\ColoJf.i.
A ngelom iSiïótotata
(per quos ipfc mundo innocuit )typice ndtiant. Erat autem
in area vrna atirea hns manna,qain homineChnfto habitat I
omnis plenitudo diuipitatis corporaliter.Eratvirga Aaron
q excifa denuo floruerat, qa poteftas omnwiudicadi penes
eum eft, cuius iudicium in humilitate paffionisvidebatur
elTefublaturm Erant & tabulae teftamenti, quia w iüo /M
thefaurifapienth abfconditi Adhaerebant ei veftes quibus
portabatur,quia do&ores qüi quondam laborarantm ver-
bo Chrifti, nunc prüfend vifione cogiudent glom: Chrt-
fti. Quod enim vnus eorum de le dixit: Cupio diilolui, oc
cum Chrifto elfe,de omnibus vtiq; fui operis conforabus
intellieendum reliquit. Adparebant fumraitatesveftium
forisante oraculum,non femper/edcuoftiaeiufdcoracuJi
aperiricontingeret.Neqi hocomnibus, fedhisfolummo-
döqui propius accedences attenrius ea q intus erantiata-
gebant mtueri.Ipfaautem area qualis& quomodo eilet po-
fita, folis eis qui oraculum intraflent;, videre hcebat. Qui%
nulliis fan&orum in hac adhuc vita pofitus, tameth m alti-
tudine fe mentis attollens: fed foliillius patriae ernes gloi
holocäuftüm &&cHficiiim : propterea, quia ältarcxneum
çj, iuxta conftitutibné legis ante Fores temp'i,pof1^um erat»
nonpoterattotüm capere?Piliq> Chriftusea qin lege propter
Infirmitate eius perfici non poterant» nunc in ecdefia
catholica pleniter gejrit. Ipfe eft em atrium dömus dfti, per
ipfom ingreflus patet in domo domJni,in Ierufàlé videlicet
cælefté.Quia ergo holocaufta ôelàcrifijia omnia in altan ty-
pico vteris teftamenu nôpoterât offérrleo q> omnia ibi h-
guraliter fiebant,rex nofter &làcërdos,erexi r altare fidci in
ecdefia catholica,in quo pinguia holocaufta &(acrificiaac-
ceptabiliaquoridie IpiritualiterDeoofferuntur.Hinc eft q>
Dns reprobans vêtus làcrificium, perprophetam ait: TIolo-
caufta &fanguineviäimarum nolui Et item in plàlmis Saci ificiumlaudis
hononficauitme.Etilliciterq» oftendailli lalutare
DcifFecitergo Salomonfeftiititaiein tempore illo célébré,&
omnis ifrael eu eo multitudô magna ab introitu Etna: bvfqjtdriuu
Aegypti coram domino Deo nofiro.fQuod dicitut»quia fecit Salomon
Feftiuitatem cejèbrem,6c omnis Ifrael cum eo mul-
titudo magna ab introitu Emath vfque adriuum Aegypti
lohan.ro.
lohan.S.
tiMHrti.fe SR''tiil ele&i,qui nos pceflerunt de mundo,mabdito vultus Dei a
cqturbationehominum. Quorum tn fummitatesvedhum
apertö oraculo his qui appropiant vifuntur,cum perfeócio-
ribus quibufq; oculum fui cordis totaintentione purlhca-
t ibu s ,d iuina gratia aliquid extrèmu de fupernorum.ciuium
gaudió conteqjplandum,donauerit:quia nimirü contcpla-
, do hisquipaulo longiusreceflerint,minime conceditur.
Quia quanto exterius mente vaga remanent, tanto minus
qüae fint intötna gaudia vident. [faftum ejl autem cum exijfent
facer dotes defanauarm nebulaimpUuitdomum domni,&nopo-
t erant facer dotes flare & miriiftrarepropter nebula. Imfteueratn.
gloria domintdomu domini.8c reliq.jQuod autem nebma
repromiffionis plaga, per riuum fiue tor-rente. Aegypti co-
râ domino : vt verba dierum nommant defignat auftrâlem,
De qbus aliqua ladus ex verbis lànâi Hieron. ponere gra- |
turn puto eflele&ori.Scriptum eftinlibroNumerorum,in
quo omnis terra repromiffionis per quatuor plagasbrcui
lermone diuiditur. Pars meridianaincipiet à (olitudine Sin
quæ eft iuxta Edom, & habebi't terminos contra orientem
marelàlfiffimum , qui circuit auftralem plagam per afcen-
ffim fcorpioniS, ita vt tranfeant in^enna, & pertteniant in
mendicm vlquead Cadesbarne, vnde egredientur confi-
niaad villam nomine Adar, & tendent vlquead Alemona.
