«75 ' S.Êuiopn UfUrtyri$yArchtêpifiopi T oietantT'
cedëntium martyrum fubiànnantescônffantiaaijnobis re-
ferrcnt: quonuncabiit illaveftrorum vktus agoniftarum?
quo aufiigkmagnanimitas-? qua sbforpta temeritas delite-
fcit?vbi fe eneruata fortitudo abduxitfqui dudum conclus
grelfibus certarim ad expugnandum dogmariftcm no-
ftrum occùrrentes,débita vltione perenrpri funt.?Nunead
!fint,nuneveniant, modo properent, fi diuinitusinfpirati,
■ illudin verkateconferaent certamen. -
De Yandilamaftyre.
t*R Vil
T ^\ V mergoin noslhuiufcemodi irtifionibusinïultareht,-
; boe deludio noftramipene, conlfimmatameladibüs
't’abanenft
Abbas Mat-
I/S./.8c,.
farigareritmifcriam; adölëfcens quidam Fandila cphæbus,
afpedu dccoras.honéftate vitç probabilis, sadhis,& timo-
;ratus préfby ter inter häs cædes,iàîuaque.dikri.mina, hofti,
‘umaditumqi primus oxërcendi martyrium lub huius ty-
•ranni priuilegio patefècit. fHiç itaq; ex vrbe Accitanapro*
gejiitus Cordubam difcendi gratia veniens totampenepu-
bertatem ibidem lub pædagogi traditioneperagens,con-
Feftihi vt adolefeenriâmabiir,tnanafticaobleâ^tus cóuer-.
4âtioné,ilIico monachts lè'Deoiugitër.Tnilicatut*’ admiieu-
ä'dt.éQsduei ualoiqtaumibeuuss lorecqisu pieerkaegrreantiós paco dteermatujvtlatti^mino iqeuinibTuasbarav-
^nënfe twenobiücohtulit.i Ibialiquandi« iubregttkridiiciplina
»vfil regimineAbbatisMattjtïi demçrâSyperfëdipsin <
«cifrtore Domini damit. Et qupnïâ fiimin* humilitatisma-
g'rtæqùe obedientiæ è tat, id circograria fanótkaris,q,ua coe-
iicus rcfulgebat,diu implorantibus ac rogantib. monachis
! ccenoSiiS. Saluatoris.cmod haudprocula ciuitatëCordu-
j b* in parte Septentrionis àÜ radieem mefiaris pinnad1^ '
l tdm eft.adxkhciuin iacerdotaïe prçeleéhisiraiice,& j£ytïta-
dixerim)violentetinftantià vel præiudido Abbajtis luilan-
;ótüm miniftèriùnj <iiicipiti'& nihilominus iëiuniorum, vis-
giliarum,oration« mq^lolitoptopeniiuslaboresadaugens,,
«mbu lat de Vlrtute in yirtuteni vilutus Dominum in Sion
icalis meritprum euedus.Cuius yeneraj?ilé yitam, cnn^tilr
que neceflàrio imitabilem conuerferiohem .cumafFatim
digno laud ü præcomo epriumié frarçu atq;';lómrum,quib.
præerat,relationepandatuc,eo tame magnifiëeutiüs decla-
ràlur,qao fioreariifi ma iuuerituté an i mo robuftîpre tratiP
grediensjgladiomattyriali nou.eu ndatus fiierfc liibdere.I-
giti>rcomicantéipluraperfe<ftione tnnoris Domini, cum
jomniaterrenadelpidensmentem'coeloiù^ienderet#cupejretquedilïolui
Epifcotms
Corduoeniubetur.
melius,& cum Çhrifto -manere, quam rebe
-haerere oaducis,quodam die obfirmaco vultu-iudici aitans,
prjédïcat£uangeliam,impudicumexpEobratvatem:cQctu-
| qùerioxiæ com binatum cul turç pædoribusfnifi tefeipifees
pietatis fidem appre-bendat.) vltricibus lukurum pcenarum
incendiisprotellatur.Hinc caiccre trulus, &vinculisco-
ardatusjlatronümanfiùnibusalltgaturqjiiucipalipoftmo-
dum lèntétiadecoHandus.Quod ladu iudex regio intimari
aùdiui non diöërens,accenduurignefuroris ïm m cnli&
•qùodam hebetatus hoirore miratur, ftupid®, qute eïlètüla
victrixaudacia quæ tantægloria; non expauerit iegc,tamq;
fublime vanitate & liiperbia caput, atque ( vtleputabat)
iuper omnia excel lens tali bus non reuerentiæ aulibuspro-
pullaret.Quamob i e,m eodenr momento liib voce terribili
Epilcopum comprehendi decetnit.Sèd ipie fugæpræuent*
remedio laluatur.Nam ferun t qj iam tunc efi nulla intercede
te dilatione punire decreuerat.lullèratctîâ orane s C h rL
ftianosgenerali lemétia.pcidere,foeminalqpub 11co di itra-
â u dilpergere.prætereos qui (prêta religione c.d cultû lùa.
