A
Gmtf. 4.
fupt a petram pedes mecs: &dir«xit greffus meos.Rt alibi.Q»/ per- I E
feat pedes meos t.in quam ceruorum, & fuper excel fi ftututt: C je- Pf<‘-1
terum lata platearumvia,fieculenta,plena luco & fordibus: 1
in qua qui ambulat non abfque lapfu ruins fine gradicur. !
Hi vero quorum fupra pecram fblidantur, pedes ,rcd o cal-
le viarum ambulant, tanquam pedes ceruomm, liulla fcr-
pentium vencna timent , dum temper ad ardua & excels
feftinant. Nolunt enim lubrica vitare veftigia, & nonin
incerco diuitiarum, vel labenci feculo Ipem vllam poaere:
imo beatescum Prophetaexiftimant, eoquod vanitates
non attendant: neque fedantur infenias ftultorum falfes.
Q tji cum praruidere nolunt quam cito labancur q diligunt,
fubito appropinquade finem vies gemunt, dum infperate
falfe fuifiefentiunc, quse tenuerunt. Hinc eft quod formi-
dolofiuslugent: [ appropinquauitfinis nofier: comple: ifunt dies
noftri i quiia venitfinis nofier. ] Non enim temper compietio
in b o n o p o n itu r f icu tih a b e s , quia nee dum completafunt
pec car a Amor nor urn. Quorum com pie tio finis fuit eorum,
fis trid d im , neque manera eins rcfpexillc dicicur. Ho-
nimicaquc omnium imgia commoiieranc eos d e ta ilr e -
aæ fidei : & ad vana quæiibctvt fuperbe faperenc, pepule-
runt. Pro quibus adhuc vox plangencis Prophets apte ie-
quitur.
Cum adhuc fubfiftcrenius defeccrünt oculi nofiri adauxiliu no-
flrum in vanum : cum nfiiceremus autemad gentem quafaluare
nos nonpottrat. Hoc quippé loco fecundum hiftoria mifers
geritis déplorât Propheta errorem, quod magis auxilium
Ægypti te pharaonis, quàm Dei expetierinc. Q u i cum adhuc
fubfiftere viderentur iam pene confumpti erant : &
oculi eorum ad ebs refpicientes cabefadi, residentes ad
gentem quai nec te, nec eos ialuare poterat. Qu od fatisi-
dem Ieremias longe fupra latius exponit, 8c fi nunc hocin
locoilludacrius atque imrhanius déplorât. $icitaq>&eo" , | _ _ , .
rum v ox eft infra Ec clefiam plangentium, qui fe lorige diu I qui compleueranr atque extei minium: vti &: lftorum.quo-
vanisdemulcentfpebus,& feculioccupanturadibus Q u i | rum ex perfona; Prophets taiia conrigifTe amarius luget,
cum tadi fuerint mortis infirmitate, aut tentatione ali- . Completi namque dies plànguntur , qui complement il-
qua,inueniunt fenonfolum nudos »verumeciam ccecos | lisfcelera&anenfurampamun fuorum. Quinimirum dies
itaeementes : f Cum adhuc fubftermus, defecerunt oculi noftri ' peccandi cum completi fuerint, finis venit. Prius enim ap-
adauxiliumnofirumvanum. ] Adhuc ergofubfiftitquodam- ' propinquat, quamdiu fecuris ad radicem pofita fufpenfe
tnodo, quifquis m carpe pofitus, fidem quamuishue ope- '1 in manu pendet. Cum vero compléta fuerint fcelera deli-1
ribus re6bm tenet; Sed cum vàna fedatur feculi, aliqua vdoram,complentur dies: qufe venit finis sternsretribu-
taduS moleftia, inuenit oeulos defecifte fuos, quos ad ca- tionis. Interea & hsreticoruni vox eft quanto fero intelle-f
duca& laberiria feculi defixerat, vanumqueauxiliumqus- xerunt, quam lubrica in feripturis facris eorum veftigia:
fiflè:qüia quanto intennoné cordis äd ea pofuerat obtinen- fuerint: & quam latam arripiunt viam,dum nolunt régulas
’chùtanto ab interno lumine intns & gratia eiiîarcuerat. Vn - catholicorum pactum tenere : neq; viam <jbs Chriftus eft,
de bene ad fe reuerfus gemens, probat vanü fuilfe ad quod redis grelfibus amUulare:ted vnufquilque eorum,eafdem
qusrendum oeulos defixerat.- Ec quia fspe ob concupif- feripturas Dei,à red o defledere,&ad fu s peruerfitatis vias
cétiam rerum acqiiifitarum, totam fpem fiiam in dinitibus lat;ius diffundere: & dum nec prsfinitos patrum termino.s.
