mutas crat graui autem indignatiorie mulieresl«uiebant, I
& quo maxime commouereturHytodes, crimen adulte
riiprxteralia multa, qu x fimilia fingerentur obiiciebant.
Quoliuore Herodes inftigatus, interficere iuflitvxorein:
filios vero lues bb necem maternam Alexandrum & Ari-
ftobolura quafi indignantes » & fibi necem méditantes, à
Cælàre Ottauiano ad mortjçm popolcit. Imperator veto
(âtisfaâionem lùlcipiens afc^Alexandro, erat quippe acer-
rimusin dicendo,patri eos recohciliauit,præcipiens v t pa-
tn o Redirent lyncero am o ie , v t domin o : Herodi véroxli-
x it, yt'patemo affc&u luos recognofceret filios ficque
réconciliâtes, rem ifi t eos in regnum. Herodes ver o mox
vt reuerlùs eftin Iudæam, infidiis Anripatri, qui regnum
affe&abatpatcrnum,captus,& Doits priorisyxqrîs&uam
eoncludi piæcepit. Deinde lor ore Salome 8c Alèxamarito
eiusadievoc^tiSiait:'Sçib>inquir,môrtem meam.fcftis
gaùdiH celebratu tos<eflé la dæos V^rùm per, alio.s 1 ugeri
poterbj&præclariinmpshbirprOs aflèqui lépültiuxifî quç
prxcipio, feccritis. Hosvirds qui habenturin euftpdia,
cum ahimäin efflauero,ftaap militibus cirçutpdatosocci-»
dite,ytetiàminÿica,omnis niihi Iudæa,ômnis domus,il-1
Jaçrhymet Herodes qüia inedia tuflîiqiiepariter violcntia
: diftendebatuf, fatum prxuenire conatus cft : lùmptoque
mal o', etiam eu) telliimp op o (ci t. Seâum enimeomedere
cbn (îi eue rat. D e in d ecircj.1 m lpc<fto,n e quis arbiter impe-
diretjtanquam fe perculluïus dexreràmiuftulit.,C u m vero
Açiab lis i on lobr i nu s e iti s accu r rifle t , manùmque conti-
nuiiîèt,paululum morte protelata, tprrigi teftamentumi
incubile Matiamnis occilx introduxerat.armatur irèrum f &lucceflorem quidem Archelaun», natu maximum An-
b j filios. Credit ëniip raMtthgulos dies odium & indigna- tipatri fratrèm fcribic, Tetrarchairi yero Antipam. Móri-
tiopatrisinfilios:quóaJviqlie mortiéos traderet. Quibus I tiu itaque Herodes poft annos quiderpX X X X 11 [ I. ex
interfeéHs, Antipater non impüne laétatus e lt, qui a$ t fipr j quo in tet Fecit Antigonum | & regno pot i tus'éft Iudxo
mortis extiterat fratrum. Iufto namque iudicio Dei, & ! rum :X X X . vero & X 11.poftquam rex aR ornanis decla-
parricidx Herodis malo, qui omnésfuös iemper habebat 1 ratas eft.&inaliis quidem omnibus iecunda fortunavfiis
amicos lulpe&os, Antipattumquemapud Cæiàrem regni
iucceilbrem dèfignauerat, necenifibimëditantemdépVe- !
hendit,& diu vin&um afflixit, ac demum in ter fice re i u llir.
Virutb etiam.Salom'æ ibroris fine interfecit,& cum eain à^
lij tradidiflèt vxörem, etiam hunc iiiterfeat : Cum &
focrum fiiam Mariamnis matrem crudelicer necaflèt. Ita-
queregnum cius acerbiffimainiquitaterepletumeft : De-
quibus,videlicet fuipici o fu illè t, ilico t r ucidaba t eos. M ul-
tï régis iracundiacædis ëupida, contra adnëriàrios abüte-
bantur : & mendacio quidem conféftim fidqj habebatur.
Erant autem criminationibus ipfis, velociora iupplicia.
Deniq; qui modo âccufàuerat accuiàbatur : & cum eo
qui ante iè conuiétus‘eilet ducebatur ad poenam. De
vitananqiie & periculo régis’, quæftiones breuiore com-
pendio terminabat. Adhanc autem Ixuitiam procellerat,
v t nec eorum quempiam hnmauitus aipiceret *, qui ac-
cuiatores eflènt : verum amicis etiain immitifliinum le
præbuillèt. Eius namqueiilij Alexander & Ariftobolus,
quos occiderat haric habuerunt prolem. Filij Alexan-
dri ex Çldplika regis Cappadociæ Archelai filia , duo
fuerunt, Tigranes & Alexander. Ariftoboli vero, Agrippa
, Herodes & Ariftobolus. Hos enim fibi genuit
Beronice Salomïs Herodis iororis filia, ipfius fobrina.
