A
B
e
D
Lupi i^dbbatis
d'edàtàbit Namque prOprietatem eius cögnitiönfe ipiritus
fibidig'nitas vindicabit; Quod autem tam euidentercrea-
t atas lüafc diuina reget maieftas > vt ne oculos quidem cor-
poreos latere poffit : nihilprxterquamquod geritur figm-
ficare, omnis qui fobrie làpit,facileaduertit. Adhuc enim
exitum circumftantia fine fiiperftitione péruicatia con-
fiderata , cautum ihftraûumque le&orem përducunt.
Quod adeo nihil coriftat vt etiam beatiffimiim Augufti-
nunijfi reuiuifeeret,alitèrquemquatti fenfiflè,credam non
trtèdiocriter miraturum. Proinde Temper ioluendo , &
rinmqùam perfoluendo chäritatis debito, te lulpiciende
filter exhortor,vt nequaqnam vltra'intalibus tuum Ingenium
conteras, ne his vitra qüam oportet occupatus,'ad
vtiliora veftiganda, fiuc docenda minus fiifficias , q^m
tari topere quæramus quod nobis nofiè necdum for-
fitàn êXpeditjCerté diuinitus illuftratâïriens Deo |°3!?!tut:
Ocùlùs non viditDominum abfquete5quæ prxparafti ex-
peéfcantibus te,& nos illius ineffàbilîs vinonis pleniffimam
rationem complc&ianimo, concretisvitiörum fordibits,
adhue-géauàto defideramus? In ampliffimo leripturarum
lanctarum campo interim Ipatiemur, earumque medita-
tioriinos penints tpVolque dedamus, faciemque Domini
hlitniliter,pie, ac lemper quæramus, quoniam iriquiren-
tibus Dominum non deficietomne bonum. Eids erit
dementis vtdum -confiderata noftra conditione, altiora
! nobis non quærimus i née forrioraferutamur, nos ad mb-
limiora & robuftiora fiiftollere , purgatilque noftrà
mentis obtutibus , quibus videri fe polfe reuelauit le-
rnetipfiim dignetur oftendere. Cxterum daturas nec
; ne lit oculum poft refurretftionem aliquid firiiile tnen-
tis eius arbitrio relinquamus » cuius'iudicio &hxc Sc
alia innumera impune quoad rhortaliter viuitüf ignoramus.
Quaternionem quem reperifti , nelcio quis
mihi lublegerat. Verborum vero, quorum flagitaftt rationem
, quia nec plenaria ftatim omnibus oçcirrrit» &
earn indagare maxime caufàrum moles quibus affidue
obraorinnibuenint, inaliudteihpusdiftuli, quamqiiam
non fim nefeius Græcorum fermonum proprietatefs à
G rxcis potins expedandas. Sane fi quando feribendum
paruitati me« decreuetis, obfecro luperfluis aut falfis lau-
dibus non oneres , ledroagis Domino lupplices vt me
Temperfiiælaudisauidum faciat : me* verolaudis frudum
in illud tempus différât quo laus erit vnicuique ab
eo.
A d GVENILONEM.
E P I S T. X X X L
SVmma veneradone colendo infigni præfiili Guenilo-
ni , Lupus plu rim am làlutem. Cum ad regem profi-
ciTcerer, &pr«mifilfemfcifcitari, quid mefecere veiler,
& ipfe vero præcepilïèt , vt feftiuitate beati Maitini ad
monafterium eiufdem præclari confefloris ei occurrerem,
eumverovrilitaspublicaaliotraxiilèt, miflisiterum nun-
tiisperamicos obrinui cum gratia licenriam reuertendi.
Cur autem ficut con ftituerat Dominus nofterrex,ad fan-
dumMartinumnonaccelTerit,h*cvtnuntijnoftriretule-
te caula fiiit,quod Britanni fibi pfieter lolitum diffidentes,
Regem noftrum in Bricanniam verfus cuocauere, vt pars
qu« contra Nomenoium fentiebat,ad eum tuto deficeret.
