[T 9* .
Matt.c.x j.
O/«.
XyjerobàrdiEpifiapi_____„ . . • . ^ -
obicruandafont,inPrç-
ftarfire.Hæcinfubieâis ouibus
lat sauté &Paftoribu$ alia condîtio eft,quon»am ficüt bea-
tus eftfidelisferuus & prudensquem «onftituit Dominusfe-
ftrfa rh tlim fu am ,v tie t iÜiscibumintempore. Quiimitatur ^aftorem^aftoruminadminiftrauonepàfcuæiitaecon4*
tcario, de pattoribus qui pafcunt fetheqpfos, quod ïntir-
mum eft non cottïolidanr,'& quod ægtontm nontenant,^
quod ftaàum non alligant fi&c qüod abie&um non redu-
cunt j quod perierat non requirunt, de quotum orelibëre
Paftor Paftorum oue§ luas 8c eas pafcat, in pafcuisvberciv
rrûis, ctiam eaS'quaëin præiènA vita fein per pet fe tolerant
pràuuïn Paftotem. Ëtquidem piàouis femperquærritbo-
iiura Paftorem.fed fi deeft in haempttalitace, notaäceftjU
\cqui ammam fuam pofeiit pro ouibus fuis* propret qüod ybi I emendari nôn.potèft,ab ouibus..tcnërajïj|us eft, &merce~
nadasfedens in CaiheàraUofti, Qiio'niatn iuffit piusfpon-
fus verus PaAorvr^««* dicurt taies,faciant'oue's, qûxautemfd-
àm wonfactanu 'H*chvpoftremo,proptereadixi'ne quis
ine putétperdîtam exiftimarefidelem ouëm,quæ prudën-
ter tolérai prauum Paftorem. llludiurnmopere cfommo-
hens, vt omnis Paftornon fibifëd Domino nutriat’&erü-
diat,arque corripiatin «iifciplinaÔc_ timöreDornini fubdi*
tastficutèc beato^etro fummus P^ftorprà&ipit dicenst
Pafeeagnos rttm ,iriquityfiw» tiios) & idcirco mihi, non tibi:
hoc eft cercurà iudiciiim quod me veratiter diligasvfiâ-
gnos mcosfollicite paîèasjproptet quodrecepturus'ës îû-
iticiæ coronam. Sic & quidam antiquus Paftor cu'ram tollt—
; eitû'dinis myfticis verbis fignificauit,dice&s : tion eftadhttC
i tempos vtitt caulis includentur eues, date afttea'potiàn ouibtts,’&
i ftceas adpafum n d u à te , quodybi non fit, & venitiliiid^
qnod Propbeta déplorât dicensï-Proptere? captiuus duiïuteft
populusmetu-.qiil
w ê ê
C
Pitri.c
poft pauca: Cuftodite igKutfoiliciteanimas vefttas, noinUdtfhs
aliquant ftmilitudinem in die qua locuius eft Domnus vobisuiö-
reb de medioignU,nefortedecepti. fuiaiis vohisfiubtM ßmihta- dmem,aut itMgineMmafeulivelfiiemini, fiteilftu^frin^mMurn
iumentorute qutfuntfuper terrap , Vel atUumJüb cotlo folaa-
tium,atquereptiliumqii£ muentur in terra ffnttpifeteih quifub
terra morantur in aquis, neforte oculueleuatis ad ceelute Videos^
Solefn&omnia Aftracdi, &*nmdecepm adoresea^ & colds.
•j- In quibus verbis fummbpere nOtaftdum eft, quia fi opfe-: teauttlq
ramanuurnDei non lunt adoranda Bccolenda , hecin hÖ-
noreDei, quantomagis opera manuum homihum non
fuht adoranda & colenda, ftec in benote eömmquof uift
fitftilitudines efle dicuntür?
