
Lugdunenfis Ecckfia
bonüate, ficut Apoftolus ait ♦ Vide ergo bonitatem & feue-
ritatem Dei, in eos quidem qui ceciderunt, feueritatem.-in
ce autem bo n i täte ra, fi permanferis in bonitace. Quantum
ergo ad temporale ap oftolat us minifterium adtinec de quo
Dominus tunc loquebatur cum diceret : nonne duodecim vos
elegt bene poteft dici & ifte inter cæterps eleâus. Quantum
vero ad æcernam beatitudinis ele&ionem illi tantum-
modo eledi erant, de quibus cum inter iftum & illos fàce-
ret diftindionem,ait : non de omnibus vobis dico, ego
feioquos elegeric. Atqueitabene & vere poteftintelligi
didum & adiundiluda: nonne duodecim vos elegi,ôc illo le-,
gregato tanquam reprobo : Egofcio quos elegerim. Nec ne-
cefle eft econtrario accipi. Quod vtrumque vetum eui-
denti ratione monftratur. Sic namque etiam de Saulo fcri-
ptum eft, cum effet eligendus adregnum cui in multis vri-
i ns*eratfuturusquod eriam forte eledus accepit dicente fcri-
ptura : Erat vir de tribu Beniamin vocabulo Saul tleâus & bonus»
&noneratdefiUjs ifraelmeliorillo: Qui tarnen poftea infoeli-
ciflïmereprobatus &abiedus periit : Et tarnen ad tempus
bene ad temporalem quandam regni vtilitatem eledus di-
citur:Qui& myfticavndione &fortis & eledione per
Prophetamiândum Dei populo prælatus eft. Vbiautem
feriptura Euangelicaipecialiterfilium nominetludam,nos
minimelegimus. Quod enim Dominus de Apoftolisait,
nonpojfuntfilij fponfi ieiunarequandiu cum illis eftJponfus: nulla
neceffitas cogitvtnonetiamludaexceptopoifitde cætetis
tantummodo didum rede intelligi. Ad quos y tique folo s
illo iam perdjto,illud pertinet quod Dns îùbiungit dicens:
Ventent autem dies cum.auferetur a&lisßionfus & turn ieiuna-
bunt in illis àiebus.Std fi quis etiam ipfum Iudam in his verbis
Domini inter filios vult intelligi deputatum manifefte
hoc propter aliquam fidemilliusin Dominum, & fecrà-
mentorum focietatem qualàndis Apoftoljs iungebatur,
non à contrario fed bene &confequenter ica potuit appel-
lari. Sic & cum Dominum iam tradenti, & eum ofeu-
lodefignaiitiipfe Dominus ait, amice ad quid venifti? bene
poteft intelligi, non quod tunçgerebatur, fed quod du-
dum fuerac ei exprobratum : vc curn fuiflèt aliquando fe-
cundum quendam modum difeipulus & amicus,in tam
crudelem & impium inimicum repente effet mutatus. Sed
fi hoeper Itoniam didum intelligatur, ficut & intelledum
eftàquibufdam, non propterea aliquid valebit huiusno-
ui & infiilfi difputatoris régula : Quia aliud eft more hu-
mano aliquid per ironiam figni fi car e quod verum eft ficut
cum malo homini indignantes velincrepantes dicimus,
bonus homo es: vel male agenti,bene agis & inimiço, amice
:& mul ta fi militer: aliud iuxta diabolicam iftius regu-
lam aperça fal fi täte negare quod verum eft,vt cumali-
quismerito impietatis fiiædiuino, iudicio veraciter dici-
tur prædeftinatus ad fiipplicium : ifte noua infenia fàlla-
citer doceat didum , prædeftinatus non prædeftinatus:
quo peruerfiflimo & fâlfiflimo fenfo numquam in rebus
ad fidem pertinentibus quod âbfit, feriptura loquitur
