dk> temporis fignauitVquia Ioahnes eo temporenatus eft
quölux diurnairidpitrainui: & Chriftijseo tempórequo
lux ipfiimcipitcrefccre. Narrat Iöfephus vin&ü ioannem
in caftellü MacKeroririitp adduéfcum, ibiq; tru n<catum; 8c
Eticleliafticadicit biftoria, fepultum eum in Sebafte id eft
Samarfe-Tempore aut Iulianiimperatoris vidences pagani
fepulchrum eiusfrequenmri aCnriftianis ,eftbdifle eum
& per campos ofla eius fpatfilfe.Contigit aüt tune id temporis
fuille ibi monachbs de Hierololymis. Cumq; cplli-
gerent olfaeius cum alijs Chrifti^nis : rurftun ipfi pagani
cceperuntrecolligere,& igniconcrcmarc. MonachiVero
quae collegerant Hierol'olyiï.a detiileruntfüo Abbati Phi-
bppo. Ille vero mifit ea Athanafio Epifcopo Alexandris:
&it>i fuerunr feiuata vlq;ad tempora Tlïeodofif;Impera-
ndatotemplo Seraptis ibi pofita fuiif :8c
verbö fiip, habet panehi verum qui de ccclodefcSdit. [Pä-
u-iüisvosmanducare.'] Prbuoeat Dominit dîfripulosfüos
ad largttatem*vtfa(riantpmÄibils : & vt .véline vitra vires
fuccurrere ptoximis.'E t mauultyt indigéntia panisdplu.
ribus cognita, aHündanriafafta penpfom: maipr gràtiârîl
a&iöfiat. [Rejfonderuntei. Norihabemusnifiquinfapanest&
duospifces. /Iu?»'WÄ(^ca'öi-fiaemiic crcdimus &#utri ih'
monte Thabor.iuxta altioi em in telleâium quin quepane $
quinq; libros Moyfi fignificantf Ille puer qui eos habebat
fecunduni aliutn Euangcliftam Moyles uüxtaiftum figni*
ficat Indaicam gentem, qacceperat ipfiun legem à Deo per
Mofen. Dup pifces iritclliguntur lib'rfFrppnetarü 8c Piàl-
m6ril,quia&inhis tribusordinib.vêtus feiipturaeonftà-
batanteaduentum Dni : ficut iple ait: oportet itnpléri pïa
quæ fcripta font in lege & Prophetis & Pfalmis de'nle. Illi
qninqj-paneshordeacei fecundumïohariném fuilTerefë-
runtur: quiatantumpdö folà hiftoria inhis fçqu e bätii r : vi -
toris :& . . .... . ... .
dedicauitipfum in nomine eius. Caput veronon fuit
inuêntum: fed tempore Maitianilmpeiatorisreüélàtu e f f 4 .
duobusmonachis: &inuenerunt illud iuxtapakfeiömHe- ! deftcfetDcicäß^io,cfeatio-n«»ndi,curfu^jKCplilab^fc,
rodisjvbiiiifa.'lkes foemiuæabiconderaiitillud. Herbdes i antequf a D n benedieerentur, &qüàftbrutaaniroahâdè
verb qui eum occidit : & inD nicu rii Pilato palfione cori- | afperiori eibo pafeébanmr. Perduos pijcés non incohue-
fenfit:inftù>ante vxorc fua vçregnum q> frater'eius habe- nienterProphetarôoracula,& pfalniorü divta figùrantur,
bat Agrippa impetraret : Romain abiret; cônfc cutusq; eu | per q paftum populum delége addidit deliiias:quia ibi iam
Agrippa/ccufauitapudCæforem q. rebeUare-eontraeqm ; fpiritalis fefifus & aduétus Dni inuenitür&ficutpifcesin
diiphneret,& arma tabricatafiaberët; Q u o^iïiade armis ' aquis fetét>fic.pbicurusëftTenftis ill Prqpheti's.[4|èm-i//w
negar^npnpqtuitjLugdunum quaeBnrgundiætftçiuitas w;/;ii!>«f.]iC^afidixi(ret,demeintélligiteinlege&Prpphe
perpejuo exilio deportacus eft, & regnû eins Agvippædatu tis.Etpaulatim crelèèndo, in telkäum Dns .& fciehtiâpo-