feculi & peftentioribus fe coramittunc. vt per eos obtineat neq;tritam teripturarum femitam voluntincedere,lubnca-
ardentius,' q u s ambiunt, apte fequif ur : [ Cum refitceremus uerunt veftigia eorum in innere platearum, quia am plam
■ dttenti ad gentem, quafaluare non pot er at: ] Dequ ap rofed o . &laciniofam fedatifunt difputationis fiis d odrinam:&
genteideft, diuitibus,Propheta : Vlulate ( in qtit) miferi& non dico fcripturaru fandarum,verumetiam philolbpho-
’plifrate [upermifcriu.qiuaduentent vobis.Ad qUos-cumattcn- turn corruperunteloquia.Idci£Co lubrica tenentes decide-
ditur&foeratuf in eis auxilium telutis, quid nitemiteria- rqnt in morcem:&venit finis cum omniconfufione atque
rum hidus eueniet, cum nec fe nec alios laluare poteft? pérditione fu s daranationis. Hinc fequitur.
Malediäus (inquit) Propbcta omnis , quifiem fuamponitin .
homme : &pomt carnem brachium fuum, vt à Domino recedat | C o m .
careim.Quodfatis etiam & dehsretici? congrueaccipitiir,,
I & de his, qiii eorum vanum auxilium requirunt:quoniam j
I oculi eorum vanalcrutantes,& falte fcripuu arum eloquia,
magis magilque tabeteuntac deficiunt : &cum eo's eo-
■ rumauditores cfiligentius intenduntad gentem quælàlùa-
re non poteft, oeulos in; vanum leuant. Quapropter adhuc
vox doientium ac gementium eorum ex perfona rede
fequitur.
Qtntf.v
S a b i .
Lubricauerunt vefiigtx nofir a in iti nere platearum nofir arum:
appropinquauitfinis nofier: completi funt dies noflri quia venit finis
nofier. Nulli dufiium, qu odh sc lamenca Iudsis con-
"gruant,quando iub articulo mortis fua finguli reuolue-
bant geliorum fada. Sed & Prop heta,eoxum omnium in
feafliimit fletusaclamenta, quod tamamara & inlperata
captiuitatis malaexigentibuf culpis gentis fu^.fiibito con-
rigerint. Quod non minus etiam de;Ecclefia Chrifti iure
plangitur, quando eos qui latam & loatiolam feculi viam
arripiunt»alpicimus. Plangit enimEcdefia, eorum lafei-
uiam j'qui lubricam’vitiorum fedantur viam qui necdum
fupra petram q u s Chriftus eft, redos fixeruntgreflus.Pro
quib.lugensica gemiiJ[hubricaueruntveftigianofirain itinere
platearumnofirarum. ] Alioquin riifiplacearum itinera qu s -
fiflent, p edesaredo non lubricaflent. Vnde Deminus:
Ext cito ( inquit) in platens & vices ciuitatis :pauperes ac debiles
compelleintrare, vtimpleaturdomus mea. Exquo patetfen-
fus,qniadhuc latam & fpariofam tenent viam,anteocu-
losinterniiudicis ,quod forisfinc,& fi cprpore in tro vi-
deancur. Extra domumqusChrifti p ftEcclefia, lafeiiiien-
tesilubricant. Eubricafunt enimirinera platearum&pre-
veliuia. IdcircoDauid gratulabunduscanit:Sr<tf«ir ( inquit j
Vel. ciortsfuerunt perfecutores nofiriaquiUs callfuper montes
perfecuti funt nos : in deferte tnfidiati funt nobis. H s c hyperbo-
.licedidafiint de ludsis:ficuciIonathas& Saul,velociores
aquilis fuille, in Threnis Dauid laudantur. Cæ ter um quia
Propheca omnium in fe lamenta,perlonas & voces vt dixi-
musafliimit, plangitpcifecutiones E cde fis : cuius vrique
perfecutores velociocc-s aquilis csliiure planguntur: quia
immundi/piritus ad dilacerawdum & deuorandum velo-
ciores fendis pisdicatoribus hunt fiis fraudis nequitia, &
agilitate natura:. Habet namque Ecdefiaaquilasfua-s fibi
ad obfequium eledas : de quibus in Euangelio Dominus:
