3S8 Amalarij Tortunaü tftf. Treuertnf.
Ponatur popuhisindo&rina fan ft i Auguftini, vbi dicit in
memorata Epiftola: LibentetacquielcasEpifebpo tuoin
hac re» noli refiftere, & quod fecit ij>fe ».fine vllo ferupulo
vel difceptatione fcthre. * V t omnis difeeptatio dyfeolis
abfic'propter diuerfe hqcieiunia»dummo4oteneatur fides,
fpes, & charitas in idipfum , quibus orpni'&dodriiiapro-
phetarum & fcientia fcripturarum feruit,> repetit vqrfiim
tepe fan&us Auguftinnsiri memorata epiftola,Adftiutre-
gina^dextris tuis in veftitu deauratodfcumami&a varieta^
te.Obferuatur etiam apud nos in aliqtiibuslbcis vriusdies J
id eft.fecunda feiia,qui nori eftdeputatus in obferuationek
memoratis au&otibus,id eft,k fendo Innocentio, & fen*
do'Ambrolio & iando Auguftino,nec noii;& beatoHie-
ronymo.quemadhuc (blent noftri principesmieiunioji-
bare, quando indicicur triduanum ieiunitim in ftarNiniui- \
tarum.Quod vt reor,poteft habere normam k pr^dicatione
Pauli,qui dixit, Aliusiudjcat diem inter tiiemalius iudib it
omnem diem.Tamen exponens illud Ambrofius, de e x tern
eft aula regia,& talis.qualis caleftis eft,rides ?Et tu quidem
nefcis,quia non vides, auditamenquia Angeli prarfentes
funt vbiq; & maxime in domo Dei aftat regi, & omnia plena
filet,quartam & fextam febbatiintroducit, iuxta mo- I
remquemtenebatpopuluV.quieituncncituserat. Verius I
tamenimplent.quoddidtPaulus , qui inter Dbminiciim 1
diem & tertiam labbati refq&ionis,medium ieiunabant fe- I
cundam febbati : Iterum inter terriarn febbati & quincam |
refedionis ieiunantquartam: & iterum interquintam feb- :
bati & feptimam refedionis ieiunant (extam, dies Domini-
cus interdidus eftadieiuriandum m libro quiproprievo- j
catur Canohes. Rationem interdiiftiqnisSv'AuguftinUs a-
peritin memorataEpiftqlaad CafulanumrDie, inquit, D o minic
© ieinnare fcandalum magnumeft,maxime pofteaqua
innotuitdeteftabilismultumqUefidei Catholic« feriptu- j
rifquediuinis apertiflime contraria harrefis Manich«oru, J
qui (uisauditorib.adieiunandumiftum tianquamlegitimu
conftituerunt diem, per quod (adum eft, vt ieiunium diei |
Dominici horribiHus haberetur.Sandus Hieronymusvna
quadragefimam ponit in obferuatione : nos obieruamus
tres quadragefimas, id eft,ante Pafcha Domini, circaq-,fe- 1
ftiuitatemfendiIbannis,& antenatiuitatemDomini.Sita
piismentib.frequentarumapudnos:apud fendum Hiero-
nymummanifeftumeft, quod Montanus h«reticus illam
obferuationemtrinm quadragefimaru ftatuerit apud (uos
id eft,tres quadragefimas per annum: Apud nos quoq; non
eft dubium,quin praeparare nos debeam9 inaduencuDomi-
ni multis piis pperibus. Nataliria Sandorum obferuantur
apud nos,de quibus dicit Auguftinus in memorata epiftola
: DiebusDominicis omnibus & quinquaginta poft pa-
(cha,& per diuerfe loca diebus (blennibus martyrum, & fe- .
ftis quibufque prandetur, (olemus poftodauas natiuitatis
Dominiodauascelebrate S.Step hani, & S . IojmnisEuan-
gel!ft«,atque Innocentum,vtearum odauanim cantu per-
ueniamus fenne vfque ad vigilias Theophani« Deieiunio
quodfecimus ante Afeenfionem Domini,manifeftum eft,
a quoaudore habeat exordium, de quo nihil mihi dicendu
eft,quoniam dicitidem beatus Auguftinus:In his enim. re- ,
bus^, de quibus nihil cetti ftatuit (criptura diuina, mospo-
puliDeij&inffitutaMaiorumpro legetenendafunt. T a - !
mennonpoflumus dicere, quodde lxtitiadierum Pente-
coftes non fit (criptum a fendfis audoribus.
