Pf*/.
x^éponÿyScriptoris antiqni
gl or ia n d o dicebät 5 Nemo mthi moieftusfit,cgoenmft'tgmatu
Dontini meilefu Chrifli in corporemeo porto. - Et, Mthiabjitglörid:
ri nïfi tn Cruce Domini meiner quem mihi mundusvruafixus eft,&
ego mundo*.
Msc funtvtique.yera 8e.fortiffi.m.aarma, q u s ills lum
poffaritGhriftimilitcm^p^röarcjdiroicanccmaduerrws
cuneos aenarumpote ftatum, q u s per vitiörajh im ipiflio-
nes;curn;I*idclibus dimicant quotidie. Sed fprtis eft hu-
CQllumintelligiiattradainfefimilïtudineilliusturris,quæ
pérmanumfortemædificai;a.eftde materia carnis ex Wt-
gine.Cui dexteræ à içù ï>rophet&:Deduxifii'me,quiafaàus es
Jpes mea,turrtsfortitudint; afjciemmki. Qu od ergo ait i Qua
ÔÀificataeSltumpropitgriaculisfitis\àocuk non fuftiCere >foiam
rectæ hdei lententiam ad deuitandas inlidias mimici, niii
Sola reâç luper hæc sdificata fuerintpropugnactilorum exempia,
fidci fcni ■ quætaciçndo tradidit Ghiitti S^mp Patrisj manufortis,
idefty'diledioproximi imifèricordiæ inconcufla vçritas I iusmodi miles,cui ad vitam glotiolàm vidoria p.ugnanti
fàlatem. contemptus præfentium rerum> tranquillités mentis, ie- j repro mi tti t ur perprop he tam dicen dó : Càdent à latere tuo
iunioru m fie alliduse orationis confue tudo. ■ Hæc runt v- ;| niille,&decern milita à dèx tris tuts. Per banc armatüram to-,
tiq ue propugnacula,quæ in nobis,bonæ voluntatis mani- tus.mundusredemptus eft; cum haeexpugnauerunt mar-
busfabricantur. . > , . tyres,regéé,ficpnncipestérræ,8çômiiesdæmQnumlegio-
Tfta font propugnacula proculdu biô, qtiæ impetus fa- nés* De hac magna fiducia.tribuituritifto , cum^dicitur :
gittarum aeriarum pote^tâtum repellunt, quæ; per carilis r Scuto circumdabit te veritas eins, id eft, veritas Verbu m Dei pa-
eoncupifcentiamin negligentemanimaminfiguntiir^Çu- j pris ,,leuto defçndonisperçrutem, qui dixit : Egofum via»
ius fimilitudinem propter hoftmm infidias Rex Dauidin j veritas & v ita . Hæc autem fæpe dfda armatura Crucis,
arce Sionlegitur fabricatie, vbi arma fié euftodia regis fit. J quàmdiumalcdidos trucidabat, dependentesinfe motj-
Vndeetiam verus Dauid manu fords, Verbum pa tris ad • taliumiudicum, infirmorum erat armatura ppenàlis; vbi
coeiosafeëiidit, qui nobisinarçe Sion'(læpe diélaturrej | verôfidpenlusmortificatusqueineaeft, benedidusi ,for-
cibüm animat u nVn o ftrar uni, Corporis fie Sanguinis lui,fie j tium & iemper viuentium armatura effeda eft in ipfopræ-
CrucisarmadefenfionisnoftræpQiuille docetur. De qui--l dido millenario numero clypeorum. Sed hæc armatura
bus armis in prælcn ti flicitur : Mille.clypei dependent in eao- luortem profedoTrinitads bellatorcm requirit,qualis erat
m m armaturafortium : mille, plenanus numerus ëft, qui àb j vnus de îllis foi tibus, qui dicebat, fed in his omnibusfupera-
vnoôc pnmoelëmento iiteræfurgit fecundum Hebræam i mus,&grattas ago ei,qui me confortât. Et vtparuulusab omni
fie$yràinfie Græcamlinguam, &.confommaturinvno,ad i iadantialubuoiCkus,nifnlaliudfefcire&iebiLt>nifiChrifium,&
quem duln millia millflini numettyui bauds , reuerteris, hune crucifixion pro totius mundi peccato.
cuivaddere nihii potes. Hisiidetraxeris, numeripieni- DuovOera tua,ficutduo hinnulicapreagemelli,quipafeunturin
tudinein diflipàfti,quem ii in partes quaslecaueris,impa- | lilijs. .