De Pipino vnde veftra qu*fiuit, paternitas, nihil certi in
palatio dicebatur, 1 eui ter tantum Tama iadabar,iîi>s qui nu-
perab eodefciuilfent,inconcordiamredituros:quidam veröde
Aquitania venientes Nortmanos inter Burdegalam
- &Santones eruptionem his diebus fecifle retulere,& no-
ftros id eft Chriftianos pedeftri cum eis prælio congreflos,
& miferabiliter,nifi quos fugaeriperepotuit peremptos.In
quo bello comprehehfiim ducem V aiconum Siguinum ,6c
peremptum etiam iurando teftatiiuiit : qu« res quam vera
fit Dominica fententia oftendit : Omne regnum infe-
ipfum diuifum, defolabitur ; & difeordiam ampledcnti*
bus, quifrudusmaneatmanifeftat. Bene vos vaierc cupi-
mus. • v
AD L V D O Ÿ i C VM.
E P I S T. X X X II.
DEfiderantilfimo fiio Ludouico Abbatum furomoj
Lupus pneferitem & futuram Talutem; Dici non
poteft quanto nuper dolore affedus lum , cum in hac
Reip. calamitate, foelicitet fallax fama dilperferit , Vos
quoqueinter alios ceçidiflè : hune moerorem niilius vn-
quam dies,vt vere fàtear, nificum vlcimo mihi Ipiritu ab-
ftulilfet. 'A t veritate comperta, vt par fuit inexplicabili
gaudioexultaui,quodisviueret, cumquofipoflem , &
ellèt nec elle, iuxtaillud Horatianumj — Mew diuiderein li-
benter annos. Immenfas itaque gratias omnipotenti Domino,
omnium charilfime refero, quodte mihi lèruauit,
quoTeruaro iple quoque feruacuslum. Præteiéa Domini
noftri Regis aduetfitati condolens, & ereptioni luprà
modumcongaudens, inftarillius£uängelic«vidu«, qu«
duominutain gazophila.cium miiit , quidquid muneris
conlequipotui per vos offerendum direxi : quodgratum
ei ficut mihi & eÿpedire videtis., qu*fo dignamini face-
re. Idfeô autem dixi illi me totum quod ihuenire va-
luilfem , fidelitermifille , quod propter eius fiequens
leruitium , quodprius à præcelforibus meis non exigebatur,^
i: propter cell® noftrslubftradionem, & ftumenti
ante inauditam penoriam , omnia iam exhaufta,funt,
ita vt emptitio frumento fratres iam inter le intégré mften-
rentur , eodem tanta prolixitate vlque âd nouas fruges
viduri,nec luffeccrequ« ad communes vfiis paratarue-
rant, led vrgente ineuitabilt ncceffitate, pauciflimavàfa,
I & cætera ornamenta Ecclefi« noftr« dolentibus omni-
! busdiftrahuncùr,quæiesquo redundet, & quantum pur
blicamprolperitatem , iii\pèdire poffit, nec ammonita
veftravidet prudentia. Proinde veftram lupplex imploro
pietatem, vtRegi meas , & fratrum neceflitates , imo
ïam veras miferiaS aperiatis : fnggerentes vt quod fuo
maximo periculo in beatum Pecrum , & nos fecit,
vocimemorqudle hoc anno obligauit,'tandem aliquan-
doimmutare dignetur , vt & principem Apoftoloruiii
in fais rebus dubiis adiittorem , & nos omnes ex corde
poffit habère interceflores 5 neque enim contemnere
debet orationes lernorum Domini, cum de vno quolibet
iufto dicitur : Multum valet- deprec^tio iulh affidua,
& de pluribuS Domini cultoribus lacer infonet Plal-
mus j Voluntatem timentium le faciet i & deprecationem
eorum exaudict. Nec de bij tantum, verum etiam de tontoifutsrEi cincfletafuiærafttiaotune, lbc loelicniote-
! vobisadmonendum eft, né forte, quod abfit , quamin-
1 tegramaccepitfeiflamnobis llentibus , hoftibusautem,
eius tam occultis quam manifeftis irri<lentibiis*Telinque-
re compellatur. Vtinam ei non contingat , quod Do-
minus luis contemptoribus comminatur fola yexatio
intelledum dabit auditui. Nec experiatur, quod aitApo-
ftolus : Horrendum eftmeidere in manus Dei yiuentis.