E X L I B R O C t l Ä V G V S f IN1
DE CI VI T A T E t> E I» X. QVt-
bus modis cultusxiicatur»
X Y ld tn ilum d c dijferenduni eftquantum Detls donat immórta-
V Us: A e beati in caleftibusfedibtis,Domitiathnibus, Pttncipati*
bu$,Poteftatibus conftituti, qnos ijtiDeös, quibus qttófdam
vel bonos d*mones>vel nobifcum Angelos notninant , qtiomödo erei
dendijintvellednobisrtlïgionempietatemque ftruari, boe eft,Vf
aptrtius dicam,vtrum‘etuimftbian tafttitm Óeöfuti quieriantno-
fter eftplaceat eis, v t sacra facianius, & facrifteemus, velatiqud
noftra.feu rtofipfosreligiotiis ‘rtitbustonfecremus. Hit eft enim Di
unritati-,vel(ft exprepus dreendam eft) Deitattdebiius cultus ,pro-
pterqum,WoPerboftgniftcandum,quonyim mtbt fatüidonetim
\ non occtitritLatinum GUto vbi necejfctft mfinuoquod velïm di-
cere Lattiam, quippi vb'rcutnquefecrartftnfttiptufaruttipofiti
•Aiigufi. i
piuit. O
-r—V-....te,emm en eß,interpretatiTuntferuitutemifedeafertAtmqttadebetqrbonitame,&multitudeeiütyticxputt-. Etaluts-P^yJ/w?peitrtin . quampraepiybApibßedusfh,u«^ppminisfut^kh'-
piamnpeemr,i&tentaimm eernaatbqu iimjrapnegreitroeto «tjd-i.Hna^tea v, oerd ina inbouns nimecpeeiiraitnaa, debere, ali^ o nomine Grxce mncttpa• nfb•l et.■ Latria ver>
funt.ab illo qui fedet iri ibifo vVfqiieadeuVn qui laboratäd
molami Ego nön tarn illis feriböj quibusnihil debeo, nifi
tharitatem31e’d eisqïii nobis commiffi funt,itatatnfehVtiA
nomme Paftorum & Reüorum intellig.mtur Abbates Bc
Præpofiti.atqi Ptéfbyteri.qubs & obnixe deprecotvt tç^o
corde intendant iubxhörtaripnem & obfècrationem beati
Petri Apoftoli,quadicit.- Seniores ergo quiinvobts ju n t , 0hfe-
cro cdnf jtior & teftis Chrifti Pqßtontim, qui & eins qua injuturo
reuelanda eftglorid communicator, pafcitequi eft in vobisgregefn
PtäMouidenteinon 'coàiïQè^patoceJkunààùi tJcümi neque
turpis lucfigràtia,yê:i volunun(,neqiiedominantes in cleris ,fed
formafattigrigi ex animo,&cum apparüerit Princeps Paftorum,
percipi.tis immarctftibtlis gloria (oron*m$tM.Ame'ri.
rnftc.
AGOBARDI DE PÎCTVR
IS E T IM A G IN IB V S
. liber vnus. T ; ,
jug"f Hom.fuper
Exod.adc.
Dutter.e,i
• Cf i f
fectindumconfitetudinem qua lotûtifunt, quinobis dittina-tloqtiùt
condid&ünt,âutftrnïptr^Auttdmfeequtntèrvtpene femper eadfr
cavtir feriRtus,quapertinetad eotendum Deum. Proindefitan-
tùmmodo cqftüsi pie dicatur,nonibli 0eo deberi Videfur.
Dicimar enim cvlere etiam homines que s homrifttn vel ren^datto-
ne vA prafeentiafeeqiientamus-.nec folum eaquibus nos religiofe hu-
m Hit at efubijcimus:fed qthsdam ttiam-qua fub'teHa fuïtt nobis per-
bibentur coli. Nam ex hoc verbo >$* Agticoli, & Coloni & Incola
votant ur.Et ipfes Dreos non ob aliud appellant Ceeliirobcs ‘,nifiquod
Ccelurfi telantxnon vïtqueVBneranâo ,fed inhabitando \ tanquam
(celi quo fil am colon os : Nonpeut appdlaniuf coloni, qui coïiditio-
nem debent gefiitalifelo,propter àgrrctflturumfiib ’Dominio poffef-
for um,feed peut ait quidam Latinidoquq magnas Author* V~rbsi pirgib
anriquafuit Tyrii tenuere coloni. Abiitcoîendo colonos voca- ÆntiÀ
uit,non ab agriculrura . Hinc & limâtes à maiofibtts çiuitati
busyVelvt populortim exam hfilm condifà, Coloniâs ntincupan-
