P,tim /i8.
Rom.], b.
Matt. f. < Matt.is.,
ß
Matt. io. d
Lttc.if.f.
Matt. 2 7.1 Rom. 13 t.
m 1
l.Cor if b
Phil. 3.b.
t.Cor.i.d.
itle qui dicebac: Amandatis tuis intellexi,proptcrea ödiuidmnemviaminiquitatisJ^
ciiiperrpBæ.quomôdOjVil
quale officium 'chaLicans impeadatVinordinata j & non
Deo accepta ëiùs’charitMapparebit. Alio enim ordine
reciproca charités tepcijfandaeft De o ,qui nos,fecundum
Apoftolumprioi' dilexic, qtii in nobis oriiriem/iumùiàm
1 charitatïs pet Gluiftum èoriruliflè pirobatur *Alio ordine
impendëndà e 1 tge nw q rib us,per auos fumiisquinon eramus,
Alio ôrdhvefiÀèii anucb, aüö ordine chariffimo fi-
lio,alio qrdirië ftatri gerinàno, alio ordine ephiugi , alio
ordine feruusdomiho / a lio ordine pbminusfemo,aiio
ordine impendenda eft charirasciui,alio brdine peregri-
no,aliq ordine agnitó, alio ordine facèrdóu, alio ordine
propinquis vel proximis. Nam largiri nëcëflària egenti,
infirmo,ve 1 peregrino, non àd often tatidnem laudis human^,
fed propter rettibutionëm ætcmam,ordinatæ'cha-
ritacis indieiunïeft.Cónfolarilugences,& oppreffosinlu-
ftó iudi cio.vificare infir mbs v e Icarceri mancipatos,drdi-
n'àta clfaiitas den)onftratur. In niillo negprio,pro veritâte
,hbminis perfonàmreucrerivmilèricorditer admonere
inftpiences,veraci{ftmeincreparefuperbos,cnantatismanifeftus
eft ordo. Q|iifquis autem amplms diligit parrem
aut matrem,vxorem,filiôs,velfratrèSjautdiuitiaspr£efen-'
tis temporis, quàm Deum,ëft quidem in'eo char icaï, fed'
non ordinata: quæ etiam in tempore perfcciitlonis ple-
rumque retardata| quandoque etiam reuocarà coronâ-
tur Pro Chriftiautem iomine perpeti diuerfa tormenta,
& pro amore iüftitiseprb fratribus ahîmani póiiere, ordi-
nata chàritas demCmftratur. Ordiriauit erg o# ei filiusin
EcclelîafuachâritacemVycfciacvnufquifqueÊccléfiæfi-
lius,qùo ordine ynicuiquechâneatis officium impendat:
dicendo in Euangelio: Redditc quæ Cæfaris funtCæfàri,
& quæ Dei funt Deo.Ec per beacum ApoftolumT^aulum :
Reddite,inqiiit,fingulis debitareni hon^iemjhonorem :
cut Vimörem,timórem: cui tributum,tributum: cui v ed i-
gal,ve&igal. Nonpmnesautem, qui Ghriftiano vocabu-
lonuncupantur,per hunc ordinem çharitatis in prædidâ''
intelligentiam,quam cellam vinariam nominauit, intro-v
ductintur :ledquiparuum quantumeumq*, imitatus fue-
rit Pa'ùlum, qui dicebât : Ampliùs omnibus laboraui,in
vigibjs jin içiunijsjbc cætera. de omnia, ait, arbitràtusfurn
v t ftercora,vt Chriftiim lucfifacerem.In capite huiusCàh-
tiCi,irt cellaria regis feintrodudàm Ecclefia gaudet, vbi
ringrefla,dicit: Exultabimus & lætabimifr in te : agnitam >
videlicet eitis præfentiam corporalem, qui eft fapientia
i Parris: qui velut in conclaui Prophetarüm præcoriijs la-
I tebat.In quo font o m nés exultationés, 6c lætitiæ, 6ç the-
fauri; Hic verb, vbi ad. igtelligendam legem d iuinani,&
quicquid obtedum myfterijs didtum eft,qüis fermojegis
