I Qnarftio.
Petro circumcifionis credidic. Me mifitadgentes,ilium
pofuitin Iudxa. Nee gentes poterant adulca iam ^tate
non pro fiiturocircumcifionis dolore cruciari,& abftine2
refeabelëis, quibus lemperadlueuerant, &quasDeus
creauerat ad vtendum. Nee h i , qui ex ludxis credide«-
rant,& circumcifi erant,& ex confuetudine , quaii fecun-
da natura, putabantfe exteris Gentibus plus habere, facile
contemnere poterant ea,in quibus gloriabantur. Pro-
uidentia vtique Dei alius Apoftolorumcircunicifisdatus
eft,qui legis vmbris videieturadquiefcete,aliusin prxpu-
tioconftitutusy qui Euangèlij gratiara non putaret^eflè
fcruitium, fed liberam fidem, nc lub aliqua occafioneim-
pedimentum fidei nalceretur,& propter circumcilionem
lipe prxputium, non credcreiur in Chrillo.
Qui enim operatus eH Petro in Apoftolatupi circumcifionis', operatus
e$i &miln inter Gentes. , Id. e ll, nonilli lum inferior,
quiaab vnofumuSambo in vnum minifterium ordiriati.
Ex quo perlpicimus propterea dextras datas Paulo Sc Bar*
nabxaPetio ,lacobo , & loanne,ne in obferuatione varia
diuerfum ChriftiÈuangeliiim puraretur: fed&circumci«»
forum,& habendum prxputium eilet vna communio, ne
Gentes legis önere & difbcultate decerritx aChrifti fide,
& credulitate difeederent. Occultö oritur hicquxftio.
Quidigitur ? Petrus fiinuenilletexgentibus,noneosad-
ducebat ad fidemjAut Paulus,li ex circumcifione ajjq uos
reperifl'er,non cos ad Chrilli baptilmum prouocabat ?qu£
itafoluitur; vcdicanvis , principale lingulis in Iudxos Sc
Gentes fuiftè mandatum, v t qui defèfidebant legem*ha*
berent quem fequerentur : qui legis gratia in prxlerebant,
non deelïet eis do&or & prxuius. In commune verb
hoc eos habuilfi; propoliti, vt Chriftp ex cun«äis;Genti-
busEcclefiamcongregaterit. Legimus enim Sc a lan&o
Petro gentilem baptizatum luille Cprnelium, Dci Paulo
in Synagogisludxorum Chrillum lxpiftïuiè prxdicatum,
led tarnen plena audfcoritas Petro in ludailmi prxdicacio-
ne data digno lei tur, & Pauli perfeóta au&oritas in prxdi*
cacione Gentium inuenicur. Vnde & magillrum le Gentium
y ocat in fide Sc veritate. V nusquisque enim pro viribus
fuisSc dilpenfadonem fottitus ell. Difficilius enim
fuit,eos.qui IbngeaDeoerant, ad fidem atrrahere, & fua-
dere,quam proximos. Petruin lolum no raina r,öefibi
cbmparat: quia priuatu&ipfe accepitad fundandam Ec-
cleliam: fe quoque pari modo ele<5luni,vtprimatum ha-
beat in fundandis Gentium Ecclelijs!'
