jVrcculfhi Epifcopi
I anno quatuor in medio expietis » apud plidem Græciaî !
ciuitatem > a gone & ludis excrceri lolebat, Romulus t -
iulque germanus Remus > quqs inrer paftorcs diximps
cnmritôs Y collc6ta paftorum arque latronum iruilritu-
dine.R'omanæ vrbis ædificia inchoauerutit, fiiüq; diè nomine
iunior, qui germanum percmeràt, vrbcm vocari
proecepit. Cuius n»gouni vrbis continyo Romulus Fra-
tiicîdîoimbmt, ^aiique fiiccefiu crudelitatis, fine ttlon*
raptàs Sabinas mulierès iiuprobis nüplijs corifcederàtas,
marirprurn 8c parentum cruore dotauit. Icàque Romu-
fiJsinterfcétoprimumauoNumitiàFe, dehincRemô fra-
tre, arripuic im perium > vrbemque conftituit yfegnum
âui, muros Fratris templumjbceri làngüinededicauiti
fceleratorum martuin promifla imprinitâte collègit. A a
tùtelamvëronoüæ vrbis, fiifficere vallum v'idëbatttr, cu^
ifis dum anguftias Remus increpar, fait it nani i liu i t , qui:
iuflù fb tfis ôççifiis eft;prum cette vi&iriia vrbis fu it lms£
ginem namquë vrbis quam vtbem feeerat &omuhis, fed
incplac dcerant. E r it tamen iri.prbximO lojeiis, hutte
aiyluin fecit, & ftatim mira vis hbminum, Latirti,Tliulci-
qaépàftôrésctiam tranfmariHl Piirygés;; qui fub Æneàï
Ardiades , qiui filb Euandrp veiiefent ducé, confliiie-
runr. Sic namquç exvairijs quaii elen eritis congregâuit
corpus vnum, pdpulumque Rorrianum ica fecit. V iïo -
nini itaque matrimonia a nnitimis périra : quia noniirtpe-
trabantur, manu capta font. Simuiatis quippe ludis ë-
qtteftribus, virginesac mulicresSabihorüm, quæ ad ip<£
daculum vénérant, prtfdæ Fuerunt Hæc ftatim câlilà
bellorum. Sabinis jJUli* proditæ per virgin ëm Tarpe-
iam. Itaadmi/Ss iatra riioenia holhbus âtrox in iptô Fo-
ropugnà i adeo , vt Romulus feedam fudrum vix fiftë-
I rës fugarn. Tandem interuenerë Funeribus raptaé.lace-
ris coiUis : fif fax. fedfe cum Tatio, foedülque përcullüm
r eft. Qüem tuai Tatldm fenem honeftis pietatis fàufis
ihfilfentemtiriaXvtin IbçietatemregoiRoriiulus allurri-
plk, oecidir. Ergo pülfi j fugatique Viëntes Çennicn-
‘ hum captutti ac diriuim eft oppidum: Ipôlia infuper opi-
| m aderegeArgotteFeretiio tèx reportàüit. Tarpeianàm-
p qüe Vitgoprædicta clypeis Sabinorum obrura eft. Vndë
momTarpems nomen acçip'it : in qüd ftüiiç eft G a p i*
1 t o 1 1 v M. Iamhinc incelîàbilia eertamina&iuxtaquan-
1 tiratem viriqnFexternà arque ciuilia femper grauia fue-
i runt. Igitur R P M v l v s hune Reipublicæ imp oFuit llà-
! tumv Iuuentus.diüilàper tribus, in eqüis & armis,vt ad
; iubira oella excubaret, coniîlium autem Reipublicæ pe-
nes ïènes euèt, qui ex authoritafe pacrës vocabancur, ob
(ætaremlenarus : & ex pdpulomillecollegitviros,qui at-
frnati fibi alfifterent eXpediti. Vnde à mille milites d iâ ij
ficilr à (ènibusdènatpres, & àcu ris Qgitites. Idem R6 -
m V l V s apud paludem per càpürcapri iublatus : nulqiiam
comparais, bed luadente Proculo Qmrinuseft nomina-
tus,quemtamen à fenâtupropter acriuS ingenium dece-
ptum alïerunt. Eodenl tethpore Senadienb rex Ghal-»
dæorum ad euftodiendam regionem llraélitarum accolas
Allyrios mifir. Q u i æmulatores Idææ legis iàëti, Sa-
' maritæ nuncupad finit j quod Latina lingua tx^rimiruX
cuftodes, qui proprièEuthæi vocantur.à quodam ftumi-
,neEatha,qupdeft in protiinciaPefida, vnde rex eos mi-
grate feeerat in Samariam* • €>
Medorum IV . Cdrdicast quo régnante9 Numâ rex latino-*
rum fuit, qui multavattd injhtuit & Jù-
■
q perjîttiojà.