; nunquam aliquis dodor Ecclefiaftiçus,. numquam
aliquis vir verax loquutus eft. Si autem non ad peccan-
dum,quodabfit,fedadluendum pro peccatis fiipplicium
nemo iufto Dei iudicio eft prædeftinatus, quid eft quod
Apoftoli in oradone foa ad Dominum de Iuda dixerunt:
dequoprauaricatuseft îudas ,vt abiret in locum fuum ? Quid eft
quod Salomon ait : v muer ft propte^femetipfum opérât us efi
Dominus, impium quoque addtem ma um. Quideft quodin
libro lob legitur : quia indiem pîrdittonû feruatur malus, &
ai diem furor is duett ur. Quid de Ægyptiis in mari rubro
& æternaliter dolendis atque pericuris feriptura dicit:
Ducebat-enim eos adbunc finem digna neeeßitas : vbi fperte
oftenditur, quia & ducebat eos diuini Iudicii neceftitas
ad intetitum ; & tarnen digna pro merids impietatis &
concernptus eorum. Quid eft etitim illud quod alibifcri-
ptum eft, & qui tranjgretÿtur a iuftitia ad peccatum Deuspara-
uit ilium ai Rompbaam. Qui etiam de Andchrifto accrue in
fine feculi reuelando & exringue ndo-, dixit angélus ad bea-
tumloannemin Apocalypfi : Beflia quam vidiftifuit ; & non
eßt &afcenfura eßde abyjfo &ininteritum vadit. Si hoc non
eftprædeftinatum apud Deum, quo modo idem angélus
dicit: Hoc v-rba fidchßima & ver a Dei feint. Si idem Antichriftus
homo peccati filius perdidonis cum omnibus
fequacibus fiiis non eft ad iudicium sterna damnationis
ptsedeftinatus ? Quomodo tam aperte de eo cficit Apoftolus
: quem Dominus lefeus interfiejet Jptrituorisfui, &,defer
uetillufiratione aduentusfeui: Etde omnibus qui ab eo fe-
ducendi,& cum eoin aeternum petiturifont.:poft pauca
fubiungic :£o quodebaritatem veritatis non receperunt, vtfalui
fierent: idea mittet illis Deus ope/ationem error is vt eredam
mendado:iudicentur omnesquinon credideruntvéritatifedcon-
fenferunt in'tquitati. Quomodo dicitur apud Èzechielem
Prophetam; adgladtumfexacutum limatum ad cadem &
interitum impiorum, vt daretis fuptr colla vulrftratorum im-
ptorunti quorum ve>iit diet: in tempore iniquitatü, prafinita.
Qui etiam idem Propheta de luda:is,& regnum & fecer-
dotum amiftiiris , & in fua infidelitate perituris fub per-
fonaimpiiregis dicit : Tu autem pfophane impie dux Ifrael»
cuius venitfliesin te-npore iniquitatis prafinita : Hac dicit Do-
minus: Auftr xydarim tolle coronam. Coronam quippe efle
regni, Cydarim vero, lacerdotii vtfopra iam diximus, ma-
nifeftum eft., Quod fi quis opponatin his duobus prophe-
ricis exemplis non efle pofitam pr3edeftinationem,fed j>rsE-
finidonem, cogno.icat veraciter nihil efle aliud prxdeftiha-
tionem quamrei fiitur« prxfinidonem: Quod aperte A-
poftolus oftendit dicens i fcatnditm prafinitionemfeculorum
quamfecit inQhrißo lefeu Domino noßre. Vbi eniro hie in latino
legtmus pntfmtienemy in Gncco habet ofleW. Quod pro-
prie Latinum propofitum interpretatur. Qui feemo etiam
mEpiftola ad Romanos ifto loco eft pofitus » vbi idem
Apoftolus dicit: fein:us autem quia d ligentibus Deum omnia
coopetantur in bonurn his quifäundam propofitum vocati fünf.