Inexpeditione Aquitanica olim, vtrioftis, omnia perdi-
I di, fuperiorewmomiflus in Burgundiam, decern equos
I amifi, nuncn&quainfignificàuipremit inopia , cupio
! etiam,fi Deo plaret, quoddidici, &femperdifcodocere,
quas res præter Vlfimam, éa enim velut Reip.inutilisiudi-
caretur, qu« meo iudicio c«terarrim eft grauillima,fi me
euocafe voluerit ad Comitatum Regium, qu«fo lugge-
ritejquoniam nifi Ipoliem aliquod altare,autfratres impor-
tabiliaffligam media,non habeo vnde odo dies in eius pot
fitriverfari ferai tio,donee nouç fruges optatam référant fr-
cnlatem. Nifiautem ablque periculo poffitis militariu ho-
minum noftrorum,nolo vos ocium deprecari,quamquam
& ülis quam fit necelTapum vitro cognoldtis.Congratula-
tionis cartulam,fi vtilem futuram ex morum eius qualirate
deprehenderitis,hoc eft vt eaad bene agendum aliquo modbincitetur,
ex paruitatis me« nomine tradendam curate:
fin autéquidanimd contineant vos nolle fuffecerit. De annuls
donis,qu« adhuc penes me habeo, quid mihiagendu
fit,per raeununtium remadate.Munulculi fimilitudinem,
quam nimia verecundia,quod aliud non habui,celfitudini
veftrae direxi,raemores primæamicitiç noftrç,qu«lo ne di-
gneminia(pernari,exiguitatis me« benigne memores.Be-_
ne vos
Liber
nb vos valere cupio, & ad bóriótuni ertióliimehtum ^rö- !
Ipefis'lèm per auge rifuccelTibus.
EX HORT ATIO A D DOMIN V M
Regem Carolum.
E P I S T. X XX III;
PRæcellentiifime Domine, etfi dicere audeàrh ainan-
tilïimé: Auditanuper ftatus veftri aduerfitate,ineffabili
dolorediftabui; namqüe mecum reputabam veftræ nobi-
litatis indolem,quam cupio «tatis maturitate,ac làpienti«
grauitate confummari, nimis immature nobis ablatam,id
quiairrecuperabile videbatur quoniam id conftanter fallax
fama ià&aret,totum me cum fratribus ,qui mecumDeo fer-
uirelàtaguntadimpetrandam làlutem animæ veftræcon-
tuleram, cuivehementer timebamquorundam non làtis
Deum timéntiumperfuafiones obelïe, verum quoniâ lof-
pitate veftra donati fiimus incredililigaudio repleti,fincera
fidè maieftatem veftræ celfitudinis admûnemus, vt omnipotenti
Deonobifcum maximas gratias habeatis, &refe-
ràtis,qui nobis quantum fe amare debeatis oftendit, curii,
vt pacè cundtorum dixerim,humano celfante auxilio, ipfe
vós pötcnter;& pie feruauit, & quantum de eopr«fiimer e
debeatis,manifeftaredignàtus ell Nolite îgiturcafu contrario
nimiumeontriftari, fed potin* crédité veridicis Ver-
bis eiusjSine me qihis poteftis facere;&-,Non eft volentis,
fedmilèrentisDei,&,Ommaqu«eunquevoluitDominus
fNecoint Sina clucaet!uor,& Rienx t pererra m iu <a : mQ mvinrtiust vëomlu j ntas mea fict, &: 3c; Non eft Domino
làluace difficile in multitudine,vel inpaucis>&: Qui
glorificat me glorificabo eum,qui autem contemnunt me,
erunt ignobiles.Et Ipreto carnaîium cônfiliô,de quibus di-
citur, Dominus delfipat cohfijia gentiuiri,&c. Conlîlium
autem Domini in «rernummanet : acquiefcite confilio,
quod per Prophetam ipfe dignatur dare mortalibus : Ia<fta
cogitatum tuum indc,& ipfe te nutriet,&Sperantcs in Domino
mifericordiâ circUndabiti&, Gum effies paruulus in
oculis tuis,caput in tribubus Ilrael faëtrises, &, Immoja
Dep lacrificium,&inuoca me in,&c.Prætei ea mementôxe
quod Salomon ad regendunt populum Ilrael,cuidiüin ma-
ximajpace pr«fedit fàpientiâm potiffimum poftulauit ; nec
