'A g
Gregtrj»
Evangel.
Honni. if!
GregorJn tob.Ui.1
Auguft,m
loa.tracl.i
(jdgôbàrdi Eptfiofi
l n » — §— . - ...
ll Siifcüfti paululümpertranfimus mimitma quem W g ■ f* “
R eitmptnmßer.ctfihumUitMmmoMierhommes.Viumttate
tarnen fufru Hommes fuit. Cum erge .tranfimter vigiles Vtlc-
üm muenitur: quia%m vropbetas &Apoftolos i * tpftmejfe
contbiemm, iburn qui sutura Dem ellfufrabommescoBliieramKihùmkfeU
ten ùaC arM eanikorum .vb iexperfm ajantU
ecctifeàciturs muènersiut m tv i^ k s qui cuflodiuht csmtatemi
numquemiiiexstanimdmea,viiiftülpaululumcusssperttanjijfrn
e o s, issueni tjitemdiligitasiisitassiea. Ex prædida hqmiUa
bfeukeradnötatis; htmc videàmus quid idem Pacer în li-
bro 18. explanations in Iob.de eifiiem verbis dicat. Ait ergo;
CumRedemptoremfuum Ecdeftâquareret, in ipfis anhquis
pradicatoribus,ffemfigere nolù'jt fquidi'cit paululum eum per-
trânfiflèm eös.inüeni quem diligit anima mea, ilium quippe
irtuemre nonpoffetfiifios tran0 noluijjht< Confona huic intel-
lé&uibeatusÀüguftinus in homilia primaEuangelii te-
çundum loanriein toquiturVdicefis: - de ipfis montibus eftlo-
annesje quibus paulo antecantaiïrnus : dicentes, Leuaui ociilos
meos ad montes ; vnde veniet auxilium mini : ergofiatres
i charifitmi,fi vultisïntellïgen -Leuâte oculos adifium Montent, id
tk,engitevosadEuangeliftam, eri$te vos ad emfenfum :jedquia
montes ifti pacemfufcipiunt, non pote ft autem ejfe inpace qui Jpem
ponit in homine. Nolitefie erigere oculos in Montem, v tfu te tu
pi homine fient veftram ejfe codocatidam', & ficd icite , Leuaui o-
cuibs meos in montes, vnde veniet auxilium mihi, vtfta-
tm fubiurtgdtü aüxiliüïin meum à Domino qui fecitçoelüm
'&terram : Ergo ïeuemus oculos in montes ,vnde veniet auxtltum
nobk, & tarnen non ipfi montes funtin quibus Jpesnoftraponenda
eji. Mccipiuntetiifhtnontesqtiodvobisminiftrent, vndé&montes
*acrimntvbifiesponeniaift, oculoshojtroscumleuemus adScri-
'■ fturds, qùiaperhominesminijb'atA faut feriptura, leuauimus
oculos noftros ad montes vnde auxilium veniet fed tarnen
quia h fi homines qui feripferont feripturas, non defe bicèbant 'fed
tlieer.it lumen illorum qui illummat hominem omnem ve-
nientfem ïft hune mundum. Et morts er at iüe loannes Baptifta,
qui dixit, Nonfum ego Chriftus fneqiiifquam tnmontefiem
portent caderet ab îttoqui motes iUufirat.Etïpfe cottfejfus,ait:c\ao-
riiam de pleninidinë eius pmnes accçpimus; ita debesdicere.
