N
AU. 6,&7
Aft.p.
B
quodalieni dcindigni dlandta religionis traternitate(ve
nicu liv el mancipia lepræbendojdiabolo) in quibus dia-°
bölaSperfeqaitur fan aö s , & diuerfis dilacerat poenis. Et
eos crudeliiis 8e quàmmaximèper(ëquuntur,qui edrum
impiaconforrio derelitfto, ad Chrifti tonfugiunt fidem :
Siçut fa&um eftà ludæis in Stephano, & in P au lo , vcl in
omnibui ApoftolisChrilli. Contra quosfilÿ matris Synz-
gogæ.ftridfcô pugnadecunt mncroivj : Et ficut de magno
viro Iuftino Philolopho hiftoriä refert fa&um, qui ex fua
vaniffima ad verarri phiibiophiamGhrilti dum epnuer-
titur, & conuerfus cum fandfcareligione contra Gentiles
& quöfdana fikós Matris Philofophós redarguit blafphe-
mantesieallidé ih lèc'rpto yocatus, ab eis magiftris inter-
fedus eft. Contra quem vtiquejïlg matris, impiæ reljgionis,
Meminit !
huius D. ,
Hiçro. là-
tis liono- .
rificè in
ib. de Ec-
cleùerî* •
ptoribus.
Scd quod
hic Apo -
morte Iu-
ftini, pu-
gnaccum |
Adis fin-
i.mar-,
tyrii eius,,
qusrcum I
publice a j
iiidice pro
Chrifti .fide
inter-;
fettum
proaunt.
I ■ [».Cflr.xr.fs
Philoio- '
phi* ex« 1
ercitio, no
parum in-
tciligcnri*
'adquiritur
in diuinis '
liter is.
jAftutia I
lecularis. i
Doftoru
Ecclefis,
Armatura
cùmantiquamdoétritiamfdelèruiflèt, vfqu.e ad ïàn-
guinem pughauerunt. Ho c & mülritudo Martyrüm ,a
Slijs Mafris fuæ jkrpcffa prpbärttr»lecu'ndumdomini dictum,
frddei,in<\aityfraterframin in Sham äiy
tem- vineam dicit-fe non cufbodille ; quöniam CQghquit
cam Domini non elle, eo quôd non fufeeperit Chriftum :
Matrem verojjön denegat, dë qua na tuse ft, Gentem,
qiiohiam maxima laus eft , deincredula ftirpe Chriftum
negante,prædieatorem Chrifti egre(Timv. Nam ifi Iudaeus
cfti'non negatSynagpgam matrem,vnde Patriàrçhæ,yp-
de Prophetæ,vnde Apbftolifunt procreati. De,qua ma-
I tré rnagnus fe in v ita , faCerdotalisproles PauluSextollit,
dum pbgnat contra filif)s Matris, dicèndo : Hebrat [tint, ér
ér ego,ifraelitàfunt,& ego fernen Abrahaftnt, & ego. Si veto
genrilisdo£toreft,nort negatphilofophianfmatrem »per
I quam hätös.vel adoieuitinfapiènriahuius rnundi. Cfiîùs
exérçitio,non parum inrelligenriæ adqüiritur in diui-
! nis apicibus, qiioffiodô mal.i do&ores ,gentilc£,Ipdæi, I vel hærëtici impugnatores Ecclefiæ , luis tiëriGulislàu-
ciantufc Coriufenit eriira armàtùm- Cu&odem äntjquis I rapieritiçarmis cum quibus propriam vineam euftodibat,
' ad DominiVineam trarifmigtace, quatenüsretöhante yi-,
tæimmaculatæflagello, &{plendente rermbfiis iatcplo,
illilàm poffit omni parte prædidam redæ fidei vineam
euftodirë. Ôùplicia enimfapicntiæ arma, Ç u ftod ÿM e«
rieeèfîaria fuut» huiçprîecipuè qui fiiam diruit & a ^ p p -
iiiirii vineàtii cohuerfus rirànfiuit : Sandæ feilicet con-
uerfationiséxerbplâi & lanædo^rinae/ermôries* fimul-
qde àftutiaferpëntirià & Sedukris ad fimplicem fanâjta-
tis candorerii (piritalis columbië,per qfiam * rationem de
arcahié rebus reddendo quærehtibus & patienter injurias
fuftin'endo,malos poffit reuincere impugrtatoces< Cùm
ergo fuèrit vtril^ue armatus doiftor piébis D e i , diuinq-
rum apicüm,& mundariteaftüttó fapientia.vidi, ppft pu-
gnamneëefle eftvtcadant impugnatores Ecclefiæ, ficut
per Apoftolös fæpenümero in altercatione fidèi fa âum
probatuir. Iftivtique qui fuaifii & nöri Dei vineam éu-
ftodiunt docendoy mbx vinëuntur proculdubio vt in-
choauerint pugriam , quia proprijs viribus confiduiit.
