A p o rW ijc r ip to n s am u p u ,
m '
HXrctici,
raalcinxrptctatis
Scripture
tcllimo-
Tua dc-
ceptis A-,
nimabus
propinant.
lob. 13-
B
■j* Abac.;
hacha -
bentur o
ipud Efaiam.
Dæraomdlcari.
quem iplc Chnltus palat: neiemel atwrrans perfecta
anima degrcgeChrifti,diuersèdeciusdiuinitartOel
ihcarnaciunisnïylterio(ehricndo,pergrtgesapoftacariim
Angelorumdifcurrart quos error lnetecica: prauitans pet
Baiilideffl,Vaienrinum,PIlotinumiApplilinatem,Maccdoniutn,
Eündnd.ttrttóonranum,Caiaphtygam,.Ma1nich*
um, Arrium.vel pkomneshætefiaiphas cogregauit.
Q ju hac'de caufaSod aies àppellgnrimquod vnulquilque
eömmdemonum vicariiis vel cqllegaper fiipeibiamefterctaseft:
d<qubdomn£shi,abosdoétiiiix,apudlenfum
fuum/de quo c iin â a ïneditaiidó.promunt) deceptis M
mabus pnepafacos.lingiili a.dvnam menfam.Legis diuinç
t e f t i m o n i i s r a a i a i n t e r p t e t a m . d e f e r u n t c o m e d é d p s . P r o -
ptia enim pulmenraria ad vnam tnenfam multi propter
conUnoHecóutóuiBdeferenteSjabanriquisfodajestoiit
n u n c u B a u ^ i q t ó w m c o r ó p a r a r i o r t ê m . m a l o r j S d o g m a -
tum inueiicbrts,S6dalcs Chrifti, Eccïefiaappellauit: qui
dùleiàverbalanâ*SçtipturSiveneaofisfc.nUbusluis mrfoerte*
diuulb 1'apöte letali inter fe variSte.Wmsfl»««-
tisætetnæèonttiuiqropræpararnnrânimaruta.Deqmbus
dicit Prophera t Efaïas: Vu «UfU cibatamUumfmm,mitum
Min e/timei».'Qdorpnjm.agi<l:ri dæmones.dü angeli boni
I creatisüc& fiiperfmgulasnationes pofiti fanr agere prin-
! cip'ätum,in;fiipeibiäeleuari,Yriamquamquemenrem yel
aminuin,fellita dofirinà & criminihqs incerire teftmanr.
■ [ Quaspetvitia cairnis K eupiditacem præuideriqt ie lup-
Ei
p« w i S ' plantare ftoö porie i ^ ra e rfi dogmaas
lfu v
petbierut
I Orandum
tuerinfc pröüocare. S iv e io in eura peraemtgregem
candorlacroßndibaptifmatis.vbiadgptiofilioTilriiDei,
vbi donarandiSpiritusaufercipon'anr^eddi nopöflüntj
non Fölam in veftigijs türm® An ij&Montanieqramque
fimilium vagatur,led opinor huiulmodi animam trunca-
tocapite in hj&Jblis v e^& js re manei-e,dum icapiteChri-
fto^perditafi^^diuira^^^misgeliennaiignibus deputa-
tur. Qgod'malum ,o miiem G e ntil Ut.m b ®i e ti cu m v el iii^
daeum expedat, fi minime per fönfum ratiönabilem que
a Deofufcepit,agncmeiitquiddeb^axrenuerc, quid am-.'
