A
Rom. U*
,.Paral.fr
Cur byfli-
nis & Uneis
veftiuntur'
can tor es. '
x-cat-n.
quoque
By fib & li-,
defignatur.
Suf.c.,. j
Anguß, de
eiuit.Dtil.'
17. cap. 14.
balis quodammodö laudare Dominum, dum quifque honorante
à proximo, non à fèmetipfb, öf. inuicem honorantes
dandaudem Deo.
DeveßimentoCantorunt.
C A P . IV .
PRimicantoresveftiti erant byffinis , vt verba dieruin
narrant,dicendó:T<*»i Leuiu, quam cantons, id eß,quifub
Afapb er am,& qmfib Eman,&qütfub ldithunfilij&fratres eo-
rum veßiti byß'nis.Cfmbalis érpfilterijs &eitharis concrepabant.
Ex natura byflj poflumüs in tëlligere, quam proxima fint
inter Cc hase duo,byflus & linum,quo noftri cantores vtun-
tur. DicitBeda in libr o de tabernaculo & vafis eiqs : Byflus
naraque,vt fæpius commemoratum eft,de terra viridis na-
feitur: fed eruta de terra, ficcatur,* cOntunditur, coquitur»
torquetur,& magno & longoexercitio ad carididum de vi-
ridi producitur colotem : Sic & caro noftra, vt ad virtutem
decoremq, caftitatis perueniat,an5kis le necefie eft ieiunio-
rum,oratiqpis,vigiliaium,& totius continentiæ laboribus
fubigat,quibus naturales & veïut ingenitaseiusdeledatio-.
nés exfiçcare,atqüe ad eam,quam deiideramus,dignitatem
virtutis accedere queamus.Etinalio loço eiufHem : Quid p
byffiim»nifi cançlens décoré, munditiæ corporalis caftitas
defignatur ? * In fignificatione non difcrepatnoftrum. ,_li-
num,quo noftri cantores vefti ûntur à by flo. ïpfi enim labo-
res quos fiipra diximiisinon finit candor.fed per eos perue-
nitur ad candorém:ac ideo,vt prætulimus,per cafulampof-
fiimus intélligere ipfbs laboresùn camifia vero ipfàm munditiam
carnis,qhadplendèt ante Dominum. Ex nobis ipiis
poftumus addifeere, aliud eflè ieiunium,orationes',& vigi-
fias,& aliud munditiam carnis. Multi enim ieiunant, & o -
rant, acvigilant, &quodgrauius eft, deliquunt per carnis
appetitum. Vnde’& Hieronymus in tra&atu èpiftolasad
Ephefios : Quanti enim diligunt Dominüm, parati exilia,
paràtimàrtyria,patri inopiàm & omnia pro eo contumelia-
rum genera fùftinere,& nihilominus carnis paflione fupe-
ranturf
DeintrottuEpifcopi ad M iffam
C A P. V.
A"'\Fficium quod yocatur Introitus Miflàe, habetinitiura
à prima antiphona,qu® diçitur Introitus, & finitur in
oratione,quæ à facerdote dicitur ante ledionem.Intrôitus
Epifcopi ad Miffam,qui vicarius èft Chrifti, ipfius aduentu
nobis ad meûioriam reducit,&populi aEunationem ad eu,
fiue per fiiam prædicationem,fiue fiiprum Prædicatoium.