eft Vxor veraeius venit ad imperatotem deptïoat urä pro pulis mon ftrauit. Primo naturalem lcgèm: fecund.plegerti
marito: imper.irpr3.autcm pro l'rarreeiu s Agrippa voluit liçteræ:tercioPrQphetavum:advltimumEuange!ij graqâ,
eamlècum retinerc.Sed dladixitadimperatotem.Proni- t ÿ & i n cibô terreirofighaùit. Primo de quiriqjpanib. hoi-
hilobnmia bona tüa ducp : uetea volo reeiperc,nifî mari- 1 deaceis ; poft de fèptê qui npn dicuntur füifle nordçaèei,
tiim reddideris, C u i imperatordixit.*Iam quiafiolpque- 1 per qnos Euangelica& Ê p ô i fpirims dod^na fignatur:àd
ris,'neq; marituift videbis : neq; patriam tuam. Etipfaper-nj vltimum de pane & vino fui corpbris& fanguiniseismypetutrextlio
defti.-.atàeft. Tali vindidtapunitum elUeelus
qubd inDomino & in praecurlbre commilèrunt,nunc etia
inenarrabilibus cruçiantur tor mentis, | Et accidentés difei-
puli eius tulerunt corpus eius. ] Di fcipuli qui aliquandô illius
hierant . tunc Domini. [Uunciauerunt Domino;^ id eft ipfi
qubs loannes ad Dominum miferat, quomodo ioannes
cnrfam vit* fuæ confummatum haberet : ôc quia àdnun-
ciando legtmmortuus eilet. Nam & Domina s pi o iplà
Jcaufà oceifus eft à ludæis, quialegcm Dei àdnunciarct cis,
üc quicimque zelando legem Domini, aut adnunciando
morraus foeritvû odium eontra aliquenv-non habuerit,
fed charitatem :#milis lohanni &martyribusin alia vira
eht. Quærtint aliqui : quare Ioannes virtutes non feeent
in vira fiia,in cuius o nu tan ta fadta font. Quia Ioannis pa-
tertantæpotentiæ fu it:& tanrife parenteshabuit, v tHe-
rodestimueritabiptis feocci^endum. Quantomagisii
iohannes virtutes teciffec, nullo modo eum aliquis occK
difler. [Qmdcuiu audtffet lefusifeceßit mde.^Siue quia digni
nonerancaudire piædicationem eius, illi, qui eonfenferat
Iohannem occidi principes Galilææ, qui hierunt ad illud
conuiuiû: feu fecit ficut honio: noluit locum dare, ne vel^-
lëntho micidiunfhomièidioiungere.Quod dieitin defer-
tum: vitra lordanem fignificat [Etficut*funt eum turbape-
defir.ès dzciuitatibusJ] Amorem prasdicationis demonftrant
qui ablq; iumentis Sc vehicuüs, 8c fine cibo fecuci funti&
quia Dns vidit eorum ardoré, idcirco fecit ficuthic fequi-
, tur. [Extens vidit turbarn multam & mi f irm eft eius. ] Etob-
! üiâm eis exijt & milertuseft & infânatione languid or um
eorumjôt’in làrurationerétum corporalium. Receffus
ftéiium credens.[£r iufiit eos difcnmberefiiprafenu.'] Ab u n d e
folet crelccrè fèlium in ht s excelfis montib.,in aiftàte : ficut
yiderùntquiirinoftris alpih. cbnüemrifimt. E t quia loge
eratà ciuitatib. &'villisptoplerea à nullo fecabatur.Per fe-
num voluptas carnis q calcare debentqui in cibopàfean-
tur ficut in Euàngelio àlio refercur. [Difiubuertint quiti-
quagent feu tentent,] quia licet fîrit Chriftiani per oém mun-
dum,& per diuerfes regiqpes vho ram Spane aluntur: quia
vnum cmnesampiedti debent Euarîgélium & omnesfra-
tres elle dnt, & amare fe inuicem. Si hoc non fâciunt bon
font Catholici, & non font de Eçdefia : quia in noftra fide