Quando celebrantur diuina myflfria, qua reuerentia & tnetu
ftandttm jit in ecclejia. . j
C A P X X X V I I I .
QVoniam de natalitiis San&orum pauca prxlib animus
iuuat (ubnedere verba S.Ioannis Chtyfoftomi, vt his
ad'moneat, quomodo meipfum debeam coercere a fiiper- *
fluis verbis & rifu, quando coram fen d o altari adftitero.Di- ■
cit idem in tradatu duodecimo (uper epiftolam ad He- '
b rx o s : Statfecerdos Dei, Ofationem offerens cundorum:
tuautem rides,nihil timens.?Etille quidem tremens pro te
orationem offert,tu autem contemnis ? Non auertis ferip-
turam dicentem,Vae contemptoribus? N on contremifeis?
Non colligisteraetipfum t Erin aulam quidemregiam in-
traturas,&habitu,& oculis,& inceflu, cundis aliis cpm-
ponis & ornas temetipfom:huc autem ingreilurus,vbi vere
(tint incorporeisillis virt utibus.Ifte mihi (ermo etiam ad
mulieres dicitur.Et ante viros quidem non citius hoc audet
facere^ic fi fecidnt, non tamen lemper, (ed in tempore re-
miflionis.rtic autem & velas & obnubis caput tuum. Die
mihi,rides 6 mulier,in eedefia (edens? Ingrefla es confiteri
peccata tua,procidere Deo,poftulare, & dcprecari pro de-
iidis tuis,& cum rifu hoc fecis.? Quomodo ergo eum pro-
pitiare poterisfEt quid malum eft ri(us,inquit?Non eft mains
rifus. Ita he non eft malum,(edvalde malum,importuno
tempore immoderate’Rifiis enim ineft nobis,vt quando amicos
viderimus,poft multum temporis hoc facimus. qua-
do aliquos delinquentes & timentes.vt foueamus cos rifii,
non vt cogamus nQS ip(os,& femper rideamus. Rifiis ineft
animx noftrag , v t remiiliqnemhabeat aliquando anima,
non vt diffundatur.
Iterum de tonfura derimum.
C A P X X X I X
MEmini m e dixilli in (ùperîoribus dubitando, V trum
corona clericorum noftrorum formam primo acci-
peret à fendo Petro,an à iucceflbribus eius,fcilicet Epifco-
pis vrbis Romae.Reperi pofteaaudoritatemhuiufce reiBe-
dæ famuli t)ei in hiftoria Anglorum,capitulo vigefimopri-
mo,ex epiftola Ceolfridabbatis ad Aytanum regem P id o -
rum. Verum etfi profited nobis liberum e ft, quiatonfurx
diferimen non noceat,quibuspurain Deum fides & charitas
in proximum fincera eft, maxime cum nunquam patri-
biis catholicis ficutde Pafchae vel fidei diuerfitate confti-
dus,ita etiam detonfunedifferetialegatur aliquafuiflè cô-
trouerfia.Inter omnes tamen,qua s vel in Eedefia, vel in v-
niuerfo hominum genere reperimus tonfiiras, nullam ma-
gis iequendam nobis ampledcndamq; iure dixerim,quam
incapitefuogeftabatille, cu ile conntendi Dominus ait,
T ù e s Petrus: nullam màgis abominandam deteftandamqi
merito cundis fidelibus credideram ea, quam habebat me
1 cui gratiam Spiritus fendi com parare volenti idem Petrus
ait : Pecunia tua tecum fit inperditione : quoniam donum
Dei exiftimafti per pecuniam poifideri,non efttibi pars nè-
que (brs in (ermone hoc.Neque verb ob id tamen in coro-
nam attondemur.quia PerrusitaattonfiisefbfedquiaPetr9
in memoriam Dominic« paffionis ita attonfiis eft, Idcirco
& nos qui per oandem pamonem feluandefideram9, ipfius
paffionis fignumcumilloinvertice , fumma videlicetcor-
porisnoftri parte,geftamus.Sicut enim omnis eedefia quia
per mortem (hi viuificatoris ecclefia feda e f t , ■ fignum fend
s crucis eius in fronte portare confiieuit.vt crenro vexil-
