Lugdunenfis Eictefid,
I nsec vt corpora cogitanda fiinr. non igirur anima , fed
quod excellit in anima mens vocatur: nunquid aut'em
pofliimus dicere Tririitatem fic eflein Deo ," vt aliquid
Dei fit, nee ipfa fitDeus ? Ifte vero poftquam redefub-
J T Irelligir. Aliud ergo ibi poteft fnemdria | aliud
intelligentia ,. aliud diledio : ftec. qwraf jpbtcft fu£mb<
ria , hoc poteft intelligentia , nec qnbd poteftint’elli.
gentia hoc memoria nec qqod poteft -memoria & inftantjaîëm
Trinitatem in ihéntis eflentia & voluntate & f teliieentia, hoc voluntas. Etfî mehtiS'èflèntià diftiride
fèfentiacontineri dixit , addit adhiic aliud peins dicens
de ipfä hominis mente , née aliud ei effe 8c veile neca-
liiid veile & lei re ; Tot^mque animæ naturam volunra-
tem eflè. Sédhæc tria vnänr naturam. Cum e Contrario
firmiflime Bdésteneat,nullam creàturam eflè, id eft , ..nee
Angçlicam nec humànâm , quæ ira fit fïtpplibis natun
epnnderetur , quod poteft fiibftantialiter in His'tribus,
abfque illis vtiqüe non poiIit/',Ifte autem e éöntrario
dicit , mèhti non aliud efle‘, & aliud veile : hécalind
veile , ôç aliud fcire. Quód fi recipiatur > quid aliud
ifta 8c inaudita præfumptione afTeritut nifi vt Dei«
fimplicis eft nàturæita & mens Humana fimplitii'nattivel
eflentia:, vt quod.eft eiefle hoc fit intelligere : Quia j rseflbcrcdatur. Si enim quod eft HumalVs meiiti efle
videlicetpoteft efle & nqn ihtelligere : nec quod eft ei I hoceftvelle,manifcfte honeftibi aliud eftenqa , & aliiid
eflehoceftWle. Quia poteft efle&non velle nec hpc voluntas : ftd ipfa elft ntia valnntas *. & ipla voTuntas
illieft efle quod nofle: quia poreft efte Sc non nofle.nec I eflentia. Item fi Bumarii mentj lion eft kliuq velle, &a-
hocilli eftefle quod diligereXqnia poteftefle & non di-.i liudfeire; Ergo noneftibiaiiud Voluntas, eft aliud feien-
ligere. Solius autem diuinas naturae eft iuraraa ilia &: in- tia : fed ipfa voluntas feientia ; Sc ip la feientia voluntas,
enabilisfimplicitas : vt quod eft ei efte,. hoc ei fitquic- Ex hac incredibili ratione (equitur , vt dicatur ficut & quid veraciter diciturefle. Verbigratia, quod- çft ei efte.
hoc eft intelligere : Quia non eft in illo àliud effentii
aliud intelligentia : fed quod eft elftiitia , hoc intelligentia
, & quod intelligentia hoc. éflèmia, Similiter
non eft ei aliud efte , Sc aliud fàpientëm e flè : Quia non
eft in illo' aliud eflentia aliud fàpicntià : SedI, quod efe
fèntia hoc fapientia : & quod fapîéntia , hoc eflentia.