profitemur nos Cathqlicam Ecçlefiam credere, i.vniuerr
làlem. Per quinquagefimum & céntefimunn'rnerum rc-
quies v it* æternæ nguratur : quæ hisdabicurqui Chrifti
in hocffeculi deferto foerint & eiûiscibo fpiritali pafei ftu-
dueruint. [Accepts* qiiin% panibtu & duobus pifiibus.] Quia
Dns non de nouisefeis, fed de his quasApoftolihabebât
turbas fatiat: oftenditquia ipfe eft qui legem dédit 8c ih
Prophetis locutus e ft, & propterea eadem & d o c e t,&
quam fint grauida myftetij.s infinuat, 8c quædcerant ad-
imp\ct.[Ajpiciensin ccdum.] In c s lum alpicit^anirno cce-
lum intendere nosdoceat,&fcienciæ lücemillic éfle quæ-
rendam. [Benedixit.7] Q u ia oranis vêtus fcripturaab W&L
bencdi61a,& homimb.data. [Fregit,] hoc eft aperuit Apo-
ftolisfenfum v t intftlligerent lcripturas. Seu expoîùit quomodo
intelligërenti [Fîr^if.j Quia de vnopræcaptoduo
nobis fecit, cum dixit: Audiftis quia diftum eft antiquis:m>ri
occides.Egonütdico vobisne irafeamini. Similiterdealijs.
_______ [Dédit difitpulis fuispanes: difcipuliautem turbu.] Quia ipfe
terti Domini à Iudæisfignificat : quod poftquam perdide- ) per le eos erudmit & per Apoftolos gentes. [ilf tnanduca-
runt Propbetas, & lëgem Dei male focifendo&intelligen- [ uerunt &faturati funt^ Öft^idifcaffiduiiatëm Apoftbl^qu.
<foludæi:Chriftustranfit ad déterras genres vt ipfe fofci- &pçrfeâiohéindoéirina foa. rEtfitfiuleruntreliquiaSydub-
perent verbumtjuod ludæi reiccerunc, 8c ipfis (^ai relin- decim cophmos.] Perr^liquias fragmentbru,Tacratiora niy-
quunt prôpriasconüerlàtiones piopter Deum>occurrit.& fteria<Juæturb* intelligereneqii|jantj quia ficut canonçs
müercmr&oyiums. J'efiereautemfafto,acceJferuntdifcipuli prçcipiunt,piofund*qftionesnohfontrnouendæintür-
ad îeJmJ] Velpertinum tempiiafinem feculorum oftéditt bi»,nec à perfe^is neghgëndaB : fed inquired* a perfë^is.
in quo aduenit Salüatöt làlüare genîus humanum: vél tem- » Per duodec.m côpbinbs, corpora duodecim Apoftoloru
pus quadó incruce verus feloccubuit,tune roifertusgen- j q vilia à foris fuciunt: fed intusmagnisSacramétis rêplètà
tium per Apteftolosfijps. [Defirtus eH locus, & hora iam pra- i fuerunt, Gophinusvafeulum.rafticörumeftdevirgulisfa-
terSt. ! Siquidem nou bàbebanc mercatum. neqj yilla&vbi Lftumt^dtenam de pönSdanu; Vndç in Plalmp de Iofephi
pomillèntinuenirecibiim^[If/«^««wv//a:if^K.j'Nouha- Manus eius m cepbmojbvieruitt«-&ç<ivmtiu vih'dlln taiüy^-
bent necefle ire videiicét habent illum,hic, qui pauit. pö-q ftpheremo, cum panes non foerint innendnifiquinq; &
pulum manna per quadr?gint|annos & Moylen & fcliam I duopifces: vnde tanti cophini; Sed feiendû qpod c
JnMatthäum Euangelißam. 903
firmis venerunt 8c lànatis. ïnfirmis,ficut dixit fupe,t|us,cu- J
rauitlanguidbs eorum,cophinivacui,remanferunt.[M<ïw- I
ducantium aut fuit numerus qui ucl milia viroru exceptis paruulis
& mulierib.]Pet quinq; milia illi figutancur,q quinq; fenfi-
bus corporis bene vti noiier unt : adhueexteriorib. operib.