pledi,ficut leqqenti verficulo fub Sponf® iniagipe, Anima
Deiverbo commoncrur, cum dicitur : Si ignoras te> o
pulcbra inter mutteres,egrederf & abipojt veshgiä gregum,&pafce_
bcedosiuosinxtatabernaculxpaßorum. HQQjgitur qpam ma-
xiiiie ad erudltam Legis diüin® fcientiÄnimairvxelpiciCi,
vt polEillaretrodidalaetitiäe cellaria oftenfa, agnofeat fe,
Cur vel a quo creatäfit,& quid eam maneat fi non circum-
Ipede per momei\ca, pulchritudinem fuapi quam a Dei
FilioFufcepit vel reparauit, Feruaucrit.In xnigmacibuset-
gOjVt nuptialem.canciieham,& nihil hiftorice in toto noe
Gäntiep agere Spiritum fan6tum»retro iam dixtrrtuf* vbi
non de terribilibusludicij, non de posnis impiorüm , a,ut
aliquidfimilc eilhcut in alijs (cripcuiis narratur,fed quali
amatoria Verbi Dei & an im * ,d ulc i modulationecanun-
cur.Et fi quid finiftrum irrepece animÄ,pr£Euidetur,blan-
da commonitione docetur: & neCelFeclt, vbi figuris agit
Spiritus (andus»nos allpgoriae ompi modo deFeruire.Hic
crgo'mulierum nomine, bmnium gentium qu£e in b o c 1
mundo funr,multitudinem nominauit:inter-quas qmnes
natiöhes, vt-reginaornatamonilibus(LegiS videlieet ÖC
fäcrificiorumritibusjquxTemplojVclutSponrarhalamo
peri.iiiunt, ne foli insecerniy füpplicijsoE%ientur. Talm
e r g o pafcua quæ præpararantSodales,perrecia anima roi-
midansincurrerCjCbrifti veripäftöris vocéni-audireprccätar.
ne eüagandoileralieocumcönragiofaucietnr, qm . - - ■ . - _ -
contingentesfeinfenfibili inficiunt morbo.QjjjbusApo- vcebatur.omnibnspalchnQr.gensHebrreaeftnotnmata.
ftolis r t c in falurationis iubèrvjcinitate coniungifdicen- qu*ininapIebequ®,airittumcognofcens,;qua(l legm-
do-Hattmmbommm,poflv’>‘‘ "> & fi‘ “ *'Um aniftimKÜ- \ mum viium in propria domo Ibiiepit vbi Movies ia ..,u -
ôiW‘ &væilliquidixèrit,communicaoperib,nsiUius.Hac | lusiidelis'laudaror.Regmaefhcitur&fponfatquæ agqo^
igitôr conibma neincurratj'perfeéfcaàninia.deprecatura ojrd'einßguraoLnniainftrumetuaveterisTeftamenupof
vrnobisqnlHcclefiaefilïi-iurous, nehæreticornmconfor-
W m . tia incurramus, éïeiflplûm pingeret deprecandlv v t inter
omiïiâ qü * præcepif Deusjtnaximà cura fit Deutri lfippli-
candi,quatenus nobis illarum perfonarnm cofifortia tri-
Ijn atinqnib .ChriitnsRplemptornofterjretefideicibo
doàrinæfuædii fe credentiumanimas pafcit, & quarnm
mentibdSjhnmilitatis vel manfnetudinis vel caftimoqiæ
nemoroiis meridianis cubilibus delectàtur. In alla enim
peccataquicunq;incurrir,àberransàDominicogrege,eiïiùs
liioriiïis falutaribus ad OnileGhrifti poterie r»poca^
ri: Hæreticorum autem veftigia,anima q n s fueqt confe.
cuta.aur vix,nimiùm v51ne[ata,aut nunquam om.mno ad
veritatis Quilè reuertetur: quoniam tam diu.labentia eo-
tnihdiaieaica,artecompofig:doariiiai itinera fequitur,
diu occurrente mortisRne, ab fpiritibus nequiria-
Herefis
vulncra
quara fint
letalia. *
mm be fljj% deuofe tut. Et dnm fe opinatut quis fdmmas
feientias iUias feqnendo dogmatis u t jg t tç , ab alia eipu^
gnatür,vltimodiieipuîi locodn eàlcaneo reuocacur*
dum ferai dæmonum# plaüfu verboram geftientem eru--
ditipnem,Dei eruditioni praeponant beatitudinem con-
fetenti,non per viam £>ei Patns(<luæeftÇhriftus)ambu-
lantjfedperviam eordisfiiiquam dïabolusfeçit,in huiuf-
mod! mentibus deambulando vel inhabitandojad fupra- ï
diélbs deueTiiunt greges: vbi infélix amma^tfi prima fue-
rat aliquando in Icientia fan«aa % nouiffima tamendete-
rioiqpe els quOrdm magilterio fubditur, efficiatqr necef-1
| fe cft.lravrfiinilios greees deuenerirÿbi VàléntihianüSi
Marcio,n jS '^ ide^ yei î«ani6hîeusj>rrmi efle probantur
T o t p l i b u
Cancicori
■ nihil niftoricc
a
git'dititvi
bpiritus
fandlus.