C A P . X I I L
I Gitur Medorum qoartüs CatdiCasrannis tredeeim. A
coftruâione veto templi trieefimusquartus, fiib quo
. Ezcchias regnàbat in Iudæa. Decem vèro tribus, qua:
voçabantur lfrael, iam in captitliïatem étant dudæ. Ma-
cedonum rexJPerdica erat, Athenienfium Hypp.otticnes,
fuiLoocratesFuccedin Latinorurtï Nurtia, qui & Pom-
pilius, poft Romulumextititrex: quittttllumcum finiti-
mbgellit bellum. Duosmenlcs is anno addidit, lanuarium
& Februarium, cum antea decem tantum apud R o manos
fuiflent, à Romulo inftituti. Capitolium quo-
que a Fundamenris ædificauit,vir in religione Factorum
præcipuus, qui iàcra & ceretnonias, oltiilemqite cülrüm
de or um doëuit. Pontifices, augures, cæteraqüe Sacer-
dbtia & Iccretaquçdâ»1’ impërij pignbfedefcripfit,iattuhi-
quebifrontem. llle primui foçum Veftævirginibus co-
lendum d é d it , vt ad fimulàchrum cuftosimperijcoele-
ftium Fydcnim flahimâ vigilairet. In tartttmi enim vani-
tate deceptüs eft, vtpldrà diabolo d isante confcriberet,
quæ poftea fi ad hominum notitiàm peruenirent, riimium
obfuturaCognouit. (Sed qmà încenderë ea timUit, iuxta
fiium latenter icpulchhini, vbl neminem acçeiîuruhi cre-
d id it, fiibhümo abFcpndit^ Decedente verb tempore;
quidam niftjcus dum in eodem agncûhüràm exerceret
locö,aratrö feuellehte hoc. leciptum rejièrit, jiricori obtu-
iitsprator verb fefiatui. Senaîusaüretn vt vtdir, nimium
dett ftatus exhorruit, & iricendio rradens, cbncremauif :
nealiqua curioliatcad horninum notitiain tantuin neFâs
diaboHcuin perueniret. Bellum etiainqùod in Tyria ge-
ftum eft in tel- Lacedæmones 8c argiuos, nunc fui fie cré-
ditur : Sibyllà ; quæ & Erophila,in Samo infignis ha-
bebatüfi Nicomediatunecohdiraeft,quæ prius Afta-
ctis vocabàtur, qub in tempore Prophetabant Iiaias &
OFeë. ;
Medorum V. Deioces, fub quo Manajfcsin Babßoniam captiuùs
ductus,& ptxnitentiam agendomeruit abfilut. Romanorum ve*
ro Tullius rexyquimultaReipübliu ad dec or cm per•
ttnentia tnßitmt, & qtu ciuitatestunc
fitntcondita.
C À P , X I V .
T GiturMedoruni quirinis Deioces, annis quinquagintà-
{^quatuor. A condito templo, trecentcfimuslèptim^iF
^ decimus erat. Sub quo Manaflesparti Iudæ ^ufn regnaret,
du&us in Babylonem captiuus ; ferreis Vinciilis inliga-
tus, fertur poenitentiam cgifiè : Cuius & canticüm pce*
ni ten tiæ legitur. Poftea -Verb reueffus i ri fegriiirn, mala
præceritâ damnàns poenitendo; Deo etiam gratias agebat,
qui ëitis ëxaudiuit preces, eripiehs èuni à maxim is angu-
itijs,dêindëVitamaucensmirâbilëriitamëiirçii^ùitfilium
Fuurh peflimùm Ammon fiiccellbrem. Qhîbùs diebus
Athcnienfiüiri crat rex ABFander, cui fuccçiÉt Erixias.
