r r c c u i y m r.p tjco p t ____ ______________________j
muiuuu r _____.a vtroq; lacéré ha- ptadi&i Cÿri regis.Defolatiônis vèrç templî fob Dario re- |
bitaculisdefenforam *que difpöfitis media Inter capedi- gecomplentur anni lxx, Apud HæbræoS atttcm, quia-
tk feiun&as quadras capit Domus intrinfecuS quater ge- feenderunt time ad Iudxatn ex captiuitatejponrircx maxi-
mm*habitationesminaciproceritatemirabilés.Et tâmen mus Iefos îofedech filiu s,& mineeps gen.t^ Z orobabeM
illamaena Babyloô ülaprima, poft reparationem humani clari habebantur. ïgicuridem Cyrusi fupradrém? proxtmi j
ceneris,cqndica,nuncpene-minimamoraVi<âà& capta& teteporisfocceffibus elatus,bellumScychisintulitiq.«em ■
fobuerfâeft. Ibituric Grçefus çex Lydorum famofqs opi- Thamirisregina, quætuncgenti praerat, cum prohibera |
busjcumadauxjliandum Babyloniis venifTet,vi&us folici- tranfitum Avaxis fluminis poiIet>traure permuit, pnmuni
in resnum refugit. Cynis autem pofteaquam Babiyfo- propter fidudate foi.dehinc propter opportunitatem ob- I
,,emvtnoftisiiiuafit,vt vifitoreuertit,vtrex difpofoit: bel- icdti fluminis hoftis iftclufi.Cyrus itaquéScytniam mgrel- |
lum ttanftulitin Lydiam, vbi conterritum fuperioreiam fuspfocul à tranfimflb flumine caftrametattts_mluper aitu
prxlio exerdnim,fincvllonegotio luperauit^iplumetiam ' eademinftra&a vino,epulifque déférait, quail term Us rc-
Crcefum ccpitjcaptutnque&vita&patrimonio donauit. ifugiflèt.
H x c parrimiüxraÖtefiiFnftoriam relata font. Secundum j . Hoc cqmpcrto jegina tertiam partem copiarirm ,
Iofephiverotraditionem,hxcquælequuntur«afehabent I &filiumadolefcentulumadperfequendumCyrum mime,
de fuis foccefloràîus l'Iab ucK odono (or atque deftra&io- Barbari velut ad epulasinuitati primuin ebrieta^e yincunneBabylonis.
Ergo poft mortem Nabuehodonofor Al-
milmapadaebus films eius foccedic in regnum.Qui regem
H ictefolÿmkanommîechoniam, qui & loachim, foluità
vincuHs,eumqüe iUter amicos neceflarios habuit > & milita
ei dona conceftit. Nampàtereius fideip non feruauerat
ïccboniæ^quiTe vciquecumvxoribus& filiis& omnico-
-gnatione fpontc tradideratpro ciuirateiua.Moriente yero
Amilmapadachopoftannos v in .& x . regnifohEgelkius
films ems tenu it principatum xt.annis.Eoque mortuo > ad
eius fibufh Nabofàrdachum penienitimperiutn. Qu od
dum houem.menfibu&nabuiflet, eodefun&o > tranfiit ad
BalthalarquiNaböar nuncupatur..
C o te r a nubeitaque regem caftranretatifontCyrusPer-
farum rex,& Darius Medorum. Q u i dumobfiderenteum
in Babylonia,mirabile quoddam prodigium contigi/Ie di-
'nofoitur. Balthafàr enim dum valàDei, quxpatcr eiu$ de
templo Hierofolymitano afportauerat in Babvloniam 8c
in proprio téroplo conmtueratjvfos quidem nöfuerateis.