Ille autetii qui traditam fibi a philolophis vel autoribqs
hærericôxum vineam dereliquiti & ad veram Çlirifti vi-
neam tranfmigràuit cuftodiendàm,- ipfe Dominus
Chriftusimpughanteseumexpugnat: cui -,
eft honor & imperium in
fiecula fæculo-
runii ®
F I N I S L l Ë f t t M l M l .
<0§(’.')ê€*
C O M M E N T A R I O -
R V M A P O N 1I I X C A N T 1C A
.. C a n t i c . o r v m
l i b e r s e . c r i i p r s .
N d ic a niihiquern dihgitanimamea, vbipa-
fcae, vbi cubes inmeridie, vevagari incipiam per
_ gregesfodalium titcrum. Poftimpugnationcm
2 &pi-Rlia,poft multorum iaboium defuda-
tionem ', prolongafle a fc quericur Chii-
ftum,vtp.os doccamtjp quanto dfTidcrio quantifque la.
crymis, poft impngnationein vitiqmm,poft dxinonum
piignas,debeamusemcndara,& bona vita qusrei e Deura
vt nobis adiurorio fuo iter oflendat, quibus adtiombus
fuffultiad confortidm eatum animarum perueniae pqffi-
mus,quas ipfe Domihus pafeit, quas ipfe accubate facit,
cum quibusipie prxieps eft iemper: qinbus opinor nui-
iamiamlupotum dxmonum fubreptionem noccre,quas
credo milli vitio carnali ftibcumbere, nee aiiquq conta.
.gioaddiftaspeccati.De quibus ipfeDominusin Euange-
\lio<iicit,0ucsmtt¥pcctunieamaudiunt,&ftfau Um do i/Iit.Et qux fint iftx Dei dufeesq:u tuanintu nre.mceef,&laeri(x'o,
tamfa;t?,tamque atnabi|es,quas lion Angelis,non Arch-
angflis dtedit pafeen^as*, fed ipfe Dominuspafcat eas,
beatus Pauluseuidenter often dir. Qui dum in OmliDo-
miiiicb, prxeeptis fuis fingulas otdinated ouesi'fuq conft-
ftere locoihoc elt,qaid vxor viro debt at, quid vit mulie-
ri.quid pater filio, 3pld filiuspatti, quid frater fiatrijquid
Iferpusdomino, quid dominus ieruo;: ybj veto ventum
eft ad iujpradiAas peculjaresquas |n claro metidiano bjb
mipeipreaecubantescuftodit,n]hil.fibi.fuperillis dicit .in
I SSWHBS > dicendo: De virgiml/tis
autemDommpraeptumwnideojonfitium dequdjithtfmibr-
iidm coiifecutHe : De quibus in alio loco dick, dutem
Cbriaiftot,Cdrnemfudmamcbrijlo,cmcifixeruiie,^cum vitijs
&.coUcuptfccn$sfmMubct ergo Dominus^ofterChtiftus,
animas nimia ftbi chatitate coniundtas quas in claro in»
telligentix vcldile^ipbijgx meridianqlumine ftmpet
conleruat, quxperinnocehtiam& manfuetudinem^Tua
pradift^: integritati's, yei rolcrri vigilantip in igjjtaiidis
teftimonijs eius,flagrantes amore diuino iuertint,& quas
nWli'?1 1 bacu|bproprid tegit, fed % biachipponftrin-
gcrcaclinu portare, Prdphetarumoreprpbatur. Inqui-
bias EfaUs, Etce, ait, Dominus cumjortttudineveniet, jicu t pd~
jtorgregem fuuihpdCeee,in im b io fuo amgregdbit denes, & in find
fuo leuabji, fatds ipfe pqrtdbit. Quas animas ego confi-
denter ip iilis intelbgi dicpqpi vcri phdofophi cceleftes
effeaijtejliriijuentes Mundiim enm delicijs & faUaciis &
pelropis luis,&hcremihabitarioneni aulis regalibus prx»
fu(e^in£; potius^ligentes cum beftijs & fxuiffimis.dra-
conibusin deieirisjquam cumncquiilSmis fiomihibus in
«tobus h a b ita re& nimium fumptjiofa ilia impendia
«dbop ,^ruifmte(nqdmitubrn,s.v oennetrearr Juasdid viunicirtsfo psulalmhgeundtaretisi rcerrumdionraenir.
