A
B
4
C
D
' fe 8 " : • ^fmalariiFortunati E p i f Treuere# ♦
Sitquartus,Confiteanturtibi Domine, qui pertinent ad
gratiarum a&iones.Hucufque oratum eft fccundum Apo-
ftolnm pro omnibus hominibus. Deinde fequitur ,pro rtgibus
& omnibus quiinfublimitate funt, vt qutetain& tranquil-
nos perducant vfque ad finem diei. Reftat ex ftatii tempo-
ris confederate verfum, qui dieitur ad fèxtam, Status tcni-
poris eft mendies, quando fol in centro cæli. eft & fefueh-
tifEmum ardorem præftat terris :fdem ftatus perfè<ftioné
mentinmdeiiotorùmhOminiim monftrat, quorum fera or
itaconiumftus eftigni inuifibili, v ta b ipfo pafeatur dele-
datione, & iliuminetur lumine iritelligentiæ. Eadem horà
i afcèndit Pctrùs in coenaculum, 6c vôluit corliederei In prima
Um vit am agamusin omnipietate & caftttate. Quonjam lünt
i ntra noftram ecclefiam qui minima com mittunt, pro his
tamennecelïe eft pricedens oratio. Sum & qui maiora, j
pto quibus hecefle eft adderePfalmum.-Mifereremei Deus, j
qui proprie pectinct ad poenitenres; Alrifmodo..Oratio
præcedens pro minimis peecatis: Pfalmtis, fit pro maxi-
mis.Poftrrmo furgit facerdos viceilliiis facerdotis, qùiin
çæî| eft, & quotidie interpellât pro nobis, & dicit ftando
T oràtioncm. Hæc Oratio in oriini tépore fubfequîtur : id eft,
! Pafchali,Pentecofte$, Dominicis diebus & fellis. V t relut-
redlionemrecolat eius facerdotis, cuius vice tenet , fupgft
abaccubitu, & ftando dick hanc orationem. Qutfamen
priusiaccndo orat cum cætetis, qùoniatii peécapof eft cû
peccatoribus proftratus eft: èt quia vicem tcnpt Cnrifti,
ftiindo dicit fpecialem orationem. Hæcfpeciali8 oratio la- -
cerdotum, quæqüodammodolibercatcm & glorification
nem monftratfinuriregni, Ôc ramen fepiper eilé inter ce f-
foréibi pro nobis* per omnes memOratos dies feftoscur-
rit.R.eliqpa oratio rericetur, quoniam ibi peccator nul-
lus eft, neque erit.5i quis voluerit dicere.cjuoniam hæc o*
ratio vicem tenet interpeliationis CHrifti, qui interpellât
pronobisquotidiepatrem, quare dicat, Pèr Domirium
noftram Icfum Chriftü: dicaturei, Chriliusquieftiripa->
ttc nararaîiter, Ôc per quem afliimptus eft homo in Deuni
proptervnam eandémque perfbnam fihiDei,oftiumnO-
bis fieri dignatus eft per quad nos & oratiohes noftræ,3s
omnia bôna noftra tranleant ad patremi Iftcircô merito
facerdos dick luam orationem ad Deum pattern per Do->
minumnoftram IelumChriftura, quia per ilium accèpit
hanegratiam vt viciffitudlnem fuæ interpeliationis fratub.
