. Ueo remire,no dixie,^ai habet diuitias.Qm n,habet
diuitiaS & difttibuit eas vt Dominus dixit ad eos cjuj eurri
hie recipient, quodtecipienturinsterna tabepnacuja,Se
qui habent intclh'gentiam fuper egenum&.pauperem, e-
runpin alia vita cum lob^braham, Dauid,atq; alijs qui Sc
jj^hoc fèculo diuitiashabueruUtj&... ..VM.W u.uiuag imuuktuill)«, vViltladmlli s0-tHe_rin.uaa flliUbii mUleUr-"
cati funt. Qui autem feruiunt diuitijs, Sc njulli bona lar*-
giunturexiplis diuitijs, nifi a quibus polfunt recipere in
hoc feculo, fepelientur.cthn diuite fepisitura sterna: ytilr
lie indigeant ©nimbus bonis. Mammons quoque nomen
dsmonisIudsieiledicunt,qui diuitijs prseft. Traduncn.
hiper vnumquodq; vinum habere dsmones prspofitos,
& alios fob ft pofitos qui feducant homines ad ilia vel ilia
vitia, yelinde dfehim. Spiritumfornicatiomfedufti funt. Exr j pe q petamuseumvquad ScieqWltur:[QsatiteprimitMregnu
ceptisi‘lis,habere,vnumquernquehominem dUosangp-I Det&iujlitiamejus,&hacomniaadijeienturvoik.JHoceftfa.-
.lpS_cuftpdesfui,vnumbonurn,alterum malum. f Idea dieos cire volunrateDeiin hi.«mia* vr»Uicnr»/-#>r,ti- CnU.
titur. ] Cjas hoc eft-in fnturo cum ficcats fuennt.'îrf cliba-
num,hoc eft in furoum mittuntur, [Deus tali decore vefiit :
quanto magisvos quialiquidfideibabetis, quod tpfii non baient,]
ijuiainftniîbiiiaftint. Cm aut in fewpturapro fwiuratem-
poreaccipitur, vt Iacob dick, exaudiatmecras iujlitiameg.
[Nohte ergofollicitiy&e.] Peromniafollicitudinem Vuhaii-
ierre à nobis. & opus exerceri. De Ipkitali veto cibo &
ipdumentQ, femperdebemuseflefolliciti, &|efiiriem pa-
ti^quiabeatiquiciiiriuntiiiftiriam. j Hac n. omnia gent es in-
qununt.] HocefUpllicitudinem de his rebus habent: quia
no adorant Deumverum.; J [Scitn.pater vejler, quia his omnib.
tndigetis.] Prppterea curabit de nobis, fi nos eius volunta-
tern fecerimus, quoniam ftit omnia neçclïària noftra, ante
petamus,eumyquod Sc ftq,uitur.[Q«<<f;fepriw<»M regnu Ctpusi'uajiiducic, viiumqueniquenorninem auosange- j Det (ytußmam ejus,&b<£Comniaadqcienturvote.J Hoceit fa
lpS.CVlftpdesftu,vnum bonuin.aherum malum,[ldeodico j; cite yolunratéDeiinhisqusvobisprscepit,Sc hsc. fub
ye^^iubaudirurdi me habetis eleótum Domjnum,& aliü ? auditur npceflariaadijcientur. i.e.adaugebuntur vobis. Ad
reie&um. [NefiBkitifttisanimaveftroi'] idefc vits veftrs, necelliiatem, non ad fuperfluiratem, quia nullus Chriftia-
cpmaducetu,neque carport veftro quid induamini. I*go Feci anjr » pus ad aliud debe$ quaere fnbfidifi temporalis vits,nifiad
.roihiftrabo vidlum quo polHt fubfiftere vfcjue ad peceffitatem. [ Nolitefolhcitieffe in caßintt,hoc eft in futuro.]