Poft quam cefiàntibus regibus cbnftitutuiFurit principes,
e ledi nobilcs nouem Atlieniènfibùs vrbi præfuerunt,
Rempublicàhi âgerites. Macedonuni Argacus: Roma-
rtorum vefoTùiîius Hoililius.cui ob hbhorétn virtutis,
fegnum vitro datum éft: Hic bfrtriëm militârem difcipli-
nam,artemqüe bellaridiihftituir: Primus regumRoma-
norum purpura fâfcibèsvfiiséft, ille ambitu vallis vr-
bem ampliauit * adiëdo monte Gélio. Icaque éxercita
iuuenrutçihtuliflë Albanis bëliutri, & d iu âltrinlècus Ipe
incerta cladè, tandem pelfimus*exitus,& dubius euentus,
coin pend iola tergeminortim congre fiione fuiffë. * Rur-
fiis paCé diirùpta Mètium SuffetiumFidifiatëni Bella me*
ditätem etiam proditionc fufpenfum, cürribus iri diueriâ
raptantibüS duplidè animi noxam pceha diuèrfiCorporis
èxpcndifië. Qüibuè etiam diebus Cizictis Condi ta eft, &
in ItaliaLdcri: iriLaced^riloné Vér.o {5ririuini ad a nudi-
pedalia dicuntür. Mufici narhq; Archilogus &Symoni-
des, Ariftoxenusq; illuftres habebantUr. Itaq; legislator
Zeleucuë fi eqilentibüs præcpttijs célebrabatur : Cypfilus
enim in CorintHio tyrannidem exercebat. T une Bvzan*
tium conditum eft, &Hyftrijs ciuitas in Ponto.
Medorum Ÿt. Phraortes, fub quo Ioßas ludto-
rum rex, & Romanorum Anew
MartitU.
C A P - X V .
MEdorum lextuS Phraortes,annis vigin«quatuor. A
cojico namq; templo,anni trefétiiëptuagintavnusii
iiibquo
Chwti.Tottt.l.Lib. Iît . .... 4
fub qu o fofiäs regnare ccepit parti Iudae*, qi}i lucosfiicci-1
dit, 8c gentium idola de fiio regno abiecit, D eumque coe-1
li integrecoluic. Ofla etiam humana Taper alcare combui- I
f i t : quod impius Ieroboam ad filbtieriioneni Ilfael con- I
ftruxerat. Adimpleujtnanque quödde eo prdphetatum |
fuerat,pervirum Dei laddun de Iuda, IetoDoam lacrifi-
canti. Philippus Macedonum rex tunc erat, 8t Ancus
Martius Romanorum, Pompilii nepos ex filia. Hie Auen-
tinum montem & Ianiculum vrbi addidits& muro mmnia
amplexus e ft, &influente Tyberinum vrbi pontem com-
: mint. Supra mare vero tertiodecimo ab vrbe miliarioin
ipfofluminis, mariFque confinio Oftiam ciuitatem con-
didit. Qmbusdiebus( vtquidamferunt)ThalesMelefi-
us primus Phyficus philorophus clarus habebatur, pro-
phetantibus in Iuda:a Hiereraia, Oldamuliere & Sopho-
nia.Tuncmuficus Tarpander infignis habetur. Oraculo
nanqueDodoneo primum via eft Gra:da: Myrtneus A-
thenienfis poeta tunc cognolcitur, Dracho legutnlatot
tüncetiani fuifle fe ttu r: Epidaurus ciuitas^condita, qua:
poftea d id a eft Dytachium.
Medorum v i t- Cyaxarn ,quo regnante, Ioßas rex ludaorumoc-
ciditur, ludai diuerfis calamitatibus opprimuntur, regefque eorum
inter JEgyptios & Babylonicos tnfeliciforte afßguntur: Romanorum
vero Tarquinius Frifcus erat rex, qui Senatum auxit,
& mult a infignia & decora adinuenit,quibus
• dignitas imperii emi-
C a p . X V I .
