Ita enim quid fibi prsft.tur dïfcit gratis iuftifieatus, dam
non liio meriro, fed gloria largilfime Dei mifericordis
dilcernituta-damnato cum quo eadem iuftitia Fuefat &
ipfc damuandus. Tam mulros au tem creandos nafei vd-
luic quos adfüam gcatiam nón percinere prsfeiuit, vt
mulotudine imcoiViparabili pltires line quam qups in fui
fegni glóriam hlios ptoiriiilionis prsdeltihare dignatus
eft: vt écümvipla reieótorum mulcitudinc. oftehdececuri
peregrinus deorfum, gratia ciuis furfum. Nam quantum
adiplumattinet,ex eadein mafia oritur, qus originality
eft totadamnata: ledtariquam •figulusDeusf hanfc ienini
fimilirudinem nonimpudenrer.led prudenrerintrbducit
Apoftolus^eiteademmaiflafecitalitidvas in hohorem,a-
liud in eoiuumeliam: pritis adeem &&um eft vas in coritfc
meliatnj pbft veroalteriim infionbrem; lani vetoibliBrxs
debapriimoparuulorumtanto r*“ muuuuumc o iren a eiç cu t , deDapnimoparuuiorumtanto pplluurraa ddee hhaacc rree llooqquuiittuurr
iuftum quantali- j quanto maioreintentione opus erac,vr àduérfiisprliâtol
quoque intetliganc qus ex damnatorura.ipla damnation? Arque redimun vthinc hsreticos ------- Pelagianos;&— j'poenanidamnation«-1*»“* uaiujjauuiui ««annqüçper uuiquçpei A r l n m — . . I . _ _ i.-v * >
tur hoc fui fie debitum mallæ illi vniueris quod tarn
Adam, & iiidulphtiam nous redemptionis pier Dominum
mag us parti eius redditum cernerent non iblum in cis
qui origiiiali peccato multa addunr mals voluntatis hr-
lefum Chriftum euidentius démonftraret; probareè
atqueçommehdarer. J ,, - •
D.* .c. r. io, °v erumr — et.i am~ m tam multis paruvuulxisu uquuuii st aan,-- j quiE lxeIg hlleissr Ie itt aavqqouuleue ei lmriibnnrits s n ihnssfcctir uufoännftit o qqnuueææm ââ dd& n oocfofttrnraafmimr m &&à t eieooörnrtèttimmm
cummodo vmeuio onginalis pcccati obftrùâi fine gra- adnoemda & proponent credidimus. Ait ereo in Mb
m raedratoris ex hac luce rapmntur. Tata «juippeifta . mo librodehac rcdifpucans: fed rtmaint,inquft Apofta-
mdia lu te damnation,s teciperct debitum nil, ex ca fa- ; las, mon ab Aiamvfqu, aiMojfim, ideft, à primo honiïné
cerct nph foitira luftus, led etiam mliencots figuhisalia J vfque ad ipfam etiam legem,aqua: dininiure ptoranlgaU
vala ill honotem feeundnm gtatiam non ftcunduhi de- I eft;quia necipß potuit regnum mortisaufette.ReenuUi
bitant, dam & parnuhsfiibuenit,quorum nullb me'ri- enim mortis vdkinrelligi quandoitadominaturinhomi- ra d id POlllints & inatûres nra»iipnir or 'hiihnrn -ilmnn m p . aikne .J f : ___i • ■
- • -----------p . 1UOUUUU) UUU1UIU UUIId IUCU- ritad ipcio pfioinflri.int, Ôc maiûres præuenit, yc habere aliqua méItem
in 1 bris déciuitâtcDei volcns oftendere, qnan-
«ibus reatus peccati jVf eosad vitam sternam, qus vera
vita eft venire non finar: fed adfecundam etiam qus peel
Htm ««A. i h . > H 'ram netas m ilia pnma pisuancauone damnatum lit,& fola nn3aIli,rteefr in quolibet æstteerrnnaa eeiftt,,homine mmoorrtteemm gratia ttrraafhtaatt,,deftruit hhoocc rreeggnnuumm lahtatoris,mmoorrttiiss qus
quahteremsmeutoaedidebeattoc»humamgenerismaf- ; operaraeft etiam in antiquis San&is. Ergo in omni-
ra dainmta.ira dicit: Quantoemm magi* homo frueba- ; bus regnauit mors ab Adam vfque ad Moyfem, oui
elt TO-'lo* dTigCn0u ms 'æUOterCrn ,mo.Pqluemi hfeodce m,e, ,l3e upiecrDeenuumt :b&ofn-ln<amils, j Cftrhureifrtei rgurta etitai ànmonin aedisiuqtui ifnuonen v pt erecgcannuemrn mnto irnti sfi mini cliitsu ddei--