Ibirv^ te per gyrum terminus ab Alemona Vlquead torrentc
Aegypti, & maris magni littore firiiecur, Pro quo in yldma
pleuitdomudomim,&h6poterantfacerdocesftare&mi- j vifioneptopheraIezechielis mdicmnPIqimttuft'd*
niftrare propter nebulam.nçcièntentiaiùperbosludæôm j m m d ia n ia T b m w fy d a q w M t r ib o t h A q m sM z i jb o th ,
pOTdfie«acdoaoresinfmMt, qnidfinatiuitatisChriffi Iideft,contradidHonis.CadeSquoque&torrentcsvfquead
Facramen»iLeibraredefpiciunt,debituinfideifuætrrini- | mare magnum,quod figiuficâtlariffimarafolirndmemSin,
fterinm perrores nfbulam^nerdiderunt.Itaeomm mentes | qnætftiuxta Edom.Etm man rubro terminum circumire,
iidîdeîitatiscaligorepIeuitjVtexigétîbuSjpprijs mentis no ; &peraicenfumicqrpionis&Senna&Cadesbarne,&atnu
agpo&ant cultum cmduÈtatis. Nebula ebgo fynagogam, finevillamAto.&aSemonaperuen irevfq i^ton entern ideftdomridomini impleuitj&facerdotespropter nebula : Aegypn.qunuxtavrbcm Rmocomramanmttuit rtcvero
miniftrarenô poterant,quiaduminteftamen'tovetetifen-I terminusplagïauftralis'inciplt.aThamarquævrbsinrofusmyftkosliter
®velamine coopettos,interobfcurasal- litudineeft^uam&Salomonmins openbusextmx. ,&
leeoriarü caligines inueftigare defpieiunt, debitû fîdeifine hodiè Pairmta nnncupatur : Hebraicoq; fermone Thamar
minifterium, propter nebulam perdidérunt.Quibus & tiic | dlcirar, qu* in lingua noftra palnwm fo^tjVKpiead aquas
innebuladoarinsefuXjVocemDominusprorulitjCumde i côtràdiâionis Cades,quam indelertoeue,nodublumeit3
fe etiamaperta narrauit. Quid eftenim apertius quam Ego j & torrensingredlensmare magnum, hocq, Aegrpn ‘
érooter vtium fumtuî Quidapertius quam Ante Abrahamcgo j ftinæq; ptenditur lirtortbus. Sequltur f«jn?Sedqniaauditorum mentes infidelitauscaligo copie- , Plagaautem occidentalism man magnmo m llcbirpol ^N¨peiorohrnue.
uerat,quadenliiTum fobs radium nebulamteriacensabico- : Clanditur,hoCeftàman vfqueadmare,a t0rrentevideliCec
AçbzlÎEt~âedkMcrunttcmphi‘lommi,rex&filijlfiMl.r\t®:n' Rin0c0rç,qinmareinfluit,vlq;adeumlocuvbieftEmath
old doibini,fandta eft ecdefia,ficutfuptaoftenfum eft: hac vrbs Syria, cuius in bac plaga & nomen pomturmlcze-
dedicauitrexChriftus,qnearniànguinefiiomundauit,& i chiele. Etplagafinquiens^maremagnumaconfimopeir
fniritus fariftieratia fandtificauit, ac diueriis virturn donis ' j dirc&um donee venus Emath, qua: nunc tpiphamano-
multiplicamt. Hac dedicaat&fibj Ifrael feed, qfi. vnufquif- | minatur. Ab Sntiocho crudeliftimo tyrannomm nomine
quefideliuni 'fecupdiimfibidonumcollatumdDeo.ver- comutato. NanScognomentumbabnitEpiphanes.Porro
bo pnedicationis & virrutii openbus proximos fuos quof- ! ad feptentrioifflemfinquitj.partem à marl magno termini
cunq: valetadmeliora&perfeaioracouertere.fatagit. T t- incipient,peruementes vfq;admontem altiiiimum,quo
plumtt. domini fait Apoftolus ) [annum efl,quod efiit vos.- Sed | veniens in Emath vfque ad termines fedebat,lbuntq; con- hanefanaificationem,rex&populns,caputs: membra,n5 ifiniavfqueadSephrona&villamEnan,hietunttertninnn
arqualirar perficiunr,quia deCbrifio ioliannesait: Deplenit
udine eius nos omnesaccepimus, &gratiam pro gratia. ,
HincPaulus dicit: Jta^ne^ qui plant at, eflahquid, netfe quirt- ;
gav.fed qui incrementum dot Deus. Sed quantS valdSt hominis j
dedicatio, praedidus Apoftolus fubfequeter exponit dices: |
Quiplant at ante &rigatvnufunt. Vnufquifqueautempropriam !