Iftc vero fuperbia duÛus eft, vt eis vteretur ad pocula.dtt
coena lætus cum concubinis ®ibus amicis fois^ftua-
t vino, & hoc modo blafplremarei:Deum:tuneitaque
vidit de muro vénientem manum, & in uariete quafoam
literas feribentern.Et cetera,quæica vt habuerun: (e,vera- ?
citer in libro Danielis ferip ta leguntur. Jgitur dum obfide-
tetur, & iplè capVus eït Balthafar & ciuitjs à Cyro Perßtrü
rege, qui aduerfoseum îbrti flim ed fln icauir. Gumreguaf- 1er decem 8c odlo annis idem Balthafar Nabuehodonofor
régis nepos, cui talem fuifle cum Babylonia rerminû per-
cepimus.’Datius autem Aftyagis filius, qui Babyloniorum
principatumdelboxitjCumuyjo cognatOjfüO annum age-
bat LX.&I1. cum Babylon jfuinètiouafà. Qui tamçn alio
UomiiTevocabaturàGrçcis.-quiqi'ieDanielem.propli'etam.
fo mens foeüm, in biediam dux’it , & o mn i honore t eum
foblmoauit. ( ai. cekbrauit.) Erat enitn vnusinter très fâtra-
pasj^üos Dariusfoper cccLX.iâtrapas inftituerat: fob quo
ea,qux Daniel in fois reliquit foiripti's ycontigifîè hand du-
bium eft,id eft,dc his.quæ ab inuidis péqjeflus, ac ea>quæ
de regno Græcorum, leuPerïarum & cæterîs, qua:domino
monente præfcire méruit. Igitur primo imperii anno
régis Perfarum ’Cyri, ix x . concurrebatcapriuitatisludæoi-
ïum , vt ïolèphus referti C yras banque dum legeret 1 fàiie
prophetias, & cognouiftèt interilliüs prædicationes, q ù s
dé eo dominüs pra’diSerat, & miraretur nomen domini
De i, impetus quidam cum acappit, vt munificam lcriptu-
ram compleret.Sctiptum quippe repperit dixiflè dominû;
Quoniam volo "Cÿrüm, quein multarum & magnarumgé-
tium regem côftitui,mittere populum m eum ad propriam
terrain,&templum reædificare. Hæcïiâias prædicauerat,
ante anbos clx. deftniétiohis cémpU. Hic nique fere quin-
quagintamillia Iudæorum laxata captiuitale regredi fecit
in Iudæam, qui conftruâo al tari rempli Fundamen tà iece-
runt.Cumque à vicinis gentibus iiUpediretur opus, vfque
ad Darium remanfit î mperfe&umt folo tantum altar icon-
fiftentê.
Çolligitur yéro omhè tempus cafithiitaris îudæoram
annis txx.qui fecundum quofdama u i.Ëliackim, vfque ad
XX. annum C ÿri régis Perfarum computantur. Porrofè-
cundurâ alios ab Iofiairegis Iudæorum annoxiu. fob quo
r » -• -— ^ -progfcetare coBpit,vfque ad primom annum fiitur,
mox reuertehtfc C y ro yniuérficum adolefcente ob-
truncantür Thamiris excrcinr& filio amftTo, vel matrisj
vel regin* dolorem fonguine hoftium diluerepqtius,qua
fois lachçymis parata Simulât diffidentiam defpératione
cladis illat*:paulatimque decedendo foperbum hoftem in t
infidias vocat.lbi quippe compôfitisincer monte? infîdiis*
ducenta milia Perfarum cum ipfo regé deleuic, adieïfca foper
omnia illius rei admiratioïie,quod ne nuntius quidem
tant* cladis foperfait. Regina caput CyriampUtari atque
in vtrete humano fànguine opplctum coniiciiübct,non
muliebriterincrepifâns.Satiate,inquit,fonguine>quem firifti.