WM ,am tem pVoerl eimn aStwittiian op (Sind iesf&t,a iqnuitxiov lcurmed rueiditeagtiesr luunxt.'
m^liecuieprIuinnxtcboonmcetapttiasc,vueluifieai ecnotridxiLs eiigiii,s- dvifuqiiniex apdarfacturoid,riea--
nuip,hpcefti vfque adpSrfeaumxtatis tempus. Nun.
« ilium lilpralcriptum cibdm qui in tempore iuuen-
tutis.ardentiffimp defiddrip & minus mundailb ,in men-
tisreceflureeonditusei| j.legendo jin cldro ihtelligeiitia
iijms meadianoque lutnine recubantes(jd eft, requieC
tenre.s)ab^rnnibusimmnndis cogitationilius, prxfeiit,
Domino Ciinfto confoilantar. Vbi nuilus turbidarUii
•cogtarlymiinclamp!:, nulliusdeflderio diftentatur ,ad
nqibtcerriuj miD enaunllual icaofnnbfinrcppi;tficoe,n ntiual lBapanerfuceangdatiito c oecrtuulmor iitmer
minum cUiiftitiirum.ii; fed,folaibi pas ibfttti*, jbi lb
.lumjlentium.) .culettsiaftitix'requiefeit, vbi Domin
-__i— R pvjeftn-
Cant. tat i.i.
F
loan.ie «.
I.Cor.. 7.1
G
Gal.j.d.
*[*>*•■ (
H
"fculunii [chrifti ^
•SdDgumis
iiifcipit f
Aaima.
c
Dint. 4. Matt. 21. d
han.d.d,
i.Cor. in.
Nupti* ï
Sacerdoti*
bus beae-
dicuntur.
præleritë j nihil âliud'præter diuinos apices motu labio- ,
rum ruminando.imbuuntur. In quibus dulciffimis pa-'
rciiis'ihqiiorplendoremeridian0 ,ihquovmbraculo re-
firigerij,poft præliailleccbrofaviriorumipoft muhimödas
daemonumpugnaSi poft malorum hominum perfecutio-
nesj'defiderac le deduci Ecclefi^ttphis duqtexat, qui ab
hacgloria procul funt, dicendo, Indicamihi quern diligit,anima
meayybipafcaSyvbi cubes in méridienne vagart incipiam per greif,
-£W/ô<fo/i«f»fHor#J».pocemurigitutnunc'quemadmodum
miles, quàm diu in acie confticutus ftriäo mucronede-
certat,nec cubile recubàndi fécurè, nec cum rege mifeerc
collpquiailli conceditur ; It a & anima, quam diu impuÿ
gnatur itimulis variarum tentationum ,quamdiucalum-
niofis litibus inciu^àtur,qudm diu blafphemijs plena hæ-"
teticorum vel gentilium çoncertariorië defudat, qua diu
incenciqis deli derijs agi tat 11 r,quam diu corporis m örtern
pro iuftitia illatam expauefcit, quam diu non concuplfcit
dijfolui & ejfecum Cbnjto^ad lu p rad icta pafeu a &pecùliare
meridiauumcubile, perfpicuum in tellige n tiæ lumen^vbi
vberibus; inhiando prælence Domino, 1er mo eius virtu*
tern faporis oftendit)peruenire non poterit. Videifaque
ordiném huius carminis, quod vt nubunt lponfie, cecimt
Spiritusfandtus.In quo facraraento docemur, non nobis
hoc tdntùm fuffiçere^d vitamæternain obtinédam quod
baptifmateà fordibus præuijs peccatorum delpti, quod
ofculum Chrifti per Corporis eius & Sanguinis guftum
anima noftra fufeepit, quôdin cellaria noritiæScripturæ
diuinæ introduira eft,quod dire6Honemfidei(vt Apoflo-
li tradiderunc) rennetinconcullâm,ni(i lèmper eaquæ o-
perata eft mala poftponat,& in hiand o ad ea quæ ne cd um
perfeéta fun tjpetendo^uærendojpulfando, totis viribus
extëndâtur. Non enim vult alium quenquam loci um
amoris Deus in anima hominis : Sedin totavirtucc eius,
in toto corde,dt in totis vifeenbus eius.folus obeinere de-
fiderat principatum. dein trino opere eius, cogitatione,
verbojiadluque, folus difcurrcre deleäatur, heut trino
myfteripleinDecalogo diligi. Dicendo enirn, DiligesDominum
Deum tuum in toto cordetuo, cogitationem fibi hominis,
