hierony-
Auguftin.
B
Ion m I.
Malchus
jnonachus.
Sanftas
Paulinus. c
A i Ph ilip.
i.
D
Etelef.i.
S. Eulogii^Martyris, Arcbiepifeopi 'Tmtunk 6 9 0 ____ _________ a__ __ _____
Domino præmia in tegri taris fax riierètiir. Nec ( dam inter
homines vim perpeflaiam caroturpis notam infemiæ
fubiiflè verecùndatur) crimen eft:fed id poriusintuendü,
idque omnibus modis affedandum ei^quod nos DeoiS-
culpabilesreddat.non autetirmetuédumquodvulgus de
nobis indicium feret. Quoniam non vacuabitur merccde
incortuptionis mens,ctiam carnis integritace adempta:dü-
modo pernianeac fub teftimônio fui opificis caftitas inté-
rioris hominis iliibata. Nam quàtitumlibet aduerfariis ce-,
datinfirmitas carnis, quibus datum eft corpora trucidaré,
cormentis adligere, ftupris coinquinare, poenifque diuet>
iisaddicere: in nullo tarnen animabus landitatis propofî-
tum confer uantibus'poflilrit. Nocere. Quia vt bcacus ait
Hieronymus: corpus fàn&arum mulierum non vis maculât,
fed voluptas. Et iterum lândiflïmus Auguftinus: Non
amittit corpus fenditatem,manenteanimi iâuditate corpore
opprefîb: eriam ficut amittitur corporis fenditas, vi-
olataanimi fanditate, eciam corpore intado. Sic lolèph,
fie Hieremias,ficDaniel,& trèspueri multique Hcbræo -
rum fideliter Deum colentium ilia tempeftate vanundati
fiint: & tarnen à verboDèi non receflèrunt. Quia nullum
inftatum deuenerunt, quo Deum iUum non inuenirent,.
ilium vtiqueipfum, 4 cuius in mente & intentionepaffio-
nem ferèntes, & dùm cæderentur, ôc dum fecarentur, &
dum lapidarentur, &dum venderuntur:Ghrifti pafliônem
cogkabant,quiimpip poft multa fæcula proditoris difei-
pulis diftrahenduserac conimercio. Denique Ionas Pro-
phetaDei nutupontode nauiproiedus belluinis feucibüs
raptus ex improuifô carcefihorrifiCo mancipatur: Sed tarnen
expers omnis rationis monftrum illud rationabiliter
creatorifuo obfequens, myfticæ tantummodo conlcruan-
dumfibivafém creditum fore intellexit,.&inde non de-
moliendamperniciteraluilui ipecubus reuerendam præ-
dam repofuit. Vt quæ eratprophetæ caufepericuli, fieret
pofteanationibus credituris infecràmentum myfterii,&ex
eô infradus, vifeeribus, & incolumis permaneret, ex quo
trïduani témporis fepulturammor^s.portendeba%Domi -
nicæ, quod abrogans Dei fui mandatis parère, T ariu m ma-
lui t nauigare, Sic Malchus monachus in captiuitate vidri-
cidextra caftitatem tuetur, crudcliiimque Dominorum
iugo exuipin dum pro eo, intercedence pudicitia, armara
vngulaièruitjimmani.feritate impium copterensJDomi-
num, qui pudicumin antrofuo immunem reliquèrat Mal*
chum. Sic Paulinus Nolanæ vrbis epilcopus vir eximiæ
fenditatis, & incomparabilis meriti, proprer vnicum vi-
duæ filium (ponte fubiit feruitutem, exemplo veri magiftri
commotus: qui dum liberum & coæternum frueretur cü
pâtre & fpiririffando cunda difporiendi imperium, nec
præiret.genitoris poteftas maieftatéprolis coæua:quianatura
diuinitatis in diuifibiliterperfiftente, diuerfirasperfo-
narum iriconfufâmanebatjvnaeademquepatris & filii&
fpiricus S. iubftantia exiftente, non rapinaui arbitratus eft
elle fe æqualé Deo,fed femeti psu exinaniés, fo rma ferai ac-
cepit, humiliauitfe vfquead mortem,morte autem crucis.