Leuaui oculos meos in montes, vnde venietauxilium tni-
hi ? ne auxilium quod tibivenit,montibus imputes,fedfequaris &
dicas, auxilium meum d Domino quifecit coelum & terrain. Ergo
' jràtresadhocifta nouerim, itquando erexiftk cor ad feripturas,^
cumfonaretEvangelium. Inprîncipioetàçverbùm, & Verbum
erat apud Deum,£c Deuseràtverbum&c.Qu*le'&a
fü mvtinteüïfcatii vosleuaffe oculos in Montes*, nifi enim ïfia dice-
rent, vnde omit no cogitaretis, non inuehiretis. Ergo ex montibus
venit vobkauxtltum, vt hacvelaudiretis ,fi noniumpotefiieintel-
hgeré quodaudiftis, inuocate auxilium à Doming qui fecit coe-
lum & teftim , :qu>amontêsfie potuerunt loqui, v t nonpopniipfi
illuminate,quia & îpfi iluminati f wtaudiendo, indequihoecdixit
accepte, loannes ille ( Fratres)qui difcumbebatJuperpeâusDommi,
é r de pectori Domini bibebat qüodnobispropinaret :feapropinduit
verba ; mteüectumautemmdedebescapere, vnde &ipfebiberat>
qui tibipfopinauit.lûis etiam paria hiç,ideft Do&or.in præ-
diéti opeiàs honïilia duodecima loquitur cum verba loan-"
nis Baptiftæ tradaret, quæad difcipulos fuos loannes re-
fpondit.dicens : Nonpotefi homoacciperequicquajn, ntfidatum fuerit tide coda, ipfivos mihi tefiim onium per hibetisquod dixérim ,
ego non fum Cbriftus.Tanquam fyens,quid vos fallïtis? vos ipfimihi
quomodo propofuifiis,iftaniquafiionem? quid mihi dixtftis, Rabbi,
qui er at tecum trans lordanem, cut tefiimonium plrhibuifti?
Noftis ergo quale teftimoniufn illi perhibuimoflo ? ditlu-
rus fum non ejfe ilium quem dixi ejfe ego,qui aliquid acceptde Coelo,
vtaliquid ejjenr.inanem me vultis ejfe,vt loquar contraveritatem;
nonpotefi homo accipereqtticquam, nifi datum fuerit ei de Ccelo\
ipfi vos mihiteftimoniuniperhibetis quoddixenm, egononjum
Chriftus : ndnestuChrifie tfed quidftmaiorillo, quiatuiUum
baptUafthmiJfusfum, ego Pmofum, ilU Iudex e&, &auditejli-
monium multo vehementius ■, .multo exprefiius. Videte quidÊno-
bifeum agttur ? videte quid am are debéamus '.videte quia aliquem
hominem amarepro Chrifto adulteriumeJl.^rehocßco,auen-
damui vocem loannis : pour at in illoerrari ; poterat ipfepütWi qui
non èrM'.refiuïtfifefdfumhonorem, vtteneatfojtdam veritatem:
videte quid dicap Chrtflurn,quid ß-
Quihabet ^onîàm,iporiTus eR',caJliefidte,fionfum ama^
tc,quid autem tu es t qutdnobis diets ? qui habet iponiam fpon-
fus eft, amicus autem fpohfi > qui ftat & audit, cum gaudio
gaudet propter vocëni fpönli; Et poft pauea i Vidi inquit
ftaniemwfolidoinon fuWidigrtus cprrigiamealciamenti ems
ibliiere.Brwe te hüdiilias,merit oftas,meritonon du,&gaüdiogaudes,proptèrVöcemfio'nfi:Sic&Acpaodfiiso, lmuse, natmoi cauns-
fponfizeUr& ipfe nonfibi, fedfponfo:audtat vocem zalantis ,*elo
Deivox,Zeto dixit,nin meo,non mihi,fed zelo DeijVwrfe? quomo-
dorqueézelas,cuiz£lasrdefyonGim enim yos vm viro^virgi-
nem caftamexhibere Chrifto^wid ergo times}quarezj.as ï ii-
meojinquit, neficutferperiSEuamfeduxit aftutiafua:ue&
veftrifenfus corrumpantur a cafticare; qu* eft in Chrifto:
OmnisEcclefid virgo appellat a eft, diuerfa ejfe m embra Ecclefia, di-
uerfispollei edonis videtis,atquegaudetis:aln conittgati, alia coniu-
gata,alij viduatt, vxoresvltra non quarunt:,alia viduata, mar it os
vltra'non qwtrunt •, altj mtegritatem ab ineunte atateconferuant:
aliayirgtnitatemfuam Deo voucruntidiuerjafuntmunerafedom-
nesiftuvna virgo efi vbt ifta virginitas non enim in corpore. In cor-
pore pauenrumfseminar urn, etfidici virginitas j in virispoteftpau-
corumfanctitai\integntasetiam corpora eftinEcclefia,&honoru -
bilius membrum eil,alia autem funt membrain corpore ,fedomhia
in'mente ferUant virginitutem, qua ell virginitas mentis Integra,
fidesfohda, fpesfencer a, charitas. Hanc virginitatem timebatiUe
• qui zelabatJponfo dferpen e corrumpi, ficut enim membrum cor- porisviolaturinquodam loco,fiefeduHtolinguaviolat virginitatem
cordis.
