vt magi in Ægypto fecerant&Simon; & multi alij penne-
cromantiam, id eft mor tuorum inuocationem, vt & ilia
phytoniffamulicr, in libro regum. Etdæmones eijeere
mali {blent, vc illi exorciftæ Iudæoru , & file de quo Apo-
ftoli Domino dixerunt: Vidimus quedam in nomine tuodamo-
niaeifcientem, qui non fi.juitur nos. Et Iudas quando Dominum
lecutuseft,& ifta fecit. Quod ideo conceditur
malis,yel propter audoritarera nominis ex cuius/iomine
adiuratur, vel propter filutem videntium & audientium.
Non eft hoc lignum difcipulorum Chrifti : nec dixit ipfe
difcipulis fuis. Difiiteame virtutesfiàcere : led, quia mitisfitm
& bumilis corde. Et alio loco : In hoc cognoficentomnes quia
mci efiis difeipu'i :fidilectionem babueritisadinuicem. Ifta font
inlignia dilcipulorum Chrifti. Nullus mains poteft ifta
tria ligna habere & malus eile, manfuetudinem, Sc humi-
litatem,& charitatem.Sequh:ur.[£fr«af confit cbor Ulis,qtiod
nunquatn nom vos.. Confitebor, veriratem illis manihftabo
quam ipli in fe noluerunt perficere. Quia nunquam noui
vos, lùbauditurmeos elle dilcipulos, quia ilia tria non ha-
buiftis, qui-p ne cep i habere difcipulis meisaddficretione
aliorum dilcipulorum. [, ed dixißis vos eßc difcipuhs meos,falfa
dixifiis, nunquam perJpext opera. Difiedite à me qui operammi
iniquitatem, recedite a me qui operabimini qttado de corpore pra-
ceptum efl vabis exireJ] Non dixit,qui operati eftis, ne con
uerlispoenitentiam aufe ret led qui operamim>h'pc eft,in
voluntate adhucqperamini:quiaadhuclicuiffecvi:icre>li-
builfet&péçcare. Dificedtte àme. Non eft neçcftè diabolo
tradere,quia iple (cit, quid del^atracetede his, qliosnon
videriteos fore. Ineavita omnis homo, auçDeierit, aut
diaboli.Tantæ cru deli tatis ell diabolus, vt nonfit necef-
fc imperare torquere, nouit luos elle qui Dei non funr.
[Ottmis ergo qui audit verba mea,& fecit ea. j Cpnfiderandü
quod dicit,qui audit verba mea & fecit ea, hoc eft qui pp
me & verba meà tacit bonum.Nam multi Philolophifue-'i
ruôc>qui.qmnüfuadereliquerunt,&;àyicijsabftinuerunr,
in tantum, vt re metis locis ope re manuum fttide vixerint
Sc tarn en nihil eisprofuit; Titus optimuseleemolyna-
. riusfuit, & operator virtu tu, in tantum, vt vna die dolens
dixerit, perdidimus hodie diem, quia non ihagni profe-
dusalicuipræ'iitirnus.DiocîetianuseUm haberettotum
munduminpace, nullo cogence imperium dereliquif, Sc
nec filio aut nliae,fiue aliciu affini dédit,etiam Maximian jft-
conlortem imperij.que ipfe fecum afciuerat.eoquodante
ami^ia^nuicem&^nntydimittere fepit.Et curà rogare tur
à eognàtis & am icir idem, Etoo. lenaniis no hob facer e cum
omnia in pace elTcnt,r efpodit. Cum omnianoftra ada fine
reprcfieniione fùnt, debemus alteri locum cedere. Atra-
menfi vjjdcretis frortosnoftrps, & poraeria noftris mani-
bus.conierta, nunqùarri fuadereti^ ifta retinere. Sic fecit
jinipcrator Pa^anus. Quid pu tatis fiiftaprpDei amorê fe-
cillen^quahtisrhertqsdigniapudDeum forent. [Aßimi-
labuurvirofiapientï, qui adificauit domumfiuam fiupra Petram
Sicut is qui terrenum fundam en turn collocat, infirmolo-,
codebercollocare. fic is quialiquid boni vitlt operari, o-
pera Chrifti debetQperarii&foperipfom qui lapis angularis
dicEus eft eonftrùpre ipropter eius amorem fecerei Sc
his impendeK, quibusipfepræeepit: ^ttôd y«i ex minimis
meufeçijtis. Si ilcfeeetir: eric quod (equuur. Deficendit pluma,
yeneruntflummaßauerunt ventik] Delcendit pluuia dia^-
bplus cum fujs temptadonibuSv.'Jl' venit ad beatum lob.;
fliiminaamici eius, Haueruntveniti aduerftrates qnas diabolus
eiintulit, dédamnis luQram.ScdquiaittPbtrafun-
daraejita habebat, diötum eft.de illo : In omnibus his Honpec-
cauitlob labqs fills. Similiter ,de Paulo, pluuia t datus eil mihiftimulus
carms mea : flumiria, ofiium nntii apertunreÛzkà •
aduerlàrij multi, vend ; quinquies quadragpnasVna minus accept
: ter virgis cafusfum: femel kpidattèfumi&c. F undata
en'tm eratfopra Petr am. Quia enfmdomus.Paüli'lüpraPetram,
id-eft Chriftum,hmdataerat?ta tormenta : Quisnos fiparabit k chadnitca teeb Câhtprtoftfitt t&ah ian S Htnrae.
