Rom. j.
. huéuHju
X Ptofp.
1 l i b i o î - d c
, tcinpl.c.z.
Luc.x2.14
, Eed 19-9-i
- Prou. 16.18
Pfal.ï}7 .6,
d Profp.dif-
cepcant.
e Hucufq;
xPiolp.
G r e g .Liji
' lob cap. 7.
Luç.18. 14
Pmf.lf.33.
C
: p/ïi/.i J7.0
■ , SS .iGmr ieleg q,I u. it
Ip 32. Moral,
f lbid.cap.7.
Profp.
a Hic ex
J Profp.iib'.j.
vitæcon-,
t, tempi, c. 10.
bProfp.ani
ma vitioiû,
naliûdcle-
âatipnum,
. labes mo-
n^ppè.
elt omnium mal or um caufiu Hi ne eft,quod idem primus
homojfuperbi ipiritus elatione corrupt u s , omnem pofte -
ritatem fuam,quæ in illo radicaliter fuit, neceffitate corruptions
I ac mortalitatis addixic. De quo dicic Apoftolus:
Pervnum hominem peccaturn 'mtrauit in mundüm, & perpecca-
tum mors, & ita in omnes hominespertranßuitä. Superba voluntas,
fat k Dei præcepta contemni, Sc ex Angelis dæmo-
nes fecit.
Greg.efiinm.C margine Greg.qui tarnen longe aMter de fupetbia libro 34-
Moral, in lob.cap'18.
Quaproptet audiant fuperbi: quia funt omnia tranfito-
ria,quæambiuntur,&æterna,quæperdu»tur. EtflludiO-
mnis qmfeexaltatjmmiliabitur. Et herum rQuidßtperbitterra,
& f inis?Et 1 llud:Ante ruinam,exalrabiturßirttus. Et: Deus a lu
h longecognofctt.De eorum quoque capice diabolo feriptum
citlp fi eil rexfitper omnesfiliosfiiperbia.
b lain nunevideamus, quibus indiciis poflit fuperbia
deprebendi. Vndc,paul®poft fequitunHabitus quoqj Sc
inceflùs pedum fuperbos oftédurm quotum creótaceruix,
facies terua,truces oeuli, & iermo terribilis, nudam fiiper-
biam clamant ;hum ana iura, diuinaqj cöfunduntihonorib.
incumefcuut, aliéna rapiunt> & ièipfos fuperbiæ corrupti
morbo nó capiunt. Eft enim & occulta fiiperbia/quæ pro-
fiçientesaliquantuiü occulte captiuatiquos inprofundum
malorum fraud 11 len ta dominacione præcipitat: & n e vn -
quam ppffint cexfurgere,iug^tercalcat,JInde eft, quod hi,
quosfiipé bæ metis tabes purulcntaconuperk, fèniorum
fuorum non obferuant imperata,fèd iudicant. De fuis ne-
gligentiiv obiurgati,autrepeUant^ut murmurant, dè loco
. iupciiori d deceptant, præfcrri ie meliorib u s atfedtan t,fuas
".feuten rijjtë procracker iabfcant, non fèrpant in obiéquio re-
uetentiam.Hæc fu n t fuperbice, t u moris indiciaxjuib.Deus
otfendituriiSc hismalis diabolus paftus exultâtê.
Deremediofitperb'ue.
c â p V t u i . 1
HVmilitasvirtutüm omnium mater, pénitüs conterit
fup er biam, quemadmodum feriptu ça teftatur : Omnis
quiße humiliât,exababiturn Et: Gloriampraceditbumilitas. Ed
iterum; Adquemreß'hiam,nißadhumikm, &quietum, &trè-
mentemfepmonesmeos.Ez;Dem humiliarefiicit.: Vnde G regorius
inquis:Dk<*f«r ergohumilibus,quia damfe deiietunt, ad Dei
fwilitudinemafiendunt.Ev,qu,dbttmilitaiefubUmus?qttadum
fi in ïmadeprïmit, auctor ifuo mancntißuperfttmma coniungitur.