Edorum feptimus Cyaxates ,ànnis ttigîntà duobuS.
iVXAbædificarioneverotempü anrii treccnri nonagin*-
taquirique. Q u o in tempore Iofias rex erat Iudæorum,
qui cum Nëchaone rege Aegyptiorum congreflus » oc-
ciditur : habens fiieceffotem Iöacha, quem Neacho vin-
ëtitm duxit in Aegyptum, poft Bella contra Babylonios
a d a , conftitueriique frattem eius feniorem, ex codera
pâtre, pro eo regem, nomineîoachim, qui & Eliachim:
prouinciæ tributufti irapbfiiit. Igitur loachira cum oda-
uum regni ageret annum » veniente Nabuchodonolor
cum magno apparatu contra Iüdæos, qui oranem Syriam
demanuNechaonis régis Aegypti abftulerat, quern etiam
Anno tertio Ioachim Nabuchodènolbc Iudteam captam
tributàriam fecit, 8c in dicionem fiiam redadis plurimis
Iudæorum pattem etiam valotum templi cum inuafilïec,
tributatio EHachim fado 8c Ioachim, vid:or adfuosre-
diit. De regio femme pueros Fecum in Jîabyloniam de-
duxit ,qûos eunuchos fedos fcholæ tradidic, cum cæte-
ris nobilioribus, quos exdmerfis nationib u s depræ daue-
tat:vt omnem dilcetenc Chaldæotum fiipiemiam,inter
quos Daniel, Ananias, Azarias, Milâhel clari haben tun
Tunc temporis Macedonum rex Philippus erat, Lydo-
rum Sadiattes : Romanorum vero Tarquinius Prifeus,
qui quamuis tranfmarinæ originis elfe, regnum vitro
petens accepit, ôb induftriam atque fiiam elegantiam:
quippe, qui briundus Corintho Græcum ingenium Ita-
licis artibus milcuilfet. Hic & fenatus maieftatem numéro
NabuchodonoloriuxtaEufraten in bello vicerat,eiufi-
que dominationem ab Aflyria depulêrac eamque fibifiib-
iecerat. Hunc vero Nabuchodonolor metuens Ioa*
chim, minalque eius, & pacem habere defideran s , præ-
buitei tributa quæ præceperat, annis tribus: tertio véfô
anno non reddidit, deceptüs Ipe Aegyptiâci bèlli. Audie-
rat enijri eos contra Babylonios iterum pugnaturos. fed
hoc minime Aegyptii præfiimferurit. Nabuchodonolor
verö iterum cum magno éxerciru venir Contra Iüdæos:
quem loâchim iurefoederis fufeepit. Dum ergo rex Baby,
loniæintralletin ciuitatem * fidem nëquaquam leruäuit,
fedtuuenes fortilfimosHierofolymitanbrum «cciditvna
cumregeIoachim,quemetiam ante muros inhumatura
proiciiiulfit, & alios in dignitatibus pofitos, captiuosin
Babyloniam duxiç: inter quos dudus Ezechiel prophe-
taadhuc puer eft. Filium vero eius Ioachim conftituit regem
vniuerlæ prouinciæ, quod mox eum poenituitfccifle.
Fprmidacus eft enim , ne Forte habens mali memorïam
pro nece paternâptouinciarum eins inuaderet, & mittens
exercitum, regem loâchim HieroFolymis obfidebat.*quia
accepit iufiurandüra ab e is , vt-'riihil mali pateretur , nec
ipfe nec ciuitas. Nôn autem feruauit earn Babyloniæ rex,
fed præcepit principibus fiiis, v t oranes, qui erantra ciui-
tàte iüuenes captiuos lùmerent, patiter & artifices, e o f
queadleligatosadducerent, qui omnes fuere decem milita
odingenri triginta&duo, fimulöt: Ioachim, cum ma-
trêpariter&amicis, quos dedudos ad fe habuit in eu-
ftodia. Pacruum vero Ioachim, nomine Sçdechiam, con*
ftituic regem, accipiens ab co iufiurandum, vt ei prouitt-
ciam euftodiret nihil hoftilitet ageret, & Aegyptiis
hon feueret. Hæc iuxtà alFeràonem Iöfephi retuhraus,
Eufebiusvetd & nbftri temportlm Icriptores, itaferunt.