E tcum cognoutjfent graiiam,qua data mibi, Petrus,& Iaco-
btu, & loannes, qui videbantur columns, ejfe, dextras dederum mikt
, & Barnaba focietatis * vt notin Gentes, ipfiautem tn ctrcum-
ctfionem. - o
Ab Apo(lolis,qui clariores inter exteroserant, quos &
firmitatis caulk columnas appellat, quiqüe cum Domino
Temper in lècretis fuerant, gloriam eius digni in monte re-
Ipicere: ab his itaquoprobatum dicit donum, quod acce-
pita Deo,vtdignuseilet habere primatum in prxdicatio-
ne Gentium, ficut & habebat Petrus in prxdicatione cir-
cumcifionis. Et ficut dat Petro focios virbs egregios inter
Apöftolos.Ita & fibi iungitBarnaba,qui diuino rudicio
ei adiunäus e i l : gratiXm tarnen fibi fbli primus vêndicat
concellam a D eo, ' licut & foil Petro boneeila é ll inter A-
pollolos: ita v t Apolloli circumcifionis dextrasporrige-
rent Apoftolis Gentium , ad cltocordiam locietatis de-
monllrandam : vt vtrique leientes pcrfeélionis Ipiritum
in difpenfationcm Euangelij lea Domino conl^uutos,in
nullo feinuicem egere ollenderenf; Golumnx iginir font
Ecclelix Apolloli, 6c ma#imePecrus,& Iacobus, & loan-“
nes. E qurbus duo cum Domino alcendere nierentur in
montem,quorum vnusin Apöcalypfi faluatorem ilttro-
duxit loqucntcm: Quivicerit, faciam eum columnam in tem-
plo Deimei,docens omnescredentes, qui aduerlarium vi-
cerint, pofle columnas Ecclelix fied; Ad rPimotheüm verb
Paulus feribens a i t ; Vt feiasiquofnodo oporteat ié indomo
Deicotiueffari, qua eil Ecclefidbei vitlty Columns dUtetn & firmamenten
verttatisi His Sc extéris inflrui m ur, tarn A pollo-
los omnesque credences / quamiplam qüoque Ècclefiam
columnam in Scripturis appel^ri,&nihii interefle die corpore
quid dicatur an membris,cum Sc corpus diuidatur
membra, & membrafittt corporis. Öedéruht ita'qiie Pe^
trus, Iacobus 6c loannes^ qui videbantur cplümnte eile,
dextras Paulo & Barnabx focietatis. Sed Titb , qui cum
éis crat,dextras lion dederunr. Nècduni quippe ad earn
menfiuam peruenferac, vcpolleritei Chrifti mcicilnbbra
ex xquocum maioribus c r ed i, & eundem tenëret negQ-
ciatiopis locum, quem Barnabas.cenebat,, & Paulus. Id-
circo igitur hxc,qua? inter le & Apoliolpsfadla fünt, ma-
nifellar,vt fciant Galars,quia quod ab eo accê^'è^aht,höfe
verum e ll , & probatum.
I Vt nos in Gentibtu,ipfiautsm id circumcifionem, tantum, vt
pauperum ejfemus memoresiquod etiam follicitusfut hoc ipftnn face-
re. Sandh pauperes, quorum prxeipue abApoftolis-Pau-
lp & Barnabx cura mandacurfij lu hti quiexiiidaèistrë-
dèritës pfècia pofleflloniim luarum ad pedesjApoftolo-
frum deferebantegentibus largienda: vel quid con trifeu-
libus,cognatis,& parentibus fuis quäli defer tores legis, &
incrucifixum hominémCrcdentes i detellationi & piacu-
lo ducebantuf. In horumminillerio faiiólus Apbllblu^
Paulus quanto labore fudauerit; epillolxeius telles ftinli
feribentes ad Corinthips, ad Thellalonicenfes, & ad om-
nesgenciuEcclelias,vt prxparatent rifun us hdc per fe ,v et
per alios,quieis placuillent Hierofolymam deferendutn.
Vnde nunc confidence!' dicit,quodeciam follicicus fui fa-
cere hociplum. Communis cura eratoriinibus Apollo2
lis de pauperibus fandis,qui erant in Iudaea, qui rerum fu-
acum venditarum precia ad pedes Apollolorum pofué2;
rant. Si ergo ad genres Paulus & Barnabas miffi funt, Vt
Eccleli§gentiurti,quxhoCnonfecerant,minifirarent,par-
ticipantes in oracionibus ipforum,qui hoc feceranc, neut
adRomano id icit: N«»cautempergamlerufalem minißrare
fanäis. Placuit enim Macedonia & Achats commumonm atiquani
facerein pauperesfanftos,qui funt in lerufalem.ptdcuit enim Hlis>&
debitor es eorum funt. Si enim in ßintälibusioruin communicaue-
runt Gentes,debent & carnalibus minißrare eisj '
Rom. if.