cui perfonæ conueniat,yei ad difcéridum ordinem chari-
! tatis fé dibit introduOfcam, no* fe lætari de exultare, fed
languere. Eo quod fëcUndùm eundera Sâlomônem, qui
j àddit Iapientiam,adâitdolbrem : & quanto quis confè-
àan d o prpximfpr éffici coeperit fapiepti»,tantôéam vix
! confpicitprolongatam. De quo dolpre beàtus nafçitur
i amorChrifti, & de amore gloriofus.fànitatis ànimac lan-
!gupr^quieionines vireséibtrahat adpcccandum. In’tan-
tum enim anima in oranibus mandatis legis diuinæ fem-
perCpgftando,qubmododebeantîingulaintelIigiverba
redlæfidei ordineyel fuo lo c o , ai» qüornodo polfit, vel
quibus operibus Çhrifto coniungi, nunquam proculdu-
bio mOmpïâfui sorporis diabolo àrrnà parauit, nec vires
itfièiôbdrt fàcinorum ad aeternum interituin.lntroduâa
fcilicet Eccleûa in prædiâÿ m cellam vinariam , ordina-
tam in fe charitateïn adolèfcentulis prædicat. Quaé licet
arcana mÿfteria multiformis fapienciaeDei adeptaiït,quæ
licet perfediónis teneat arcem.non fibi tarnen ioliuspræ-
di^æ fciehtiæaut intellîgentiæ crédit fuffieerè-funirhara,
n i iî to nfti patamaliS pumcis,dc fulta diuertts floribus fue-
rityfrcut nunc ait f
- \ Çonjiipateine malts fuleïte me floribus: quiaamore langtieo. |
Hoceft,niii'glütinentùr ei Apoftôlprum exemplar qui
velut poma de arbore vita: Chrifto per dodtrinam funt
germinataïquemfuperiùsËcclefiæ aiboa» m mali punici
diximus.Simulquefulciendaéft floiibuspudicitiæ vel caftkatis,
id eft,eorum corifortio docetur anima (quæ cupit
immaculatà ad priftinum ftatum repedare) fèmper fulta
çonfiftere,qui cônferuantècdiliguntcaftitatem, q u imagno
ftüdio intaéfcum fa ng ui n is (u i florem euftodiuntiu-
uentutis.Quorumviiftoriævoxeftin çeritefimo vigefimo
oéfauo Pfalmo contralordidas dæmonuiri turrnas :Sæpe
expugnauéruntmeàiuuentutemca, etenim non potue-
runt mihi. Goniûh étaergoani ma D e lv e rb o , introdfttfa
iri intelligentiam legis“/difeurrendo per fingulps apices
feripturæ, vt fæpè duftu m eft,& fingula vàfâ.cellæ vinaria^
diuinorum librorum deguftando (apores, quafi inebriata
lætitiæ vino, fempe'r futuræbeàtitudinis, curadeam tarde
perueniat, diçitfe amore languere. ïllo proculdubio à-,
more,de quo Prophera dici t : Sitiutt anima mea ad Deum
fontem viuum, qmndo veniam & apparebo ante faaem Dei mei ?
Et de quo beacus Paulus dicebac : Defideriüm babeo dijfolui,
&cffecum Chrifto. Per quem amorem feientiæ, amor ger-
minacur vicæ æternæ : <k de amore vicæ æternæ,tolerantia
perfecutiouis : & .d e tolerantia, certaminis virtns: & de
cer ta m i n e,con fu m m a t a marty rij gloria, In quo'certami-
ne,eupidine règni coelorum, ,8c magnæ confolarionis ad-
jutorij diuini fapore, quafî in le&ulo collocata in yari)s
genenbus tormenrorum, promiifionis, læua, & adiutprij
dextera Chrifti ampleXari fedeprecatur,dicendo :
Loua eitùfub capite meo,ér dextera ïüius amplexabitur me.