Ipiè autem Herodés^ræter^quos necauerat, hos habébat
nlios, Hetodem Antipam ,Archelaum Heroden, & Phi-
lippum,atque Phaièlum. Filias vero Boiàmën & Salomen»
& Olympiadem :ac præter has, Alcxandri, & Ariftoboli
iorores duas,ex Mariamne vxórCiquam interfecerat. Haric
prolem,ex diuerfis vxoribus, quas plures habebat.genuir.
Ferofan autem ( vt fama fuit ) fratrem iuum veneno occi-
dit.Ergopoftimmeniàmnecemdomefticoruniatqueinfc
fatiabilem iubie<ftorum,vt dominum Chriftum magis prç-
dicantibus didicit natum:eum mox ad callida conuerius argumenta
, extingùere curauit. Seddum non hoc contigit,
v t voluit, furorem quèm corde celauerat, occidendo ppe-
ros Bethlehemicicos demonftrauit 5 upra enim omnes
i barbaros crudeliiïïmo ediâo omnespueros ab vnius no-
p actateviquead ipatium duorum videlicet aiinorumallidere
iuiîït. Quamcsedem Dominusinnocentiûmterribi-
literineumvindicauit:quamuis etiâiophiftasinlegecru-
ditiifimos duos cum eorum diieipulis. viuos incenderet,
alioiqueeis confentientibus trucidari iuftèrat, quiaaquilâ
in templo àuream quâ contra leges inftituerar,à faho eiicé-
redecreùerant. Scribas quoque & jncerpretes diuiriæ legis
occidit, quQS iùipicor in nece paruulorum cum Herode
faille meditatos. Herodis quippe corpus morbooccupa-
tum, variis doloribûs difierebatur. N^n febris quidem
non mediocris erat:purigo autem intolerabilishabebato-
mnem eorporis iuperficiem.Àrfiduis autem vexabatur coli
tormentis, pedeique tariquam ex intercutis vitio intu-
mueraat:quin & innatio veritriculi,putredbquç tefticulo-
rum vermiculos generans. Hinc atra iam bili correptus,
& pene rpfi morti minitabatur. Igitur favftum nefarium
excogitauit. Colhr<ftos enim cuiulque vici ex omili lu-
dæa nobiliores : in locum cui nomen eft Hippodromo
ëft.inrebusautem domerticis, infelicilîimus fiiit. Augu-
ftus vero Herodis loco Archçîaum confètuit : èiuiquefra-
cres quatuor tetrarchafi fecit.
lmperanteOftjuia>io,Cbr'tßum n4tumep',vtfr<tdixèr(Wt
prophet*, & an^elt.’.nnumiautrunt. Et qui
kmoriadigni illußreseo tempore ba-
beremurviri- '
| à A P. X I X .
QVibu$ diebus regnum Àegyptiorura,quod fuit in A -
!exandria,deftru<ftumèft:qubdvlque.ad Cleopatram
annis C C XL.fteterat. Aegyptus vero prouinciâdeinceps
Romanoruui fa6ta eft,quam primus Cornélius Gallus fo-
roiulienfis poeta tenuit : qui X L III.x tatis fiiæânno propria
manu le interemit : de quo Virgilius tn Bucolicis me-
minit Q u o tempore, cehfii R om s agitato, inuenta Hint
ciuium Romanorum XL.miliacentena ;& X L j 11. milia.
Marcus enim Terentius Vatro philolbphus, prope nona-
genariusmoritur Tone Nicopolis iuxta Accinm condita,
8c Agonadu s conftitutus e ft, A rdloricus medicus Augu-
fti, poft Acciacam viftoriam naufragio periit. Is hamq; O-
âauianum monuic,vr è caftris in campum,quamuis xger,
contra Antonianos milites properaret^hoc ei profuturum
fore in Ibmnisdidicifie dixit. Qu od vt Auguftus fecit di-
ferimen mortis euafit. Confeftim quippe eias caftra ab
Antoniaiiis capt,afunt. - Lariffeus enim magus & Py-
thagoricus ab Augufto vrbe & Italia depulfus eft. Auguftus
etiam Gallos 8c Calabriam veûigales fecit.M. Gna-
cius. Plautius Ciceronis dilcipulus, oratCr habetur infi-
gnis. Q u i cum Galliam Comacam regerer Lugdunum
condidi t ,M. Lolius Galatiam prouinciam fecit.Quin tilius
Crergoqf nfis,Virgili(&Horatij amicus, moritür.Tyberi-
usab Augufto mifius, occupauit Armeriiam. Virgilius
poeta Brundufij moritur, Saturnino & Cinna Lucentio
conlufibiis: oilà eius Neapolim trän slata,in lecundo ab vrbe
milia,rio fepeliuntur, titulo huiufmodi fupraferipto,
quern moriens ipiè difUtauerat.