li huius munimine à malignorum (pirituum defendatur in-
curfibus, crebra huius admonitione d oceatur, ft quoq; car-
nem fiiam cum yitiis & concupifcentiis crucifigere debere:
ita etiam oportet ebs,qui vel monaçhi votum, vel gradum
clericätüS nabentes àliEioribùs feheceflè habentproDomi-
no c on tinen tiæ frenis adftringere,, formam quoque coro-
næ, quamipfeinpaffioneipineàmportauit, in capite,vt
(pinas &tribulospeccatorum noftrorum po rtare t, ideft,
exportaret&auferretànobis, fuo quemquein capiteper
tonfiiram proferre ,vt(è. etiam irrifiones & opprobria pro
îllolibénterac prompte omnia fiiftèrrè ex ip(o etiam fron-
tifpicio doceant.vtcoronam vitæærernæ , quampromifir
Deus diligentibus (è,(èmper expédare, proque huius prr-
ceptione & aduerfe mundiiè & profpera contemnere defi-
gnént.Didf idem Beda de topfiirain vita venerabilis & fen-
diffimi Cuthberti Epifcopi : Poftquam (èruitutis Chrifti
iugum tonfurçque Petri formam in modum coron« (pineç
caput Chrifti cingentis, Domino adiuuante , fufeeperat.
Sufficiant hæc ad demonftrandum,quid memo rams
Dei famulus Beda de audore coron«
noftrs (endree.
Eccleßaß. Offïc. Liber IV■ 3*9
Mentio iterum, qua bora diet Mijfaßt celebrauda d
' liiere vacantibus.
C A P . X L .
REtulimus in huiufce operis verbis prohibitum eflèab
Apoftolicis viris celebrariante horam tertiam,&Mi(-
fem tarnen indidi quo'd vidi,‘ hoc eft, Leoném nuper Mif-
fem celebrare diluculo. Additum eftin geftis pontjficahb.
qua de re Mifla celebcanda fit circa horam tertiam, fcilicèt,
quia eadem hora DominUs crucifixus éft linguis Iud«o-
rum. Addimus etiam propter noftram confuetudinem
inolitam , fexta hora rationabiliter polTe Miffam ce-
lebrari,quia (exta hora diei Dominus crucifixus eft manib.
perfecutorum-.fimiliter & hora nona, quia tune emifit fpi-
ritum. Manifeftum e ft, Millam celebrari prxcipue in re-
cordatione paffionis Domini noftri Ic filC n r ifti: In cuius
commemoratibneagatur,exipfis verbis quxincanonele-
gunturmanifefte liquet.- H«cinquit,quotiefcunquefece-
ritis, in mei memoriam fäciecis, Vnde & memores (umüs
Domine nos tui ferui,fed & plebstuafenda Chrifti (iliitui
Domini Dei noftri,tarn beat« paffionis,neenon & ab infe-
ris relurredionis,fed & in c«los glorio&Afcenfionis.Qu«
aguntur in celebratione Mifl« poft initiatum canonem,
Domini paflionem & refiirredionem, acinc«los Afcen.
(ionem recolunc, de quibus omnibus qu« mihi occurred
runtjtetigi,quando de officio M ill« (crip,fi.Poftea recorda
tus,(um(mdu Gregorium infiniiafle nobis Caffium Nar
nienlem epifcopum accedere hora tertia ad Mifferumfo-
lenniaquoddiligenticuraftudirhic infèrere, v t meipfum
admonerem.qüamuis vidiflèm Apoftolicum Leonem diluculo
Miflam celebrafle, feu c«teros presbyteros in Ro-
mana Ecclefia,non tarnen excidifle a S.Gregorio,quod hora
tertia cetebranda efïet Mifla, pr«fertim cum idem Papa
refetatinhomiliafuahabitainbäfilica S.Sebaftiani die fe-
ftiuitatis ipfius, liietriorato Caflio Epifcopomandatum ef-
(e,vt inftaret open quod operabatur,per presbytenim qué-
damDomino noftro Iefu Chrifto dicente, Age quod agis,
operare quod operaris, non ceffet manus tua , nonceflèt
pès mus,natali Äpoftolorum venies ad me, Sc reddam tibi
mercedem tuam. ■ Q u id idem Epifcopus ageret, idem S.
