Freculpbt Eplfiopi
ti perforant, oftogtnta y ix ab ie ä ii oneribas libérât*
font. Hinc HaibrÜbal nouul Catthagitienfium imperator
Régnante ptholonuo ïuer 'gete, lefus librum Sapienth compofuti',
«om cicphantis-centum triginta, & cqu itum , peditumquó
tofephus autan ludaregisgràtidni intantum promeruit, n
dux nonfolubi ea,& Sma rts fed etiàm Sy-amplius trigintä ftiilibüS > Lilibeiim venit ëx Aphrica, &
Iu2
ria&Phceàicii tonfii-continuo ciim Metello confute apuâ Panhornmm pug-
tuentur*
nam cönfehiit: f e d ¥ s M s | vim. ffiaSf.a”
timeris, priuseas màgtiô vïuâ cbnfilióivehn fo g am^ un
mortem cgit, öTfie facile qiiamuis magndtn vim hoftiuiTi
C ap ÎV< f W f
(upecduit: Viginti ihilia Cartfcaginenfnim in eb præliô cæ-
& furit. Eiëphantiqüoque fex & viginti ihtetfeâ:i, cèntura
T^ThôlomèùsEuèrgétëlîàhhi^yigintîleX.Àreædificatid-
& ch k io6 tcapr iï& pér ïtaliahi duÓtii fnaiimiirh Italien» | x X ne verotemplijanni eranc èratit tranlatti tramafti duec duçenti fexaginta-|
eentibüs fi>e£fcaculurri phebilertint. Hàfdrubàl cum pdù-i qublefüsftHusSirachSapiehtiîe libhim |cisLiliBéùmprbfugitùtliueabfens à Poeriis coinpbfhitPrfàfcipàtuiïlVërô làcerdbrii.dèit
uan-uui jiuu- ! quatuor y lùb ïJublefüsfiUusSirach Sapiètitid; libfum ;
s capite dam- coinpblüitPrbifcipàtumVërô fàcerdbtii.d cis LiliBeümpibfugitlatque ablens a l-'oems aam-compoltnt ruiticipatum verö laceraotn.cieèifuurn bto Elfcaia-1
riatiif elfePoftH*fctefli tötjriialis CartHagiä'enfes} peten^» ropatruiis eius MahalTcSfofcepit; Ciiius pbft vitarfihfcm,
dam eile pacem a Romanis dfccireuetuhtt Ad quatn rem ! Önidsfiiccfcffitifillus exiftens Simönis, fcögnbtniheiiifti;
AttiliumRegulüm dtlcem Rdmariorümjr quem iam per I Qui Simon, fraterEleaZärii ficutpradiximusjerat. Q ü iO -
duinqtieannoscapnliiimdetinebant,intercajteroS lega- niaspätuulusmente,& pecuniisaüarüs exiftens, pto |>d-
tos örxcipue mittendum piitauerühti quem noiiimpetra- | pulq regibus veÖigalj quodpdrrefc eius eX ptopriis dabanc
tapaceabltaUajxüferlum, refe&is pälpebiis illigatum in , exptnlis, id eft viginti tafenfcapecuniarutnnön reddens: ad
& r.»Uhd<s tirmupriarir. Ihterea Lutatius cüm irartiregem PtHoloirueuincottimouit; Qui pfcr-legatUiii
Oniam culpanS nbnreddpntem criblita j interminabätut
äd iugfeta terram Iudjtoru m metiri j & militefc illüc ad Hä-
bitandum, m iitere veile, fi tioh ilico eiüs conluiata rfcddc-
rehtüt tribura. Q u i res Iudads fttaximum inciimt päud-
reni, qtiamuis Oniarri aiiaritix dedirum * minime flederet
Sed durn hxc eiusiororis films loiephus cöghoüilftt, vitro
Itle'gatum ad PtholomsumpopuliheCellitare öbtuliti
v ir lagacilTiniusj & inter luös hbbitesi Qui apüd PtholÖ-