In bisomnibfiiperamus,proptereum quidilexitnos. Omnesn.qui
fiemfuamponuntin Deùm non confundentpr. £ Ht amnis, qui audit
verba mea hac,&nonfactt ea yfimitiserifvirofiulto.^ ^ct^
omhc m rextu mEuangeii j figuræ & tropi lèculariumlittê-
rarujnueniuntur,lêd pjoprer falhdium deuiçmdü. & prolixitatem
libri, freqüenter omittimus; Nam Sc hie meta-
phoraefttranslatiodereinanimali ad animale, de domo
quse anima non habet,ad hominem quianimam habet. Et
êft Ipccies metaphoræ,quæ appellatqr parabola, quociens
exemplo alicuius hortamur aliquem, aut deterremus.
Hortanris q-uod fupraditftü eft,deterretis q» nunc dicitur,
de dornoædificata fupra harenä, id eft de illo qfpem fua
in jnundanavoluptateponit,& venient illi in limilitudine
iftius, hue illins qui dicebat ; Anima, multa bona babe's repo
fixt a in annosplurimos requieficc; cotnede, & bibe, & epulare, & ipfia noble audiait. Stulte, hac noble animant tuam auferent à te:
qua autemparaßi cuius erunt. [Etfiaäumeftcum confitmmajfet
lefius verba /j«.]Confum matio haec ad pcrfe<5Honem perti-
net,quod verbum omnium cft. Alioenimmododicinaus,
coniummatusefteibus:quiafinituscft. Alioconfumma-
tuseftlibet iquiaperfedluseft inferiptura. Ec hic ergocö-
fum matio de perredtione; quia Deus ccepit, ad perfeddo-
nemeonfumauit,non ad defedlionem. [.Admirabantur tur-
bafiiper doclrina ei us. J Mirabantur,quafi de fonte iàpiendæ.
Si de Moyle didluni eft quod fuit potens in opeie Sc fer-
mone quid dicendura eft deillo qui eum docuiclàpientia
Dei patris ? Erat enim docens ficut poteftatem habens, &
nonficutfcribæ&Phanlàti. llhenim docebant ficut qui
didiceranc à mortalibus,& ea quae lege bant in lege & Pco-
phetis: & non ilia per omnia intelligebant. Dominus ve-
ro ficut is.qui legem dederat ; Sc in Prophçtis locutus
fuerac. -• . . -v'
De le profit mundato.
c a p x y , .
C Vm autem deficendijfiet de monte fiecuta fiunt eum turba
mult ok] A udifti s quiaafeendit in montem: &primi-
tus; inftruxitin luperioribus difcupulos de fecretioribus,
& de o<%> beatitudinib. & poft populos paulo in infèrio-
vri locoipfius mpntis. Et his omnibus perfeâis defeendit
de monte, St turbae quae propter eum montem alcende-
ran t,fimul cum iplb reuertütur. [Ef ecce leprofius vemens ado-
rabat eum dicens,] Prohibitum eratleprolbsin domibus ac-
cedcre ad homines, propterea nec in monte propter pc-
pulum nec in domo,led in via occurrit Domino. Lepra
. eft afperiras cutis Iquamola, lapidi fimilis. Dicitur Græcè
leprofus, àpruritu nimio ipfius icabiei ; quae nunc in ni-
gredinem vertitur,nunc in alborem, nuncin ruborem,
Ifte igitur, licet hac in infirmitate detentus fuerit,ftiitfa-
piens in accedendo, humilis in loquendo perleuerans in
petendo. [ Infaciem prociditk] quod eft humilitaris &pu-
doris. Suam infirmitatem non erubuit, culturam exhi-
buic. [ Domine fis vis, potes me mundare.fiAdorat,&Deum
inuocat. Domine fi vis r-Nefcio fi lum dignus mundari,
quia credo propter mea peccata mihi euemfle. Tu ft is Ö-
mniain voluntate tuaponoy volufti vt hæcimmundilîima
lcprafiipermeveiiiret:vtcorreptuspoenituiflera;(ine propter
tuamagnalia,vt me mirabiliter mundans magnihee-
ris ab omnibus. Non lùm aufii$.dicere : fi quod potes ad--
iuua me, qaoniamrlcio- omnia te poflè î ibiummodo vo-
luntatem tuâ require,fi vis,potes me |rajndâre. .[ Èfr*r«i-
dens manïi,tetigit eum <fi«»r.}Extenditmanüad eum quem
Sacerdotes no dignabancur atdngereylèu exrédit raanu,vt
oftédere t fiipra legem eftê qui præceperat leprofum ; quia
non fuit auià expe<ftare manuipfius,lèd ftatim v_t vidit ma-
num venire,çffiigic iplàlepr^j [Volo. ] Ad ipfum verbum
precatus fuerat leprofus diçens, fi vis, relpondens Dns dixie.