Gregorius manifeftacin eadéhomilia,(cilicet, Miflam quo-
ridie celebrauir. E t qua Hora ad Miflam iret, in (equentibus
aperit, dicens.Quibus aüditis,Epi(copus in oratione fe cum
magna cordis contritioneproftrauit: Et qui oblaturusfe-
crincium ad hotam tertiam venerat, hoc pro extenf« ora-
tibhismagnitudirieäd horam nbnam vfque protelauit. V t
ópinor S.Gregorius éandem horam voluit celebrare in ce-
lebrarione Mifl«,quam cognouitacceptabilem elfe Domino
per exhortationem fäiftäm ab eb ad ilium Epifcopum,
quem dixit ad horam terriäm veniflè ad Miflarum folemnia
feiuo tarnencbnftitüto circa horam nonam pér dies abfti-
nenti«. Sieniminc«terishorisexconftituto ägitur Mifla,
ratio qu«dam adeft^qua defendatur eadem hora: Veluti eft
in natiuitate Domini, in qua no&e celebratur Mifla prop-
1 ter natiui tätem panis,qui nünc qubtidie märiditür ex altari,
fiue hropfer cbncehtuiti Ängelorum, quod iam retulimus.
In eodem mäne celebratur Mifla propter exortum nou«
j 'lüciS i feu propter vifitationempaftbtumad pr«fepeDo-
! mini,in quo ihübhèi?bhtpabulum,vridequoridie fenftoriu
. anim«reficiuntur. ’Siihiliterhabemus pmciacohlHtiitain
j 'fbftitiitateIbannis^Eüängelift«, &IóhnnisBaptift« primo
j Mi t ó é ü i y v q f i ^ y ? x vterö marn^id éft ï ab iaccëptolri-
I 'tólhèliuiüè^diim'fënlétipfisfecrificiurri (irigukreqilèd-
■ • dä(Ä©bböfettilc^Uht:Ioannes éüangélifta obriilit ab itiirib
- huius lucis virginitatis fecrifici um: IbannésBaptifta feenfi-
! 'ch ub äbftitiöhti«,quineevinurribibituecficeram, & N a -
, jzatéüspémianfitomhi tèmpore. InnoÓfcë fenétarefurre-
j 'MPEmsi^febiramüs-pfópter eandem rèi
v - 'fittrö^iöriém,qu« Méa complèta ê f t , & propter
\ ' 'VifitótiorièmfenÖtarum muliefum ad fe- '
- pülchhtiDoifiim.
De exequiif mortuorum.
C A P X L I .
A Perte DominusBeda déclarât in exequiis fendi Cuthberti
, quomodo veftiri oporteat fecerdotem defun-
dum.Ita ertim feribit dc eius exequiis. Poftquam ergo fen-i
dæmemoriæ Cuthbertus Epifcopus peraÄa communio-
ne,eleuatis oculis & manibus ad Deum,commendans ei.a-
nimam fuam,& emittens (piritu m,fedcn(q; finegemitu o-
biit in via patrum,à nauigancibus ad infiilam noftram dela-
tus, toto corpore leuato,capite fiidario circumdato,oblata
fiiper pedusfendum pofita,veftimento fecerdotali indut9
in obuiam Chrifti calceamentis (his pr«paratus,in findone
cereata ihuplutus, animam habeas cum Chrifto gaudenté.