Introitus Epifcopi ceîebratur vfq, ad fèfïionem fuam.Tan-
. git enim ex parte officiu, quod Chriftus corporaliter,geflit
i'fi tetra, fiue difeipuli eins vfquequo afeenditad fedeib pa-
ternam.Hoc officium addidit Milite Casleftinus, Ille vt in
gei|is pontificalibus côtinetiir, çonftituit, vt pfàlmi Dauid
centum quin quaginta anteïàerificiû pfàlleréntur antiphó-
nâtim ex omnibus , quod ante Uön fiebat^iiifi tantum epi-
ftola beati A poftoli Pauli recitabatur, & fanitum Euange-
lium,&fie Miftà ceîebratur. Quod nositaintelligimus, vt
ex omnibusplâknis excerperet antiphonas, qtiæpfalleren-
turin officio Miffe.Namante^nchoabatur Miftaà ledlio-
ne.QuimoS adhucretineturinVigiliisPafch« ôc in vigiliis
Pentecoftes : Chriftus filiiis D e i, qui elegit[nos antemundi
conflitutionem,vt ijfent Sanéli & immaculati, mifit præcones
in vcteriteftamentOjVt de aliis tace'am,quifuaüitate ac mo-
diilatione vocis populum fiium congregarent ad vniu s Dei
cùltum.Quorum au&or fuit Dauid,de quo Auguftinü prç-
tqlimus diceriteminfiiperioribus:Erat autem Dauid vir in
canticis eruditus,qui harmoniam muficairinon vulgari Vo-
luptate,fed fidéli vcJlüntate dilexerit,&réi, Poft eumEmâ,
A^ph,Ethan,& idithun, dequibus iam prædiôtumeft, &
quid fignificeteorumpfàlterium,cithara, tympanum,chordæ,
organum,& ctetera.Hæc omniâ fiint in opéré eau tu.
VndçmosinoIeuitV'vtnonfedeatur iheçclefia, quamdiu
præfens officium agitur. , quoniam operarii & laborarii
Chrifti fiue præconum eius deputarur, qui prædeftinatiad :
cultum vnius De i vôcaiitur.De qüo ftatu 'dicit libellus, qui
infcribiturdeOrdineRomano:PontifexincipitGloriain [
excelfis,Deo,fi tempus fuerit,& non fèdetancequàm dicat
poftorationemprimam Amen. Quicunqueenim Deoat- j
trahitur, deleilatione attrahitur, nôiieceflifate. Vnde Au. j
guftinus in tra(ftatu fuper loannem, lermone vicefimoter-
tio: Porro fi Poetæ dicerelicuit,Trahit fila querii volùptas: !
non neceffitaS,fed volùptas : non obligatio lèd dèledtatio:
quanto fortius nos dicere debemus trahi hoininem ad
Chriftum qui deleiftaturveritate, deleéfatur beatitudine,
dele<ftaturiuftitia,dele6taturfèmpiternayita?Acideocan-
torum dulcis vox huic operi dedita eft,yt lua dulcedine ido-
nea fit hortàri populum ad eonfitendum Domino.Itaeu.’m
fcriptùm eft in libro Paralipomenon. Igirur cundis pariter
& tubis & voce,cym balis & organis,& diueifigeneris mu-
ficorum concinéntibus, & vocem in fublime tollentibus,
longe fbnitüs auditur.vtcutnDpminum laudare ccepifïcnt,
& dicerent : Corifitemmi Domino quoniam bonus, quoniam in
aternum mife- icordiaeius, implereturdomus Dei nube , nec
polïènt Iacerdotesftare& miniftrare propter caliginem.
compleueratenim gloriaDomini domum Domini.Præco-
nibus pfallentibus ,quand© placyit Cfirifto Dominoplàl-
lentium venire,afeendit fuper currü fuum ,&v en it in mun-
dum,difponere eundera curium per loca congrua. De quo
curru dicitPiàlmi fta: CurrusDeidecem millibus mültiplex.V n-
de iterum Auguftinusin pfâirno fexagefimofèptimo'.Mul-
titudinem fàndorum atq, fidelium qui portâdo Deü fiunt
quodammodo currus Dei,fignauithoc nomine. Hancin
Ÿ manendo & regendo perducic in finem tanquameurrum
fuum, velut in locum aliquem deftinatum. M uhitudo decé
millium fandorum, eft in ordinibus ecclefiafticis, & inau-
ditorib. eorum. Septem gradüs fimt ordinatorum,ottauus
cantorum,nonus & decimus auditorum vtriufq) fèxus.Mi-
Uum addit-ur, ad infinuandam perfedionem eorum. Veni-
enteDomino,ducitfècum prophetas & fàpientes & feri-
bas. hos in Euangelio promitrit fè mitrere ad inuitandum
populum.Ec« ego,\nc^x\t,mittam ad vos prophetas & fipientes
&fcribas,é* rcliqua Diaconi in loco prophetarum fiint, qui
annunciant ex Euangelio ftiturâ vitàm.Sübdiaconiinloco
fàpientum, qui friunt ordinate vafà Do mini difponere, &
quodprimumferendüfit,quodq;pofterius.Acoîytiinloco
fcribarum, qui âccendunt corda fidelium ex fcripturaûcra.