tptdp»$pra?finitum. Neque corpori veftro quid indua- . Apr* n^dqerbjp.deriuaturcraftiims nomen. [sufficitdiei
mini.C^jiaego creauicprpus in tali ftatura qua nunc eft:$ malitiaftsa,] JVialitiam dicit laborèm prsftntis diei: quafi
ycftwtm, fi tarnen m.eis obedietis prsceptis, quia cuius f dfeeret, (uftiefe. nobis prsftntis temporis Cogiratio, futu-
vocabimini. [Nonne anima plus eft ‘ rorum purarp qus incerra eft relinquamus. [Nolite iudicare,
kftMieftai]■ Qfiideditanitnam immortalemj&rationabi- vtnoniudicemipi] Dè incertis&dubijscaulisprohibetiu-
ftmdabityi^um. ...J dicari.vtantelimus cognitores,'quamcondemnatotes,vt
: P/^è^idpftjpbïf valpt&preciofïpreft.-qpiaimnïpr- ! lob.diciu Caufatn quam, nefeiebam diligentiftimeinueftiga-
^ w*^n* -u^ro*n^uci*c’jsnuhnsdebetneq;clericumneq;
^infelleiftuale, multo , jiaicum iudicare,4oneccQn£eflionemipfius audiatde pec-
veftietklud. Hsc pnjr j cato vndeagituß Deniqjdemanifeftis peccatisPaulusiu-
hja dk ft vt tin)ot;p^xollat de animabus poftris& folUcitu- bet iudicare, vtftmtift upraihomicidiai furtai, Sic enim di-
rhor;amur feme aut frigore, fi voluntatem j cit: Congregate y,obifcum meoftmtujam iudicaui eum qui fit
exercere.vndevi- i operate eft, nadere Sathanainmteritumcarnis. [In quo\emm uamus&veftiamttr?quqniamiftdidumeft primohomi- i»-
Tn.lnjudonvuUus tèvefterepanemtuum.EtPzalus prseipit j iufte iudicaftis. Etqua menfitramenfifueritisremetiettervobis.]
Si ftlerterinquit omnia qusvaletis bona facere: ac.proxi-
misintimate ftudetis aderit diuinapietas,qusvobis &in
prsftnti ftnfiim altiora capiendi, ac forti ora gerendi effe-
ófcum conferet:5(:in luturpfijpra quam iperare pofiitis,s-
dteesr fnesft uvcoabmis 'dmoosnualo rfettartirbius ttiuoinlis conferee. [Quidautem. vi
] Ad hoc quod prsmiftrat
àkenstMagif autem laboretvnufquis^ tnanibusfuisq, bonum eft,
yr hqbeatynde tribuut neceftitatem pacientibus.ReJpicite volati-
[hfftlhqubpiodono^fèruntfideft feminantyneç^ metunt neq/o-
gregaiin horrea: & pater vefterfaeleftis paftit ftfefln hoe nftet
j l^ibpufstdfarce e yfcoalmat idlia^tyutr uhsa fbieeanmobuissf, iqduuicaiialmli i qrrialltieoqnuaibviolelsa t&i-
mórfales&ad nofttuvfum creati, non autem in hoe vt o-
tiofi fimus & non laborem us ftrendo & metendo : fed ne
pro timoré chefturos condàmus temporalium rerum : &
non porrigamus manum egentibus.-timentes indigèntiam
habere, ii in nomine Domini largiti fuerimus. [Nonne vos
magùpluris eftis illis, ] hoc eft plus valetis ipfi hodiefknt:
eras nonerunt. Vos autemlcmper eritis, fiue ad bonuni fine
ad màlum. Plurisad pondusreferuir, hoc eft pluris
P!e#j: * plûtes autem comparatiims eft gradus de mul-
Çf^°£l‘pteoHlfstpfotitpef.t&adaqdcenruem adeflrautnurrraemfe frtttaumr.e [uQbiutuisma nvtneumm n ?o fStricuumt
adijftre quisiion potaliquidadftaturafuamt&tamenD-us omm-
pot es fecit vos-creftere quales eftis, vti^ qui mains dédit fineveftro
commue,minus etiam dabitf] id eftpibum & potum. [Et de
veftimento,qu dfollicitieftis ? J Sicut tulit timorem de cibo : ^
fimiliter aufertde veftimento, ex rebus conftquentibus.
[Confederate lilia agri quomodo creftunt: no laborant ne fanent.]