: * N on eft dubitadum,quin ipfe mos eflet apud Romanam
Ecdefiam in hac re,qui apud Angelos fu it,pr«ferrim cum
ex illaprimum Epifeopum Aiiguftinum haberentanglife-
xones,& eo tempore quando celëberrima fuit Romana Ecclefia
propter audoritatem dodiflimi eius Epifcbpi Gre-
g orii,& poftea ex eadem Ecclefia habueruntarchiepifeopü
Theodorum in vtraq; lingua, feilicet Græca & Latina peri-
tiflimum.Sed miiari ccepi,quid vellet Dominus Beda dice-
re, vbi dixit,in obuiam Chrifti calceamentis fiiis pr«parat9,
vtrum vellet dicere^quod curb eodem veftimento refiirre-
durusefletCuthbertus,anmoribusbonis,quidefignantur
1 pèr veftimenta .Interim occurrit mihi cogitare de Chrifto,
. y trum ille veftitus eflec veftimentis aliquibus poftquam re-
furrexic à mortuis, & fi fuit, vmimeumipfisafeenderet in
C«lum,an folo natural! corpore,quod fpiritale erat. Coepi
cogitare , vtrumiflisduobus quieuminviaconfpexerunc
apparuit veftitus,quando eum eogitabantperegrinum eflèî
etiam & Mari« Magdalen«,quando eum credidithortula-
num eflc:fimiliter & difeipulis,quando cum eis cotaedit&
bibit, vel vbicunque apparuit eis.Similiter cogitauitquod
Angeliapparuiflèntveftiti. Vndelegiturde illis fecundum
Ioannem, Vidit Angelos in albis fedentes. Et in die afliim-
ptionis eius ad c«losiegitur,Ecce duo viriadftiterunt iuxta
illpsinveftibusalbis,qui&dixerunt:Hic Iefiis quiafliim-
tus eft à vobis in c«lum fie veniet,quemadmodum vidiftis
eum euntem in c«lum. Et hic nêfcio, vtriim veftitus tunc
ëflèt, an non. Sçimus enim di^pe Angelos eum in ea forma
venturutb eflè adiudiciura, qua tunèafeendit ad c«1ps
Simili modo cogitaui,quando transfigurarus eft in monter
n on amifilfe eum veftimenta fila, fed ea fa&a eflè alba ficuc
nix. Poft hoc occurrit quod primi homines Adam & Eua,
nudi erant antequam peccarent: Ad quorum conditionem
nosvenitreuocajreredetnptor nbfter,fedmulro meliore.
Quibus poftquam peccauërunt, fècit Deus tunicas pelli-
ceas Salua fide,quamuisnefeiam , vtrumitaveftitiventuri
finthomihes,vt Chriftus apparuit pöft refurre<ftionem,&
Angeli vifi (unt:an ita nudi vt primihomines fuerunt,credo
tamen nullam dèformitâtem fieri in fpiritalibus corporib.
qu« ppflitoftendere vel naüfeam faceré fpiritalibus ociilis.
Inter hasambiguitates occurrit mihi,vt legerem Augufti-
num de ciuitate Dei ? & ad Paulinum de cura pro mortuis
gerenda. Pauca inde eicerpfi,quibus tamen intelligi poteft
exëquiasnbsdebëre facere circa mortuos noftros porius
pro noftra felute , quarn^roillbrum & fi non fuetintexe-
qùiæ, ipfis , qui in Chrifto mortiufiint,nihil bbéflè , &
quod qui eis facie exequias , ob amorem illins facie
, bui promifit corpora jrefiirreCtura. Dicit idem in
primo libro <te éiuitàte D è i , ckpitùlo duodecimb;: Malta
itaque corpbr\ Chriftianotühl tërrarion texit:fed nullum
cor urn quifquakc*lo.& terra fepatauit,quarqtotamimplet
præfentiàfuî,1 qui nouitvndë relilfeitèt qüod creauit. Dici-
tur quidem in pfelmo Pofüerunt morticina feruoriim tuo-
rum ëfeas vblatdib. cæli, carnes Sàn<ftorüm tuorurrt beftiis
terræ : Effudëruntfenguinëm eorüm tanquam in drçuitu
Hierufelem,& non erat qui fepeliret.Èt pâulo poftrquam-
ùisenim hæc in confpéâru hominurii dura&diravidean-
^ tur.fed predofe eft in confjpé<ftu Domini mors Sandorum
eius. Proindeomniaifta,curatibfurieris,cbhditïo fepultu-
rar,pompa exequiarum,magisfiint viror um fo latia , quam
l K k } fiibfidia