mercedeaccipietjecundufuum labor e. Dei enim fumusadiutores,
Deiagriculturaeflv,Deiadfaatioe(kis,fccjQt\iiiptel&n&ificatfuum
templum quafi Deus& Dominus inhabitando,
nos aute digni habkationieiiisconuerfandoSequitur: [In die t&afanftificauit rex medium atrijt quod erat ante domum dd-
mmt fecit qutppe ibtholocaufum & facrificium & adipepactfico-
rum tquta altare areum quod erat cord domino minus erat^&cape-
re ridpot erat holocauftulfrfacrificium & adipe pacificoru.’] Quid
ergo eft quodSalomon^niftificauitmediu atrij.offeres ibi
parte aquilonis. Dicunt Hebraeilèpténtrionalem plagam
incipere à mari magno,quod Palæftinæ,Phoenicis & Syriç,
quae appellatur cele, Cilicÿeque praetenditur littoribus, &
per Aegyptum tendit ad Libyam.Quod autem dicitur:per-
uenientes terminos vlquead montem altiffimum,eundcm
Hebraei autumantvel Imaum montem fignificari,vel Tau-
rum:quod nobis videwrvèrius. Ibuntquè,inquit,confinia
vfque ad Sephrona, quaHebræi hodie Zephuim oppidum
Cilicia*, vocant. Quod autem fequitunEt villam Enan,pro
quo in Hebræo leriptum eft Alerenan, quod interpretatur
atrium foiitis , terminus eft Damalci. Vnde didtur in leze-
chieletEc erit terminus à mari vlq; ad atriu Enan,Cuc Alee.
Enan terminus Damafci, & ab aquilone ad aquiloné plaga
lèpténtrionalisdevilla Enan Scpnama,& de Sephama de-
feendft termini in Rebla contra forftê.Inde peruenit c ô tra
Wrfufildmm,. i1o8j.
mipp. ;
In Lib. Regum III. Cap. IX. : _ _ 7 7 *
orientem ad mareGenexarcth»Artendent vlquelordanem,
Acad vltimum lal/iffimoclaudcturman. A fine igitur leptc-
crionalis plag*,hoc eft, a trio Enan tendunt fines vlquead
Sjphama, quam Hebraei Aphamiam nominanc. Et de A-
phamia de feendun t termini in Reblata,qu^nunc Syri| vo-
catur Antiochia. Etvtlcias Rebla hanc lignificarevrbem,
qux nunc in Syria Celes nobiliffima eft, lequicur: contra
foiitcm.cuiproprium eft lignificariDaphnem:de quofon-
te fupradida vrbs,aquis abundantilEm is fruitur. Inde, in-
quit ,peruenient termini contra orientem ad mare Gene-
zareth,ideft,adftagnum Tiberiadis. Mare autem dicityr,
cum habeat dulces aquas,iuxta idiomata ferip turarum,quq
congregationesaquaram appellant maria. Ec tendent ( in-
quit) vfque lordanem3&ad vltimumclaudenturmari, vei
mortuo,vel vtalii putant,lingua maris rubri,in cuius littore
A bila pofita eu. J Quod autemfequitur in libro Regum > quod
feptemdübus &fiptemdiebus, id eß,quatUordecim did) us, pradt-
äafeßiuitas a Salomone & filiis ifrael celebraietur, & in die otto*
uo dtmifitpopulos. ] Intuendum eft quomodo in verbis cUe-
rum de eadem re leriptum lit.Fecit ergo Salomon feftiuica-
tem in tempore illo leptem diebus,&omnis Ifrael cum eo,
Ecclelia magna valde ab introiruEmath, vlque ad torrente
Aegypti.Fecitque die o&auo colleckam eo quod dedicate
altare feptem diebus,& lolennitatem celebrallet diebus leptem.
