A
uThifc-ii.
Cor.c.iz.
j. Cor in. ff?
Matth.c.l.
B
Ef».e.4S.tt
Amos c. 4.
•Cautckgc
ï.Paral.if.
c
Ibidc.zj.
z.Par.c.j.
ef}Reg.e. 8. 8
D
Z.Par. e.x.9
i.Par.c.JS'
Ecel.e. 47.
Agobardi Epijcopi
veflrdmagis ac mugis alun de in fi ientia & otnnifenfuivt probe-
tüpotiird,vtfitisfinceri, &fineofftnfit indiemChrifti. Et alio
loco, Vt ptobttis quafit voluntas Dei loua &beneplacéns & per- ;
fräa. Et alibi. Æmulamhù autem charifmata meiiora. Et ite-
r u iri: Colite put ri effet fenfibus : Sed & reuetenda Concilia Pa-
trumdecernuntiieqttaquamplebeios,p(àlmos in Ecclefia
decantandos,& nihilpoeticecompofirum in diuinis lau-
dibusvfurpandum: inter qubs etiambéatus Papa Gregorius
docct,quodnonproloctsres,fiedprobonisrebuslocaamanda
fintjSc fortius commendans nobis, qùod ficut ncquaquam
pro locisjita nec pro quibuslibèt perlbnis, fiue confuetu-
dinibustemporum res fc&aridebeamus. Non eftveritus
in ipfà Romana Ecclefia quædarn in fàcris officii s & mini
fteriis reprehenfibilia, etiam fub anath'ematis damnario-
ne refècare, fiait eius décréta palam bltendunr. Qùod
fi prædiblus calumniator huniiliter&obedienter penfàre
ftuduiffet,nequâqtiamadtantam deüebiret fàtuitatem ; Vt
verba quorumlibct hominum, quorum nec noniina , liée
fênfiimfnee fideinqouit, tanquam ditiinas feripturas-de-
fenderet,& per phantafticas ac ridiculolàs allegbrias ex-
planare conarétur. Cèrte fi quid fanum cogitare vellet,fuf-
hceret ei ad omneni émendationeni&filentium.quod fic-
üc in diebus ad Miflàs Hoh nifi diuinageneraliter eloquia
decantant ur, ita & in nodibus ad fàcras Deo vigilias exhi-
bendas,eadem procttldubio kx debeat-obferuari. Y nus
nempe omuipotèhs Dominüs vtroque ton pore laudatur,
vni Domino tempus Vtrumque fàmulatur, cui dicitur,
cuus eft dies Domine, & tua eft nox tu fabricants es aurorim &
[oient: Sed eius ftultus&rrritus labor pradentibus,& minime
contentiofis ac Deüm timentibus maiorem incutit
foUicitudinem,vt propter huiufinodi næuos & errores ca-
uendos viuatius & attendus diuinæauthoritati, & Eccle-
fiafticis flatutis inhæreant. Hæc namque fidei cautela &
finçeriffima obfèruantiæ difeiplina, vt in templo Dei, &
coram diuino Altari * diuinorum tantum modo eloquio-
rum melodiacelebrétur,etiam veteris Teftamentijaùdo-
ritate,&exemplis nobis firmifïïme commendatur vbi in
libro Paralipomenon legitur,quodbeatus Dauid,Rex&
Propheta Dej primus ehorosLiuitarum laudantium Dominum
in tabémaculo, fiue in templo conftituerit, eifque
pfàlmos &hymnos &cantica, diuinitusfibi & cæteris
qui cum eoprophetabanr, infpirata tradiderir* ac mans &
vefiere inter diuina bolocaufla&facrific'ta decantandade crcue-
rit. Qucm moremà Hindis Prophetistraditum , &àfe-
quentibus'patribus diligentiffime euftoditum vfque ad
tempus nouiTeftamenti,quoiamtemplum illud deftrui
oportebat, religiofà confiât obièrua done perdudum.V n-
de iummoperenecefle eftiVtfi vere abfque offendiculo,
vel hæfitatione diuinas laudes cupimus celebrare, totos
nos diuinis lèrmonibus, in quibus nullus eft error, nulla
ambiguitas coaptemus-, ficut de præfati s Leuitis, antiquis
diuinæ laudis cantoribus: idem Paralipomenon liber repli-
cat,dicens: Leuitaverovtfient mane ad confitendum Domino,
fimiliterfa ad v efi er am tant in oblatione holocaufiorum Domini,
quam in Sabbatis & Calendis, & folennitatibus caterù : Et itè-
