armos continua fuit. [Erit n.tuncnribulatio magna qualisnon
fuit ah initió in mundovfymodo'. neofiet .}Et de obfidione lu-
d çorum pór intelligùquia nunq apud illos tribulatiq fuit,
ficut apudipfos qurinißfäobfidione fuerunt. N o n ri. rc-
manlit canis, neqjparscônjin oftib, aut yi ali quo iacens
loert, V îu i àbibarit honiinçs ïn ’feprilclirte & ibrèspeâia-
bântmoném.Troia d c j^m^ob fe flàeftjled non ibi taqr-
ta mala, fufimuere. fempifts re&e poteft
aptariin quo tribubtió inexiacyabilis erit : quiaigpn iblum
tor m enta in gc re t acérbiora ßiidis;>fed Sç fingnamultafa-
ciet: & dona pltuirria dabrt. a’d leducéndos Ghriftianos.
[Etntfi àbbreuiati effent diès illi,non fieretfalua omnisearo.] A b-
biéùiatos dicitur,non menfiira lèd mimes o. Hxcènim
tribriliàfibquafito cafferisgraiiior, tanto teitiporis.breuitare
moderatior eft fri cura : Quantum narno; ex Propheta
Daniclis & Âpocàlypfi intelhgidacur ('tribus annistkdi-
midiojiiplà ficgraflàbitur. Nam diesasqùali riienfiirâ'îèro-
pet.ekbnt i’vt P^lmiftadicir: àrdinatione tua périmant dies. .
[Sect inmmeropauci conflit unfeint, mquibus elecliprobabumur
pr maÜmanifefiabuntur. Tune fiquisdixerit: ecceilhc Cbrifius,
autillicnolitecredere. J Chriftiis non Iplum Domihusno*:
ftër.hiciritèlligend.us ,lèd.& rexludxprum^qukludæi (je
appellabant regës. Et fueriïht muifi tqnc qui fe Chriftos
dfxetuiitïqHi vtblugnmt eflerégeSjfiitu nç potuiflènt v id ô-
ria eapère. Etinipfàciuitate Hierufalcm ties étant, qui le
reges dicebanc. Surgît n.Pfendopropbeu1&PfiudoCbnfii, &
d mintfegfia magna & prodigia, it a vt in errorem tnducantur,fi
fiétfpôtmetïah ekfli?] De vtrifque temporibus poflunt
jbæçdi&ààceipi : iedrtielius adAutichrifti tempus referi-
nuisIn quo non iolum ipîc faciet maltafîgrià : fed bd hijg
riiftrieius. Cuius ri.indes tuncnpn titubabit,quandov 1-
débit crudelem pérfecutbrein fignafàcere î'Jj p ï , Vf i» erro-
renfindueantur, f i fieri pote ft etîamel'eâû^f Dùbîtantisaffe-
d i i loquitur Dominus : v t & cribidàùqnis magnitudinpnj
delïgnet, & liberum in elle haminiinonftrétaffedü.Nam
ôdelis & fi ad horam lèdudus fuerit, tatnen cito retarget,
v! beatus Perçu s : Ëcce prxdixi vobis,tribus vicibus imita
njaledióüoue replicatura.habet; vt non aufCultent malorü
luafionem. [ S? ergo elixer int vobis : eci e in diferio eft noli te exire.]
Ibi a(jdrixit Theodas populum, illé Plèudopropheta.
[Ecce inpenetralibiîs, td en in ßcretu aliquibus : milite créiereff
SpirirâUtèr Ecclefia Çatbolica, id eft vniueriàlis, non folü-
napdp.ln AfFrica,aUt in aliolpeëiali loco,vel in penerialib.