atque condifcipulis miniftret, ôc recôlatjatque ad metno-
riam reducaf Quam orationem præcedisfâluÈatio,'&fub->
fèqüitur Benediftio, qüæ & gratiarum ad io fequitur. Poft
relurredionem fuanïDominus fàlutauit difcipulos^;fàlutauit&
iteram,benedixitqueeosin monte Oliueti, & illi
gracias refèrendo, adoraueruiit in loco vbi fteterunt pedes I
eius. Quod eædem precum orâtiones celebrandæ lint ve--
fpercina hora, quæ & nona, in Laodicërifi concilia, capi- I
. culo o&auodecimo fcriptüm e ft, Qu çd idipfum officium
precum nona&velperalèmper debeat exhiberi. Secundû
hoc capiculum in feftis & in cæteris diebus vnO modo ce-
lebretur oratio in velpertino Ôc hora nona. Vtreor, firoili-
ter po Humus dicere de tertia Ôc fèxta. P oft Vefpertinalia ôc
matutinalia officia, quæ aguntur pro raortuis, folemus câ-
tare Piàlmum in loco, Mifereremei Deus. Domine, ne in furo-
retuo. Ipfe eft fèxtus in ordine Plàlmorürii»& tamen inlcri-
bitur pro o&aua. Idcirco, quia nos, qui ift fexcaætate mun-i
di lumus, debemus pro (ep tiroa & odaüa ætate rogare Deum
per hune Pfalmum, vt euadamustoriîientà» quæriia-
lis debentur in memoratiserrâtibus, de quo dicit Aiigufti-
nus in prologo eiufdem PÊlmi: Veniet o&auus iudicii dies,
quimeritismbuensquoddebetur, iam non àd operâ
temporalia,fèdadvitamæternam fàndos transférer, im-
pios vero daronet in æternum. Quam damnationem metu-
ens, oratEcclefiainhocP(àlmf), dicens:Dominé, neinirà
tua arguas me. EtBedainlibrpde temporibusdpfà eft o&a-
ua,proquafextus Pfalmus infcribitun Credo, quia in fex
huiusfeculiætatibu5pro lèptima vel o&aua huius fèculi
eft ætate fupplicandum. In qua quia iuftigaudia,fed repro-
'b i funt fupphcia petcepturi,Pfàlmus iftç ingenti pauore in-
cipit, curritj finitur: Domine, he in furore tuoargnas me*
funt initiavirtutiirri, in tertia profèdusi in mendie per-
fedio.Quainpcrfeaionemdènunciant nobis aliqui ver-
fus curfus fextæ. Prima periOcha dicit: Defecit in faïutare tu-
utn anima meà, & iriverb'o tuofuperfperaui. Sectipda dicit, Quo-
modo dilexi legem tuam Domine? tota diemeditatio mea eft. T er-
tiaita,Oculi meidefecerünt in falutari tu o , & in eloqui-
iim iuftitiæ tuæ: Statum talium méntiiim verfuâ monftrat,
dicens: Dominusregit nie, éc nihilmihi deérit, in loco pa-
feuæ ibi me colloçauic. Vbi nos dicimus, Domnus régît ma
tranllatioquai afliimptà eft à fah<fto Hieifonÿmo ex He-
braica vericate, h^bec, Doitiinuspafeit me. Quèra Dbjiri-,
nus pafeit adiientu fpiritus fiii * èundem régit, id eftin illis
tnoiibusfaciteum fpiritus Dei dcle6tari,quifecündum ra-
tionem funtj& deducUnt per te&Unïiterad ciuitatem mu»
nitiffimam Hierufalem. Ei nihil deeft, ficutPaulus Apo-*
'ftolus dicit, Omniapojfum in eoquime confortai, Omnia illi
cooperantur fècundum Deum : Prolpera & aditérfà æqua-
riimiter tolérât: Acideo fubfèquitur,In loço pafeuæ ibi me
collocauit, fiue , inabundantiaintelle£tualium rerum iri
ptælênti, fiue in futuro in læticia & gloria fempiterna, vbi
erit fàtietas omnium gaudiorum fine fine.