rum in dedicatione Templi fiib Saiomone dicitur :&dedi-
caüitdomum Domini Rex & vnitierfus populos : Sacerdotis autem
ftabant inofficiis fuis carmmum Domini qua fecit Dauid Rex ad
laudandiim Dominum, quonuwi in aiernum mifericordia eius,
Ujmnos Dauid canentes per mantis fuas. Item in emundatio-
ne&purificationeeiufdem Templi fubEzechia feriptum
eft: Pracepitque Exxchias & Principes Leuitis, vt laudarent Dominum
fermonibus Dauid, & Afaph vidmtis qui laudauerunt
tum magna latitia. Similiter etiam fub lofia in celebratio-
ne Phale. Porro Cant or es, inquit,fiHj Afaph ft ab ant in ordine
fuo iuxta praceptum Dauid, & Afaph, &Heman, & idithun
Prophet arum Regis. Quodtotum,quam fände & religiofè ;
fueritinftitutum,quamdulciterac reuerenter fit imitan- j
dumintercætera, bead Dauid magnifica, ita Liber Ecclefia- i
ßicus in eius^audibus profequitur,dicens. -In omniopere
dedit confeßionem fancto ex elfo in verbo gloria, de omni corde
fuo laudauit Dominum, & di xttDeum qui freit ilium, & dedit
in ceb brationbusdecus,&flare feit Cantor et contra Altäre,
& in find eorum dulces frett modos, vt laudarentfinftum nom n
Domini, & ampUficarent mane Dei fanäitatem. Sed & in libro 1
Samuelis hæc pfàllendi gratia fpiritalis in eodem Rege fin-
diffimp prædicatur, vbi legitur. Dixit Dauidfilms Ifiti, dixit
V ircuiconßitutum eß de Chrtfio Dei Jacob.egregius P faites Ifrael.
Spiritus Dei loquutus eß per me & firmo eins per linguam meant.
Hùic igitur tarn findæaudoritati, & tam perfpicue veri-
tati non eftdubium, quod fidelis & difeiplinatus quifquc
libenter acquiefcat. Si quis autem contentiofus & perti-
nax contradicere conatur, 6c de turbulento magis duo,
quam de puriffimo fonte potare viderit,ne illo aegrotet
languore nimis perniciofo,quern qui4am antiquorum Pa-
triim fipienter &breuitercauendum adfnonuit, dicens:
Qui contetnpta verträte prafumit confuetudinem fequi,aut circa
fratresinuidus efi,&malignus qutbus veritasreUelatur,aut circa
Deunt ingratus,cuius infiiratione Ealefia eius inßruitur.
Ë
m
d i l e c t i s s i m i s i n
Chrifto fratribusj & præcipueI
Cantoribus Ecclefiæ Lugdunen-
fîsjAgobardus in eodem Chrifto
Domino ôdaluatore noftro,fem-
piternam faluterm.
DE â V l K V S V A M N AEVO RVM , ER-
ror unique cafligationibus acemendatio-
mbusm Antiphemriis.
■ N diuinis laudibus exfoiuendw,quanto
ftudio fugienda fit leuitas, grauitafq; fe-
danda, frequenter diledioni veftræ in
mutuaconloquutionefiiggeffimusjfcil.
vr rationabiliconfideradone, ficut prudentes
ecclefiæ filij,&rationabili eius la-
^,abincunabilisenutriti,quodDeodifi
plicet refugientes, concordi ftudio, id quod gratum accept
urn q; eft,ficud & fadis feda rem ini: fi enim apud graues
& fipientes viros,non fblum morum,fed etiam verborum
Leuitas reprehenfibilis iudicatur, quanto magis apud Deü
totius fàndæ grauitatis.ac fipientiæ audorem? cui Pfilmi-
fta die it: in populograui laudabo te, Sc cui nos Apoftolus ra-
| tknabüeob equium admonet exhiberez Neque vero paffim,
& abfque diligend examinadone, quod cuique vifiim firent
in Dei laudibus vfurpandum eft, cum dicat Apoftolus:
Nam quod or emus ficut oportet, nefeimus. Sedipfifriritus pofiulat
pronobisgemitibusinenarrabilibus. Qui autem frutatur corda,
feit quid deftderetJpintus,quia fecunduDeumpofiulatpro fanttis.