Vbiüteritcorpus (in(]iiit)jbicon6regabuntur aquiU : quia vbi
pauio Chrifti celebratur .& corpus immolatur noftrsfe-
Iutis,ibiaqiu1s csfiaggregantur quafi ad efcam &adue-
niunc :vt de morte carnis eius,vitam percipiant,&refe-
dionem perpetus fetietatis. Ex quo profedo Propheta
luget: luget & Ecdefia Chrifti, quia velociores fimthoftes
noftriidlicecaeres poteftates , 8c immundi Ipiritus,eo
quod nulla poteftas fuper terram fit,qu s valeat eis compa-
rari. Vnde poteftas eorum & violenta celeritas perfequé-
di deploratur, quando non dico per fiios, verum etiam per
feipfos velocius circumeut ac delsuiunt,qüærentes âb Ec-
clefia diripere violenter, quos deuorent. Super montes
quoque perfecutifimt nos: quia dum ad akiora-Ecdefiafti-
ci ordinis culmina excollimur, acrius eos ad perfequendos
nos excitamus r & licet fiiper fjjecula Apoftolics celfitudi-
his pofiti,quafiinmon|c videamur, no ideo fecurielfe de-
bemus;, quia eos fortius petfequuntur, quos ad hoc fuper
monteseleuatosviderint, vtcsteros diligentius infpiciat:
& adculmina virtutum perducant.,[ In dejerto (inquk) infi-
diati funt nobis f fie t defertum namq; eorum vita defignatur,
qui aut fub monâftica degunt difciplina., aut ahachoretica
_ 1 _________ longé
.Liber IK
Zath.iy.
iöngèdiü'prbbaridüddntVitam:.Hi duölri Ëcclëfiabrdis
hes ,aghöhizandbcontrè i'nuifibilés iriftahtiüsd&pertaïê
hbftésfèi idalêorttra hbftés yëlöciüs atqué fortius bêlla-
pérfequènd^ihbuent. Illös fiqüldëiri in ihanifêftor qüafi
fopét^dh'tes dèbëllando: iftos verb rëmb'tiore'diiëëhtib;
vitami,infidfendo.i^iprofed;övtriqie^liaqnilsditüntüri
6uia cslëftfefeöahtur& ardüa:iSe'Ü qüo’d graüiüséftplaqgeridum,^
fclÖctörës qtfemfspë illis höftés inueniuhturad
decipiendum j qüam hi adprsèaüëndrftfi i ceriè ^ut tëkibtandutri
Vricle 8c cüm Prbpheta, Chrifti ihtërdöm ploïa^
feéclëfia,4bö4'Veiodbiresfint'höftes ëiiis bcaduërfetiiëléP
a is fuis,qüi iam calcatis omhib; terrenisêsiëftiairtóolüht.
ita vt interdum plures decipiant bón dico ex plèbë totb Öc-
dine,verum &exipfi5,qui aiit paftores funt aut p e rfeds
j quietisblégere vitam.Exqüó löngefupta idéni Propheta
i valdë plóratdidens: . .
! Greapérdim fafttis efipopulm meusipdfiofes eófumfeduxe
runt eosfécermtifevagari in montibus'.demontein collemtrknfi-
eruni:oblïirfuntcübil»yêi.Ybi liónfolüm hsfeticöèum plari-
gifc fêduaionem,verum & eorum,qüi in Ecdlefia malisfiiis
exéMplis animas décipiüntfuBditöru m. Q^ias ttanfirëfa-
cidnt aertionte adcollém, dümperfaftumfupërbis obti-
bere riitufttjirdignitatbs rèrüm\oc pbteritfem feeülaris glb-
risiTranfeüht ergo & haèrétici dë monte ad cbllem, quan-
do.de vnaad aliam ihfiliunt praüitatis fiis doariham:fem-
perqitideha v a g i ,h u r t qUaftabilesiPrqptërea&grex D o mini
perditus eft.qüiaideMhiéretici quamfspe in difpu-
tenétur. Vnde iure ihcótnpiëhenfibilis cohapréhertfus*
creditur,&incapabiliscapitur:rtebrkjh&alia qüamplü-
raiqus fimuldeDeo & hominefub vndv Chrifti petibnä
prsdicantür, SedSpiritus, oris noftri qüatri bene Chri*
ftlis Doniinus appellatur >quiä quem cofde per fideni
intus’guftamus,, óre confiteihiir: vt fit illud nobis ädiu-
ftitiam: iftud yerb confomohis ad feluteth. Öriiseftau-
tëm afpirare &rëfpira re : quatenus pér infufioriehi gra-i
vt i s ) quódiritüs trahitiiri foris refpiretuc eörifefi^qnis -äd