Quapropter lorores meæ, hoc Dominicæ paffionisr exemplar
ante oculos cordis ftatuent es, & eius veftigia iiigi
meditatione fequétes, omne téporale (ùpphciü pro nihilo
repuraré.Quia licet fitalperum öramafum^breue tamé eft,
atque fini contiguum, & fiib v ^ s momentilpatio àut qui
infertpérit, autmftinens déficit. Quia pcenæ fi acriores
fiint,cito ingerunt patiendi defedum,û verodeuiotes fiint,
facilius tolerantur. In vtroque lèmper glotiandi vobis ma-
rtet trophaeum: in vtroqj lèmper feÜcitatis cumulatur pro-
fedus, dum per multimodam excruciationem*Veluti aurû
igné probatü, puriores anima: veftræ deçidentib. (coriisvi-
tiorum» redduntur,& acrius poenagrafiànte ma tutu laure-
andis vobis infertinteritum: incundanter vos nihilomin9
ad yerum præmittens folatium y dë quo per prophetam
dicitur: Dabo eis folatium verum, pacem niper pacem.
In huiusigiturvitæ coiruptione.quantalibet quilq; no-
ftrorum tranquillitate fruatur, comodis vegetetur,profpe-
ritate feratur:ex eo tamé quiaperegrinamur àDomino,ma-
gis defolationem efle , quam pacem, in veritate fatendum
eft Quia cuhda, quæ temporalibus rebus hærçnt,êc vario
mundilumineperluftranrar,nihilominus vanitâti corru-
.ptionique fiuccumbunt, & facile âftatu fu.0 labuntur, di-
cente Salomone,Ômnia vanafub foie.
Hincvehementius piisDeo affedibùs fiipplicaudum
eft, fandifque frequenter.ftüdlis infiftèndum ,& qtfafiiu-
cernaiii caliginofo loco lucentc diuinarum'fcripturarum
præcepta fàndorumque iura verborum è tenebris- nûftræ
peregrinationis, quibus à Domino,& beàtorum confortio
lèpaiamur, contéplanda funt.& fèruartda, donee dies Iu-
ccfcat,& lucifer oriatur in cordibusftoftris.Vnde^fi libéra
aipeduDeum cernere anhelamus, pnus lide corda pifrifi.
canda fiint operibus coniecranda, & muro charitatis liinc
inde vallanda, quibus profedo ilUusfàcrieuangelii fpohfi-
one incundanter côdignihabeamurqua dicitur:Beatimü-
cSocorde.quoniâipfi Deûvidcbunt.Indçqu^fo vos beat*
virgines, ne perdaris corpnâ vobis paratam,neç vos a cha-
ritate Chrifti cuiufquam rei mundialis obledatio fegreget;
fedæquoanimocü Apqftùlopredicate dicentes: Quise-
nim,-nos (èparabità charitate Deirtribulatio ananguftia;an
periècutio,'an femes, an nuditas, an periculum,an gladius,
Sicutf çriptü eft, quoniâpropter te mortificamur tota die,
æftimati lumus vt ouis oedfionis. Sed in his omnib.fupera-
musV propter eum, qui dilexitnos.Certus enim, quianeq;
mors,neq; vitanequeangeli neque principatus neq-, for-
titudo,neq; alti tudo,neque profundutn, neque inftantia,
neqj fiitura, neque creatura alia poterit nos feparare d charitate
Dei quæ eft in Chrifto Iefiu domino nqftro. Quin
potiusifta omnia propter æternam retributionemalaçrio-
fiè us animis vbtifque ardentioribus,&quærcnda Ifint'&fe-
renda* Manet ënim vnicuique apud Dominum repofita,
laborisfuicorona-& pro qualitate certaminis repetifabit
ille ftudum mercedis.
' Equidemnec nos diuinobeneficioextorres fieri credi-
mus, nec expertes, autingratos cælefti munere fperamus:
quia licet inûiti, tamen prb nomine fiib lumus deuindi,&
alto ergaftulorum laqueo deligati. Repleta fiint penetralia
carceris clericorum cateruis,viduata eft Ecclefia làcro prç-
fiulum & laccrdotum officio. Horrentdiuina tabernacula
fqualidâ folitudinem,araneatexit templum,tenenc cuhda
filéntiü. Confufi lunrfacer dotes, miniftrialtaris, quia dil-
perfilunt lapides fenduarii in capite omnium platearum:
^cdefinentibusinconuentu hymnis cancionum cæleftiü,
refonantabdicacarceris murmure fando pfelmorum.Non
promit câtor diuinü carmen in publico.non vox Pfàlmiftç
nnnit in choro: non ledor concionatur in pulpitQ^on le-
uita éuangelizat in populo, non feçérdos thus infert altari-
bus. Quia pcrculfp pailore,dilperûonem intujitaduerlàri-
usgregicatholico, priuata prorfus Ecclefia omm làcro mi-
nilteno.Et lieçt hæc inuiti fuftineamùs,non eflè tamen im-
munem coram Domino detentionem noftram côfidimus.
