Epifcopaç à patribûs Romanis mutuatam, io Galliarnm
dicltuï Ecclcfias ttanftuiilTe.Canûlenæ ver® pcrfeâiorcm
fciènti.im,quam peneiamtota Francia diligit. Stephanus
Papa,cum ad Pipinum pâtre in Caroli Magni (in primis in
Franciam) pro ii.ftitia fanài Pétri àLongobardis expeten-
da,veniflèc,per fuos clericos,petentc eodemPipino,inue-
xk,indeque vfus eius longe laceque conualuk.
De baptifmi incremento & merfiotte,& caufis ba~
ptzAndorum.
C A P . X X V I .
Baptifmo etiam dieend^funt ali qua,præfi-
Exod.14.
lofb
- Baptifinus
loannis.
Ioan.u
hucpuer,intercoçuosbaptifniâtisfimilitudinéper]udum
éxercuerit. Alexandrum etiam Alexandria præfuléjCogni-,
ta interrogatione Baptiftæ&refponfionebaptizarorü, &
cæceris;quæ quamuis per ludum, tandem iuxta noftiâ religion
e gefta funt,nonrcb.ipt iznndos iudicafle, fed v£îta-
tis Ecdcliç cofirmandos myfteriis. Concilio quoq; Elibe-
ritano, hdelibus plenu baptifma habc ci bus, in necefïïtate
baprizarepermittitur.Viâ:oretiamXV.RomanQrüPon*
tifex confucuit, vtnecei7itate faciente > liceat vbi inuentû
fuiflet,fiue in flumine,fiue in mari,fiuein fontibus, Chri-
ftianæ credulitatis côfeffio.ne clarificata, quicumq; ex gé-
DE Baptifmoetiamdieend? luntaliqua, quod præh- tijitateveniens,baptizaretur.In hoc tarnen&fimilibusnô
guratü in trâfitu maris rubri v d lordanis manifefte, | tribuiturquibufcumq; baptizandi indifcretalicentia, cü
fecretius autem aliis'raultis Bguris præfiguratum cogno- 1 Concilio Carthaginen.mulicresprohibeantur baptizare: Licïti» bi.
fcitur. Hoc Ioannes primus iniuonouægratiæ adfidem j feddemôftraturperhæcvbiineuitabilis neceffitaspofcit, I g j ' j j
Cbrifti couerfis oftendit.no fua adinuentione, fed diuina j melius baptizari vbicumque & à quocumque in nomine 1
cöfthutione pi ouifum;ficutipfe teftatur,dicens : Quimifit Trinicatis,quâpericlitantém.fine remediodeperire.Vnde
me baptÜare in aqua, &re!iqua.Bapcizauit autë no in remif- I etiam tempora baptizandi légitima in talibus necefïitati-
fionem peccatorum, quodChrilU baptifmoagiconfue- bus obferuanda non funt: fed iuxta décréta Lqonis, ægri-
- - • ■ - • - • tudine,perfècutione,obfidion£ & naufragio pericliranti-
Chiiimatis
v n f t i p - e
Muta ad
baptifini (b-
' lemnitaté
addita.
Athanafîi
I baptifinus
per lufum
puciorum.
uit:fcd in pceniten tiam. dice ns,in cu, qui ve nturus erat,vt
crederent, hbc eft, in Iefiim.. D e quo etiam teftimonium
perhibuit, dicens: Ego qu'tdem ves baptico in aqua inpoeniten-
tiam. Qui autempoftmeventurus eft, fortior meeft-.cum non
fum dignus calceamentaportare,ipfevos baptizabit tnJpiritufan-
Ho & ignc.Hz plane dignu erat, vt in nouageneris humani
per aduentum filii Dei in carne,faluatione, nouum pade-
retui/ purifica,tionis myfterium: qiiatenus ficut facerdo-
tesLeuitici generis, Luari confueuersnt ante oblationem
carnalium hoflSarumrita omnes Chriftiani nominis hgre-
des,(qui dicutur regalefacerdotium) la u.i cto fpiritali a peccatorum
labe mudati, otferant Deo hoftias fpiritales in o-
dorem (uauitatis.Sciendu autem,primofimpliciterin flu-
uiis vel fontibus baptizatos credo tes.Ipfe enimD o min us
nofterIefusChriftus,vtinnobisidemc6(ecraretlauacru,
in Iordane baptizat9 eft a Ioanne,& ficut alibi fegitur:Erat
Ioannes baprizans in zEnon iuxta Salim, quia aqua; mules
erat ibi. Et PhilippusEuangeliftaennuchum baptizauit
in fonte,quem repetit in via. Sicut aute fupra often d imus,
crefeente proceflu temporu, religionis honore inftitutio-
num Ecclefiafticarum vfq; ad plenitudinem decuscrcu fi-
fe:ita &huius myftici lauacn,gradatim per temporum aubus.