Nentdicitur filât, ab eo verbo quod eft neo: dicit.vtvidea-
muj qualirer veftirafundilia caidçre, fineipforum lâbo-
r.e*ve^ r®^': <lu*a Hti liamlinceuiii côparari poteft càndore
lilij: neq; vllum dirodinum rofto colori:heq;vllaparpura
tincluræ viols. Prqpteréa fi Deüs fic veftit viles herbas
quas nos in focum folici lumus mittere ciim aruerinr: quâ-
to magis vos veftiet : quos ad fimilitudinem fuat$.creauit.
[Dico autem vobis : qui avec Salomon in omnigloriafita cooper tus
eft, fout vnum ex iftü.j De Saloroone dicit ludæis exem-
plum : quia ipfi ditiorem regçju non habuerunc. Fue-
mnrautem multi ditiores, vt Nabuchodonofor, Afuerus,
0£lauianus,&lequaces coru m ; ft d tamen non noUerant
epsludsi,ficutSalomonem. Dicit ergb,^uod Salomon
no fuit epopertus cum tota gloria fiia de tamcandemi lin-
teo: necdefpeciofioripallio:quampræfttsherbæ.S si au-
'temfenumagricp hodie eft.]Fenum agri appellat ipfàs herbas.
Hodie eftfttoçclï nonniultûd urant. [Et eras inclibanummit-
reipicit iftud,nonadiudicandum temere fratrem. Quare
’ alterius confidexas, &^ua obliuilceris ? Cum vides alium
leuiter peccare ,-condemnas,&iudicas grauia, & tua gra-
uioia sftimas leuia. Pér.feftcam leue peccacum, fubt-
tam iram, aut verbum pciofum: per trabem odium inue te-
ratum, aut inuidiam, velgrauiorä peccata. Feftucam per
e.diceredcbemus,non per i.ficutBedaprscipit. Trabes
propriedicuncur ligna nauiumin tranfiierlo: vbi nauiga-
tores ftdent, & inde. etiam trabes dicunc,ur in domibus,
qus tedium luftinent, &eftalftgoria m hocloco, compa-
ratio per Ipeciem parabols,'de re in animali ad animale,de
feftiicaad peccatum. [Hypocritaeijce primum trabem de ocü
tU0y & tune vïdebü eijcere feftucam de.octdoftatris tui- 3 Ho
eft pui ga teipfiim acriminali peccato: & tune poteris pui
gare iratrem a leui peccato. Quia nemo ftrdidis mam
I buspoteft vas ftrdidum inundare,nifi ante laueritmanm
j Hypocrita Grscum eftLatinc fimulatio, velfimulatordi
J citur. [Oolite fanüit dare canibe,neq3 mittatis an te por cos mat
I garitas veftras.]Canes hic hseretici intelligütux,vel apoftat:
Chriftiani,qui póft agnitam.fidemreucrtuntur ad priftin
peccata. Porei autem intelliguntur pagani. Quia fic
ut^orciiacent Temper in luto,.- fimiliter&ifti ftmperia
cent in prauis vblupjtaiibusïNeutris ergo committcndun
eft^uangelium, donee Conuerfos animo & corpore eo
pejlpkiamus. Nam de p iiiiisdicit Apoftolus. Hareticm
hominem poft primam &Jècundam correptionem deutta. Qua
re autem iiott fit committendum eis diuinum eloquium
fiibiun^itdicens: [Ne forteconculcenteaspedibusfuis&con
uerft difrumpantvoSf ] hoe eft irtideant verbum Euangclij
Sc interficiant vos , qui ad hue alijs poteratis ede ialua
tio. Quia autem margarics diuina eloquia vocentur & ir
hoe Euangeho,& in fnu i tis locisexc m p.la per plura fimt v
illud de negotiatorequsrenti bena margaiitas. Margari
turn enim,eft verbum Dei: & ex dmniparre pótperforari
[Petite: fubauditurbenet&dabiturvobis^cmt ànimb:qps-
rite verbis : pullàte operibüs'. Petite verbo i qusrite q^Iî-
ribusbonisï pullàtçp'érFeuefàntia. Petite Sfidem : qusri-
tefpempiü'aft chjaçitatbtti; [fôtrints ehimqtii petii\ fubau- diturbene: accipit, & qui quant per bona operatniieniet: & pul-
fanti in perfetierantia, aperietur. guis eft ex vobis homo, auem
fi petierirfilius fituspanent: nunquid lapidem dabïtilliï] Iuxta
fimplicem intelligetitiam nullus nlio fiio bonàpetenti
mala dat : quant© magis Deus qui elftntiaUter bonuà
eft : etiam fimalapetnmus ignôrantet ; bpnàdabit fpi-
ritualîrer? Si petamus fideim: non retribüetinfidehtàtcmî
’& fi fôëm, non dablt ’defpërâtiohëm » quia fi’cut piftis la-
tet in aqiia ? fimiliter Ipes héftra latet iü priftnti ftcujo’c
ferré quid fipftumuSj nifî opera fiôftra. Non erit in aliam
ta diftrëtioDbrhini & ftrui, nifi per Gierita. Mufti Çhri-
ftiahi dicunt’ud ftdaéliônë liipi lunt mufti no ïohim laid,
fed S&cleribi'lujii morfbùs fiinc : qui in oùili Dothini niter
oués yidentùfVftdlupifiiht etiam & rapaces’.