hxreHco.ruled pér yniuerfum mundum:qrffaideo Catho-
iicajid eftyniuerlalis, dicitrir.^5K«f nfulgur e&itab oriente,
(fyapjaràvf^afcidentenrfeiaeritaduentusfilij hominis.} Non
enfinVerirt àblcon/ïïs ,.qrii, in prima.maieftatecelata nube
cai-nis appâiuit. Per fi gu ta m quæ idea dicitur, delcribit
fuuinaduenfum. Non erit nccefle in iêcreto quærere,qui
mariifeftus qmiïibus8c terribili j vtfulgur apparebifc Ful-
^grit neutri generisnoinen eft, nee babçt. o. iri nominati-
ub: lêd ebrreptum u. Eftàtitcm aliUdnôinenquod diei-
turfulgor fulgoris:per o. produdtû:& accipitur pro iplé-,
dore-.. [_ Vbicmcjjfueriv corpus, illuc eongregabuntur & aqutk.\
Da t ëxemplum de re inferibri àd" irtferibrem per. ipeciem*
parabolæ: qubdfiçrit àquilæ trans maredicunturiènàre
cadauëra: & illriç le corigtegare: fimllirçnn Üla die ornnes
elëdtos cum Domino.elle coadunandbsj fignificans ie ca-
fiirumpro luis in mortem : quia cadaticrà çafü fiotncn ac-
!,cipit>lçiplum corpus,fiue cadauer^blensintelligi. Aqui- I
lamlàriào^lùos,quorûlurientrisrenoitabiturvtaquila::& ,
qmalKimeritpennasvtadüolentadDmn.'[jrrfri/»rfaf/»<^ j
tribùlaiionedterumJUorufolabfcurabitur '&lunanon dabit lùuie I
fuit: Vëlïh côparati'Qne claxitatis Dpi vidçbQturoblcuëari.
ivëlyeraciter obfi.urabuntur,ficur oblcuratafuerigit ipe
mbrtis eius.Nam necdiim iïnpletüeftq> lbeldicit. So lcb-
ucrr'ecririn tenebras& lunain lànguiné,antequam veniat
diesDomini màgnus & manifef^is. [Cum veropaftu futrit
t’idtàum, é ’fuerit coetum nouum & terra noua, ertt quoi tfaias
loquitur. Erit lux lunafi. ut lux folu f& h x falis eritfeptetnplïci-
j isr.ficut lux feptemdiertitn. E f virtutèscaîonim mouebiintur.]
; Quid nos miièrifàciemus, fi virtuces cmlôrüin illo tremér
j do die trcmilcentî Vimites ccéloru,angelos, Arehan'gelbs
& nouem ord ines angel o tu m. [’Et tunc apparebitfigmmfiltj
1 hominis ïh roe/o.JIpte videbitur ôcàiuftis, ddab impij s fie in
Appealypfilohannesdicic: Videbtt eum oïsoculus,& fui eum
puougerunt. Et fîcutinaôfcibus Apoftolprum Içgimus didlû
qriaicendit: Oum.idmodim vidtfiis çtim euntem, ita Veniet.
Vel fignum fil?) hominis, crucis vexillum poflumus natel-
ligere, vexillum vidtoriæ triumphantis. ^ tunc plangent fe
oes tribus fm-<e.].Omnes tribus terr«,oésgentesdicit.[P/a-
gentes antem disent. Beat a fier ties qua non genuerunt, & vbera
qu+non laftauerunt. Disentmontibus, caditefuper nos collibus,
operite nos. Et videbuntfiliurn bommis venientem in mbt-
bus call cum virtute multa & maieftate.'] Cum virtu cc &maie-
ftareviluri lunt, quemin hifmilitate pofitum audire no-
luerimt, Çum virtute & maieftate : quiapranes augeli &
iandti cùm ülo. [ignis inconfteftu eius,& in circumitu eius te-.