Quanto vos nobilior gloria præftantiorque corona, ô
fàndæ lororeâ meaé,expedat,quæfpontefæculo, & fluxi-
bus eius renuntiantes, zelo Deiarmatæ, intrepido greflu
contra hoftéfideiliberoexiliftisprocefiu. Dignæ quidem
munere diuino, condignæ autem prophecalioraculo, quo
dicitur,Qui îponte obtuliftis de Ifrael animas ve,liras ad pe-
riculum, bénédicité Domino.Proferctesteftimonium ve-
ritatisin audorem Iceleris, &inftitutorem peruerli dog-
matis.vidrida contra eum arma aflUmite.Ieiuhiis, vigiliis,
orafronibus,& clamoribus diebus ac.nodibus infiftentes.
Rogo vos, làndæ forores, ne delïftatis d cceptis, ne ceflètis
ab inçhoaris, nerefiliatis dpræliorum aulpiciisquia^nô in-
>choantib. præmiû,lèd perleuerâtib.datur Ne reipiciatis retro,
nec prima fidé irrita faciatis, nec manum fuper aratiü
tenentcs,abitinereregioindeuiü declinetis Fellinate ad
mercedélaborisveftrivosaccingere,contenditc ad culmé
perfediohis afcendere,Quia poll vidoriam miles corona-
tur ftrenus, ôc iam confummato laborc, condudis merce-
nariis merces dilpenfatiir. Nam & qui certat in agone non
coronatur, nifi legitime certauerit. Gertare vero legitime
eftjomliib.acorde exclufislabentium rerum affedibùs intuitu
capellèndi regnum «ælorum, aut cum iufticia viuere
viqjad mortem aut non timere propter iuftitiam mortem.
Nam cum iuftus rediuiuâ lèmper dçmonioru vfqj ad obitü
perferaç litem, nec détint abeo tentationes vfqj ad finem,
recepturus prç qualitate certaminis in future mercedem.
I E
f
M«uh+
AdRt.i
F
■ G
Mifeta cc-
clefiæ pn.
lcquutio.
Ihren. 4 .
Iud. 9■
H
isadTii»1
quan-
A
ci. 8 .
B
£
D
'{JMernotial'ti SattB-ôrum^ Lib. î. 691
eritisobnoxiae> Vnumeritmendacii, liègando veritatemj
quam iam conféllæ elhs,aliad fiubtrahendo coram inimico
iuftitiæveibum confeffionis. Et certc quæ non maledici-
musjè contrario benedicimus :& quem. non detcftamür,
quaii fauendo noftræ locietati admittimus.
- Vnde infiftchdum eft, fororesmeæ, vt coeptabella cum
diuino auxilio in pace animarum veftrarum conlummetis
nolqj potiori interuétu de coeleftibus tueamini. Quoniam
fi fie vobis pius Dominus non deeft auditor farilius tamen
eius contuberniis cohæretes,quicquid ab eo petieritisim-
pertieturv Quia^fic immaculata virginitas liberis paflibus
DominUm fequitur, fie munda caftitas à Redemptoris lui
confortio non àuellitur:hic edam purpureo martyrii afpetfa
cruore fertis diademarum viélrixamiéla comitatur. Deus
p.ecçlëfiam fiiam à moleftia vaftatoris dèfendét, nos quo-
: que ficut voluerit inuida poteftate de vinculis iftis eruet&
puftodiet, lèdibufq; propriis milèrtus reftituet. Vos tantü
(brores, perfèuerate vlque ad mortem carnis,vt non folum
ànimarum periculum euadatis, verumetiam fn vitam æternam
quantumuis lânditatepriecellat, non pergit fècurus, non
vaditadDeum încrepiauî. Ille vero, qui lèdando iuftitia,
proiuftifiamorielegitrceleremmftâtibus bellis defedum
jmppnic, æternumqüe indubius ad regnum afceiîdit. Sit
qualis vult,& ex quibuflibet vitibhim laqueis lèu péccato-
tum lordibus venericetiamfi illotus baptilmate ad marty-
riiunconuolauerit,nihilominus coronatur.
