A
Rom.Z.
fi
'pfaUji*
C
Dr
Pfal.toi.
. ‘fàfîhafii ’Ràthêrt.
car ni cenïènt indulgeri ,'lorigiora nobis jjtoltiittùnf tém-
pora,fèucra Dei exrepuant iud icia, & plurima quæ diCün-
tur non elle futura,velaliter efle.qtiam dîcuntiîr ^ jwophe-
tant.Hptqüidem leuiusfore illud veto grauius fiiggeïürtt
& Tua Temper leaiora putantfauentq; cofrimilfis. V n d eA -
po f tolus , ( inqui t ) ï<t r / r t * , mtiïsefi, qu'M cogitattisViUs
videntiugiter, autafiumptiorttsfalfas,dut dèteâ'tottcs. Rarum
quod fibi ignqfcaift, v t alreri cofifëhtiant : & quefd vni-, v t
omnibusrled femper aut exaggetâriaut aflhmunt, atft deii-
ciunt,& imminüunt,& exiftis quldepi iibi obedientibüs.
ïtmpiteriïümacquirantïuppicium.Èx^xiiïdeieqùitur.
Phtuferuntfitper u mambus, omnes tranfeuntes per vrdm: fibi
lauerunt, & mouerunt caput fitum fitper filiam lerufalem. Alii
quidem fuper fy nagogam, vel Ecclcfiaautanimam,hunc
'plafi&ufn irttérprétantes: eösqui plaüdfent'rnaitibüs/uper
cas, inimicos d ie dixerunt,quali ex irrifione^gaudio in-
fultantestSed nosfan&os patresècontrarie d ie dicimus,
&amicos,zelo&charicate,nirrtioddlorca!ffeö:os,quiquo-
tiens vtKara earimvproie&am aD eo cogpouerint,plaudent
. martibrfS, nonirriclenrisfaftujfèd'dólentis&plaiigentisaf-
fe& u^ u o d de ranto dllmine & gloria, Synagoga vel Ec-
clefiaj auranïmaprpiaplaad rantam fiibito, & improuiie
peruenerirruinam.Afade & tranfeuntes hi perviara dicun-
tnr,Ca;cemnT,1ioftes Ecclelia: ,autanimarura vel lynago-
'g^ncquaqtiam dixerhncTilod tranieu nt per vianuquia viv
am pacisJielcierunti ledoberrante^avia,hilcillucque.tu-'
tnultuahces,aditna corruunt.
Qu od a. didt’-quiafibilauerunt, & mouerunt capitafit afu-
per filiamlerufalem» fubitum & improuilum tatn dolèntis,q
admirall tis affc&um infinuat eorum, qui ad diuina iemper
"tendentes, gemunr& obftupefcUnt quid accident , quod
d e tarn ineffajfih gIoria,infperate,ad tan tarn peruenerint
ap oftafi x infeniam .5 olent hamque. ifti motus, manum vel
'Capitis,& fibilüs,diucriösanimiafFèAusnfténderej&idëo
höri minus hiceroré cordis & d o loremdidmusfignificare
quadi iiilultationis fic gaudii leu derifiqnis. Hinc ièquitür.
Baccineefiyrbs, duentes, perfectdecórisi&gaudium vniuerfa
terrai Ncquaquamigitur hoftes Ecclefia? vel aniniarufri,
pfcrfe&i deCoris eamputant, autgaudium vniuerfie terra:
cumflotct in ope re : ledlbli fan&i flint & amici, qui earn
përfe^idecoris efle credunt, v ti Prophetae, feu aurhor.es
diuioariith feriprararum, inquarn* plurimis löd s decan-
hn t,& gau dium vniueife terra: indubitanter alïèperant.
Scd quahto, gloriofiorcifi & {purchriorem earn cqnftaret,
gaudebant,tailed magis admirantur & Iugent,curh Cam co*
ftubcatam,(SC‘deièdam in manibus-hoftium vident.Norip. j
hacctneeft(,quodaiunr) pcrcundantis aut lxtantis animo,
led confitentis,quali hxc eft & plangentis; dieunt vt quantum
hilarefeunt cuncli de ilia,quiam^net*tantum lugeant,
quiafeedatur iordibusj&ad ima ruit.V erum laniftorum ge-
mimm luper earn Prophfeta & iplegemens exhibuit,nunc
de inimicorum gaudio,<3c infultatione plorans. dicit.
