A
t-.C0r.1x.
Utero, contra
Vig.
{tom.}.
B
C
Sxod.j.
Matth.ii
Prtu.ii.
Chrjßß.
D
114 hn.e Aurel. Eplfiopi
qii,Trcnrium,qii°s ApciitolusiamJiidLim notât, Decent midieres veUmen habere : propter Angelos, fuper caput: t
Chriftosnominar,qmin hoclaboranc, v t difcipulospoft
fe adducant. N on ergo meam ego ab eis extgo feruituMtti,
quia eos in monafteno retineo/éd vt à me, & ab eia noftet
compleatur ordo,contendo : Qüoautem ‘auore Hieronymus
jicræ legis interpres, & C v t ita dicam ; Bibliotheca
matris Ecclefi* , matyrum corpora compleftatut , &
contra oblatrantem confuetudini Ecclefiafticte cön-
ianguineum tuum & nequitia gàrem , qua auâoritate
eorum honorem defcndat , auditlllo enim dicepte;
Quid neceile eft tanto honore non iolum honorare,
led etiam adorare , illud neicio quid quod inmodico'
vafculoKansfertur locis ? &ru.rfam : Quidpuluerem
hnteamine circumdatum adoranda ofiailaris ? ita eius
in 6n o cerebro malleum verbi illidic : Quis enfin ô in -
iùiium caput aliquando martyres adorauit i Quis hominem
putauitDeum > Et poft pauca : Quid elt illud ne-
fcioquid ! fcire defidero, expone manifeftius , vttota
libertate bklphemes. PuIhHculum ( inquit ) in medico
valculo prectoib linteamine citcundatum , Ö o le t
martymm rehquias precioiô operitivelamine , & non
vel pannis v el. lbcio colligari , vel proiici in fterquili-
nium, vt iolus Vigilantius ebrius 8c dormiensadoretur.
Ergo lacrilegi iurnus quando Apoftolorum bafilicasin-
gredimur ? Sacrilegus fuitConftantius Imperator , qui
S.reliquias Andre®,Lucæ , ôtTimothei ttanftulitCon-
ftantinopolim, apud quas datmones rugiunt , 8c habita-
torcs Vigilautij, illoium Içlèntire pratientiam confiten-
tur! Sacrilegus nunc dicendus eft & AuguM-s Arcàdius,
quioilaB. Sarauelis longo pofttemporede ludfentransa
rulit in Thraciam ? omnes Epifcopi non iolum facrile-
gi.fed&fetuiiudicandi , quiremvihffimam , &.cine-
res diilolutos , & in ierico & vale aiireo potyauerunel
Stulti omnium Ecdefiarum populi -, qui bccurrcrunt
iandtis teliquiis, & tantal*titia, quafi prae/entemviuen-
temque cemerent fufceperunc, vt de PaJeftina vique
Chalcedonem iungerentur populorrim examina , & in
Chrifti laudésyna voce refonarent? Videlicet adorabant
Samuelem demon Chriftutfi, cuius Samuel & Leuitade
Prophètes fuit Mbrtuum fiifpicaris , & idcirco blaf-
phemas. LegeEuangelium.: Deus Abraham , Deuslfiac:
DcuslacobinoneflDeusmorftiorum, fedviuorum. Audiquæfo
Etiterum Iacob : dngelus,ait,qutme Itberauit aiuuentute mea. i.Co/.u.
E t illi qui cum Apoftoliserant,aiunt ad R hoden : Angélus
eiusefi. Et Iacob : Vidi ( inquit ) caftra Angelorum. Etmërito
Angelorum caftra videbantu r in terra : Namficut impera- atr.tj. j i.
toris optimi vrbes omnes, vniuerlç ciuitate s , caftella fingù-
la manu militari aduerlus hoftilem muniuntur aduen-
tum , & omnia loca diligenter armantur , nebarbarica
incurfione deleantur, ita 8c Deus quoniam barbarica &•
agrefti mente, rapientes dæmones adpacis euerfioncm
vbique verla»tur,ad tutelam noftram conftituit exercitus
Angelorum, vt eorum prælênria dæmonum confringatur
audacia, & pe r eos nobis pacis gratiaminiftretur. Vides
quod AngeÈ præfunt,inliftunt martyres, & vbique nobis
præparanturauxilia; Quid enim miierius eft illis qui con- !
