ÈccuJtX'LùgdmïnJis.
1072
Pep , & fruebatur proximo in Deoab hae vita fùà mor- 1
tuuseft, negligehdo Deana hegl|gendo (eipfiim & pro-
ximum: Quoiiiamquinondiltgit manet in niorte. Anima itaq; :
humana, & humana voluntas fient vere manet in morte
non çlijigendo : Ita vête transfertur de morte in vitam di- i
ligendo. Et ficut vera mors cius eft non diligereftta & vera
vita eius eft dÜigere. Bac dlteftione non fit vere liberum,
arbi trium»id eft vere libera voluntas » nifi illo libérante, id
eftjlibfittatem largiente qui aif. :fiyosfilmfiberaumtftuncve^
re liberieritis:Einilii]lo munere fpiritus Dei,dè quodicit A-
poftolu s, vbi astern Spirittu Domini ibi libertas,. Sed 8c illud
quodin iftisvetbisdicitur :quia bonum quodagimus , &
Deleft, & noftrum : quia nifi effet Dei non ei pro eodem
bono inæternum grams ageremus : Et nifiefietnoftlniu,
non ab. eo pro epdero bono iufto præmia expe«ftareiv»us.
.Nefcimus quid diuifibnis vel cuiufdam diftcibutionis v-
niusarque eiulHem boni inter Deum &. hominem fonat.
Quafi ex parte fit î}ei, 8c ex parte noftrum, Sicût tptoifto
ferai one aflçrereyiftetur ftriptor Epifto.%yt quafi initliim
boni noftrifitPeusveffe<ftusyeroliberihumaniaibigij, licet
huneerrorem velut gratiæ adiunétione no11.etiam ple-
nitudine temperareeonetur,cuni vere totiim fit Pci,ficut
iplà veritas dicit ; fine me nihil potejlis facer£:Et Apoftqlu's:
quid enim, inquit,M»« quod non a cçepifii.vn de beat us & glp-
riofos martyr Cyprianus ita definiuitdicens: in nullpg orta-
Deleft, quia totumexDeo eft &nihil boni noftri no-
ftrutn eft , quia nihil boni noftri éx nobis eft.'Ej ideq.
manifefte, vt iuxta formam patern® .dpi^riuæ pôtius Ip*
qu-amur ,omne bonum noftrum, 8(fioturn Dei eftdpnan
do,&totum noftirurnfit accipiendo.' ynde& in Dominica
oratione quoti die poftulam us dicentes>/ anem noJlrutnquo:
tidianumda nobis bodie: Cur enim panem noftrum nobis
His verbis quid ali ud in primis refpondere pqflumus,
nifiquia.de his rébus auxiliaritc, & protegente diiiina mi-
fericordia,nulluslabor, nulla neceflltas nouaipquirendi,
& inueniendi,& ft ribendi apud eos excitilft tuieetantadift
ftnfio &contemio exoriri potiliflèt, fi remoco'omni præ--
lumptionis , atqueanimolitatisftudio,,folaapuddllos veritas
inlàndorum patrum dpgmatibusi & E, clcl^jft^is de-
finitionibus | quorum reâttffinààm & fideliftîm'àm
dôârinàni fè'mper.hpupïapiiitèr & fidelitçn, & fttuta eft,
& feqûefur,& ftquitur Ecclefiaynanimiter.t &b,iimiliter
atque obedieruer inquftçïetur. Et quod iniieiituip" effet
pacifica & tranquillÇ. pietaté omnibus feqfieiidurn pro-
pôri ereoft 8c.cpmmcndatetur. >Nec propter vrium libel-.