pejlas valida.] Sifolummodo figuram vifionis eius populus
Iftaeljynrtrite Synai qui audiuit timoré pertertitus fufti
nere npn potuic, quid putamus time efit.^Et mittet angelos
: fern cum tuba, &Voce magna.] De hac tuba ApoftolusPaUr
lusdicit: Caniten m tuba, & mortal qui xinChrifeofeunt primi
refiurgent^fetcpgregabunt elçftos eius à quatuor vent u.] Aqua
tuor efimatib. cçeli dicic : oriente : occiden te, aquilonè, 6c
au%mEt nepu taret aliquis à quatuor plagis terræ : & non
' potins à cundlis finib. eius fimul : & mediterraneis regio-
nibivs elebtos effe congregandos,fubiunxit. A.fummis cee
lorum vlque ad terminas coraw. Quta nullus in die ilia fie (ft us
remanebjt,qui non occurrat Domino. .Venientiaaere ad
ludidum fiue viui inuenti,guftabunt tarnen mortem, fiue
mottui reftifcicandi.[In momento, in iftu ocult.] Monfen
turn eft quadragefimapars.horæ. lâu so cu li, cum clauck-
tur Sc aperitur.Quicunque bellijs comefti lunt>velincen-
li,nullaetitmorancqjdifierentia. Venient autem&reT
probiad iudicium : fitte, viuiinuenti, moriendi 6c refufei-
tandt cym alijs mortuis. Interpofita tarnen differentia, q>
iufii cum gaudio in Domino : impij vt videaht qu em bea
turn amittent Dominum : vt peradto iudicio dilpereant
cum.diabolo: & décidant in infernum cum eorporibus Sc
anima.bucficut delcendit Dathan Sc Abiron in infernum
[Abarbornput fUi dife.ite parabolam. Cum iam ramus eius tentr
futrit,it folia natafeitk quoniaprope cflafeas.] Quomod o in-
quit cum teneri fuerint erumpemes ramufeuli, iam prope
adeftstftas: quia non pót erumpere antequalolappropin-
quet. [ltd & y os,cum videritis haefieru] Id eft hæciignaprç-
ccdere qprædixi: cognolciteappropinqualle Sc meum ad-
Ucntrim, & cólummationem leculi, & futuri regni irtcun-
ditatem: quia taliseritcomparatioaddeledrationem dele-
blationis nuius leculi, qualis eftæftas ad cóparadoné hie-
mis: quia tunc moerotis nofti i nubilç trafibunt.&vitae dies
æterniîolis claritateiulgelcent. [Ita&voscum videritis bas
fieri,feitote quiaprope efrin ianuis. } Sicut ifti fecularesfci-
j untcognolcereper erumpemes ramulculos arborum ve-
* nientiadefideratatempora,ita6c vps.fcitotepprædibla fi-
1 gna prope efie defiderata vellragaudia. Edn iànuis,in terminis
npuiffimis. Sicut n ianua finis eft domus ; & q extra
ianuam exitapparet multis, fic&egodiesq; iudicij in ia*
nuis erit tunc;, quia tunc exin de incipam apparete tnulfis.:
Pôtetiam Ipfritaliterinteüigi lynagoga, cum iplàp Enoch
crcdere in Deum coeperit & E liam i quafi folia Sc fruëlus
fiicere per bonaopera;prope eritfinis:qRia.cum plenitude
genaûintrüiçritjtuntomnis Ifrael lalu9 erit. [Amendiovo-
bis nonprateribitgeneratio hac, donee omnia fiant.] A men, fi
dicii'aseft: quafi iuratpen turn Domini eft.. Et?nultum
commcndat vbicünque hoc adiungit. Generationem
hanx^ & Iudaorum genus & omnium genus hominum
|4poffumuSfentire. [ Ccelum & terra tranjibunt. ] Caelunr
I hoc in loco aérium Ipacium appellat,vbi àues volant Vn-
. de & volucies coeli dicuntur. Tantum n. Ipaciû ignis aflù-
rriet & àd delendü,quantum aqua tenuit in diluuip. Nam
ccelum in quo fidër^ lîintinnouabitur in meliorem figura;
vt loan, diçit : Erit ccelum nouu & terra noua. De terra quoep
tantûardebit, quantum maculatum fuitabhumanislabo-
ribris : reliqua mutabiturin meliorem figuraft. \>Verbaaut.
meanonprateribunt.]Sub&\idimr,ytnon limficut dixi. Vel
aliq modo in hac terra nihil ccelp ôc- terçà durabilius, ac fi
diceret. Amè^ôt ccelum & terra ttarifiie : vt non fint; q q â ,
non figt Qgdixi,quia veritas fum : 6c imppfiibile eft venta-
jtçm polie mentiri. Siue ccelum & terra tranfibuntid'eft ab
’ ealipe-'l
ea fpecie q nun c h abc n t,i n al iam. De die aut ilia & bora nemo
fit jie fc angeli c color umynifi pater foins. Filius perqueni faûns
eft omn is dies : 8c qu i eft lapientia D ei partis, non pote ft
ignorare : led in ipfo feint omnes thefauri fapientia abfconditi.
