
pafchaßmdcCorpm
Item Auguftintuait:
TVautem,anima Chriftiana, quaèafcenföraes exfèëra-
tiffimo fonte,rubore, at que décote perhifa es orrinis,
fpedofa nimis & candida:ferua decore tuumjagnofcc quid
fueris,& quid eris. Vide ne déféras mehlàm fpoj^tuU yt
pulchra permaneas.Carnescius cotidie mandjicâbis,vt vj-
catn æternam habeas,& fànguine eis potäois.Vide ne déféras
hanc nienfam>plurimos hçrcricorü fuge apparatus,ëtfî
plurimaillic prauis difputadonibus opponuntur,aut Foeda
font aut femi font. Non eft enim illic quicquam integru vbi
Pater & Filius & Spir.S.non eftvnuni.Menfàfponli tui pa-
nem habet integrum&calicem (àndtü. Quem pançm étfî
fradlum côrainutumq; videmus iii paffione, integer man-
fit in illafoà cumPatre ipdiuidüa vnitate.De iltdpane & de
ifto calice dicebaripfè Domitixss:Panis,quem egodedero, caro
meaeftpro feculi vita, & calix quemfanftifiçauero,fànguis meus
eft,quipro vobis fundetur in rennßionem pçccatorum.
k S. TO . C H R Y S O S T O M V S L IB . I I I . D E
Sacerdo cio poft principium.
' O Acetdotij de quo loquimur,afpicedignitatem. Agitur
! *3 quidem in terra,fedoflSciu eius cæleftib.negotiis conti-
netur,& quidem côfëquenter. Non-.n-homo, nó Angelds,
no Arçhangelus,nô aliaaliquà creatura, nö Virtus, fecHpfe
- Spir.S. inftituit,atque adhuc manentesin carne minifterio
fungi præflitftÀnge&rü. Propter quod oportet Potificem,
quafi qui in ipfb confiftat cælo,îIlifq; virtutib.mifcçatur,ita
vitae fp lend oje radiatum'-Fuerjint quidem terribilia& hor-
ribilia etiam ilia qUæ in veteri Teftamento ante gratiam ge-
rebancurin lege,vtputa tintinnabula,malpgranata,lapides
in pedtoreordinati, foperhumeralia, mitra, ci^nris , ve-
ftimentum talare , laminaaurea, fendtafandtorum,item-
que filertiùm & folitudo reuerenda. V eriim fi quis ea, quæ
font in Gratiæararibneconfideret,parum eflè ilia quæ prç-
ceflèrunt, terribiliaëfleiudicabit. Quodque de lege pro-
nunciatum eft etiam per ho c verum probabit, quoniam
non fit clarificatum id quod darificatum fuerat, propter
excellentem daritatem. Nam c.urri Dominum noftrum
immolatum, & incenfoaftàntemviderîs facerdotem àtq;
precantem, omneique pariter preriofoillo imbui fàrigui-
ne j adhuc te cum Kbminibus arbitraris, & non continuo, ,
animo translatas in cælos, omnemque de mente fènfom
carnis excludens, nuda anima fènfuque mundiffimo ea
qîiæ font in cæleftibus conrueris. O miraculu ml ôDeiin
nos beneuolentia! Q u i forfom fèdens ad dexteram Patris
facrificij tempore hominum manibus continetur, ,tradi-
turque lambere cupfcentibus eum & cum benedidtione
cqmpledtiÆtquehbc totumfob oculis humanis. Vidén-,
tut ne tibi htéc digria contemptui J aut tanquam vtpoflibi-
lë fit cuique foperorum reuerentia inflatione mentis at-
tolïi: V t autem âlritudineitn & exceïlentiam fàndificâtionis
huiusalio quoque intuearis exemple, imaginäre fubcôn-
fpedum noftrum addudtum Eliam & innümerabilem
circümftantium multitudinem&hoftiâm in altario pqfî-
tain, omnefque quiadfont , magna fîlentij exfpedatione
fblum vero orantemProphetam , 8c repente flammam de
cælis in hoftiam defeendentem. Admiranda nempehæc,
& tptius plena ftuporis : fêdtrànfî ex illis ad eaquæ nupc
.aguntur, & nonfolum mirandfea, fèd omnemftuporem
trànfcendentiavidebis. Statquipp'eSacerdos,nonignem
educens fèd Spiritum fànétunî,incumbens diuprece : non
v t illa’defoper accenfà lampas cènfurpat appofita* fèd vt
aduolans fancftis-Spiritus gratia fàcrifido , per ipfum cun-
âo rum mentes accendat, & fplendidiores reddat argente
per ignemprobato.Hoc igicur minifteriurqitareuere.n-
dum,quæ defpicereaudebitinfânia? Annefcitisquoniam
. huinananatura numquàminjgnem talishoùiæfuifîfte~j
refjfèdtotafonditus interiret, nifi magnum gra-
tiæ D ç i eflet auxilium. Vide & librum
V I.De focerdotio*
D, PAS CHA SM EPISTO"-
L A D E C O R P O R E E T SAN-
G V IN E Ü O M I N i :
Dikâifimofratn & commilïiem Frudegardo Fafchajîus femx
tutti&monacborum omnium peripfima, pimimam
& jalutemfimpiternam.