diuerterent.Et nilî hoc edidum conliiltu làtrapum quaflà-
retur,qui pro eo quod nullus iàpiens, nemo vi ban us nul-
lulqueprocérumChriftianorum huiuicemo’diremperpe-
-trafletjidcirconon debere vnitferlbs perimere adèrebaiït,
quos nonpræitperfonaiis duxad prælium.Et hinccredo iâ
■ funditus Lhriftianifmum noftrum partimgladio, partim
præuaricatione extingueret.j Fortifliinum vetoath-
* letamgladio in terheiens patibulo vitra ara*- .
nem lulpendi p xx-
cepit.
GefitAnaflaß)¥e{icis)&Dign& manjrütH.
QVemlèque^saliodie Anaftafiils presbytetyqui ab ih-
eunteætate apudbalîlicam hindi Acilcli Gorduben-
fis difciplinisj&litteris eruditus ylquead plenam iuuentu-
tem ibidem in diaconàtuè'offido dégens, poft monàftiça
vita,qua dud um fuerat Ipreto miififterio obledatus ince-
nibusegerat, zdemum keerdotfd applicatilff.,i<{’©0ft(ÜDo
grclRipetensaditac confuhbus, hdfteinque ttdei vérifUciS •
allertionumftimulis feriens'gladióoonrft“ttim ftbteifliûs lù-
(penditur. Cum quo & Felix monachus ex öppido G:om-
plutenfiprogenitusnatione Getulusi 4 & quadamoccali-
one in Aftuftas deuolutus, 5 vbi& fidem c.itholicamv&rre*
ligionem monafticam didicit, eodem die hacptofelîione
decillus affigitur.
. GumquediesiUa maximum curliis fiiiexpleus metäbu-
lum.iam pene in horarn nonarti diuergerec: ô' virgô-quædâ
adolelcentulamerito.&nomine Digna ex eollegio vCne-
rabilis Elilàbeth, cums rationem liber iècundus ediilerit,
Deo reuelante öc confortante ad palmäm pröcclfit. Paulo
namq;ante martyrium fijumaffiftere fibiper fomnium iyL
detpuellamhabitCi & lpectepercomptam Angelico, colas
ac lilia manu geftantem.Quam cum dfe nomine,cauraqjlui
exploraret ad uentus ; Ego lum (in qùit) Agatha olwn propter
[Oppiduqi C o i ïi j .l,,.
Chriftumdiris attri ta iuppliciis, Sc nuneveni parcem
11 bi pu rpurei m uneri s huius conferre. Accipe libés donarL
um,& virüiter age in Domino,nam vtreliqiHasrolarü& li-
liorum,quas inmanib.ièruo,poft te ex hoc loe©datura sü
migraturis.Tälis deniq;virgo làcratilîi ma vilù <rc- m uiicre
illiiftrata, cû è dextera celiöquéntis rolàm;fufeiperet,'aiu'is
admixta cceleftibus ab oculis îatuenti sdeuabatur.Hæc aû t
puefta eu prolùm ma humilkatOjatqjObedîehttà inter con-
uirginales vkimalè iudicaretiëfte^qdfikomparàbiliapp^a-
tu oblècundatrix,nunquam tamen «ppellan le Digiïâ pack
ebaturjdicebatqjcûlacrÿrais^ Noliteme Dignam y vovaro
ledmagis indignamîquia cuius meriti lum etiânominede-
beo iniighiri. Et eu a die reuelationis fiiàé amore compun-
da martyrii tacito cogitamine, quib«ad id pollet indicusa-
lpirare,iæpius ruminare€oepill«,£UÆidm lætior hbrû in-
itruda martyrio,quo quafi his præcedentibus hxc firmio-
ri grelTu fuccederet adeoronam. ideo q japerti sfilenter éçe-
noDH clauftnsjcui« iam beatos pendere cbmperifletmar-
tyres.-concitogradukidicem petens cürfratres fiios>pi çco-
nes iuftitiæ trucidaueritaflërtioneintrepida percôtatur. An
qHia(inqui t) Dei cultores exiftimu s,lan6tam q; fidelker co-
limus Trmitatem Patrem jdcEiliumvdcrS.ptrituinfandû v-
num,& verutn Deum fàtentes,&omne quüd abhaccre-
duli täte dilïènti t, non fblum negamus, verumetiâdetcfta-
mur,maledicimus, & confundimus, idcirco conéodimur?