L Efi tam eu âliud, ’ quod in eis debeat eau te p enfàri, quia fie -
pe quidam hum liratis detipiunturipe. ie. Quidamyeró
elaiionisluæignoramiafaJluntur: idcirco oportet omnes
fohcitoseiie, vt maculæ iùperbiæ imbribusjacrymârû de-
leÄntur^&coutritio cordis,<St humilisipkitus omnem fo-
^mitemyidptum exdudac&qui pro.'fimislçfîonemintiilit,
véniæ iàtisfàdkipnereconcilietjrapinampaUpérum miièri-
eoidialafgitatis dilua t:piiqvquibus iniufte abftulit,fi quid
pqteft, milèricorditerred^ : &iniùpereleemoiÿnarum
trudfcus minime negligattaliifq; bonis operibus vitamfuam
cprrigehdô appd Domini mifeçiçordiâ ftudioftLperquiràt:
ficuçlcriptum ef^Miferereanima tuaplacens Deo. Idcirco té-
poris menfuram ih agenda ,poenitentia pro vnoqucmjcri-
mine non præfigunt Cqnones,fed magisinarbitrioantifti-
tis relinquendum ftatuunt.Q^iaapudDominum non tam
valecmenfura temporis, quam doloris,nec abftiucntia ran-
tum cibor um,quam mor rifi catio vi tiorum.
De vitio inunis gloria.
C 'A P V T IV .
I Nanis namq; gloria deüidtum cor quafî ex ratione Holet
exhortari^um dicic:Debesmaiotaappetère, vt qtiapo-
teftatevoluerismultos excedere, eo etiam valeas & pluri-
busprodeftè/ Sedicripcura c contra fignum vanitatiso-
ftendiedieem:
a E ften im vanitas inflata quædam c ir ca deledtationes
varias animilangu entisaffe#iQ,po tieh d i hono ris au id afi-
m u l & n e ic ia,mo tb o excellentiæ inanisafflata, caua, moïr-
b ida,turbulenta,animorum leu ium d om in a , malefunda-
tis omnibus b landa j repugnanrib. fum e a , capiendis ièdu-
(ftoria, captis în u id a : iimula tio quædam vircucü b, appeti-.
tio digriitàtûmidulcis milèrii>amaraperfèâis;cùîfcruiuht
tumidhfub quaiacenc elati:qui fe de operibtis, ôùoïum fi-
b ï confcii ho fiiht,tufpiteiriäÄat, qui le ab 6mrii&üspr*di-
cari per nefes affeâant/Qtti lànâos viros fui c deprecatio-
nedepredant:His, & fîmilib.dèlinitos vanitas premit,ftec
eos morbu)n fîium fèntire,aut ad miedicum venire pemiit-
tic.Etqùid eft,àd medicumvenire,niß infirmum fùas infîf-
mitates cognofcerè? tantumque eos ardör humanæ laudis
inflammat, Ytlàborioiàoperâ,quæ populus admirétur,&
vqùibus fama diffunditurjnhe lîbbre fîiicipiànt,'& libenter
exerceant. Inde eft,quod ieiunare, abftinere,tfij*ilare,Ed-
clefiam frequentare,vel pfcllërè,cum hçc omnia iînelabo-
re non fkciant,etia cum deleiftariotie fadunr»yt* ab hortii-
riibùs,quibiis placere non Deo,defiderant,videâhtur. Vn-
*&€Veritas oxtiAmen dico vobisjcteperünt mtnedemfitam.
De remedioinanisgloria.
/ C À P V T V.
APottofiça fenjten tia in medio eft proferenda,qua dici-
uiriQuid enim h*bes>quod non 4uepißi:etfiMcepifliyt quid
gloriaris, quafi nonacceperis | Huius enim morbi eft medicina
falutis,recordatio diuinæ boniratis,per quam omnia bona
nobis collara funt,quæ habere videmur.Etura Sc p erpetua
iplius Dei caritas, in cuius laudem omniaagere debemus,
quidqUid boniinhocieculo Operemup &cnagis dchdera-
re,à Deolaudariin die retriburionis seternæ, quam ab horn
ine mortal i qu o lib e yn huius tran (ï toriæ vitae.Hoç auo-
que inanis gloriæ vitium,vt iam diximus lacrymarumneti-
buseftabolendum, cum ceterorutn aftib. bonorum ope-
rum.Quia in cundds,quæagimus,neceffè eft, v t confiae-
ratio propriæ infirmitatis deprimatuie hçc ante 6cculri ar-
bitti oculos tumor vanælaudis exftinguat.
. ^ De vitio Inuida&i M M ÿ M I
.7 G A P V T V I . Jw.
T Nuidiaquoq-, deuidum cor quafi ex rarione /blet exhor-
A tari,cum dich;In quo illo , vel illo minor es ? cut ergo eis
vel æqualis, vel iuperiQrnô esPquanta vales, «piæ illi no Valent?
NÔ ergo ribi, vtiuperiores efle,auteriam Squales debent.