a Eliétis liter is cuis charifïime, cum ocëuparet quo-
ruridam hofpitum negotiis, minime potui aaim-
plere quæ mandafti. Interdnm tàmen tüo replë-
tus amore, 8c literarum ttiarum dnlcedine, cogi-
tare non diftuli ,quiaîibrorum nulla nobifeum pars eft , in
quibus ihuërrirem quod requins, vt réfpqndc rëm cui fteë
gare non poflùfo, quæ exigis, ctiamfiadimplere nequéo
quæ iniu ngis. Quæ ris enim de- re ex qua mul t i dubitanr.
Qm m fi force ad plénum non intelügunt v vrique credere
debuèr^qt verba Saluatoiis.qui non mentitfir verax Deus,
cum aizWifi tnaducaueritis C irnemfilij imminis. & bïbetitis tiw
Sanguinem,non mbebitisyitain vobis manentem Card en m nîéa
vere est abus & Sanguis mtm vere^eîlpottts. Et ad difcipulos cû
pan em porrigerer; Accipite,ait, hoc eft Corpus m eujquodpro vobis
tradetur. Similiter & de caiice:Bibiteexhocomnes, quia hic
eft Sanguis meusnouiTeftament't, quï pro vobir&pro mulriref-
f.mdçturin remtftionempeccatorum. Ergo cum ait:Hor eïï Corpus
meum vel caromeajeu Hic eft Sanguis meus, nôaliam puto
infinuaffe quaria propriam & quæ nata eft deMaria virginè,
&pependitin cruce.neq; fànguinem alium qu am qui pro?
fufos eft in cruce, & tunc erat in propriocorpore. Nemo,
igitur qui fane fàpit crédit Iefom aliam carnem aut fànginé
habuiftè quam quæ nata eft de Maria virgine,&paflà eft in
cruce. Ip u namque eàdemq; caro quocunquertiôdo fèn-
tienda eft v t credo cum ait.hoccft corpus méumquod tradetur
jp multis,vel hic eft languis meus. E tn e putares quia
in fâcramento lo quebatur, quod de alio dicere t quam de
proprio ineodé myfterio demon ftratfoe dixit, hoc eft corpus
meü. Nam cum ait, meum, & hoc eft, non qualecunq;
vùlt intelh'gi corpus: fed illud quod tradendum eratsveipfe
m ox adiecit,& nôafium fànguinem, quam qui fundendus
erat in proprio corpore in remiflïonempeccatorum.