fpebfaiFs etiàm eorjim'hortamenraiqiii Deum ignorantes,
vtilianop tara fibi;ôuam nobis videre,In quibus inuenicrir
quidjântequam aliqüidincipiamus , prüdènter quid agen-
duifîfit debeamus inquirere:&cum inuenerimus, matuft
feftinatione proficere-,& quod diuapparandum fitbeilum,
vtcelèritervincatur. Hæc breuiter celfitudini veftræ/ùg-
geffi,vt diuina & hüraanaauéloritate quid yobis agendum
fit^iridtibitanter poffetis cognofeere. Dét autem ipfe Deus
vt (piritaiiter & corporaliter, quantum cupio , valea-
AD A tT V IN V M , 5 ENONEN5 EM
Monachum.
E P I S T. XXXI^J
V EncrabiliFratri Altüino Lupus perpetuam làlutem.
Si tanta facilitate difeuti pollentà quoquam, quanta
iiidPnfcianumprobaturirilib.j.cUm de ridminibiis ih es
prodüdkam dennehtibus dilputatetjÄppellatiüa verb; ih-
quit,fi fint ad honiinCS pertihen tia,qu« apud Grarcos cötri-
munia,&möbilia,apudnoscömmunia liint,vt hires, lo-
cupies.Itemin vij. penultimä terti« declinatiohiS,qtiando
produci debeat & corripi,mira diligentia oftendelis: Prb-
ducitur, inquic, iriiiiä quorum nomiriatiuum 1h longam
definitfeu riatura, feit politiöne,v tlol lolis,infahSinfantis:
txcipiunt ur in,on, dtfinentia G1 «ca ; & iri ö tam Latina
quam notha,qux aiiquando cörripiu n t,aliquandö ptodu-
cuntpenultimamgenitiui. Prrcterea inm, s, velb, s> t,
per s,vel x,definentia, qu« penultimam genitiui fiepe cor-
ripiunt, Item par, lar, vas, pesjCetfcs, cömpoS,bos,fus,
gras, quxproducentianominaciups, corripiuntpenultimam
tôouentur quxftiones, olim àd conlùmmatam ftu- .
gcnitiui.Gum igitnr prodiiufta nominatiuum vt natura
&pofkione penultimas genitiuorum confequenter pro-
ducanr, his fex exceptis no mini bus, qu« longa obferuantia
deprehenlanotauit.Quoniam,ipfo teile, locuples, in es
produiftam, fihitureodeiti audtore gertitiUb longa penul-
tima profertur, quod pollem etiam poeticb teftimonio
corifirmare, nifi apud contentiolosquoque tanti viritan-
tum poflet autftoricas, locupleco autem quod penultimä
produiftanequaquam dubito proferendum,ficut quoniam
roburrobotiscorripitur, loboioeadempenultimacorre-
pta pron untiatur,a6tiuum elfe in Cicerone pofiümus con-
rirmare, qualigmficatiorie etiamin Plälmopofitum cani-
mus:multipiicafti locupletarg earn.Apud memoratum au-
6torem Prifeianum,in iam di'ifto 7. lib. quid fentiat de pro-
liuntiatione mulierisdeprehendi poteft. ln eo enim in ex
coireptani mafcülina,feeminina,n'eutra, & communia in-
uenirHicit: in e'o autem prodiufta Grxca mafeulina, & v-
num Latinum , & magis nothum , atque in fequemibus
corripienciä , inquit,nominatiuum, in quibulciam corri-
piunt penultimam genitiui,inquibuflam producunt.Pro-
ducuncmal&melneutra, &inarneutra, dcriuatiua. In
ot quoque definentia alia'producunt penultimam geni-
riuijVt curlbr,ciulons 5 alia corripiunt vt Heftor He&oris;
alia vero omnia , qu« nominaciui terminationem corripiunt
diofîquiquefepieiitiatheuafillènt, nuncliteraramftudiis i
pene pbfoletis, «Juotus quifqÿe inueniri poffit, qui; de i
triàgiftrorum imperitia, libtorum pènurià, otij denique
inobiameritonon qnaratür fQuorriirius indignari mftâ j
dëbW, fipcrexiguum ofij, quod mihivix obtihgit inda^ :
gandis quæ nefeiam v quam ventilandis quæ iam confer j
cùtuslumiudicem1 expendendum ; Ned, vt opinor erro, !