Hæc&hisfimillalàndOj&immaculatOOredillèrentepu-
ella,nihilcunótatus arbiterliótorib. decollandam cómiiu,
qui mox dclicatisinferunt iugulum collibus. Necinora
confternatis corruens membris equuleo deorium veria
dulpenditur,cætenlèp trans Humen adlciicicur. Hoe namqj
ordinehi tres vocaci Anaftafius, Icilicet presbyter, Felix
monachus, & Digna virgo bea ca eodem diedilparkerce -
cider unr, xviij. Calendas lulii,EraDoccx c R
Bmildismatrom»urtyr.
Gyvv. m ,
T*\£niqïré hós lequens Bènildis fitemthaxtatciani pro-
-L / ued:a,& vt fèruntjiott medie din örkra, iiibprofeiïioi
ne caêterórum óccubtiit Xvïj/Gâ'lend. Xülii, Era qua lupra.
Quorum cadaucra 1 poft aliquot dies ingenti contre mata
i nee nd'i o ,ad vltiivium ‘fi u u i j pioiectu d ilpeilà liants
jSknfia Cdiürftbit martyr,
C ä p . X>
COgnhut'Vel numeroficatetSttantium, vel débita fpó-
ïione vototum,in longam diólionisfiïrié ttylu proten-
|jUftiniu8c
ïiifibeth*
* artinusSt
pilabech.
Sanftü Co-
'Memorials SanBorum-,Ltber. _______ * 77'
permaneat, nefciant.Et tamen iam quafi prçlâgi oééultoiu
Vèldignum prædicent, vel reprobttm infament. 'Cpmv-
itrque inculpabiliùs, fi ad le reuertcrehr,4udicarét:étfi qua-
tôi'vëlqUali oneri vnulquifq; lübiaceat, vel quo fie debito
rcus intenderent ,niilla tenus culpabiliser de incognitis dil-
puiârent. Sed aguntnonnulli hæc, quo in veritate expro-
bratio diiiinacontra nos olim prolata firmetur,quæ ait, Attendue,
dérê.Hinceft quod,vitrafjuatq pbtabainns)in niagnü co-j
dicem mâte.riesàuâ:âd{îüicûli,pëiîe môilûm^tpëdiocrita-|
tis ëxcëïfttk. Quia poft tôt fuflëra, ihipokabllium æ-j
tunkiâtlimdilctihiiirai nullum prorfùs raua opinaxemu’r;
aggréfiutafii.NbVt!âtt4ëiàl^iychoatisnüflatchûsi<edcemük,|
quo cknófcórum'mdöWés vt ptomifimiB'ehaSrëmiis.
IntereaffigirVirgo1 quidam hobilis ééd,ecolràCôlitnib'a
nomifièj'é^öppidö Cötdü'bënfiprÖgenka, préfati abba-
tis Mârdnii & Efifibetftjdfc qüibusin praicèdèntibüs nie-
;morauitnus.foror. QkactuAi iriter bpnà paren turn terièr-
rime in aunts puellaribus dègens propofituki Elilabe tn Cotons
fus, quod cum vkö fuöiHreremiät, 1 adhücvtllgb ad-
mixd, gerebant agnofeeret, qui longe antequam monafte-
rium peterent, mulds fe Chrifto tëligiônibus inter conué-
tus populi confecraruntî.perlàepe genitorû reliôfco conlortio,
do'mumfororisfrequenciùsvifitans,talibusleconfig- . . . „
nandamVodsexoptar*anhelaq; huius prppofttiverna çii- \ cuiufquam prórupit contumeliam, nunquam os eiUs va-
bitexifterë. 1 Conreftitn icaque terrena omnialpernere de- niloquio eft occupatum, nulquam aniles & otiolàs fabulas
iïdetiti fed adüérfetur puella:interirioni genitrix répugna- j fuis paftàeft admitti auditibus. Chriftüm corder Ghriftum
turâ.Quï'éiiàWcontra lbbolé ElÛàbeth ëiùfqjvirumfoe- j orelfepiùsmeditans.illamfrequetttiùscum orriniafFedu
disiracundiæ niotibus excitât»,grauiter conqueri t u r,quod i Canebat andphonam,quam in laudelil lândtor um bead pa-
ita^döfefëéntis iîliceret animum: quod ficut fe, & iftâ dif- j tres fiiaul cantu aptauerunc, Apérl mihi Domine p^radifi
petdëféi.müdumq; flore liióvcmantédiflipaito matriiiio- ianuamjytadiUampatriamreüertafjvbimorsöOneftjybi
niô relihijûentes,infolâtio exterorû id cuperétcoiigereré. dulcegaudiumpcrleuera. Cumhiseolloqui deledabatur,