Exod.ii.d.
tafle, 6c Fe de.erroregehcilium, ad baptifinum perie^
&iäcerdotum officium ex y£gypco eile dedudlam: qua:
Dominum fixbqcolumba nubis (in defenßonem ab-seftu
incentiuorum dsemonum^ & in ignis columna (in fän^i
Spiritus formajprjece.fliffeagnqFciCjperquem Pater reue-
lat abfeondita läcramenta: qu«,Manna(in Verbo(iarn^
fa6to)yitamhominibus conferente FuFc?pit,q_upd multiplex
eft & mmutum ftatim diluculo colligendum,mox yt
notitia ejus illuxerit cordibus noffcris,antequam ardor a-
uaritiae,antequaip odo r vanjeglofise, antequam ardor li-'
bidinis exhalct in nobis. Na vbi hi aefius increuerint mehr
tibus noftris,panera ilium cceleftem (in quo. dixit Domi-
nus bominem viuercJadFuam retradutn naturam fugant f i lt t 9
a nobjs,nee intra noftra vilcera eius virtus manebit, heilt
Sole orto,Manna adliqqpri? natura-reuertebatur, quod
inArcä teftamenti, incarnationem Cbriiti'prxluxjiie a-
gnofcitur,& quatuor annulis Euangeliorum.cöfixisduo-
rum Te(tarnentorum vedlibus, a quatuor Euangeliftis
(Leuicis fci)icec)oollo, in hoc toto itinere v it* portatur.
Cuiusfoli,us vifioiimpetumfluminis mundanxiapienti^,
adfontisoriginemin Iordanis figurareuocauit. De qua
idem Salomon dixit, OmntsfapiennaaDomirtoDeoeß: qua:
in figura Iordanis diuifa,induas partes prjßfigurataeft.Illa
enim pars^aqu* quae in Mare ante facieni Are® delapfa
eftj illa yidetur Philofophi® pars qu®fuo obftinato im-
petu^contemptapr®dicatione Chrifti^prageeps,impetu
ininfernumdelabitiu:; Ilia verb Fapiehtum huius Mundi
tu rbaq u sad fohtis meatum recürrit vel fteticin tumulo,
Deut. 8-4
loan 6. d.
Extd.iO.a
Exod. 37 ■'
lofue }.c.
Ecclef.i.i
n e c e f f e e f t v t ^ p v e f t i g i j s e o t ü m a m b u l a n s , i n g r e g e e o r ü m | i p F a p r o c u l d u b i b p u r e a g n i t ö C h r i f t ö ( q u a f i , a d c a p u t f o n -
c o n t r à - f e b e l l a i i C e ' i p d ö c e n d o e q a g e t u r ; & i n e ö v b i P h p - j t i s t e e u r r e n s , a d S a ç e r d o t i j h o n o r e m & a d M a r t y n j g l o -
r i n u s v e l B o n o F u s p r j m i F ü n c V i n m u l t i t u d i n e f a l F o r ü m j r i a m ) q ^ h i u r a b o n o r u m c u l t r i x e f f i c i r a r 6c i n f t a r l o r d a -
C h r i f t i â n o r u m , n o ^ y h u m R e d e i h p t o r e m t o t i u s M u n d i r i i s F u b l i m a t u t a d c c e l u m : Q u ® a g n o F c i c , v n i u e r f a q u ®
c b h f i t e n t i u m , v a g e t u r i q U a s A i c e n d ö r a f l e r n n t f i e r i , n o n g e f t a f u n t à p r p t o p l a f t o A d a m y F q u e a d C h r i f t u r a . , i n t y -
de ^tero Virginispröcedehdo, ficütSaluatörem nbftram
impio^re bjafpfânarenan metuùnt nequaquam per diüim1atemfedexdod’rinaChtiftumnominari*
debere.vqui
tantaui multitudinem Qftriftianbfum fieri per mbmenta
po rederftptionis human® omnia pr®ceffiflp. Ilia autein
plebs qu® ifta omnia agnoFcerecontempfic,boc illi eue-
niet quod prabFcnp loco voxDei Chrifti minacur.-' Qu®
dum Chriftum inproprtd venientem FuFcipere renuitj
e ö o f i r m ä h c , q u a n t i r e p è r t i f u e r i n t q u i f ë r m o n e r d o ( f t r i n æ . d i t a e f t F ç u i i f i m i s r e g i b ü s , & d e p r p p r i o f o l o î u g e n s , é g r e F -
v e l e x è m p l o v i t ® f a ® h o m i n e s a d v i t a m i m m a ç i f t a t â p o - F a , a b i ) t p o f t v e f t r g i a v a r i a r u m g e n t i u m , ^ r g ^ W , v i o l e n t e r I
- . ;■ SI® -r.v ' trahen- ' 1
UÊm
Reges vn
deadepci
funt nomen
Pa-
moruni.-.v
C om m e n ta n o r um m C m t t c a C ä n tu o r um . Lthr.r 1 ’
S » Clt>° » Circiimcifio
nemrenendo fiue legem M b y ll, fiiiosfaos bmlos afmißrii
J'Sregandos: iuxta tabernaculupaßorum: Horum pröeuldu-
b iöRegum vel Priucipum,in quorumregno & pöteftäce
tradicaeft,qüüiumtabernacula,drusdiuexfarumreiigionumintelhguritur.