tur. Ac per hoccultum quidernmndeberi, nifiDeo, propria qua-’
dam notione verbt hum omnino verîpmum efl\ fedquia & alia-
rtim rerum ditïtur cultus,ideo Latintvnoverbo fegnifecarï cultus
RiitVM prarcépfum decalogi eft dièente
r a Deoj-E^oT)ominusDeusiuus,quieduxitedéterra
Ægypti,de domoferuitutis : Non babebis Deos alie-
$£r nos in conjpecla mL’.Non faciès tibi feulp'ile, nec
^ fimihtudinem omnium qui in calûfeint defetper, &
qu&ïn terra deorfutrt,& qua vevfentur inaquisfab terra. Non ad-
orabisea,& non coles. Ad quæ verba beams Auguftinus bre-
uiffimefiibiungit dicens, In primo prxcepto proin etur aliqu
inftgmentis hominum Deifimthtudo ,nen quia non habetimat
nem Deus,fed quia nulla eius imawtoii de et,ni fi ilia qua. & hoc eft
quod tpfe,nec ipfa pro illo fed cum i!lo. Hæc dice/ls, beitus Air-
guftinus docet nos bréuiter,qualiter & cætera,huiufinodi
præceptainrelligere debeamus-. Nam cum diftindlc dicâ-
mttionfaciendumfimilitudineniomnium qua in calofmt.am
qua interra,velquafubterra-, Non de lolis fimilitudinibusa-
lienorum Deorumintelligitur diélum »(èd& de ctfcleftib*
creaturis»autquæ in honore creatoris humanusiènfiispo-
tuitexcogitàre. Propter quod & aperte Moyièsloquitur
, ad populum,dicensiLocutuseft Dominusadvosie medio ignisy
Deodebitu %non poteft.Nam & ipfa ltgio,q 'umuisdiftin-
ttm non quemlibet,ftd Deo cuittttn fignifteare videatur, vndèifto
n&mineinterpretatifmt noftri, earn qua Grace ^^jriotU dicitur,
tarnen quia Latina loquendi conflict ■/dine non tmptHtorum ,VCr
rttm etiam Doctifimorum,&togna'iortibus humanisait que àftini-
tatibus,& qmùufquè ntcefttudinïbite dicitur eXhibenda retigio.
Nonto vocabulo vttatur ambiguum, cum de xultu Dm Mis Verti-
turquaftio Ivifidenter dicere vale Am us, Religiohein non elle
nifi bulturn D ei,quoniam v'tdetur hoc verbum à fighificandu ob-
fet u an tta propinquttatis hnmana infotenteraufcrri.Pietas quoque
proppieDei cultus intelligife{tt-,quam Graci tiV«/2««v vocant.Hac
tarnen & er ga parentes ojftciofe haberi dicitur. More autem vulgi>
lm nomen,etiam in operibus mifirtcordiz frequent a tur : quod ideo
arb trot eueniffe, quiahxc fteripraciptte mandat Deus ed quafibi
vdprofaenftetis velpra ftcrifictisplatere tejlatut. Ex qua cohfue»
\ tudtnefaftam eft, yf & Deus ipfe dicatur Pins, qnem fane Gra»
i ci nullofiiÿ fermonis vfu tCoijiAf'yocint, quart nu tvrt&flay
pro miferkordiaillorumetiam vulgus vfurpet-,vndein quibufdam
feripturarulocis vt dtftitt&io certior apparent, non evrtfeeictr quod
exbonocultujfed^tort^iiav quod exDei cultu compofitum/efanât
dicere maluei unt. Vtrumlibet aïit hortt nos vtioverbo en utiare
nônpoffumus, quaitaque Acer pila Grace nuncupatur, & Latine
ïnttrpretaturferuitus,fed ea qua colimus Deumivclqua Spoomi*
Grace, Latine autem Religio dicitur fed eaqua nobis eft ergaDeum,
vel quant illi $io<Ti@ila.v,nos veronon vno verfo exprimer e,fedDei
cultutnpojfuniusappellare. liane et tantumDeodeberi dkimus qui
ver us eh beüs-,fdeitque fines cuit or es Deos:quicumque igitürfunt1
in cceleftfbtis habitqtionib us immort aies & beati ,finoS non amant
nec beatos effenos Votent, colendi vtique non funt :fi autem aidant
(fr beatos effe volünt,profefto inde voluntiVnde &ipfifunt.