femper eftfuccurrendum.-Et concilio Gerundenfi,v-
niusdieiinfans,fi in difcriminè fit,baptizari iubetur. Eos p
autcm,dequibus incertum eft,ideft,quinullo tcftimonio
probate poflimt,feeffebaptizatos,ex Concilio Carthagi-
nen.& decretis Leonis difcimus,baptizari debere.IHos vero,
qui baptizatos fe quidc noue rut,fed in qua profefïïone
ignorant eiufdem Leonis Papæ décréta,fiib manusimpo-
fitionefufcipiendos conftitûunt.T empoiaaucé baptizandi
légitima,Pafcha & Pentecofté pra'figutuur, fècundum
décréta Siricii,Leonis vel Gclafii Epifcopôrum, quamuis
Concilio Gerundenfi Natalis Domini &Pafchaponätur.
Alii quoq; in EpiphaniaDominibaptizare volueiut, quia
eo temporeDominu noftrum tradiiur baptizatum, q? &
ipfum ab aiijsprohibctur.Quia vero fècundum Apoftolu j
in roorceSaluatorisbaptizamur,& ipfe Dominus intratu- ' tegiti:..
ros regnum cæloiü, ex aqua & Spiriturenafci debere pr*r . ,?p°ra j«-l
monftrat,congrue àprçfulibus Romanorû,hçc duo tem- :fchaa&ïcrJ
porafolaadcelebrationempræfixafimt baptizatis, id eft, ,“ cofte- F
Pafcha & Pentecofte : quoru vno, PaffioDömini & refur- }
re<âio;altero,Aduentus cdebratur Spirttus fanâi.Aliitti- i Trina^iml
nam immerfionem volüt,in fimi!iiudinétriduan£efepult|merfio.
gmcnta,in maius celebratio creuic. Addidérüt alii Chrif- j turae,vti» Canonibus Apoftolorum ftatutum hab.ctur, &
matis vndlionem, quamex veteri fumptam cofiictudine, 1 Romanorum cofuetudo obferuat. Alii vnam ,propiet di-
nemo qui dubitet: cum primis teniponbus impofitione uinitatis vnitatem contendunt, vt in Concilio Toletano
manuum baptifmumqonfirmari foleret,quod in Samaria j pleniffime habetur : vbi etiam commemoratur, quod B.
feciffe Petrum legitur & Ioanné. Qu.e confirmatio & tüc Gregorius in terroganti fuper hoe Leandro | inter cetera
ad piimos Ecdefiæ paftorespertinuic, & nunc pertinere
non dubitatur:Vnde in Canonibus fçpe interdicitur Pre-
sbyteris.ne Chrifmaconficiant,neq; baptizatos in fronte ;
confignent: quodfblisdtbeturEpifcopis. Teftanturhoc
décréta Innocètii papæ & ftatucaSylüeftri.quia &ipfein-
ftiiuityvt presbyter baptizatum Chrifinateliniat.pi opter
occafionem tranfitus mortis. Quod fi à Diacono,vel quolibet
aho homine baptizatus, cafii ante côfirmationé traf
ieric,credendû 116 eft perirc propter hoc quia fub fide qua
credidit,poreriteffefaluus, fi eum poftcommiffa peccata
no perimanC.Lege Concilii Eliberitaqi décréta. AHi addi-
derunt in Bapci(matis Sacramento Exorcifmos, alii côfè-
cradonem fontis.aliifàlis velfaliuæ infiifionem, alii Cate-
chumenoi urn ordinabilem inftipiiftione ,■ alii ferutinia di-
ligentifiime ad tantü myfteriifm prçparadonis ftatuerunt.