velutpalatiumintitulauit: Dicendo, & in tota anima
tua, lêrmones fibi eius fingùlarem laudem lacrauit. de
quadiciturinProphëta , Ego Dominus, laudem meam alten
mon dabo,&.nec laudem méam fculptihbus,quæ fola vtique fer-
monis ob tine t pöteftatem. Dicendo vero, In tota virtute,
quis ignotet cfoeram hominis nom inalle, quam pro fua
Voluntatefibivultlèmpertotam impendi, lîcut ipfe aie
in Euangclio •" Operamini opus quod nonpérit. Dequoitidem
Apoftolus commonuit: Qutcquid agitu(mquk)fiue mandu-
cetitpfiuebtbatis,fiue aliud quid faciatis, omnia in nomme Domini
faute. Quod il omnia in noitiine eius iufià funt fieri, nulla
dereliquit opera,quæ non in eius nomine faciat : Imo
de ideo nuptiæ etiam à làcerdocibus Chrifti benedicun-
tur,de fine macula thorus, Lege diuina, pudicorum con-
iugum.à Solomonelaudatur. Qui ergo vt iuffiim eft,I» ioto corde,in tota anima,&in iota virtute dtligit D eum n u llum
in fe officium membrorum vacans relinquitpeccaco,
nullum iræ>nullum cupiditari,nullum mendacio, nullum
ccnodoxiæ, nullum libidini, praoccupauit enim totum
habitaculum mentis fuædatilumaDeidilcdione, de ope-
râte diabolo multasobftaculorum formas, propter Crea-
torem totis viribus calcando tranleendit: de nihil tam bo-
numin haevita, nihilqueiucundiusducit,nili Deo foli
indefinenter coniungi ficut dicebäfPropheta, Mihiautem
adbarere Deo bonum eft,ponerem Domino Deojpem meam.Ybi i-
gitur hæc omnia , pperata à periëtfta anima fuerint, de a-
mori Chrifti nulla dile&io huius mundi fuericantepofi-
ta,tunc magna fiduciaöcardentiffimum deiiderium naf-
çitur inquirendi èk etiam qua: funt occulta: de.habitante
inreceflu mentis fuæSpiritu fanâo, qui omniaferutaturfe-
cundùm Apoltolum ,alijsproeuldubio inuila de inaudi-
ta, quæ adepta[ eftperfe^à anima, reuelauit 1 cuius vox
præiènti introducitur loco: lndicamtin quern dtligit anima
mèa,vbipafcas,vbi cubes inmeridie, ne forte ettagari incipiam poft
gregesfodaltum tuorum. Sicut ergo oues line paftore, 6e fine
bono paltore fubfiftere minime pofliint : ita docuit
præfenti loco , animam fine notitia retftae fidcifin qua
Creator nofter,in qùaæterna Trinitàs probatur confifte
re)8e fine adiutorio diuinæ procedtipnii^ nec vitam æter-
nam adipifçi,necàDiabolimorlibus liberàri.Hçcprociil-
dubiè pàfcua, Sponlà.,defiderac adipifei, quæ in Domini
noftri lëfu Chrifti incarnationeqftenlà fuut, vbi ereden-,
cium animæ pafeuntur fioribus, -vernante campo dukif
lima Euangelica dodhina ^ficut prophetacum eft per E-
zêchklem,Dominoipfci^ieentc;^-Ego requiram Ouesmeas,
& congregaboeasdecunélù monttbus& non erunt vitra in de-
pr&datiohem befiiarum,&egopafcameas, &ego accubare eas fa-
ciam,&feruus meusDauidpafceteas iuftitia &doârina. Vbi v-
naquæque anima,pro capacitateienfus lui, quanta volue-
rit pàfcua miri làporis,currendb decerpit. Vbi poft arden-
tisneqiiitiæSôlis ællus, fùb tegmine defenfionis CruciÇi
in perqiicuo intelligeïitiælurnine,Dei hominilqüe focicr
care,agnitoredemptionismyfterio,d diaboli impetu, qui
fblus menritur,derenditur. Manifefta^ta) eft autein omni
terræ, vbi paicua fanæ dodtrinæ A poftölorum principi
reuelata eft Petro i dum interrogânte Chrifto refpbndet :
TuesCbrifiusfiliusDeiviui, qui inhunemundum venißi. Ecce