In hocquodiplè vnus Deus eft cum pâtre, nouit iplè omnia
qu* nouit pater. Sed ad hoc nelcit, quia nelcientes
ius,Tobia, Paulrt : De o ramen permit tepte ; & angelo bo-
noprxfidente, ne diabolus iuxta malignam- lùam volun-
tatem peragat. Vnde 6c Dominus âd ip'fuinde lob dixit,
cum corpus ci dimilit. Verumtamenanimaillius ferua. Duo-
bus n.modisintcUigiturhocipfmnDnidi&um: vtneq; in
animâ eius aliquâlxfiouem nteeret& ad mente,autaliud
mali: neq; habitaculum animæ ita dilliparet,vt anima llare
nonpoffét. ’Nam motsquomodo pot fur intelligi,q fub-
ftartua caret? N ihil detiiq; eft aliud,nifi ablentia vitæ.- ficut
tenebrænô lunt aliud nifi’ablëntialuCis. Paterfamilias hp-
movocatut: quia principaridebet fuper membra lua,que-
admodum paterfamilias in domo; [Nonfinitperfodi domum
fuam?] Cum femicns& cügaudens dies exicus,lxtus egre-
, d itu r:& corpus obdorhïilcit, vt de Iohanne& Stephano
feriptum eft,q> obdormieruntin Dnb [ideo&vos efioteparati
facit: ficut cceca foffa dicitur, non quod iplacoecafit, fed
quod nelcientes fe facit ccecos. Nam interrogatus poll:
relurreûionem de die iudicij ab Apoftolis air. N one ft ve-
firum no fie tempora vel momenta, qua pater pofuitïn fua potefta -
te. Quando dicit :.non eft vëftrum (cire : oftendit quodip-
le fciat, fed non expédiât Apoftolis feire : v t lèmper de ad-
uentu Dotninifufpe&ific viuât quafi diealtero iudicandi.
[Sicut in diebus;Noe : ita erit aduentus filij bomihu.] Sicut aüt in*
diebusNôënihiladuerfi fufpicabantur, led iaciebic vnufi,
quisqiquodfibiplacicumerat : lîceritin aduentu Domi-
hi:quia ilia bella & illaî perturbationes quæ luperius narra-
uitanteerunt. | T « « f 4ttre eritpax.] Siçut nos Icimus modo
pr*diâum de Antichrifto ; fîc Iciuerunt Iud*i de Chnfto
prædidFû pe.t Prophctas, 6c tn prçlèntem tm cognorierunt.
Sic tiràeriqj nobis eft,ne nobis inlcijs veniat Dns.- Ideoq;
lècundûm Doi præceptumconuenitefle lëmper paratos.'
[Qui* cum dixerint pax & fecuritas, tunc repent thusfuperuentet
intentas, ficut dolorparturientis & non efiugiént.tüncduo erunt
inagro vnusajfumetur.& alûrrelinque'tur.] Ifti duo.populiuf
Iridaicus,£c gentfiis.Seu duo poprilj boni & mali in àgroftn
lcriptura ûnéta drit exer ce re bonà ope ra; vnde in ætetnum
viuat. [Vnus afiumetùr&alteraelinquetur.] Quialùnr multi
’i nft a laailam Ecclëfîarfi :q u i lcriptucas legunt & non au-
diunt,& GhriftiaUOs le elle profitetur, qui nô alïumentur.