uentumiftum folendidum derelinquunt ? Et quidvobis
beatius e ft, qui ad tanramfolemnitatem properare volui-
ftis ? Sed & Gregorius fànâæ Ecclefiasquaii fineulare & )
præcipùumdecuseloquentiçjnecnonRomahæfedis^loria
port beatumPetrum, in lib ro dialogorum , quid de p
corporibuspatrocinnfque iânâorumlentiat,his te verbis i
inftruatPetrus:Quid nam ededicirhus, quodplerumque
in ipfis quoque patrociniis martyrum fie elïè lentimus, v t
non tanta per iua corpora, quanta bénéficia perreliquias
oftendant,atque illiemaiorafignaiaciant, vbiminime
per femetipfos iacent ? Greg. Vbi in fiiis corporibus fan-
6ti martyres iacent, dubium.Petre non e f t , quodmulta
valeant figna oftendere , ficut & faciunt, &pura mente
quærentibus innumera miracula demonftrant. Sed quia
ab infirmis poteft mentibus dubitari, vtrumne ad exau-
diendum ibi præièntes fint, vbi conftat quia in fiiis corporibus
nonfint', ibi eos neceile eft maiora figna often-
dere, vbi de eorum præiêntia poteft mens infirmadubi-
rare. Quorum yero mens in Deo fixa e f t t a n t o magis ha-
bet fidei meritum, quanto illic eos nouit, & non iacere
corpore, & tamen nondeèiïè ab exauditione. His ergo
repagulisos tuum obftruatur, vt amodo dignitas martyrum
nonlaceretur.Sahe conclufio tua, vt tibi videturiyllo-
giftica^taad ealeem perducitur.
Si bac ( inquis ) itdje habent, vt tu diets & pcenitentiatn agere»
Romampergere eft,quid atturus e: de fententia ilia, qua Donsinus
« n û e tu dm sm .fcamiqiiiimS. Ecclcfiæmotem & n o li imt-.Omft*nialï^ucrit v m n ie r dfitoifiUqm inme
mur fö h ! ? n o sT A pofuerT ^ c ta i\ nefol'6n
ris • quo a l r iu s ° 3 t lm û r iT ’ t,bl vokre v* - ” ‘ ‘ rg‘‘turmfrofmiummaris,qu'SvtfcatitalUepvmmdefußüis
ns - quo alnus apudeemeapfum fubkuans, eo profun- \ iß umiinmemduntt
dins a HamiMrnrp inncrkla».;...^
Matt hi it.
Marc,9.
dius a damnatore iuperbientium in ima tartari demer-
garis- His enim inftrui documentis pôteris(-fileuædu-
ritia non obftiterit, nfentis ) quia in veneratione (an61a-
! ' Diuinitate propitia, retia tua fruftra ante hoftros ocu-
: losia(ftatatranfilimus,quiaaiidoritatemultiplicitanquam
adoratur&n- 1 pennæadiutoriofultiMbleuamur. luxtafupcriorememm
a f im to r & vmificator m a in Homclia de alien- taqdumcefpondemus, quodeis qui quo E r e v X ”
hone Doimm to n n e s Chcyfoftomus : Quando de rint, libertate vmntu r.fi eis cordi
crucenoftraproceffitoratto, forlscluitatemfolenmtatem tumbafquefanaorum adiré Apoftolorum, cauiadeflen’
celebramus,dc nunc quando de crucifiaafeenfione traifta- dorum^reatuum pronnorum r c o Z e n d a r i o r t "
i M M reddere domini
° fiimtnacumgrattdatlonecelebramiis, & 1 iemiudicamqstalem aû um , fe d& valde puramusprofinonadcontumehamaiuatls,
fedadhonorem obferuatur ; cuum.Fauent nainque(v t præfeti fumus inôftræopinio
O n t r r S “ rfr“ tionis r calém‘diceBecs: l i S S S Q u o tp ro Pommo ienfimus tormenta? vexannum mani- eloquiorum, iuxta quod Ioann. Chryfoft. in allocudone
busvmuerfinoftravldemus o fli^ rne nudata, padenti* A au um Apoftolorum hortatur : cJrerum & in nobis fi
qmsclauduseft,f,qmslufcus.fiquisdebifiseftfintemplum
langurs ettuluseitjdeciiacapitafiunt eloria .intrarennn languis efFufiiseftjdeeiiàcapit^iunt pro eius gloria , hæc m Æ .•____.ni..