Ne terreamini, forores,furoribus perlèquentium, neque
formidètis dfeciebüs eorum,neque enim tiriiere vosfeciet
dominus vultumillorum. Vobifcum ille eft,qui vos arma-
uitjidem propter vos pugnat, qui incitauit, Nec adiutiare
dèfiftet ille iplè,qui vos ad huncperagendùm agbnem ele-
gir,quo deuidis aduerfitàtum ftimulislècurniure perenni
conregnare feciat temporihusdhfinitis.
io Verum adeos veniamusîqùi vos ab hac intèntione in-
hibendas eflè putarunt,&iUâm primordialem confeffione
veftram infringere,& negare iuflèrurit, quàtri vos incitant^
Chrifto Iponte coram iudice ptotuliftis; Nos autem taliâ
vos agere interdicimus,cjuia Deo eft obediendum, potius
quamhominibus. Magifter n. nofter fundatores ecclèfiæ
apoftolbs nbftros ad prædkationem ëaangeiii informas,
hp.c eis dédit præcëptum.Si qiiis me tófellus fderit, & ver-
. baihea in generatione ifta adulrera&peccatrice.-hunc&fi-
lius hominis eonfitebitur,cum venerit in gloria pàtris fui&
lândorUm angelorum;Non oportet,lorores meæ, yotum ,
veftrumirritum facére,quialcriptum eft : Si quid vbuifli :
Débhe tarderis redderé. Dilplicetii. eiinfideliy^ ftulta
prbmifliotlèd quodeunque vbüeris,redde.Multoqj melius
eftïion vouere, qaam poft votum promiflânegare.N on e-
ritDeo inultum, vt poftconfeffiônem véiritatis, denüb ve-
ritati repudium detis. llludq; os quod teftimpniu veritatis
proierendojdiuinitus lacrathmëft.médacio polluatis.Qui
enim ifta vos facère iubent, nihil alitid quam méhtit i fua*
dent.Etquiadhoc mentes veftras inclinaré çorrtehdüt,'4ii- fl
hilaliud quam veritate negare compellunt.NuUà itaq; dir-
fèréntiaell inter mendàcem,&veritatern negantem. Quia
codé ream mihi videtur aftriogi vera abrogans,qua &fal-
fadepromêns. Mendaxenimnititurfallùm commentum
loco veritatis inlèrerc: veraautem obtegens filétib luo fel:
fitati adminiftrat vigorem;Hinc euenit, vt veritas cçlata nÔ
pateati&felfitas fubnixa præilaleat. Vtraqucveravnum
funt^eob höcimpunitanoneruntjScripmm eft enim,Te-
ftisfalfiis non erit impunitus. Et itemm,Os quod mentitur
occid.itanimam.Quare ergo landiflîmæ forores , volmeti-
plàsinterficere,veftrarumque animanim parricidas fieri nô
timeatis/Nèquë enim àlïûd agit,quam hominem occidit,
quilèipfiim occidit, &grauioris culpæ criminibus obno-
xiusiudicaturlidoranimarum,quacorporum. Quoniam
elilà caro quandoque fiirgit pro meritis cum animaregna-
naturain gloria: vitiisautem anima interempta fècum pari-
tercarnem pertrahit ad gehennam.
Nùnquidmentitæeftis in eo quod patulis aflèrtionilju s
in aduerlarium fi dei catholicæ promliftis?Nunquid omne
conuitium quod in ipfum prçuium antichrifti dixiftis.non !
verum & certum eft ? virum dæmoniô’fum, Saranæmini-
ftrum, mendacio plenum, mortis ac perditionis perpetuæ
filium.Nunquid non omnis catholica Ecclefia identidem
quod & vos Deo teftimonium refèrt?
Proponuntcerte vobis expugnatores làhdli propofiti,
eremitatem eccléfiarü,compeditionem fàcerdotû, difper-
fionem miniftrorum:&quod non eft hobis in hoc tempore
fàcrificium,neç hblocaultum,necoblatio,necincéfum cü-
ifta vallante fecrilega manu, omniaq;cuibate furore tyran-
nico.Sed Refpondendum efteis,fàcrificium Deoaccepca-
I bile eflè fpiritum con tribulatü: & quod in anima contrita,
& in ipiritu humilitàtis ita à Domino lûfcipiamur, ficut in
holocauftis arietum Ôc tauroru m ,& ficut in millibus agno-
rum. Quia non eft confufioconfitentibuseum. Vos ergo
fororesbeatæ, iâ in illo reti Dominico captæ eftis,quod in
déxtera nauigii adprçceptû magiftri miflùm,pfenü magnis
pilcibus litori expofitum eft. Ad hoc relèruatum, vt feruti-
nio Apoftolorü roris malis proie&is, perenni vos locietatc
iungamini eleélorum negauerids vos maledixciafrlaèl voagtiesm. S,im vaelreod fiècielmcitianni:tnee icu ddeictee-,
ftatas fuifle,quod Dominus deteftatus eft; duplici peccato
èas cuftodiatisjdicente Domino : Qui perdiderit animam
fiiam propter me, in vitam æternam euftodiet eam.