maeum tantam prömferüitob blurima familiäritaietn bble-
quia, v i non fbliim populurnlimm ab imminenti libetatei
per-iculo, led etiam duxIudsxatquehumilisSyriar leu finit
imarüm region um conftitueretur: Isnahqüe viginti 8C
duobus annis Syria; tribura &: Phdenicis atque Samariae •
dilpenlaiiiti Q ui populiimludsorurti a |laiipertate & de-
biliateadtlariflimäs rerühl daulasvlque perdiixit Defun-
«ftoautemtofephöi pbpulüifi cbrltigit Iudabrumleditio-
nem patl proprer filios eius. Nam maioresnätu, liuore ex>
citati,inuidi2eadiIerlusHiscanum3vltimüm Iolephi fiiio-
rum pröpier fagäciratem atque änimi agilitatem, leu gra-
tiam quam apud Ptholohia;um regeln adeptirs fudrat:oel-
lumgerentibusdillenlitab iniiieem inültiüidd. Plures
quideni maioribiis äuxilium ferebant cüm principe lacer-
dotum Simone, quiddgnatirtäöriim & affinis erat: Hicc-
nim Siirion prin cipatu m facerdotii defutldo eius patre. O -
nialulcepctac. IgicurHitcanus delceridctis ab Hierofoly-
rtiä trafis Iordanem; vbitürrim jedificaüitibrtillimam ex
läpidealbb cohftruenieatni & tbtäm vlqüe ad terrärii fcül-
plit.animalibusdiuerfis, & reliquis mirabilibus atdificiis
machina, ilignlahdo nccaueriarit. Interta Lutatius cüm
clalterrfceentaru m nauihm in Siciliam tranliièdus, duin
apudDrepanum ciuitatem i pugnâm conferuiflèn crans-
fixo Icemcre aeërrime, dim iam öbrueretur i erçptüséft:
Porró aütem Pd;nican icc ,CG. riauibus i magnilque co-
piis,ad SiciliamduceHannonè eoncurrimti nee tamefi
Lutatius fegnidr, imöconlilia Poenojüm mirafceleritatè
præuenit. Poftqtiam ptöXima: fibi vtrorumque claflèsa-
pud Aegades inlulasi per tötarh nodeminteriedisprope-
mödümapcöris eonftiterünt: O rtaluce, priorleutatiüs li-
gnutri bellodedit. Crudefçente pugnavidus Hânno.na-
uem auërtit , & düxfugae primus luitiaiiquantacilm eö
pars exercitus fui Àphricdmpecii^âlii conftigere Lüibe^
um L X iu . PiMiicinaues captæ fijnr , c x x v.demerfe,
xxxii.'roüialîbmteùmcàptajcèlàxi 111. milia fuere.Ro^
manorum aiiteni x i i.nàues demerfié fiiiit.Lutatius deindé
adErkinatft £iuitateraiquamPoenitèncbantjvenit:ibique
mukös* 4 11. Mi Cartliaginenfium conferta pugna iu^
terfecit; Tune CarcKagmcnfes praecipiti feftiriatione ad
Liitatiurii eonlulem , acdeindeRomam mittunt j o rant
C^jmionditionibus .ante pröpöfitis, illicd con-
lequuntür. Conditiortes aiitcni érânti yt Sicilia, Sardinia^
que decederenr, pröqnëimpeiifiSbeiüciS püriargentitrid
milia tale.ntorùm Ëuboicorurn , aeqiiis pehfiörubils per
annos vigintipendereiit. tluius pacis cefnditio habita eft,
poft annum tertiürn & viçefimürri ; ëdqüöbélliim 'Piwi-
cum pr-imumfiierat inchöatum.