implicati. Q u i redte quinq; panibus aluntur ; quia necefle
efteosregalib.inftitui pràeceptis. Nam nontenent adhuc
illamperfe£tiônem, quam tenent qui ^quatuor & de fe-
ptempanibus làciati font. Mulieres autem &jparuulinon
funedigninumero: qujà inftabilis fexiis & niutabilis eft.
Infantes vero in imperfe<5taætate font:,proptereanec nu-
mef p digni. [Effiatim iuftt difcipulosfuos afeen dere m nauicu-
lam, & procéder e cum trdnsfretu donee dimitterèt turbos.] Q u a-1
re difeipulos iulîeritiretrâs fretum poft faturationem pànü,
IoannesEuangeliftanarrat:qaia videlicet venturieranc
populi, v t vellcnt eum î ègem facere : propterea tulit fe de
loco ne eum inuenirent. qaipfe erant conditor mundi no-
lebat fecularé potentiam: quia hi qui habebant ip (o dànte
vel promittente habebant. Ipfe namqùe erat de quo Salomon
ait: Per t\ieregesrégnant. Fretum Genefàrcàferuédo
fretü nominatur. [fiejperefoltis erat ibi.lpfiafcenditfilusver-
t icc m mont is or are: & dtfiipuü Uborauerûntin mari in remiganrfotO^
woffe.^Nonn.erahtdifcipqliadhucperfeiti.-idcirco
permifit eis agnofeere quid .poflent fine ipfb,vt ampliiis j
eUmdiiigerençdc Deum elementoru pro çerto credetent.
Qu od oiault, forma nobls dedit quid debeamus facere q !
^11 ri homines fomus cû peccatis : li ipfe,ablq; peccato fre-
qu e n te rv acabac orationi, eram qn aliqüid boni quis facir,
auc exeellens, D no debet referre gracias i quo ea coepit vt
] Tàcere!::&orare ne àliqua elatio illi pro hoc fado fubripiat.
(Mod refugit habere terrena poteftatem, qu id e led i eius
fecere debeatofténdit,quianullus pot habere poteftatem
fine miiltis p.eccatisiPropterea qui vultfoB limiter cuChri-
fto tegnarç.ho curethabere poteftatem in hocfeculosquia-
■ fieftetappe.ten4a>auup(ehàbuiflet,àùtmatiidedifletaüt
Apoftolï1. fuis. Neq; reges de regno cërtare dnt. Quia pro
cei to Domintis habet ordinàtumquicunq; regeselfeder
Visent in hoç feculq : ficut de illis érat quos bftenditDetis^
. Danieli: Qui bene vult regnare expedetvt a Domino accipat: fi c - ,
ut Dauid fécit: Q u û cutn-.fciret mrex inunduseflètnon
qqælîuit illud çum fànguine:yt occideret regem!: cum locü
haberfetfrequenter: nèquefilium eius ^'oftmottPtneius:
neq; bellum in tulit foægeriti : fed fogit per aliénas terras,
&patrem 8c rfiatremcjoaduseft educére in terram aliéna:
extran^im.fibi hæreditàcem &pâreh'tiim foorumpræftd-
'la.tuse.ft ququfq; Déo plâcuit. E t idcirco non folumipfom
rè^tiu ad.ép.fus eft: fed & âliâ mûlta.Qùi àütàliter intrpiüit
inreghum nifi per voliihtatem Dei, permifit ei Deusvel
. propfér ipiius pèccatü velpiopter fobiedôrum flagelluni
vtdoitoinaretar peruetfe,ficutZambri qui oècidit Elam,&
V àçcepitje^aüm efos S^tegnauit feptèrn diebus : fimiliter
Piiace® ocçddit Phacëiani,& âccepit regnu: fed ipfe ©cci-
fos eftab.Qfeà.-Stifte captuscum totolftaelab Aflytijs.