omnia meruimus fiiftinere.nec myfteriorumarcana in no-
ftçis tabernaculis celebrantur.Ideo dilectiftimi frafres ho-
dieadloca conuenimus B. martymm,ad fandorumhabiintrarenon
poteft, fedlicet débiles fimus, interpellemus
Petrum & Ioannem,iüi nobis dabunt manura,illi nos iubleuabunt,&
poftquamiàni fuerimus,trine poterimus templum
ingredirPorro auteln eos quos in noftro ccçnobiolo,
W " e iedamorGhrifti rednet, ideo non W W l
t f ^dderetur Non emmmhoc theatro tan- auiaiuxta Dr*ianim O n n n em rpmil/iranV«... — IL.-F-A
(pum martyres prziunt, ied Angeloruminftantialocus de-
coratur,nam & AngeÜ pr«fimt. Et fi raartyres videredefi-
^ n8efo s^uP‘s ißlpicere,aperi oculos fidei,& illud
tibi theatrumiiacile demonftraturj nam cum in omni aere
Angelorum multitudo verietur, multo madisin Ecclefia,
multo amplius hodierno die quando eorum Dominus-
aicenditin coelum. Et vt icias quod A ngeli vbique verlän-
tu r , audiquidB. Paulus fasmineö pudori prxeipiensait:
ChrJfJojt.
H
quia iuxta præfàtum canoncm rcgularemlquc audoriw-
tem , non hue illucque nobis conceditur vagändi dii-
curfus, fed ièqueftratus ; imperafur fecefliis. Ipfi nam-
qiie molam afinariam iamdudum reliquiflé iè gaiïdent,
quia circuitum laborio/æ vitæ Ghriftopröpitio mecümeuàferuntjquemâdhucretinent.
dèquibus'diciturîlndrcuitù
impij ambulant. Sane profiuldum maris nos euafillc
gratulamur,quiare|i Apoftolico àturbulentisiæculi, çct-'
nofifquç fludibus voluptatum elari,atque ad iittus iriona-’
-• _____ fteriale
! A
|Alatt.S.
•Matt. i<>»
Luc.id.
T)e cuitu ima/iitium Liber i l l . M
Luc. 17.
B
; d u n t, d ife r
Mat.lZ.6.
Matt. 16.
C
ftëriàlé tandem vidëmur addtiófci,q.uo & doinihqs primum 1
ilium piicatus eft,cuius inuiiere iepulchm prohibe!, (Petru
loqu orj di cendô: Quicuhquerelquertt démuni, àuifràtresyaüt
foror. sjé'cærera,propterhomùnmiton, centuplumdctipiet,&
visant aternampoßidebit. Itetnque tüidam loquitur:5i V» pe>-
feäuseße,vade, vende omnia qiu babes, &dapduperibus, &ha-
bebis tbeftiurumin coelo&veritfequere wr.Euangelicüm autêtn
teftimoniumvttibimoriseftjlecündum nullum Etiangeli-
ftarum proculi fie reperiris , led pro libitu tuo alia de àlio
intermittèns,alia dealioalTumëns totum côrifuoilîevidé-
ris. Eténim in eo quod ais:
Quifeatida itauerit muni depufiüis iftis qui in me crtdtlnt,ek-
peditei,vtfiiJpendatur moluafinana i t coüo eius, &demergatar
inprofundum.
Qu öd intermittis(maris ) cüm nullo Euangeliftartim co-
cordare cognolceris.Qüod au te m fubiüngis:quatn vt-fean-
dalÎ2 et vnû de pufillis iftisrà Luca mutafle videris, qui ideo
iftud poftfiiperiora Verba adiecit,quia cortiparationis fa6tç
fuperius nihil protulerat, videlicerfcandalir &diuerfionis
cum mola afiriaria in profundum.Subnetftens vero.
Q u i (in me credunt) ab omnium Euangeliftarum didtatio-*
nealieniffimus admödum reperiris 8c lènlu. Ceflètergo
iam tandem tua compilatio : quæ & lecundum læculi lite-
ras,argüitur ignorantiæ:& iuxta Ecelefiafticam dilciplinam
aut vecordiæ,aut certe inlàniæ.Neque enim fimi capitis eft,
tanto aufii lèripturârum diuinariim mutilare léntentias.
Quod'aùtem ad vltimuiti dicis:
Nullumfcandalum maim eß ,quant hominem iüam pfohibere
pergere viam,per quam poßit adgaudiapergere fempiterrta.