De qua re: idem bèatcis Dodor ita loquitur/dicensj
Si autem quæbtur quömodp multiplex & fimplex ilfe
fit fubftancia, animaduertenda èft primo, crèatura quàré
fit multiplex , nul. jo äütem moffe vere fîrnpléx. Et poft
aliqua : Etiam anima inquiP, cum aliud fitvartificipfum
efte, aliud inertem, aliudacuthm, aliud mètnorém aliud
cupiditas , aliud timor : aliud lætitia, aliud rnftiria^ pot
fintquealia fine alijs êcalia mains 7 alla minus : Inhu-
merabilia & innumerabiliter in anima: natura rnueniri:
manifeftum non fimplicem ftd mtïltipHcem elle hatu-
ram. Nihil enim ftmplèx£^hHCàb.ile eft. Omnis afttem
creaturà mutabilis ( eft ) Deus .autem' nnilcipücer .qui-
itquod fit dem didtur,magnus » bonus', làpiens, beams,yeriis } * &
qùicquid aliùd indigne dici ridetùiv: Sëd eadem thagni-
tudoeiuseft , qua»lapientià;ndnehim molemàgnus led
virtute. Et eadem honitas q^æ iàpientia 8c nugnicudo:
Et eadem veritas quæ ilia omnia. Et hon eftibi aliud bea-.
tuméfié,. 8c aliud magn um a ut là pie nte m a u t ve tu m ,l jftjt.
bonum , aut omnino ipltim elfe hec quOniam Turhitas
eft, idéo triplex pùtàndus 1 ft. Altoquin minoreritpatér
fblus , aut fi'ius Iblu^quam. iîmul p.’tcr & fiÜus. Item
ndefblofilioloqüerètur, îcàpitde illo : vbieftpiirna
& lumma vitâ cui non eft àliud viuerè , .‘aliud elfe , fed
idem eft & eflè & ,viuëre> : Et piimusaclummiis intel-
léftùs , aii npn eftalitidviuere^i aljûd Ipteïl gere : fed.
id quod eft intelligere", hoc viuere , hoc efte eft : ymim
omnia tanquàm verbum peife^um cqi noli deftt aliquid.
Et ars quædam omnipotentis atque fapientis Dci
plena omnium rarionum yiuenff.um'’i.'n^pmnilitabilium.
Etomnes vnumin ea , ft cut ipft. vnu hi devno cunî quo
vnum. Cum ergo hæc ita fint , quomodb' ille auftis eft
dicere de crèatura humanæ menris neç àliud eft ei elfe
&vellë , nec aliud veile & feire , fed bæc tria vnam naturam
totarnque animæ iiaturam vpluntatem eftèciirn
;è Contrariolandus Doctor quem fibi liqui videtur , &
cuius cautelam ätque modéra tip îifni fuà leuirate atque
vanitäte nimis impùdênter (frarili^ndeie præfiimit:'
Inter ilia tria quæ in mente,humana vclutqua*dam fii
militndo Trinitatis imieniuptur 'V.T^çÂi-, eflè, nolle,
dih’gere , tantam diftantiim efte oftèrid{iti yt.fic.<^ his
dicat : fine meutern dicamus in hohvne, eiulqiie note's
tiam & dileélioném j.;-fiiie memofiam, intelligenriam,
voluntatem , nihil mentis memipimus , nili pet‘me*,
ffloriam, nec inrell’.gimus, nili per intelligentiam , nec
amamus, nifi per yolußtarem'r Ecce fecundun^ ^rita- .
tem quam fânéîus vir docet , in ipfe'h.pŸhinis: mente
quanta eft diftantia , & dluerfitas. ' îiitér’ hæc tria quæ .