IN È O D EM L lB R O POST*
| p À v cA . “
H Vie noii feruitutem q tia Litti& Gfàce dicitur, fitié iüquibuf
que facramentis h feue tri nobis ipfts febemus* tiuins ènitft
templnmfinguli, & ftmùlomnèsternpiafimtis, quia & omnium
concordiam & fingùlos inhabit are dignatur , non in omnibus
quam mfingulis maior, quo ni am nec mole diftenditur , nec par ti-
tanemmuitur. Cum ad ilium furftim eÛ, eitis eft Alt are, corné-
ftrum:Eius vnigenito, eutn facer dote pldcamus-.ei ctuentas viftïmas
cadittius, qttando vfqüead fanguïnetn pro cm vcrttdte cèrtamiis,
eumfuauipmo adoleinui incenfu, cum in eius confireftu piofanftor
que amorefiagràm us» Ei dona dus in nobis,nofqUé ipfes vouernus &
reddimUstei benèficiorurn eius folernnitatïbusfeftis, & dtebusftatu-
tüâkdmusfacramufquemcmortam, ne voïuinine temporumin-
gratafferepatobliumeifaenficamus boftidtn bmfnlitatiii & la n -
c WH ft. de
ferenAi^itfi'ekommusyquamMçtmhcordibus nojtrUinuifi-
-biU fqcrificiiim nos ipfi ejfe debemus. June nobis fanent nobifque
congaudent,atqueadhoc ipfumnos profuu yiribfuadiuuantAnge-
li,quiqupjiputefque fupertores, & ipfa bomtafeacpietafepo'ten--
tioresi SietUtem tllis boec éXhïbée vol.uerirnui,,)ion lïbënteŸ accï-
piilhti& cum ad homines it a mittuntur, vt iorum prfentiafen-
teiïtterùfanttis. Putaue-
ruHt quidam deferendum Angetis honorent \ pel à/oïandô tielfacrt- '
fie ando qui debetur D e ô ,& eorünt admphitiOrie probibiti, lufiique
funt hof fit deferrè, eut Vnifasjeffe nouffrunt. Imtiatifeint Angelos
fan ftos,etiam fanctibonjineS. Déi. NAm Paulus & Barnabas in Ly?
caonia facto quodam mitaculofànitatis pUtatifiintDn, Vt/qfie ly -
caonij viä'tmas immolais voteerttht\quod àfe bùniili pietaté rewo-
tientes eis in quem er oder ent dnnuhtiauefunt peum.&Jec ob aliud
fallaces iUißpetbe fibiboc exigurn^ntft quia W o Deo deberi feiunt.,
Noh enim reuera {vt ait PirphyrtHs» & nonnutlipiitant) cadauert-
nis nidoribùsifeddiuinis honoribusgaudefit. Copiamvero nidorum
magnant habent vndàque,etfiàmphus W fent, ipfifibipoterant. ex’- >
hibêre. Qu i ergo diuinitateni fibi arrogantfiriritùs ', non cuiusïibct j
corporüfumo fed.fepplkdntùqnimôdelebtantur'i cuideceptofubie-
âoque dominent tir intercludehtes iteràd Deumverum, ïtèfit homo
illiusfacfificium,dum fficrificaturçuipiàm,ptMeridum.ÿndAVe-
rm iüeMédiator in quantum fprinäin fetili accipieiis, Mediator
-effeftus eft D ei& hominum hômb ChriftusîéiSs, cumin
forma DëifamficiUm xum Pâtre fum ât, cum quo & vnus eft \
DeùSitamen in fofctna^Sexxtxfacrifidu m maluit effe quamfumêrè,
dis in ara cordis igrie feruida charitatii. Ad.buncvidendum, freut j nevel hàc bccdfioHequifquam exiftimaret cuilibetjacrificandüm
vider ipoterit,eique coharendum ,ab omnipcccato 'uirt & cüpidita- effe cfeatu ra.
tum matarurn labe mußdamur,& eius riomine cônfeCrainur. ipfe
enimfonsnpftr'ab'edtitudinis,ipfeomnis appetitionis & finis. Hùnc
eligentesvelpotius religentes , amiferamus enim négligentes, hune
ergo relïgenifis, vnde' fiy religiodictaperhibetur, ad earn dileäione
tendimus i vt perueniettdo quiefeamks -, ideo beati, quia illo finepet*
feiïn #
Q ÿ Ô D I N T E R D E V M E T H Ö M Ipi
ils E v L L V S s IT A L ï V S M ED IATOR
quærendus j niii illequi D eus &: H om o eft>
èx li.îx* S: Aûguftini in opéré fuperius
memorato*
M V ïtittido qua beat a eft,vniusD et pdriicipationefit beata-, cii-
ius participationis priuatione mifera multitudo malor uni
Angdorum,qu<e. fie opponit pottus ad impediment um,quam intcrpo-
nitiidbeatitudinis adiutorium : etiam ipfe multitudine obfirepii
qiiqdammûdo,nepoftit ad illud vu um beatificum peruenm,ad quod
‘vt perducetemur.non multisfid vno fylediatoreopus erat\éfhoceo
ipfe ciiius farticipatiohefinm beati, hoc eft verbo bei non faäo,
per qubd iàéta fiiht othnia.Nfer tarnen ob hoc Mediator eft,quid
Verbum Maxime quippeiintnor tale, & maxime beat urn Verbutii
longeeft amortaliblismiferis j fedMediator*,per quod hoMoeoipfo
Vtique often dens ad iltud nonfolum beat urn, verutri etiam beatificum
boniim,non oportere quart alios Mediator is, per iquos arbitre-,
mur nabkperuentiotiisgradiü'efiityöliendos -, qiita beatm &picifi -
eus Deüs,fd£tusparticeps humavitatis noftra, Compendium, pra-
bfûtparticipandadiuihitatis fua.Nequeemm noskrkortaliiate &
bifierta hberans ad Angelos immortalès beatofeiiei ta per duck, vt.