Sifuilter, jle Epifcopis ctedo quod D6us otdinatos hà-
beàt:qui,clfedebeantin,hocfeculq Epifeopi: fednon propter
ipfos,ver,um propter fobiedos, ih quibusVnulti làndi
habentur.Propterea non erit necefle cuiquâlaborare ina-
niter pro Epifeopatu 8c cum pecçatolntrqire: quia fi ordi-
nacus éft à Deo,erit: fi aûcfine voluntate Dei intfoierit,ci-
to decider. & fi mors cum ibiinuenerir, fine fine in -infer- ‘
no erit : quiàin rapina vitâ finiuit. Vnde Ioannes ziti Pecca-
tum vfçLadmorte,non dico vtquis rogetpro ed. fNauïcula autem
in medio mari iattabatur flutlibus.] Nauicula quæiadabatur
figniiiçarEcclefiam concutfcndam inter turbines pèrfecu-
' tionum. Ventus ,ipfe perfecutiqnesab infidelibus font.
■ [Quarta autem vigilia midis venit ad eos ambulantfupra ntare.f
Romani cAftodiàs militum obfêruandas cum impèratori-
bus & exercitibus,diuiferuntnodem in quatuor parresrin
vnaquaq; vigilia députantes très horas.Et quod dicit quar-
ta vigilia, fcilicec cum très præceffilfenr & quarta eflet. Et
hocf^iritaliter demoilftramr : quia cuni vents LuciferappropinquauiE
ËcciefijE:foæfâda,eft trànquillitâs ••quia &
ipfi imperatorescrediderunt qui Ecclefiam quàflàblt. [Ef
videront eumfupramare ambulaiptem, & putauerunt ejfe pbanî
tafmajfe tqtfnnc pucauerunc difcipuli pbftea putabât hasretiei
qui dixerunt q> habuerit Chriftus nô corpus carnçû*
q, fopet aquis ficcispl.antis potuitambulare. Sed tn ficut
ifti cognouerunt errorem foum fic-nos agnouimus erro -
rem illorumj: quia non folum verurp corpus foper aquas
ambulauit, led etiam Perricorpus quoüfq; dùbitâuit. Sed
ficut non poflumus enarrare ’qualiter incorporatu's c ft in
vtero virginis fie necqualiter librauit corpus'carneum foper
aquis liquidis : fedtamèn vtmmq; crediraus. [E t'riden-
teseumfupra mare ambulateputauerunt phantafinâ ejfe. 3 Æfti-
maûèrunt qiiod eisaliq ua ludrfi catio fi eret a diabolb, qu *
folet fieri his qui nô rede credüntVmaxime his qui credunt
errofein Paganouim,quodNeptunusaliquam poteftatem
habeat in aquis qui tenétur in inferno vt alij iniqui.[£f/>ç«c
timoré clamaûerunt.]So\et n.daémon timere vocem iufti vi-
ri: propterea clamauerunt.[S{<îf/f»^jJ0C«fK* efl eis ditens.Ua-
betefiduciant.] PrimbauferttimorCmde feqtiam rbcogno-
feerent: fècündo fedat minas tempefta'tum. Duas virtutes
. prxcipuas ibi vide rüt,&àm bu lare ilium foper aquas quod
ante iriàuditum fuit, & tempeftates verbo fedare.,
Ventus eftaërcomrhotus :8c pro diuerfis pârtibus no-
menfortitur, vt foblblanus, quia fob foie eft : & alijfimi-
liter. S unt aute mduodecim.V entus di<frus eft, eo quod fit
véhemens: ita vtlàxa & arbpreseuellàt, terram comrao-
jueat, turbetniare. [Eejpbndens Vetrus.~\ Petrus adhuc non I
credebat, quod corpus carneum foper aquas maris ambu-,
laret, nifiin lùo hoedifeeret: fed ficut fecitin fide foa,fie
& in greflibiis fiiis. Credidit aliquid quandodenaui exijt,
fed dubitauit quando ventum validü vidit: & idëo mergi
coejpit. [Domineft tu es tube me venire ad tefuper aquas.flït tc t
foem 8c dubitationem erat pofitus bëatusPétrus, & reco-
gnofeebatVoeëm : & tamen dubitauit vtrum ipfe effet.