De Nona; j
C A P . y i
v ~ r Ona continet nos per decimam horam&vndecimani JN ôc duodecimam. Status temporis, quando nona cc-
lebratur, defignat feruorem ftudiorum, quem exercebat
mens in altîtudine virtutum al iquantulum tepefitâum elfe
propter tentationes accidentes1. V nde Gregorius inMo -
ralibus lob: Vida, dum nos tentant, proficientes in fn o s .
virtu tes humiliant. Sicut tune fol defeendit à centra ad infe
r io r s partes, ita mens quando tentatur, defee n d it àb al-
titüdine intimi gaudii ad confiderandam fùam naturam atque
fràgilitatem, & videt'quam fàcilis fit ad occafum.Ten-
tabatur Paulus, quando dicebar, îfe magnitudo reuelationum
extoltat me, datas eft mihiftimulus carnis mea, angélus fatanaqui
ntecoîaphizjet. Q u a de câufatentetut eledusjpræfens nofter
magifterPaiilus hic demonftrati Arque in feqüeilrib. mO-
leftiam quampàtiebatur e i tentatidne i martifeftât, dicens:
Propter qiiod ter Domtnum rogdui, vt difeederetà me. V t dpirior
nifî eimoleftiam faceret ftimulus fàtanæ, non Deurii pre-
i caretur,vtdifcedéret abeo. Eandem precationem.fonant
aliqui verfus curfus Nonæ: Prima periochà dicit, Tribula-
Hones & anguftia inuenerunt me, mandata tua meditatio mea eft.
Qu od ita Aguftinüs ineodem pfalmo^çuiantjperfequan-
turj dum iàmen mandata Dei non relinquantur, & e x ipfis
mahdatis, etiarn qui fiuiunt ^ diligantiir. Secundâ dicitÿ
Mùlti qui per(èquuntur trie, ÔCXrîbulant nie, à teftifndriiis
tuis non declinaiii. Tertia ita, Erfdùificut outs qua periit. require
fèruum tuünl, quia mandata tria ndrtfkm oblitus*
Verfus præferitiscurfîis ménîoràt tentatioriem quaè defi-
gnaturperfolis declinatioriem: Ab occultis nieisjn<$\t,munda
me Domine , &abalienisparceferuo tuo; Q g o d ita menioratus
Auouftinus in Pfàlmodecimo oétauo : Toile riiihi ex corde
malàmcogitationem,rebelle à me malrim fuaforera:hoc
eft,Ab occultis meis müda me,&ab alienis parce feruo tuq*
De Sexto.
C A P . V. I
DE tribus repetitibnibus fèxtæ fiue rionæ, prout potui,
miniftrauiiri curfu primæ, ôc terriæ, & de le&ionib.
atque refponfbriis. Præfèntes cresreperiones ftatuuntnos
in famulatii Domini, fiuemuniunt abinfidiisinimici per
feptimam horam, & oôbuâm, & nonam, ira tarnen, vt in
ipfanona habeant initium reliqu* tres repetitiones,quæ
De vejpertinaii jynaxu
CAP* VIL
LEgimus in Efdra, quod îani mettlorauimus, quater in
die populum Dei confeflum elle Domino, & quater in
,no£te: Et éx verbis domini Bedæ, qui tradatin eodem Ef-
dra* Opinionem efïe cognofcimus VxnQæ Ecclefiæ, iuxta
ilium mqrem fê quatuor officia celebrare in die,&quatuôr
in no&e.Non enim immeriro nos qui militamus Deo.quat
e r i n -
F e île f,o ffic (kU e n fk - j ^ p .
ter in node vigilias renouamus, cum hi quifèculo milita-
banr,per quatuor vigilias findebant nodemin eaftris,ne ir-
rumpcrenttU' caftia ab inimicis, infidiantibus.Noftras qua-'
(uorvigilias,iri)iodefolçmii^voçitare,Vefpertinrim,Cô-
plctoiiumjNodurnumj&Matutinum.ExetyinolbgiaVe-
Ipertini itominis addjfccçepofïumus, Vefpertinum offi-
ciumôdrioéfempertinere. Dicit Ifidorus in libro etymo-
lqgiarum, Vefpertinum officium eft in no6tis initio, vpca7
tnmab ftelià vcfpere,quæfurgirorientenoéle.Et Augufti-
nus i n Pfalma vigefimonono, Vefpere"iemorabitur fîetus.