EX LIB. D E C IV IT A T E D E I IX.
S a n c t i A v g v S T I N I . '
f~ \ Vod licet (an&i Aiigeli atque homines ntmeupentur
V ^D ii, nequaquam tarnen poffint idem fan&i Angeli
appellariDii Deorum, id eft hominumdan&qtum, ex qua
conftderatione colligitarjquiafi Angeu (andtinonpoilunt
did Dii hominum,mulcomiflus homines. Ait itaque.idem
D odor: Verumiamen cum d nobis quaritur,fi homines diftyisnt
Dij quod in populo Dijfünt, quemper Angelos velperhomines al-
loquitur Deus,quanto magis immortales to nominedignt funt , qui
eafiuuntur beat it udine, ad quam Deum colendo cuptunt homines
peruenire.Quid refpondebimus,nife non Jruftra in Scripturisfanftis
exprefiius homines nuncupates Deos,quam idos immortales & bea-
tos, quibus nosaqualesfuturosin refurrdltonepromittitur nefeili-
cetpropter tUorum excellentiatn aliquem eorum , nobis conftituere
Deum infidelis auderettnfirmitasl Quodin hominefacile efieüita-
re,& eutdentius diet debuerunt homines Dij, inpopulo Dei, vt certi
aefidentesfierent,eum ejfe Deutnfuum qui diftus eft Deus Deorum.
Lj Quia etfi appellantur Dii immortales illi,& beati qui in ccelis funt,
rnn tarnen dial funt Dii D. orum, id efipiihminum inpopulo Dei
conftitutorum, quibus diSumrft, ego dixi Dii eftis, & filii ex-
celliomnes. Him eft quod ait Apofiolus. Etfi funt qui dicantur
Dijfiue in coelo,fiue in terra,ficutifunt Dij miilti,&Domiiiimul-
ti,nobis tdmen vnuiDew Rater.ex quo omnia,&nbsinipfo,;&v-
nuspommus lefts Chriftus,per quem omnia,&ms pér tpfum. His
ita fe hab&tibus, eft modus diuinajfiiae Angelic*, vel etiam.
human* glori* : ilcut Alchimus Auitus Epilcppus
Vienrienfis in dialogo, vbi cum Gundebado Regeloqui-
'tur,dicit: Illud tamen quodab *qualitate Cceleftis Glori*
Patrem& Filium perinde vt creaturam Angelicam fe yi-
dentes,‘quandam mihi inuidiam illicite fuperniS virruti-
bus delati honoris obtenditis, dicentes ergo & Angelis at
fqcureteA drecbheamnguesdliisc,e &t mqiun*imcuem peqruuen iena teaxdccealfuiisafumn,t egtiloamria amd
pr*fens, non omninoïic renuo quail creatur* fublimi, atque
pr*ftanti gloriam ferre timeamus. Eft quippe diuin*,
eft Angelic* , eftetiam human* glori* ïhodus, qüam in
multisScrij^curarüiii locis inuemmus, & Sandtorum meri-
tis &apicibus Regum fine vitio adlencationis aicribi.Qu*
n.inter homines prima gloria,h?c eft omnibus iandis eius,
& in Euangelip Dominus dicit, quod nccSalomon in onv
nfgloria iuaj fie veftitus eft, ficut iiliifloiculus ipecie natu-
Audiamusnunc his paria B. Hieronymum pr*dican-
tern. Dicicenimin epiftolaquamprofchifmate Vigilantu
-adRipatium Presbyterum: Tranfmijit nos autem, non dico
Augufl.i
Mtttfa Huron]
PlanPt-s.s
Marti« I
Opera.
juguft- ds \iuit.Dii g
ï y«guß.i.
pnguflM:
hfex.ditr.
hmb.
ftugufi.