Igitur vicelimo tertio menlis leptimi dimifit populos
ad tabernacula lua,led puto non aliud hie vclle.intelligi,nili
quod expletis diebus leptem dedicationis templi,fublecu-
ti lunr dies Icenopegi*, qu* a decimoquinto die menlis ie-
ptimi lecundum legem inchoabantur, Ac in die vigelimofe-
cundo finiebantur. Vrrilque ergo feftiuitacibus rite pera-
ftis,& feenop hegiarum o6laua die fihita, dim i lit rex Salomon
populos ad liia, [ Latantes atqutgaudentes fuper bona qua
fectrat Dominus Dattid & Salomoni & ifrael populofiiOo ] Cui
lenliujvidetur lofephus luffragari ita dicens: Dimifit ergo
Salomon Ecclefiam,cum /acrificia celebaffet pro fe & pro vniuerfis,
bu$ eandem feftiuitatem Celebrabarçt, figqificati poteft*
quod eledi per feptiformem lpiritullan<fti gratiam illumi-
natij modp in hac vita (qua leptenario numero dierum
diïcurritygaudent in Ipe: & tunc in fibbato veto,hoc eft,in
futura animat um requie gaudebiint in ipluis veritati s per*
Ceffione' Qïï0d,autem fequitur: [in die ottauo Salomonem di- mfijfepopulism qui benedicentes regi,profefttfuntfinguliin taler*
naculafua, tarantes alaert corde fu er omml/us bonis quafteer at
Dominus, Dauidferuo/uo, & ifrael populofuo.} Significare poteft
finemiftius vita:,quiem poft iàbbatifmum-animarum
lan«ftarum,quo nuncquielcuntante diem iudicij In oótaua
state,hoc eft,in die reiiirreäionis landlos recepturos cpr-
pora irnmortalia,& in manfionibus cæleftibus quoique lè-
cundum meritorum qualita tes collocandos,vbi ièmper â-
lacri cordt l*vutur,gaude»tçs & laudantesDeum, fupèr
omnibus bonis,qu* in dpmioo Chrifto patet omnipotens
contulit omnj populo Chriftiano.
CA P IX.
Edit rex Salomon Hira viginti opp da in terra Galitaa.Egref-
~ ' f uf&eß de T■ pro vt videret opptdajdtderat ei Salomon,
©* nonplacuerunt eis&aitiHaccinefunt ciuitates quas dedißimihi
ftaterl Etappellauie easterramcbabul rfaindiem hatic.fDe hoc
lofephus narrat: Multum aurum & argentum Tyri rex ad
fedincium contulit,inluper Ac-ligna cedrina, & cypreffina,
quern Salomon quo que magms compenlàtionibus redo-
nauit .miccensque ei perannos lingulos triticum,vinum,&
oleum,quibus maxime rebus (eo quo J habitaret in infula,
licut prædiximus)nidigebat. Ad ha*c aurem Acciuitates Ga-
lil*a; regiohis,viginti numero, non procul à Tyropolitas
condonauir. Quas dum circuilletatq; confideral&c,difpli-
cuilîètqueeid't'num,mittçnsad Salomonem,dixit fe cm*
tacibus non egere,Ac cx tunc hæ appel lac* funt terra Gaba-
lpn. Etenim interpretatum lingua Phoenicia, dilplicere fi-
Hebrais. ideft,vitulosquidem viginti duos,oués autem vi- j Bgnroif iHeaetb. rSaejodr Cumhanbouml qmuuafiim gnerumeneiiir.t iiunste. Qrpureotmatoudr,’o v’atuitnelmi-
ginti centum.Tuncenim prius in templo lacrificiacelebra-1 hpc nomen dilplicere lignificet,non inuenipius, nifi forte
tafqnt, &ineoepulatifantomnes Hebrxicumvxoribus | perironiamdidum fit quafi germen, cum plenitudinefru-
liiis & filijs.Infuper etiam &feftiuitatetq quxvocatur fee- j duumnonaffaret. Aedificaunergo Salomon Gazer & Betbo-
pqpcgia,faden&an templum clare nimis &magnilicc die- ron inferioremy& BaaUth, &Mmiram in terra folitudinis. Et
bus quatuprdecira, & rex cum omnipopulo fuo paciter e- omnes vicos. qm adfe pertinebant.&qua erant abfque muro muni-
pulatus eft, Cumque h*c fuiflentfufficientcr exhibitani- uttöcz. Vrbes veroquasxdificalTeSajompndicitur, hoc
lhiinlgquulei adde eplrfoept criiarc raepmieetaartuisn dt,iaugientse sc gurlatutiraasm re,gdii3mJpipfftie ir rpergoe. j ^»MeUp^tpjuyufn Ierafalehi,He%ei:Magecjdo,A: Gazer