Cum autem venijfet Petrus Antiochiant, in faciem ei reßiti,quia
reprebenfibilkerat. Prius enim, quam ventrem quidam ab lacobö,
cum Genttbut edtbat. Cum autem veniffent, fubtrabebat & fegre-
gabatfetimenseos,qute)ccircumcifioneerant, &fimulationi eins
confenferuntcateriludai, itavtBarnabas duceretur ab e'tsinillam
fimulationem.
Petrus autem cum Veniflet Antiochiam,obiürgätüfcéft
a-Paulo, non quiaferuabat confuetudinem Iudxorum,in
quanatusatqiie nutritus erat, quanquam apud Gentes e-
am non feruaret: fed obmrgatus eft, quiaGentibus earn
vole bat imporiere,cum vidilletquosdam venilTe ab Iäco-
bo,id eft, aludxä. Nam Ecclefix Hierbfolymiranx Iacob’
prxfiiir. Timerisergo eos, qui adhueputabantin illis ob-
leruatiqriibus lalutemi eile corillicutam , fegregabat le a
Gentibus, öc fimulationi eius conlènlèrunc exteri Iud£i
apponenda Gencibus illaoneraleruitutis. Vnde & Paulus
Non tatri
Petrum
Paulo ar-
hac eademarte,quaillefefimulabat, eirellititinfaciemi
Scjoqüiturcoram omnibus, non tam v t Petrum a r -____
güat,qüam v t ij,quorum caufa Petrus fe fimulauerat, cor-
rigantur. Qu od inipliu s obiurgatione verbifatisappa- .
rer. N on enim aic,li tu cum Iudxus fis, gentiliter, & non co- 10‘
Iudaicè viüis,quomodo Gentes cogisiudaizare ? Iridillo-
lubiliarguraento conftringit Petrum, imo per Petrum c?
H
os, qui pugnabant inter fe. S i , inquit, 6 Pctre, turiätürä
Iudxus, circumcifns a paruaxtaté, & vriiuèrla legis prx-
cepta cuftodiensinunc ob grätiam CHrilli feis, ea nihil p e r
le habere vtilitans,(ed exemplaria ëlïe & imagines future2
rum ,& cum his, qui ex Gericibüsfilnt, cibiim capis, ne2
quaquam 'vt antèfupèrftitiosè, fed liberè & indifferenter
viélitans, quomodo ebs , qui ex Gentibus credideiunt,'
riuhe recedensab eis, & qüafi äconcaminatis te feparans
Sc lecernens,compellisiudaizare ? Ho c totum idcirco ait,-
non tam vr Petrum arguät,licut iam dixi,qudmVti|; quo-
rritn caufa Petrus le limn lauerat,corrigancur. Si enim im-
mündilurif,aquibusrecedis,idcircorecedis,qüianoftha-5
bêrircircumcilionem : Gompëllis eós ergo cirêurtiCidi,-&
Iudceós fieri,cu tu ipfe natus Iudxüs,gentilicervi^ériS. Et
latenter öilendit eaufam,quareaduérfiimeüm dïfpufauë-
■ r i t : quia Icilicec Gentes iimulatione fuaiudaizate córii-
I pclleret.dum etim cupiuntxmulari. Q u od aucem hoe ei