Mantua me genuit, Calabri rapuere tenet nunc
PArtbenopeiCecfMtpafeuasarajduces.
Verrius etiam & Tucax Virgilij & Horatij çontuberna-
les poetaî habentur illuftres,qui Æneidos poftealibros e-
mendauerunt fub ea lege,vt nihil addercntÉmilius macer
etiam V éronenfi s poeta in Afia. moritur, Auguftus Agrip-
pam adoptauit in filium. Tyberius Vindelicos & eos qui
Thraçiarüm confines erant,Romanas pronincias fàcit : ac
deinceps vaftata Germania Imperator appellatur. G.Iulius
cognomento Polyhiftor, illuftris grammaticus habetur.
Horatius L V I Lxtatis fiii anno moritur Rom®. Tyberius
Çarfar decapnsPànnpniistriumphauit. Auguftus filiam
ïùam in adùlterio deprehenlàm, dSrilio damnauit. Mar-
cps Tullius TyroCicerpnis libertUs , qu i primus notas
i commentatus eft,in Puteolano pr<edio,vlqivé ad C . a'nnos
confç-
Chrpti. Tor», I I . L ib e t I ■.
eonfenelciti Augiiftiis gladiätöfum ludum, 8c riauale tér-
tameü exhibuit. Auguftus Tybfcrium & Agrippatn,in filios
adoptauit. Iudas Galilxus adrebellanduludxoscohorta-
tur i Afinius Pollió orator vir Cónfularis * qui dé; Dalmatis
triumphauit : in villa Tufculanaixxx. astaris fu^annomo-
ritur. Cuius filius Afinius Gallus orator: qui diris dTybe-
rio filppliciis hecatus eft. Cuius etiam Virgilius meriiinit,
Igitur, vt praemifitnus ad domini noftri lefu Chtifti na-
tiuitatem, homit)is Deique filii peruenittjus. Q u ä vt a
Prophètis präenüntiabatur, angelis puedicantibus, ftella
duce.aclacerdotibus legumque dodtoribus ptoteftanti-
bus,in Bethlehem Iudae celebrata eft .‘ anno videlicet i
re£ßdificatione templi, qu * fub Dario rege Fada 6ft; o x v .
A Salottione autem 8(. prima jfcdifidatione templi anno
it. xx v 1 1» A ^ o fe & egreflu Iftaelis ex ^Egypto* ahnö Md.
v i. A b Abraham & regno Nini>& Sèmiramidis,ahni in
miliaxi. Adiluuio quippeanm, n .m iliaD c c c c .x x i. Ab
Adam vero V.milia C. xxix. Secundum Genélèos igitür Icri-
pturam j & Aphricahi filpputationem, ampliusinueni-
unturanni c x x y i t t . HaUcigituranttorutti lèriemapro*
toplafto fcilicet,vfque ad domini aduentum,in fingulis pro
vtpotuimus regnis t * celebrioribüs fa&is, enarrare cura>
uimus. Nunc autem cum poft inimfenlbs pelagifluótus,
Scilleos tandem euafimuS latratus»&: optata ftatione poti-
ti,poft longxuas feculorum tenebras ad luCem Venimtts
veram :qua relperfi in domini Chrifti äduentu, librorurn fi -
nemfecimust
tomi Priorts Ltbr't SeptimiTinis.
IN TOMVM SECVNDVM
A D A V G V S T A M i V D l T H A V -
thoris Prxfatio.
Omina Au^uftarüm felicilfima Judith, duiti
in humanis, quo altius adcrefcas,non inueni-
tür rebus: qi^a fi deyiro agftur, quis nobilior
imperatorum, aut fapientior in diuinis, Ceca-
lariumue dilciplinis».Ludouiéo Cälateinui-
6to:rteC minim talem ptotulifiè excellentillimo Augufto
feculo lobolemCarolo. Si aütem devetuftate éörporis,vt
abfque adulationis filed proferam quod verum eft: pul^.