Propofitum autem Dei non eile aliud quam pr£edeftinatio-
nem Deiipfe Apoftolus Velutexpohic , qui cum dixiflèt,
his quifecundumpropofiturn rojcattfeinty ftarim adiunxit,»4W
quosprafeiuit ,& pradefiinauit con ormesfieri imagini filijfiii:
vt ex his omnibus rerftiffime ifitelligamus vnum atque
idem efle&propqfitum Dci & pra:deftinationemDei,&
prxfinitionem Dei , QusprcEnnitio id eft ptxdeftinado
ftanifeftiffinie,&in his verbis Apoftoli ponitur inbono3
& in illis verbis Prophets, qus fiipra memorauimus poni-
turinmalo: dum hie defignat prsordinatos, ad vitam, ibi
yero prsordinatos ad interitum. Tales namque fiint vala
irs , ficufipfe Apoftolus ait, apt at a in interitum: fiue vt
alii tranftulerunt,f «ƒ<?&!/« interitum. Et fiio videlicetmeri-
to, & iufto diuino iudicio. De quibus cum ifte dicat, quod
in mafia damnata ex originalis peccati mento fint derelitfti
&maleviuerepèrmifli,&ad extremum zternp igne pie-
(ftendi. Edam nolens & contradicéns nihil aliud dicit;
quam diuino eos iudicio sterno igni prsdeftinätos. Nam
fi mafia ilia tota damnata eft ,vrique iufto Dei iudicio eft
condemnata : Et condemnata fine dubio ad aeternam
perdidonem atque, fiipplicium. Quod quid eft aliud
quam hanc eandem mallam diuino iudicio damnatameflè
ad interitum ferhpiternum. Icadum veritati refiftere co-
natur ,ipfam veritatem etiam nolens ac nefeiens inuióla
ratione confiteri compellitur. X IV . Quarto decimo
capituloira dicit:Ex verbis Auguftiniprobaripradeftinatosnon
nifide iufiis diet, diccntü: Nefcicntesenim quis pertineatadpra-
deftinatorum numerum, quis nonpertineat. Etiterum : Qui
pradejiinatos d nonpradeßinatis di fernere non valemus. Item:
qui cadunt & pereunt in pradefiinatorum numero non fuerunt,
Pcenam pradeftinatdm pec cat or thus: ipfos veroprafeitos tantum,
non pradejiinatos hoc etiam legibus humanis conijci qua hominem
non definiunt ad peccändum ‘ goenas autempeccaturis definiendo
nihil aliud appetere quantpronos ad peccandum feuppliciorum
atrocitMtemtos coh here ; Ac per hoc non minus mifericordia
quam vindtäa tranjgrejforibus fiiis effeere. His vètbis nos
fpondemus, immo ex verbis bead Auguftini probari pi
deftinatos etiam de iniuftis did : Qui cum definiret quid
fit prsdeftiiiatio, ita ait: pradeftin at to Dei qua in bonoefi
gratia eft praparatto. vbi fine dubio nullatenus adiunge-
ret in bono, nifi feitet pra:deftinationem efle edamin malo,:
ficut aperte ex libro A£tuum Apoftolorum ipfede-
rq^nftrat, ponen^illud teftimonium vbi dicitur: conue-
nerunt enim inveritate in ciuitate iftaaduerfus fandlum
puerum tuum Iefum quem ynxifti, Herodes & Pilatus & I
populuS
Aducrfus loanhém St’otum-. io ?3
jpôpülus Ifraelfacer'e qüâtità minus tua & confiHuth prâé*
dèftihàuic fled! vbï & mbdidit.* Tanta quippeab inimicis iuda-
is tit anus Dei & confilium pradeftinàuit fieri,Quanta necepmfu-
erànt Euangeliopropte? tios-. Mahifefteigitur & ex verbis libri
diuini,& exverbisîàndi-Augüftiniapbrobatur, praidefti-^ ;
