N * AmaUrnTbrtunaüEptfc. Teueren.
} \ j daturhumanüs: tedhismagisteipfumexdtat homöado-
I Augetut randiim gentendumque hturiilias atqüe fertièhtius.Et nedeuonoe^
Repr*fen- Dei'iri fecEetilTÏmó cubili cohipüngitür, ftèrnitür<. Cele-
tatio pdffiö- kernei iiüius officii ied cüqic; vc oftendatur, quid ulo in I d iSfli mi tempore a d urn fit circa paffionem Domini & iepu ltiiram
I eins»& quomödó hos ad memoriam redheere debëamus
B
^ut)1n 0do Cun\ hi motus corporis fieri hifi mocü anitucorpóds'.
I ra] prsccdcnte non poffintj ei idem rurfus excerius vifibili- j ter fadisjüleqnterior iriuifibifis, quieos fa cit, aügetünac
per Hoc cordis affedüs,qui Vt fiereht irt^pr*cefht,quia fa-
d a fiin t, crercic. Verum tarnen fi eo modo quifquetenëa-
nir, vel etianrligetur, vtHaec de luis nlembris racete rie-
queat', nOnideonoii orat interior homo j Sc ante öculos
Ó ramus n
pan.j. ...
fti^tiotriu
i tetter otum
In eimmö’
ignis.
per obfèquium noftrurn jquodpro nobis ïadurri eft.
be oratione Dominica.
C a p . X X IX . .
T p y Icendum quare Dominica oratio dicatur excel te v ö-
Jl- ' ce,cum e ste r* tecreto dicantur. Dicit Gyprianus iri
termone de oratione Dominica: Ante otnnia pacis doctor,
atque vnitatis magifter,fingularim noluic, Scp riuatim
precemfieri. Non* vtq'uis, cum precafur, pro te tantum
precctuf .Nóri dicimus ,Pater ifaeus,qui ès inca lis, neepa-
nèm meum da tnihi hodie» heedimitti fibi tahtum vhuf-
quiiqae debitum pöftulat.dut vtin teritationem horiindu-
catur,atquè a malö liberëtur, pro te fól'o rögat; Publica eft
nobis& comtóunis oratio,Scquando oramus, non pro y-
nööratnus,fëd pro totopop’ülö.'quia to'tus pbpulus yriurri
fumus. Deiis pacis & concofdis magifter i qui docuityni-
tatem,ficorare vnumpro omnibus voluit, quotnodo in V-
no omnes ipte portauit.Hanc ora'tiohis legem feruauerun't
tres puèriih caminoignis ihcliifi, confonantes ih prece,5c
fpiritu contenfionis coricordes; Decla'rat fcriptür* diiffiis
*fideV,8c cuïh docet qub'mÖdo öraüerint,tale dat exemplü»
qiiöd imitari in precibüs debeamus,vt rales ëfïe poffimus*
T««c,inquit, tilt trés qüafi ex vno on bymnuin caiiebant ,&ue^
: nedicebant Deum. LoqüebantijrquafiexVnó o fe , & nonj
I dumillos Chriftus, docueratorarei &idcirco ofan'tibüs i fuit impetrabilis Sc efficax fermo’j qdiaprótherebalüf Deü ?;
I pacifica,fimpiex & fpiritalis oratio. Qua: oratio fic inchoa-
I tur: Oremus,praceptis felutanbus móniti,& diuinainftiy
tudone formati audemüs dicère. Prscepta falutaria diti-
mus Euangelicam doctrinanr.Dicimüs inftitutionem3cra-
ditionem i qüam ipte dignatusëft traderé in conficiendo
facraméhtó cörporis Sc fariguinis. Vndeidem qui fuprajin
termone dëïacramento Dominici calicis, QiciliotQüam-
quam rciam,fxater charilfimë, ëpifcópös pltirimos Domini
cis ecclefiisin toto mühdö diuina digtiati’ohe prxpofi-
tos>Èuangehcse veritatis j ac Döminicae tradjtionis teneré
rationem,nec ab eo quod Chriftus magifter & praecepit Sc
geffitjhumanam & noüellam inftittiriohem dbcerè, & re-
liqua.Et iterum in èodem; Ab Euangelicis aytetnpraecèp-
*tis omninó non rëcêdendum eflè i & eadem qu x Magifter
dócüitèc fecit, difcipulosqüöq; obfemare & facere debe-
re.Vbi Cyprianus dicit i Euangelics veritatiè :& in pofté-
rioribus, A b Euangelicis auterC'praeceptis ómhino non recedendumeiTe,
Euangelicam dodtrinammönftrativbidi1
cic, AcDoininica: ërudirioiïis tenërë rationemj & ihte-
quentib us,Eadem q u * magifter döcuit'j Sc fë cit, Dömifii-:
cam inftiturionem. Quaaüdaciaintrahdum fit ad öratiohé.