Qmficucpaftoresnuncupanturabeo:
quodpopuioscucumlpedione fua vel legibus monitif-
que fiuealicuius dodlriu® cibo pafcanc, ita & tabernacula
eorum, cempla & luci fcloldfum intelhguntür. Vbi ita
credunt Fe habere confugium, quemadmoduma t.enipe-
ftate/ubfrondium tuguria^paftores brutorum ariimaiiü
confugere adprobantur, qu®, tabernapula moris feilt ap-
pellari. Ec idfep^iuxta tabernacula & non intra,paFeere ho:-
düS Flios CimraAifita _____ : j ..
dns fU o s& p ta d ia a gens rn em o u tn t v d i tk S n videtnt
idplolfllrijs.minime aelètuite 1 tarnen fimilesfilios pa fcit.!
iTim.^.b.
Mott. i.b.
tiitr.2).*.
loan.xo.c.
Matt.uS.c
. j luçiuotacurv quiacum videtur
idplplatrijsminimè defèruire,^fimilesfiliospaièit
quos nefciet Chriftus in die Iudictj, Ec cum (e extollic legem
M oyfi & ntum Cireumcifionis cuftodire, iuxta eft
impietatem, eorum'qui idola colunt : quicunque enim
non confitetur Chriftum V erb um Pàtris,virtutem Patris,
japientiam Patris> dexteram Patris,, cum finiftris depura-
bitur. Sic ig itu r& paftores qui propter lucra præffentia,
peruferfa dofetrina proficentur lé animas pafeere,qui in iu-
perbiaeleuatiji»itt<fi««w dtaboli inciderunt^ viii entfletus &
ßridordenttum : de quibusdidt DeusperEzechielem Pro-
phetam, Vapaßortbus quipafcumfemetipfos,<im turpialuera
& vanæglonæ iaudem leétando,.-à principe bono paftore
Chrifto recedentes, conuerfi Funtan vaniloquium , & de
rundatadomofideißtperterram egre ifi, fecerunc libi ra-
bernacula qu® non erubeFcant linguli fuo nomine Ec-
clefias appellare in cot partes feindunt vnumgregem
Chrifti,quot in tötö Mundo FchiFmara & hæreFcs numerantur,
Et in tot membra vnumpäftörem diuidere inoliu-
tur,quaur® diabolic® dofelrin® 6c qûot hæreticorum au-
ö ores Furrexerunc : cum Dominus nofter Chriftus dixe-
litiVnusgrex & vnuspattor: Ec dixeth+fitper hanc Petram adi-
fioaboEcclefiatn meam. Q u i agno.s quidem de grege Domini
noftri Chrifti,Fü® vocis do<ärinaFeducunt,lfed hoedos ef-
ficiunt, gehennæignibus mancipandos. Q u od malum
perfefelaanima^præFenti loco* omni modo cauere m one-
turdicendo,y* ignoras te,ö pulchra inter muheres,egredére &abi
pofi veßigiagregumt&pafctbeedos tuos iuxta tabernaculapaßorit.