Qtlid eft veipere demorabitur flétris ? Vclpera fit quando
ibi ocçidic.Hinçpoflumus coniicere, quando feriatos dies
obferiumusijquod éos obfèruaredebeamus à. vefperavfqj
^yçfperalri,>t>dfblisàécübicuvfljue ad eius iteram oc--
cafiim.eoslegitime obferuare,neccfle fit. ffteftatus no<ftis
informatftltum eorum peceatorum, quibus oecidit verus
f0\f Illis nçceffe eft plorare quinqiie carnales fenfus luds,
qùi obedire folent ad pecc?ndum,vt in matutino, id eft,in
çuafione pcccâcorrim,quandolpi eis içerum iuchoat'oriri,
quibus oétidtrÿefpére,poflint læràri. Vnde idem quifupraj,
iumembraro Pfàlmo; Vefpere demorabiturftetus)'& in matuti-
npexHitOtiofqmAo coeperit oririftdéjihus' lux, quæ Occide-
rat péceatotiDiiit- ïo^bfmat etiariiâltèrp^ibdo ftatri eo-
rarn,quialiquainfifmitateopprimuntur,per4uaInappro-
pffiqiianrinorti.Himquantoplustimcirtnibn, ôc (ènten-
tiam pèfçipeiç yerairi |?ecc^phun,tànto ph^.'ante oculos
mentis fuæredueuutcarnilesmQCU?>qiri,generatifùnt per
quinquef^riù§corporis3&é-bsdeflenc. Timpr Iblct occq-
pai^ le n t e s harriinum,qtiandp mprti appropinqùâé$fiq-
utdeiplbDoipi.n&fcriptuiri ert,(qyamuis npn timeret in-
firmitate,fèfl difpenfàtiue) coepit ^»tnftari Ôc îpoeftus eflèi
tameri multi funt, quigaudeflt de matutino^quando rc-
îufgc n tà rnomiis propter çô.fortium ijefiirreiftioriis Chrir
fti. His duobüs modis tranfeurfis^debemus venire ad quo- :
tidiariura vfum noftrum.quotiâïauus Vlus;nefier tenet,, vt
quinque Pfàlmos cantemus.înVefperrinâll fÿnaxi, Quisn>
UefciCj quamuispet'quatupr horas depcepemür Dominû,
quanta knpedimenta ôc qnpttriftitia’ oc'cupent-qientem
iufti’pèr diém.^Oculi àdduçunt adçàm fprmas iijieesiquæ
quia.fine veiuntate iiiftlanlmæ iritraiit ad earn, tæflio affi-
cirur.Simili mOap perauies intrant verba aire derra£b’o.nis, -
aütJiuiis,qt:ænihilc>min!,is,moleftiamingerütménti.Na-
resetiamrionfiintalicuîæabhûepeftifcrointernrincioyOs
non fepotèft e xeufar^iu dehnquaLVnüfqUilqtte cognp^
fcitquando^pqriatur v’erbüÇrinrinafta.qiwrido verbaoeioT
ia',&cxtcratalia,qUibusperospolluiturmés. Manus.pro-r
culdubio & pedes fæpe idtçngnn^vnde animafiedeterior
pe,r cogitatiüoçm. Atquiàin iltisquinqrie (èpfibûs tendi-
miis quptidiano aftebtu ad tençbras ,rieçeïlè eft ,'Vt no ftis
inirippro eis yeniatn Deum prçccmunlfti fùntquinq; fin»
fus, qubs iriane commèndamus Domino dirigendos, di-
cendo:DiHgeDominecpj:da,'fen{iis,&f«moiiesnpftros4
ôç Opera manuutn noftratum.jfnter fcniiis;, ôc ièrmones,&
opei'a coprehendurltmqiiinqùefènfuS corporis. De cor*
dibriseft(c6rfiimdieendum,poftquamy.enerimus>fiDo*-
minus d,eflerir,ad Hÿmoum M ^'i^.lboprçrhosyidelicec
qui nqué le riius,quia forte,nori Tu ira ns digni, v ç dirigeren -
turipeÉ omnia ftaindum Donriniplacitum, quinq} Iflàluij
caritarituL‘,vc ignofcaturjiobisi.^dos quÿiq; El'almos Anri:
phonatim cantate folemus. V t t r i P a r t j t a narrachiy
ftoriain libro jo.,c*nonos ab I e ri a t i o E|i(copoAntip*
chiæ Antiphonarum vfus in Ecelefiis primo coepitadtitari,
Ita n.fiaiTat.‘Dicéndum:tatrieneftjvnde fiirâpfit initium, vt
in Ecclefia àntiphonæ decantefitur. Ignatius Anriochiæ.