Xune autem quo puto iaculpabiles eflètis,fi communi no-
(Ira ecclefia lilentio in hac re vteremini, non deteftando
publiée, querafrequentiimpugnatione bla^ihematis oc-
cultéîNec ftatueret vqbis Dominus ad reatum, quod lola
1 çordis meditatione,non otis profeflîope iplum referretis
in forum.Emulando magis prætextum huius noftræ eccle-
fiæ, quæ hoc tempore contra iplumyatem iniquum.çladç-
ftini^a^it inuedionibus? Pro eoquod præpediente feci^
noreelaplâaditione Gochorürelpùblica, quæolim in Hi-
fpanis auda felicitarc ecclefiarum, & lumnia dignitate pol-
ï lente làcerdotum,ab eis moderantib.gubernabatunin ifti9
nefendi çultorum priuilegium vatis occulto iuftoque Dei
iudicio trâfiiedaeft.Quoniâ quçcunqjDominus nobisin-
tulir,in vero iudiçio fecit. Et hæc omnia propter peccata
noftra, atq;,vt lcriptum eft, hæreditas noftra verfe eft ad a-
lienos,domusnoftraad.extraneos. Aquas noftras pecunia
bibimus,& ligna noftra pretio côparauimus. Serai domi-
nâturnobis,neq; eftquiredimatnos demanibus eorum.
Qui grauiffimo iugo collapremeatçs fidelium, omne à re-
gui lui finibus, fi cuti cernitis, genus excludere moliuntur
Chri.fticolum.nunc pro fuo libito tantummodo ëxercere
nosfinentes Chriftianifniummuncdira (èruitutefirtere fe- ,
cientes ritu Pharaonitico fudorem noftrummunc intolera-
biliter à nobis vedigalem eXtorquétes chirographü.nunc
publicum imponeptes milèrorum ceruicibus cenlumjnüe
rebus nos abdicantes,crudeliter detrimentis atterunt rerü;
Et ita vario oppreffionis généré orthodoxorüfetigâtes co-
uentum,diuerloqueperlequutionis inçurfu gregem afflk
genres Domini,cum,gratum lè Deo lûo noftris iaduris cre-
duntpfæftare obfequium.Quantô tune præftanrioriiobls
gloriaà Domino præftaretur,fi defidiâ reîpuétcs, documé-
to veftro excitati, talia petagerc feftinaremus, nec dos fub
diuino impiægentislaborare ftimulo pateremuq. Sed nos
miferi eorum obledatï feeleribus non incongrue Pfelmiftæ
denotamur oraculis, qui air, Comixti funt inter gentes, &
didiceruntoperaeorum,&lèruierantfculptilibus eorum,
& fedum eft illis in feandalum. Heu proh dolor, quiaeflè
fub géntibus delicias computamus.iugumque cum infide-
libus ducere non renitimur.lt inde ex quoridiano vfùillô-
r um Jfecrilegiis pletumque vtimur,magifque iplorum con-
tuberniaaffedamus,qjuam vt exemplo Loth patriarchæ re-
lido Sodomicico rare in monte feluemur.
At vosjbettæ virgines,poftquam ftrenuæ bellatrices ad
publiai profiliftis çertamen,& coram regibus & principi-
dus mundî intrepida côfeffione repuliftis iuftitiç hofté:pu-
gnadü eftvobis vfq .ad morte, quia hoc genus certaminis in
morte glorfîcatur,& tune brauiü miles accipit,quâdo mo-
ritur:eoque fit de corona vidoriæ certus, quo (èardentib.
bellisiniccerit moriturus.Sic vos obitum diftrahentes cor-
poreum æternum viræ perenn/s emetis ftatum,luci perpetuæ
mancipatum, dumque cæleftia pro terrenis mutando
acquiritis,& difpenfendo labétia,inteuü manfuraperdpi-
ris:præcipuis meritorü veftrorum exemplaribus Ecclefiam
Catholicam informatis, quomundana abdicando; fuper- (
Mmm 4 nisrc-
E
B
Matth.10 •
Hifpanix
d c i u f t a t i o .
Thren. 4.
: [G
Exod. f.
Pfihios,
H
ifttià i j f .