Àperueruntfitperte$ticpiit)osfuDn omnes immici tui, filnla-
uerunt& frenduerjint dent thus, & dixerunt: Deuorabimus.Ex v-
trilque ergo Prophetâ amcitur : vel?quiaamicigemunt*de
nis tribus, éx quibus vnaciuitas co Iligituti vel, quia mimici
deridenr&inlultantpro eadeillis qùæ ceciderit, [Aperue-
runtfitpertefitiqüitjfcjuum omnes iikmiet tui.] Os ergoini-
mici tunc ill nobis aperiunt,cum multa funt de nobis mala
quàédicuntur.
Aliter autem apüdiudidem,quiinnullofallitur, clau-
lùméllètjriîiiex nobisinnumerarórentIcelera& peccata,
hollis quçobiiceret.Aperiebantergo cö'ntralerufalem de-,
ieéb ih oS^lpum:qperiujit &.comra Ecclefiam delinqueri-
tem,necnon contra animam,in (àngpine pcccatorum flio-
tum cdhculcatani. Hiric qüçquc Dauid, Deus{ inquit ) tau*
dem mcamnètacueris,quia os péc cat or is &ôs dàlofifuper me a per-
tumeft. Felix namquecui 6clilint culp£eobiiciantur,mnt fc laudes pro ea quædicantur;[ Sibilauerutft(incpit) &fren~
rltterunt derifibus, ] qtiau leotiesfrnqtiam)atiidi ad deuoran-
dumtquia fleut cliaritate compundti , arque ftuaoreq»er-
moci lupva ftbillafledicuntur dolentes,ita ifti plandenres&-
rrridentes,quando videcintvnain eorum corruille, D ei ap*
xilio dc gratia deftitutanv. Vnde fcquicur.E» ifiu efi dtesqudm
expettabumus, muenimus, vidiwittdllamenim ditm Iemper
hofte$ noftri e'xpp<9t^t venire,qua liceat eis non minus animam
vniulcuiulque^quam & totarn limuliEccleriam, quail
in gladio vltidnis diuina:, v el perdition» deuotare.^Scd
quia ho c minime prouenire poteft, nilipromkltitudine1
impletatum noftrarum, Dominus rufto luo iudicio fieri
permiferitjlicuti &ierulalem fecifle probatub, conrinuo
P langehs Propherafubiungit.
Exod. / i.
recitvommusquafrogitauit, complétât[crmomnfuum quern
pracepeMtadiebusantiquU:defiruxit,&nonpepercit,&Ltnfica-
rntfiuper teinitntcum^exaltauit cornu hofitum tuorum.Sxpms
ergo lynagogaludæorü,Dominum irricäns malis liiis iam> 4uciumiullapromeiuHIètpoenâ,niri cöditoris lui bonitas,
diu tolerans,diù& patienter lùftinuillet ad poenitentiâ.Se<l
quiaconuerrinolmtpoft culpas,neccelïàrè a nequltia:tàn-j
tumlecundüm mérita fua quia vieitfceleribusDei p'atibn-
tiam, condigiram vltionem recepit : vti olim ad M oylen
Dominus, quando pro populo ad idololacriam conuellb,
rogabat.relpondicjdicens: Dmiittamiuxtaverbüm tuum ’MjÀ
runtamen j in die vif ion is vifitabo&hoc puent uni eorum, N o n
quod in yno eodemque peccatopominus iùdîcare debùent
in dieyltionis: quia non iudicât bis in idipltim ipd quia"
ipli ab hoc idololauite pèccato, nunquam perfêdié ceflàuerunt,
vel poenituermicddcircb ôc in die vltionisihoc non
minus,quamj&in futuro, in eos quipermanièrinc, D om inus
vifirare dicitur.Et hinçeft quod nunc ak‘(VecttDàfoinus
qmeogitautt', & compleuït firmonemfuum, quem prUeperat à
diebuf;Defiruxit&nonpepercit ) quando plagas qu«è in lege
ac Prophetis frequenter comminando pradixerar Ständern
ad iracundiam prouocatusjliiper eos induxit. Q u pd lihæ c
inimiei coipqrei, cpnrra Icrulaleni illam tune fecerrmt,
quidlpiriruaies nequiuæ,i& miniftn anriqui hoftis, feâuri
ldnt ergaEcelèfiam, quando eâinpro liusinîquitatibus,!!-
bià Domino rraditam, poenis & doloribus çircjuijdâbnntî
Siquidem fronde ilia dicoyaduerfus quant porta inferi nonpra-
ualebùntyfcà de his qui Gprrueruht intus fbriivë.De quibus
loannes diat^A: noOie exierunt,fed nonfuerünt ex nobis. (Exal-
tauit,iri<pik,cornu, hbßtum Jùoritm, ) quia cumjntirmacùr
Eccléfia Chrifti,tunc Cornuinimicorum, eius regfuim vi-
cfelicervel potentia, amplius contraèam exaltatur, & præualet.