^ Apoftolica aduarfiis hoc elamat iententia : Innidia
fiquidem diaboli mors ihtrauit in örbem terrariim.
* Inuidus cerce, quialienum bonum,fiium fecitfnuidc-
do fupplicium-.nulla^ideturad inuidendum éôcupilcentia
prouocari, iêd ranmm iupcrbiæ morbo vexari: quo fibiiu-
giter ingeniifdt meIiorem,cuiinuidet ,anteferri. A c per
hoc iequitur diuinum munusin homine:cumpotius ama-
ri homo debeatprofui meritiiamftitate.Tantofi enim inuidus
habet iu fta poena tortores', quâtos inuidiofus habuèrit
laudatores. N ihil inïelicius poreft elle inuidiâ-qaæ alienis
torqüetiK bonis. Vnde igitur bonus proficit, indeinuidfis
contabefcit. Innidialenium çnorder,pedius vrit, mentcih
affligit.Quiautera inuider,diabolo fimilis eifcquiperinui-
diam fiominem de Paradifi felicitate deieçit.
Quantum eis bdnum corrunipat iriuidia milèrabiliter
eft intuehdui#; cum qùidquid boni fieri, vel dici à ianâis
audierint, vel omnino non éredunt ; aut re« bène geftas in
malum male interpretandq cônuertùnt. Omne malum,
quocfdeillismendax faraaiadauerit,ftatimtanquam fi jpfi
vidérint.cfedunt.
Et dum liûéremà corde non p «)ii ciunt, ad apertas ope-
rum neqüitias deuoluuntur, quia à fe incipit omnis traéfca-
tus malUSj&priüfquaiTi^oceatalter^ipfefîbiparatexitium.
Nam que exhoc v.itiq oriünàii; Homiddia. . Nifi enim Gain
inùidïlïet,àccê|jtâm fratns hpftiam,minime per uéniilàt ad
exftinguendam vitam . m
V : ' De renicclio itiuidia. @
C A P. V T V I I . . .. . •
APoftoliis terribiliçer c^xyr^inût\ir,éieensi^oditfra-
tremfuum,bomicida efi:é",qui mutikt fratnfiîo, m icnebris
eSl,& in téiiebrisambulat. Vnde li huie vitio valenter refifte-
te cupimûs, catitatem Deb exhibéamus, & jproximô, dè
corde puro,& coniciemia bona,*": fide non fifta facile.
peccatprefiftimus, fibönis oirifiibusàbüiidamus; iecüli
hlanci
AorP.(ÿ
Compaq.
tione.
Hucufo- I
■ Motu.n j
ï.Sor.4.j
m F
■ g
Sap. z.14
c i r a t S . G i t -
gox.l.j.MO:,
lob jap. $u I
d e i n u i d i i
p u l c h e t r i -
n w d i f l c i é s . ;
P r o l p e r .
? . H s c e x
P r o l p .I i b .
P i o f p c r ,
bßndimenta contemnimus omnia, quaedifficiliaiunt
Kuinänae fragilitativvel afpera, qtiam cum dik'dfcionepern-
cirtius fih«cpr*eeptadi!e6tipnis.euftodimus. t
Ättatnen ordinemdiledtionis illi peruerttint,iiecmodu
dlligeridi c\iftodiunt:qui aut mundum, qui co^mnendus
eft.dili^unnaut corpora fiiaminus diligendajdiligüqt^aut
p'roximos non fieprfe ipibs i;aiit D eum plus quam ftipfos
forte nöri diligunt. Proxinfosautem tune diligimus, licut
nös'finoptopteraliquasVtilitätesnoftraSj'ndppopterlperata
beneficia | velaccept^: fed ptopter hqc tan:iTm,quod'
iunr natura noftraEpartiLipesjdiligamus. (^japropterli^c
eft proxirnitotadiletftio, vtbbnumjqribd’tibitehferfi vis,
velis öcprorii-nö.Pbteft itaqvhbmo;aiterius'b'ömim,fuum
facere,dumamatinalio,quod ipfenoafacit. |
Hiltc eegopenfent inuidi,caritasquancavirqiHseft;qUi?
alienilabdts operandltrafine laborefecit.Dicendum ita-
que eft inuidis;; quia dumi^aliuofe miniineduftodiunt,in
äntiquauiverrutihQftisnequitiadeiTierguricör.Igiturfum^
mopereeftvigiiaiT^um,vt'hdcvitiumradicitusäcord:bus
citius euellatur^ac bonis c^eribus^t prxßrjptünf eft.cnm
& cpfÖfidie pro illo
exoret^qüemoderat,eiqire qfficiä eari tativ exhi beat,ac rie-
deffit'atibuF,fivaluerit;fre^uen^ cui'cuihnon
amadit,minus diligcndbcxhib uit.