Præuenitin thuribulo thymiama,quod fignificat corpus
Chrifti plenum odore bono. Hoc n. corpus primo necefïè
eft prædicari in omnibus gentibùs.Vnde Paulus dicebatad
rudes Cotinthiç>s:Nihil me iudicauifcire inter vos, niji Chriftu
lefum & hune crucifixum,Dem ferancur candelabra,vtfiipex
fundamentum iam pofitum luceat lux prædicatûrum corâ
hominibus:IameosiUuminatosfèquanturiubdiaconi, vt
portitPrædicatorum ordo dicere, Sapientiam loqutmurinter
perfeftos.Emngelmm illis iungacur,in quo eft declarataper-
feïlio.Si vis,inquh,perfeiïus ejje,vade, pende omnia. Epifcppus
&c fibi coniuncli,Euangelium fequantur,iuxtaillud Euan-
gelicum-.Siquisvult pofi me venire abnegetfemetipfum,&tollat
crucemfuam,&fequatur me. Ante oculos habeat fiepiflime
epifcopus, qupd in mentefènaperopprtet retincre. Septe
prophetæ fiue diaconi finit in minifterio,quia fèptempli-
citer diuidicur feripturainter nouü teftamentum, & vêtus,
quae Eiiangelio miniftraht.Epifcopus medio vicarius Chrifti
quafi Èuangelium,habet in N quo T eftam étp miniftros
hiftori;£;vt Lucam in Actibus Apoftolorû.habec miniftros
in fèprem epiftolis canonicis : habet miniftros in quatuor-
decim Epiftolis Pauli:habet miniftros in Apocalypfi:In ve-
ceri teftamen to, in lege,prophetis,&pfàlmis.V nde feriptü
eft in Euangelio Lucæ: Quaferiptafuntin lege Moyfi,& prophète,&
pfalmis de me. A t fi quinque fuerin t,quinque miniftros
librorum demonftrant in Euangelio miniurare. Epifcopus,
in medio quafi Euangelium, habet in nouo teftamen to pri-
mum ordinem prædicatorum hiftoriæ,fècundum epi fteda-
rum jtertium prophetarum,vt eft Apocalypfis:In veteri te-
ftamenro vnûlegis,& alterüprophetiæ.Hæeduo Philipp9
irjloannis Euaiig.ad mediü deducit,dices: QuefcrtpfitMoyfcs
ïn lege,&prophet£,inuenimus lefum filium Iofeph À Nazareth. A t
fifuerinttre&txes mmiftrationes triumlibrorü.Fôs omnis
fapiéntiæ Euangelifi in medio duos libros in nouo teltamé-
tOjfciliçet epiftolarum, & prophetaru. Liber A i t9 Apoftolorum.
Qî'omodô I
Chi^
per .quo, -
^ 47.
'Tom. 8,
'iiu mifticft
'Myltcnun
^occflio-j
Matth, tj,
Qui iunt ;
p ropheti
lapiemcsïc
Thymian
fignificat
corpus
llhiifti.
\C0t.1.
Gadelabta
ilium inati
prçdi!
catorum.
Cor.i.
Matth, if.
Matth. U.
■ Myfteriom
(èptem dia-
conorura.
Luc.UDiaconi
quinquefetus
tefta.