corain
73
cpfarnQmnibuS;dixitjnecelïitascoëgit,ytömhesillius oIk ;
Iju'rgatiönè faiiaientur; Mon enim vtilé eràt errorem i qui
palàm hôceret in fecreto emendâre. hücaCcedit,qubd in*
■ firmitâs & tharitas'Pe’tri,cni téràDominô diÊtuihell| -A-
mas mè I Pafedues we^ôbiugationetti talem pollcrioris pa*
llorfsprolalnte gregis liberitiffimèfuftiheti Sed d icëlàli-
quis : Quare Pauluè in facie relliterit Petro, & eüm tepre*
liehfibilem itidicàuitÿtùm dciple fàôlu^fitludxis Iudxus}
C om paciendo enim id fe c it, non mentifendöi Fit enim
quisque canquam cui vult fubùenire,quandôtantattiife-
ricbïdia lucçürrit alceri, quanta fubtieniri fibi vellefc,fi el-
'fet ipfe in càdcm roiferia cbnliitmus* Ifaque fit tanquam
iUe,ndri quia faille eumf,led qu i a fe Cogitât fi eut illii nu Vri-
de tllud e ftAp olloli : F rams ,fi pïsoaupatmfncïit homo in a-
hqtiodelicto , vosquifinrttaksfihs, infimité hummodiinfpirïtu
waufiietudinis, confiderans teipfu»!, ne 6 'tu tenter is. Nam fi
piopterea,quia dixic,fà»Stüs i'üm ludx is tanqüam lôdxàs:
&. ijs,quîlub lege erant,tanquam (\>b legeefiem : Icleo pù-
tahdus, riiendacitér fuLepifle lë g il veteris fâcrànienta.,
quando caput cotpridit in Qheriçiis, & fà£lô c^l.uitio ob-1
lationerriobtulicin le ru filem , & T i uiotheum circura eff
d it,& nudipedaliaèxercuic, quæ vtique manifeftiflïmè de
ccrcmonijs ludxprûm funt : debuic & Gentium idolola-
triam eodem modo mentiendo fufcipere,qui dixit, etiam
hi s, qu ifi nëiegeerant,caiiquam fi ne lege fe f^dlum, vteos
lucrifÿçeret,quod vtique non fecit. N on ,enim alicubi la-
crificauitidplis.autadqrauitillafigmenta, action potiùs
liberè,canquammavtyrChiifti,deceftaiîda&vitandamo-.
ftrauit* Id auteta | quod ipfe Paulus Apqftplus fecit, y t
q nas dam ôbfeiuarioncs légitimas Iudaica confuetudine
-feciiicndo, &agerido in lë, non fe inimicum le|iptophé r
tisq-,iuonUratet,ablît vi mendacitei cum feciffe eredam’
Deha c quippe te lacis ell ciusuotalëntemia3qua fuerat
c;onlticiuUm,ijec Iuda.’OS,qui tune inCluiftum credebant,
piôhibcndos efeapaterms traditionibus, nec ad eas gen-
tiles,ci\m Chiiiliani fièrent, efi’e cogendds. : vtillafacra-
i Ë f p ü | quxdiuinitùs prxcëpta eflê conftaret, non tanquâ
iacrilëgafugereritur. neë tarnen putarentur fie neceffaria
Nos natuia ïudxi.&Yton ex Óéntibus peccatorés.