Quo tempore %niï &ùtttn{Utioa<j(idhhiinfoUtd penevr-
bem deleuerunti
CAP. IIL
QV o etiara tempéré ditierfie igniüm,àqüarümque cU-
des penecofumplêrunt vrbem: Nam Tyberis info-
litis wdusimbribus&vlrtâbpiniônemi veldiuttirnitâtë
v d magnitttdiné redrindans: ortiniaRcirlae ædiheia i« piano
pofita delenit./ Ignis etiam incertum yhde fiirrexerit:
plurimas ciuitaçis parcés petuagàois/ homiriurii dbmeU
rumque milerabilem ftragem fecit. Detune cÜtn omnia,
in circuitu fon dêpopularetiif'iaédenï Véftæcbrripuit: i-
gnemillum, qui æcemus puubatür, têmporariüs ignis op-
prelîit , C^ibusdiebusargenMnsnumusprimumlnvfi-
bc eft figuratus. Antipchus, vèrq, qu i& S b tc r , poft $elciii
todem tempore tartmaïügo Maceâonuü rtceAunky toviintper
ânni vniusjpaâum pdàficejine&ello degcrunr.quod eis non contige-
toitpir annorumJpactum quàdiïrigentorum quihqutyntA, id eß,
à te n té e Mtimdregis. Eine feqùtihiùr ingentia, &grauid
beÜa ÿ qtu inter Romanos & Gallos at~
queHifiroSylilyriofquege-
ßafunti
P Arth i ver o eo’tempore ab imperio Macedonum ïccéC-
ferunt, quibus regnaui t primus Arlâces, vnde & Arlà-
cides d id i. Macedonia rero Demetrius, pbft Antigonumi
fégriaùit; Àpud Romanos v e ro , poft pfimiira Pimi-
cum bellum , Romani per ahni lpacium,' fine bcllicis
côhflidatioriibus quieuérunè, porcæquelahi claüla:funt:
poft ahh'og fcilicët qiiàdringèntos quinquâginta id êft, à
Nunia fiiccefibre Romuli, lub quo pacifice dëgèratit, vl-
qué ad prædidurri tempus. Hinc lèqiienti äfinö Rbmano-
rumlegatiiaBlllyriçisinterfedilünc poft cüiri ipfis atro-
cilfiipuoi bellü geftüni eft: in quo mültis oppidis populif-
que deletiS. reliqüilè Fuluio & Pofthiimib côfulibus dedi-
derunt. Hide Senatuà magna fortitüdinè confternatus, de-
fedione Cifalpin* Galliseàim etiam ex vltsriori Gallia,inchrm.
Tom l.Lih. Tv ~
densaduêhtâre öxetätus nuntiatecur, rhaximè Geftato- | ÂfLaeedaîm'on©sexvnoextiaflegénerè,&familiari^t'em
rtim,qno4nomen non-gençis, led mçrcejiMiorum Ç 4 " ' cum 'Ahrahamfoeialiter habuifie*.iuftumergoefle, vt fiaà
Jorinh éft, traquepermoti eonfulçs .totius Italie ad praefi«
dmm Wperii contraxete vires.. Qnp fadq , in vtrjufque |
couhdis^exereitu oftingent^millia acraaçorum.luirtè-.refç-‘
Wnruf ,fiç.iit Fabius hiftoripi^, quieidçmb^rto interfiift, [
fcnpiir,ex qtti^^.oTnanqrû, ^Çampanorum fueruntpe-
mil^dqçen^f pquitlâ ve-
trçs exiftere n t, & per legatos quæ neceftària adiudicârent,
peterenC; ëprumque proprFa ifeputarenç conmiunia. Rex
veip. Maeedpnum Philippus crat,
Ôgibus diebus ïnf’flifsimiis Rom an or um bofiisHannilal, curtf cor
fîofoÛticifiidt}iißania projtftus, in ïtaUamvenit.ln^ua it-
çem &tresannotcontibuç perßUerans, quam gratùa, & quanta
tyim.pômariùgéffmtbella.Éomanofa yfque ad vttimairibehe
^•'vigiriâfemiljafi^çehti* &,estera niultitùdQ fodorum
fuir. C.ommiffopr^liq RpqdAtretium, Attiliu^çpnfulqer
çifus eft odingehti ( a^epungedtis odoginca milia Roma-
norum- Netlàitem çant^quantaeos teyfçre.dèbnit, cælà
fui parte Fugerunt. Ham tri^ pijia eorriqi tyn c in rerfeda
j1iftoucitradunt,Q^iodid1eo ignQminiofius, turpiufq; eft,
^arnpaùçis amiïfis, tanta agminadirtugifiè: quia lè in aliis
yïdbriis, fajôn vin]^U8;ahin^wmypr$ua)qifiç, .fed bellor
^umçxperientiaprouçnpbusprodidçtunt.Qgisenim crç:
dîdéricinexercitu Rômanorum liumerjumiftumfuilïè làlr
tem, non tlieq fùgirtè?Poft h?ec feeundum çum GalHs prç-
liunVgeftum eft; in quo plane quadraginta millia Gallo i uin
trucidarafent*§equeutianno-.Manlius Torquatus- & Ful-
uiuS Fiaaeds;cqiulcs:ptinU traos Pûdum Romands (luxere
icgioncs.P L}gnatunvert4>vcu.UîlhhvbribusGallis, quorum
interfeda finit yiginti tfijtn^llia * quinque nnlia cap ta funt..