TerribiliaruntvaldequæpIangunrur,quandoanima
iripoteftacetraditurhoftium.Quæîongé,in diefeliciratis,
noluit præuidcre futuira ».quæimminebantmala ï ideirço
impegitdiem, quam fui lerriper expedlabant hoftes, quan
do Dominus fecit & compleuir lèrmonem fuûm , iuxta
quod in làcris litteris prædidqm erar. Vode Dominus , ifr
typo perituræ lerulale m , videns animam huiuûnodi mâlis
circundari, fleuit, dicens : Quia fi c o g n o u i f lè s^ u , de
quidem in hac die tua,quæ ad pacem tibi, nunc aütem- abfr
cöditafuncab oçùlis tuis : jQuiavenient Hierin te,&çircunda« Lue, iÿ.
bunt te mimici tuïvallo,&eircundabuntte> & coangufiabtint te
VHdique. Suam ergo diem habe t animaperüeria,quæ tranlî-
toriis lætaciir boqi^.Gui ea quæfufit, ad pape lunt : quia du
ex rebus temporalib ùs gaudetjdum honoribus extollirur,
dum in carnis volûp,tare relpluitiir »dum nulla Venturæ
panæ fonnidinè terretur, paepm habet in die tu a , qu±
,gràue damnationis Icandalum habebit indie aliéna, Cum
pro 1 uis iniquitatibus, lüis tradetur àduerfariis, qui fùis
eàm circundabûnt poenis &;cniç^tibus î nfcc iam mne
muahit quicquidin pi^teritisaliquiddéterrena felicitate
habuic: fedibi aftUge'ndaéft, ybiiuftilæcabuntui:& cunéta
quæ modpei adpacemfunt,tuncinamantûdiiictormentOriim
verten tùr. Tu n cque rixarirfecum ifreipiet cur dam*
^ationem .quani patiturnon expauefit ,-curd profpicien -
dis mâlis tequèntibuspculos mentis daylèriti Vn'de dici-
tu re i: Nunc auterp abiconditaluinab nculis tuisi Quia
mefrfyôlupt aribus ieloluta,àbfcondi t fibi malalequëntia,
Æé: ■ Wi ü i i ^ vr! dum
:.Io4n.i.
ApDC.lt.
m M
dum viderè futUrârefi]git,qti£è 'péttürbarit prsefentéttt îæti-
tiam:&cum ea præUidere negligit, facit Dofriinus fubito
quædiuexpçdansdeliberauit,&complet lèimoneS quosf
praîcdpit, dum t a Venire iubêtquæ pr*edixici De fttu x it, &
hoil parciti nelèmper pëccandi façultas maneattSc qu2 fibi
parcere neglexit,hoftibus deCipiendamtradjt. Et hoc ëft}
exakare çomuportim>poteftaterfr eis tribuere dominandi
fupër eam, quæ fe de iügo itlimicordm noluit Èriper'e.Vtù
de lèquitur*
| S A D .Ë . '
C lamauit coreoru ad Dominufuper mur os filuSioii. C lamor
magis hicintentioné cordis, quarft exultationem voçis in*-
finuat.Çlamant eni.m perüerfi homines,auc inuifibiles ini-
micijfuper muros nliæSion,animævidelicet>vel Ecclefiæ,
cumpoteftatera, qua dominaritur cis , fuæ aferibunt pô-
tentiæ noil iudiciô permilfioilis diüiixæiQuorum Blafphe-
mia quia contra.Deüm clamant, Cpndignà non effügiet
torçientaînamficutmurüsprptegit&dëFendit j ita& p o -
tëntia diuina quosmunierit.Sed cum lutim lubtraxèritaii*
xilium,hoftes friper müroS eorum,quos diripiunt,clamare
dicuntur contrà Domlfruni: cum tocum fibi aferibunt/uæ*
quepotenciæmbuunt , quicquid contra eos pofliintî qui
prias Dei muniebantur auxijlo, qua fi eos nequiuerit li*
berare,præfëttim cum non de imbecillitate virtutis, fed de
vltionè & mdicii æquitate venit.Propterea & Prophetâ inter
estera plorationis lùç lamenta,eriam ifta deflere non o-
mittit. Et notandum quodhæt claufula verfus,, magis lege
metri adfiiperiora,quâm ad fequétia relpicit. Q u i quotiés
vrtonèdueuntverfu vel duobus explere fenfiim tranlpo-
nuntneCelfitatepoeticaj&inalterius medio aut pnncipio
fenfum cofrCeptum explïcant,&hincel|: quod ad ipfam Ie-
rüfalemmoxktttiovcmmr:[Deducquafi torrentem lachry-
masperdiem & notent , non des requiem tibi, nequetaceatpupil-
laoculituii Multis prophetâ milèriarum éxpletis lamentis,