Vola. Ad hocquod dixerat potest refpondit. Mandate.
J'Ion eft iungendu m vt dicamus volomundare, fed primum
dicendum volo, Sc poftea imperando fubiungendum eft
mandate. Non eft hic mundare infiniciuus modus,fed im-
pératiuus.Quia perfpcxit Dftsin illo&fidem & hùmilita-
tem, & ideo ad verba fie confequenter relpondit. [Ercon-
feßim mandata eft lepra eius.fi Nelcioqqbd plus tirnuic le-
pra,verbum aut tabtum eius.'Si racuillêci lepra non fuerat
aulâ exjjetftare manumDomini: quia non fuerat ibi crcata.
Sinoncxtendillèt manum ScdixiJfietPolo, non elfetaufe re-
! mauere. Quia illc çrat intus in illp corpore,.q dixit &fiaGta
iunt.
funti^EtaitiUi'tefius. Vide,nemim dixetifï] ïdeirèd hi'd præcii
pit, vtoftendat lîiîs quan d 0 àliquidbonïraciuntinÔdiuul-
gandu, vt laiidem te qui iàih üs v elpècu nias. Nec qtiidem
necelîè erat vèrbis harrare' cum onines lâmim vidèrent,
quemleprofiim ante videranti^5^v<ï^ iofiende tefitcérdôrîk]
Ob très caufas Dbtôihuspræcèpiê'ifiundàtum fepraefenta-
rilacerdotibus. Primo,vtlàcerdotibus reuerentiam déferre
videretur. Secundo rie adnihilatorlegis videretur.qui
dehoccriminabatiu:. Tertio^ vt fi noh^rèderencihuiid^-
tum videntes, quem ipfi non pofueruntfecundumlegem
mundare,detenus dam nar en tur.' offer mutins quod pracepitMovfies.
fi-'-Ptxcepix MoyfeîjVcqiiitauh'datiisfuiftètale11';
pra ofrerrethnlocaüftum Doinirioduos furtures.aut duos
pullos columbarùm, fieutin Leuitfeo'cbntinenir. Enim-
uerononhabebat adhuc corpus & làngu i n e m lu dm m y-
ftice confecratum? quod feçit vnà d'ie'antè oalîionem: pro*
ptefeà noléba tdeftruèrè,fignificans(à;rificium donee ve‘-
nirecnbiium, |In teftimo-âiuhi illiq quod proemundato.
à me, ipfi hôlôcàuftum obtuleriiTt , Sc crödere noluerint.
Typicie homo ifté qui plenus lepra fuilfe dicitur genus défi
gnat h uinamim, quod plénum omnibus peccatis erat ante
incarnationem Dominir VeniensVeroDomimisnon
IblümincaftrE Ecclefiænosreftituic, fed.etiâm genus la-
cerdotale, gentemque lanôtam Sc populüm adquifitionis
effecic, & qui eramuslorigepro peccatis>fa£lilumus pro-
pe.Iuirum eft nob s ab^pfo, turtures Sc columbas nosfa-
étosincbbueîlàtione noftra offerri nofmetiplo» Deo, vt
■ in!iitante‘w'aftitate:m turcur(im,& fimplicitatenicolumba-
rum fine felle amaritudinis dilcamüs rranlirelaqueos hu-
iusfeéuli, vt-fiavnusnonlblnm hoftia viuer.s, làrtâraDeo
p’aceris , fed & templum D. iin quo dignetur habitare,&
inambula're, quoulqueperducat, vbi line fine cum iplb
lætemur.