podëiiidéa'nnoquihuic proximusferic;diramileram vr-
bem'terruere prodigia, Mifera,vtique quæ hincfremitu
hoftlum. ihde nequitiadîemonum teyrebâtur. Namqiie in
Picçiip, fturacn languine ertjuxit, apud Tufeos ccefum
atdere virttm eft, Arimipi n o d e muitam.luccm cla-
varaéffeitfilTe,accfésluna^diftancibusceeliregionibus ex-
ditas àpparuilïe., J un e qupque magnp terræmotu Caria
& Rodai iniulæadeo cqi^cuqivfimt, vtlabentibus.vulgQ
tedis, Irigens quoque|Se eolprtiis. ruçreç» podçm anno
'Flanïiiiiiis eonful contemp.tis aufpîciis, quibus pugnarç.
prohibébatür,aduerfumGallosconflixit & vicit, In quo
bello nOuem millia Çallprum qela^feptem decçm mil-
jia cap ra lu nt. P c ft h£c Çlaudiusçoniul Geftatorü trigintà
milia deleuiç, yhieçiain ipfe Iudo^naruinr.egçm ip pruuam
^dcmbrpgrellusèçciditî' tin te r tp u h a Iulùbrium, qu®
ad dëuitioh'èm çaegerat.oppida, Mediolanum quoque
vtbem floten tifli iriain cep i n peinde Hiftn npui hqftes ex-
cicati lunn quos Çotuçlius Minutiuique confules multo
c]uidcm RomanoiUm ^nguÿnc lubegerunt. Quibus die-
i,u sQ . ivspüetaclaruittquiR.omamtranftatusha-
bitau.tin monte Auentinp ^pai^o admodum fiunpcu, &
vhiusancülæ mihifterfo contentus, Zepo ftoicus moritur,
Antigonns vèrbjuo.elToi: JDemctrii Maççdpnum rex A-
thenicijfibu^Jibeitaçèm rèddidfe.
Ptbolmao Pbilapatrt xeghaütc, ludaorum fexagtnta millia ab
'Aniwbofait interjeta, & eaab eopafsifuntyquain t e r .
, tio continent ur Mac chabaorum
llbtOi
C ap, V t /; ^
pThoîottiÿusPhilopatei:, atinis feptei^L ^ deçem A re-1
x æditicàtibne Verb templïy anni duçenti nonaginta e-
rant. Sub hocitemprincipe viéti Iudcei, & fexaginca milia
, éomm çæfa. A b Antioclîo rcge Syri®, & ea, quæ in tertio.
Macchabæorum librolciipmfunt, euenilTçreferunturi I-
I gicutddiQs éo in tpmpbfe>ab AntiptJiouMagnp Afiam
i regénrè, multa contigittolêmlîèjnala;.dunvterraeorum
diuerfis edlAmitatibus lirbiaçcret, cumillis, quihumilern
Syciatn habitare videbahiur.Nam cum Antipdius pugnaf
'dèfpêrdthÀe^i E$ qttaßter^It^Ua r eu oc at us tji 4-
pbricatoj drM eapiftusßta Scipione, curb ante vtftor frequen-
’ ïtftiineexiitiÿci. Jtt dum d dmeßicqPomani premerentqx
boße quem inpatria ferre nequtbant± cum quibuf
txternis popülisfitfeeperit
i . ; , ; " '
Ç ap. V i t
Îô itu t Romani îhfeftilSmum atque intolerahilertî ho-t
Item jrlannibalem eo tempore perpeflilùnc. Quod eo
modo contigit, Carthaginenlès nanque gtauiter ferebanc,
'qUyddudum.dpmini gentium yinfularunique tributa datent,
quæ prius accipere lôlebanr» Vrebat nobilem po-
pulum ablatum mare, infulæ raptæ. Hinc vitioncm puer
Hannibal ad aratp iuraüeratparris lüi Hamilcarts. IgitUr in,
caulàm'tdh Saguntus Hifpaniæ nobilis,&ppulenca ciui^
tas amica Romani poppli eleda elh'QuamHannibal Cam
fasnoijorum motuumquærensvprimumbello petjit, de*
indeobfidione finxir: feme excmciauit, ódauo denium J
menfe deleuir, Legat06 etiam quos Romani propter fo>
cjaip cjuitatçm dtfexerant: àluo iniuriofilîîme cpnlpedu