’ , Peccatorum autent nomen Gentibus impofueruht Iu*
da:#, ialn Vetüllaqüadamfiipëtbia| tanqüamipfi iufiiel-
lènt, videndo ftipulam iri oculöüliérió j & rioh trabèm in
fuo. Secündüm eorüm mbtém lbcutu^Apblloltó ait 1 N«
naturdiudaiiè’ HonexOefitibuspeccdtores jid e ftj quoSappel-,
lant peccatpres, cuth fint & ipfi peCCAtötes: N ps ergojin*
quit, rtatüralüdxiicum G entilesefiemüs j hon q'uos ipfi
peccatöres appellant, tav éri & riös peccatpres, in Cnri-
llo IefucredidimüSjVt iuftificemut per fidem Chrifti.Npn
autèm quxrêl-eftt iuftificari, hifi effent peccacoresi
Scièntesautem j quod non tUflificatur hómó esc operibits 'legt hifi
per fidem IefuChrifii, & nos in Chrtftolefu credidimUs * vt iufttfice-
murexfidetihrifif&honexoperibuslegis. Ciedimus in Chrir
j (lum, vt quod lex nobis nón dederat, fideS tribueret,qua
habemusiri Chrillo. Q ü pd fi irecedehtesalege,in quafaW
uari nonpPtuimus, tranfceudiinusadfidem i in qua nöti
earriis quxritur circumcilio, fed cordis pUra deüotlo i &
nunc agentibus recedendo hpcagimüs s vt quicuthque
npiieftcircumcifus , immuftdus fit. Ergo fiaesin Chri-
ilum, in qua nos putamüs antètalüati,pëccati clt minillra,
quamiuftuix,quxaufert circümcjfionem, quam quinort
habuerit^mmundus eftylèd abfit, v t , quod lèmel dertru-
xi, 6c noui mihi nonbrofuillè,rurfum vtndicem. Semel a
lege dilccdens,lcgi lum mortuus, v tin Chrillóviuerem,
Crucique eius adfixüs, & in nduum renatushomineifi.fi2
demagis quam carüe lubfifterem, & cum Chrillo égrede-
rer è mriridó,. quod femel adorfus Iim,teneo i non mihi
gratisChnft,u.s ell mörtuns,in;quèip fruftracredidi,fipo-
tuiabsquéfideeiusin vetcri legeüluari. .
Propter quod exoperthus legis hon lufiificabitur omnis card.
Iüftificabatur quondam ex lege non omnis car o ,, led
cantfim ijJro'miriës.qui inPalxfiioaprouincia erant.NunC
aücem ex tide Iefü Chrilli iullificatur omnis caro.dum èc-
'clelix eius in tot i? orbe tun dan tur. Potell aucem & per
opera,legis npp iricóriuenienter circumcilio , fabbatum,
diesferfi, baptifmaca, fella cemporum,azyma pariüm»&
extera, qua? in lacramento, non propter iuftiriam, led occunique
conuerterenturadDcum, làlui elle non poflenc.
Ërantautem qui hocputabanqatquè ptxdicabant,quam-
nis iam tecëpto Chrilti Euangelio , & eis iimülatè confen-
leranc Petrus& Barnabas. ; Ideoque cogebant gentes im
daizare. ld erat ehim cogère, lie ca neceffaria prxdicare,
tsnquam Sc recept o Euangeliomilia line illis lalus eilet in
Çbrifio ii H o c efiör quorumdam putabat, hoc timor Petri
li mulabatjhociiberrasPauli redârguebac. Galatarum
iiifirmitascpmpuiu cum narrare, quod neciph^etro peT
pcrcicvcricatena Eua.iigelij non libérédefendenti, licut ad
p ro k d uin Corinrhiorum man:fcllauic v ih o n cm , quam
aii i is .qüacuordecim oeculcauerac. fioc.aucem totum agit,
yi oftendat, fe nunquam circumcifionis fuiffe fautorem,
iieut ife flip pfeudoapoftoli iadabant. Suntyero nonnul-
]i,qui non Petrum A|>ollolörUmprincipem,fed quendam
aliam eo nomine, qu ia Paulo e ll reprehenfus, accipiunt |
I quill Pauli Apolloli ftudiqfius yerbaicgiffentjiftattori di-
' cerent. Didurusecenim Paiilus,ciim veniffec Petrus Antiochiam,
in faciem ei rellin : yt,.de quo Petro loqUerecur,
o(tenderer, mipfo (uxnarranonisinitio prxmilit dicens:
• Credicuni.ellniihi Euangclium prxputij ,. ficut Petro cir-
cumcilionis. Q u i enim operatus eil Pccro in Apoftola-
I I cim c i r eum e i li oia i s ,o pe r acus eft & mihi inter Genres. Pa-
t^ | gO ,d e quo Petro Paulus loquitur, q u e ra& Ap ofto -
lum nommât, ik prætuifië Euangelio circumcifionis nar-
I rac. Et luerunr quidam,qui feCundam Petriepiftolârri,in
i quaepiftolx Pauli laudaeæ funt,eiusdicerent rioli fuilfe.