& Ênüifreratis,quæaçciderantmalis, vertit fead ipfam, Ôç
hortatuf quafi torrentem ad placandum Deum,, profiuis
erratibùsdèducereiachrymas.Quiatorrentium curfus nô
lemper vnoco.demque impctuflpic, fed iuxtaquod inun-
datiopluuiarum dê;-cælo veneritj ita& .làchrymæ non nili
ex diuina infpiratione * & dôpun6lione cordisgenêrantur:
non quod tantæelïè poffint, v t torrëns,licet per exaggera-
tiofiem d^cere videacutîlèd vclèmper parafa lit mens,^c o-
i culi âd cffufionem lachrymarum, ïüxtà gratiâm diuinæ in*
ïpiratioms. Ethæc yna exhprtatio eft omnibus,indefinen-
cer fler.e inprolpeïis & in adiierfis, nec vllam requiem ad-
hibere flçribustnon quodvllus mprralium,femper fine c e t
làtione id valèat exhiberé jled v c nembdum viuit, fibi par-
càtvttorpeat, quafi iara lècuricateaccepta4 lêd fine requie.
ablque vlla deter minatione, faite m in mente poenitentiam
gérât,do nec ad illam y^ram reqüieni quandoquennito lu-
du,lecm;us perueniaUVnde quambene in. Apocalyplî di-
citur: AbfiergefDeus omnem lacbrymam aboculiseorum. A c lî
' dïçerët-Illi dufn irent,euntes & mitten tes lèminà fua * fle-
bant abfque vllaiëquie,nolentes hiâus-lui fibimet finem
inippnere,quoulque index veniàf,quiabftergerer« Abftef-
getautem De.us om ftm lachrymam eorum, qui fibimet
parcereiioluerunt.Er<ï«fe«ii«oculieon^m,vtin Plâlmp ca-
ràxmjempèrad Dominuwtficutpcûlianc^lain manibus Domt-
nafua, donee ipfe mi fer tus abfiergeretà laütrymis oculos eorum.
Et ideo non celïàndum à lu&ù, qtloufq; Dominus abfter-
get omnemlachrymam eorjumsqnl ad eum corde ingeffii-
lcunt.ïpie quidem abftetget v l mi^céàtur,.^np%tp tu iu i
iftiècës,aut torpeas,& réquiefeas. Et iftæ funt veræ iuftitiæ
animæ,qüæperSadelitteramfignificantur. ^ Neqtte taceat
pupillaoculi tui:']nonqüodpupillaoculiloqui debeat,fed
qïuâiplacum compungitur, exdiuin^ïnlpiratione, maf
is^quàm loquentis vefba,impçtrandi efreftum habeat.
line qudqtlëlpâufd in Plàlmis: Defecerunt oculi met in elâ-
quiutH tuum dicentes, quando confolaberis me, aC fidicerèt, di- -
centes qüando confoïabçris me , vt abftergas,oculps à la-
chrymis : libertate perfeeftareddita. qpia impræ^bncariira
nulla eft à milèriis releuatio , eo quod nècdum compleci
lunt dies lp<ftfrs,quoulquë til finem mâlis importas , Vt ma*
neat perlèueràntibùsfutura conlblatio. Ètnotandum 3 fi
non alia fit pupilla interius in eoo cü lo , de quo Dominüs
irtCanticis loquiturVulnerafii cor meum forormea i vulnerafti
Cor meum in vno oculorum tuorum.Qüiz Iponlà. Chrifti cum fit
plenaoctilis, afire & retro,habet tamen vnum,in quo lêm-
percîàriorviget obtutus. Cutus nïmirupupilla,nunquam ta-
i ensfilet fedfiillatfemper > (vt alibi legifut) adDominum: quæ
cum compungitur intuS 5 exterius tune laèhrymas benc
prôdücit:qUoniam^fiuminis impetus Unficatciuitat ini Dei &
fanftifiedt tabernaculUm fitum altifeimus. Alio quin ifta exterior,&
fi videtur Iachryniascoa&e producereilblet eas lie-
riles quafi mutas generare. Vnde femper ille eft oculus
pl4rgandus,illa eius pupilla requirenda j quæ vt torrens de
môntibüs & altioribus fluiint focisîita de lupernis inebria-
ta imbribus 4 nelciat filei;e, nelciat requiefcCre, neque
deorfum intendere, fediugiter ad D eumindefelïà clama-
re. S ed q u ia fv t dixi)ne'mo quilempervnoimpetüqueat
affluetejideo temperauitegregiuslachrymanimdo(ftor,vt
ad eum ftilletflagrans ex defiderio‘imprælèntiarum,in cuius
non valet irreuerberataacie, fixus permanere obtutus.