Syriçtertius poft Apoftplufn ^eriiùri epflçopus, qui etiam
cüm ipfis degebatÂpoftplis?,vidit.AngeIoi:umyifionem*
quom6doperantiphpnaslanâ*Tiinitatidi?jebantHymr
nos, ifque modum Viiioriif.ÀJïtiochenæ tradidiflê proba-
tur Ecçîefiæ,& ex fiocad çunbiâs tranfiuit Ecelef ia’s*
Antiphpria diclfur voxTeciproca. Antiphona inchoa*
tritab Viioynili8 chori,$c ad çius^mphoniam Pfâlmusçâtâtùrpeiditoschoros.
Ipfa'enimûd éftî aritiphona ^oniun1- j
gûtur firiiuldrio chpri. Q^plntb «. melibVefinniraa corpo*,
tç^fanto ffiéîmreft cahtus animç',quatn cbrporis,|giniç in*
tendefidum eft,q litantiphonâammæ. Vidctur nobisyirm
tiisdifcôhotiis efle, qriæ coniun^it Opera duórum fràcrum
fimüt, Pfàlmi ad operafeferuntur/ Antiphoriaad' ilia dile-
ctioncm,qua vnulquffq; fratri luo porrigir fiiû opus. Vcrbi
gratia: Vnuslegit & difeit dbétrinain fcnola, àltçr fe minât
in’campo:rfpojp fruOtus dobfcor fèifiinæti porrigit dodlri-
na,fàtot doâori pané. Duobris ch o ris alcernatur anripHo-
na,quoniam no poteft rninuseftè charrias, qua inter duos.
Hanc vlciffitudinem charitatis fignifieant canrores, qui al-
ternatim ex vtraq, parce antiphorias leuarit.Hos duos cho*
ros defignauemntpemiæanunaliü inuieem porreôlç quas
vidk Ezeçhielin figuraaduentus Ghrifti j ôc noui teftamé*
ci. Coniunjftio fluaruna pennarum antiphona eft, q Vicem
tçnetohaiitatisiV ndeGregorius fèribitin homilia fêptima
friper eundem Ezechiclem. Nam dum ille verbum prædi-
ca'tionis^'xhibet,&lümine verriatisexcorde meo igrioran-
tiæ teriebras repellit, & dum^Jli égoqnià forfâfiè a. mundi
huins potente, opprimriur, folatium meæ derenfionis irtïr
perripr,atq; hanede viplentis mäniftus eueIlo,yiciffim no-
bispennasnoftras tendimus, vtnos aftéiftu & ope vicâria
ex bono q>acceprmus,tangamus-. Vnde beneprimus paftor
admonefjdiçensjQmniuiîîfinis appropiriquabitiE/?«^ ita-
q^e prudentes,^ vigtlatein erdtiontbiu:ante omniamutitam in
yobijwetipfis char Hat e ni continuam haben tes: quia cirantasop erit
multitudinempeceatorum. Poft hocfêquiturledVio à paftore
prala&. Ipfrieftlè&io, quam paftor debet domeftiçis fins
Ïblerteraaminiftnyre. A'uditii oliln refponfbrios cantaria-
pudquofdam poft leéfioném vefpertinalem, qui eontinc?-
tnr in aliquibus antiphon.uiis : fed apudnonnullos modo
aÿ peiie'omnesvpôftleôlionerri fequitur conirinOtim ver-
fUs.Sæpe pireuoluo apudme, fi decantari oportet relpofo-
riumpoft lebtionem vefpertinalem i quarenôfimili modo
decantetur poffle^ionemmatutihalem.Inhac rcuolutio-
necogita^onum occturit mihi, y t ficut hyirinus Zachariæ