uiden t iam q habu i lie t, & op era q feciilet 6c o rantes De u,vt
eis regem prqberet,longacuorempore Saloinone. Agebant
cumgaudio reuertentes fublimirer, & cum deledatione'
hymnos decantantes, ira vt in eaiucundjtatefine labors ad
propriaremearent. My ftjee autem hopquod Salomon co-
pletooperetempli feftiuitatem celebrem fecit, fi.iit qui-
bufdam videcur, 6c omnis i|^clc(up <o-itiuititudoniagna,
abdr\trpitu Emath vlqy^ ,rijium Aegyppcpram Pomi'no
DeOjfignificat internum gaudium ländorum, quod cum
rege lup Chrifto vero videlicet pacifico, perpetualiter hä-
bent: Neenon 6c loca ipla quibus termini tf rrx Ifrael de-
Icripti funt,Emath videlicet & riuus Agypti,huic lignifica-
tioni non contradicunt. Emath enim interpretatur domini
ventas^rpcrrmmnfipetorrphtem'Ae^nti^uepimeiius
intelligere poffiimus, quam mored temporalem?quia hanc
inAgypto idcft,intenebrisiftius mundiconfiftens,nullus
euadere poteft, Prophera atteftante,qui ait: jQ«» efi homo qtfi
viuit,&no)tvidebit mortem? Vndc de ipfomediatoteDci 8c
hominum,i n pfalmo Icrjpriim elt: De.t or re nt e in via Vifyt,pro-
ptereaexaltamtcaput. Torrens'fuir rurbulenta Iudxorum
Mf^9q^p,deqq^Dppiipq^ Chriftus pib|npvia,id eft, in*
nac vita,dum corpore pettulit.$eddum ip via dicitur,labor
in^pp^spftepdjic^r) & velocilfimus ' tranlicus indicatur
per mleiiV' *4 aham manfionem
: Chrifto enim propter gloriofar meritum
paffionis , datum efi, nomen quod eft fuper omne nomen»yt in
nomine eius omne genu fledatur^aleftium,terrcftrium.&mferno-
nn».Omnis ergo |lrae}4 riuo Aegypd,yIquqfcmath,fcftum
celebre cum Salomone faciunt, quando landipoft finem
prxfentis vitq,veraciter xternis gaudij s cum domino Chri-
Bcthoron,BaaIath,6c Palmiram, làndæ Ecclefi*decorem
ngnificanc : quam .verus Salomon in iucunditace regni lui
ap laudeip & leippiternam læritiam libi præparauit. Inter-
pretaturautem IV^dlo adimpjecip:E|çz er,feparatus,vel fin-
âificatus.Mageddp,co?nacpjqm eius : Gazer,prælçifîo,vel
dimfio:Bç;thpron, Domus irontiutp: &Baalath,alcendens
ip wrpretatur, Saii^a ergo Ecçlepjj,ipfa duitas Dei viui eft,
vbf ippJepir quoudie flefvplpptas. H*ç iuperafo omni
eftbfe infjdeliuin,làn*ftificar^ eft/nfide & bonis operibus.
mupdo,virtuç^s k vitijs Ét domus eft montium,ideft, ha-
KraiiolànÿorUpï. Et iuftitiæ liçutpalmaflorensj
ajcèndit deyirjuçein yirtiîtem, vt videatDeum dçorum in
muniuit Saiopnont. oJW Qiudifaip CerhtrMifetubsa ncoet &tuq su fii édtealniut ambf lqùuoe rmuumro,
hoftibüs Ipintailbus
^ex*?renc. [ Vniuerfumpopulumqmre-
maftferatde Amortis &deHethais,& Pherezaut&Heuais, &
Iebufau,qut non funt defilijs Ifrael. Horum film qui remanferantm
ibraiquosfcilicet nonpoterantfilqlfiaelexteminare, fait Salo-
mntrihttfiqs vfqqejn dient hanc.De filijs autem Ifiael non con- JfftUit Salomonfirufte quenquam^fefierant viri bella tores&mi*
&duces& prafèâï çurruu>8c reliq.1 Vni-
uerlum populumqui non à?»« de QHjsl|tael, fecit ^ci-
ficus nofter rributarios, cum eos qui non luntin filiorum
numero, lèd in lèruili çonditionppolîci, inpoteftàrelùa
continet, 6c fingulis vtitur ad proprium lèruirium. Siue
çnim Ipd*i,fiu(?gentiles,fîue hæredçi, ineius dominatio-
neçoniîftunt,quiaiplè vniuerforum dominatoreil, 6c eis
yititur ad fium ytilitatein.in çuius vqlunta.tem vniuerlà lùnt
pofita,6c non eft qui poffit refiftere volumati eiustTales jifto
pçxfruuntur.Quodautem lèptem diébus &feptem die- çet in m iritis adu^tlentür, tarnen ftequetitervlibus feruiunt
Siblioth.vet.Putr.Tom.fi.' " ■............ v ' T t c z ' : ' Ecclefi*