cuiusperarihostóx.i^tiabilis-perfeuerafti. Quoin
jremppre Carthaginenfes nefondiflimas hoftias irumola-
bant,homincs fcihcetï vndc iratum Dominum grauiter
fènfetunt. ' _ .■ èjjÈ&i. :■ " 2 r :
Ergo dum inSicißadiu infeliciter dimicaflent, tratiflato
in Sardiniam bello, iterum infelicius viétl font. PrO| ter
qubd ducemfoum Mazcum,&paucos, qui foperfüeranr,
mdites éxulare iuflèrunt. t r a le s Veniam perlegacospe-
tentes repulfi, patriam bello & obfidionc cinxerimt. Ihi
rime Mazeus dux éSculum Gartalonem filium foimi facer-
■ dotem Hetculis, cümfibi velut imultans purpuràcus oc-
çmteritjin çfucem fob oculis patri*,itavt erac cum piirpu’»
ris,iftfuüfquefolpendit.Poftpaucdsdie9vrbem ipfate ce-
pir.Qui cum interfeâas plurimîsfoqfitorum',cruemc do-
nrinaiccur,occifus eft.
Camhjfes Pnprum^cundiurexîte^lunife*djficare in Httloß-
tymisprohibait, Ægyptum bello obtinuit. Cut magni fucctdtmi,
quorum audacuim Dariusredarguit, eorumque doles de texte* &
ipjeregmuit.Qui temp him domini <tdific*repr<tcepit.Qmd
fab <ÿrofuctat ïneboatum, eo tubenteeß wn-
fummatum. ’ '• * s m
C a » . X lX i
CÀ mb y s e s Cyri filïus,Perârù'mrexfècundus,annis
fèptém. Hunc CambyfèrA âiunt vocari fècundum
Nabuehodonofor, fob qüco Iiidith hiftoria.conicribicur,
■ qu* H o t o f ir n e m interfècit. Isenimtempium,ci-
uitatemqueHierofolymitarum rcædificari inhibuit,quoa
& prius opüs à vicinis gentibus impediebatur. Idem
naftque Cambÿles deuida Ægÿpto -, CUndam rcligio-
nem ÆgVpri abominatus , cerernonias eius 8c templa
depofoit.
Poft quem duojxatres itt^gî rëgnaueruntannum vnum,
vtlofêphus :alii veto nribTifesfeptem eos regnalîe fèrunc.
Hi nan que màgi regnabant fub nomine1 regis fot,quem
occiderant. Qui àufi regnum fobripere * mox fiquidem
deprebenß dt opprefli font.In hoc enim prodka eft eo-
iumternérïtas, quoniam àuribus demmçatis mûenti Funt
magijàum in cæteris fimiilimiexifterentftlió Cambÿfîs,
qùem necauerunt Porro Gambyfes dum magos odio
haberst, aures éôrum abfcidi iuuèrat. His dic-bus Hyp-
picus catminute fcripcor , 6c ÎJCenophanes Phyfîçus fcri-
ptor tragoediarumagnofcuntûr, Simohide? vete Lyricus,
& Phocilides clan habentut.Tune Anacreon Ëericus poe-
ta dams haberür. HypparcusSc Hyppias Athcnis tyran-
nidem eîjercent.Quo in tempore Armonius & Ariftotton
. t , ~ H y p p ar-
Chron.Tom. l.L ib .lV .
Hypparcum interfccerant tyrarinum.Sed dum Leuna mé-
retrix,eorum arnica tormentis cogeretur,vtfociosprode-
rctjlinguamfoam morfibûs amputauit.Eo tempore Pytha-
eordS Phyficus & Philofoÿhus clarus celebratur. Darins
miturvmts ex his, qui magorum audaciam ferro coercue-
ranc, confènfo omnium rex creàtus eft Perfarum qui annis
trigintafèx regnauit. Guiiis anno fècuiido captiuitas
Iudæorum, ficut per prophétas prædi&a fuerat, confom-
matur. Domefticusnanqueteftis eft Huiusrci Zacharias
propheta, dicens : Domine omnipotens , quoufquenbn
mil ereberis Hierufàlem & ciuitatibus Iud* : quas difper-
Fifti? Hic annus fèptuagefimus eft. Ergo venia ædifi candi
templi» fob C yro exordium habuit. Caufis vero exiftenti-
bus impédimenri, v t prædiximus, manec imperfeétum v f que
ad Darii regis imperium . Cuius regnianno fècundo à
Zorobabele & Iefo conftruitur, & quarto opus ædificario-
nisabeisconfummaturanno. Iofephus eninv Feptcm annis
perfèélum dicittemplum, à prædiftisviris, qui eft no-
nus regni regis Darii, prophetanribus vltimis, A g g * o&
Zacharia & vno ex duodecim,quidicitur angélus apud Iu-
dæos. Hic autem finis tetfii noftri operis erit libri,qui con-
tinerin fè à prima ædificatipne templi fob Solomone, vf-
quèad fècundam reædificationem fob Dario fècundum
quofdam quingentos duodecim annos. Iuxta vero Iofèphi
afTertionem, quadringentos x l.