Dominicamjdemónftratum eft,id eft,poftqiiam praecepta
folnraria id eft, Euangelica mündauerinr cor noftrum, &
formauédht diuina inftituta-, q u i dicim us in loco, vbi feti-.
pram eftjAgcipienspahem in ten das ac vCnerabiles manüs
fuas,& reliq. audemiis inttatë ad brattonem Dorainicana»
Y bi notanduni,quód öori eft phBfüraptüöfe ihtrandüm ad
ètim i fed Cum reueréntia & ferèno corde» In tccordatibne'
feptima diei, quando Ghriftus quieüit in fepülcro > agitur:
Dominici oratio, qua feptem petitiones continet,in quó >
feptimo die laborabant Apoftoütriftitiaac metuludasoru.
Et, ni fall or s prabant ,v t hberarenrar im a lo , Sc coüfecuti
funtquodorabant, refurredaone Domini. Orat & nunc
fandaEcclefia quafi in teptinu die, quando iam quicfaenti-
Cjp.lib.X.
•Pi11- !
Nsn eft re*1 cedendum
abmftitu-
tione Chxi-
fti.
Audemus
dicere Pà-
Paternoftér
memoriam '
fcpulti Do*
bus animabustendorum, inftatieidhahdó * vigdando i p^
randö,certando in chatitatë, rieabriimpattir pericülishu-
ius miiiidi a fpe c^leftium gaüdiorüm.C^is ëftiqui npri de-
precètür quahdiu hiceft in prifèntiteculb ï v t liberetur a
malofNec hoc ne^iigenter curdhdum efTe,vt ante partici-
batibhem corporis &fanguinisDpminiinterueniac oratioi
qdce nos pUiget a peccatis ,mè indiglie man4uccmus&bt-
bamus corpus & fihguihèmDomini.C^omodo cqmple-
atur oratio Dominica,in feptima petitiöne.idemqm irpm*
oftènditinlibro de oratione Dominica, dtcerntPoft ifta ö -
mriiaiti cönfummatione bratiohis yenit claufula * vnuier-
tespetiriones .& precesnoftras colleda breuitate Conclu-
dens:In noüiffiiho enim pónimüs i Sëd libera nosa malo,
I comprehendentes aduerfacünda , q u * contra nos m hoe
mundo moUturinimicus,a quibus poteftefle firma tutelar
fi nös Deus libdret, fi deprècahtibds atquë nnblbrantibus
opemfuam prüftet. Quando autem dicimus i liberanosa
malo, nihil remanet quod vltra.adhuc debeat ppftulan,
-quando femel protediohem Dei aduerfitsmalupeumus,
quaimpetrata, contra omnia quac diabolus ih mündum o-
peratur,fecuri ftamüs & tuti.C^ui enim ei deleculo mecus
ëftjCuiDeus tutor eft?Q«id ïhirumifratrës dilediüimi,ho-
ratiö talis eft/quam Deus docuit, qui magifterio luo omne
precem hoftram telutäri termone breuiauit ?Höc tamper
Eteiam propWtam fuerat ante pr?d«dumjcum plcnus Spi-
ritu tendo,dë Dëi mäieftäte ac piëtate löqüeretür: Verbum
confummansjncpiiti&brettians in tußitia,quohiamfermoncbre-
iiiatüm facie t Deus intoto orbe feme.Qüandp dicitGyprianus,
quod ïlla y na pè'titionë cöri'clufö ÏÏtömhis öratio noftra, ld.