chritudine fuperas omnes, quas Vilus vel äuditüs noftrM I
parttitatis co'tnperit reginas» Sin autem de prole, nonne
mundi gloria & hotttinum deledtatio Carolus, quielegan-
tia corporis äc moribus optimis, lèü agili prudential ftudio
irnmatüram vincendo prohriam luperat xtatelti .* vt videa-
tur auus eius non obiifle, led potius deter (a caligi ne lomni
houum illuftrare orbem: liquidem in.nepote imtilottale
ipfiusingehium vnacum nopiine decor &virtUs lp lende*
ant.Quam ob rem ,dfatain temporalibus nihil defit febus,
vtaugmento careas: ftudio lapientixdilatarisAt e^tcellen-
tior retro feculls imperatricibus reperiaris. Igiturindita a
De o tibi lapientia, & naturalis ingenii leientia, attoniturn
nieredditihtef c iteros adiutoresi Qüoniamin diuinis
libeialibus ftudiis ,v t t ü x eruditiqnis cognóui facundiarti,
öbftupul, ftatimqtle deliberate mecum ccepi.qiiodnam
muhulculum meo labore congeftum, tu s offenem Almi-
tatis flagranti«. Igitur ab 0 <3taüiatiO Augufto & domini
hatiuitate Saluatotis noftri fecundum aggrellus lumlcri-
bendo opu s ,qu od peregi vlque ad tegna Frahcorum 8c
Longobardorum»deficientibus Romanoriirn imperatori-
bus leuiudicibus ab Italia 8c Gallis, Gottorüm quoque re-
gibus, qui liicceHeran t ,ab eis ëtiam depul fis. Quod videlicet
opus, quirique diftrinxiinlibfos. In his enim velut in
Ipeculo , per tu« fan&iffim« deuotionis ammenicionettl
acqüeiullionem, dominus meüs Carolus gloriofiffimus
tu« filius excellenti«, itilpicereqüid agendum, velqüidvi-
tandum fit,poterit. Decet enim domirtam tevenerabilertl
vnicuin erudire filium,noftr« iueünditätis & nouilecüii
regem eile Berlabe«, qu«Ididam prifcorum etudiuic ßpi-
entilfimum lèculorum regem, Vt idefti de 1c ait .* N am &
Eiblioth. Vet Patr. Tom.9. ...............
ego filius fui patris hiei tenellus, & vnigeii; tus coram ma-
tre mea, & d ocebat me atque dicebat: Sulcipiat Verba mea
cor tulim: cuftodipr«ceptamea, & viues. Pollidelapieii-
tiam»pol!ideprudentiamneobliuilcaris, neqae declines
averbftorismei,ne dimittas earn, 8c cuftodiette i dilige
earn, 8c feruabitte, & c.Is aucemprout de domini confi-
dimus pietate, lactis iuflionibus tuis parebit, 8ci ntetc«re-
ras matern« dile&ionis ammonitioncs,hos libellosfu«
nondedignabitur contradere memori«. Qmbus impera-
torum geftisjlanftorumque triumphis,atque dodtorum
maghificentium doiftriiiis illuftratus: cautius quid agendum
fit, fiue fubtilius inuenies, quid lit vitandum» Igitur
hoS codicillos tu« dileiftionis amor, mi domina fern per
Augufta, Icriberecompulit, qtii tu« Almitaris & immor-
talis lapienti« iudicium expectant.Quod fiiudicando con-
fequanturlaudein jtu« reputabitur aeternaliter memori«.1
quoniam lacratifiimum nomen tuum Iudith,iudicans,fiue
lalldahs ihterpretatun
FRECVLPHI Ep
i s c o p i
Lexouienlis,
CHRONIC OR VM
Tom u i Secundus.
C o t l t in e f iS a O f t a u ia n o A u g u f to j & C t t R i S T i
fe rua tor is n o ft r i n a t iu ita t e , v fq u e a d F ran -
c o rum & L o n g o b a r d o r um regna>
r e rum g e f ta rum h i -
fto r iam ,
L i b e r I.
Quotpriores tibri, diuerforum fegnotam hiftorids Conti-
neantab initio mundi vfque adnatiuitatem
Chrifti.
CAf . t.
N priorib. libris domino fulfragante, ex tpul-
torum opufeulis cum hagiographorUm tum
genrilium, non modico labore deludans, de-
cerpere curaui , qu«cunque vrilia paruitati
mex flint Vila,& legentibus profutura.'fumcns
exordium a primO'parente mortalium propagatore; Tandem
poftmultas Icculorum tenebras, adnatiuitatem noui
hominispetuenimus,domini fcilicet Ielu Chrifti Dei 8c
homiiiisnlii. Vbipriotum finem decreuifacere librorum,
vt cum legalibus cetemoniis, 8c vmbris* atque ertorib us
priftinis teritiiiiarentur.
»
• t)e natiuitate Chrifti ah angelis & Prophetis annun-
tiata,qu<efextam mundi at at em con-
fecrauit.
IGîttiriam Saluatore nato,éiulqu# tadiisréttiôns tehé-
bris,illuftrato m undo, alia térendaeft via, nec dediuer-
larum, vt prius, fatigabitur càkmus gentium regnis lcri-
ptütus i duftl feritâs acque labiés fingulârum gentium im -
mettlaque libido dominândi ( vt in prionbus libando
perftrinximus libris Vin Vnius ditionis paritecomniacoh-
ciderunt régna. ËthoC ri6h hominum fortimdo, vel pru-
dentialèd Deiomnipotentia, quod antea nutquam fuerat,
præparauit. Q uod longe propheta prxuidens, ait : N o n le-
T e uabit