I Sect U ci us Jem epiftólx verba pen lare voluillènt, longe a-
’ beer leifeirc poterant.In ea quippe (diptunveil; Voçedela-
I pfa ad turn bumcemodi a magtitficagloria, tiicesffiltui meusdtle-
ttus,m quonithi complacui. Ate[ue lubiungit : Et hatte vocem nos
audiuwws, turn etfthw cum ipfo mtnontefanäo.
; Lcga n c ltaque^BUan géli u m, Sc pró tin us agn ofcerit,qiiià
| | f | vox ilia decdélo venu , PetruS Apoftolus in monte
cum Doiiiino lletit. Ipiê ergo lianeepiftölam fcripfic, qui,
banc.vocem in ruonee cum DominP audiuin . | &• ; ■ : ;
Èfbliorb.Vet.Patr.Tom
x ï l intelligi. , ■
Quodfi quarentes iufiifican in Cbriflojnuentifumus & tpfipec-
catores. i*
Non autem quxrerentiuftificari,nifi ellent peccatöres.
A n fo r tè , quia in^Chrifto^oluerunt iuftificari, peccaue-
runt ? Q u ia fi iam iufti erant, aliud quxrendo vtique pec-
cauerunt. Scd itaeft.iriqiiit, ergo Cbrifiuspeccatiminifterefi.
Q u od v tiq; nóri poffanr dicere, quia & ipfi, qui nolebanc
nilicircuriicifis Gentibus tradcreEuangelium , in Chri-
ftum crediderant, & id eo quod iJicic, ablic, non (blus rfed
cumiplis dicit. Deftruxit autem (uperbiam gloiiantem
'de o peribuslegis,quxdeftrui&deberet&po flet,hegrä -
'tia fidèi videtetur non'necelßtria , fi opera légis, etiam (ine
,1 1a , iufti fi care crédere n tur : & id eo prxuaricacqr e ft, ft
rurfus iilaxdificat.dicerisjquod opera legis etiam finé gra-
uaiuftific.-mr.vt C hriftus peccatipin ifter inueniatur. H
Üunquid tbrlfius peccniiminiftetesll Abfit| j g |
Si ehim genrés fidës lola non ^luaqnec'nos r quiaex
operibUs legis nenio iuftificabitunErgo adhuc & nospec-
cltorcs fumusi& Ghrifttis peccaci miniftereft, tanqüam
non valens peclata donare: licut & lex,qüx per Moyferi
data eft,quxtäntunl peccata olfendir , nonabllulir.
jSi enim quadeftrusci yhaciterum adificó , prauartcatorem mè
conßituo. . 1 * » \
Q u id ergo ? quia fidëril Chrifti oppughabas anrea, ,
quam ttunc xd ificas, prxuäriÄicoretii te confticuis^ Sed
illaittnón deftruxi,T quia deftrui nohpoceff Hancaütém
fuperbiam verè deftruxerat, eönftariterque dellruebat,
quia dellrui poterat. > E t itJ.cö ttott ille prxuaricator
eft, qui rem veram COnaretur deftrüëré j &.pofte^quam
veramefle, ac dellrui non pofte cognofceret, tenun éam,
| ytin ea xdificecur. Sed ille prxuaricatoreft, qüi cuiti de- prxqau
llruxeiritrenifallam , quiadeftrui poteftièanlrurfus.xdi- cator.
Beat.
Ego enim per iegtm legt mortuus fani, vt Deó viuahi.
" j ï ö i tuum aut|m le legidicic ,v t iam lul> lege non eftet,
— — g " . '-'c ’ ’ "f 'led, -