• excludit fefpbfbrium poft matutirialem leâ ion em,fta ex-
cludatjaffponfpriurn hymnusfàhd-æ Matiæpoft vcfperti-
naletdleéîioriem.De verfùforet hic dicédutn-.fed quianos
inchoamus hæcofficia kSepruagefima, non poflumus hic
referre aliquid de vetfu,que folemus dicere in vefpertinali
officio,antequamdicàmus aliquid dç Alleluiày quod cita-
tur in Se ptuagçfima.Ib eodem v£fpene>& in noôte fèquent
ti, A-lleluiapér émnià officia'cantoris curric. Ita agimus de
Alleluia,quando illud recondimuis inthefaurjs fuisi ideft,
m cotdibuA^leiftonim 6c Angelprumvoëibus, Sieur folet
dilebluscirca dile(3:ft'agerc,quipoi'réiturâs eft ité-r longin*
qqum,ofculatur os eihs 5colià,oeu lo s , fró’n.ten\i Ôc eærerav.
Dïiftu fitftriérimde Alléluia» quod jpjitèrca tories frequé-
taraus,qnû diligimüsillud in ptopmqûo recondétlum
fit.Picendumeft deverfibas^ui fiunt per Dominicas no*
ëfes eæteras, ôc per fèx dicsr hebdompdis. Per Dominicas
n'obkésfblemus dicere: V^pertina oratio afeïdat ad te Domine,
& defeendatfuper ms m ißrtcordiafua* In cæteris aurem no<fti»
> bus fo lem u s dicere j pirigatur oratio mea ft eu t iricen fiuri i n
confpeëfu tuo.Vna tönern lïabentiftiverfîis: Domiuicah's
yerftis ex fuis, verbis monftratabtriari velpertinaOrationé»
Talisnamqjdebetelïè omnis verfus,vtvelftatumofficiiad
memoriam reducat, Vel ftatunïteitipéri» îlicut illi fkciunr»
qui circa paffionem Dommi & refiirreôlioriem cantantun
Aç quotidianus verfus in pofterioribus verbis l«is,quâuis ]
non cantentur, eadem ap eÄ dicéndo, Eleua«omaniuim
mgarum iàçrificium vefpertinum Prèpter hæc veffea, verfus
mem0ratus,Dirigaturoratio;.mèa>inchoaturkfèdnefèio
curnommn,renturiforlîtan,quiacatbribus difplicec/quod
non çonueniunt eorum modulationibus. Cum ip fbverfii
bflerturincenfiim,quod Dominus prççepit offçrrT,dequo
feripram eft ia ribro Exoài.Pottefque altareçotra velum, quod
Jante dreampendetieftirnonij coram propitiatorio, quo tegitttr te-
ßimomwn,vbilpquar tibi. Etaddebit incenfetm fuper eoAarofua*
uefragrans'.mane quado ceponit lucernas,inc$ndctillnd, c’rquando
collocat eas advefpera,vret thymwftafimpiternucoraDomino 8c
reliqua.Intédat sumus ftcerflos,qu i vice tenet Aarô in£c*
clefia. qs debeat incensû oflèrreDflo friper altare. Poft hdc
fequitur hymnus fandtæ Mariæ.S icutqninq; Piàlmi d ep lo-
rat,q» quinq; fènfris çprppris deliquerât,itahymnusfàncftç
Mariæcaftigat cogjtationes,quæ lemaniiaâitia extulerufc
in^pfperitate dieijdicendo, Differ fitfuper bos mente tordit fui,
iepç.