qnod elle polErïrernnm. Hinceitvniuerfi generis hu- dinem præuaricationis Adae^deft,qui nofidam fiti ptocrc,
uu™mm eeaa qquussi inn imulll ooT fmuJ&& mWtott. .rràÈàddtiÊccâàtt aan,, ((dd haa" ffcttii rrpnee pmuinniiattuud?isi reeifffitt:c: pnrriiamvnoallupn mravre^file auerunt; m
vt nullus ab hoc iufto debitoque (iipplicio ni(i mi/ericor-
ginale traxerunt,fniciunrr qui p„eft eacc forma futuri,fil'd_ a_qui*bi:l•i opemcc in illo ^a_con-tu_
di & indebitagratia liberetur; Atqtie ita dilpertiatur genus
ftitura eft forma condemnarioriis foturis pofteris qui
humanum, vein quibuldain demonftretur quid va-
eius propaginc crearentur, Vt éx vnb orrines in conde
ICenailtTml ViltèTrhicnoinrnsg^nraAtmiîiA innA crsstpearMis iqéufnid iuftt v_ind /i~<\f_ta!. Nfe !_q_ue
- ljumiuiii vmaicta. iNeque ttmoonnnssa..tione nafeeremur ex qua non libérât nifî gratia Salua,
nreeisrmm im&Trfr1j5rnet‘;dnePm“0l;l'lsft’Taft?oda""1O,,0at?romnbis,,>Sin- nQualli[lqfa‘popraa-. ji cipiunruiirfqimuiiinliimUdoipneecpcraanmeamdncatvrieol neiisf iAmdilse spcercecaateflnit aucr-; rererm.fcricors gratia. Rurfns fi oranes rransferrentur » J ficut ex homine homines , ita ex peccatore peccatores, ex
tenebns mlucem.in qalloappareterveritas vltionis, in | morimromorituti, damiatoq;da’nati: Itempoteftptoin-
S n C :™ S T ^ C';j ' ,,ael qaam in f t funt.vtfico- deredte dicipstuulos fine baptifmode corpore exeuntei
S P J ivin SdiscWantBisP m'1.i le nemof ir e<MptnenhiebnlIiS ! in damnarique omnium mitilfima fiiiiircsf Multum au- j tera&llit'&fidlirur.qm&fi in damnafioneptaidicat noil
agn ”m.^ im—i n ea«x,l^l™g ,c0 a M^ g0 n “^ m?"n•nudnue'i m1i*u *t i u5au ! “v^iua riti»u^es fi t jvUltnpeditieni . *m“r»n«m>r»u «mK:c eEntteb Adnploofptoollol,, fmiriAuminml ittxh ivlnsom d meldiihUm in-t «h.o.«mfet. roi: Lam ergo requiritur, inquit,quam mortem Deus
primis hominibus fueric comminatus, fi ab eo mandatum
tranigiederetur acceptum, nec obedientiam cufto-
direnr, ytrum animsap corporis,an totius hominis,anil-
lan\ quatappcllatur (ecundn? Relpondendumeft,omnes.
Prima enimcbüftac ëït duabus, ex omnibus tota. Sicut
cnira vniuerla terra ex multis terris, 8c vniuerfa ecclefia
px. multis ecclefiisconfiâtfic vniuerfa mors ex omnibus:
quqniam fxrima confiât ex duabus,vnaanims, altera cor-
poris : yt fit prima totius hominis, cum anima fine
Deo & hue corpore ad tempus poenas luit. Secunda verb
vbi anima fide Deo çum corpore poenas sternas luit.
QUando eigo dixit Deu* primi illi homini,quern in pa-
5radl*° conftimerat : de cibo vetito quacunque die ederi-
tis,ex ilîo morte moriemini, non tantum prims morris
partem priorem vbi anima priuatur Ofeo.nec tantum po-
fterjorem ybi corpus priiiaturamma, necfolam iplàmto-
tani primam.vbianiuia & à corpore & Deb feparata pu-
ni tur, fed quicquid mortis eft vfque ad n oui fit mam qus le-
ccoumndpal edxiaceitfut.r , .q ua eft nulla pofterior comminatiorJlla
Item çum deexordio duarum ciuitatum ageret.quarum
vna eft Dei, altera diaboli. ifia^Dei gratia liberara, ifta*iufta
vltione damnata,inip.fo ftatim earuindem exortu vtrtunpqruiemmuimra
bdiulist eirf tosf tcecnefpiuerwttinfat cnoafmeeinnednod aattq duiec emnso: r^Cnudmo
procurrere ciuuates,.prior eftnatus cidis huius (èculi, po-i
ftcnor atitem ifte peregrinus j n feculo, & pertinens adt
CUiitatemDei gratia prsdeftinatus, gratia ele&us, gratia 1
nes ad condemnationem.