non ent parilis concordiæ j Per duo ybera Iponlæ Ecclefiæ,duos filios Aaron primi
numerijiècunduiriAiitlïineticam veiGeometricam difci* in lege facerdotis,, Eliezer fie Phineen præfiguratos opi-,
plinam, qui miilenariunijUumerum lolidum î^diuilibi- jjnptb, quorum loco lubrogantur,qui nunçinplebe Dei,do-
ieaiquecilepronunciant. QuemEccleiialticam plens- ; élrina laiutari & vitæfanâæ exempleparuulas adhùcfii
que non renuit régula , eo quôd mulfe myfteria coin-: ladeinesinhdeanimasnutriunt A uditorum.Pefitus au^
prehendantür ab Spuitu lantto per numen ràtioncmin i tem Eccleliæ , de quo prædi<fta vberagerminauerunt,j-
Scripturisdminis.'Quimillenarius-niimerusin Hebræa, plum Aaron intçliigi non mihiyidet ur abfu r d um : qui it a
Syra^ficGræca lingu a, per primumelementurn iiteræ, v t auro textis veftibus gemmarum varietate inradiante cirditftum
eftificucvnuin pei lôlam Iiterarum primamiine a-
pice dutt.i, itafiemillenariusnumerus trafito apicedemô-
ltratur^vt intelligatuç,ficut in vno fir in primo numéro per
primu elémentû oftènfo,v^ius & primi ( ante quod nihil^
Dei patris omnipotentiam demonftran. In quo elemen-
to numeri dufito apice indiui(îbilis,fic coæterna,permillc-
narium numerum Tnnitas declaiatur : quæ arma nobis
•per Crucis mytterium înuiâiilima,contra dæmonum tur1-
mas donata elle nolcuntur. Qui vt Hebræus., Syrus fie
Græcus calculus millenarii numen per primam literam, 1-
ta in Latino calculo victfima prima lit era lingulare vide-
tur,quant X iatinuas nuncupat : quæduabus virgulis in'
terlertis,licetiacentibus, Crucgm depingit. Quæ iitera
in viceiîmoprimo numeropoftta, perfeptifbrmcmSpiri''
turn Iplendelcensperfefita Tnnitas protegenscredenuum
in fe.animas,demqnftratun ^ Diiobus autem dextera læ*
uaquecphclufàjduorum Teuamentorum-Veteris fie No-
ui media crux, integro defenfionis iiôftræ numero arma
deiîgnat. Quæ athia iniiirô dép^ident, Quifattwettexje-
mmeDauidfecundum carpfln,qui pridefiinatüs. èsttilimpeiin vir-
tute>quifàtiu&ettnobisturrufomtudim àjacie inimict^quia ex i-
pjbfy & per ïpfum, ..tyinipJofuM omnia arma m.ilitiæ popuii
Rom.u.d.’ ciuiitiàinquibus.horuturAppftîiusPauius militëm cir-
cumdari: Per arma , inqui t , tufiittadextris & fintfiris. Hæc
ergo tuiris de cpnuailelaçhiyniarumfçredentibus ^"præ-
I ftat afeenfum ad montem Paradilî. Hanc turremr,(per
Cor. 6 K nVantirir fortçjni) fabricatami ridebatïüdæus,compunétus
pfÀ-Tfjjl mirabatui; Ctnciiriq,eonfitendo alpendu'latr.oadregnù
Luc. i j .P coeioiuin.^Gui turii eloriolæ animæ comparantur,quæ
eoliuinLccicliæ meiuerunt elïc_, Omnis armatura Eorttum;
illud edôcuit, quqd nemo lit forcis ,nequé rëgqm , neque
principum, n'ec q.uisqùam diuitiarùm'mqle luffragatus,,
neque præpdtens inembrorum robore, nequeLellica ar-
c^ëdottus, niliille,quipro fcuco^ÇvuccDominicajtofç
mentis- atfectu prpteóius incedit. Iplo ënim clypeo For-
tiffimipiqteâiyraculamdlignorumlpnû
Rom. j,a.