;eft,Sëd libëranös a malo,iri ëb pbiTumus intelligére,pofte
fi'gnifieariper iriéni örärionis, fihemrioftra perfècutionisv
' Sequens oratio, èxpöfitib ëftnbuifïimx petteionis; lila di-
citjSedliberänos amdlodfta dicit j a quibus malis/cilicet
pr2tëritis,prafentibüs ySc futurisi Sc vt non fitdomus va»
canSjprecatür pak a Deöintercedétibus tendis.igttütuib-
c)P-fir.6,
Scdlibcti
pos à malo;
ditur. Etdapäcemin diebus noftris.Nülkpaxturioriqua
obedire Domirii pracceptis, declinare a malö, & focere bo^
num.Inde dicit Prbpheta':D«/|»i4 malo>&fec boiiUm. Et A-
poftolus, obedient es malurii>adh<trentes bono. Rëplicat in re-
quentibus eandèmbratibnem.Npnfe cohndit fiiiS meriïis •
hocpofïe imp'eträreapüd Deutri Quaproptëïfticit. vtöpë
ihifericordiie tuiéadmti - Acdeinde fubditapêrtiüSj;a quibus
malis preceiur etui,videlicet, vt apecCatö fiinuS'libëri:
& quam pacem précëtur,fUbdit itèrum,&ab ömni pertur-
batione fecüri.Qubdponpöteft fieri,nififtüdeatur virtuti-
bus.Vt drximussnihil aliüd continet teqüëhs., hifi v t expo-
hat memoratam petitioriem.Pofluht tresarticuli praten tis
oratiohis coaptari temporitriduanx tepültür^ Domini. Ac
IdeöhocfölurhdeMiffa pófteintelligiy cclebrari in para^
Iceuë pro tribus contineritibus diebus fepulturs.
Deprefentatiohè SuhdÏAConorum, vt fufiipiant corpus Dó-
minideahari.
C a p . X X X .
HÖ c officium ad mètriómri! ducit deüotiffimas mulie-
res,quae teiptes praifenteueruntin exequiis tepulturx
Domini; Prxtehtanribus te tehdis mulieribus ad tepulcru
Domini,inuehiurtt fpiritum rediiffe ad corpus, & Angelq-
tum Vifionem .circa tepulcrunf* ac annunciant Apoftolis
qu« viderant. D e q u o vtilem admonirionem datBedain
tradatu fuper Lucam i Qriomodó, inóuit, pbfito in fepul-
cto corpore Saluatoris,angeli adftitifïe leguntur ,ita etiam
celebrandis eiüfdem fendiflimi Corporis myfteriis, tempore
Cönfecrätiönis affiftere funt credendi,monenteApq>
ftolo, ritulieres vetemen habere propter Angelos; Gum tfe
merentautem Sc declinarent vultum in terram, dixerunt
^dallas:Quid tjuaiïtis viUetttem cam inörtuis) Non eft bic, furre-
ar*f;Nohte,inquiunt,cum mortuis,hoceft,in monumento,
qui locüs vtiqüé eft pröprie mortuorum,qua:tere eüm,qui
ad vitam iam refurrexit a mortuis. Et nos ekemplo deuöta-
rum Deo fceminarum quoties eCciefiarii in tramus „myfte-
rüs caele ftibus appropin quamns, fiüepropter Angelica: p-
tentiam virtutisofeu propter rcueretitiam teer* óblationis,
F
Qfa.Jé,
buïsfuraus,
pcc.