(^iciinquëcpmfapàcë cohftrtium habet fimiliseft
ilft. Quia Paulus dicit: Si quù frater nomïnatur, & eft aüarus
aut rapax, &c. cum hüiufmôdi nëçcibGfiimëre. Qui pàù-
perumannonas, pecunias praue deuotant, lu pi rapaces
fiinc.^ëquiihir: jAftüSibm edrümcognofcetiséos.] Dicuntin
benencio mei funt: ftcündùfn legëmaëcipio quodacci-
•pio. Dëiis dlxic t- Rtcbgita fi ilaveilestibifiériitutfc facts lene.
Sïn aliter : ven ter tempus quahdo ipfe 'erït in gloria ': til in ty femo.
ftd apparebitin futorOj ^uki idb iatiabimur in bonis Dei. FrH^ushominuthj fu rit opera aut bona aut mala.; jSi b o l
fSi egd vds cum fitismalt.] .Notandum quod Apoftolo^ ! hafuntiouis: fimal^lupusl [Nunqpidnon cblligunt de fpt-
malos dicit, quia ad coroparation'em Dei, netno bonus: nisvuasiautde tribulis ficus ? ; Per ipinas,illiSqui fuperiuS
perft"autera omnis cfeatura bona. [Omniaergoquacunqui lupiyoc'ariiunt fper tribulos quoque qus fimilkerfpinb-
yultisvtfa iimtvobkhbmihes:&vo>faciteeh.y^ehoc\ctb6 ■ iaeftarbor,qus eft i?ubus,ipfidefignantur. Per^yuas 6c
jpofeft inrfeiligi,quod Prophctaair. Qdiaverbtmbreuidtum ficus, digna Deo opera. [Sic oritnis arbor bohd,ftuftus boms
facitDominusf 'p rterfam. Hsfr fuit lex naturalis, quarri /<i(rif'.]’ Sictit eniih vnaqusque arbor ex frudu coghbfti-
Adam aeciepit. [Hoc eft enim lex & Proph’eta,] quiaqus^ tur,&v'cllau^atnrexipfi>: fic omnft hombeit bperb md,
ciihq^ in latrlfim6legisIibrb, ‘&Frojpherarum Icriptkma- quod eft fruiftiis eius, autreinunecabitur laucbpndemna>
dauit.fi diJe(ftibnerh erga proximumhabneris, totum cu- bitiir. Et eftallegpriapdabolsconlparatiode.inferiqriad,
ftodies". iOmhia eliim bona vis tibi fieri : & tu facies alteri; ftipetiorem hortantis. [Vuas debuitfacereIfrael,&fecit la-
malurh vllinbh iacies: q:vbniafh(h6n yistibi fieri.[intrdre brufcast&fiebttitprofirreficusdulcidinisi&fecitficusamaritu-
per ahguftam pdrtdm, 1 Allegoria eft hie quia per portam, dinis.J Vitis dkftaqupdyim habeat radicandi. Ficus d.fce-