Item ypanis quern ego dedero caro mea eft pro feeuii vita: Quis
autem ambigat feculi homine homines fignificaÖè quo
nafeendo inhocfèculum vcniûnt. Nam ficut alibi ait
tij feculi hum générant &generantur: Ac per hoceriatriprd
paruulorum vita caro data eft . qus data eft pro feculi vita:
Ebet bfiu nnotn v mitaâmnd. ucauerunt camera filij hominis nécipfi ha-
Item, beRe autena non ait, ira Dei vénier fiiper eum. Âi>
hac quippe ira qda omnes fiib peccato funt,de qua dicit A-
poftolus, fuimus tnm fy nosalrfiiâtido natura'iter filij ira, ficut
&nii ncautneir in, nouftlrluam re.s libérât nifigtâtia Dei per lefum Cbttjlù)n Do-
Ifcm tales ergo prsdeftinari éè cfeari arbitror,vt qiiipdf-
filAt intelligant Dei grâriànl 8c (piritum,qui vbi vult fjfirafi
t»b hoc omne ingciiij gemis in nliig mifericordis non prs-
terifleclremq; omne ingénij gemis iàgôhenns fiHïsprs^
terife, vt qui gloratur in Domino glortetur.
Item cedamus igitur & cdnteririimüs auiftoritati (an-
ékæ Scripfnrs.qus néfeie falli nee faUeré : Er ficiitnoh da-
m natos ad difcerncnda mei ita eorumaliquid boni yelma-
li egifte non crédimus, ira ofnne#. fùb peccato cfIé,quod
per vnum hominem intrauif in mundum, & perómnés
, homines pertranfiic à quo non libérai nifi'gracia Dei pér
Dominumieftirh Chriftum minime dubitemus: Cuius
medicinalis adüemus non eft opus finis, fed sgrotanti-
bus,qiiia non vemtvpcare iuftosfèd peccatores : In cu-
iuaregmim non inhabit nifi quirenatus fùerit ex aqùa ôt j Splntulànifto.: N^cprstcr regnum eius fàlutem ac vitam ;
........ - ■ ■ .............. - - >■. ..........I.... poffide-^
Ab/olutto gu&Jlionis. io8i
poftidebit sternam. Quoniam qui non manducauerit I fionepervnam gratiam mifèricordifiimi fàluatoris per vcarnemeius,
ëcquiincreduluseft hlio, non habçt vitam, :c-.„—i,..;. s ~r.— ci:-------
fèd ira Dei manét itiper eum. Ab hoc peccato, ab lue s-
gritudiné, ab hadra Dei, cuius nàtürahter fili jfunt, qui
etiamfî per stacemnóii Habencproprium,trahiintcamçn
originale petcàtùm.non libérât nifî Agnus Dei,qui tolht pec-
cata mtndti non nifî mëdicùs qui non venit propter (ânos,
fed propter sgrocos: Non rtifi Valuator de quo didurti eft
generi h umano,«*irw eft Vobts hodie S aluatotmon nifi redem-
ptor cuiùs fàhguine deletqr debitLïn hoftrum. Nam
quis audeat dicere, non elle Chriftüm infantium ïàlua-
torem nec redémptorem î Viide àuterh ïàluos facit j fl
huila in cis eft ôriginàlis sgrïtüdo p’ecca'ti? Vndé redirait,
fi hbri firnt pér originem hpthinis Venuhdati fub
peccato? , ,
Item .* Dominiim lefum Çhriflum hoh aliahi ob caù-
fàm in CarnéVeriiire jac forinâ (erui accepta faâünl ôbe-
dientem vfque ad mbrtem cnicis nifi vt hac difpénlâtiohé
blftricbtdrifimde gratis oiuiies quibui tariquâiïi mém*
bris îh córpöre conftitutis caput éft ad capéuendlim re-
'gnum coelorum viüificaret, & (àluos Façéret,libeiraretiin-
lumiharet* ôc rédimèret > qui priùs Fuiiîent in peccato*
tliih hiortéi lattguôribûs, (eruitùtei caphuitab, dlnebris
cohftitutiifùb poteftate Diaboii principiâpeccatorprri. Ac
bc-Aerét mediator;Dei& liominilmi per qjièm póft ihiminam
vi&imam vcrilîimi (ac erdotis. Acfic omnes filios
lieris qux.lerpçnci crcdidit, vt libidine comimiperetur,
nonliberari a corpore mortis huius, nifi per filium virgi-
nis quæ Angelo Crcdidit vt fine libidine ( faacundaretur)
foetaretur.