narionem quâe hiclegitut non foifle in bonufa Um'^ui tan*>,:
ta & tâlia paflionis tempore in Dominùtn èXercüerunt, fed
in magnum & tdordferum ttïalüm :quàmui‘s Dfeus illud'
nobis verteritin bonum. Si quis autem putat bêàmm Aü-
guftinum velue Viriofeëxiàtti dido lîbrp iftüd teftimonium
pofiiifle, quiaapiidiios legitur qùæ knatius tua&con-
filium decrèuerunt fierii fciac potius Vere &ëxpreflè& proprie,
ficur in Græco habecur. ab eo pofitumiipfe enim fe'r-
moid etiamhiclegiturin GfæCo, vbiillepofuit
quæ manus tua & confilium prædéftinailit fieri : qiii eriam
in Epiftola ad RomahosGræceinlienitur,vbiÀpofto-
lus ait, qlios autem prædeftinaüits hos & vocauir. Ex quo
manifeftum eft, eundem Græcum fernionéih prôprie in
Ladnuna interptetari praideftiriauitj pofle âütem interpre *
tariadfenfumetiam decreuit fiué præfiniüit vt certimïd’ë
intelligamus, prædeftinàtlim nihil efle âliud quam deCre^
cumfic definitum.Sicut&ex verbis Efàîæ Prophètæ qui-
bus ziv.Dorinnus enimDe«x exercitumt decreuit.Et ex illis verbis
libri Danielis: !« fententia vigilum decretum efts iam fiibfa
eùidehtifliibe eft demonftràtum. Quid ergoifti ptddeft
quod tanta incennone & contentione mentîtur, bèatùm
Augullinunidefirtiflè omnèm prædèftinatibriem gradæ
præpararionem eflè:Güm ille nCquaquam dixerifc ortinem
fedprædeftin^cionem tantummodo qiiæ in bonp eft j ica
dennierit, ôc quafï ipfe dixeisit, prædeftinatbs tion nifi iü-
ftosdicendos: Gum ille hoc iiufquam dixifle inüeniaturv
Sed verba quæ ille de fola iufto rum prædeftinàtione ppfii-
ir, quaaliÜunc vdqueprædeftinad, alii bon prædeftinàrii
Alii pertincncad numerum prædeftinàtôrum, alii npn.Ifte
minus peruicaciter'& impudenter pofiiit: Quafi ille fendus
dodor femper de vtraque prçdeftiriatione.id éft, bo-
norum ôc malorum fîmul loqui debui fïet: aüt <onfeqpehi
fie, vt cunl de fola bonorum prædeftinarionë diïputât, ftarim
prædeftiiiationem malorum negare Videatur: Quia in
illo apertiflime in miiltis locis çom memorat Ôc ofténdït:
De quibus hic exempli gratia vnum teftimpnipm poni-
mus,vbiaic:populûmqu6ridampfàlmus ille cÿlpatinquo
necvnuseratquifàcerec bonum dum vôlunt manere filfi
hominum & non elfe filii Dei, cuiüs gratia homo fit bonus
vc faciat bonum. De illo enim bono didum hic debémus
accipere quod ibi ait : Deus de cmlo refpexit fiiper filios
hominum, vt videat il eft intelligens requirens Deum. Hoc
ergobonüm qüodeftrequirereDeü,noneratqfeceret,nô
erat vfq, ad vnu,fed in eo genere hominum q> prædeftinatu
eftadiuteritura:fiiperhos n.refpexitDei prçlcientiapro-
tulitque fencentiam. Sed quid prodeft hocexemplum de
Dei prçftinatione'malorum,contra iftum proponere:Cum
folitainfeniaparatus fiedicereauditoribus fois: vt cumau-
diunt in verbishuius fendi dodofis didum, genus humâ-
numprçdeftinatum ad interitum: à contrario ifttelligant
non prædeftinatum fie inludantur qui veritatem non in
feriptura veritatis fed in mendacijfabricatodbus quçrunt.