V"i.i..x».c. ji
Yfw'mt.
bid.
fünf.
-Wich.
I Marty rum rèliquids,jèd net SoUm quidem & Lu n dm ,& Angelos,
I & Arch angelos -, non Seraphim, non Cherubim,' & pnine nomen
quod nominqturinprdfentift c u ló f& itifuturo colimus & venera» I Diur,neferuiamm creaturafiotiusqudm Creatori,qui eft benedi-
I dus iii fcaih.JJonoramUs autem r4iquiasMartyrum,yt eum ff i
I iits(tintMartyres odor emus, honordmtts ferußs,yp honors ftruo*
rum rçdundent ad Dominum, qui ait > qui yos fuieiph „m e fii-
fçipit. Co.nibn.at huiç beams A uguftinus in lib to prim o dé
; Ciuitaee D,&^ti\pc\aensi-Meccontemnehda:&qbijciendacor-
poradefunâomm iuftorum, quibus tanquam organis &vafisâd
omn 'ta bona opera faulte vfus eft fiiritus. Si enim paterna yéftis,. &
anulusacfiquiihuiufmodttanto cbariuseit pofteris, quantoerga
j parentes mamaffeâus-.nuüo.modo ipfifiernendafitnt corpora qua
V tique multofamiliar ins atque çooiunttius quam qudibet indti-
mentageftamus. Hac enim non ad ornamentum vel adiutorium
quodadhibetur extrinfeetts, fedadipfam naturqm hominis pertinent
, Vnde & antiquorum iufiorumfunera officïofa pietate ciira-
tafunti& exequia célébrât a , & fepulturaprouifir, P iq u e cum Vh
lurent de fepeliendis, vel etiam transferendis fuis corporibûs, filj,
mandauerunt. Ipfe quoque Dominus die tertio refurreiïurus, reli-
giofe mulierif bonum opus pradicat ,pr<edicandumque commendat,
quod vnguentuty preciofum fuprayiembra eius ejfuderit, atque hoc
ad eumfipelundumfecerit.; E t laudabihter commémorante in,
Euangelio, quicprpüs eius de cruce acceptant diligenter atque honorifice
tegendum ,fepeliendum curarunt: vtruntamen ifiaauäo-
ntates non hocadmonent, quod infityUus cadaunib'us fenfits fjed
ad Deiprouidentiam, cui etiam taliapietcttis ojfcia placent, corpora
quoque mortuorum pertinerffignificdnt propter Jidem refurre-
ctionis afiritend.ini. Item Au guftinus in.librp^qdaupeiuC-
: deip operiÿi* -Mec tamen Martyribus tgmplai Saçertfotiafa ir a,
!& facrtficia conftituinius j quoniam non ipfe, fefiDeuseorum nobis
left Deus. Honoramusfanememorm eorum tanquam Sanftorum
hominum Dei, quivfqtie admortem corporumfiuomm pro veritate
certarunt, nitmotefteret yera ilfâigù-félfis fifiifique coriuittis.
Quod etiamfiqui anteafentiebantjimendoreprimebanU Quis au-,
tem audiuit aliquahdofideliumjlantem Sacerdotem ad Altäre, et -
iam fuper fanctum corpus Marty ris ad Dei honorem cultumque
confiructum, dicer ein precibus,offero tibifacrificium, Petre, vel
Poule, vel Cypriane, cum apud eorum memorïas offer at ur Deo, qui
eqs&homines & Martyres fe c it, & fan ft is fuis Angelis coelefti honorefociauit
: v t ea celebritate & Deo vero de illorum viftoriisgrattas
agamus ,& n o s ad imitationem talium coronarum atque pal-
marum,eodem inuocato, in auxilium ex iUorum memoria renoua-
tioneadhortemur. Quacumqüe igitur adhibentur religiqferum ob-
fequiis inMartyr ism locis, ornamentafunt m em oriarum, non fa-
f ra velfacrtficia mortuorum tanquamDeorum. Quicunque ètiam
epulasfuas eo deferunt\ quod quidem Chrifijanisnulioribus nonfit,.