ViBt;iimaiVdaedrti niaIplH'ftf imeiirgitur ? Lata- via eft & fjfa- punditate dicifut: to quod ter in anno,frud:um ferat.[N«l
ttofd‘,}iitu diiC’t adperditionem: hoceftybluptas ftt'uliqus pdteftdrborbonafruftusmdlosfacereinefaarbormala friiftusbo-
telpptebft^rt; quiacbrpus.hPc_Hele‘(ftiac.h6neft hecelle^ nos facere.] Si aiboi'Donanbn^oteftFrudtus malos mcere:
qusrereilecdifiefc,& propterea multi luntjcjiii intrant quompdbMbyfts arbor bona, adaquam contradidionis
per eam’.^[Otfitm anguftkporta, i&artkviaqua duett ad vitam] ‘ '^e’ccduit: & Diuid adulterium & homicidium comifit: &
idedvaidfeangufU,^!:ieiiiiiia,'§ pacientit, per dift^io^ PvtrusDbmihunegauit?velqubmpdoiethfo & Achi°r
hem iniibicofu,ftculunitranfire,&adVitam stetriamper- arbores mal's, cofilium vtiledcderunt. Sed lcftndG,quod
nehkt Arta viaeB:. Viide & Pfalrnus dicit, ego lujlddiui das ramdin arbpr bbnaappelftiur homo, quamdiubperabb-
titiks. Rtpauci funt cpinueniiint e2.]PaucPs dicit uiuehireaiec na fadt, Si vero ftiala c’dtperic face re ‘ mala arbor appellatamen
bihnesqui ïhiieniuat, për ëarh gf|ditmtur,qnorii^
beum Chfiftiaiii cólantl
Si tahién iplihori cöiunt. Ëtrrmfti funt quifeverbfsfaceii -
tur D'eüm hofïe.&Chriftiahos ft elft profiEentur:&fadft
hëgaii't, Sr ideb arram viam non äiribulänt, quia fiihiliter
ihilib ipcÖ Dbmiiius dicit;ftï«/r/ v 'ocaiipauci elecli. Vbcati,
^hiiifti^iii&dG. faucMe&tüqüäi opfere iftgsicit Deuni.
ba caüenioa falfis Chrifttanis.
g a p . x iy . ‘
» Ttendiiekfälfi's Prophet fr } A ttenditë,Caübte, o®bftrüaä
te. In tribusiocis in hoc libfo'iftüdyerbu eft: Sc ftm-
’perëündëriifcriftuh habet. Mufti Prophets falfiapparü-
ëruhtin iÜii/ge üté ëtia pöft adiiéntum Domini-i fitut fiiit
TheodaS, & Iudas Galil£us>ïïcutiri ädib. ApoftólorGlë-
‘girnüs. Étdëhis prscepit Apoftblis; ne ftquerétuf ëos&
perireht; BdittniquiepS ftcftfciftnßPpftyerö deomnib.
T^te^ftiahis-^ofe.tt' aéci^i: qiii aliüd or'ëaliüd óperé
agünt. Narii fiierUiitpagahi* qGi diierunt ft Chriftiahó5
eflc, vt pöfleqt e'ötGm habituni expltifaie, &,traderé ad
nïörtëhïvc TbtqüeatGs. Sed & dëhöèretkispbteft accipi.