Additadhuc& dicivpoenam pradeftiftatam peccatoribus ipfos
veroprafeitos tantum,non pradejiinatos. De qua re & fn ifto ÔC
inprçcedenti capitulofetis diximus multis teftimoniis manifefte
oftendentes peccatores qui in peccatis fuis per-
manferint iufto Dei iudicio pcenis'prædeftinatds. Mirum
eft autem quo fenfii vel qua ratione poflîc intelligi vt Deus
peccatoribus prædeftinauerlt poenas ôc peccatores' non
prædeftinaueritpænis; Neqjenim quando cis peinas præ-
defti nauit ôc præparauit,ignorabat qui eis puniendi ôc cru-
ciandieflènt. Quod etiam ifte confitéturdicënseffe præ-
fcitos.Si ergo cerciflimepræfciebat qui illis poetiis iufte puniendi
&excruciandieuènt quid aliud fecic cum certini-
mis quibufquecertiffimas poenas præparauic? Nifi quod
eoscerciflimepoenisprædeftinauit. Omnino enim illi foli
Cas patientur, quosillepafiurbspræfciuit. Quid ergo eft
immutabili præfeientia præfeiflè illosad'poenas, quamim-
imnrabilicèr eospoems prædeftinaflè. J^lequeenim tinftn-
dum erat, vt quod cerciflîme præfcicbat iufte futurum, np
Biblioth. Vet.Patr.Tom.9.
brydeftinàrêtfë iiifte fadiirümi Aliaèft àütem legiin^ hu‘
manàrum conditio qui; fie’ ftatùünt pb’ccahtibi. certaïup-
pli cia vt tàmeh qui ita peccaturi finc,'qùi in mis vël illis fiip-
jpliciis iiiftebxcrucientur'pëhitüs ïgnolrenr. Etidëbpcenas.
peccatorib. præparare ôc prædeûinare pofliin't quis iuftas
elle nouerunt: Ipfos tarnen pëcüatorcs quos prorfus ignorant,
jpceriis prædèftiriate hbn poflunb. Quod fifeireht cer-
tiffime peffbniàs,qü'ç iU& fiipjpliciis dignæefleht.poflèht o-
mnino iuftiflimë,ficut peccatorib. poenas ftatufefe:itâ &ip-
fos pèCcàtôrfesfcerta & iuftadefinidone poenis pràedéftina-,
re: ficut in ipfe iâiudiciiexamitiariorie quos certifllme c5-
probâuerint'capitalis cnminis reos,&mortetn éis ftàtutam
atque decrètam ex legibus reckaht ôc manifëfta feritentla
ipfos inorti âdîüdicant. Quod éis vtiq; prijftac iiàïliçii certa
tognido: vt ficut peccatoribus poenas ita ôc ipfos pc ccatores
poeniô pr^deftinare aüdeant. Si érgb vtrü'rti due hbc ré-
ôte & iufte id huihàno iüdicio cercis côgnidbhibus infoc-
mato arqiiè Forhiato poteft fieri, y t,& poenç beccàlôribü^
'ôc peccatbres pcènis iuîto&inrëprehenfibill iudicio dècér-
hantùr.’nec tamcri aliquis talium reôrum vel 'per ipfes leges
vel per ipfös^iudices ad peccahdurö cogitur, fefl tâftcu <juia
peccauitiufte ponirur.Quando incompârabilirer i&ihefF^
Dilitëir in;dftiinóriudicio bed omdino 'credehdu eft: vtquo-
niam &ipfes poenas quæ peccatoribus iufte dëbeiitur,&i-
pfos peccatores quib. debentur æterna felentia noüit P Cu
nullint ipfe auélor ‘vei câufepëccati iuftiifimë tanieh&poe-
nas peccatoribus qiias iiiftifîim^s ûôuit: Et peccatores nü-
quàm fibi ignótös fèd æterna vedtate nodffltfi'ôs èètèrnis