fi quibus diuino feuore viam intelligentiæ & aperuiy & ;
plmioremfeci, quamipræceflèrit fequendi neceffitarem |
mdicam. Hbc eftleÓtione magiftra vel vtens vt vfus fi 1
auditoribus meis àuf ’præfentibusi idipfum lermone aut j
ablentibus obftinato imponamfilentio. Obunuit tamen j tuainftantia, vtquædamexiisquæ ftudiofequæfiifti enu-
c Icarem,Locuplespenultimam genuiui producere, fie a-1
, fimiliter penultimam genitiui' coiripiunt. Ex-
cipitur, inquies , quodfimplicisdeclinationeniferuauit
in compofitoj quamuis cornpiac extremitatem nomina-
tiui i Ergo il mulier definit in er coireptam, vnde nulla
dubitatio eft , nec inter excepta ab eo eft pofitum fe-
cundum eum correpta penultimä geniciuus eius ef-
feretur; Ad hanc rem roborandam nullum adhucpoeti-
cum habeo teftimonium, & quoniam, Vtipfeait ; Nihil
ex omni parte peife(5tum in humanis eft inuendonibus,
ab eo foTlitan eft non igriorantia, led obliuiorie prxter-
milliun Qußre in vlu mutando au&oritatis mexpericu-
lum nolofacere, donee aut mea, aut amicorum diligentia
aliquid hinc fi non lolidius , at euidendtis valeat
inueniri. Vlcilcor&vindi ocur dixeritidem auiftorinfi-
gnisiri vtraque lignificatione accipiendum, idem expla*
nat fiibiriferens tam pro lxlo quam contra lxdentem accipiendum,
vnde & vindidta non folum posna , fed etiam
liberado accipiatur; Quamuis Sc ex Virgilianis verfibus
lenfüs eius in promptufit reifte confideranribus , ineo
enim quod pofuit-, Vita virum peenas inimico afratre recepi.
Vita pro llfo facit, Lxfiis enim Sicharbas, fiue vt poetica
licentiapbnitVirgiliiis,Sfchxus a PigmalioneftatreDido-
nis erat-,1^ quofuerat morre muliftatus j maritum autem
poftea Dido ylta eft , non ei vt pote quierat extiniftus
peenam aliquam inferendo, fed Pigmalionem propter
quem lce'ns commiferat pecunia priuandö. Itaque fiip-
plicum de eo qüi l«ferat,pro eo qui lxfiis erat lumpfit. Ira
pro lxlo idem verbum accipitur , quo fenlu acciperetur
etiam fi metro perrtiittente dicere petuiflet / vindicari vi-
rum. Sequehs exemplum quod eft : Nunquam omnes bodie
meriemur inulti. Contra lxdentem accipitur, cum enim
Aineas foeio ad repugnandum Grxcis, qui infiiam-pote-i
ftatem vrbern redegerantanimaret, vlus efteo verbo, vt
fingitVii^lius quo fignificauit vindi&am &vltioriem fiio-
rumgerituium qui iam occidillent. Sc lui antequam occi-
diirent.viriliter a Ixdentibusexigendum.Illud quod fequi-
tur tangere iiolui donee in Liuio vigilantius in dagarem,
. ______ ________________ propitius