Alias autem qualitercunqj intelligitur fi alius eflèt fan-
guis 8c alia efïèt caro in hoc myfterio:no in eo effet remiflio
peccatorûÆtfiin co vira hô effet, néquaquarafondéret vf-
tam. Alioquin nô qualifcunq; cibus nifi de viuo domino &
æcerno'vicam præftaret ærernam accipientib. fè in fàlutemv
Quoniam vc ipfè air,qüi non manducat hanc carnem,neq;
bibit hunciànguinem,non habet vicam æcernam i n fè ma-
nentem .Et ideoSacramentum quod vitam tribnit, i n fè ha-
bet quodtribuic digneacciplentib. fè, 8c vita in eo eft caro
vere viuentis,& languis in quo vere vita æternaeft; Quod
dicis relieantea credidiflè &in libcllo mes quem dëfacra-
mentis edidi iralegiftè, fed profiteris pofteateinlibrô
tio de Dodrina Chriftia na B. Auguft.legrflè, quod tropicà
loquutio fic,vt corpus Chrifti & languis e ftè dicatur.Quod
fi figuraca loeutio eft, & fehema potiuiquâveritas, nefei
inquis,qûalitèr illud fomere debeaim. Deindeaddis, & f i
crèdâ ipfom efïè quod affompfit ex Maria virgine génitrice
foa,econtrario etiam ipfè egregius Doétor hoc magnumfà-
cinus effe proclamât. Q u od fane diâumhorrorem perci-
pientib.nimium viderur incutere, fi non credant illud eflè
io ïaeramento,quod veritas eflè teftatur in aperto.Et fi cre-^
diderint hoc ita eflè vt quidam credunt, nihilominas illud
ihcurruntfaCinus,eoquod fàlfo credunt, quia fïc dicta eft
vt fàs fit eum dentibùs voràri. Vnde fecinus eflè fie credat
quis,fîcut illitune crediderunt quib. dicebat ; Nifimandu-
caueritis carnemfiHjbominis, 8c n ô po tuer un t ferre,quia male
fâpuerunr.Ec ideo fl quis dick hanc carnem &hunc fànguinem
fie ipfà eflè abfq; myfterio 8c façramento,necin figur:
ex parce fomédam> veilli tunç carnales carnal i ter fapien tes
fenferunt, totum diflipat. E t ideo forte B. Auguft .hoc ita fà-
pere,magnum facinus efle dicir. Alioquin quomodo ipfè
idemq; d o â o r tam egregius contra fe diceret ,v t rccolo in
Cettaoaibuszd'NeovhytQsyHocaccipite^nc[aitiinpane,quod
pependit in ligna, Et de calice ; Hoc accipite, ait, in càlicç, quod
Cdp.A.fupk
' Eufobias j
Emiffè.Hoi
' vidcl’afcha
E t Sanguine JD (mini.
manauit ex Chrifti latere. Tf on credo quad,aliud pependeric
in cruce quam caro > neqj aliud profluxerit de latere Chrin
fti,quam languis 8C ,iquà..Et fi hocitaëft,hocaccipiunccrér
dentes,id eft,carnem 8c lànguinem.cui admifeetu r aqua in
qùib.fërtati font ßdramentis, &,idep hæc duo mifeencur in
calicq. Aquain qua retiati, fenguis quoqj irt quo rëdempti
font fidèles. Etficut fàndtus teJtaturCyprianüs,nec aqua in,
çalice fine fàhguine elfe débet, nec fânguis fi ne aqua ; quia
peraquâpopulus ablutus vnda baptifmatig figniflcacur, &
prer fànguiné Çhriftusqui ex eo nosredemit,acper hoc in*
telligirur & formatur Chriftiis 8ç Ecçlcfia vnu Corpus. Ita-:
que neç Çhriftus fine Eçclefia p ontifex i n æternfl, nec Ec-