naturaliser in illa& illiuslunt : id eft. inter memoriam
fui, & intelligentiam fui , & dileâipîiem fui , dum per
folam men oriam fiû meminit , per folam intelligent
ifte dicit , quod ipfe mens fît-ut tptacft eflèntia, fie t-Pta
fit voluntas, tPta la e ntia. E t fîcutde Déo veriftîmé cfedi-
tur , vtde iplo foîo veräciter djCatur , quia quod Habet,
hóe eft: habet enim iuftitiam j fed ipfe'iuftitia eft-.habet
fapientiam., fed iple ßpientia eft : habetbonitaiem,' fed
ipfe béniras eft : fequitur inquam, vt & dehiunaha men
- tefimiliterdicatur ? Quia quod habet hoc eft videlicet,
quia habet voluntatem, '.led ipfa eft voluntas: habet feien
dam ^fed ipfà eft feientia : .’ita vt ficut de Deu credïmus,
non lit illi àliudi.e ffe ,& aliud habetèf Ecceevgo ifto; an-
âp re , immo decepto! e , contra dmnem fi Jei veritatëm,
contra 5çiipturæ fahâæ aifâoritattm 'f cofltra-'.^itei^io.-
rum dpgmanim fineeritatem 1 immo çpptta aipihäinTiu-
manamque rationem , inuenta eft Crèatura id eft mens
humana', quæfîinaturæfimplfeis';'ac per hocïncomrou-
çabilxs I ficht Deus na^ufæ fimplicis & iivçdmminafciilis,
,eft- Cùnvècontrario veritas clanier, 'Ét i p f é À u -
guftiims., lient fiiptaÿpftendmu'ÿ*,. mauifefte affirmet,
quiaomnis çr^turp mitltiplcx , niillo autem modo vere
fimplex.,Éti'rerumdicat': nihilmutabilefimplex, pmnis
autem creaturà inutabilii. Eligàt- ergo ifte alterum de
duobiis h mentis natuta , ficur . flci eic conatur , natuià
fimplex eft miirabilis nph eft'rquîà ficut ipfc dodtór dfcit,
& veiiffint-C dicit nihil mutabilc fimjplëÿ. fi autem ipfà
menrisnaturk , ficut pmnis cfèàtut'^véré'mutabifts eft,
fimplex non'eft. Abfit igitur vt beatus^Auguftinùs qui
omnem creàturam affirmat elle mutabilem & mufdpli-
cem née vllp npodp fimplicem tàlia fenferit vel fcripfèritj
de natura mentis humanæ^ V Ï eam npnrantum fimilemï
féd etiam æqualem Deo dleaflereret, fi earn inunutahi-
'is & fimplicis ^^ naturæ elle dix flet légat^^^ui vpluerit- &
valueritdiligeh'tiflïme, & attencifiîmeperlcrutetur diâà;
llius dehacreinlibri' deTrinitaté j -&inueniet-cum di-;,
xiftéilla tria quæ in 'mente hominis repciiuntur de ‘ qui-,
busfæpe d iâuin eft , propter vnitatém fùbftahtiæ mentis
cui inlhnt,ynum e lle , & vnàm mén.tcnrelfe i vnanïque
fiibftainiam, inuenû t eum dixiflè , quia hæc menti lub-
ftantialitcrinfiint, & mentem eflè fui fta’htîam , Send- i
ti 13m lui fubftaiitiam & voluntatem fiii lùbftantiam.
Item inuemet eum dîxifle , quod mens to ta fè npuir, '
tptafèyultvel diligit : nulquam ramen illic eum dixiflè
inueniecipfeip mentem elle notitiam , ipfàm mente.m
cife.vôlûrîtatém : Cum fîiperius ïam ex éiufdem yçrbis
öftepfurh ftt ,, àlitld ibi eflè notitiam per quàni folum
le mens noiiit^, & aliud‘voluntatem per quam folum
legmens diligit. ‘ Qur itaqîie cum tota fe houit mens
non dix© ipfarn méntem eflè notitiam : Et cum tota fè
mÇntera eflè voluntatem ; cnifî quia
mens ipfà creatura eft & fimplex non eft: E t aliud eft illi
e lïè , aliud nofle, àliud veile, fèd fi aliquis vel ifte qui hoc