Sed&multa alia,quæ&éxemplisdiuinprumaâruum,vel
di f t or urn inuc nta fun t.&congrucntiflimis fpirit.di ü pro-
feduumfignificacionibus plena nofcuncuE:ficutcopiofà
priorum de eifdcm rebus documen ra demonftrafit. Cclc-
bratur autemipfum baptifmayerum, non nifi in nomine
furamæ Trinitatis, quod & Dominus ipfe often dit>& Ca-
nones Apoftolorum docent.'Sfode quicumq; vel ab hærc-
ticisjn T ri n itate baptiza ndb9,vel ab alio q uoli bet homine
fub appellationelegitimaeiufdéfandçTrinitatisfuerit
baptizatus,rebaprizari no debet, ne inuocatio fummæ di-
uinitatisadnullaiirideatur.'fed Chnfmate& man9 im pofitione,
quod imperfectum erat,peifici debet. Hoc in C a-
nönibus&decretis patrüfrequés habetur. Legitur quoq;
in vlcimo Ecclefiafticç hifto riæ 1 i b ro, quod Athana fi us ad-
11a refponderic,quia in vna fide nihil officie Ëcclt fiæ con-
fuetudo diuerfa.Nos aute quod tertio mergimus,triduanç
fèpulturæ Sacramenta fignamus, vt du tertio ab aquis infans
educitur refurredio triduani temporis expiimatilr.
Qupd fi quis forte edam pro filmmç T rinitatis veneratio-
neexiftimet fieri, nequeob hoc aliqiiid obfiftitjbaptizan-
dum femel in aquis mergere : quia dum in tribus fubfifte-
tiis vnafubftanda eft, reprehenfibile efïè nullatenus pote-
ritjinfmtem baptifmate ter, vel femel mergere, quando &
intribùsmerfionibusperfonarüin Trinicas:8cinvna po-
teft diuinitatis fingularitas defignaii. Quæ fingulàris mer-
fio quamuis tisnc icaHi fpani s co,placuit,dicentibus,Trina
meifionem ideo vitan dam, quia hæredci quidam diffimi-
lesinTrinitatefiibftantiasdogmatizareaufifinr, ade
fubftantialiratem S.Trinitatis negandam:tamen antiquiot
vfusprxualuit, & ratio fupradiâa. Si cnim omnia deièri-
mus,quæhæreticiin fiiamperuerfitatem traxerunt, nihil
nobis reftabitxum iUj inipfoDeo errantes,omnia quçad
eiuscultum pertinerevifafunt, fuis-erroribus quafi propria
H
applicaiint. Notandumautem, non folummergen- M « g « e I
do,vërü edam defbper fundendo,mulros baptizatos ru if ' fund««. ||
(è,& adhuc pofle ita baptizari , fi neçeffitas fit,ficut in p a f | cathcchu-Jj
fione B.Laurentii quendâvrccoallato legithus baptizatu.1
Hoe etiam fblet euenire , cum profeftiorum grandiras âi<>; Ö(JJ
■ M É T " ~ “ B j j r - I
corporü in minodbus vafis hominem tingi non patitur. f f
clefiætemporibusmultiiam adultiSc grandzui interdum-baptizarentur,imo nonnulj
li prauo more baptilmmn vfque ad ünem vifae diffcrebaut.at eflc A poft. rraditiAiflnSj
ipfis Ecclefiæ primordiis/emper vlurpafam de baptizandi&inrantibus ante rfum
nis communis eft orthodoxorum aflèitio. Vide poft alios Bellar. lib. 7. de b»pi"n'(l
Notan- I -
{‘ptifmu»
M 50.
N e q u is p r o "
pdzetur.
Notandum quo^pdmis temporibusillisfolummodo
baptifmi gratiam dari folitam qui & corporis & mentis
integritate iamad hoc peruenerant ,i vt fçire & intelligere
poficnt,quidemolutnentiin baptifmo confcquendum,
quid, conncendum atque credcndum, quid poftremo rc-
natis in Chrifto effet feruandum. Refert fiquidem vene-
rabilis pater Auguftinus defèipfbinlibris confeffionum
fuarum,quod pene vfq; adxxv.annorum xtatem catechu -
menus perdurarit:& ea videlicetini|tione, vt per hanc ré-
poris moiä, de finguli s edoélus, ad eligedum quodlibet libero
ducererur arbitrio.-ôc deferuefee n ti b us lubricæ çtavis
incendiis,melius quod fèquendum erat, feruarepotuiffer.
Sed augefeente diuinæ religionis diligentia, intelligentes
Chriftianidogmatis amatoies,peccatü Ade originalenon
(bios eos tenere obnoxios, qui luis operibus prçuaricatio-
nem auxerunt, fed etiaçn eos qui fine fuis commiflis: quia
fècundum Pfàlmiftam, in iniqpitatibus concepti érnati funt,
im munes à peccato effe non poffunt,di}m de polluta radi-
ce, procedunt: vt merito de omnibus dicatur per Apofto-
lum, Omnespeccauerunti&egentgloria Dei iußificatigratüper
gratiam ipfius.Et de Adam In quo omnespeccauerunt.Hoc ergo
ièntientes fanæ fidei fcólatores, ne périrent paruuli, fi fine
remedio regenerationisgratiædefungerentur, ftatuerunt
eos baptizari in remiffionem peccatorum. N o n ;fic-
96j
E
R a t i o n e s ,
: Dcci-
Verba Aug.
percufritÆgyptios,&innouifTimaplagaprimogenitacû-
ftorumdifperdidit, gratiamq;fuispræftitit, vt impecratis
pecuniisfpoliarentÆgyptura. D e quibusdecimis Auguftinus
Doftor mirabilis dicit ; Décima ex debit o requiruntur.