lum v IquehddiÀinçerti au6toErs,&inuluanarque nulla-
tenusrev ipiendi ftnrusde quærtidne præfcientise & præ-
dçftinatipnis P éi , tam claris & tanta- firmitate lplidatfs
Ecclç.fiafticæ vçritatis inftitutionibus præfertè- maluii-
;ftnt. (^ideninVcaulæextitit , ytiUa omniapùftponeieiitu
r , & fçriptutai firneï®. veritas minus/diftuira & çon-
fide/ata négligeterur. - Bthis omnibus quod nullo cçr-
töauCtóre , n u 1 Fave tara t ion e fü! t u m eft , ftquendum
pöriusiudicäretur v nifiaparte ipTum .conteptipnij ma-
ium, quo ftinel |ftæftim£tafiei>tèn tia;-,' & ftnlus incori-
fiderate prblatus pbftinate ndéîàé dcfendendùs quara
filubnter putàtus eft eor/igendus. vnde
rinpiipbfliimus, qupmodo illæquinque vcl ftx quæftio-
nês a Beaco Augüftinbcoiitra Manichæprünvràbiêm pro'
lataseflè crédipbtuerint', Cutn. ficut & multipliccs libti
eilifdau làn.éti dôétoriç te ftdntùr, & Ipft ypomnefticcin
hbellus uiàniféfte pfténdic aPelaginnis primum hærençis
contra nde m Ecclefiæ fint o^icâæ, 8c ad eorum eonfu-
'tatipnein d>hgchtiusiint traéïatoe. Cerciftime auteiri licut
iaih luprà .dixfmus , quandp.villps lbeàtus Àuguftinus
poftimus àDeo dari,nifi quia vt diximus,ficut vereléftpei | cL-expufitione ôenèixs cpntra Manichæos ftripfit nec
la^giendo.ira etiampoftrura fit accipiéndo.. vnde Sebcatus
PapaCeleftinus , ficut iam fuperiuseius verfc» poluimns,
ait: Tanta enini efterga omnesHominesbonitas Dei, yt
noftra velit eflè merita,qua fiint^ ipfi us dbna. Tötmn'ita-
que bonum noftrum Deo dandum, Deo eft pribuendum,
quiatotum ex illo eft, non ex nobis, dum toturh & ab
1 illoinchoatur, ac abilloagitur , ac.peragitur in iiobis;
quia non qui iuo , ftd quicuipque Ipiritu Dei aguntur v> hi
nlij Hint Dei. Hac de prima epiftola, quia niultis &per-
plexis quaftionibus plenaerat, pront Dominus donate
dignatuseft, iplä necelfitäte cogente prolixius diximus.
dumPelagiamaûdm-, auréxotti îuçrinr : fed longo p.oft
tempqre E^lefiam Dei coepçrint impugnare. De ipfi)-
rum libelfo qui huius errons & contutbationis occafio-
nem dédit, quia iam iupéruis fttis diximus , h|c nihil
ampliusdicendumputamus. Eibellum yero de indura-
.tione cordis Pharaonis , ';qüi à bcàto --Hièronymo Icri-
ptusputatur, necinlibro de.viris iniufttibus , nec ihve-
nerabili vita eius hiftoria, inter eius opuftulainuenire po-
tuimus. In J|ibro tamen ftptimo decimo explanationum
Êfiiiæ Prophetæ aliquid taft ftripfifle coihmèmorât, nec
tamen ipeCialiterdeindurationecordis Phataonis, ftd:de
Inftcundaautem Epiftola pauca quidem funt de quibus tbta illaad Romanos difficillima Apoftoli qualtione bre-
did oporteju, fed neciplafil^ntio pratereunda. Cum er- j uiter perftrinxifle defignar, ftd quia nOs hufiifinodihbeft
go de prafatis quaftionibus , & ille qui hanc ftcundam lüm nuimquam vidfinus , vtrum file qui apud iftos inueni-j
ftripfit epiftolam breuiter fignificare vellet quantum a- ttir,& ftiligrauitate& fidetfinceritate eius efle. creftendus,
pudeoseiTetinquiréndiftudium,&quantadiironantiaftn- fit, tanquam de ignotoiudicaré-hon poflumus. Quid ta-
tentiarum , quantaque auiditate defideraretur, vt de his menillefinélus dobtoriuxta fidei catholic* vèritateritde
rebus aliquid certum & abfquejimbiguitate ftquend urn libero arbitrio ftnftrit, & dialog! ipfius, qüós Tub nomiriev
iniieniri & oftendi pofiet ita ait ;:, Plures inde apud nos i Attici & Gretoboli, contra Pelagianos ftripfit manifeftifti
icripftrunt., Et cum^ qüinquè èx éis'„nöminairet., inter . fimeteftantur. Er fidei eius proftflio, quam plenillime &
quos eriam Amalarium ftripfilft memorauit iubiunxitdi- 1 perfeblilfime contra quofikm caluminatór^s ad pontifi-
censtScd quia h*c interfevaidedifieiitiebantScqtum il- j cemfedisApoftolica:in defenfionem ftiedidu,fttis often-
lum qui eft in pafttio regis;Io4nnem nomine ftribbrexoe- j dit , vbi de eodem libero arbitrio ita loquitur Liberum :
gimus.Etpaulopoft,:Qu2auteminternQftrosindefit ma- , fi cbnfitemur arbitrium, vtdicamiis nos Temper Dei in-
'ximacontentio vobis iignifico. C^idam dicunt Augufti- | digereauxilib^ Ettamcllos erraré , quicumMaiiich*o ‘
niim edidfilè, libellurn quern ypognoftrcon prxihtiiula- j dicwjt hominem peccatum vitare non pofte quam illos
uit.Etquidamnoftrorum dicunt, non apr^fato yiro eufi- | qui cum louinidno afterunt hominem noti pofte peccarc:
demlibellum elfteditum;quod men%cium efte cito pro- j Vterque enim tollitarbitrij libertatem. Nos vero diefinus
bare potent ? qui iècündum liberum Auguftini quern in (hómit.em ftmper & peccare , & non peccare pofte ', vt j
Genefimcontra Manichieosedidrtacl finém vlqueperle- [fempernoslibericonfiteamureflearbitrij. In quibusbea-
gerit:vbidemonftratftipiamquxftionemcumaliis quin- J ti dobloris verbis, quod affirruat hominem ftmper pec-
que conftrarabiem Manichxorum edidilft: Ec propt|rea j carepofl^jmanifefte humanz infirmitaris eft. Quod au-
in retradationenihilinde commemorat,quia quxcumque- j tern affirmat hominem pofte aliorfum de prxdeftinatione dixerac,Ineodem libello cor- non peccare , hoc vere tjiuirigerevidetur.