dix; t,opp©nat, quptnpdp ergo hæc tria vnum, vna mens,
na fubftanrià, u éft ibi aliud & aliud ägnofiat hæc tria
& fiibftàntiaJitet yhuinpoffedici, quià vna & in ynafîib-
ftantrafunt j'Et p'orehtîaliteraliud &aliudyquia, fîcutip-
fe d o â p t oftepdit , aliudin ipfà mente poteft fnemdria,
ali iß intelligentia aliud, voluntas.- Cumè contrario in di-
uina T rjnitate poflumus dicere. alius,& alius,& aîius : fed j
dichter fit* lonnnem Stotttm. 102.3
hullo modo dicere poflumii^saliudj &.âlind| de aliud, pro- i póflè qijod bohüm éftj vb àutem hbc Vélitj vt Kpic pÔftîb
pter fùmmæ fimplicëm natüiæ vnitatenii Ibi èrgô linn-I
ma fimplicitas, vbi numquam inueniti poteft aliild 8c
àliud. lnue.nitur quidam antiquiis d i fputacor cum de in-
c.prpprea animæ traâarëç' natura inter cæterà ira de èâ
djxiflè; Et cum vult: aifim,àjfi tota vulti tpta vbluntaseft
vbi tVtique circumfpëâé & cautiflîmç fié aflèruit ipfàm;
anivnam fècundum quendam modüm aliquotiens totam
'dici poflè voluntatem y cum fèilieet tota vult, quiaman|->
fcftç non extraiefed in fe&apud le vult.j vt nulld modo
earn .abfplute.definièriç eflè voluntatem ; fed füfpenfe di-
xerit aepofuet.it, fi tot^yult, tota voluntas ©ft : vnde in-
dubitanter intelligeridüm eft: imm.o ynicuique iri feipfp
natuçàliter agnofcgiidum, quia fi tota nbn yult tpta vpr
lu n tas non eft. Poteft ngmque vnum atque idem e,x parte
veile, Sc ex parte non, vclle ppteft idipfum quod tota
vult , penitus non veile. Et idepiùxta huiufmodi voliin-
tatis mutabilem 8c varialÿletn inocurn -, non eft dicendà
abfolutç ac deiînitiue animæ natura tota eflè voluntas:
quia proculdubio hoc non eft nee cum ex parte vultj vel
cuttl omnino id quod voluerat non yiilf , habens fèmper
in fe naturaliter veile : ita tarnen vt manente femper fui
natura arque fubftantia,id ipfinn veile fecündüm ea qujé
appétit, fiue refpuit, yel maneat eodemmodo,véliqute.tur
aut pereat ceflèt itaque iftedicete totam ^nimæ naturam
eflè vplunratem : Quianon eft natutæ fimplicis vt Défis,
vt quod illi efl: eflè, h<?c fit veile nec aliùd ut illi efle,aiiud
habere voluntatem. . i Qgæ cum ita fint, abigâtur ab auribus fidelium tam im-
pium & profànum commèntum, meminerint qui talem
d odorem mirantuç, & libenter audiunt fe effe Chriftia-
nos,meminerint fè fidem Catholicam, fidem veram fèn?
tiendi dè Deo integram fibi fiiüiolabamque fèruandam^
Meminerint depqfitum paternæ dodriiiæ fideliflimecu-
ftodîehdum: 8c impias vqçum præfumptiones omni pienémpé
prbfiçeré j iion habet exfefed e^ illp tantum qiil
ôperatur in çqrdibüs fideliunÿéc Veile & perficerepto bô-
na Voltintate; IdæCéftîlla Ecèleiiàfeica oc fideliflima defi-t
nitio quam beatusPapaCceleftinujrponit in déCretisfuisj
dicens: If à Deus in cordibUs hominum,arque in ipfo libero opérât
turâr.biino, 1$ fenctâ cogitàtii) tottfilium., omnisfe motus
bond voluntatis ex Deôfit ; Qiàà p£HllumaliqtM
fine, quo pihÙpbfflimju. Et uerum : atonia m éraïâç
mérita Sdnâ.orum, àd Deiglpriam laudem^referendajuni1.