Inter Hâdc autem confli(ftationem(vtvulgi mos eft) dif1 j quorum mens ipirkali virtute fuccinóta mortificata cum
quiritüràd copulàmnuptialem puella:crebrliquc intcrpel- j vkiis,'& concupilcentiis membragerebanr, neccuiquam
lltiohft>üé fçcularritateinuolüere exoptant,coeleftium t% - fe nifi forte fpirkualibus vins, & id perrarum, ac feruis vi-
lanibrSîinüptiis diüinitùs alïîgnatam.Etcum necilla cÔ" fëndipræftabatàccelTum. Qmaclauftrafoeminarum à cel-
fentiret, nëctnater dèfifterec quo nihilominus nnptüi tra- iulis monachOrumalds inteiieftis difparata maceriis, licet
deretünïpfe mater ( Dei proiiideritia) ex impremifo mo- vniüi patriygabemaculo regerexttur, hæ tarnen fequeftra*
Icftiâ ægritti'dinis occupata, fiib celeri vocatxOne rpundô tisfe maiifiahculis retrudentes, nulli omnino contuendife
exempta rflceffit. Remanec Dei fàmula, nöh tam matris o- fàcultatefa ptæbebant.Séd fi fubittdeaüt fratrib. çongrua
bitu^o'ntriftata' quam Ikriorgtatiîè fuæ dëuorionis fine eu- inftaret neceflltas,aut holpitum piaimpetraret humanitas,
iufqùatfi'præiudiciô adimplend*. fola venerabilis Èliîabethperfeneftramfeexhibebat cer-
; Véifiimnonnullo tempoté infànôUfeligiohe apudvrbé nendam, quæ prior, & torius erat màtet vera moqafterii.
vtrifó; fêrôribus Verfetitib. côhtîhûoexpletó' iam proprifë , Quodam igiturtempore periità confororibus Colümf
V t fum pdb iis Tàbinenfi ccéhobiô, eo lè viri eu ba,v t inter iplà clauftra in quodam angulo cellula lîbi daremühéÂBds
&: aufculate.Nemo quod bonüni eft loqüitur, nullité
ëft, qui agât poenïtèntiam propter péccatumfiiû, dices,
Quid feci? Qiji proprii fàcinoris crabe negleâa, die fèftucis
aliorum'lbllicïtipermanentes, quodleiuliilùrradonis au-
re captauerint, verü nihilominus, & nullatenus.incredibile
elle affirmant. Nunquam autem virgo clemendlfimafi-
nécaulàiramadmouit,nificumfortëautinfântulis,autali-
quam è fororibus neglige ntem afpiceret, quas lôlo intuitu
oculorum redarguebat hu militer. Nunquam aliquando il
Chrifto militaturi conferunt Ibi lànâa virgo tur, quo feçumfolademorans immunisa cæterafura ftre-
terrëhis feëxuens, hærët coeleftibus, & mentem ad ftudiû pitu tierec. Afihuunt pio rogatu fanôtæfbrores,præbentq;
fciiptùtàrutù coriuertéhs, fit admodum eruditior inuefti- adminiculumfuoconfehfuaugendivirginisfanâitaté,quç
gaiiWaÉdifferèndi fententiarü obfcura. Crefcit béât* viir- aliquant etiam inde percipere confidebant mercedem. Vc
ginirfah^mbnia, & lâtédiffulàccenobiifema, edàm pro-1 énim præmio dignum eft fàn(ft* conuerfarionis ftudium,
Culfitarum adièvrbiüm difeurfusinuitat, quo taliü exem- ; ita & erga pie viucntesreligiofus affeâus.Nec diftatàfaâis
plôfütà magifteriisimbuerèntiir.H*ëautem virgo Ifib fra- ! bonaconfenfio,qu* non virtute animi, fedviriumquallà-
tris lüfMätrini, & Eliiabèth, regiminè manens, præcellit tur defedtu: vt cum forte non fiierit vigor corporis talia èx-
meritis, & gratia hoiiéftatis omnib.præit.In conuerlatione ërcendi, fit menus inteittio fimilib u s deleétandi.Commu-
laudâbilisjS humiliate füblimis in caftitatcpfeàa.in chari-. niafuntenim operis fanélicommercia,& eo fiunt Chrifto
tatéfirrna,in exbrandô attenta,ad obediéhdû apra, ad mi- grariflîma.quo iimpliciter in charitâte perfedla ad noftrum
fétàriikm Clemens, ad indulgfendum ^cilis, ad prædican- referimusçommodum ftatem* làmâitatis ftudium.