pröfëaum. Verumtamen ébriim iftäVöx eft , quatäfci-
tür: {Spiritus oris noftri Chriftus Dominus. j Q u i h iM äliüdirt’
öre habent,nifi vërbum vëritatis qüöd Chriftus
hil’iri cordè, quöriiamex abiindantia córdis Ös loquitur:
éis pér hóe feriäorattt-eft Hie gemitüs & vlulatus: .pJjwH-
tus oris nóftri Chriftus Dominus taptus eft in peccatis noftrtiQ'
Quia-idëm-pfö öriinibüs captus &. mbrtuus e ft, v töh i-
rtiïiirt péccata deleret: non enim pro fuis,qui nulkhabii-
it veftigia delibtörum • fed pró n o f t r is& irt noftri» tens-
tusëft peccatis: qaatënusëadeleret, & äüferre&chirognif
phum.quod aduetfum nos erat deliabiümi N eqj crëdèn-
du,quod calis tantufqjProphetadëSpirituiftoaereo dicat
aütflatu, quëm exaere infra nos trahimusjcum afpirahdo
euni percipimus, vel cum refpirändo rurfiis rêddimusr
fed de fpirimkjui D e u s , verbum e f t : quem córde cre-
dimus ad iuft tiam : óre äütem confitemur ad fellitëmj
Alioquin flatus oris noftri aut fpiritus.ifte aeréus j nec
DöminuS neóGhriftiis e f t l. nec bapitar nec tenettircum
reiieitürrrtöh dico pro peccatis, verumheepro vllis vft--
blisj rtèque de qtioiibetalioaccipi poteftj -nifi^deeo, qui
iti duabus fubltaritiis vnus ëft Chriftus '; ac perhop,fpi-
ritus oris noftri, feilicet verbum patris & homo Ghriomnes
tandovelocioresfuntaquilis cadi, fcilièec Ê cde fis d od o-
ribbs j& ré& ö r ib . plèbis quqs perfequunturfijper d oa ri-
ham fcilidet Apoftotermii & fertabrum omnium èleéfco-
rumjilisvero qui f embtibriè Vit^ fêaahtur otium * infidi-
aritür fraudibus,6cdecipiunt calliditatiS fii^elbquiiSiQups j ftus Dominus , vrius idemque Deus i qui captiis eft pro
fub.vno lamentp’ rèbtë Chrifti deplöfat Ecéleiia:
quiainhis omnibus infirihatur,& fiibhuiufeemodïprçftigfis
, quafi alarum-aüiuih præpedituri rémigiis;- Hinc eft
qùod tantisvrgemur maßs non ihinus irt öëéultó, quaïn&
inaperto.Siquidem in occulto'ffiin dië vigent:in aperto
vero contra. Chrifti athleWS perfecütio fupér mbntès feuit.
vt & èbsperimat,:& plebemdemcëps illis deieblis, crude-
lius fternat.HincqüPqUeDomirtüs per ProphétamPwc«-
tiam pafiorèm>&difpergentu‘r oUesgregis. Quo percùflb,Apo-
ftoli omnes fugerunt ; dbihde eft quod fequitur.
Spirituséris iwfiiï Chriftus Dómitius, captus eft inpeccatis no-
firisicUi diximus Wgèniibiis,fub vmbra tua viuemUs. Hóe nam-
’qtfé Iitdsei dëiöfia didutrt aceipiunt,qüod iuftiffimus rex,
nohfuis fed populi peccatis captusfitin mortem, jn quo;
totam fpërn mam pôfiiëràrtriëtîahifi ifl gentibüs' deuenife
fent.Sed fuper eüm videuir nón ftare hic fenfàs, quoniam
nëcipfe fpiritué oris eotum fuit,nec in vmbra eius demum
ingentibus translati,viuerepotuifïent.ItrtodeChrifto ve-
lint nölintacdpiendum.qüod fpïritusoris nóftri Chriftus
Dominus, captus fit in peccatis'noftris. Ex quo manife-
fte, non minus'dn!iinitasëiuSj':qiiam& humanitasfiib vrta.
ieademque peffonacaptadefighamr. [spiritui firtquit) oris
i noftri Dominus Chriftus. } Nam cum dicit, Spiritus oris no-
,ftri, eius diuinitas declaratur: cüm verb Ghriftüs Domi-
inusjtnanifefte humanitasexprimitur : quia red e Spiritus
.Deustota Trinitas intelligitur : c[uamuià hocin loco fq-
•lummodo patris verbü aebipiamr. VndeMoyfesinDeu-
téronomio : Propeeft (iriquit) verbum ihore tuo & corde tua.