D
Rom.ç.a
Ephtf.6.i
cumdatus, iubetdr in tabernac.ulum teftimonij ingredq
licut Iponia reginaregi nuptura, toto veimante pefitore
aurogemmisque refulgens i thalamum vel cubiculum re-
gisingrednur. Duovberapropterea dixit, quoniamhic
quicquiddo'ftorprofitetur ôc animarum nu tri to r , nifide
y troque teftamento docuerit auditores (id e ft, veterefii
nouô^ab vno^dmniporëntiDeoprocelfilïè, Komicidaa-*
nimarum eft. ' Nam vnum quali Vberfiigendo, quisvn-
quam augebityires,vt àdperfefitum perueniat yirum,aÈta-
tem plenicudinis C h r if tu .S e d auç cumludæo folum ve-*
tusiufeipiendo,tabèia(ftis aridisquegreiribuSjfubiedtionè
alterius îndigebit: Aut cuin Mauichæô folum nouum Sc
aquofo hydropi fuperbiæ mqrbo diftentus,m.orietur.Ideè
dut» ybera lient duos hinnulos capreæ gemellos d ixit,vt
æquaiitate duorum,ôe fimilitudineconuenientilènfü dp-j
Ctrinæ,lac porrigere auditoribus monëantur hi, qui Écclé-,
iiae vberafe præberenofcùnti|r ; vt quicqtiid vêtus Tefta-
mentum per typos in propHetiafuturum' pró Humana la-
lutc pronunciauitjhociu Npuoöftehdatür perfefitum per
Domini rioitriincarnationem. Per q,uérh Tnnitas,quæ
non euidenter, fed fub imagine in Lege Mofaica corulca-
bat, nun c vel ut S ql in totjus mundi facie Iplendelcît. V èr-
bi gratia; dixit Deus per M o jlè h in primo libro Geneleos:
Inprincipio fecit Deus càlum & terram. Et in lequen tibus ;
Sptritus Dpifuperferabaturfuperaquas. Eccehabestrès Perld-
nas in vna potentia : Pnncipium,Deum,Spiritum ; qui fecit,
in q u o le cit, qulhèiaanimauit. Harum autem çrium
perfonanim vnirds qmnifària in N oûo Teftamento,per
beatomlpi^ném ê u ^ % e i i lk ( q ,^ \^ei}>iyocàbulüm lu-'
çeclarius manifeftatur,tlicendp : In principio er at verbum t &
verbum erat apud Deuntt è * Deus erat verbum. Patrem autem
in filióqmniafecïfle,ipjé filius adpróbaüit, quiinterrpga-
tus à Iiidæis, Tu quit es') Relpondi t Ie eftè prïncipium ,1«
quo beàtus Moyles ccelum & terram fafita teftatur,dicen-
do,: Prïncipium quod & loquor vobts. Principium atfrém in-
terp|ecatqr , ance qupd ' mhil , vt euideh tér dócel^et, anfc
rum’, quæ arma Ptincipium an tc V,êrbum Deum,anmSpinrum fandum,
queni ApoftdlusPaulus: Qmniaexr
Mon fex
jlfcculariu^
IcdcxA-^
üpoftolica-
a
j rum litc-,
rafutn flo'
fculiS te-
:ndi lïint
exhottä;
popi
i.Ctf»-}. d.
Caftitas
prxdican'
I Omnia .
I (compa-
i ratione hl
I dicii) fo-
' mnialunt<
D
CofnŸnerààrioŸtMi in Cpnticà Cnntic. L ib . V l .
cfariüs mànifelftatur,dicendo: in principio erat Verbum, &
Verbum état apud Dèmni&Deus erat Verbum. Patrérn autem*“
mfilioomniafecilïèÿipfe filiusadprobauit, qui interroga-,,
tus à Iudæis, Tu quit es ï relpondit le: elle prihcipilimdn quo:^
beatus Môyfcstdelum & terramFaâateftatur, dicendo^'
Principium quod&loquorvobis. Principium autem in terpret
ir,ante'quod nihil, v t euidenter doceret»ante Principium,
ante Verbum Dëum, anteSpiritum lândlum nihil Fu-
ifle,licut confirmât Apoftolus Paul us .* Omnia ex ipJo,ià eft,
ex patte,& in ipfo, id eft,in filio , &per ipfum con ftant, qui
eft Spirituslanâus. Hæc eftigitur lîmilitudo, vel pulchri-
tùdo vniusfideijvberumque gemellis capreatum hinnU-
lis comparantur, qnæque de yno p e âo re Eccleliæ, Spiri-
tus famfti pinguedi ne replen t e.la&ca doiftrina ore Dodlo-
rum orthodorum germinallè laudantur, quemadmodum
hinçuli capreægemelli, vnam fimilitudinem gerere com-
probantur. Nam quod ait : Qui pafeuntur in ïilÿs, pulchri-
tudinidantur augmenta : limulque declaratur, vt licut hi-
tïuli caprearum amplius furfumere<ftafrutetorum,quàm
folum herbidurh delefitantur depafti i ita Ôcillotum, de
quibuslacdo&rinæinauditorum corda infunditur, Temper
debentfic fermo ÔC vit^ exempia non de in ferioribus
flofculisfecularium literarum, fed de fupernis Apoftolieis
mon tibus,eXhortando flores depafei, femper in eis de pu-