prædêftinat poenis; Neÿ; enim aliquis noftford dicit; i^uid
ifte tam frequenter obiicit,quodDeus prædeftinàtione Jùa
Cliquera cogat ad peccandum fed tâtunimodo pro his quç
peccauitad lùehdum fiipplicium: ficutnëclëges ïpiie de-
cërnendofupplicium compellùrit àd peccatuih:fed tàntu-
modo qubdfpontanee^ vbluntariepeccatûhà eftiuftâ dâ-1
nationis vltione hôù relmquuntinapunitum,XV» Qiiincó
decimo eapitulo taies dcüninonespoimipeccata&eorufup-
pltéj‘4 nihil ejfe pràfcijfe & pràdeftihàjfe Deum pèc'càtd' velpôenàs
pronoriproefc'tffe non pradefimajfe non prapardjfe: Éxethplo Iuda,
qui eleftus pro dort été H0, Àniicuspro non amico, Filins pro non fi- s*h k I» ho. Poenas mail ejfc idco non d Deo, d quo noil fit malum. Deum no
punire qua facit nec ab eis naturalia munera to Here. Dolorem ejfe
fanitatisabftntiam, tenebras lucis,filentitim damoris, triftitiam
gaudij, laborem quietis,fic'prafcinvelpradejlinaripeccatavel pee- nos, doLndo non ipfum dolor em,fid tpfàin fanitatem nofei quant
tfôn nofietyfedillam notionem quatndàmnon habcret.Recordatio-
nemfanitatis infenfibus reManere: ipfam vero in illafeubfiantiam
quam Deuscreauit refidere. In iftis propofitionib. illud quod
primo loco pqfuit, id eftpeccata & fiipplicia nihil efle iam
lupenusprout potuimus eft tra&atum: Quia & fi nihil dici
pofluntpeecataeo quod nullam-habeant fubftantiàm in
feexiftendivelfubfiftedi: Tameniuftitiam defererë quod
eft peccare non poteft fieri nifi in aliqua& pei'aliquam fub-
ftantiam vel fpiritalem, vel corporalem, fplritalem cum in
ipfo anirdo'fleferiturveritasjiuftitia,bonitas, & fubintrant
his contraria, id éft, mendacium, iniqui tas, mafitia quæ licet
nullamhabeantfubfiftendi naturam,flint tamën magna
vida vel languoresnaturæ, ideftipfiusahimi cUido-
minantur,& cuius fenitatem atque integritatem violant!
Ita vt ipfe animus hisinCuruatus atque deprefliis èx libero,,
feruulusj&ëxfeno infirmus emdatür : cucente Domino
in Euangelio: Quia or%is qui facit peccatum feruus éft p'eccdti^
Et pfalmrftadolen^r &n§ifërabiliterimplöranteiE^o dixi
Domine mifereremei, fana animam meant quidpeccaui iibi. Sed
quia hæc mala fie incipiuntinàiîimb vt maxime tamett per
cormis exercean tur, tranfi t malum fpiritalis naturæ* id eft,
animi in malum corporalis natUræyid eft, ipfum cofpUs:Et
itavelutquædampeftis t'otumfimul commaeukt & cor-
rumpit, vrpeccato dor^inand anima feruiens redigarin e-
andem feruitutem corpué fiium ôc fiant membra Corporis
ipfius. arma iniquitatis peccato ,* quibus ipfeiniquitas ôc
pecCatum fortius , ôc violentius in v troque dominetur.
Vnde Apoftolus fidelibus -dicit: & ne exhibent is membra ve-
ftraarma iniquitatis peccato, fed exhibete vos Deo tanquam ex
mortuisviuentesy & armaveftra armaitiftitta Deo. Hùiç tan to
ôc cam morrifero languori tocum hominem fibiyindicand
Ssss , “ &feu