quomodo oues aliquando ad vocem veri Paftoris, pafeu a
vicæ æternæin Petro-inueniurit;de idéÔ Petrustantislau-
dibus coronatur,cùm ei dicitur, Beatus es Simon Bariona,
quia non reuelauit ttbi car0 &fanguis, fed Jpiritus Battis met qui
in ccelisefl: quia ita ore eius, reuelante Spiritu (ànâo ,<glo-
riola paicua,de requiei lèmpiternæ vicæ cubilia, Ecclefiæ
indicatafunt, v t iàm non vitra per%ialos de aliénas gre-
ges vel paftôrés.yagetur, eà quod miram fencentiam pro-
tuleri t refp o nden d o, quæ nullius nifi folius no titiæ erant
indiuiduæ Trinitatis. Etenim hiceuidenrer cocternæPer-
fonæ monftrantur, qui venit, à quo venit, de quid reiieia-
uerit Petr®.Nam ficut terra,Solis calore de pluuia, paicua
iumentis vidtumque Hbminibus germinare ad vitam prç-
fentem probatur Ætadc Dei Filius in aduentuluo , mani-
feftando clementilfimàm Trinitarém vitam dédilfe àni-
mabus ereden tibus comprobatur : fient ipfe Chriftus ait : Bâter quos dedifiimibi,dedi illis vitam aternam. Et quæ fit vira
quam dédit,in lèquentibus declarauit: Vt cognofcant, in-
quir,re verum & viuum Deum ér quem mififii lefiun Cbrißum.
Iftapafcua non videt anima , nifi quæ veftigia Pétri, cre-
dendo de confitendo fuerit prokquiira. Ifta pafeua notl :
videt Iudæus,neque gentilis, neque omnis hærericus,qui
non lèquunturpaftorem quem prineepsPaftorum Ghri±
ftùs Mundo vicariùm dereliquit,dicendo: Si amasme,pafce
oues me Ab. Omnis-namque anima quæ non humiliter pete-
do,quærendo,pullando, hæc fæpe diefta inuenerît pafeua',
& iunfta non fuerit Dominico Gregi, foris caulam reétæ
hdeiexclufa aberrans, vbicunqu% audierit vocemfalfo-
rum Paftorum paffim difeurnt, ita vt modà ad vnum gre-
gem philofophiæ dogmatis auditorum iungatur,nunc ad
alium: qui innumerabiliurn peruerforum dogmatum in-
uenrores magifterio dæmonum extiteruntiqui cùm boni
ereati eflènt à Gonditore » proprio libertàcis âîbitrio in
malitiam tyranmdis funt conuerfi, de contra falutem hominum
quotidièinllammantur.Idéoqj Prophetis docen-
tibusifallos vt pellant Prophe tas qui contraria mencjren-
tur,dc ea quæ hominibus mortem ^erpetuam generarentj
quærehtibus per inlitam fibi rationem naturç p hilofopltis
Creat6rem,innumerabiles fecuti funt inter eos, 6e nænias
verborumimmilèrunc,%epro fummo bono,id eft, fum-
mo Deo quem quærere conabantur, cor eos blalpherriias
docuetiirir,quotgregesphilofoph«æ repereruntin Mund
o . Veniente aurem vero paftore Chrifto qui perdicum
quæreret,ægroturhlaiTaret,coiÂ:aâumalligafëti ijdem
hærericorum aurores, ad iugulax>dasanimas fe præpara-
uerun t : quorumdoârina, diuerfi grégès animarum,fiik
diuerforum Paftorum màhu , propria voluntate redadti
func.Qui dum fine angeli refugæiauffi cemerario Chriftos
fe facere præfumplèrunt: qui, Chrifto per Apoftolos animas
ad paradilî mon tem vocante jid eïtji adnoticiamquo-
modd debeat incelligi coæternaporétia Trinitatis arma-
tis quodammodô hæreticprum verbis, velinaniphilofo-
phia Gentiliunjiih inférai Fouejun retrahunt per moinen'
ta. Q u od pericuîutn metuens, Sponfa ne ineufrac i preca-
tur fibi gregem Eleftorum^vbi pafcacur làqa d oâ rinàj
F>
D.Pecrus
Apoftolo-
Ptiôr
Oues ali-
qaando
stnnæ
fcïïfa
Pecro in-
ueniunc.
Per ion* S.
Trimucis,
coatcrn*.
P«ru* Ghrifli
vicarius.
Ioan.ujf.
E/a.6i.a.