'Dua molentesin.mola.'j.DuxiAx^lynagoga eft 6c Ëeclefia,in
iege,fiue iri feripturadnt molerefarinâ vetbi Deiad luorn
aliorumq; pabulumiSedvnaaffümetur,altera relinqueçur
videliçctËcclefia eleâroraallumitilifueproborû relinqul-
tur. [Vigilateergù.] Vigilare eft bona opera exerccre. Q üæ
fi feterit, eciâ fi corporedormiat : iplà pro eo vigilabunt &
or.ibunj. Vigilat quiçxcrcëtoperâdo q»crédit» Vnde Parti.
Euigilateiu fti,nolite peccare. Quia mfeitis qua kora Domi-
nusvefierventurus fit.] Notandum q> non dicit nelcimus,
fed nelcitis.Pro hac nxaüfa nolriit Apoftolis patefacere,vt
femper i ncerri credant eum omni die futurum ; & talés le
préparent vtdigniiîntad fiilcipiendu eum. Iddrco n.Dris
vltimâ nobis hotâ voluit elle incognita; vt lemp poffit elïè
fufpeëta: vt diim illâ præuidere no n poflumus ad illam fine
intermiflîone p-xparemur. Habcmus n.extraditionema-
lorum q» in Patcha paulo ants media no&em, ficut pereuf-
fprp doriios Ægyptiorum tranfijt percutiendo fie debeat
ventre,.ficurlcriptü eft. D u m medi ü filentium tenerét oïa,
& noxin luocurlumcdiuiter haberet: omnipotenslèrmo
tuus Drie de coelis à regalib. fedib9 venir. Sic deniq; nobis
lcriptum reliquereçp rtdlauaCal. Aprilis fuit mundus là-
(Stus, Dns conceptus eft 6c paflus : & fimili modo erit de-
ftrutftus. Et ftaruetunt vt in iplà node nullus ante medium
n o â is dormiret, fed vigilarent in Deilaudibus lècundum
iftaniDniadmonitionem. Et tune celebratur oélauaKal.
A prilis Pafcha. Poftea inftitutum eftinNicæna lynodo: vt
expeétemus poll: xquinodium verneiem dicm dominicu
&indecem & nouem annisnôeuenit fie Palcha,nifi vna
vice .* 6c tali modo occultus erit nobis iplà dies. Quanto
ergo nobisincertUs, tanto magis parati elle debemus omni
tempore. Erenjm vnicuiq> noftrum venir Dominus,
cum dies noftri finis apptopiriquat. Fullàt, cum per sgri-
tudinis molclliam ,'morrenwicinam elfe denunciat. Cui'
Vigilantes confeftim aperimus : fi exercenteslèmper bona
opera cum amore fuicipimus. Aperite enim ludici pullàn-
tinon vult, qui exire decorporë trépidât: 6c videre eum
quem lècontempfiflciudicem fotmidat. Ad cxcune?i-
damaucem mentis noftrædefidiam,euam exterioradam-
naper (imilttudine n adducuntur;vt animus nofterad vi-
gilandum excite tur. Dicit enim;[Illud antem feitote quia fi
Jciret paterfamilias qua hora fur veniret , vigilaret vtique.i &
non fineretperfo.it domum f<a»n] Frir énim domurn perfo-
,dit,cum diaboliis habitaculum ànimx infirmât, vt habi-
tator difeedat. Ornnes enim innrmitares honiinufn & pe- .