HirtCqUe lequitur.
C O P H .
Confurge, tauda in nolle inprincipio vigiliarum. Ejfunde ficut
■ aquam cor tuum ante confpeftum Domflli. Conlurgit in no6le,
qui de tribulatione vel anguftià præfentis vitæ fpe leüatus,
toïporem negligentiarum excutit àfe, & indefelfus contra
omnia fibi adu.erlantia, quafi miles accindtus ad prælium
pugnat,deinde cundfca quæ acCiderinrdura & afpera, fern*
per Dcumlaudat.Vnde monet.[ Confurge&lauda inprinci-
piovigiliarum tuarum.] Quia hoftis callidus quotiens flagella
ingérit, Deummox blafphemare perfuadet. Quod
Bene lo b incelligens, quando mulieri ei perluafit, Benedic
Deum & morerètquafi vna de infipientibus.Kefpondk,8c fenio*
ra confilii verba qon tacuit: Dominus (inquit ) dedit Dominus
abftulit ficut Dom inoplacuit,ita fattum W:fit nomen Domini bè-
nediftum. Et hoc eft laudare Deum in principio vigiliarum,
pmnia quæ agimus aut patimur, ad.gloriam & laudem
nominfs eius referre,ne in principio torpentes operis lorn*
no opprimamur deceptionis. D e q u o Apoftolus, Omnia
(inquit) tngloriam Deifacite. Et vt explere poflrmus, quæ
iubçt dpëloregregius : quia funt multæ vigiliæ, in quibus
Deus laudandus e:ft, maxime vigiliam in principio præca-
uendum, ne forte opus ex initio intentionis coiidem
netur:& cumbeneadlaudeth ereatoris opus incipitur, re-
ftant reliquæ, quibus ad finem in gloriam ipfius bene con
fcmmeturI fffunde, inquit,ficut aquam cor tuum.] Ille ergo
effundit ficut aquam cor fuum ante corifpe6tum Domini
qui ex inrimo affedtu cordis pfoducitlachrymas compun-
âion is quia^facrificium Deo fpiritus contribulatus, cor contri-
tum& humiliatum Deus nonfpernit. Sed cum tantus lachry-
marum imber non affuerit, nequaqüam mpX defpetan-
dum« Vnde Dauidexpeffonapoenitentis^ Quiaperfecutus
g/?,inquit, mimicusanimam medm, humiliauit in terra vitam
mum, vel caetera quæ fèquuntur,& pàulo pofb Expandima-
nus meas ad te,anima meaficut tetra fine aqua tibi. Animam et-
goarentem, ficut,terrara-fineaqua,penitüs corâffi Domino
expandit,vtfuisirriget^mbribus , qui ficca de rape a-
quasmanareiuflit. A t verocoraltiori gratiaperfufum fie*
utaquaefFunditurjquandoliquefàdlum^ræamorebei &
prorimi, quafi glacies excalore refofuitur.Ët hinc eftquod
fubiungit. Leua adeum manus tuas pro animabuspatuulorum
tuorum i qui defecerunt in famé& fitifin c api te omnium compi*
torum.
LeUâtergopfo his manusad Deuttt', qui ûpefâ mife-
ticordiæ pro humilibus &paruulis Chrifti membris,fame
& fiti vfquequaqtie in terrenis laboçantibus, curam adhi-
b e t , ex iÿncera diledione proximi* Et hæc eft perfeâa
charitas, v t & cor quafi aqua fiindaturad Deum ex amore
yeræ dileâionis, & manus leuentur prpximo j vnâ cum
Moyle, paruulo Ecclefiæ, vel animæ, exigui cogitatus vin*
çanturab hoftibué. Exquo ilia in Canticis-, à quafponfiis
declinauerat atque ttânfiem,Liquefattaeft (inquit) anima
mea, vtlocutus efi. Quafiui, &non inueni ilium : Vocaut, & non
Pfal. 4y*‘
Pfal. 141.
Exod. t •j i
H
Cant$.
, Biblioth.Vet. Pair. Tom. p. nfirn