[QUiveniuM ad vos in veftmïntis óuiüm.JÓu'e$,moHë pècuSj
borpüsinetme.aniraó placid ü.Sic iulBtsChliftiis elft fiioSi
hiitei nonrcfiftèrttès ittilojCGm omhib. hötnkiibus pacé
habetëi de Veftinlëntis fitis Sc cibiS äliöSaiere.''Ömniaiftd
Chrift iahitatls FilntPpèta: ^eftimen^a ötiiü. Qui ifta no
facit,lupuseft. Liipus -Grscèlichos a/x^* dieitur Sc habet
, Sic Mahaflesinala arbpf extitit, duim per imulta ftelerà
ob kus Döihihum fuit. Sed dum ëgirpoenitehtiam de ftia-
Ib in bönumittböiiafti arbofefti cohueffiis eft. Deus dé
præftntibuS vnurhqùeinqj iudicabit: & fi in bono opere
ihuentiis fuedt in diéiudicij, de. Bohó iudicabitür. Si aii-
■ tfem in criminali p.eccatb inuehnis füerit : in Uialöiudica-
tus étit. Si Cut in Ezechiel plehius habfetuËËt Saloftion di-
fcir.- Lighumin quam partent céciderït, ïb't mdnébit, hoc eft»
pëccator fi m raalooçeübuëri.t de malOiëohdemriabitür:
18c çüm ipfbpiinietun. Si autem atièrierït fekmalô : & in bb-
nofucritiniientus,antedicminfirmitatis cum iUobono libera-
bitur.: De hi? namque qui in iiifinhitatë cpnuerturitur:
Hidt beatus Hieronÿrnüâ in vërfii Piâimi : qùoniam non eft
in morfè, qui mentor fit tuf: & in morte fain inferno : vtrum-
que àgendampeenitenriam denegauit. [Orntiis artyr qua non. fa-
ïiïftuâùm honum\ exctdetur. ], ÔrhniS homo Chriftiahus\
fiuepa^nü{jfi nôhftudtiim Facitetiàm bonum : excide-
tiif, eradicabitüt anima eiüs a corpore : non ft libëràbit de
ignorantiâ,quiahohlicetighbtare. [Inignemmitteturf]
qui ih ftmpiternùm non cxtingùëtür.-îgiturex fruëtibus
ëof um cognpfcëps eps. Quia coghoftetis éos : ideodico :
dttendite ab illts. £No« omnis qui dicit mihi Domine, Domine,in-
t’ràbtt in regnüm coeïoru. jNoivfe confinât aliqliis quodChri-
ftianus eft, finopjfacic opera Chriftianitatis, non mtrabk
inyitam stërham. Q ^â qui dicit fenoffeDeum & mandata
eius non cuftddiïy.mendax eft. Etenini & illud qüod Paulus
dicitv nernb poteft dicere Dominus lefiis, nifi in Spir'ttufantto.
Dictum hic profeëto aecipimus, & in credulitate canta-
f ui botta egèrunt ibunt in vit am atemam, qui vero mala,
.moribus éti'môibgiam:epquodrapacitatifit ftmpërde- . tnigpem ërwwflw. Etsternuseritilleignisvnicuique,ficut
dkü. s3& O Étudri. Simileà fI.i.n.;i _t »q^ku.iî /fntmi., ip.nëlf- .àll.i'bns. G' hÙ r,1i fftli,a.,n.o/.s. I A /]>. fl -J • ./ « — T. A «A« .«M /.,. , tTl PI II. iPmil 111
feupiüntdépt|daèë,aur pçÉyip]eritiain,âüt ètiaUi quafipief
legent Uiulidanam. St füncdeeius beneficio.autetia ftrui:
vel fï habent minifteritim fitper illos, qusrunt occafioiiés
ytquaiiperlegem polfint eos,ëxpoliatev|ïq cogitant,quod
dé vnà pcogéttië filnt>6£ de vno pâtre: fed peius quam fiias
Canes eos tra&ants non côfiderant qttpd vtto modo Deuÿ
illps condidk; Sc vno lànguine redemir. Quod ipfc dédit
iftiperatoriio tranti in munduïn ; dédit & mendie© ’fimilÿ-
ter exennti.Nihil inJuinc muhdtim iiitulimuç: ftd neé au-
Deus dixit, ite in ignem aternum,quia^^qui ftmelinferniim
intrbierit: v I tei ius non e^bit. Licet recipiat corpus, abfq;
iud cip St tnorareuerteturvbierat deputatus.[M«kiiike«r
mibiinilladie,DomiHe,Domine,nonne in nomine tuoProphetaui-
mus.&in tuo nominedamdniaeiecimus.] Prophetare & virtu-
tes faccle,& mah pollunt, ficut Balaam qui multa bona dixit:
& cum lob, quia ipfe fiiit Eliu,& quando ad Balach vo-
catUs fuir,ftd tamen in auaritia fedudtus occifiis eft. Saul &
Cayphas pfOphetauerunt, Pharao & Nabuchodonofot
Ventura viderunt. Virtutes quoq; facere & multi poflunt:
Bibltoth. Vet.Pa tr.Tum.y. ,Ë eee 3 vttnagi I