.lentum
^feuando:
|uo aliqu:
brahæoporteat c re d ère» Et d ; Clin t, Sickt'ei at in- rirtc/pto, &
nunc,&fimper, & reliqua Ecce mêlas milita,de qtia dicitui'
in Euangelio,M ßtsquidem m tilt a, operarij autem pduci tb'Atc
ergö-Dom.nÜmeßts,vtmiitatoperario>iHmeßemfiAmtClnil\as0
Ûomin9 meffis,mîttit operarios in melîèm iuam,Vt feriptü
eft inLuca :Pa/? bac aut deßgnauit Don ifius & altos eptuagjmta*
duos, & mißt iUo> b inos a ntefaciemfuam in oifinem cuti täte & làlÔruàui
mittitur Theophilo,Epiftolis coniunekur, Exvna
re eft epiftola,quia mittitur alicui homini;ex altéra,quia hi-
ftoriam1tantum concinetjftat per fè:In veteri teftamento v-
nurmOmni s feriptura apud veceres lex nominatur, fiçut de
p folmis dicitur:Ef in lege veßra feriptü efl,quiaego Dtxi Dtjs eflisi
Vnde Auguftinus memoratus in tràâatu fiiper loanné fèrmonequadragefimoquartoîLegéappellanit
Dominus ge- ■ ■ ■ ■ ,
raliter oésiïlas feripeuras. quamuis alibi fpecialiter dicat | cum,quo erat ipfe ventufio.Eodem modo viciüim duo & duo
le ‘m,i nrophetiseamdiftinguens,ficutieffiLex&prophe~ ; diaco.:jiàltrinIecüsvaduntofcularilateraaltaiis.Perofcujü
ï ' u v'& dloaweinprophetauerunt.Et.ln bis duobusmandatis iota | eorum demonftCaturpax.quameis cômendaüitDominus,
L lexpenàet & prophète. Aliquando autem in tria diuifiteafdé dicens:I» quameunquedomu mtrauerïteynmum dtcite.Paxhuii
fcripturasjvbi ait, Oportebat omnia impleri,_q Içripca funt | domut.Ah&te vel alio modo menfa quæ ofculatur,corda d e in
lege & prophetis & pfàlmis de me. Sivnusiuerit , vnum f dorum fignificat ,fiue in Hierufalem, fiueejttraHierufalé,
præceptum diledionis oftendit, vt Apoftolus ad Galatas: ; Vnde Gregorius in libro de*dihfarionetempli Corda ita* [ex hoc fer mone impie t ur, Dtltges proximum tuur,faut | quefandorum,menfæ Dei lünt *. Poftea reuertuntur ad e-
».Minifteriû prophetæ eft,ex memi
6a.u.m ventatemapprobare.Vtmoderî
muir,habeatanreictiibdi.iconumm(àpi_ . ■ . _ - . . . . f .. . . ,~
consruo tempor^ pr6phecent,&ita ordinate,vt po llît capt cam itlo dtfcipuu «w-Sunt dticipuii cum Lhiitto, Chtmus lo-
ab audicoribus quod dicitur. Acolytorum tua,doäorurn a» t lus orac, Dein p oftquâ tempus aduenitpræconii Domini-
puscxpleaqycinmanifeftamiueem perducantmemoratos j cspidfionis.cancoiesyradmcraorUmredufäcChriftinö-
librosXtoienimCbriftumpræcediradaliquemlocum.vr ! uiflitnamhuroiliaüonem.dicuhcveffitmdepfalcerio.Pbl-
Euangèbijm pnedicet,ica fapienter debet praecedere, v r j teriû ex inferiori parte pcutitur,& ex fuperiere parte habet'
hilip. %.
mË
fitauditoribus, & explanet obfcuros fcnfiis feripturarum.