çlefia find Chrifto E)eo par ri offertiiri Hîécqüippe myftica
font in quib.Vëritas Qarnis eft 8ç lànguinis,no aherius qua
Çhbfti,inmy%riôtamen&fîgma.Necigitürniirumfifi-
gürahQ.cmyfterium eft, 8t hiiiusmyfterijverba tröpicalöpientis
domini repente & exnihilo fubftiterunt excelfa calorum,
profundafluâuum,vafta terrarumtpari potentia infamtualib.fa-
crdmentis,vbi pracjpït viûus, reiferuit effect us. Et poft pauca:
Sacrum domini tut corpus & fanguinemfidkreftice,mente cotttin-
ge,honora>/nirare, cor dis manufufiipe, ^maxime hauftu tnterto-
riajfume. Ac deinde,JNfcr dubitet quifquamprimariuscreaturas
nutupotentia, profentia thaieftatu., in dominici corporis tranfire
paffe naturamseum ipfum hominem videatattificio calefiistHifèri-
cordia,Chrifti corpuseffeâftHæcCaûfi8ôtùtü fidéâ charifïime,
qUamuiîmuld ex hoc dubitehit,qiiomódo ille integer ma-
n e t,& hoc, corpus Chrifti & fiinguiseife poffici Q u i non
ërederenc.fividiffent duodecim cOphinoS fragmëncorû,&
fèpté fporcas,quinq; àutfèptenipànes eflè. N ô enim aliud
in fragmenté erat, qiiam ipfi pàhês & aliud in êfo comedc-
tiüm,. Na ex ipfà Chrifti benedi(âipi)è manauit tanta vbet-
tasi&iïÔ altydfok quod cbniëftiim eft, ,8c quod foblatùm,
appellatur:cum ipfè-ChriftuS ab AppftoioPaulo cha- j nifi ipfi quinq; panés aut fèptem. Quanto ergo magis,quia
rainer vel figura dicitur.qitàtaüis ipfè fit veritaS. Ait nam q
Nd.uiliihie loçutüs ë ft no bisi feil. Dæus Pater in Filio flip,
qui ciini fit fpfeudorgloti^ &figiifa vel cliaraéterfficutâlij
CPdiçéç habentjfubftâti* eiuis.Ecce vf audis fuhima vetitâs
ijjfè.Çhriftiis cliarâôterappellatür&figura,tarnen ineo nihil
r à a e r v e l f i i i i i M d i f t i f n r v ë i b u m m p f a â : u n i e f t , p u l l d i a t v e r b i c a t o , & m a n a t i n f à ? *
fiétufo foit,^nihil yacuii à vetitàte, fîcut tiecçharaôteres
vel figuras vacuâs effedicimtis literaru à vi 8c poteftate ea-
rôjCumçalHem figuras tropice literas vocemus.Dequpfà-
nçitîfçlJC^TU ip epdem libêllo îiieo quèm te legilfë teftaris
propdü^Çapituliim edidi jy t hoc myfteriü & vëiiraS intél-
îigarur,nec tamen figuraefle negetUn Quiaih pnêfentiacfl
fleut ejtpar.ee feimus, quicquidfcimüs de Dep,& ex parte
tefte^pftoIo,prophetamusdefuturo & de dçleftirëgno:
ita ex parte præguftàmusnQ palatoPrii , fèd palato cordis,
^Cper fidemChrifti corpus 8t fahgiiincieffe crediiiius:qua-
temis èx eo viiiafoiis , & in ep à quo & irt quo & perquem
rçdenipti fom us 8c renati, iiècëflàriiî çft nôuarh creatürani
dansfprmari&irtnpüâri j vtôcexhac rtoüa cirëâcuraviùa-
mtis.picic ehim B.A4güft.rfüiîtsteçÔnioueri fèlicentiadL
xifti.de liac irfe àdBônifaciû ËpifebpumEpiftôla foà.Sicdt.ô£
bPS,inquic,fofemilsdkërëdédiepaffionisCiirifti perfim
£üiâs foie liita,tes Pàfc iièjhôdieinquirnus rëfiirf e&iôChri*
ftieft» quæanfeplurésànnpsfèineifaâaefti liçet per rot
