& damnare rioxios,lëd quia niillate-
nùy ftatutum ëfëàDeÜ^ vtHæciri ompibus fiat,hifî excretno
iudiçipîEtqui i tada certamina vehementer contraria liiiit
(implieitati Öfpierati Çhriftiânae ; §c.Aofit\nx Euarigëlicæ
nimisaduerfa, abfuàmente Chriftianâ, vtaduerlahuius
m u ndi confl iétibus quæirât euadete,&gaiidia ei us certami-
mbus adipiîci. CumècontrarioilitralacraMillàrumrb-
lempiaf equenterdeprècemurDbroiiium, v.ttribitatno-
bisproamote lup,prplpera hiundi delpicere,, & nulla eiiis
aduerlàiormid..re. Decet omniiio mentem Ghriltianam
cum timoré & tremore, lèçundùm Apoftolum, fuam falùtem
; operart, &mentfeadfutntatrahlîre,-nec ihprælentibuvre-
' bus lènfum figere^ qubniam oicuitilïima Dci difpenlâtib-
• ne* varij funtin prsfehti tenqiore return eùtntus, lie ut &
lacra fenptura teltaturi - Sunt iüfiiquibtu multaproUehiunti
quafi opera egerint tmpiorwn, & funt itrtpij qui t a fecuri finit
quafiiuftqrum faftd habeantiEt iterum; ttenim qui a non pr+fer-
tur cito contra rtiâtis fentéiitia, abfque tllo timoréfilij hominum
perpeirant nrala.Et iterum i Surit tufli atquèfàpiemes, & opera
eorummmanuDei, & tamennefeithomo vtrum amore an od'ô
dignusfit,fedomnia in futuroferuànturincerta, cô quodvniuerfa
aqueventantiufio&.mpioi,bono&malo, mundo &immundoi
immolantivtfilmas ) & facnficia coiîtemnenti. Sicut bonus, fit &
peccator-yVt periürus fit a & tde quiver uVn deierat. Hoceïlpefinnü
inter omnia quafubfoiefunt, quia eadem cknfits tueniunti vnde.
& corda film um hominum mplentur malitia, & contempt u tn
vita fua, &po ? hac ad tnferos deducuntur.Et iterum, - Vertime
ai ■ tF'dyi(iique,n°c veloctum ejfe curfumjmfortmm bellum, net
prxtër illos lèxcëntos vitos* Qùis in tali faifto hoii
obftupefcât:quis nóyehehlënrer expauefcàtnùdidümDëi
frequenter br cültumjhünquam iniuftuth/Certe filij Ifraelr
manÆ’aruhf'legis habebant, vt Icëlëra punirënt, Facinork
viridicarent,& rionlblo mandato legiScbnfili ftiilt, led ec-
iam orantesDomintim iftterf ogauerunc,&.éo pi çcij.)icn:ë
ad certaine» pröceflerunt,& ramen muftb pluresex éis öc-
cifi finit ati teâi§t pofteâpühiërutitfîàgitiofosifi tarnen ipli
inter lêxccntdb. non remaniêruht.Gum hæc omnia italîntj
quisefttam/,temerariusvtcredac,iiduo provnö Afino inöi
linôV aut^üic'qui:dj(it.ëtiam yiliiij contondant i hori pbffit
altercadeïrei cüiusilludfelïèdebereputanir; ciim fortëaUc
malta aüt maibra exiftant peccàta feius quam alcetius, bib
quibuspuniéhdusfit. Verëhpc non eft lëk,fed riëx j qüæ
maxirneproptereacontemnehdaeft quia ab illbëkcqgita-
taeftqüibbnfolumifiohbralMntjfëdëtiamBlaiphèm^hât
fapientiarhDbi.HücaccëditaliHdqiiod piacönliderationë
diguum vidëtutjde CahopJbüs Icilicët Gàllicanis,qoi fcjlia-
fi lupërfiuiaUt inutiles à quibulclam reipuiintur} ëd quöd
.iieoterici Roriiani ebi ilon cPmmehdauerint,ciim ântiqiii
religible ebs Vchetati fiht, qüpniam venërandi Ik fânbti vi*
ri ëosëdiderürit,qüoruth vitam &làhâtitateinciebramirâ-
cülacommendarunt. Nertio Vnquam fuit quitanra landt o-
rum per Gallias Epilcoporum audire potuerir, quanta per
flngùlalocalitmris mandata,& relatu pofteris relibta teper-
taluht, &reuera fi lëcundum dibturh Dominicum,vffdtfo
vel très congregatifuerint innomme eius.ibi eH &Dominusin me
dio eorurti; quanto magis ybiyiginti auttriglnta, & multo
ampIiuseongregatifueririt,nô Iblum inNomineDomini,
fed infuper etiam Fide pïæditi, làpientiailluftrès,vitkclati,
fanëtirate rèuerendi,fignis prodigiisformidandi > >Neq;
hoc id cire o dicitur, vt paftim omnium Epilcbpalium con-
uentuû-lànbtiones aequali auétorirate recipiendæ credan-
tur,v.tNiccni,Calcedonenfis,& çÆterorumgeneralium ex