DefianatopueroCentitrionîs.
C A P V T X V I.
facit.^ Seriius d'uftus, quia primuin feluàtùs eft in bello. O-
mnis creatura tibi obedit vt Domino , idcirco potes fàcere _
quæcùnq*, volnerisT/î«rfie«ï aùteû lefus, mir at us efi. Mîran-
dam Sc iijiitandam ndem videntib. Sc audientibuSdemon-
ftrauit.Nam ipfë ante eius fidem agnouerat,qui crçaüerac.
Et fequentibus fè dixic. [Non inueni tantathfidem in Ifraelk]
Dellraelcarnalidicit,qiiilegem & Ptophetashabebant,&
tarnen eius diuiniratém bon fie intelligebant. Nàm inue-
néï,àtmApoftolTs& ihNathänaeleperfeiftani fidem, fedde
Iudæis catnalibus dixit. Quig Ifiael generali nomine coca
gens lie vocabatut:quafi dixilfetuottn Ifiael habens lçgem
Sc Prophetas debucrac ica me cognofeere, vt ifte,fed nô fà-
cit.Eta totopars intelli'giturpèriÿnecdbchen, fieutin alio
lpcb:mbrtuifunc:cum lolus H érodes morcùüs füerit.fD«#
autetnvobis qüodniuliiab oriente & occidentevènientk] Pefiftas
diras partes aliæ etiam intelliguntur,fcilicettotus mundus,
Sc acccdunt fide ad Dèu, Sc recipientür in ilium Paiadilüm
vbi Abraham elt. &Ifaac, & Iacob,&beatavitaftuëhtur.
Filij autem regnihuius ciicientur in lenebm exterior es, id eftlu-
da*i,qui ibi nati fuerant & legem acçeperunc, Sc de Patriar-
charum progenie finir, mittenturincenebrasexteriorss,
hoceftininfernum,Vbiperpetuæcenebrælunt. Interiores
enim tènebrç.cæcitas mentis,qua melius videre dëbemuS.
Sed qui Deum non cognoft ic, h abet iftàs tenebras in præ-
fenti : mittetur pro iftisin exteriores vbi crüciabiturfimul
c ara corpore Sc anima, filbi éritfletus &firidor dentiamfi Iti
fletu oculorum & dentium ftidore, carnis &oflîü refurrb-
dio defignatur,& vera hæçcruciabunrur poena : non ima-
giuaria, Sc quali perlomnium. Ifte Centuno primitiuunl
populûragentium defignat credicunim in Deum &filios
-Abrahil perfidem futûros, Sc locum Ifiaélitarum adeptu-
rum in regno Dei.Seruus vero pro quodeprecatuf, iîliuS
populi partem defignat, qui tarde conuertuntut ad Deum
& quali feiuieffè dicuntur, qui diütiùs in lèruitio demo-i
rantur,quia fimiles fiunt,qui faciuiu,&qui côfidunt in eis*
Sc qui peccatum fàcit, feruus eft pèccati» [Ff dixit lefts Gen-
tufio ni.Va de,&ficut credidiflifiat fiÆ.]Frequénter hoc Deus
omnipotens ad multos dixit. Vnde oftenditur fecundum
vniulciliùfque fidem, àDeoeflèacceptUïùm & imperatu-
rum quæ petierit,fi perfedè crediderit,&in nomine lâlua-
toris peticrit,& in petendo nonhæfitauent. [Etfianatuseft
puerinidahorak] Exhoccôlligêrepoflumtis,quodalioriim
; preces àliosadiuuant, & fides perfe^. Imitemut omnes
j ChriftianiiftumCcntüriônem in prùdentia,infide,& hu-
militate.Studeatnus fecundum Deum prudentes fore,quia
Deusinde dixit,eftote prudentes vtferpehtes. Pro iuftitia
vfque ad mortem pugnemus. parati etiam omni pofeenti
. nos ad reddendam ràtionem de ea quæ in nobis eft fpe. Fi-
! dem quoque certam & reiftam habeamus in Deum, &o*
• mnibus quibufcnnque promifimus nifi tantum in quan-
j tum deuiant à Déi voluntate. Humilitatem & in animo St
incorpore habeamus, quia Deus omnibus Chriftianis à lè
i pcæcepitdifcihumiliratem,&manfuetudmem,
C Vmiiitem imrOlJfietCapharnaumk] Caphatnaumvilla
mâgna erat in Galilæa in qua Romani priiicip es foli-