Quid f i diceret Deusî nempe, Meus es ô homo, tn eaefi terra quam
colis, meafuptfemina quajpargis,mea anima lia quoefatigas,meus
eft calot folis.i & cum omnia mea fint, tu qui minus accomodas,
fol'am décima merebarù:Sedreferua ti bi nouent, da mihi décima,
St non dederis decimam mihi, auf er am nouem. Si dederis mihi de-
cimam,muliipltcabonouem. Cumitaqueludaicus populus,
præceptum decimarü tanta diligetia obfèruarec,vt de mi-,
riimisquibufq; olufculis,ruta videlicet,menthaôc cymino
(vtipfe Dominus teftatur)dccimas darej: :cur non maiori
ftddioplebs Euangelica eandem im pleat iuffionem î cui
Scmaiorcft numerusfàcerdotu,&fyncerior cultusfàcra-
mcntoiu ? Ideo ergo dandæfiint decimæ, vt haedeuotio-
ne Deus plaçât us,largius præftet quæ neceffaria funt, ficut
uiperius oftend imus. Ac vt fàcerdotes & miniftri Ecclefiæ
cura & fblicitudine necefïi tacu corporaliu, quib. fine hæc ! ® ^
vira tranfigi non poteft relcuati,liberiores fiant ad médita- j b e n t u î d e -
tioné diuinæ legis, & do&rinæ admin i ft rationem acq; fpi-
ritalis feruitii volütariâtxplecionem ; & vt munus populi,
in quocidianam oblationem Domino immoletur,necnon
fècundum ftatuta Canonica, in fuftétationem pauperum,
ut haeretici quidam gratis Dei repugnantes, contendebat : & reftaurationem Ecclefiarum proficiat. Quatuorenim
nullaneceffitate paruulosbaptizari,quianodumpeccaf i partes iuxta canones fieri,defidelium oblationibusdefont.
Q u od fi verum eflet, vel non baptizandi erant, vel fi
extra neceflitatembaptizarentur,imperfe<5h im & non verum
in e k erat baptifmi fa^ramentum, quod in£ymbolo
cofitemurdariin remiffionem peccatorum. Ergo quia o-
mnes quos gratia Dei no liberat, pereuntin originali deli-
6fo, etiam qui fui fceleris non adiecei unt augmeta, n e cef
fario paruuli baptizantur. Q uod & S. Auguftinus in libro
de Baptifmo paruulorum oftendit, & Ahicana teftantur
Concilia,& alio rum patrum documera quam plurima. Ex
hac igitur occafion&inuentum eft, vt Patrini vel Matrins
adhibeantur, fufeepturi paruulos.de lauacro: & pro eis re-
fpondeanr omnia, q u s ipfi per xtatis infirmitat e confi teri
non poffunt: Pariterque debet fpiritalis pater vel mater ei,
quern de fonte regenerationis fufcepic, cu ad intelligibi-
lem perueneric ^tatem infinuare confeftionem,quam pro
eo fecit vt quialiena cofeffione, ficut paralyticds fide por-
tan t ium meruit a peccatorum folui lan guo re,f t udeac faluti
prsftic^ viuere no indigne,&fua impleat executione quod
illorum cofeffus eft ore, fi non vult faluatione carere, qua
illorum meruit fide. N on autem Pater debet vel Mater de
fronte,fuam fiifciperefobole, vt fit diforetio inter fpirita-
lemgenerafionem, atq; carnalem. Quod fi cafii eiienerit,
nonnabebuntcarnalis copuls deincepsadinuice confor-
tium qui in copimunifilio, copaternitatis (piritale vinculum
fufoeperunt. Baptizandi funt itaq;, non folum per s -
tatem loquentes, 81 intelligences qu s agunrur, fed etiam
nondum perfe vel pro fe loquentes. Sicut etiam Synodus
Carthaginenfis baptizados ftacuit sg roto s , qui iam loqui
no poftimc,cum voluntatis eorum teftimonium, fui dixe-
rint,aut ipfialiquibus (ignis comprobare potuerint. Mor-
tuis vero Baptifma vel Euchariftiam.flari, fupraai<fti loci
prohibetur COHcilio quamilis primis prsdicationis Ena-
g elics teporibus, tanti feruoris quidam in diuina credulibent:
vt vna fit Epifcopi, altera clericorum, tertiapaupe- |obianoai-
r um, quarta reftauracioni Ecclefiarum foruetur:
DeLitaniis agendis.