Vnde&Apoftolihurnanæignorarionisconfc'ijjOrandifor-
mulam à Domino pedere,dicentes : - Dominedoce nos orarel
Cefte manifeftum eft maids elle, Deo quempiam digne
laudes ofibluere, quam pro infirmitate propria exorare,
præfertim cum præfintisviræ fine terminetur. Illud vero
hie inchoetur,in futuro autem perficiatur,iuxta quod Pfal-
mifta ait .Beati qui habitant in domo tua, Domine,infeculafeculo-
rumlaudabuntte. Si ergo orancesdodrinam landi fpintus
indigemus j multo magis cum Deo laudes offenmus,quia
ficut nemo nifi ipfoinfpiràntefècundum Deum pofiulat,
ita nullus nifi eo erudiente Deum digne conlaudat. Non
ergo cuiufcumque figmenris, fed fpiritus fandi eloquiis
maieftas diuinalaudanda eft. Denique & filij Aaron, ignem
alienum Domino offerentes non obfèquij remuncratione,
fèddamnarionempræfiimptionisexpeid fiint, Vnde hoc
noftrum exemplum fummopere vitantes, follicite atten-
damus,quia velin Pfiimis feriptum eft,OmnisfirmoDeiigni-
ttu Clypeus eft fier antibus in fi. -Ne addas qtiicquam verbis illius,
&arguaris,inuenierifq;mendax: Nihil itaque Dei verbis
addentes &rimentes argui inueniriq; médaces, ver bo Dei
ignitojqui Clypeus fpei eft,tempore oradonis & laudis in-
fiammemur,pariter &muniamur. CumqueDominusdi-
eat -verba qua ego locutus fum vobis, fiiritus & vita funt, omnia
humanafigmenta qu* vanitate iùimonuà iudicanda fimt
F
ffr Ito. Rom.c. a
G
Rom.c.%,
Lutan
AugufiH
DpfliUl.tiSl*
Opera, , _
p f ti ohfe- I terrbgâhti qttom'ódofietiftud, quiavifüm hon 'tagnofco ?RélpÖd
refpuentès, viuentjbuS Cbdfti eloquits
quiis perfonemus ; quiitirius voces noftræ ,.noh qbafiajié-
hæab eo fefpuf', fèd vkproprie.cum fiipernis Virtutibus,
qûæ maieftatem Dei tremenres adorant, atque conlaudant
mereantur admitd. Hacde caufà & Antiphonariûm provk
ribus noftris magna ex parte correximus, amputatis his,
qü*vel fuperflna,velleuia-, vel mendàcia; autblafphema
vidébantur: Et vos frequenter admonuimus, &tenorem
admonilionis noftiæ propter aliqubrum præfèntes, feu
futuras querimonias in fronts eiufdem libelli ponerene-
cellarium duîtimus. Non generale àliquid flatuentes,
■ fed iuxta mediocritarem fenfus noftri in dbmù Déi, eu-
ills nobis citra commifla eft j quod poflumus offerentes.
Nec de lènfu noftro aliquid præfumentes',. fed feripturæ
findæ audloritatem 8c ficrorum earn hum finblionein ca-
tholicormnque- Patrum inftitUtatfc eXem^la fermantes. De
quibus antequam aliquid proferamus cohgruum Vide-
tur,exempli gratia-, rionnullas indprias quæpræfato con-
tinebantur libel lbipotare breuiter ac leuiter tedargiiere,Vt
ex his perpauciffimis euidentius agnofcatur quam necef-
lario quæin fèquèntibus didluri fùmus à Patribus cbnfti-
tuta fint, quantbque timbre ae fbllicicudine eorum fe ita
nobis expédiât oblèruare : aerprimum, quale illud eft quod
ih Vigilia Natalis Domini in Choro fidelium &erudito-
111m canta.bztat-dumOrtttsfiierit fil de coelo videbitii Regem Re-
gumprocedentem à Pâtre tahquamfionfum de thulmofuo. Certe
fides'catholicahabetveubum Dei , (quodin Principioerat
apud Patremfin thalamo vteri virginalis coiurxifle fibifpon-
lum,cuiusnaturaminvnitatcmPerfonælufcipiens/4wf<i-
llumefi vthabitaret in nobis : Natural ertim nofit ae vnicus,
tanquam fponfusde thalamo virginali procellit éxvrcrbÿ*
& non earn deccelis attulit, ficut haeretici aftirmare aufi
funt» Ac per hoc non tanquam fionfusde thalamo procefit ex
pat're; VerbumqiiippeDeijFilius Dei procellità Pâtre, &
venit inmundum. Nec aliud fuit venire iniiiundum, quam
in vtero virginis naturæ humanæ veritatevn aflumere, in
it: Spiritusfattäusfuperuenietinte,& virt^p AltißiMi okuhr-
brabit tibi. Quomödo autem virginalis vterus regio nd--
ftrapoffic intelligi, cum & virgo ilia Vnici filij Mater fit. &
nos omnes non ex virginea , fed ex corrUpta carne nafea-
rtiur? prorfus inuenin nonpoteft. Deindequod ehmfiolA.