totiusMundi côlënliicongregatorum &rëcéptortim,.Sed
quia congrua veneratione procaulîs necellàriis, qiiarum
Definitiones in illisgeneralibus non inueniuntur, ndes'fic
eis aanibenda religione débita. Et melius fit vniçuique eo-
rùm lëqui aubtoricatem, quam propriitm lènfum, ôcfine
aliqucTdoloce tranfîre nonpoftit, cum Definitiones mul-
torum & lànbtorUm atqire Câfholicorum praetermitran-
tur, 8c vnius Gündt badi regis heretici lexattente, quali
Des daratenetur. Temporibus prædibti Gundebadiregis
Burgundionumfuftin Vrbe Vienna ,'S.Epifcopus,Auitlis
nomine,fide Catnolicus,eloquenria facundilïîmus, inge-
nipaceiriftius, làcrarum Icripturarum expofitor luauifïl-
muSjlitcerarum etiam lecularium dobtiftimus, & in raetris
façillimusj lient & eius opera teftantur , quicumeodem
Gundebado frequenter de fide al.tercans, & dialôgos in
præfinti conficiëns.dc Epiftolisablènti relpondens, plura
&; clara i ngeni j fiii & Virtutis opera reliquit, quiiplo Gundebado
mfuaperfidia 0erdjto,lucceftbrem eiusSigifmun-
dum regemad Fidem C^tholicam conuertitjincuiuscon-
uerfione recitauit hOmpian^ in populo ftnfilümiiiauit -te
pleniflimam,& verboruin compfitiône dulcilfiroàm.-qiiid
ille venerandus & lanbtus vir læpe dibto Gundebado,de
fupradiétis certaminibus relponderit, audiat li placet be-
nignicas veftra.Cum de“his inter vtrum que lermo elïèt, &
B. Auitus taiiacertaminareprehendérçt,refpondit ei Gun-
debadus; Quid eU quod inter Régna &Gentes, & etiam inter
perform fapejmgulas dirimendapraltis eaufa diuino iudicio corn-
rnutuntur: Et ei maxime parti cuùufiitia corn petit, vifiorïafuc-
cedit} Ad quodB.Aüitusïntulit dicensjSj diuinum, inquam»
indicium Régna & Genies expeterent, illud priusrquo.d feribitur
formidarent, dicente Pfalmifia, diftipa genres, quæbella vo-
lunt, &• illuddiligerent,quodperinde dicitur, Mihi vindi&am,
ego reaibuam,, dicit Dofnnus. An forte fine telis& gladiis
caülàrum motusæquitas fuperna non iudicatîcumiæpevt
cerni mu s, pars autiufte ten en s, aut iufta depofeens,laborer
in prælii.s, &præualeat, iniquæ partis vel liiperior forcitu-
do,vel furtiualubreptio.Nonautemita,(fic dixerim ) quafi
np euentus belli varios fiiperni nutu lentent ia moueretur;
fed côtiïigit nonnunquam vt cum adconmtftum lùb inuo-
catione diuini iudicij conuenitur, negotij de quo agitur
forte diiatata in partem vibtam,illa magis peccara quæ non
recblitvindiçentur, & përeat eiprælèntis caulæ merituni
pro debito peccatorum. Quid cum armatum latronem
limplex,viator incurrit, & line vllius declàratione iudicij
auteedensrtudatur , autpunitur reliftens, donee &præ-
do ipfe in alio conflibtu in quo bonam lîbi caulàm iudica-
ri optât,pro ifta magis iudicatus intereat ? Quid iam de ilia
fingularium certaminumambiguirace dicamus ,quâm frequenter
inter Gentesfquietas furor perfonalis exequitur,
cum fuper quacumqu» repeticione bellantes ambo nonnunquam
animas iufte ponunc, qu ibu s humanis atq; præ-
ciofiavilillima lucra præponunt, &E)eHudiciumiracufiT
diainuocat diem in patientianon expeblat ? Hic aûtemln-
terr ogo: V trum caula vtr-ique mala fueric,pro qua bellator
vterque. occumbit ? atque vrinam placeret ommpctenti
DectjVt fub vno piilïimo^Rçge vna Qmnes regerencur lege,
- ea ip(à ad quâm 6c iple viuit^& proximi eius relpondentj
valeretprofeëtomukum ad concordiam ciuitatis Dei, &
æquitatem populbru m lèd quiahoc grahde eft, & forlitan.
hominiimpôlkbile,làltem vna hæc de qua fermo eft f
non jblum vtinurilis, lèd etiaiti vc noxia de;
medio.auferretur.
V È N Ë R A B 1L Ï IN C H RI -
IS T O f R A T R I e‘t C O E P IS C O P O
Bernardo, AgobardusinDonfinoperpe-
DÈ P R lV IL E G iÔ E T IV R E • S ACER- # dotij.