Cacaftæ quippe , de diuerfarum poenarum rprmenca,
impijs de ftulcis ignominiofa & deteftabilia v'idebantur :
martyribus autem,& omnibus qui in fapièntiæ aulâ iuiic
inrrpduâi,delitiarumgaudia>& laflàntium requieiledu-
lideputantur. Vbi pro ludibrio arridenc incendia, vbi a-
nimi probati conuerruntur amphireacra in paradifum,
craticulæ & lartagines in molliflimam plumam, flamma- '
rumglobi ingratiffimosftoresdiquefadumplümbutpin
balfamorum vnguçnta, flagellorum, virgarumque & vn-
gularurn folacium in piniculis deliCatiffimis : quibus anima
ab omni peccatorum lórde exterfà,ad antiquampul-^
diEicadinèm reuocara, fuo teddicur creatori., Ipfa quo-
qüe mo.rs pro Chrifto fiifcepta, omni gaudio, omnique -
iucunditati, de diuerfopretiofiflimolapidi.predofîoraifr
tepouiiur. Hæ lunt riamqjdèlkiæ animarum fanâarum,
pro æternisgaudijs adquirendis: vbi fe Ecclefia délitijs re-
fpluta,arnplexu diledti Chrifticontineri lætatur,vtdigna
fitp ro fa ao tc fu o atrocitatem pêrpeti tôrmënrorum. Na
poteft & ira intelligi j v t læua Chrifti à finiftrisfuftineac a-
nimanï,he ab iAcenciuis vitiorum vncinis implanetur, in
læua fe fèmper fufténtata,occul,ris compundfcionibus fub-
4imeturad regnum: & ne in fup'erbiaèiata, faciàt lapfum
lin dextera, in qua diabolus eprruie , tribulationes de mul-
rimoda retinaculapermitcëndo,&fatigatàm adiuuànHô^
àdexteïafua amplexatür. N am & itaintelligi non opi-
nor efleihcqngrùum præfèntem locutriyvc læua fub capite;,
fidei fit fciiium, quod pugnantisfiniftra contineatur
manu: 6e dexteræamplexatio,orationis gladius intelliga-
tur,quo dextera Temper annatus, quatenus alterp armo-
rumgeiiei:eaduerfàriusrepellatur,& alteroprofternatur,
devnöill^fusabhoftèferuecur ,aliohoftispèremptipce-
lebretur. -Cùui èrgoimpugnahtem nos, expugnari ora-
mus, armatàeftdexcera rtbftra; de cum fciito fidei ïnnixi,
læua,docente bëato magiftro Paulo Appftplo, Appreben-
diteÇinqûitJJcùtum fide) , in quopoßitis omnia iacülaignita Ma-
ligni éxtinguere, &gladïu m jpirttus verbum Dei , per omnem orâ-
tionem. C^ùos eùm ira arniàtos repererit hoftis diabolus,
pauebit.&Dominus nofter le fus Ghriftusitaàrmà-
tos milites fuos gau^ebit rcui eft gloria in
fæciila fæculorum,
Amen.
F I N I S L IB R I T E R T 11.
P faim, f i
Philz.c.
i
H
Ephtf. 6.1
C O M -
A.
Philolô-
[phi qaida,
pdoétrin«
philofor ' .
bhicç,Defi
cognouc-
Ltuit.rua.
Phi-
iôfbphp- d
PCyniciR;
COMME NT ARIORVM
A P ' O N i l I N C A N T 1C A
G ANTiCO K V M
■' I l B E R';> Q j r A R T, f S.r' X
■ P i v r ovàsfilieHierufalemfpércapréds^ceruofqj
camporutn ,nefüfcitétis neque emgilare jàciatis WtiL
dam,doneapfa veht.