'& inplerifque te n arum nulla tajis eilconfuetudoiTamen quicum-
queidfactunt, quascum appofuerini 'orant &auferuntvtvefcan-
tur,velexeis etiam indigentibus largiatitur fanftificari ibieasvor
luntper merit a Marty rum, in nomine Domini Marty rum. Non autem
ejfe ifta facrtficia Marty rum notât,quinomtvnum, quod etiam
idle offet turfacrificium Cbriftianorum. Nos itaque Martyres noftros
n:cdiuinishonoribus, nechumaniscrimintbuscolimusj-Jùut
coluntPaganiDeosJûos,nec fijcrificiq,i!lis ojferimto*, nec eorum,
probrain eorum facra conuertlmus. Dicit.etiam inlibro quem
de ièxdierum opéré icribit, quod ftatuit lapidem Iacob,
quem fibiad caput pofiierat, & coriftituit eum titulum, &
perfudit ilium oleo non aliquid idololatriafimilefecitiNon enim
vel tunc velpoftea f i equéutauit lapidem adorando aut ti facrifi-
candofedfignamfuit in Vrophet'ia euidcntifiime conftitutum, qua
pertinent ad Vnftionem., Vnde C hr$i nomen à (Dfiriimate
eft, non fölum enim lapidiiàçrifieandum non eft, led nec
vlli cörporali incorporate creat;qr*,neciiialicuius honorem
præter fofius viui Dei.templum conijruendum. Quod
cum inaliis, tarti iiwiiiputatione, quam cum maxim© Ma-,
hichæo,incomminushabuic,prpbat beams Auguftinus Ifis
fvoesnrboinsh: àrbSeiDreeiu\fscJrpipirtiutmustffaiqnuftiupspneoinnA efpfoeftttoemlop'.Nluemfi,i pvtiisq,quueinaotse itnp--
plum Dei efljs,&Jpiritus Dei habitât in vobis. Etiterum: -Nejei-.
tis quia corpora veftra templum in vobis eft Spiritus fan fti , quem
habetis à Deo. Nonne'fi templum alicui.iandoAngeloex-
cellcntillimode lignis&lapidibus faceremus, anathema- _
tizaremuràveritateChrifti, & ab,Ecclefia Dei, quoniam
creacut* exhiberemus earn .feruitutem qua vni tantum.
Bibltoth.Vet.Patr. Tom. 9. ^
debetur Deo ? Deus igitur ioliis eft ficut iam fiiperius multo
ties oftendimus in quo ipeiri noftr* beatitudinis collo-
caredebemus, ficut idem Pater in librode do&tinaChri-
fti^na,primo his verbis infinuac,dicens:C«i»« nosmiferemur,
‘tycuiconfuUmus, ad eius quidem vtilitatem idfadmits, cam que
intuemur,fed nefcio quomodo etiam hoftrafit confequens, cum earn
mifericordiam quam impendimus, egenti fine mercede non relm-
quit Deus. Hac autem mercesfumma eft,vt ipfoperjruamur, & 0-
mnes qui eo Jruimur nobis etiam inuicem in tpfopeyfiuamur. Nam
fit in nobis idfacimus, remanemus in via, & Jpem beatitudinis no-
fir ain homine aut in Angelo collocamus, quod & homo fuperbus,
& Angelus Jiiperbus arrogantfibi, atque in fealiorum jpemgau-
d nt confiituk fanftus autem homo & fanftus Angelus etiam fejfos
nos, atque injè qutefeere & remanere cupientes reficiunt potius,
auteofümptu quem propter nos aut illo etiam quem propterfeacce-
peyunt, acceperunt tamen atque itarefeftos in ilium ire compelr
lunt,quoJrfientespariterbeatifimus. Nam & Apofiolus exclamat:
^Numquid Paulus crucifixus eft prp vobis 1 aut in npmine
Pauli baptizati eftis ? & neque.qin plantar eft aliquid, ue-
que qui rigat.ied quiincremencum dat Deus.Er Angelus hominem
fe adorantem monet, vt illum.potiusadoret fub quo d Domino
etiam ipfe conferutu eft. Cum autem homine in Deojrueris,
Deo potius quam homine jrueris; illo enim Jrueris quo ejjiceris bea-
tus , (V ad eum te pet ueniffe Utaberis in quo Jpem ponis vt ventos.