C A P . X X V I I I .
LIcanias, id eft,Rogationes publicas(quas maiores vo-
camus ) Romani vna die denominara,id eft, V II. Cal.
Jvfoii annuatim facerefolent; Quas Gregorius Papainiciö |
ordinationisfiiæinftiruit,dum poftaquarû inundadonc Septens
infolitam,inguinaria&infblitalues, primo PelagioPapa faoluiDis
excinä:o,populum vaftaretRomanü.Quiatunceo mpdo conus in
feprenä ordinauit Litaniarn, ficut Paulus in geftis Longq-
bardorum commémorât,vtprecaturos Dominum infep-
té turmas diftribueret: quo pietatem Domini multiplicius
implorarenr.In primo choro fuit Glerus,In fecudo Abba-
tes omnes cum Monachisfuis, In tertio omnes Abbatifls
cü cogregationibus fuis, In quarto omnes pueri,In quin-
co omnesLaici, In fexto omnes Vidue,In foprimo omnes,
Mulieres coniugatæ.Trid uanæ autem€.itaniæ, qui proxi-
mis diebus ante Aicenfionem Domini, annue per omnes-
Galliarum vei Germaniæ Ecclefias celebrancur, in Galliiis not iür ,iu
funcconftituts. Temporibus fiquidem f lodouei Regis j ^ u m 2 1 "
Francorum, quicügentefuaprimusChriftianuseffedtus
eft,dum ciuitas\fiennenfium crebro ter,remota fubruere- Mamertus
tur,&beftiarö defolareturincurfii, Sääüs Mamertus eiuf- Kennend
dem ciuitatisEpifoopus,eas legitur pro malts,quçpræmi- i i n G a l l i a .
fimusjordinaffe. QuasAurelianenfisSynodus& eotépo- ^Hifpani,
re iubec fieri,& ab opéré foruili,vt plenius celebrentur oés l| Matth. 9.
vacare. Hifpantautem,proprer hoc quod fer/ptum eft,Nö»
pojfuntfihjfponfi lygere,qua diu cum illüeftßonfus,\n^&Qmn-
quagefimatn Pafobç reculantes ieiunare,Litanias fuaspoft
tate referuntur faiffe, v t pro quibufttam chaiiffimis,&nte j Pentecoften pofuerut,ryuinta,fexta, & feptima feriis eiuf-
annunciationem veritatis,vel baptifmiperceptionem de- dem hebdomadis, eas faciehtes. Alii eorum Idibus Dec5-
fondlis,baptizari ftuderenr. Q u od ApoftolusPaulusad 1 bribustriduanuroftatueruntieiunium. Alii CalendisDe-
adftruendam refiirredlionis ft^ern Commemorat:Quia ni- \eembribus. Notandum autem, Litanias non tantfi diet i l - !
H
I n u o c a t i o
fi crederentur refurreâuri, ftultumerat pro eis qui iam
non exiftercntlaborare,
DeDtcimisdandis.
C A P . X X V I I .
DE'cimas Deo & (acerdotibus Dei dädas, Abraham fa.
â i s , Iacobpromiffis infinuat, deinde lex ftatuit,&o-
mnes doftores fantfti comemorant. Et profeifto dignü e-
rat,vt Ifraeli tædecimas pecorü & frugu,&:omnium pecuniarum
Domino darenttqui vt eos liberaret,decern plagis ’ memorarec.
Biblioth. Vet. Patr.Tom.y.
fam recitationem nominum,quaSan<fti in adiutoriuvo-
Cahturtifirmitatis human* fed etiam eunéfa qusfitppli-
carionibus fiunt, * oratio nesappellan.Litania autem fan-
(ftorfim nominum , poftea creditur in vfifm afTumpta,
quam Hieronymus Martyrologium , focutus Eufebium
Caefaréenfem, per antii circulum confcripfir.ea occafione
ab epifeopis • Chromatio & Eliodoro, illud opus rogatus
componere. Quia Theodofius religiofus Imperator in
Concilio Epifcoporum laudauit Grcgorium Corduben-
fom Epifcopum, quod otnni die Miffas explicans eorum
martyrum,quorum nacaliyaeffent,nomina plurima com-
M m m m 5