heih,niß quu natusfuétititnuo, non poteftfidete Vegfium
Dei : Et, nifi quU retiatus fuerit ex aqua & Jpiritu > non pote ft
inttnire in regnum D.t. Cur ehim naicatur denuo nifi re-
nouaiidus? vnde renouahdus nifi à vetuftateî Qua vêtu*
ftate, hill in qua vêtu s hoihö n öfter fim'ul cdnfixus eft
cum illo vt éuacuaretur Corpus peccâti ? aut vnde imago
Dei non intrat in regnum Dei nifi irtipediméntoprolii-
ben te peCcati?
Item, »mo, irtquit, afeendet in cteluttt » nifi qui âecoelode-
fcëndufiim hominït quit ft in ccelo\ Sic (inquitj fiet genera-
tio fp'ecialisvt lintcCéleftcs liomihesektertenis, quoda*
dipifei hönpoteiuntnilimenibra iiî eaefficiamur, Vt ipfe
àfeendat qui defceiidit: quia hemo aicendit nifi qui de-
fceh'dit, nifi érgo in vnitatem Chrifti omnes hiutândi le«
uandiq;Con'Ciifranti vtChriftus qui deftendit ipfe âfeen-
dat, non aliud dépùtahs Corpus (uümj id eft.Ecdeifîam fuâ '|
Iquam fèipfiimjquia de Chrifto ôc Ecdefia Verius intelli-'
gitiir : Brunt duo in cartie vna. Dé qua te ipïè dixit, igitur iam
dûo fèd Vna caro, afeehdére omiuno non poterunt.
icftîas itbpietatià hoftr* illius gratis pace finiras réconcilia- 'Quia 'nemo afeendit in cixlum nifi fut defcendit de coelo film ho-
reiftur Deo in sternam vitam»ab ^èteirià morte quç talibus mim qui eft in cièlo.
impendebat erepti. ! Item j non alienejitur parulili à gratia remiftîonis péc-
Item: 0 ported paruulo^egère illis béheficiis médiato*- çatoriimjnoh aliter tranfitur ad Chriftum, non aliter po-
risjVtabrutipér Sacramentum, charitatemq; fidelium, ac teft DeoreconCiliari Ôc ad Deum Venire nifî pet Chriftum.
Rcmcorporaci Chrifticorpori,qiiôd eft ecclefia récoiici- Qüiddé ipfà forma Sàcraménti lo'quar > Vellem aliquis
Jientur Dep,yt in illo fiul,Vt falüii Vt liberati vt tedempri, iftqrüm quicônttaiialâpiuht mihi baptiïandüm paruulum
Vt inlümïhati fiant. Vndé nifi à morte, Vitiièjréatujfubie- aïfetrer. Qftidinillöagitexörcifmüj,hifi, fiihfamiliadia-
iûione ténebris peccatorumf Quaè quônlàm hulk in ca& boli npn tehétur. îpfc certe mini fuerac relpo nfurus pro
rate per fuam viam pf bpriam cöinmiferünt reliât originale eodem parnulo ijucm generaret'qüia ptofèille télponde-
pe'ccatumi . . . . . . . . . . /.*, , re non poflet^ quômodo érgo did;urhserat eum renuntia*
Item,chmad Zacnsum Dominüs effetîngfeftus hodie, tediabolocuiilsiheohihii effet quomodo confierti ad
inquit,(àliis~domui finie faôfca eft quoniam & ifte filiùs .eft Domihum â t^uo non diet aduériiis i crédeté inter estera
Abrâfiæ:Venir enitirt filiùs fiominis quçrere Ôc (àluate quod remifiionem peccatorum, qüs illi nulla tribueretur î Ego
périeta't. Moede oue^>erdita,dcreliaisnonaginta houem quidemficontrahsc eumfentireexiftimarem, necad Sa*
quæfita ôc inùenra : hóe & de dragma qus perierat ex de- t'ctaihenta cum paf uUlof htrarcpermfttèrem. Ipfe autem in
cem:vndet>pbrcefiat,vt dicitpiçdicàri ih nomine eius poé- fiocqua Fronce ad homines » qua mente ad Deum fe ferret
nitentiam & remilïioneth peccatorum in omnes génties. ignoro.