Poteft nämqtie & itainielligi.quod dicacur ei:,Tu pulchra
arnica qu® dono Feien ti® decorata es , & inter alias ani mas
cafta,iufteqüe viuendo pulchrior etfefeta es,i¥bli pcio
torpeFcere in Fcratando teftimonia eius qui te fuo amori
Fociauit,qui tealÿsperfpeculum lapientiçdonis Cumulât
uit,qui tfe capüt fii® plehfts Forfitanauc poluit auteflq per-
mifit: quiabeatos alleruic Propheta, qui fcrutàntur teßimo-
niaeius, & in toto corde exquirunt euni, lccirco agendum eft
tib i, vt quern conftituit, non ftuftracbnftituillede, poeni-
teatjficut Saul Regem de quo d ic ic , Peenitetmevnxijfe Saul
in jR^w.Hocitaque agendum eft iftianimç(qu®,hue ma-
gni honoris intelligitur inter alias animas , hue inter alia
charifmata Feienti®,line in ordine) quatenus pie quæren-
dôjfblertiflimê FcrutandGjnon ignorer de Scriptutis diui-
his.-Sc fidefftacu(in qua, vna pütçntia diuinitacisin tribus
Perlonis elarèfeitJ omni pofcennß jeMererattonem. N on Î-
gnorer hominembonum à bono D eo creatum, per libe-
ram vohintatem malumfieri,propria culpa, periuadente
.diabolo: Quern ignorarendri deBec, bonum angelum à
Deo fôrmàcum i & per vpluntatfem ptppriam, malum ef-
fe(ftum,quem ignorace non debet v'iriei nön polie ab ho-
mine,niliChriitiauxilioinuocato, q u ihaedecaula,fuis
infidijs hominem-perfèquituf, ne homo ahiiflo eius honore
dicetur. Nbii ignorer,cur d bono Dep (quem nullius
perfonam acciperc Apoftolus affirmat)äH eius imaginerh
S^limilitudinem homo creatusj&canca varieras ihipruffi,
tanta faèuiciaih Cur diuerlàrum
nationum diuerfUs cprpoïis cplor, cur Enfergu me-
ni &aiiehiFenFusi cur eæci^daudi, vel muti, vel diuexhs
me.mbrorumvulheribusmaculatinaFeanVdr, & nonnulli
homines pulchriorèsab artifice faifti funt Deo , vt dicit j 1 Propheta : Mamtüaf&àmntmey^f^fmaumnttltè^^i
cacur.nQnnätura ledvitio mindtiorum.naturæ.eûenixe
per libeitatem albirrij j Fxuitiaque &Crudfelicaxe Pmjie
quod D eo contrariiim eft,efTe cpncra(aum , proe'uldubio
nouomne malumad creatorem retoiijuetur. Nafci au-
tem mutile , nonGteatoris'eulpa, qui naturæeônftiçiit
germenandi, fedminiftrótHni iiVcÆtiioeriiia vt
diaiintelEobuenirtcanuincitur. Q u i in àiijsfeminibus
ïaeiendis, aut pian candis pomifens lurcuiis potius ddii-
geuum tempus, quâm in hominibtis feminandis reqüi-
runt : quae parsvuque tnultà bis maiorem cumm in dec
ra femmandi requirït ïeéundumea , q u i Dominus ad
Moyfen:praeceplrindicanda,filijsIfrael,quando veiqbam
ob caulam debeat a coituconiugis a b l t in e r i& crbiiïne
COndemnanir ninTnhic ,& i
Exod.Ut.e,
Leut t. to.