indutum purpurea aurem dich virginisintroijfe fiue humanö
more culturegio indutum■,fiuehumanamFormamj nön
ex virgine fufeepifie, fed de cce(8^dverbum atciiliilc pü-
tauerit, eainque ftolam purpuream appellant apertiflimaj
blafphemi« eft. lam vero per auream Portam^eum exifle,
quanta vanicate proferre auluscfl/ cum natiuitas Chrifti
ex Virgine non fuperuacuis verbis adumbrari, fed confef-
fionefimplici debeat declararijqui non vt illeait vniuer-
fx fabrics mundi , fed iuxta veritacem Euangelicam ration
nalis tantummodo creaturae lux eft. Aliud quocpie Refion-
firium de Verbis Euangelij, fed non ordine Euangelico,
quodiam vtique corretfcum mira dileiftione pfallitur ,.ne-
fcio quis compolüit,dicens -Tenebrafaftajuntdutn-cruci-
fixtlfent lefum ludai, & circa hör am honam exJamauit lefus>
vote magna Deus, Deus j vt quid me dereliquifii ? Tuncvhus
ex mi lit ihm lancea latus eius perforauit,&incltnato capiteemifit
fiiritum : Nempe omnibus fidelibus certum eft , quod
Saluator nofter non aliquadolorisViolentia coabtus, fed
fpbntanee pro nobis eft mortuus: Necanimarri nec^flita-
te amifit, led poteftate pofuit ficut ipfe ait ; bi emo, tollita
meanim.im meam,fidegoponoeamdme:pfo vtiterumfunmam
earn, fedifte & euangelici ordinis, & fidei veiitacis igna-
rus prius dixit,lancea a militibus latus Domini perforatum,&
tune ab eo fpiritiim emiftinn; Qxiod onmino paga-
num eftjChriftum non beniguitate prppri« voluntatis,led
vi döloris mortuum opinari; Cum econträrio in Euange-';1
lio refi‘ratur,quodDomim 1 s voce magna clamaiieririP^r^
in manustuascohiniendofiin um meui>t,öc haec dicens expira-
uit. Quam mortem Chrifti in tantum milires quiaderant
admiratiiunt, • vt continuo Deupi glorificalle, eumque
qua vifibilem fe præberéi mundo. Hànc igitur hömani- Dei Filiu^confeffi èflè referantur,ap_p'dfteaIudæis peten*
taris noftraî naturam cui vnitusfponfiis Ecclefiæ fabius j tibus latrbnumcmra,quicum.eofuerantcri|cifixi, Pilatus
eft, nondefinu Patris rraxit^fèd de came Viiginisfumpfi
Eft præterea in_prædîbla Antiphona notânda temeritas,1
euidenfque mendacium, dum fàcræ ferip'turæ verba fiii
fenfus peruerfitati coaptat, & Natiuitatem Saliutorisj
qua velde Patre ante fècüla, vel de Matre ib plenitüdine
temporum natus eft, tanta confufione péri'ftiicèti,Jvc dë
qua loquivelit,intelligi omnino non -poffit'. Quod uim-
inopere vbique cauendumeftj ne'diuiriórbm verborütn
ordo mutetur j& dè fcriptura veritatis Labyrinthust<.xâ-
turerroris. Illud etiam RefiohfirtUm, quod in e^föem Vigi-r
liis cantabanir, quanta fidei fèueritate reiiciendum eft 5 in
quo ait vanus ille præfùmptor de ilia Occulta habifatio-
nefiia egrefius eft Filius Dei,1defiendit vifitdre & confo-
lare omnes qüi euiii de toto cörde defidefabant. Quod
fran'gi Gonctfleiit? ieluaucem iam mortui, non crura cofi-
Ifrabla, led milirisdancealitusxnarraiemr àperturn
jI vt ifte imperkc pr-ocuiit perforatum : iain .vero quanta ilia finit v a tic im a ita diblum fir, falfi in Reiponforiis
& Anriphonis j quæ quafi ex voce Domini pronuntian-
tur, cuin in jaillis diuiMfs firipuiri s reperiantur, vc eft oda-
ua décima die deciiiii nieüfis. lèiunabitis,, dicfiDominus,