De vitio ira.
- C A P V T V I 11-.
iKa etiam deuitftum cor quafi exfationeibletexhortari,
, cum dictt : qu£eerga-te aguntur, asquahimiterfefrinon
p oC in t; h^cimopatientertolerare.peccatiim eft quiaifi
nqn eis cum magna exafperatione reiiftitur,contra tedein-r
ceps,fine meniura cumulantur.
Apoftolica contia h.ee relpondet fententia: Sol non oc--
cidacftiperiracuiidiarn veftram.Vnde, & seritas diciqQuia
omnis,qui iraftitur frätri (uo, reus crit iudicio.Etdi nön di-
mileritis vnufquilquefratrifuo,decordibusveftrii,tiecPa-‘
teryeftercceleUis dimitteevobis delidta veftra;Nam fi iraf-
effesnon eft,aucdicdte racha, aut fatufe: multo minus eftii-
cipim, tenerealiq.uidagimo^, vt in odiumindignatiocoiK
i^ertatur<Eft enim ii a , mentis furor: quae fiin cordeinfigi-
tur,omnem eximit;proiüdentiam abeo,fa(äi:neciudicium
diferetionis inquireie|uec honeft^ coute mplatidni s
virtutem,nee confilijpoterit habere maturitatera. Sed o-
mniaper pr^cipitium quoddam fäcere videtur* Ex qua na-
ffiturhomicidium'.' «M
Dicendum quippe eftimpätientibus: quia dum frenate
■ Ipirkum ncgligunc, permultaeriam, qusnonappetuntj
iniquft^tum abruptarapiuntur. Quiayidelicet mentem
impellit furor, quo non trähit defiderium,& agic cömota,
vej u t neiciens,-y nde poft doleap,iciehs7Per hocquoqj im*
patieiiti;E‘v itugi plcrunqj meutern arroganria; culpa tranf-:
figit, quia dum defpici in mundo hoc quiique non pacitur;
bona, ii qua bonalibiocculta fimt, oftendere conatur, ae
per impatientiam,vfq; adärrogantiam deducitut.;'
Deremedtoirx.
C A P V T IX .
P Arientia nartiq^ futorem, bmiieque k s vjtiuiri ctim re-'
A cördatione mendatorü Dei iuperare noftitur: cumvir-
tutüm omnium mater Caritas ad memoriam reuqcatur,
.quiaimpacienti* Vitium mihimepritür, nifi virtutumma-
terCarit.isamputetur.Scriptumquippeeft,caritäs,pätifens
^ft.igiturcüm minime eft patiens,caritaiin eo pori eft.
| Per hoc'qübqüe iirs Vitium,ipfavittutumriütrixldbdtri-
j|a diffipatur.^idc feriptiJiii e(t:Doftrina viri, perpatientiatn
Itofcitur. - Tanto ergo quiique minus oftendkür downs,
quanto minus cpiui.nciturpaUens.S criptum eft enimlMe-
üor elt patiens virofoni , & , qiadominatur antmofuo, expugna-
tore vrbium. Vndeveritas, eledris fuisdicit: lnpatientia
ßrapoßidebitisanitn.is veftras. Cnftodem igitur condictonis”
npftraspätienuaiii, DominUS eile monftfauit: qüi in ipfa
nos.pbffiderep.ofi'netipiqsdocuit. Vhde&älibidicit: Df-
fygiteinim icafveftrds:. benefacitebis, qui oderuntvos,&oratepro
peifeqüeiitibi^i&eßumniantibiuv^
•höiitïnibus, adùeriàtios tblèràfe. Sedvîrtus coram D eo,
diligere. ! EtPàulus Apoftolus.pofliderepatientiammo-
nuit, cuvn difcipuKs hoc præceptum monendoinftituit:
Omnis. inqùit, amant tido, & ira, & indignatio, & clamor > &
blafyhemiaJolUturdvobis cum omnï malitia. Quia nimirum
früfirà indignatio, dç clamor, & bl3fphemia,ab exteriori-
büstöllitur: fiininténoribus vitiorummater malitiado-
minaturj Adirionendi iunt igitur patiente s,vt cor poft vi-
(ftoriammuniarit, ne Hoftis callidus èo in déceptione poft-
mbdummaioriexultatibne g^udeat qüod ilia diidum con-
tra fïgidacolla vièkbuvm calcat : QuÜquis hoc vitio irai diu
tàbefètftusdeperiitjoportetvteiféhumiliandofatisfaciât,.
cuiiratùs exftitit,iiecoramDeoreusiudicetur;qui non aliter
noftra deler facinbra:fi fratrum à cordibusnoftris peiii-
' tùs lion àmpùténtur delibta.