Vperdumin vnnm^pofiti colloqueremùr j maxi-
me de prefluris,odiis,& deIpedtioneEc'clefîarum,
arque Clericorum ,quæ nuncinferuefcere coepe-
runt lèculis; inaudito &inufitato modo præcipe-
re mihi dignata eft fan&itas tua, vt aliqua de Scripturis là-
cris, velfandorum Patrum diâisexcerperem, quæ mate-
riem nobis præberentadinqiiircnda, conlideranda, & de-
ploranda malatépdris noftri,quæ ignorauerunt antecelïo-
res, & patres noftri, licet Spirituslànëtusloquens in Pro-
phetis n on jtacuerit, qui dijci tÿ-Et eutfi eut populusfic &Sacer-
dos &multâ huiufmodi. Vifiim itâquë mihi eftparituro làn-
deuotioni tu x vt pi-ætermillis dextra lëuaque, bis quæ
deremuneratione bonorum, & damnatione malorum là-
cerdotum, àPatribus lbliciteacmultipliciter feriptafunt.
aliquid medium quod vtriulquecommune eft, dePriui-
legio fciüter, & lure làçerdocij conarer feribendo non eX-
pl çare, lèd confidérando diligentius ftri&im attingere,
prçmittendum làn e videtur breûilfime,qupd omnesfide-
lev vere membra fiimmi làcerdotis,Dei videlicet,acDomi-*
ni noftri Iefu Chrifti Mediatbiis Dei, & hominü faëti funt
abeoPatris regnum& facerdotes, dicunturque^ewi« defining
égaléfqcèrdotiüièc funt lîib capite fùmmo vnusSacer-
Ofui.
F
dos. Propter quod ÔC vicia ilialegalia,quælàcerdotem efîè
inhibent à corpore & regno fiimmi làcerdotis excludunt*
ficur prqbabilium Patru expofitio probat. Vnde cum làcra
lex per Moylèn inciperet dari, lacer ille Agnus, cuiusfanguis
infiuper hminanb.acpofiibus domorüajperfius, vaftatoreprobibuit
ingri di domos celebrantium Phafie, nô iubetur àlàcerdotib.lu-
mi.vel à populo làcerdoriB. aùt à làcerdotib u sD eo offerri,
lèd ab vniuerlb coecu filiorum Ifrael toll! per fàmilias &do-
mos,iux ta animaiu quæ lufficere polfent ad efum eius,nec
excipiuntur quilibet indigni & immundi, lèd omnib. hoc
in communepræcipitnr, folis dumtaxatalienigenis lëiun-
&is,aduenis vero & merçenariis eoniunëtis.Deniq; & iplë'
Agnus, licet fine macula elïèiubeatur, ab ouibus tamen Sc
c.iptisfecüdum antiquam translationé alfumi mandatur,
& cum amaritudine çomedi. Vt igitur liquido pateat emi-
nentia vel dignitas in commune lacerdotij, conlïderemus
à primi mundi gradus eius piimogeniti, fi ta me dici liçeat.
Primi fiominis , primi leguntur làcefdocale minifterium
peregilTe, Cain videlicet & Abel, id eft, Deo hoftias obtu-
U(Te,quorum vnus improbattu ett,&facrificïa eius nonfitnt rejpe-
£la.Et hoc fdcirco fieri pomit,quianon popüli;lêd propria
vota obtulit,licet caula reprobationis alia extitetit, nam in
conlëquencibus'numquam inuenies vtoblata pro aliis re-
probaca*fimt, etiamlï is qui obtulit indignus merit, fi tamen
fide de domo fuit, aut in domo obtulit, in qua agnus
velcepduseft, ficutlexpræcipitdicens, invnadomo come-
detur,nec efferetis de carnibits illiusforas.Sed magis eorum corda
penlàncufcquiper làcerdotes qualefcumque illi fint, of-
ferun t,lïcut multis modis oftendipoteft. Vnde & de bonis
lacerdoribus Dominusait, SifieterintMojffes & Samuel ço-
ram me,non e il anima me a adpopulum ifium.Et iterum.-No» efi
mihi voluntas invobis, & munusnon fufeipiam de manu veftra<
E co trario au rem etiam auditu hominum, Sc vilu noftro di-
dicimüs,eblata Deo per làcerdotes reprehenfibilis vitç.ita
accepta vt etiam infirmitates corpo.ru curarent; qui fprtafi
fis cum aliis reprobis ditfturi lunrDeb,-Domine, Domine,in
nomine tuo damoniaeiecimus > ér virtutesmuttÈsfecimus, érc.
Taie aliquid etiâ iniibro Iudicum legitur de Miçha,qui ha*
buitfculp tile,atq; conflatilè&ædicula lêparatam, * & fecit
EphodacTheraphin, & recepit adolefient em quendjtm Lewticige-.
neris vt effet et Sacerdos: qui çurti effet vtiq; contra fas fculpcir
liufn Sacerdos j tamenpro filfis Dan côluluic Dominum,&
relpondit,prolperaquæventuraerant. Pertinetquoquead
hancrationem conficmandam, qua dicimus làcerdotalia
Geiïef.c. 4.
Efa.Hc.u
tud.e.tji
Ibid*