Poft multos laböres(fciIicecEcclefi«5& di-
fcurfusjperquos, änxiä int rafän «Stam céllam
viuanàm,ratigâta redditur in fopore m,qu ç n ecëleriüs prir
ftiriisreddaturfaboribusfufcicataâfbmhbj'adiurantur fi-
liæHierfifalerri neïufcitentcam ; për hhc adiuraiitur,
quód firma diliguf eharitatè} quo d ó pi nor né c i pfem in us
dilig.it quiadiurat : pèr caprêas videlicet ceruptque cam-
porum ; quas non parui meriti vellaboris ânimas cfîè in-
telligi datur,per quasfiliæHierufâlem adiuïantüriln p l ë ',
be enim Ghriftiana fecundùm meritorunfqualirätem^di-
ueffis mundis de immirndis aninialibus animæ eomparàn-
tUr.Hàbètërgô pâlàtium Dominusrtofter Chriftiis, quod
intra fè cellaria rauira, & cellam vinariam, dc camporuni
fpacia continere intëlligitur: cuiüsfôres beatus Paulas '
à Dei noticia (velucfæuiflîmæ beftiæ)efFerauerunt;& qûâ-
tutfl mündipra vélfimpliciôra caprearum Sccènioruma^
hirrialium g#iera fæuifTimis & immuhdiffimisbeftiis. tàn-
tumdiftare Coghpfçitur incerphilofôphiam quæblaiphë-
mijsfiiisgrege m deorumperfuafi t mortalïbus,&illàm fli-
pradiëlam Platonicoru’îfi v.eIScoicbrum qui Vniith Deum
immenfum dôcuerunt. Qcior u m d octri na licërqu i d em
.agfëftisfitjtamen munditiafe'nfus non lôngê abéft ab Efcr.
clefiæ fide -, cuius populus, fub puium vheabulo vei agno-
rum,,à Domino Chrifto,bearo Pétro Apoftôîb pafcëàdus
.eft cpmmendarus. Quæfides , in qua perfeâra Trinitas
cohftat, “domus magna a Magiftro gentium intëlligitur
nbminatacùmdicitdifcipuloiiio Timothëo 5 In domo
magna i n on folum funt'yafà aurea & argeiitea fëd f i t t f c
de lignea: vbi fupradiaa Sponfàpër intelligentiam S cri-'
pturarum diuinàrum introduda, omnëm ornâtunvad fi-
militudinèm palatij inuenit. Vbifunt inter cætera laciffi-
mi fënfusfpaciaScripturæ diuinæ,in quibus difcui runt a-
nifhæ,magnæpërifiælitérafum, exphilofopfiiæ afperitate
conuerfæ j quæ velocitate fapièntiæ curfùs, magnàslæti-
tiasdifputatione fua contra Aduerfârips,filiabus HieruÉ»-
lem exhiberé nofeuntur. Quæ , difputationis fiiæcutfùj
grauibus beftijs (Gencilibus vël hæreticis immilîîs à dia-
bolpyénatôre) infëqUehtibqs , ad montes coiîfugiunt:
h oc eft, vhum omnium Çreatorem A poftolico dogmate
greffùs,admirahdo laudàt.Ö altitudo ("înquit) diuitiarunïfa- confitentesin coelo : 6c acumiaefenfus, molëhaprcatum