Pevitiotrißitia.
C A P V . T X
'T 'k if t i t ia quoque deui&um cor qûafi è^ râtiohé folét
- t exhottan,cum'dicicî Q u o hâbes, vnde gaudeas.cum
tanta mala de pföximi« portas ?perpeifde cum quo moero-
rore omnés ihtuendi fiint,qui in tahtb,côtra te,aiiiaritudi-
nis felle vèrtuncur. Àpbftbîicàadaerfus hæc dîcit fèiiten- 1 na guis nos feparqbit ci cantate Cbfißi? iribulatià, an angußia?
&teliqua. Suntquippe-duogeneratriftitiæ; Vftum faluti*
femniialiud yerô peftiièröm. Triftitiâfalutaris èft,qùan-
do animus e£ dèlfiftotum recordatiorie cûntriftatùr\ vt
confeÏÏioqem,^ poenitentiam agere qtiærat, & ‘conüerti
: a d & u ih fe,toto cbfde defidèfat. Àliaigiturhuiüsmundi
1 eft triftitia, quæ mo rtemoperatur animæ,nihilquein b o-
nobpérisdeiideriovaletperficefelquaé perturbatanimû,
ÏSc fapëmitutin defpeiationem, àe futkfotüm Ipem àb-
ftrahit bonoruni ; cui etiam hocpadenti vitium vitapriß-
iè üs nulla eft deledatipl
De rimviiotrißiiiai
C A P V T X L
Q Vperatiir nam que hoc nefas ipiritali Iætitià,^ ijie filtii- »3 forüm,& côiplationé Seriptufàrüm, vel ftateirnb iri fpi-
rkaü rueundirate, colloquio: velcumadmentemredüci-
tur,quam parüâfint,quæ videhtunficut feriptum eft.Quæ
enim videncùr teinporâliauinti Vnde Eccléfiaftes diçit:
cuhêa fubiqcent vanitatb& omniaper gunt ad vptum locum, quid
de tfrrdfaäafuut, &\n terram pariter reuertentur, qua autem
non videnturiaiernàfurit:
Hæc vérôjSchis fîmilialoquëntes, àc pbgîtantës y hiîiii
eft aiiùd.qüam vitiisGmnibus repüdium dare,&omhè genus
triftiriæ amputare. A b his fergotriftibus malis aiceri-
dèndùm eftâd illafuBlimia,quibüs proficièntiüm mentes,
inTpemprômeiendæbeatitudinisairurgünt: abdkaciiq«e
terrenis, cceleftia côncupiicünt,vbiDeus videbitur in fè-
cuiafeculorum.SedquicUnquehocvitiocareredefidefat,
orationibusfrequénter infiftat : mottem animæ quoridie
antè oculos ponat. Et qiiia omnis carb foenumeft, reco -
1 gitofcat;mi(èricordiam,& bonitatem Dei erga omnes ipe-
rantesin iè , cum magna confideratione, aüt periè rriedi-
taödo,aut ab aliis audiendo,e* totb aninio confi derate np
negligat. Pauperibus,&peregiinis,viduis ,ae pupillis, nèç
noninfirmis, &lblpitibus,fiquidvalétJmiièricorditertri-
buatj& in çæterotum bonocum operibus non dcficiat.
De vitio auarttid.
C A P V T X I I .
BVaritiaquoque deuiâum atiimum, quafi ex rarione
iôietèxhûrtarijcum dicit: Valdefine culpa eli » qUodqua-
dambabendaconcupifcis, quia àultiplicare non appétit yfed ege-
reperijmefiis:&quod male alius retinetjpfemelius expendis*
Apóftolica contra hæc clamât féntehtia : quod niquea-
uar 'ùneque rapaces,regnum Deipofiidèbunt. Vnde & Salomon
àicw.Âuarus no implebitur pecunia: ér>qut amat diaitias^fruftüs a
non capter ex i«.Et iterum: Dtuitia conjeruatain malum domini
fui.Vereutxnm in affliäionepeßtma.Ec paulopoft diciiiAuaro
..Cor. 4.18
Éccl.}. ij).
pccl.f.lii