quorum præceptArum cohtbmptdres, ; necefle ëlt vt in
taiioboleerubefeïnt.' HæcàDeo priceptàfunt.vt non
, ignorer plebs Ghriiti, quamfüofànguinldècorauir.non
mpaflione ignominiæ fed adTanclam pofteritatem ho-
minesdtlpari lêxu.tnafcùfini & feminini.m quibus, ima-
gmem fuam & fimilitudiném pofuiri elTe creatosi Jtled i-
gnotet îimilcm quidem habere ordinem geiîeratibnis
conceptusjcutn pecbribus,feçundùm camem, fed in abima,
loan, zi .d.y
tpbêtlditï
poïrà fublimiore fénfu&ratid«epræceilere: «è eâni
iamformatocorpprein-vtciQ, mitti.&n oncumfemjn e
ncütànirààlmm an imïdeprau o vifceite effuiidi, N e t ï -
gnoret^fê imâginem & fimili'tùdmem CreatorîV, iltm it f
corpore fedin anima poffiderç. Nec ignorer animas q u i
inter aliâslimpliciores fu n t, & quibus credulitasTiifficit'
o re trad ita SÄ rd o tum : »Quiaquodpotuit dràndé p6-
ftHkndoqueaDeoadquiri,potettperignauiaro,infidian-i te diabolo depenre fieuf multorum regum Ifraél fTiSu, 3
exempla,ài quibus legituraliquaiitosbonainicia hïEui-p"
fe,&peflimum fitteni. Si qua ergo lmiufmddi ïtoiïna qui'
moneturnefeignorer,&|,BlduiûMiiterallas.conlan?da-
tur,ferteldetaulaie<%a:fidei,degoe|eqaipafçenaustra- ditur Petfb; fuerit égreflà, iûcipietpofinàÿa iregum per-
lierfidogmatis, de vniüsinarrtnusgtegisftptâdifcuyre-
re, Eticafit,vEquieunquevnamikveramdottnnamde-
ieruerit, quotidiè multas & fajfas houàrum voçù iu dp-
arinasinueniât : Et quiforiitan capuc erat gregis Ghri-
fti.nunem^nisgtegibus cauria eificitur .„iicùt per E-.
faiam afferme Dominui diccndo|, Propbeia loijüvns Htéiida-
aum,ip[clflc4uia. Qpmisenim,quiinpbpuloreatfiäei
eft : etil inferiore loco W W jm A r , fia : .
dem tenendo proçiifdubiô bapu réft:à quo capirefi-recëi- .
fecit,quamiiis magnus inter hirefïtos.videatur.lóquen^ „ .
do mendacium,cauda efîicitur. Et iàm non vt ouïs qui, ' ' |
vocem Dei audiat.fcd veluccapra oberrans . veftieia pei-
uerforum gregum fequendo , efficitur. Quomodo qui "
vematem in mendacium vqftir .circa .inutiles quiftiones «*»«.».
aegrotat,&auditores(quos,maledicendo,:;nequiortsge-:;4'f'mE Jf
nerat) quail hoeiàsiuxiat4berMcliUïaftomm, dxmonutn p
qui fime autldres Hirtticorum , venenofis aflertionum .
Hdlculis pafcit, Quis autein fapientum potent ignora«. :
re.inuentores, doetorefque ha:refeds, tabernacula dæ- ‘
m'onumelTe,inquorum faentibqs ^smones, velut in ta- )
bertiaculis.reqlilêfcert deiedtanrurV Namque iicut bn- B f
nuspa-ftqrCbriftUs. animamijuaiptfaderidd in mdrteni j
gregem libiadquifiuir qqfm Petro pafeendum commen-
dat: Ita&,malip.àftoies,daémones,'per iuatn daciiiiatm • , !
pern, ammarum congregant g rig ef tumquibus iff a--
■ terna morte damrian cur. Sunt ergo perditóruin gregum
paftores fupradiai, illi in quitus primum
nærelimloquiturSatänas, Gregriauttm,auditores
Velbmatoteseorum : in qiiibusgregibiisnonagni'genef
rantur, vt retro di^qmeiEftdhclai, quos anima dd o-
m.ncdecuscreata,pafeere diciturf i iguoraueiitfoi, Cértiim
eft'énim.per Ghiifti doçtriûaiïi in qua verbs Deus
verufque.creditur hQmo.agnosgenetari.ad dextrain in
^Iu di<ÿ_< ^|qiaç id^&^oilh^Re çyobatB ^ ç é .
h'enna: ignibus. depucindosr.anjquotum'. eonfbrriura
adgregaiidam minatur 'Dèi'.fermd pcifcdam aiiimam
^fapiq . , w w M ftajmau'Tumme.aami- in lapiepiutj«a vyeelt.lfo«eeniiuriaa,,, flii iiggnnpo&rtuaeerri«c oommnniiaa fiep^äfela
litmtelleaum vt dlfcam mandata cua. Si eigo (in ; non. I quaem e^Cceatorebnmiitper naturam "earn ad fii^m