Q u od eft diGöre : Prope eft Spiritus oris noftti & cordis
noftri Deus, quia omiiia replet 8c continet:/» quo viuimus
iuxta Apöftolum,»/0«e»/flJ* e^/«/«»x.EtideofendusDauid
fupplicando, cum Trinitatem vellet diftinguerein perfo-
niSySpïritufh reftum (inqüit) irtoua in vifcenbusmeir.Gxquo
filius dëfignatur :'&;Spiritum fendum tuurn ne aüferas
à me, cum perfonafendiSpiritusaberitur. Quodautem
ad vltimüm Spiritu princïpalicöhnrmariexoptat, patris
raanifeftatur pïoprietas: tarnen rota Trinitas Deus rede
: Spiritus predïcatur.Hoc verb ih loco Spiritus oris noftri
Chriftus Qomitius Catholióe captus dicittir, quiàirt yna
j eademque perfona, diiiinifes fimulverbi 8c humanitas
f e à * éiblfoth. Vet. fiatr. Tom. 9.
pëccati» omniuurrcui red e diximus: [ I» pm bra tuavi-
uemus in gentibrjc^toptetez 8c nosapfi etiam cum Pro-
pheta expebtantes promHfe adoptionis gratiam , infra
nofinetgerrttthüsatque didmus i Spiritus oris noftri Chri-*
ftus Dominus cdpttis eft inpeccatknoftris.] Ec tunc fene hoedi-
gné cum niliil äliud in corde aut in ore geftamüs rfed to-
tum qUodinfra interiorem hominem traiicimus -, autipfe
;âut eX ipfö eft:& quod ore proferimûs',de ipfo 8c àd ipfum
ëftiSic quippe interiorJiomo viuifîcatut,pàfcitur;ficq;ani-
matus continuatim renouatur. Viiiificatur vero quotidie
in eo in quo eft, & qUiineoeft eiiutrituf : atqhe'per fidçm.
incus" forifve Chriflus ampleditur & profercur : & -ficuc
flatusifte aerëusdxeo habet quod capitur ad queni refpi-
rat,rurfus exteriorhomoviuificacurvtafpirer, ita&nofter
homo interior nebeffe habet per fidem,fpiritum Deum in-
tus corde fiifceptum habere, quatenui äb eo atq; pereurii
atqueiriipfbpofiit Viuere , viuendo vero vocis omnibus
ad eum tefpirare, atque fuaquæque intima in eum & coram
eoeffundere. Qui profedo talis apte potej}: dicere,
[Spiritus oris noftri Chriftus Dominus, captus eft in peccatiino-
ftris.^ CaptUs eft ergoin peccatis noftris , v t peccata'^
inobis éxpellëret, feque inrrbmitteret, v t nos Deus fpt
ritus inter pofleflos viuificaret, Viuificatos vero temper
pollîdéret, quaterius nos à fe & in f e , ad fe ipfiim refpi-
rareepneederet. Q u o denique lpiritU intus recreati,di-
cjaonuscum Propheta» [Invmbta tua viuemiisingentibus. J
Qupniamipfe eft ex-pedacio gehtiufn & Saluatör carum:
tpleefbfehien Abrahæ , in qüo benëdicentur omnes gen-
tes terne» C u i profedo Propheta benë corde dixerat &
bre confeflus fuerat: invmbra tua viuemusingentibus.~\Quoniam
ipfe’veiiturus incarne erat Chriftus Dominus,qûém
gentes regem & Deum fùfeepturæ fub eiäs vmbra aeirt-
ceps feluatæ cum fendis requiefeerertt : & hoceftdicere.
[Sub vmbra tua viuemus ingentibus.Nott de prçferm aut pr^-
terito, fed de futuro.Quàfi dicetet : Quia tunc mèlius cum
eis gentibus viuemiis, cum ipfe aduenerit repromiflus lpi-
ritus oris noftri Chriftus Dorninus, qui captus eft in ppc-
catisnoftriSjin quibus mortui etamus : & viuificauerit
mortalia corpbra, per inhabitantem fpiritum eius in nb-
bis v8c ralerit quod aduerfiim nos eft chirographum pec-
can. Vnde alibi Dauid : Sub vmbra finquir) alarum tuarum
protege me, à facie impiorum qui me afflixerunt, Senferat enim
ardores concupifeentiarumæftu yexat'oslibidinis :8c ideo
fub