çâirticulaannôriini ipfèçàdetiiq} rëuôllitâ eflè dicatür,vtôç
ëflel^fàcfèdahiri&hÔ nilîfè'mel ^ôtaintelligàtiir. Ët ideb
veréiibhmqntituEqiiidieft, hbdiéChrifti refufcreótióeft,
quia ipfà eàdemq;,eft qdpdammàdp; propter reuoldtione
të^Pri$‘ D eindëaddidftpfifàtdsdó,étór vt mbdulôqden-
d,i îdteliigefeiîids i. iion ^.fîbi cbntrafiUs èfle credatur, aiit
^r.çfoiflàiufèntentiâfoain àdNëop.hy.cos,Vëîicrefel]8re,fèd
v i iii; élligere pptüiflèmus q> alibi trbpice di'étüih eflè m pf
ftràuerat. Neq; mehtitur,iniquit;qdi intferrogatus fdërir,fî
edm,i'd ëftjChf iftiihi hodié,tefpÔnderitirhmolari, quià ex
ipfl fiïtiilitddiüë rërdm ëàrdm quàrüift fècralnéca iuntàci
fcipiürif horai,nà.Âlia$ alité nifi aliquam fimilitudinê habe-
feht ëiùfdéfef ctiiüs font fècrâihéntà,fàcramenta no eflèiit-
Ërgbddm ïtiiniolàturillë quiianirtp niofidirnëq; ihors ei
vitra ddmiriabirarjri fèfcramëntQfit. Vrtdë ait idém dodkor:
Sëciindurii quëndàrii rrtbdurri fîcutfàcràrfientüm corporis
Chrifti corpus eft Ghriftiifiç fèàràmeritu fànguiriis Chrifti,
fàriguis ëftChriftiiËccë ipfè ih hoc cô.trarius fibi non ëft,vt
‘qüidâ pÜtarif.riëq; 6: Aipbrôiîo cuiu&fèritentia haècplènif-
fihla iiiqdam dcvetiflimairieb eft librô qub ait qtiiàipfa eft.
êâtb Chrifti in foçfofrientôqüæ io eiiicë cleMarià vifginë
fomp{aëft,Ôcfàrigüis qiliôuitek làtefê.ità&B.Cÿ^riari.cô-
firnnàt irf ep ppere ad popriluni vbi de fàcrâmentP corporis
Chrifti & fàriguinîs loquitur. Quos fèquütUS fubtiliflimus
difputatôrpïæfacuS Pater Aügfot yt dlXi j hocàcëipifejn-
qüiQn pane qùod pependit in hgnP, & hoc àcÊipite in ea-
licë quod martauftex Chrifti laterë. Et alibi déiiidçischoci
inqtiit, poftea biberütin caliee crëdecesiqiibd fütlerunt in
crucefæüientes. Nin equoq; Eufebius EmifleilüsiRéf^t
ergOyinqaitiOmneinftdelitatis ambiguum, qtiando quidem qui auto?
éft munerisjpfe etiam t eft is eft vcritaiis.Nam inuifibilisSacer-
dosyjifibftkscreaturas in fubftantjum corporis &fangutnisfuiVer-
bofuofeçretdpoteftatecoumit>itddicens:Kcàpm8^t,àitcftiC>c
•ft çnim corpus naeurp.Ef^«^c4fifl«çrr/>çtk<<,Acçipfteée
bibice hiceit fànguAmeus, Ergofi, ut,inclût,ad nutum pr&cicutio
crameiltb y.bettas Çfirifti&fàrigüinis ? Ethô^iàqüâiri ca*
rb Chrifti eft,& tainen mariée integer Chriftris.Nihil ergo
diflèntitiri hisbmhibûs,vtbpiriôr,B.Âuguftinus àrcliquis
fànëtis patribiqui in qüâm plurirais hôcitaëfTe, vc Saldator
àitiferifèriiht&créduiir; qiiôd créait feridàDeiÉc'clefià.
Quia fie eft,inquit,idem egregius Paret ad prçfaitum Boni,
fàdurn ; corpüs Çhçifti 8c fàriguis, fîcut facrameritum fidei
fides eft. Nihil eriirii eft aliudcfederë,ait,qtiam fidém ha*
beré propter fideifàcramentûjquiaôtipfà réfp'pnfio.quan-
dointerrogati corifitemur Çhriftum qriptidiein myfterio
iipniolari adcelébr atipnê pertinerfecfairieriti,quodfemel
îàdu eftquando imriiolarus eft prb felute mundiinfèipfb.