F IN IS L I B R I T E R T I I .
FRECVLPHI EPISCOPI
Lexouienfis,
C H R O N I C O R V M
Tomiprtorts,
Darius Terfarum rex iv. Scythis belltim intulit : Afiam, Macedo-
niamque edontuit,ér in campis Marathoniis cum Athénien-
ßbus conflixityvbi ducenta milita fai exerçittu amißt,
vinclufque in Perßts re-
;
C a p . I.
bus mille aduerfom fêxcenta millia hoftium, campis Ma-
rathoniisproruperunt. Melchiades ei tune bello præfuic
qui celeritate magis quam virtute fretus alacri (atisexpQÜ-
tionepriushofti cominus inhæfit, quam poflèt expedite
fâgittarum iadfcu propulfàri. Tanta in eo bello diuerfitas
ccrtandi fuit vt ex alia parte viri ad occidendum parati,ex a-
lia pecudes admoriendumptæparatæputarentur.Ducen-
ta millia Perfarum, apudeampos Marat honios, ea tempe-
ftate ceciderant. Senfit Darius hoc damnum. Nam vi&us,
fugatufque arreptis nauibus refugit in Perfàs. Cum autem
inftauraret bellum 8c vlcifciin vlôtores moliretur, in ipfo
apparatu concidit.
■ Gitur Darius Hydafpis filius qui Perßs III. régnât
annis x x x v i . Hicenim Arityro Gothorum,
Scythiæ degentiûm , bac maxime cauft bellum
întulit, quod filiæ eius petkas fîbi nuptias non
Quo régnante, Brutus & Coüatinus pofidepulßonemregumpri-
mi confutes apud Romanos conßituuntur & ea qu<e illis debus cum
obtinuiflèt. Magna fcilicet necefïitas, pro vnius libidine
hominis, fèptingcnta millia virorum periculo niortis
expôni.Incredibili quippe apparatu cum lèxcéntis milibus
armatorum Scythiamingreflus, non facientibus hofubus
iuft? pugnæ poteftatem , infoper repentinis incuifibus
exttéma copiarum dilàcerantibus, metuens ne fîbi redi-
1 tus interrupto ponte Hiftti fluminis negaretur, amiflis o-
étoginta millibus bellatorum, trèpidus refogit : quamuis
hune amiflorum numerum inter damna non duxerit, &
quemhabentumvixquifquamambire àufos|eflet, perdi-
tum ille non fenfk. Inde Afiam,Macedoniamqi aggreflus
perdomuit. Ionas quoque nauali congrcmoné lupera-
uit. Deinde in Athenienfes cum Ionas aduerfom fe au-
xilio iuuiflènt : impetum fecit atque arma ditexit.
\ Porro Athenienfes vbi aduentare Darium compere-
rùh£ quamuis axilium à Lacedæmoniis popofeifeent, tarnen
cum detineriPcrfàs quâtriduan* religionis ° n° coP1"
pértum haberent, fpcm occafione fomentes , mftrattis
tantum'decem milibus duium , & Plateenfibus auxiliari-
' Bibhoth<Vet.Patr. Tom. 9. __
Romanisgefiafunt ,-&quod ccxliii. tennis fub regibus,inde
ccccLxiv. annos per confides &tribunosatquedi-
£tatores,iterumque confutes,iurarei-
' publica adminifirata
faut.