Rom. ii;
G
I H
MuH««'
ijircifep
fos vides
LucM>
loan-io
i.Cor.u
-Angelot
prxïen11
Mar.i6\
cum. '
& è ttclef.ojfieiu L it . ï ï k
cuûVotftnTfeu^ffiidë&timoré defiômris ingrëdi. Adconfpedumquidem
Angelorum, vultura declin^müs in£erfam'
CiimRipeL'riotuuTCiuiumjquæfimtgaudiaiterhajCÔtehiblàntesiluimiifternoitiiteremcftcterrariique
recoli-
inus- Poft héc patenter fe fiibdiacbriü s cunrpatena fua i l
fcpulcrum.Domiui,quamàccépicàfubcliaconb tequentè,
qui ad memoriam,vt fupta diximü|,teducit tehdàrum ftë-
minarumftudiofifïimumafFednmcirçalepulturam'Do--
riiini\Nönefttriitandrim,^teqd*f^minffiungaritufin'
officio diaconis, cum Paulus cas çoniungatinôrdinaçioue
éis,fcribit ad T i mb | | çum poft ordinationem diaconi: M ti*
Hères fimiliterpudicas ,•& rcliqu'a. Inomni admonitione
oidinâtionis, vùlt cas fi miles elfe diàConis, Q u ad c çaute
firit fciuridç à corifortio diaconorum,j:um Paulus cas çon-
mrigat otdinàtiqni ftlortim, St fubdiaconi fuçcedant, de
qu mus nihil dixit Paulus,-norunt qui cafte volunt vixiere.
Nam & in choto Apoftolorum lègimus fiiifTe feemin^s.
y iid e Pauliisad. Coti n tlii os no?i / ; . * .
t(m niult rescinünduçendiiftcflt & ateriApoftoli^ftatres Do-
iüiniï<& Cephas? Pöftquam facèrdos dicit, Pax dornnïfit fern*
per vobifiur.t j ponuntur oblatæ in patena. Poftqiiam.eniifi
Chriftus fur. fakitatione Lmficauit corda difcipulorum,vota
ftrimmacUm compléta finie, percepto gaudio icluuç-
dioius, I
t): ïmmifio p fonis in vinttm
I 1 C a p , X X X I .
mahii's arcHidiacöniin Calicöm. p ' hbeifaagirur ïH^Örria-
naecclefiaabillispoteft addifci, quidfignifieëthis pofitus <
panisincalicem.Nonenim va,catd myfteno »quiequidiq
ëö:officioagicuriuxtaconftitutionempatrum.<^idnöbis
videtur pofte fignificare immiftio panis in .vmum, Sc pak
populo,pofreda pér vocem facerdptisimagiftris qbtuli-;
rints Acj.'dilricidancluin^
Dè Pacis ofiütói
G a p ;
SOritentum me oportecelïè de pace in feqqüpd ïrino-
centins de ea fa'ibitad Decentium Epifcopum inDe-
crctalibus primo capitulp, própte^ audoritatëm canti vifij.
Pacem igiturairerisantecóntetbimyfteiiaqu'ófdapopulis
imperaie,vëlfibi inuicero(acer4qtes tradere J c.um póft o-,
mnia, queeapeiirenondebco.paxlitr.éceflaria indicenda,
per quam conftet, populu iri ad omnia quapin myftetiis a-
guntur.atqueiueccleiiacelebranturjprcebuiflgcofenfümj
ac finita eile pacis concluden tis figUaculo demonftrentür;'
Imenogatus llirii ab aliqriibus, quare non ihüicem pofri-j
garit:p||| ófeulaviri difoemio* in officio Mill*? Qui'bu§
quamiiistüncrionreipönderërn,refpondendumuuncfo-
re aibitLór.Carnalcs amplêküsy quibus iunguntur te’pifïï -
me viri Sc fcèmin*, yicaridiffint in eedefi* cdnueritu.' A q
ideofcqüelh'anturviri&fcKmin£in ecclefia,nonfolumab
ófculq cainalffed etiam fitu locali. A b liis periönis dantur
pfculamutua in ccdefia, qti* nullamrafitetionem Iffiiffi-
hpl* fiiggeftfonis cógunt e^cicar?.