ti erant (èdèreï Güm, illücDominus appropinqualfetae-
célfit ad eiimCènctfrio no corporé,fedhde & affeâiu.Nar-
rà^enim Liicas qùod Iudæosad iplummifèrit ; indignu iü-
dicarisfeâlpe<ftifeusemspræfèntari. Céntürio diÆtüs, eo
qüod centum militibus præèft ficut qüinquagénariusqui
quinqiiàginta. & decani qtïidecem militibus prælunt.Ro-
gans eum per iplôs îudaeos quos miferat, qui e tiam hoc ei
dixeruift. Dignuèeft vthôdêi præftes,quia diligitgentem
noftram',& lyriagogam nbbis^ædificàuit.{: Domine puer meus
iacetin àmo faralytïcwifiï&ïiAyûçiis GrçeèLatirie diflolu tus
omnib.menYbrisdicitur.Dixilîiperiti^quiapueriquatuôr
modi v dicutur. -Eôergo modo,qtio pueri Dàuid dïâilunt,
pro obediëntia&hicpuerurn fiiudicitnolens dicere quod
elfet férüus fiiuspro dileâioneipfius pueri, ad doloré aü-
tem ex primendudicic,quia &parâlyticus eft&iacet.Mul-
ti en i m piâtaly rici ainb ulànr.Et addidit. [Çf male torquetur. ]
Ecaitillis lelus.VidelicecmilTis eius.Bgo venia&curabo eum.
Et ficut ali us Euangelifta refért, ftatimciépit irë:iîb pro vU
lô donb, fedpro fidë & hüniiliratè & pruttentià Centurio-
nis. Fide quia credidit paralyticuin àlalüatpfëpôftè' lànari:
lui militate ÿèjuia feiplum dignum non æftimauit ad eum
venire : prudentia,quia vbique Deum pófte operati qùæ
velletvcrbo.Et relpondens Cënturiôait. \pqtnineinohfium
dignus vt intresfiub teâum meum.\ Refert Lucas quia milètic
in via milTos dicens, ne fèfatîgiftet, quia non eflecdîgnus
vt lùb tetfcum eius intraret. Sèdrantum diGvefbp,&laha-
bitur-puer meus. » Gredebar quamuis gentilisV quod 2h£r
effet,qui dixit>érfabldfunt'.mandauit,&cteatafiunt [Nam ér
ego homo fium fu bpotcfi.ite, habensfiub memilitesi] Dat exem-
plum quali dieat.Si-ego qui purus homo fum conftitutus
fubalterius poteftateividëh'ètTyberijlmperatoriSjdicb
militibus meis iunioribusfvçlâciantilia v.el illa,&:fit. quan.,
tp magis tu q.ui habes Angelos impoteftate ï fi præceperis.
Raphaeli vel eiusordini ftatim fieê jfitico fe«ic]fubàüditùr
militi. Miles dièlus à raille,quia chilïe pritnura àRomulo
innurafiroordinati lùnt.feu quiademiUëvnus eligebattir,
quando eligebantur,“ [Etfieruo meofachoc, ideftiopusQjÉf
Defiocru Petri.
C A P V T XV il.
ETcum venîjfet le fwin domum Pétri, vidltfibiïam Petïiia*
cénteh & febricitantem"] Socrus dicitur Petri mulier,
cuiusfiliamhabebat beatus Petrus. Alius Euangelifta di-
cit, quod rogàuerunt ilium proea. [fitfionsfiuper il!am impera-
uitfebri,& dimifiteatn.]A\iqaando expeâacDominuspre-
cesrogantium. Aliquando vitro eu rat ægro tos volen s, vt
maiores rÿatiàs Deo référant pro quorum precibus fecit,
& ad hue hodie éa quæ nobis habet dilpofita re, Viîîtfe pro
his r.ogari à nobis. fiEnetigit manum eins : & di mißt earn fie-
bruk'i Quia duo dilcipuli fuidiletfti pro earögabant,&ver-
bofebiem fugaiiiQ & manum fiirgenciporrexit.., [Erfiur-
rexit & minißrabateüA Naturale eft.omnibusfebricitan-
tibus cum omiffifaetintäfebfe, maiorem moleftiam in-
firmitatis Sc lalfitudinis fentire, & quafi femiuiui iacere.
^edvtoftenderetur, qüiaaliterillefenabat: aliter medfei
perrenijOmnes quofeuhq} fenabat in momento téporis fe-
nabat : ira vt nec veftigm præteritæinfirmitaps remaiieret.
Vnde& ifta cum fiirrcat,ftatim cæpitminiftrare domino,
Eeee 4 li^ni