Indead Philernohem Paulw Ua, frater (inquit^ ego te fruar in
Domino .,Quodfijion add. dijjet,Domino ,& te fruar tantum di-
xiffet,in eoconfticuijfet jpem beatitudinisfua. Quod aiicern fola
-ratipnaliscieatura poilit effici beaca, vthpcipfiim bonum
nop habeatnifi a D.eo •, idem Dodlor teftaturin libro de ci-
uitate Dei ii.icaloquens. Non eft crcatura rationalis vel intellectualis
bonum quod beat a fit niji Deus. Ita quamuistion omnis
beatapofiiteffeCreatwa,nequeenimhoemunusadipifeuntur, aut
captuntfera, ligna,faxa,tjrfiqui({eiufmodi efi-,ea, tamen quapotesl
non ex fe ipfapoteft ,quia ex nihilo creata eft,fed ex illo a quo creata
eft.Hoc enim adept 0 beataeft, quo amiffo, mifera eft. ille vero qui
non alio fedfe ipjo bono beatus eft, ideo mifernon pate ft ejfe, quia
nonfepoteft amittere. Dicimus itaqueimmutabile bonum non ejfe,
nifi vnum verum beatum Deum; ea vero qua fiat, bona quidem eft:
fe,quodab iU> veruntamen fnuiabilia,quodnondeilto, fed de nihilo
fafta funt.Quamquam ergo fumma nonJint, qui* its eft Deus maius
bonum,magna funt tamen,ea mutabilia bona queadharerepojfunt
vt beatafint immutabili bono, quod vfque adeo bonum eorum eft,
vtfine illo mifera ejfe n.cejfefit.
EX L IB R O D E V E R A R E L I-
‘ C lO N E .
V T O»fit ergo nobis rtligjo cultus corporum, & athereorum at-
\ L N que caleftitim ,fed eius cuius contemplatione beats fu n t, (fie.
Nequeenim& nos videndo Angelum beatifamus, fed vtd.ndo ver
ritatem, qua etiam ipfepdiligimus Angelos, & eis congratulamur.
Nec inuidemw quod eoparatiores & nullis molefiiis interpedienti-
bus perjruuntur, Jed magis eos dtligimus, quoniam & nos tale all-
quidjperaredcommuni Domino iufitfumus. Quare honoramus eos
chantatenonferuitute,neceis templt conftitutmus. Nolunt enim
fe fee honorari d nobis,qui a nos ipfos cum bonifumtu,templafummi
Dei ejfe nouerunt. Nam & cum èxaudiunt Angeli, Deus inexaudit tanquam
in vero,nec manufafifc templo fiio, ficut in omnibus
fan&is fuis, eiufque temporaliter fiunc iufla a?terna fine
lege cönfpe&a. Nec motiere debet, quod cum fitinui-
fibilis,(*pe vifibilicér patribus apparuifle memoratunficut
enim fonus qui auditur, fententiainfilenrio intelligenti*
conftituta,non eft hoc quod ipla. ita & ipecies qua viius eft
Deus ill natura inuifibili conftitutus, non erat quod ipfe.
V.erumtamen ipfe ineadem ipecie corporali videbatur;
ficut ilia fententia ipfain fono vocis auditur, nec illi ignora-
banrinuifibilem Deqm in Ipecie corporali, quod ipfe non
erat fevidere: nam & loquebaturcumloquente Moyfes,
& ei tamen dicebat, fiinuenigratiamante te, ofiende mihite-
metipfum feienter vt videam te. Item auguftinus in libro quinto
de Trinicate didt. -Ea qua de natura incommutabili & inuifibili
fummoque viuente, è fibi fuff cient'e,,dicuntür non ejfe excon-
fuetudine vifibilium, atqunnutabilium & mortaUum,velegcna-
D dd 3 rum
È
j Augttji. de
I Doff;
Chrifi. l.z.
C.jl.
i.Corint.
i.Corint. cy
F
Auguft.de
emit. Dei l.
ll.C.l.
G
Autufl. de p>.v^er.at oR.e ilt.g.
H
Auguft de
fPrtn.ly.