DeAgftusDei.
C a p . X X X l i h :
CErgius Papd CDrilUtuitjVt Agnus.Dei cantaretur,,ficut
te?fcriptum eft in gefti s poutifi^h hus.Hie ftatoicVt tem -
pore confradionis Dominici 'corporis, Agnus Dei aclero
& pbpulri decantetur.Depreèatto.eft pro populo,qui fum-
pturu.s eftebfpus agn|^
peccata fubitaneä 8c irruenfia auferäntur /feilicet cogita-
tionum verborumque:Öc,ficut paffione ^ia rorius munffi
tulit offënfa, ita & nunc eccleh* ,,qu* eumiüfceptura eft
per EiichariftiamiAntiphona tequens, id eft , Voxredpro-
ca,inra flater nitatis pftencl ir, vt vnufquifquë alterius vtifii
(Stat. difi.
W m \
Jifl.i.C.pHT
Mmiffipnem panis in vinum, cernb apud qnofHam va-j
A rie adicarijita vt aliqiii primo mittantde tenaa in calicé,.
& poftea diennt, Pax Dominûeeoncraaliqtri çefèruentim-
miifiorièm,v.fquedurn paxcplefcrata firv& fradio parii?. A c
jdeb ftuderpauiirasmea.vryerbilibelli Roinanideeadem
re ponam,& quod | DominoiinpetrareppterQ. vt ppinpr,
in I nda grne me mo rat* r ei p r o ma pi fD i ci 111 bel jus me m Or,
ratus:Cum dixerir Pax Domini fkTempervobiicum ,m it-
tic in caliçem d e tenda; Vt teorïpon fin lira ; 'Gotpo,ralis vi-
ta exMiguièe confiât dccarne^Quandiu h*c dpo vigentin.
Homirie, fpiritus adeft. In iffoofficie irionftratur, langui-J
nem fiifum pro noftraaniina , & catriemmorfuampro nd-
ftrocorporeredire ad propriainfubftanttemi atque fpirituj
viuificante vegetarihominemnouum, vt vlrra nonmoria-l
tuf,qui pro nobis morraus fiiit.& refiirrexit.Gi px^qu ç for-
matur fupercalicempanieura ofi jat*, ipfurnnQbiscQrpusl
ante oculosipræteribic, quod pro nobis emcifixiini eff. ld-
eotangit quatuor latera calieis, quia pen illudjffomimjiTi
genus quatuor elimatum, ad viïitatcm vnius corporis
c e iïit,3cad pacem ca tholic* ecclefiæ.^Talia vefba faccrdos
hoeagcndopfofertiFiaE Comniixtro corporis ^tengiiinis
"Ppmn^iaéèipientibus nobis iri yïtaip æfernam. Quaèverjl
ba|preèantùr,vtfiateorpus Domini prætens .pblacipperl
refurredionem per qliam vençrlda & *terna pax data eft,
non fblumin‘terra,fed etiâ in cæloiTqnc cdï'uiciuntmurdata
cftpaXj quam prbmiterunt Angeli in teudiffimâno-
de^.dicenteS'jGloriainexcel(isDcp,?& :iritcrrapax hominibusbon*
voluntatis,.Eandem fàçerdos nuncad memo- | Ipteynitas vt teneamr, adnïryieturperofctilapacis. Vritje
(ipre rton
ó^ulantur.
y P M ®
& fa.-minx
'feüicönsj.
fed fequç-
ftiantar.