Ç>£â nemo ‘aliunde ei placetf nifi ex eb quod ipje donauétit. EJk
qua Apqftolica 8c Ecclefialtica définitioné certiffime Ó-
fteiiditüt nihij pplfè in homine liberüm arbitriumàdap-
petendumvelperagenduinbonum?u}fi.fiieritGhriftigra-
qa^etatum.Èfttaméqjibeium-a4iùâlumquiaeün'Lpeei
éatjfion aliqua neceffitate cqgftut fed völunrate propria
depraüatùr. Ad.dit deinde ifte ôc âicitificut animale corput
potuït monqUiaadbucnonerat perfegtttii ï 'td eft,Jpnitualey ità
voluntas fiberaadbfiç animalis niaito quid mortals:potuit peet
care,quöniamadpuc nóneratperfecld,qiiavtiqueperfeótio liber-
iatispottmandati euftudiam twpleretur,dum ei peccandi ïólünZ
tas auferetur, ybi quid aliuddicendümde-eQrpote atiimàli&
fpirituali nifi q» Àpoftofe doCqc diçésifi éft corpus arymale,
& eft^iirituafejficut feriptutfcfactuseftprintusbom Adam
in m i^m m U en tm iiM ^fiitd u sM n ^jq i.fi^ Y rt^fm fieam ^ Etfupra cumderefurredionemo.rtüorutplöqueréturaitï
feminatur corpm animale, fur gei CMptU'lpirituàleï in qu i bus
verbis.iquqbiQ^o diftingüendüm eït corpus animale 5c
eörpiis Ipirituale.; nifi qèód corpus àniinaifeperfanimani
tantummodo ; rqortaliter ,8c cqri uptibiiirei- viuificatur*
Quale erat. Corpus Adæ efciam ante péceatum. Qfiia & fi
needum erat mörti bc conuptionideftinatum,poterat taa
men peccati nieiito cormn^pi 8c mbri i ficut vtique &
in illo fadum eft, & in yniuerfa eiils progenië fit, iufto
ifliiis iudicio atquey tndidia qui .aft : dqnec reuertaris iii
tatisintentiqne yitandasificutApqftolus yehementifïime 1 terramjvndefumptus es:quiapuluisés,&in pulueretn ré-
comnyeiidat,dicens : O Timothae depofitumeufiodi,deuitans^ üérteris : fpirituale vero corpus diçitur » non qüod cör;
profanas vpcum nouitates & oppofitionespfeudonyma, idesl,falfi | pus elle.deiiftat&.^>iritus fiat^ quia ltcetlpiritualei vere
notninis feientia quant quidam promittentes^ circa fideni exyider btaqieq .corpus aft. Apoftolo appellaturX fed tuiic CbipUs
runt,yel circafidentnaufiagauerunt.Dißamusnonhaftereau^ jfpift ent, qdando. per fpirftum immot!taliter & in^
rés prurient.es,idéftiauidas&appetentesinaniüm &ani- j'cqrrupeibiliter viuihcabitur: QgafeScin, lèexhibuit iio-
lium fabulatum. Dequo malo Apoftolus dié!t: Erif enim i uiffimus Adam, id eft, Dominus iefiïs. Chriftus in refur-
tempus cum fanam doännam non fußint bunt :fed ad fita defide- j rçdiqrie, per quam vdquemortale corpus quod fuf cepe-»
ria coacerttabuntfibimagifiros pruner.tes aunbus : Et à yerirate j .rat in finmortalitatem ôç inçorruptiônem tranftulit. Èt
quidemauditum auertent, ad fabulas autem çqnuerten- j iinfandis fuis per eandem inearruptionis gratiam in nö-
tur, Quid enim reftat talia dicentibus vel recipientibus, i1 uiflirnodie exhiftebit. Cum etiam in ipfis iuxra eundeni
id eft,humanam mehtem ita Deo exxquan, yt ficut Deus,
Apoftpltim i.coiïupîibilehoc incluait iraiftaetiam, .furM>Ucis fit nature: nifi vt ficut peflimi anti-
IcIojc induerit mmortalitatem ,'Vt abfbrbeatu i>:co^ruptelami&r quod eft morta-m o r-
quihxretici dixerunt, eiufdem natura: die blafphement
talç à vita: 8c impleatur, ficut ipfe dicit fermo qui Tcri-
D.eum&animam.