corum àdiaboloinfliguntur : vt fecerumin lob Sc fi ijs e- ‘
cpa nefiitis qua bora filius bôminis venturus eft.] N elcién t‘ç
patrefamtlias fur domum perfodit,dumàbonisopëribus
ociofu.eft. QuilibetmiflusDei veniens habitaculum no-
fttxcarnis dilfipat, & habitatoiem egredicompellit;quia
cum ventura dana fpintus nô'prçuidet, hunemorsadfiip-
plicium rapit. Furi vero refifteret,fi per bona opera vigilaret,
ne impoenités periret. [QuisputaseflfidelisJèruus & prudent
quemconfiituit Dominusfuper familia feiam,Vt det iüts cibii
in tempore.] Modo Dns ipios.fUos dilcipulos, & per eos
magiftros Ecclefte admonec: v t& ipfivigilent&cxteris
verbuni diûinum adnuncient p r quod vigilare & obler-
uare illam horam feiant. IÎIi ipfitamétunceruntprudentes
& fidèles,!! iri tépore fciantdar.e conlèruis dapes verbi,
Hocëftvtceinporecongruo non ablcondant, neq; profunda
&aÎÈaignaristurbis ingérant: lèdexemplo Domini
perfedioribus lècretiora,vulgaribus ordeipàbülum mini-
ftrent.'[Beatusille fer uns, quem cum venerit Dominus imenerit
fiefaaentem.] Bcatus dicitur bene audits. Felix &beatus
erit qui primo lèiplùmverbodiilinorepleueritvt iplî primo
faciat i pbftmodum alijs ore & opéré verbi pabulum
fuggerat; quia fie de eodem Domino feriptum ëft: Qua
coepit lefeusfmre & doter e. Ante fecit, poftea docuit. Et iplè
fiiprà de dodotibus ait; Q u i autem feçerit 6c docucrit,
ntagnus Vocabitur in regno coelorum.[^«Jc« dico vobis quod
fuper omni a bona fua conflit uet eum.] Magna diftantia eft inter
bonos ftd o re s 6c prxdicatores. Êonos -n.auditores fi
vigilantes inueherit,facit dilcumb.ere: hoc eft quiefefte in
vita xterna. Et trânfiés miniftrabit, qux prxparata funt di-
ligétibus Deum. Bonis aüt prxdicatorib. fipruderiter d it
pënlàüerint vt ipfi làtientur, 6c alijs. lufficiéter miniftraué-
rint.fupraomnia bona luacôftituet,id eft IripraomUia coe-*
leftis regni gaudia, non vtipfîlbli hab eant, lcd ytabundâ-
tiüscoeteris cuni làndis 6c xtemaliter perfruantur. [Si aut
dixerit malusferuus in cordefiuo,morafacitDominus meus venir e,
&cceperitpercuteteconferuosfiuos,manducat autë&bibit cum e-
briofts.]Hoc de ynoquoq;Chtiftiano pÔt iri teïligùmaxime
de magiftris Eciclefiarü,regibus,Epifeopis, comitibus : qui
proponiult libi lbnga temporaviuendi, & percutiunt, yel
alias iniuftitias ftciunt Chriftianis : vacant coméflàtionib,
& ebrictaribus, & alijs vicijs. Veniet illis Dns.Hdc eft mif-
fus Dni :'qui lèparabit animâ de corpore ebrü in tempore
quand© non fperant: partemqjeortnn pohet cum Hypo-
tcritis,quibus raperius dixit : Va vobis hypocrita: vel cum illis
de quibUs dixit: Vnaafiumetur, &vna Yelinquetur. Hoc eft
èum his quidefcendunKn infernum ibieritfletUs : & ftri-
dordentium;per qux in durilfimatormenta pérducantur
[Tuncfemtle erit regnumçoelorum decemyirgtnib.J Nunc fiipe-
tiorem parabola dé Apoftolis 6c Dodotibus litb pcrlona
bonilèrui maliq; prxmifif.oftëndit quidiHe habiturus qui
beneitflniftrauerit verbum diuinü , &quid ille qui oegli-
oenter.N une generaliter de omni Ecdefia & auditoi ibus
eiuldé verbi dmini parabolam ponit. More riiprophetali,
quo’& Apoftoli oésqjilliluditores fuerunt eruditi.Habe-
bant n.in vfu illas animas dici virgines, qnx Deum alicnü
nonadorauçitint,rclponlurii vniufcuiulq;animæDeûm,
Iponlàm anima Déum colétium. Quia ficut mul.er omnia
qfiicic eu voluntate viri deb^tfàcere, & omniaad opusip*
lins & ad laudé eius, fiue ad profedom eius'dare quicqriid
dat: 6c non debetalium æftihiare làpientiorem,fpeciolio-
.em.fbrtiorem qvirum fuum. Sicanimavniiifcuiusq; co