Simili modoetiamquidam dicimusoèin-
duratione cordis Pharaonis libellum à beato Hieronymo
editum.Et noftrorum quitlam non ab eo,ftd ab alio quolibet
mendpft faélum. Quod etiam mendaciunr fbre
inuenietis , fi ftptimum decimum librum prarfa-
ti Hierönymiinlftiamlegeritis vbi mentionem, eiuiHem
libellifacit.
ni éft, ficut ipfe teftatur auxilij , evt pólfit cfle liberi hu-
mani arbitrij. Dixit etiam qüódam loco, idem beams
doétor : Liberi arbitrij nos condiditDeus,riec ad vitm-
tem , nec ad vitianeceftitate trahi mus, Älioquin vbi ne-
cefixtas, nec corona eft. Quae verba eius à Pélagio velut
contra grariam Dei oppofita beams Auguftinus in libro
dénatura & gratia: Itaexponit, & défendit dicens quod
aitÿfflemotato difotfii eflè presbytero : liberi arbitrij nos
condidit
De tfibus EpißoHs.
condidit Deus, nec ad virtutém , nec ad vitianeceftitate
trahimur : Alioquin vbi neceflltas née corona eft. Q^is
noriagnofeat , quisnontotocqrde fufeipiat , quis aliter
conditam humanam negeteflè nàturam J ftd in rede fûei-
endojfdeo nullum eftvinculum necellitatis, quia libertas
eft charitatis. Quod autem èx viciis naturæ, ndn ex con-
ditione naturæ, fît quædam peccandi neceflltas audiat homo
, atquevt eadem necellitas non fit diicat Deo dieere*.
Deneceptatibns meis educ me-'Sic namqud opitulante gratia
per Dominum noftrufnlefum Chriftum , & malaneceft
fitas rempuebitur , & libertas plena attribuetur. * Hæc
beatus Auguftinus. Quod autem h*er.cæteros , qdidtt
tanta quèftione diuinæ,fcilicetipræfcien%æ 8c prædeftina-
tionis apud eos'fcripfiflè memôrantur , etiam Amalarius
ponitii'r,& fandus îoannçsab eis ad icribendum compul-
fus eflè refertur, multuimmolefte & dolenteraccepimus,
vt Ecclefiaftici & prudentes viri tantam iniuram fibimeti*
pfis fecerinr*.vc Amalaiium de fidet ratione confièrent,
qui & ÿôrbls ôtlibris fis nièndaeiis 8c errotibus, & fanca-
fticisatque hæreticis dilputationibûs plenis omnes pene
âpud Franciam'Ecclefias , & nonnullas eriam aliatum re- ■ ... — .-j__ - rtmnt* ; vr non
073
temincidere:.---- .T..v , tam recuperare. Cum auttor omnium rerim &condit. r Deus na-
t urarum nullius ruim at que interit us eaufaßt,fed mùltorum orïgo
falutisI
n quibus vetbis primum h&refim & hæretrcos non
nominat,qui dé diuina prædeftinatione ita làpiunr,vt iiixta
audoritatém fcripturarum & iàndorum patrurri eam'ïn
vtramquepartem8celedorum, icilicet, & reproborùm
fidelitercredàntîvtStillos omhipbténs Déus niaghâ Bb-
ni tare fuaæternaliter prædeftinauerit ad gloriam : Et iftos
magna æquitàtç iüdieij fui prædeftihauerit pteriaiti. Et
ideo prorfus eftâdirtouendüs*, êcad^pietabs leuOcandù^ j
cpnfideràtionèmvnefub iftôrum përïânà V quW tam facile
hæreticos vbcat, (àri'dbs'potiïtp Éè Véilërâbilës pâtres
qui ira docuerunt & clefiniertlnt'damnarè irfüeniattir.