e'orum partïcipatione,etiam nos immortal, s, & beati fimus, fed ad
illamtrintiatem, cutUs&Angeli béatifiant, ideo quand j informa
ferùi, Pt Mediator effet infra a ngelos effe Poluit,informa Delfuper
Angelos,man fittidfith inferioUbUs. via vita, qui infeperioribiuvita*
E X L IB ;R Ö X . E l V S D E k Ö P E -
' R iS;
. ^ V Bi ^u*dentiflïrtië ekertiplo Domini leih Chrifti dor.
• f » cet beätiis Aiiguftinüsiuvilicrëàturæ iàfetificahdum:
itd diéeins, <2jf» autem bacputant vifibiÜà facrificta Dits aliis cori-
gruere, fumMo veto Deo tanquam inuifibi'.ia, fifibtatoramaiori, .
ntelioriquimeliora quàliàfûhrpûrè mentis & bona voluhiatisof- i
fieu, profiftqnefeiunthacitdftgnièffe iUofünhfiCUibetbafenah- 1 tiafigtiafitnrrerliin.' Quöcirca fuut ordnies atque laudahtes ad
cumdirigimiisftgnificaniei voces < ui rei Pjrfei in córdé.qUdsfigpift-
tanitùofferihiùs ; itafacrificantesnon diterivifibüefecrifictil'm of:
Bififiotb. Vet. Eat it. Torit.
i t e m e x l i b . p r æ f a t i o p e r i s
X QV,Ö D NV L L A C R E A T V R A CÖ-
: ■ lens Deiim velit pro illo coli, cui & ip- fJ
fafubditadl.
Q Vac unique igiiurmmôrtaîis pot eft as quan tum lib et virtute
pradità1 1i nos diligit Jiçûi feipfem ei vult effe fubditos vel
bedtiftmos ctti &ipfeftubdità beaià eft :ftetgonon colïtDeùm mi-
fer a eft,quidptiuatur Dèoifi aütem colit Deüm, non vult fis coli pro
Deo.ilh enim potins ditiina fentehtia fuffragatur , & dileclionisvi-
-ribusfauei : quia feripturn efif facrifîcaris djis eracüçabitur, niiï
Dominoioli. Nainvtabànunc taceamquapertinent adReli-
gionisobfequium, quocolitur Deus, fatrificium certenullus hominum
eft qui audeat dicere deberi, nifiDèqï. Multademque de cultu
àiuino Vfurpatafunt, qua bànoribus dtferuntur humants ftue hu-
mïlitatenïmiaftue adulaitone péftifètafla tamen yt quibus ea de-
fer untùr, bmilktbaberentur,qUi^tótUriolelié''^, venerandi.
Si autem multum eis aiditùir '& adordndi. Qtiis verp fecrifi?
candum cenfuit ntftèi quèm àutfeiuii Deum, autputauif, aut
finxït?
È k L I B. S A N C T I Â V G V S T I N I D Ë
VE R À RE LIG Ip NE APV D QVQS
potiflilndm Deus vertisquæ-
irendilViit.
P Rius ergofequendifent ,inquitj qui vmMftmmtnfeluinve-
rumDeum è ‘fateihcolenduïHeffedicunt:£apuihos veritds
' feneluxerii,tumdemümmgraridum ift :ficut enim in tpfe
natura rèrüM, Natura btqtoreft auftoritasvniùsad vnum omnia
: rédigentü,necingemrèhumanomuintudiûûvUapoientiaefe, nifi
\ (onfentientûyitainreligiohequi advhüniWqritïbruiA ihatôr &
| fidedigiûor effe debet àuétoritas.
I • ■’ , . . ;
e x h o M i l i à X x v , S A N C T I G R Ê -
Ö b fei i 1? A P Æ , S f P ER . É V A N G E-
lib, Q n alitef etiam dfiüdianétoS V
Deus quærenduà .
fît
8Varèhtes autem hosvigilès mâtnimtiqm cuftôdiûht ciui?
iàterri ; quiafin fri Pairés qui ÈcClefiaftatüm euftodiunt, bo-
‘ nié nojinsftudiis océtirrunt vt füo,vel vèrbdiVïlferipto nôtdoteant,
. D dd i - quos
Âuguft.d» Ciutt.DtL