Poftquam trafic vicarius in medio^dolefcentularum tym--
paniftriaruin,de quibus Auguftin9 qui fupra: In minifterio,
fnquit,honQrabîli,nam ita fiint in medio mi{iiflri,ptæpofi-
tecclefiarum nouarum,hoceiïim fiint adoleffientularum,
ca^ie edomita De.um laudantium:Sapientia, id eft, fubdia-
comyadnntin.medioadolefcentularum tympaniftriarum,
vt dosant,quem laudare debeant tympaniftriç.Tympanir
ftriæ cantores funt. Minifterium câtorum laudem refonat,
VtidemX^pà lmo feptuagefîmofècundo: Q u i enim càntac
! laudem,nfehdblum laudat, fed etiam hilaritérlaudat. Q u i
cantat lauden, non fo 1 um laùdat,féd &amac eam quë can-
tàt.Nptuni eî;, quid vetéres cancores in lege amabant, de
quorum périma diçebàr Dauid,^vt iumentum failusfum apud
fcilicet,vt libetQS haberent,opibus abundarent,honore
fruerentur,& fànùite gaudetent.Chrifto homine nouo ver
niente,cor eprum i\utari oportebat ad meliora, Sapienfia
fubdiaconoruinnou^êos vtquivnum antea tantü Deüm
dicebant, nçn in tribusoerfonis:dicant nunc, Gloria Patri
&Filio &Spiritui fànëlo. Sed expedandum eft vfquedum
id fiat,quod precatur fporià in Canticis canti eorum, Ofcu-
leturfneofculo cris fui. Scitis.dioente Apoftplo,Chriftum fè-
metipfum exinaniuiflèj&forhjam fèrui accepiflè.Quapro-
pter poftquam præfèntatuseftecclefiæ, inclinatusftat vfqj
ad implecionem fiiæ humilitatis,ia qiu fad9 eft patri obe-
diens vfq; ad mor te m, I n ipfà inclimti one dat pacem mini-
ftris,qui à dextris læuaque funt. Ipfe eft enim pax,per quem
reconciliatur EcclefiaDeo fiue de noucteftamentô,fiue de
veteri; Ipfedejlruxit medium pariètem inimmiarum,& fecit v-
trunque vnum,Pacem dédit his qui longe,&pacet» bis quiprope. Eâ-
dem pacem offert çantoribus,qui retro ftant,adimplens q
dixlt difeipulis: Pacem meam doyobis,pacemeam lehnquo vobis.
prælentibus dat abfentibus, fiue veteris teftamenti,fiue no-
ui, relinquit. Hoc eft,quodfôlemus dicere, lnnuitEpifco-
pus can tori. Quo fado fàpiencia Dei quafi aduentu fùbdia-
ponorumjinteÏTigunt cantores mutati iâ de veteri, trinitate
Deû laudare,& dicunt,Gloria patri & filio &fpirituî fàndo,
Diaconiquau chorus prophetaru, ftantcum eo humilia»,
& dicunr, Domine doce nosorare:Sc fpiricu prophëtiæ, id eft,
fpiritu reùelationis cognofcunt non fè portenabeteaffed:ü
in oratioriead paurem niii ab eodem vnigenito filio eius, q
eft in fini! patris,edoceantur. Q u od (èparatim diximus de
diaconjs,& fubdiaconis,& acoly us,de vnoquoq; difeipulo
Chrifti intelligimus ; fed propter quofilam proredus affe-
duum,vnius pracdicatoris op9 diftinguitur per mukiplices
ordines.Cæterum propheta, diaconus fàpiés,&fcriba. Sar
piens fiibdiacorius^propheta & feriba:Scribaacolycusjpro-
pheta & fàpiens.Docet Chriftus oraré difcipulos.Quapro-
pter,cantores,ideffilaudatores aduentus Domini, annun-
ciànt tempus eflè, v t corda patrum conuertantur in filios:
Sicut Abraham trçs angelos vi4it,& tamé vnum Deü ado- w _
rauit,& credidit trmitatemin vnitate:fiç & modo filios A - \rcuelabitur in nobis, & alibi , Qui coronat te in mifera/j
B
ÙHC.lOt
CtU duô
Diaconi o f
culantur later!