ampliauit, & centuriis tribus auxit, quamuis Acius
Neuius numerum augeri prohibeat, vir lummus fuget-
rio. Quemrexin experimentum rogauit, fieri ne polfet
quod ipfe mente conceperat. Ille rem expertus augurio,
polie refpondit. Ad quem hoc, inquit,agitur:an cuterh
iilamfecare nouacula poflitfEc augur.‘Poteft, irvqutty&
fecuit,indeRomanis fecer augurâtus. Nequepace Tarquinius
quam bello prbmptior, Duodecim nanque Tu-
Iciæ populos frequënribus arriiis fiibegit : inde felces, tta-
beæ, curules , anuli, phaleræ, paludamenta, prætextæ,
inde quod aureo curru quatuor equis triurnphatur, togæ
pidæ, tunicæquépalrqatæ: omnia dcniquedecora 8c inii-
gnia, quibus imperii dignitas enûnet,fiimpta finit. Idem
ftomæ circum ædificauit, numetum Feuatorum auxic,
Romanos lùdos inftituit, muros & cloacas conftruxit,
àd extremum ab Ancifiliis oecifus eft, régis illius, cui ipfe
FuccelFerat.
Medorum v i n . .Ally ages, quo regnante Hietuftlem capta eft,
tenibluwque incenfum. lud&t in Babyloniam captiui funt duéti.
Quanta etiam fortitudinis Nabuchodonofor extiterit : tyqua-
lia for titergefferit virtute & opéré ,fuccinàefunt adnotata. Quid
etiam de eo gentium firiptotes dixerint. Itaque quod requiritur,
cum Babyloniorumregesmirxfortitudiniseffent, cur per reget Medorum
armorum numéros obferuatur. Depafiorùbus etiam Hiere-
mia prop beu, & quid inuitus in Ægyptum defeenderit. & Ægyp-
ttorutn vaftationem pradixerit. Dè Pythagora etiam & de
feptemfapicntibtu Gracortm, quipereatempora
fuerint.
C a p . X V I I .
MEdorum oâauus Aftyages, annis trigintaoûo. A b
ædiiicationevero templi,anni quadringenti vigin-
tifeptem , Macedonum rex Acropus , Lydorum Aiia&
tes. Igitur , anno odauo Aftyagis, ludaet deHierolôly-
macaptiuanturà Nabuchodonolor rege Babyloniorum,
Capta eft vero ciuitas vndecimo anno Sedechiæ regis,
quarto menfe die nono : ceperuntque eam principes
Babyloniorum, quibus obleflio a rege Nabuchodono-
For Yidebaturefiecommiflà. Ipfe autem in Arabatha ciuL,
tatemorabatur. Sedechias vero dum caperetur vrbs ,llico
fugaelapliiseft, quem Fugientem per defertum compre-
hendentescum vxotibus arque filiis, adduxerunc ad re-
gem principes Babylon’ i in Arabatha. Hunc ergo ad fe
veniencem , Nabuchodonolor impium & infeheem vo-
care coepit. & iurifiurandi immemorern : quia duihab eo
percepillècimperium, quod ab eius fratre tu lerat.& illi
tribuerat,contra munincumlargitorcm egiffè videbatur
hoftiliter. HisSgitur verbis vlus, filios eius nuffit pariter &
amicos concinuo perimi. iplb feiliccr Sedechia 8c aliis
captiuisinlpicientibus. Deindeoculos eruensSedechiæ,
eumque vinciens perduxitinBabyloniam. Alialîquidem
vniuerlà, confona à propheti» edidla Funt.-quo_ mododc
ciuitas vâftaretur,&ipfe Sedechias ducétetur captiuusin
Babyloniam. Difeordauitautem itt hocEzechiel dicetts.
Quia Sedechias Babyloniam non videret, cum Hiere-
mias dixilFet : quia vinëtum eum rex Babyloniæilluc duce,
tet. Hæc autem prouenerunt c i, quæ Hieremias ôc Ezechi-
el prophetauerunt, quia comprehëhlûs ducerecutad Ba