dicitia,de continentia,de conferuanda integritate, exhor-
tàtoriüslermoadpopulumrelpondere , fie Iemper eisin
caftarum animarum exemplis pafeua doârinæ ellècollo-
canda: eorumpræcipuè , quiinter fpinolàs fyluas, in>præ-
diclorum quafi in liliorum càndore,caftimoniæodonbus
fluxeruntddeft,beati Heliæ,Helifæi, D anielis, Hieremiæ,
Iofephi,Ioannis,Mariæ,Teclæ,vel quicunq; func horum
limites, quos enumerare longum eft. D e his lilijs decer-
pendi flores imitando , dehisfloribus;manducandumeft
docendojde his exemplis vnicuique pafeendumeft cogi-
tan do .T un c enim licet plena ftnt prædida vberapingue-
dine Spiritus fandi, additur pulchtitudo cum his lilijs, Üi-
■ nulorum more,fie imitando pafeuntur : runcquàm maxi-
mèimplebunturla&edo&rinæ, cùm taliumflorumfue-
riht vitæ exempia depafti. V b i enim amortit caftitatis,ibi
Ipiritus multiplex fapientiæ Dei: Et vbiJpiritus tei,ibi lermo-
Mslibettas, ôc vbi libertas , ibinullà feruitusconfdentiæ
turpis , fie vbi nulla lèruitus confcientiæ , ib ialïluen-
tia .miræ dodrinæ. Nam ho c e f t , qu ad docet Spiri-
ritus f a n d u s v t licut hinuli capreæ gemelli, pafeentes inter
flo rentialilia, deledabilem præftantalpedum,irafie
popuii dodoriucündilïimurti auditoribus inlègaudium
^eXhibebityft inter alia boria,cafticatis candore,toto fuo vi-
'iæ tefhpore fuerit circu mdatus,ficur lèquitur ; vonèc ajpitet
dies, & inclinenturvmbra. Per quod declarauit, tamdiu ple-:
bem Dei neceflariam habere-lanam dodrinam,donee di-
ésille magnus iudicijalpiret, qui pars eft tenebrarum, fie
cuiüs afpiratio huius tenebrolifeculivmbras inoccafum
îinclinât. Q uicquid enim in hoc lêçtilo magnum vîde-
turjvmbravenomniadepütandafunt: pulchritudo feili-
cet corporis, fapientia literarum, robur membrorum, in
flore,in dignitate, in regni poten tia j omnia hæc ad conî-
parationem illiusæterniiuaicij diei, vmb ra& fom nia cô-
probantur. Hinulis ergo caprearum, Eccleliæ vbefacom-
parantnr, eo quôd femper vniusalpedus, fiepu'lchri lint
vilione fie veloces ad fugiendas leculi diifn'ditates fie ïllece-
bras,fie nunquam pigri excella fie ardüà, Deo placita cbn-
: lèdari. Nam vnicuîqueaîiimætunealpiràtdies, quand©
per pcenitentiam fuum quælierit Creatorem, fie delinen-
do à roalis operib.inclinatæ fuerint ei ignorantiæ Vmbræ.
Vadamad montem myrrh<t,&ad cottem thurii.
Pd^Mjperretrodida dodrinæ myfteria. Perfedam reddidit
Dominus porter Chrift9 Eccleliâ, quam diximus jpèir à*
micum Paulum Apoftolum,vfque ad cubiculum regis éx
deferto addudam : earn nunc adaliam gentemârtlariflî-
mam fié pro fob tfominè morituram1, fie per lândath vitam
hoftiam acceptabilem quandoqtie futuram, montem
nominando, potentilfimàm in malitiæ fopercilio demon-
ftcauit. Myrrhæ nàmque m ontemdicendo, falutarem è-
Hus , quæ per dilciplinam adquirirur, mortificationem,
quam Apoftolus ad prælens amaram efle teftatur, poftea
veró per cxercitationtm lènfu.s > frudum pacatifomum
parare dixit. , quod beata anima |>acatiotlis munus
fuo offert Creatori. Thu s autem pecüliare Deo faen-
ficium, in Veteri legimus T eftamento, quód humilifatis
bonumacciperepoflümUs,quod per cordis contritiohem
adqüiritur.DéquodicitPropheta: Sacrificiubi -beo ßnritus
contribulatus,corcontritum& humiliatum. Quicunqueergo
mortificationem Qhrifti Corpore fuo eircumferre lartatur:
pro iuftitia ttibulationes non refugiendo amariflimas
(quod, myrrha, interpretatur) fie quisquis membra fuaab
omnifceditate luxurixcontincntia: lomento diluerit , &
dulcillimam thuris hoftiam , per hanc viamprèparauerit
carnem foam Deo : hiemons myrrhs fie collis eflicitur
thuris, fuper quem lèrmo afcendat ad totam pulchritudi-
némEccleliscontemplandam , id e ft , cui reuelatum, li
nullam offenlionis maculam adtraxitplebs, an êx alio ©f-
fendiculo caftigatio admouenda eft.