Qi^tirepre-
fénfat Ami- -
phpria poft, :
rati ftudeat, & prouocare curet ad gaudia refunredionisi. j comniu,
Quebi typurp gefteruritilli dap quiDominum cbgnouc*
■ runt in fradione pahis*^c ilicoperfexerunt Hierafalem, &
inuenerfitit congregates vndccim , & eos qui cum ipfiserant p f | | |
tes,qiiutfurrcxit Dorn inns verc, & appariitt Sinwjiii&ipfi nar/a~
Vant quaerantgejia jn vU > (£- quomoHoXognouerunt cum infra|
cltonepants, Illi nempe cantauenmc antiphonam, viciffim
narrando de reffirredion'e Dpmmi» - . ■
!. DePuchmfiiav
C a p ; X X X I V »
BVefiaiifHa fumenda eft port oteuiuth pacis. Sicutvnu's
pa pis fumus inGhriftp,ii^& vnu cor debemus haberc^i^Jf**^ •
riamrcuocat,dicens:PaxDonrinifitfemperVobifcnrn.E5|
dem populus infeqüitur per bafiablanda.diftiaTo fecundu
yaunctenfum,quod non erret,fiqiïis primotenda ponatin
calicem,&d«n dixerit,Pax Domini fkfempec vobifeum,
Ciluomagifteriad'idafcalorum.Sequiturinlibellomeme-
■ rato:Sed archidiacorius pacem darEpifcöpoprior».deinde
cccteii perordinem,& populus.T unCponrifexrumpit ob-
latam ex latere dextr©i;& particulam quam riimpic, fupyr
altaref elinqUic: reliquas veto oblätiqnes pbnitin patenä,.
quam tenetdiaconu.s.Et poftpau.ca:.TnricAcplyH vadunt
dextera l*uaqueperEpifcoposcircaaltdrèM'eliquidefcen*
duritadprefbyteros, vtfiangant hbftias. Pacerii pr*ecdit
iiixta fedém, ferentibuscarii dribb u s fu bdiacon i b ii s regipV.
nariis ad efiaebnos, vtfrangant* EtiteEum poftaliquaiEx^
pleta co ti fradione, diaconus minp,r|euata de iubdiacorib.
patena,fert ad federn, vt communicet pontifex .- Quidum
coramunicauerit de ipte,quani m omorderatipbriit inter
Bèda in Tradatu fuper Lucam :. Ne.quifquamîè.Ghfiftum
agnpuilffi3ibicretur,fieiusj:orporis'parric£psn0 eftddëffif
Ecclefi*. Cuius vniratem in làcramento panis commedar
Apoftolusjdicens|Vnuspanis^vnumcorpusmultifumus. Per
Erichariftiam Ghriftus in nob is mane t, & nos in ilio p er af-
fijmptum hominem. Ipte eft E)eus pacis, per quem pacata
fuut c*leftia & terreftriavSuntaûtintra tendamEcclefiam,
qfii rarocOmmunicahc, Sç quiquotidie, quihus vtrifq§,4a|;
aptnm cbnfilium Sj Auguftinusad inquifmonem lmnia-*
fii deeadera re. Redius,iriquifiïntei eos fortafîe quifpiam
dirimit litejqui m onet, Vt præcipue in Ç h rjfti pqc§be rtpa-
neant:Faciatautemvnufqui%quodlecundum fid^team
pic ergditefte tecienpiim* Neuter n»^^ëb,ruril^h5örreateor-
pus Sc fanguin-e Domini : ted faluberrimn lâcrameritû çer-;
iatim honorarc contendat.Neqyri. litigauerunt int er te.aut
quifquam eo^umte al teri pr*ijofqic, Zacfi£cu s & jlte cen*
curio,cum altereoru gaudens in domujn fuä fiifceperir Do-
Aug;ep.
'mM
Dc-OTtfacr.
4a^f$' I
mjnuxn,.