[Ait ergo Domintis'. Vent: Et défiendens P e trus de nauicula, am- 1 bulabat fuper aqua.] Mira bead Petri a<5tio,& ambulabat fu-
! per aquas, & timcbat. Tamen ex ëo quod ambulauit a-
gnbuitDominum : &quaefiuit potentiam illius contra va-
litudinem yehti'.Nauisin mari Ecclefiain hoc feculb vends
agebatùr : qiiia perfecutionibit s fatigabatur. Et hoc
tuilefaôtumeft ciüandoDomihüscorpbraliter ab eare-
ceffit, intàntum v t ipfe dixerit : 'vt quid Domine recefïifti
longea defpicis in oportunitatibùs î Venit ad ëamDo-
rhinus qhatttf'rigiha n o â is i Videlicet cum vërus Lucifer
oriebaturpeVàuxilium quo liberauit Ecclefiam àpërfècu-
tionibüs potehtuhi. Petrus venir ad eum in perfona Ec-
clefiæ : quia necaliqüis pbteft ad eum venire nifi ipfo do-
nante. Sed ficut Petrus cum diffidit mergitur : fie vhuf;
quifqüe fideliircum diffidit d Domiho mergitur:quia qui à
De o poftulat bonuni, nô debet diffidere ficut Iacobusin-
quk: poftulet autem in fide nihil hæfitans. [ Apprehendit
eumi] Qüià propè eft omnibus iriuocantibus' inveritàte,
ideft occurrerë adiutoriofoo mifericordi*. Increpaturq»
modicæ fidei fiierit: qui pf æfènte cteatore dubitauerit,feu
môdicafides dicitür : quia modicâ in hoc feculo putatur
eflè dum hô videtur : fed magnam habet flageantiam & re-
munerafiopfem poft triumpnatum mlindum\[C«w autem
defcedijfet Domintis in nauim ceJfau'UVentus.] V t Domino pla-
euit déditpaçem Eccîefiæ foæ. [(fuiaÜt innauicula erant &
■ Àpoftoliérnaut&verierunt& adorauerunt eum dicentes. Vere
j Deifilius «.] Cognouerunr n.quod nûllus alius creator eflet
I maris & ventoïum, nifi qui verbo dreie & fk quicqüid im-
peratJEf cum transfretaffent, hocetttransnauigajfent, veherünt
in terrain Genefar.] Ab%fo lacu Genefa^lla in Cyrum régie,
èxvné parte Genefar régie nominatur:&apparetquia
b o n * voluntatis homines fueriht, vt non folum ipfi ve-
nérint: fed & ad âlia locàmiferint, & vénérant ad Deum.
Sic débet fàcére vnufqüisq; homo, & ipfe debet bonà facere
& prôximum foum hortari vt fimiliter faefat. [Cognofcebdnt
aut Dominum dèfreqùentivtfione.^Qmo.Dotnimsibi
frequenter cohuérfetus eft:vel ex fignoram rama quæ prç-
currebatde illô. [Etobtâleruntomîtes malehabentesi&roga-
barit eum ïvtvelfithbriam veJHmentie'tustangerent. ] Qhlaaq-
dierant qüôd mûlier màtrôfà fine verboipfiusfalfttem âb
ïrifisfimbrijsaccepérat: propterea defiderabàÿ fimbrias
àtringere. Priùsaütfem dixiVobisquqd ip fe fiihbnæob
difcretionemaliararh gentium Iùdæisp^ceptæfuntnert-.
[Ef quoquottangebant,raluifa£lifunt.]Q^ÿdiküion(:^Wl^}
Btbltorh. Vet. Pair. Taw.9. G g g g 2 . i S i