incipîentibuâabterufilem. , . ’ . '. E tlibróetmm eiufilem beariDoâoris quiVfiratius Ên-
Itemi non érgoi iùquit, dé fàngûihibüs congregabó chyridiuniappellatur, ad feiufclem tei dilucidationem hsc
cônuéiitieula coram: vnus énim languis pró muleis datas baiïéa decerpelida Ôc adnOtànda credidimus ait tfalttque.
eft quo veraciter mundarentur. Deriique féquitur, liée Sed homo habét pcénam propriam qua iàm corporis
memór eió horhina éoram per labia meav ratl'quain in- fiiorte puhi'tus elt , mortis ei quippé fupplicium Deus
houatotum.. Narn nomiha éorum étant prius filij Car- comminatus/uératfipëccater , lie eum munerans libro
nis, filij feóiili, filij its,filij dlàboliiimm'undi peccatöresj arbfmofvt ramen regerctimperio, terreret exitio, atque
impinPofteâ veró filfiDéi; Homini nqüó,hömeh böaüm» m patadfii fcelicitate , tanqüam in Vmbra vits vnde iufti-
cahtiçùmnôiiùniper'teftamentumhouüm* Nonfinqint tiacuftoditain meliora cohfeehderet, collocamt. Hinc
gratifiqmmesgratisDëï pufillicuhiniagnisa niiiiore v£ poftpéécatum ëkul efieólus ftirpem quoque fuam quant
que admaiofem. TötiiisEèclëïïs vox elt: Èrraul ficut ouïs ifpeccaridöin Ie tahquanl in radice vitiauerat, poena mof-
perdita.Ömniiim membrórdmCfiriftiVÓXeft:OW»«vtoues tis & dàmnationis obftrinxit,vtquitquid prolis ex iilo,&
errauimus,&ipfe tradïtits eft pro peccatis nofirit. fimul dafhnatà per quam peccaUetat coniuge per carna*
.• Item, ïpfe Dómihüs ptotalit>d hsc ofa ûbftrùenda lemcóhcupifcenciam, in quam inobedientispoena fimi*
fenteùriam vbi ait, qui mec'iim nôiie^t adüerfiis itti éft. Jis retri buta eft, nafecretur, traheret originale peccatum.
Çonftîtùc igitur quemlifiet patüulùm, lîiarti enlth Cfiri- Quo tràheretur per errores dolorefque diuerfos ad illud
fto cftvt qüid baptiiaturî fi àütém qüid habet ycritâs, fextreitmm Cum ae&rtoribus Angelis vitiatôribüs 8c pof-
ideô baptizaturVt fitcÜmChrifto: Ëcqilia lion eft cüm felforibu« ôc ccyiforcil?us fuis fine fine fùpplicium. Sic
Chriftd adüerfiis Chriftum eft : neque enim eius ram ma-
hifeftamdebcmusaiit polTümus infirmare vel immutare
fententiam. Vnde igitur adüerfiis Chriftum fi Qpn ex pèc-
catoî Porrofi ex peccato quod in ilia State nifi originale
& antiquum Vna eft quîppe caro peççati in qua omîtes ad
damnationem nafeuntur : Et vna eft caro ih fimilitudi-
hé Carhis peccâti, per quant omnes d damnaripne libe-
rantur.
. Item vniuerlâ Ecclefia tenet, quae aduetfus omnes profanas
noui tares vigilaredebet,omnem homincm feparari
àDeo, nifi qui per mediatorem Chriftum wcohci'àatur;
Deo. Nec feparari quemquam nifipltccatis interclüaen-j
ti bu s polie. Non ergo reconciliari nifi peccatorum remifper
Vnum hominem peccatum intrauicin mundum 8c
per peccatum mors > & ita in omnes homines peitrahfijt,
n^quo omnes peccauerunt. Mundum qüippe appcllauic
eoloco Apoftolus vniuerfum genus huttianum. Ita ergo
fes^iabebant. Iacebat in malis vel etiam voluebatur , 8c
de malis in mala prjecipitabatur totius generis humani
mafia damnata: Et adiun«ftaparte eorum qui peccauerant,
Angelorum, luebac impie defertionis digniliimas posnag.
Ad iram quippe Deipertinec iuftum quicquid csca 8c in-
doimra concupifeentia faciuntlibenter mali,&qtlicquid
manifeftis apertifque pttnis patiuhtur inuicii hpn lane
créatoris dehftente bonitate, 8e malis Angelis fubmini-
ftrance vitam viuaceitique potentiam. Qu* fubminiftra.