& mittam vobis .Saltiarorem, &. p. opugn.itorm pro vobis , qui
vos pracedat &-introdvxatin te n am $uam turaui Patribus ve-
ftris.:' Et iterùm.- ,Coronam glorii ponat^ fip er caput eius dicit
Dominas ,( y i duamillumftolam candtdam, .quiafiruauit mandata
mea , & propter nomen meum effufis estfanguis eius in tend:
Etiterum:Sancti eftis,dicit Dominus, multtflicabo nurnrum
vefirum, vtoretispropopalomeo in bnoifto. Etrnulca hujufmoeufn
fèrmönum imperitia, turn' fenfus quoque abiut di cate | di ridiculo fa vt fentafti ca ^quar uminuentoribus congruc-
acfhlfitate .turpatur. 'Nam Sc occultant Filij habitàtioiiem j rèmihiviJeutur, illaquæDominus pçrEzcchielem. Pro-
fîimmàlenitatedixit;&eumbiririesdefidvrahri^feVificafi phctania'dueifiisfklfbsPmphetasloquitur,dicens.VaPro-
fè'; cohiblacumque elïé mendaciter afléniifi Gum potius phjtüinfipie)itibMqui fiquunfurfiiritumfuumry& nfitl vident:
ebs, quos vificare dignarus eft,!èagnofcéntesiàcdefideran- Et poll pauca. Vident noua <y diuinant niendaciunt, dicen-
tês,efféceritjConfîdéïéntur etiaiii verba aleerrusRelpon- Y tes-, alt Dominus, cum Dominus non mifirfreos, érperfifieraue-
fbrijVquodquafidernyfterioNatiuitatis Chrifti cbmpofi>-1 runt confirmarefirntonem- Numqutd non vjfionem cafitmvidi-
tum; contra morem Nbblurni OfficijV ab eminc-nriori flU,:efrdiuinationenimendacemioquutieftùi&d.icitis,aiipomi-
Içièo poitipâticexoticirepabât. Defiéhdit 'dècceiis miffusubar
ego non fin loqtiutus, Propterea hoc dicit Dominus.Deusi
ce Patriiyitltroimt per aurem Virginis, mtegiohemdbjiïàmindu*
quuioquutt tfiis noua & dixifiis mendacium , ideo ecce.egoad
tusftolapurpureiii&exmtpèfdureamportafilux&de\us vni-
vos ;aic Dominas Deus^ &xnt.manus meafuper Prophetas, qui
uerfafàbricaMuhdi. Vbi primüiri'qüidefc'enderit' noii defi-
vident varia. ,* :& dtuïnant mendacium itp concilio Popult niei,
gnat. Arcehivero Patris quid dixerit, ipfe qiibqùe pbnitiis
non erunt crin feriptura Domns \fraeVnonferibentur,necttrram
ignprauit. Numquid èft aliquod a^ificiurn coelefté', aüe
Ifrael iitgredientttr: fè.dh?ec & fimilia, quorum impræfàto
perccelefte qüod fablum fi tabeo, aut aliud aliquid qubd
libro anfinitacrat copia j quiaindignurn eft fcribei^&ye •
non èftipfîim quod Pater, aut eft ipfe Pater ? qùod-fi efti
ftcæ. prudentiæ faftidipfum audire.façilius çpnloqiiendo,
qüombdofibi tharx, Nëcper aurem Virginis,-V'ctb\vcn Dei
&lideliter pertra<ftando diiù^banTpflùnt-Nipc, fiiper-
introifle; çàtholicæauresferunt : Quia cüm’fit-inebrpbf
eilvtfâcrorubi ftatuta canonuin*çatholicoruniqî Patrüm
reum, Ôitotum vbique præfèns, nec-lô<^litei*accedit, bec
fèntentias, ( ficùcfuperius proniifimusj exlèquamur ; Vt
aditu corporeoindiget ; bifi fofte nobis pérfiiadercvoliift
ex fiis perfpicue declàretur qua .cautela. leirilfimorum
AngelicofÜm -fqno 'vérbbrùtn‘ fàcram^Virginem Dei fi-
hominum excogitationes vitandæfint, quæ nulla veritate
humconcepilIè.Qüoff^qüantumà fideiveritate difiordet,
fubnixa, nulla ratione ornatæ, contemptui patent. In
ex verbisipfius Angeli peripicuum eft; qui ipfi Virgini inetm
Concilio Aphricano talis oonftitucio promulgata eft vt
Ez.ech.cii.