Totapulcra es arnica mea, & macula non e ft in te.
Fideseftfiamquereda, inquaChriftus iulfit Apofto-
lisbaptizare omnes gentesvnitate Trinitatis , fie vita im -
maculata,qus totam pulchram,fie ab omni macula deter-1
fam Ecclefiam velanimam teddit. EftvtiqUèjjlebs,ad
quam contemplandam ad montem thuris fe iturum per
foam dodrinamSaluator ait in Euangèlio •• Oues meavo-
cemmeamaudiunt. Et, Aliasoues habeo, quanonjunt ex hoe huilt, 1
&ipfas me oportet adduceteiVtfit vnusorex & vnuspaftor: ideft, j
grex vhius fidei in to to mundo. V t vnüs greX populus;
Chriftianus in vna fide,fie vnus paftórDominus Chnftus, |
qüi promifit ouibus fois vel paftoribus.-Ecref^o vobiscum fum i
omnibus diebusvfque ad confummatïonemfeculirH x c ergo gèhsfejj
q u s per delertum’a fcen d it, per beatiPauli dodlrinam,
q u s exdiuerfis populis congregatur 8e géntibus, quibuS
d ic it : Gratias ago Deo meo >quia omntumveflrum linguas nouii
ed o d a veri Dei Severi hominis, perlncarnationis, pallio-
nisjfierefurrediönisSacramentum: nuncadperfedionis
culmen martyrij amoreafcendit, 8e ita gloriolalingulis
membriseffeda, in qua nulla fit macula. Quicunqite in
hac plebe in humilitate illuftriores,8c in martyrij culminè
foblimiores reperiuntur, ipli montës myrrhs 6e colles
thuris intelliguntür, quia humilitas Chrifti difcipulüm
facit martyrem Chrifto vicerr»rependentem pro eius nomine
moriendo,qucm pro fois peccatis mortuum cogno-
uit eile. Nam Cu^itpredefaeA inconjpettu Angèlorum,Ar-
changelorum fie Dominationum, pro impijs Chrifti D o mini
mors : itaßefandorum Marryrum preciofa in conl
Ipëdu eius laudatur. C u i eft gloria in fecula Icculor um, A*
1' Finis libtißxti.
j E
E<Sod.\b.d.
PfiflmYo.
lAatt.ü.d
Marc.iO.d
F
Hot loti
paginam
laccram
moefti ift»
uenimuS,
VDALRICI REGII CENS
V R A L O C O R V M Q V O R V N . D A M i
E x H o é L i b r o V 1. C o m m e n t a r l o r
um A p o h i i ,m i l le n a r io & c e h t e n a r io n um e -
riSjin. v e tu f to c o d ic e rm fe r r im è d e -
p ra u a to ru ïn ,
Mlllenariutbjimpatem facisfi tripeftierisy. Milkndrm
eiiirh pèi tria aqu,4ïtèr diuidinon pot d l y vt confiât hacfi-
! güra • Atcfe ita per Ternarium abftrüsènobisfigm-
10 00 )333 ificatur ficratijüma&ïndmfibilisTrfas\per vn ita tem
3' verb indiüifioneielïftatn èxhibetürnobis monos&vnitasTriadis.
|
Millèftariüm nufoerüihdöHatim ifldiumbilémqüe elfe
prohuhtiäöt. Millenaritts dicitur numerusfotidui, quod fit Cubüs
denar ij,namdeciés decent deciesfaciunt mille : videHieronjmum
fuper Amos cap. V.
Sicut Vnum per folam literarum primam unë àpîte du-
damjfic fie millenarius trad© àpice demonftratur. Senftis
is eft'. üptïnia Hebraorum liter à , its nümetisfinepunäofuprapofi-
to,fignat vnÜftuevnitate; cupunäulo Veibfic K ^reprafentatmille
: & fit VntiOSTrinitatis itèrüin exbtbetur occulté per vrittatem liter*
& nurnWi {millenary fcilicet ) in tria non diuifibitis.
Per foptirbrmem Spiritürti Iplendcfcens p e rfedaT rini-
ras : nam terfêptetnptoducünt, xxi.