Purus videretur fluere riuus locutionis,nifi corruptalèn-
riretur vena intentionis. A contrario n.mihi lirccenlès «j te
corripuerim prohibuiflè cômeântesRômam pergere,qua-
fi qui aliud faciam, '6c idipfum fàcientem te corripiamded
ego Icio non elle quidéfumma perfè6tionis in irinerequo
Romain pefgitur. Nouietiamqj deuote illuCproperantes
tbtius fan61i Eccléfiæ, videlicet fcàm jJaulp ante prös
riîiffidnêrti hatte pràcefferatiid eft: r« esCbnftusß iésDÿ vlui
ôt'huic pefcræ luperædificartdaiii Êtclefiatn luaili dolnittu
prOmififtct. Quiseftehim vclexigui itttelle6lüS, qui hattd
fide rib teneat 8t diçàt; Credo In D eiifa pattern omnipoié,
tétri, & in Ielum Chriftum filium eiüs ! Clattes Ver© regtti
coelorum poteftatem ligandi atq; loluendi quamquanon
dmneSjVt le res habfet, intelligant, tamen impetirianelciê-
tium,nô præiuditat Icientiæ dignolcentiu. Ideoque fruftra
lion quan fingulare tibi Icientiæ tribtiis palmaln.dürri qüa-
tum ad vèrba tuaattinetomnes tertebris igndrantiç obudl-
ttere niteris.Quid eftenim genus hominum imperitum tti-
fi omnes homines imperiti? finihoittmûimperitorüm dix-
ilîès,vt cumq; aliqnos excepiflès : NunC vero durti generaliter
cunïfbs imberitiæ arguis.nec te extepilïè videris, nifi
fotfit'an ab hominum génerfe ditudére té nltaris. Ergo làpi-
én tiunvViroruinin (àndbæ Eccléfiæ gretnio confifténtifî eft,
diifta làluatüiis intelligere,&pro ablolutiohe animæ fiiæ B.
Petru m,cæterofq;.làn6tos non quafi Deiim,(ed quafi familiäres
Dei exorare, eorumq-, confèlfibnis ac fepulcüræ lbca
ainore disante vifitare:Simplicium autem maiprum fuotu
' veftigia imitari,& quarenus vaieac in corpore lànâæ Ecclé-
«fiæ vniri-.T uum vero,tuorumq; (èqüacium âc prædectlïotû
coiitramatiem lïwm quafi deimgulari feia_6lareïciehtia,&
eius delpicere ttiembra humihajatqaein pra?lèntialiquan-
'do palam fiiperbia duce.ab eius corpore ablcindi, yt à fil titra
eius beatitudine, in qua cocordes& vnaiiimes lætabün-
tur,mereanïini lècerni. Quand© rex eius auq; IpÖluS à fup-
bispërlèmetiplîmîtecede^dicendoiRecediteàme.humh
les autem perpétua donabit beatitudine, addendo : Yenite
benediâi patris mei, & e. H is ira didbis, ttanlèamuâ 5d reliquai
Qui hoc modo (vt fupr* diftum eß)claues regnic&lorum intel-
ligit,wterreßionem beati Petri locatiter no n requisite
In tantum verba tua ftultitiæ plena& focordiæ nolcuntttr,
vt Iblummodoadmirationis lit,fi te hæc loquentem vel ip-
H
hiAnh.it.
plurimumiuaantur)quibusprofelfioiî6relu6tarur : arque j lèiBtellexeris. Quid n. fi, vt lupra diâum eft, claues regni
ideo mi (file tuæ redargutionis, cumleuitate infultatioms j ccélorum quafi eminentiffimolàn<ftæ Eccléfiæ mèrtibro inin
caput reuertiturproprium lui iaculatoris : quia obftruere | telligo craditas beato vidêlicet Pétro , vt per ilium ad cæte-
conaris ora infirmorum, ne pétant eorum interceflionem j ros hçc digniras tranlèatPNum idcirco mens liieaab eius a-
qui deui6to læculo domini co nlp e 6tu fruunt u r le c uri : cum more cepelcet ,qué pluris videam a domino honorariPPo-.