. C a p . I I .
177 Odem tempore primos confoles, Bratum & Cplla-
X->rinum, poft depulfionem regum habuerunt, qui-
bus vltionem fui moriens matrona Lucrètia mandauerar.
Ilico imperium ineofdem libertatis fù* vindices transfe-
runt: mutato tarnen iure & nomine, & ex fîngulari duplex
poteftasconftituitur,nefoiitudinevel mora corrumpere-
tur. Confolefque appellauerunt pro regibus vt confulere
ciuibus fuis debere meminiflènt. Sed Romani quanca mala
pet ducentos quadragintatres annos , continua ilia regum
dômiriarionepertulerunt,non folum vnius regis ex-
pulfio, verumetiam odium regii nominis & poteftaris o- |
ftendit. Igitur Brutus primus apud Romanos confol, qui
primum conditorem, regemque R o te * , non folum exæ-
O arricidio, fèd & vincere ftuduit ; quippe duos filios
alefcentes, totidemque vxons fo * fratres Vicellios
iuuenes reuocandorum in vrbem rçgum placito infiteu-
latos in conditionem protraxit,virgis cæçidit, fècurique
pereuffit vt plane publiais parens, in locute liberorum
adoptafle fîbi populum videretur.
' Liberhinc populus Romanus prima aduerfos exteros
arma pro libertate corripuit.mox pro finibus , deinde pro
fociis y demum pro gloria &imperio. Igitur Pó'rfènna rex
.Hecrafcorum grauilfimus regii nominis foffragator, Tar-
quinium manu reducebat, cum ingenribus copiis vrbià-
derat, 8c in ipfis faucibus incumbebac, occupatoque Iaiii-
culo tribciscontinuis annis, trepidam vrbem terrüit,con-
:dufit,obfèdit, & nifi hoftêm Muriüs conftanri vrend*
manus parientia fobmouiflèt, mox vrbem caperét,aut iugi
recepto rege fèruituri cflèt fubie&a. Idem enim Mutius
fortiflîmus Romanorum, regem per infidias in caftris ipfîus
aggreditur. Sed vbi fruftrato iducirca caput régis tene-
tur, ardendbus focis intulit manum, terroremque dolo
geminatiO, inquir,vt feias qùem eflfugeris virute.idem tre-
centi iurauimus. Hoc nanque fadFo hicinterritusperfeüe-
rat. Rex vero trëpidabat, quafi eiu^ardetet manus. Siqui-
dem & vna virginum ex oblidibus régi data, * Cloelia ( ah
C/y/w)eIapfo euftodiaaudaÂerfîumcn pacrium trànfmea-
üit. Ergo tot tantifque virtutum monftris rex territus ab-
ccffit. Tarquinii tarnen diü dimicauerunt, dohëc,Arun-
tem filium regis manu foa Brutus occiderec, foperque ip-
! fotemuraovulnereexpirauit. Porte depulfis ab yrbe re-
! gibus, vix vfque ad quintumdécimum lapide Rotea cene-
bac imperium. Poft reges nanque confides a Bruto elle cce-
i perunt: deinde tribuni plebis & didatores, & rarfom confoles
obtiuuerunt Refpublicas, per annos fere quadrin-
gencosfèxàgintaquatuor, vfque ad Iulium Cæfàrem, qui
primus fingulare arripuit imperium. Q u o in tqmpore
Valerius Bhiti collega, adeo pâuper moritur, vc fomptu
publicofepeliretur. Ceftfo R om * agitato, inuènea font
hommum centum viginri millia. Ergo anno nono poft
exaâos reges, noua dignitas eft creata ,didatura fcilicet, &
I magifter equitum, qui diûatori obfequeretur. Dida tor
® ^ “ P p 5 primus