A c per hoc quia fie crëdiritus fpiritdaliter fieri, nec iftud eft
firieipfo® turic geftrim eft fàcramëntb:hee illud reiteratur
in fèétb vnrioriauit Ghriftüs; fediriimolaairjp.ripBis.qudi
tidièiri mÿfteripiytpëfcipiariiu Vin paiie q>pèperiditin ctii-i
céi 8c Bibatriüs in calice manauit ëx Chriftilatere.Per ii-
dëifti eriirii ambulàriî us 8c nô perïpëçiem.Ec ideo iri Spiritii
fpiritualîtëf ifta cfedère debemus, St riô cafnaliter,he fàci-
nüsiricuframus-. Q g ià fifcuçfipfè dbâprdiqltJfàcràmentü [
fidei fidës ëftrfic CofplisChnfti fie fàriguis iri hbc fàcraméto
vera caro & fànguis éfhNihil eft auté,iriquit,àliud credere,
quam fideni habere jppter fidei fàcramentu,quià & ipfà re*
fporifîoàd celebrarioné përtinétfàcrariiënti. Ex quo datât
intelligi,quia nô bniries qiii B; Àùguftdegunt,iritelligürit.
Çtiius rei fàërameritaB. G regof. izi dialogorum libro 4. ità
.confirmât dicerisipebemus itaq; prçfèris feculurii vel quia
cpfpddriiUs deflrikifïè.tbta riaënté fcpntéiünere,qûoIidiària
Deq lachrymàrufècrifidài qupddiariàà càrnis eiris & fàn-
griiriishbftiasimiriblaré: Hæc nàmq; fingulariter vidtima,
ab çterrio intërimariihiafàluaEqriæiUâhobis mortem vni-
geriiti pér niÿfteriprii reparat. Q u i licet fîirgens à hibrtuis*
iariihô itioricur,&mbrs ei Vltrànô dbmiriabituritamén in
feipfo iriimbrralitëïatqjiricpriuptibifiter vifiésiprb nobis
itërumiri hocriiyfteribfàcræbblatioiiisimmolatur. Eiüs
quippe ibi corpus fomitur, éius caro in pbpülifàlutéparti-
cur,eius fàriguis noiâm in riianüs infideliu, fèd in Ôra fide-1
liü furiditur. Hfoc ërgopërifèmus quale fit i> nobis fàcrifi-
cium,qipro abfolutiône iioftra,pafîioné vnigeniri fîlij fèm*
per imitatur.Qqis n.fidelium habere dubium poffit.in ipfà
iiriniblàtibnishoraàd fàéèrdotis voce cîëlosàperiri, in illo
Iefii Chrifti myfterid Àiigjlbru choros àdeflè? fimimls ima
foèiàri ; terrena cælefti b. mngi, Vnü ëx vifibilib.àcq; irtitifî-
bilib.fieri. Séd & de riocfàcrairiehcofàndtifliniiis CyrilluS
Cum cëtüm quinquagintaqui in Èphefo font cpgrëgaci inter
Cætëra fidei documéta: Necelïàriè>inqùiüt,& hoc adii-
cimus,annünciantes.n.(ècundüm cârnemmortem vnige-
nitifilij Pei,id eft Chrifti îefu 8c tefîttrëâipilem eiüs, & in
cælps âfeenfîohé^àriter côfitgntës * incruentâ celebramus
fàcrificif in Ecclefiis feruitutem. Sic etia ad rtlyfticâS benediction
es accediiiius & fàndificamur participes fàndti corporis
Sc ptéciofi fàngüinis Chrifti ortiniü noftrum redem-
ptoris effedti.Na vt comunem catnem percipientes, quod
abfîtj nec vt viri fàndtificati Sc verbo éoniuiiâifècundü dignitatis
Vnitatem,aut fîcut diuinâ poflîdentis habitation^
fed yere viuifi ca tricem & ipfius ver bi propriam fadtâ. Vira
n. naturaliter vcDeus exiftés,quiapropriæcarni VnitUseft,
Viuifi-
H
Cyrillus.