Quod autem dicit de illis i. <|ubs 'haftéÖtpss, pu At ; quiâ'dç
Deobono&fitftó tam'nequitér fentiunt, vt diçarït çi’ S
piædeftinationem facëre, qübd-nec hômo ad vitam præ-
deftinaks poifitin mortém incidererNecadrtiörieiti piæ-
deftinatus vllo modo poflît ad viraih ïecupefaië : Maiii-
Vfeftum eft nullo modo eflè mendaciui* ftd ccrtiftittiam •*"
ïLnara S S & î t f i S «qa* cormpit : vt non timem quam omnes fidèles ercflunt
un, ipfe de fide incetroeati quam omnia feripta eins fildm bomrasStgratiadinrnæprædeftmatioms fanât vt eï M
oproefstmottemipfinsdebnerint igneconfnmi, ne fnnpüci- quipttedeffinatilnnt adM W g S Ê B i g i qniqneduieosnmltümdibgete,&legèndoftequen- deremmortemætefflatn.HaiceniAperfenetant.ædlabu
tare dicuntur,ôo_r_u_mbleldiiUoneù &i iinnaanniiffeerr ooccccuubpaatreennttuutr,,&& dnatem.&fitmltafem»nbônoabeoaceeperuntquIraganit
perniCiôftfàllerentur,^c deciperenturtEt, quod maioris
éft igno'miniæ,atquèbpprobnj, Scbtüm illûad içribertdü
côpèllerent.QkfiCüt e* eius {criptis veriflïme coperimqs,
nec ipià-verba lcripturarum adhùc habet cognita» Et ita
quibufdâm' fantafticis adiuuentiombus 8c ertoriDiis ple^
nus eft , vt lion folum defidei veritate nullatenusconfu-
lendus ftd etiam cumipfisomni irriûoi* &defpedio-
ne dignii ftriptis fuis j nifi cor-rigefe & erftndare fotiineti
vel ficutdenvens fit miftràndus,velficut hæreticus anathe-*
matUTaenrtdiiàtS e.p iftdla quWæ non ad Ecclefiamf noftratnfrie d.^d
quendam amicum à venerabili Epiftopo ftripta eflPaiui-
tmenitu qsu àadn rteumm d neo qbtiias q vüidâîertiutür,ï ,pnoerntnincecnetfelànrii daimip u, tanpeocn velmla-.
Quæritur naitique in pi‘æftnti difccptatione,ficuc iam fre-
I quenter8Cmultipliciterfupra diximus, non illud, ytriim
impios Deus 8c iniquos prædeftinauerit ad ipfemimpie-
tatem &iniquitateim, id.eft, vt impij & iniqui eflèpt, &
aliud eifiî iiöli po'ftent : Qjiód nullus omninô moderrio
tempore dieere vel dixifle inuenitur. Qüod eft vtique itrï-
manis & dfteftabi Iis blafphemia , vt Deus fua prædeftinatione
qUafiauétot fit impietâtum, &C iniquîtatuin, ali-
quos impios & iniqiibs éftè coegeriç , fed illud potius
qùæritur vtrumbös quos veräciter oninino pr&fciuit,pro-
prio vitio impios 8t iniquos futürôS, 8c in liiis impietari-
busatqueiniquitatibils vlqüe ad mortem perfeueraturos
iufto îudicio prædeftinauerit æterno fupplicio punien-
dos. Auétor verb ipfius Epiftôlæreli&ahacfecundaquæ1
ftiorie, quæ in præft'ntiapud multos verlàtur j contra
dpiriipouretamti opnoitsi ufæs lilmerpniaiomn eorpni nadio hnoecm d ilraibgoitr,qatü o, dD8ce tuost buomnus
ÔC iuftüs hunquanïalicüi effe-potuerit caulà vel origo
Velaudor peccati & iniquîtatis; Qübd omne vt diétum eft
fidele# fideliter & indubitanter fàtentur.nüllâm tame g elle
diuinâm prædeftinationem ergaiuftam damnâtionem eb-
rumdern impiorum & iniq'üorum,& jantummpdo in patte
ele&orum eflè credendam , verbis præfati libélh,qüi
ypomnifticoH- dicitur aftirmare éonféndit. Vnde & quia
iple ante omnes qui modernb tempore fcïipfiflè rerérun-
tur,de hac re ftripiît eius fibi auéjiôritâtem fequj^ videfitur,