âlcàiisi
Matth.
fetft Spi fco*
pus ofculä*
in quo reboat'.fic & opus paflionis Chrifti ab inferiore parte
habet percurtutam, a fuperiore parte dulcedinem refur-
yd io n is ,q refultat longejateqj per ora praedicarorum. Ad-
dnipiero tempore praconat9 praconium,vadit Chriftus ad
*Hierulalem,in quaeft altarequod ofculatü in medio: quoniam
ipfe eft de quo dicitur in Canticis canticorum: Media
charrtaie confirauitpropterfilias llierufalem. Vicarius Chrifti
hacomniaagitin meinoria primi aduentus Chrifti. OfcU-
laturaltare,vt oftendat.aduentu Chrifti fuirtè in Hierufale:
ofculatur Euangelium, in quo duo populi ad pacem rede-
unt,vt & nos eos diiigamus,qui difiuncii erant a nobis. Of-
cjilavicarii Chrifti,olculoCnrrfti cógruunt:Sicut Cliriftus ^ani
primo ofculum his pr«jbuit,qui primo crediderunrific Epi- 1
lcpp9 miniftris primis:Et,ficut Chriftus his fè offert -vitro,
quibus dicit, mifliis film ad oues q peri erant domus lfrael, {
fic epifeopus altari per quod recolimus Hierufalem, in qua
Dominus fuos dilexicvfq; in finem iëcundum Ioannem. Et utio ofeu*
fieut Chriftus adfciuitfibi poftea gétilem populum, qui re- j
conciliatus eft Deo in nouo teftamentprfic Epifeopus Eua- fcopum.
gelium, q>eft nouum teftameptum. Remaneteuangelium l *:
in altapi ab initio officii vfqjdum k miniftro aflumatur ad le- m g “*
gendüiQuiaab initioaduétusCfitifti, euangelicadodtrina .««•
refonuitin Hierufalem,&indeexiuitad public ii, ficut fer i-J ®
ptum eft: De Sion exiuit lex, & verbum Domini ..'e Hterujalenr.
Deinde tranfitepifeopusad dexteramaltaris.Liquet omnibus
quod fèmper Chriftus egic dexrcram vitam, poftquam
refurrexit a mortuis.Diacóni poftea ftant in ordine,quibus
ille av.Siquis vultpojl me venire,a; negetfemetipfum,& tollat
cmcemjuam,&fequatur me.Q u i poft eumftant,firmati iunt,
vc eum fcquantur vfq; ad m ortcm,& cum eo trail fèat adae-
ternam vitam. Maior pars in dextera parte flat, & minor in
finiftra.Quidnumet9illorum fimjificet,pra:di<ftum eft. Ad
’WWm
Efa.z
infinuandum nobis libere vetimeftamentum legere Serenere,
vt Apoftofus, Omnia autem probate.sliqm pars mini-
ftrorum in finiftra parte flat,per qua temporalis benedi&io
defignatur.Certc & noftra ecclefia vtrunquepetit a Domino,&
temporalem benedi6nonem>&*ternam.T empora-
lempetimus,quando piecamur,yt Deus copfèruet Dominos
noftros,filios eorum, frudus terrae, & pacem in terra
noftra. At ieternam^uandoiuftitiamjfapientiam, & chari-
tatem,& extera Incerhaec omnia ftantacolyri& tenent ce-
reos in manibus.Quid aliud fignifi car, nifi vnumquemque
doctorem debere habere in manibus do<ftrinam fiiam, vt
magis ftudeat opere docere,quam verbis. ^
De Kirie eleifon. C a p . V I .
.T h ifo .
Ccrei in
manibu*
acolytdii.
T_T O c opere eoplero. i. adunatop pdicationS Chrifti po-
JLJ pulo Dei ex magna parte,in quo catores magno certa-
mine laborauer unt,ne aliqua praefumptio in u tills fubripiat
cordaeoru,hortatur eos Dns dicerc: Dtciteferufinutilesfum9.
Vnde Beda in tradatu fup iMcbSerui inuttles fum9,cp no funt
condign* pafsiones huius temporis ad fuper uenturam gl riam qua ] Matth.i
& m -