eos ad huedeprimens terrena inhabitatio cogat multa co- tior na,mq; in eius deuotione àmoris concalelcitignis,qüi
gitare eorum,q limt fieculi pericuri. His de apologia Theo-
demiriexplicata verbis videamus& cetera qua: lequuntnr,
Seim us enim quod non intellefta Euangelica verba dominiftlua-
toris,vbi ait R.Petro Apoftoloifu es Petrus,& fuper bane Petr am <e-
diftcabo Ecclefiam meam,&tibidabo dauesregni ccelorum. Propter
ifta iam ditta domini vetba imperitum hominum gtnus,pro ad-
quirenda vitaaterna, pojipofita omnijpiritdliintelltgentia3vo:unt
pergere Roma
FuiflcftattttaEcclefiaftica-conuellere nitenrium, ea lemp
qua ihfirrriiora limt in medium adducere, vc per ha*c inte-
tionem imiorum quafi quibufilam machinarum firar um a-
rietibusvaleant labefaftafif , nemo dubitat,qui hareticori3
reminilciturvel temporuvela6tuu. Ideoqjno miramur te
imperitoru dc inlcientiutti imperitiain mediu addu6ta,eo-
ru etia deuotione laceflere conari, q ca*ceris prxftare vido-
tur. Nouimus namq; & a b initio nalcentis Ecclefix, & vlq;
ad eius terminu perfeueraturu no dubitamus,vtjpaucos ha-
beat qui do6lrina prcefulgeant, jplures aute qui fimplicilate
contenti, ea q operandaagnolcunc, libi fuflicere ad lalute,
lolummodo credanr. Quorum fimplicitas, hoftiu lan6tx
Eccleli« lemp patet derifiotti Vvt quiaminoris fortitudinis
ad repugnandu creduntur, primu in els veluti fragilia pro-
terantur.antemuralia. vtliberior pateat via ad concurienda
lan6l^ ciuitatis Ecclefix mcettia.Me6q, tii,oClaudi,tanqua
hoftis reliquiarum Apoftolicarura, primum ab earum di- .
ledbionereuocare animos quaeris fimplicium, vtpaulatim
ceflanteineruditoru frequentia, veneni tiiifrig9 extingue*
re queat ignem amoris,in eorum etia cordibus, qui caeteris
pra:ftarecernuntur. Hoc eft enim quod agere cottaris,di-
cens cum arrogantiq faftu,imperitum hominum genus pro
adquirenda vitaaeterna poftponcre omnein Ipiritalemin-
lemgentiam verbis dominicis* & vellfepergereRomam.
Multi namque & pene omnes,petram luper quani sedifica-
tur Ecclefia,fidem intelligunt B. Petri, qua: comftiunis eft
• adeo inter reliquos cbnftituitur iafignis, vr q> omnium eft
comune, ip le quodammodo accepille videatur fingularis.
Localiter autë non ita eius interceffioné requiritttUS,quail
quinöeiusalpe6luipateamus, nifi in eo loco,quo exuuiaS
eius venerarifcimus:firmiter terientes q» illi omnis creatu-
ra fitailgufta,qui videntem omnia vider: conrinenaornnia
iijhæret.Séd deuotioni laris facimusahiitii, qui ea quæ libi
amare lunimopere-perluafit, etiaih ‘ çontinere-omnirood o,
quantum fibi polie datur, latagitrtalemq; deuotionis ardo-
remeumremuiierare credimus, q u ilè vique ad moftem
diligentes dilexit, lepulchrum luum adeuntesi &crebrö
vifitantes mulieres.Vitra lèxum fuum prouexit, & Apofto-
lorum(vtita dicamjprædicatrices Conftituit, primilqj mbr*
taliumle refiirfexilTeinnotuit. Audi deniqj beatum Aùgù-
ftinuminlibrode ciuitate Deiprimo, quantihabeatcorpora
làn6torum:Non conternnendà fiint (inquit)&abiici-
end a corpora dcfilnôtorum maximeqViuftorum, atq; fide-
lium, quib. tanquam organis 8c vafîs ad oçinia bona opera
lànôfcus vlùs eft Ipiritus.S^.paterna veftis,vei anülusVaç fi
quidhuiulmodi tanto charmé eft pofteris, quanto erga parentes
maior extat afFe6tus,nullomodb ipla lperftenda lu.nt
corpora,quæ vtiq; multo familiarius atq; coniun^us;qùâ
quælibet indumétageftamus. Hæcitàqüè V.viri verba vél
admonitus percipe,& ab amoreSanétorum corporum mères
fid'éliu reuoea^deluelce Refertidem laixftilfimusarq;
câtholicæ defenlôr fidei in eilclélibriSs plùra quæ faéla lîinc
apud fimébbrüreliquias miracula,inter q àddit corpora bea-
torüm fèn6tor& martyrùm Geruafiiàt:q; Pi'othaui,cüm là-
terenty&penitus nelèïrentur,Epilcopo Ambrofio p lomni-
um reuelara,repercafunf,vbi cæcus dépulfis veterib. rené-*
brisdié vidit.Quid,rogo te tâtop ére,C laudi, D orftmus là-n-.
6korùib luorum p V . Epifcopü Ambrofium voluit reûelari
corpora; nil! Ct if et ea mottalibus profutura ? Incerea refert
idem fortiffimus lànâséEcclefiæ mur us, 8c atiudmira.Culfi
Augnfim.
H
huiufmodi