dumidifefta,ad inftruendümprómpta.His qüoque virtuti-1 Deniq; indepta benediâione fororum, exors omni coe-
bus cl^èhs cundortfmiri fé prouocabât afFedûm,omnib.! ' riobialium aétionécurarum virgo venerabilis, contempl;
normam Ipeculumquè fanditatis exiftéfis. Et quia crebro' tione Dei, & meditatione feripturarum multttht temporis
Recluditfê
fanda Columba.
aduerlàtii ten tati oni b. popullàbatur,ideo frequen tiorib.fe
coràiri Domino fletibusmadatjverenshè diucongefta la-
borum vifîffimi prædonis irrùptionc périrent. Hinc ad raa-
io tem lânéHratis cautelam erigicur,metuque noftis adaéta,
folerdüSad fiimmam virtutum diftriétori vita contendk.
Hiidc l*pe «grimoniis tentator macerat, immittit faftidiuj
foëciehi vïrotllm prætendit, longum aftruit vi6tum,diuer-
lilq; fetigat phantaltis. Quib. horribili metu côpullà luget
immiahiter, lie lapfu moms a confbrtio dirimeretur fponfi,
cuilis tantô fe araoritarisaflèrebat interius eflè conflagratâ,
vt quafi excific carnis cicatrice proeius defiderio mente vul
nerata exiftens, nifi loco eiusintüitu in ccelisnullo modo
fe pechibebat porte fanare. N ullum vnqua péccatorû qua-
uisgräuiöfibusopprefliimpeccatis fermone fùo l*lit, de
nullius aétibus iudicauir, de nullius defperauit fàlute, nec
qnenquam licet foedis infàmatum defpèxitrùmotibus.Scio
( referebat ) Verfiidàs dæmonum,feioirifôTéntias hotninü,
quiintcrdumipfiim malediétionis, fiibfànnatione impe*
tunt, qüern pröbatum dignioribus meritis habetomrii-
pbtens. Multa luntenimiudicio condemnata humano,
quai diuino fùnt probata, 6c fanérificata confilio, &
plerumque opinationibüs fuis transgrediuntur hominés.
perfeuerans, poft crebra fiilpiria, & fletus immenfbs, in
quibus Ipeciali munere fupraplurimos cælitus cminebat,
de nu o adinftruendos diuinis paftibus conuirginalium ani-
mos reuertitur ad coetum. Fer un t namq; illam perfiepe ter-
nas, 6c quaternas horas, neenon vfq; in medium diem in o-
ratione decumbere, & cum nullarclonarcntfulpiria, nui-
loquelingultumembtaincuterentur in magno tamen fi-
lendo fletum promebar.
3. Adeo vt lubtus matta. m qua ilia proftrato corpore ex-
orabat humeétum lachrymis pauimentum oftenderetur.
4 Maximum edam in obfecrationibus ftando expendens
curriculum in Cantam fubito ferebatur theonam, vtgemi-
natusex vtqpqueoculoriuulus lachrymarum ad mentum
defecndens.in vnum conuerfus meatum crebraftilladone
guttatim quafi è tedto in humum infiueret.
Intereacumfurorperfequùnonis,qui in exddium ec-
defiarum fremcbat, nanc foeminarum collcétam vrbi ad-
moueret, in prædiolum, quod dudum fibi in confinio ba-
filicæfiméti Cypdani extruxerant,fefe conferuntretrudeii-
dæ. 5 Hic iam conftituta beatiflîma virgo incomparabiliter
fle bat lugebatque vbertim,&fuam quietequam gerebat in
monribus, 6c tumultus quos in vrbe inclurent. Séper tadiumam
fentendam ; dum cuius mend apud ilium quifq-, J men,& corde & lingua clamabat, Tu nofti Domine, quia
..Ml>üotlj,VettPatr,Tom.^, _________. ______ ^ ^ 3 diem
H Tabanenfis
ccenobii e
uerfio.Bafi-
licalâaûi
C y p i i a t ù .