qui fimiliter dceadem diuina prædeftmatione lentiunt &
défDeincdita nnatm. queipfe fta9t iminv p ræ' ••f atione tip fiu.s epiftolæ i-
txdeharefiquamquid im depfadejHnatione Det inique condunty
errant. s, & alios in errorem mit;entes conuenitinièr nos vtdedilitatem,&
firmitatcmihbonoabèoacceperüntquirögauit
& rogac pro eis ne deficiat fides iplbrum ;■ ficift iple 'ad
beatum Petrum dicit \ Ergo auteni- tfy&üïfito teyrn^Hépcide
fides tïia. 'Et aïio loco Ëuangelij dè éiifiem ele<fti?fuis oicit:
Et tgO vitam atennw doei), & nonpefibutitih^atertium. . Qfiöd
autèm eadém diUina^rardeftinatiö hoe in reprobis agat,
:,Vtfead Deüm conuêrtendo > & inmeliuSCörnmuwndo
lfcmo eorum poftït ft ad vitam reeüperare qpafi omnipö-
tefts Deus qübd abfir fua pisedéftirlationé éis impöfüèrit
necelfi tacerti maleagèndi,&mfuis malis perfeuerandi,hbc
omninonullüs fidelium dicit : : qüiaSuétorém operam 8c
meritorüm itiklörum Deum ëflè nóp credit. QUbd ertim
ii^piüs & iniquus-malalua Cbrrigénd’di& diüinam miftri-
cordiamimplorandö recuperate ftpolfit ad yitam téftatüf
ipfe DominuSpeéErophetam dicens : Quodfi dUèrtcrit (e
mpiu ab im piet at e fua, &feceftt ludicium & ïufftiiam,£fè anf
mamfuamviuifitabit. Similiter & in eo q'uod addiditj quia
Deus nullius rüinaï atque iriteritüs cauf firjtiüHüs bimiino
fi^eliüm contradicit rQuia nemo Deum auftptem taimè
&pèrditionis impiorufn , ièd tantutrimo'do ruftai éötüm
damnatibnisdépühirionisauélörem crédit.] Talè eft
lud quod in initio ftatim Epiftblie ponit 8c dicit: ïra vt quidam
eorum pefditionisfuae eön^itofem luüih'alferailt au-
dfcörém dicentesrqapdficut hi qui praefcientia Dèlic prï->
déftinatione conupcati funtad pèreipiendam glóriüm x-
terh* vita:Ita& illi qtli ad‘*ternukintëritühi^kduil# pr*-*
deftinariöne Déiébgantiirriöi^bflè eüadèrëintérittini.
Quod vtique nemo dicit : QiviVbmries
pro luis impietatibus& .iniiJuitatifeu'V ii|fté p^übtéSinón
habent Deum atuftbrèm pérditiöhis'lui, qüiaïpfi füötóé-
rito perierurit: ftd tantum modö auddrem peënai «Scdató-
nacionis,quam iufte éxcepenint.Ita & qiipd aitt iiloS qdbs
pütat h*reticos dicete, quia illi qui ad ae tér liiitn i'ncedtdm
vadunt pradéftinationé Dei cpgantur ribp pofte • cuadere
interitum,nemobmiiino dicit: Quiaqiiod finpij a'd mtén-
tum vadunt proprium ipforuni' eft yitiuin , pon diiiinx
pt*deftinatibnisp^|piüdtcium:Neceadém Dei praedeftin^*
tibné coguntüt non pofte euadére,rftd luk p’pflèuérantifi
fima infqüitate qham t'Jlinqitêre nolUerunc; i inerito Co-
gufitür perireiftquituriiVéayemEpiftola/ Qüla hullo tho-
dö ille^ui cundta bóna creatiit, 8c lanabileS fecit hatioiièé
oéSistertarum, atquevulc omnes homines lalqos fieri &
ad agnirionemveritatis venire, aliqueih cogitinteriré. Et
hbC*omnino Veruirieft quiahemini Deusimpqnic hecefli-*
tatem pereundi, ficijfc nemini imponit necêftitatem male
nus,altos commit inter vraeai- migkewndsi*: vAn- ulqtulqué enim fi^l^ i au<ftor ef^t i ntflqtëuitatis ftis,
pUfcutumconfiuremMcoMincendu.n errorem eorum qwutun n<*i
nm f^^u> d> JCh J , , d y i u m pr^eft.qàiolnmtutnhominem facqt peccate, quomo