pïentu & feientm Dei ! In quo palatiP intër-mLilias diuicias j I vél ceruorum, longe profpiciünt a juerfàriorum infidias,
id eft,multitudiném Sandbtum,intëlligitur haberë etiam ficut de eaprëarum fertur natura, ab eis qui Animäliu m''
animas agreftes quæ ab Eeclefiæ vënacôribüs intra fidei feripferunt natiiras : quafum mos eft & magna velbeicas
rete ex philpfophiæfyluaconclufæ,manfuefaâ:æjvelôhi- ad montes cbnfugere jfiiie ceruorum infècutoriîm more,
täte curfus litëraturæ,ad deledatipqëm filiarum Hiéruf*- ad fiuuij fuffragiumcbncurrere , d e qho diçir Pro{)hera
lem,per Scriprürarurq diuinàrum' campos difArrunt. Fi- ' Dauid ; Eluminis impetusUtificat ciuitatemDei ; quemprhcul-
liasautèm Hferufàlem (vtfèrro didümëft) perfedäratii^ dubio Spiricum fandurriqui Pâtr i Fil i oquevni tusèft, intelligi
nemo fapieîitum igiiorat. Illu^ vtique difpütandh
recurrcht,fiiprafcriptisçanibus refiftendp', vbifiïnii^maJ
defenfipnis propugnaculiteffe cognbfcunc, & mâo'is eu-
piunc à corpore quàm à fluuiô ftp arâtî, ficut ceruorum
confuetudb eflè p rqbàtur. Hi funt ergo . prbculdiibih'
cerui camporurn&capreæ, per qubs^Sponfus filiasiHic-
rufàlem adiurat v t patiantur paulifper requiéfçeré S g on--
fam in requiei fpmnd. Hæ vti^ue animæ quæ ftiiigunt
firmiffima çharitate,quæ ftudiô'îcienriæ fèrmonis fus^re-*’
dam fidem doeën^p,, inftruuht paruulos infide ; reuin-
cendo peruerforum dpgmatum ajjfèrtpres , magnam læ-
titiam, magnumqûefpedaculum angelis ÿel.fàridis ani-
mabus ëxhibere nofcuntiir. Quæ ira atnabilës Chriftb
'yelfiliabus Hièrufalëm fupradiiftMudio eflè in tëlligü î/
tur, v t èas adiurenr, rie Sponfainmfçitent dorrriiçrir.em,
donee ipfè Sponfus profpiciens' vtilitati eius (quia fie ex-
pedit corilocatam éam iri ^fomno prædidpj) paulifper
prolonger,vt agriofear anima vires fuav; quia fine ipfo nihil
poteft. Sed pérfeda anima in ipfö tequiëi föpPre/ein-
perëüm timendbaüdit, fèmpëreum amàndo v id et, fic-
ut nunc ait : V o x d iled i mei ; Ecçe ipfe vënit .faliëns iii
montibusj tranfilienscolles. Et qaiddicatvbxiftadile<fti
Ecdefiæ, in Euangelio proprib; óre déclarât. Fidéte (in-
quit)nefeducamini aPfeudoprophetis f multi enim ventent in no -
m m m e o ^ k en te sq u ia eg o J ùm i^ n iiu lm ^U ç^ t^M u ^ tfl-''
gna, ita vt etiam (fifieri poteß) Eteäi in errorem inducantur.ifit t.