abfterruit,Inde Pirineum niontem cranlgreilliSÿinter fè-
rocilîïtnas Gal lorum genres, ferro viam aperuir, & n o n o
démuni die aPirinebad Alpe sper uenir, V b i dum riion-,
tanos Gallos repellere eu m ab aicenfii obnitentesbellolu^
pçrat, atqueinuiairupesigniyferroque rplcindit, ibi td -
duocommorarus , quiuto demumdiefcum maximöla*
bore ad plaua pemenfe Fuilfe tune eKercitum eius in een*
rammihbus peditum. & viginti mihbus pqultum , deJ
t finiunuScipip corjful Harmibali primus occurrin com*
miflbqueprælipapudTkmumyipiè Scipio grauiter vul-
neraçus i péf. Scipionçm filium admodum prætextatüm
t fq u ip p ft Aphiicanus côgnomin.atuseft, ) ab iplà morte
Poenorùm dux Iibcratuç eualît» C®fes eftibi çmnis pene
RomanuseXercitusi
Pugnatum deinde eôdem coniüî?yâd Muitfen Ttebîam*
iterumque Romani pari çlade lùperad funt. Sempronius
; conlùl cognico cpllegtp cafit, à Sicilia cum exercitu rediit,
Qui limihterapitd eundem fîuuium congre (Tus, amilïb e f
ÿercittipençlblus çuaftti In eo tamen bello etiam Hannibal
laue jat us eft. Qpippftea cum in Hetfurigm primö vere
tranfiretjin Itimmp Appennino rempeftate çorreptus, bi-
duo çontinuoimmobilïrercutn exercitq niuihus conclu^
fus §£ onuftus obtjguit sV bi tnagnus hominum numerus,
iumenca complumn.i,e lephanti autem pene omnes frigo-»
ris âcèrbit^te perj'emnt. A t vetpa leef mnqScipiö,'frater
confulis Scipionis, inHilpania plunma bell., gelUt.Mago*
nem qupque Pocnorum dpcein hello vicit & cepit Din's
tunc etiam Romani ptodigiis tccciri fuin. Nam Siiblis or*
fiis minui vifus eft, & apud A îpos parmæ in c.celo yilæ, fol
quoque ppgna(Te cum luna apud Capemçpas, interdiü
dpas lunas orras, in Sardinia iànguine duo feu ta (udalle a-
pud Faliçes cçelumlcindi veiut magno hjatu vifutn, apud
Antium metenribus cruenras fpicasin corbem decidiflè.'1
Igirur Hanniballèiens Flaminium eorjlulemlblum
fetcontraEupatoremPtbolomarum, & ciu s liliuni Pthor fttjsefle, quo celprins imparatum obrfleret, prjmo vere
lornammcGghömini; Epipfiafiem; labprare contjgic Im j- progreljlus, arripuit prppioretn ,fed plauftrem viam, &
d»os Andochövirtc^nte cadem p a r i v t pates extfterent 1 tumTonc Sarnus late rediindaos, pendulos & difibluros
Haiti turbatiC, & limpeftätibus^ flubf Häpti dum inrer fclici- eampos teliquerat. D e quibus duäum eft: & qu * rigat
r'atem ^ caLmitatern Antiothi fuiirent communiter con- J quoraSarnus,. In quos.cum exerettu progielTus Hari'mbal,
ftttua.CuüiqueyiciffetPtholoma:um AntiochusyIuda*am ; hebulis, maxime qu® de plaude cxhalabwitur , prolpe-
capiehs c|$udeliter earn aftlixiulWn.fex vpro ludxorum dtutp a.ufet;enubus magnam partem lbciorum iumenro-
Oniarerat, eXiften? filius Simonis, ad quem rex Sparta»; rumque perdidic.Iple aucemyni eJephaiiti qui folusfiiper-
tiorum • (fd eft, LaCedaernoniorum). Anusnpmine legari* fiierat l.uperfedens,yix-diflicultarjeni itineris euafitvSed o-
.oncmdifexit,& epiftolas,in quibus cdptineba.tur,Iud®ps culum ( qu9 iamdudum gger erat) yicletiaftigons vigilia