ptus eft : AbfdrptA eft mors à viçtorta : Vt cprpus quod nunc
Poft base dicit ifte liberam voluntatem.efle i^turam ho-
animale feminatur in morte, tunc fiitgat fpirituale^ nul-
minis eiufque liberum motum ac poteftatenx inouendi,
lq iana alinientq fùftentàrldum, nulla moleftia corcufni.
quod fit liberum arbitrium hoc, dqnum creatqris. Nos
penduni, nulla motte diffoluendum, f ed^Jblo fpiritu'æ-*
au.tem vt iam di3iimus,& vt ipfa rei veritas euidenter often-
terna immortalitate viuificandum. dit noH'dicimus hpminem elfe, voluntatem, fed homi-,
Quale erat etiam futurum Corpus Adæ nulla intercê*'
ms efle voluntatem: Quia videlicet aliud eft ei eife, aliud
deqte morte,Deo eius qbedienciam rémunérante fi noil
velle; Et ideo noil homo vqluntasg fed homini^eft vq-:
peêcaflèt. Iraqi yerum quidéeft quqidadhuçanimaléeifet-
luntas, Oftendittamen ifte quod Pelagiano errorel'ecun-
corpus Adæ nec itvillain immortalitatem eommutaturri
,dum naturam tantum hominis liherum arbitrium eifefenT
quæ ei fueratdanda, fi pie qbçdiens Deo permanfiflèti
tiat & donum effe natutx non donum gratis, id eft, yq-,
Ira vt & linoq peccant poflècpon morÿ, & fi,peccaflèt
luntatis Kurn^ns, vt ipfe dfeit,liberum motum acpqtex
pqflèt mbri, nianifeftum eft eum ideb mori pptuiflè
ftatem mouendi. Per quodmanifefteoftendit ita fe fen
quia needum fuerSt imnfqrrah'rate .dohatus. Quod âil*
tire quod voluntas humana^ion fblum liberum natuta-
tern in illo homine adhuc animalis eflèf vbiuntasj id eftv
liter motum ftabeat,.vt mqueatur ad appetendum bo-;
fècundum animæ humanæ appetitiim, & non fècundum
num velmalum, fed!etiam liberam poteftatenrqua fa-
fpirittm Dei yiuens fiue intclligens, vt nondum eflèt in.
feigt ipfum bqnum yelmalUITl» fed econtrario fides Catho-.
inteciori homine,id eft,iii Ipïri tu mentis fuæ fpiritualis fèd
iftca tenet contra qmnes huiufmodi errores quod fibetiun
adhuc aniiïiaUSjid eft aniqialiternonfpititnaliterfeiitiehsl
'arbitrium &fifuerit in hominenaturaliter fedum & iq-
pit de ea qualibus dicit Apoftcllus: AnimaOs autem homo non perd-
tegrum ante peccatum, tamen peccati merito depraua-
qutfuntJpiritus Dei: non ita qftjpndit Apoftolus,qui (à-
tqm, immo amifliim nullum habeat motum,id eft, appe».
crame-ttum illud magnutn quod futurum erat in Chrifto
titurn bon^yoluntAtisimplend^,nifi pet occultam gra;
& rn Ecclelia,àb ipfo dicit effe prophêratum quâdo diuino
tfem donance[5ç ïnfpirantè illo j -,^e.qu6 Apoftolus verif- ] étique repletus fpitituaitjPr.pré)' hoc relinquet homo patrtm
fime dicit: Demettenim qui o p c r a tu rum è is & v c l k & p t ^ fi-1 fim m & m a n em [ tu m , & adbarebitvxonfua, & erunt duo in
c.reprobonavoluntate:habetnamque,vt iàmdiximus,nar carne.vna. Quibus veibis Apoftolus exponendo 'lufc,
turaliter | creatore infitum, yt poffit velle, vtpoflitetiam I iipxit: Sacra nentum hoc maÿiuth eH: Ego autem dico ïn