Videte negrauentur corda vtfira ebnet die aut C iapuk.^xfßiim^
les eftoteftrujsexpeftantibiis Dominumfiium\quando reuertetürd
nuptÿs. Ec perEfaiam Prpphetaiu/udit fimrliter hätic vb-
cettvEcciefia, dicendo ; Audipopulustneus, quoniam abfque
me non eft Dem,& prater me non eft Jaluator ; Egofum primus, &
ego nouißitnus, &antemènonjuiiDéUs, é'poftmenon erit alm: ;
Spiritus d meprocedity&ftdtus omîtes ego facto, & m anus thea extends
ccelosy&fundauitterram>& nitllus mecum. Hæc eft nam-
que vox dilecti verbi Parris , quàm audic Ecclefiä in re-
quieifùporecbnlocaca ,îdeft, fublans.rribtularionum vel'
perfecuopTiumaçuleisiceflànribusodijsrmpio'rUm.Gmh éam impu gnarofes ei u sæd i fi can 11 cum præceffipi: regibus
incediç ^‘cumeius pocentiairi gences fnifdntdi
:u&S oi
»rum do
Ecclcfiæ
tide non
Hulrû ab-
ïft/müdi- i
:ia feniu s
f.Tim.2.« i
Hi
mæ,illiùs coeleftis Hiërufàlem filiæ inrëlliguntur y qüam
Apoftolusdicit mâtrem eflè'bmniumSandorumjqu^ cü
Spon fa dëfideranr fempermifeere cblloquia. D èledantur
enim earn fècumi côcurrcréin illis operibus,in quiofis ipfæ
ad coeleftem funt glotiamfublimatoe: per quæ,amiflkCôf-l
porea farcina,cum illis epuletur iri ccëlis. QuairiDbmirius
Chriftus ad lucrum yel côfblacidnem aliarum animarum
coriferuatam àpericulis,vel de ifianu carnificum , virturé
figriomm in temphre perfècucionisj'tàm diu ab irripugna-
tionequæexitünimortis adducit requiefèere in corpore
iiibetsquoadufque ipfavelit.Càpreas^ro eaianimas opé-
norinteUigi quæ àcumine Dialedi6æraeeliëntiæ,fènfu dé
mente perphtlôfophiam difeurreré cofuëuër Un tj quænuc
intra fupradfdum jpalatidm de rete conciliée, arte prædi»?
d otun i venaDorummarifuëfadæ, mutata religiorie in melius
, perfapiëritiæ f quæque ardua & oblcura inter-
pretantes) montes vel câmpos difeurrunt $ quæqüe
in fide velocitatem fui curfus oftendunt : "& tune latus
labor qui iri figmentis ' mortuis vel turpibris hominibus
qui fè deos appellauerunc,côfumèbàtur,in Creatoris lau--
detn.qüotidieveititur.Quæ animç nbri vana & iriania do-
ccrido difeurrunt ; fëd femper ebrum quæ ad montem pa-
radifivèlbcicurfueleüent,adiurôreftï)eiis. Caprearum
natura,primam corporis parteiri fublim iorem, humiliorc
pofterîdrem probacur haberè : & h a c d e caufa femper fur-
fumafcëndendo in montem ,in curfu vëlociorinueriituri
^Ub itiricre,aduerfàrius minor eft in fèquendo. Cerui autem
vidéhtür iritelligi j qui in ipfa philofbphiafuayèloci-
tatë dodrinæ *, non multos fèd vnum.De;uiriinuifibilem?
|m menfum driæftimabilëm, oriiniumqrie çreatorem,to-
tumvbique Mùïidum implèntem confêdifunt. Quæ genera
dogmatum' ; quantum immunda ariimalia diltantà
ceruis de capreis ('hùæ,inter mundaî, ;Hebræô populo per
Moyfen à Deo iuflâ-funt ëdi)' tantum différant à föpradi/
d a philofbphia & ijs qui çâninam yitam fimql & nqmen
fortiti funt \ fiiminum borium libidincprædicantes,& rii-
hileflèturpe. quicquid nàtura fuggefleric ëxerçendüm.
j Quantum ergo v tilia , vel qmnija
ftancab agrëftiumferitatei tâcumdiftafleintëliigiturgen-
, fern Hebræam ('quæ menue cura Dcb mifeere colloqnia, j dormi en s re qui e feft ËCçl cfia ,-tu n bppft in u 11 os rfibula- |
Il & quæ fæpenumero. per Ezechiele,m Propfiecam ciuium j tionum' laboçés iri fqmno dëdùd a rëquiefeit. Sed iivi-
vocabulp appellatur) ab omnium gëritiûm natione , quæ I pfà reqiiie per hæc figitratà Inonetur , nbri%brierâreaut
,.;j , '( s e . ' . . - ' ■ ■ ■ '' ; ' K,P' ____ 'jkà_____ D 4_______________________ crâp'fi- ?
Êfai.4+.à.
•Apocii. tl.
yiierji.b: