
Èafihajius de Cor fort
A
H&Mib.s,
.de'Tiinifï- '
<2
Verf.Canor
feciatioaë.
D
exiÛeris,quiapropriæcarnivnituseft. ' Vndefiapertiusdè
his diei poffit nelcio, auc fi manifeftias vbi totunuquo^ eft
Chriftus prædicatur,no in figura,fed in rc ôcin proprietate
atq; in namra quç v ita naturali ter vt Deus exiftit,& ideo no
i virtus tantUjfèd proprietas nacurç iure creditor. A c per hoc
fill qui negant hoc vifibile elle myfteriü atq; palpabile, no
0 b aliud, nilî ne credant &neiïc q> veritas ai t, hoc eft corpus
raeu,& hie eft ftngnis meus. Aftendât ergo hi vbi Chriftus
eft in dextera Deipàtris & inuenienc vifiUlc & palpabiicm
ipfum enndemq;(Chriftnm quem requirut. Nos auré quia
perfide ambulamus & n o per lpeciem,credimus &cômu->
nicamus *jnterdumq>later, & qu od éftverûinmyfteiio,
qa omnino li no la cere c tides &myftçruinon effet. Vndefit
yifibiip& palpabile in. Ghçifto q> accipimus , & vifibilein
mylierioj&in fide caro verbi in Spir.$. propria fadfca&vna
eademqj qü ç paflàeft & nô àlia.lSindUter & fànguisad fâlu-
tgra quib. fruimùr in via, quia mediator De i ôchominum
eft Chfiftus, vtper hoc cumillo & in dlo vnu inueniamur.
.. i Ecce babes a m an ri Hime in cal ce hhelli huïüs.fènteritias
Cathoheorfi'patrü b re ai taris copendioaclnotatas,ex quib.
addifcerep.omsrnonietemeritatis afFatu,taiia-olim puero
yjdifiè? fedautoritate diuina&fàntftorûpatrumeapetécib.
pEqpafiliftè.N une au t exinde quia çlaruit q> nonomniu eft
. • «des>difi:antquçfi) çüm t-aiïbA:redeie,fi adhùcnéqùcütin-
teiligere q> Deo nihil eftimpoffibfiedifeâr&verbisdiuinis
inomnib#cquiefeeib>&in nuÙctdehis dubitare.Quiavfqj
adpraffèns nemo dc£is eriall'e legitur,ni.fi qui&deChrifto
errauerur ; quamuisplurimi dubitauerinc velïgnorauerinc
tantimyfterijfacramëta,Quin potius admiremur jpfundifi
fimûDeiconljlium q>magni coiïfilij Angélus inftituit,qui
vulroésJaluos fieri homines. Admiremur &laudemusatq»
inreijigam9 irijfis quodB-Hilarinsintellexit, quojjirtificib,
yr ira tçquai-j nosChiiftirsinfe collégit ; .vél quo my fterio
vnü ihfèjoos eflenâturaliterybljLiic,àôper cocordiam. l©Iû~
modo vo.'utatiSjfècLp naturâ carnis îûæ &fenguinis.Ait,n.
Q^ômodo nonaçuraliter mafiere Ghriftus in nobis exifti-
inandui eft,q naturâ carnis noftrç iam inlèparabile fibiho-
nv3 fàâ^ailumpfitjdçnarurâ carnis fii»ad naturâ ^erni-
tatisTub fàcrac§etQ.|ip bis’cômunieandæ carnis âd mfteuir?
Itaq^inquityoés ypumiùmuS,quia&inÇhrifto patei: eft,&
Çhrifbrs ,in nobis eft,&c. Similiter quoq; & Auguft. tefta-
tuijSt Beliqui cpeo modo file in nobis eft, & no s per afllifn-
'ptü hominéin iüô ; ^ fiqùis ho c doftEuere vclftjtotum de-
: ft^uat^ecefleeftyfibiâdperniciemq, hpmoDe9 fieri |||p££S
rqs eft^inlàcraroenro ad fifiuçé jdèoverü eftquod Ambrofi
aiffàn(âfilimus?jquiaipfàeadéq; caro eft&fanguis qüë ac-
qipim.us & cpmtvnicâmu&, q nara eft de Maria virginej& q .
; jp npbi|.pep.endit incçfiçeyHoc&B.martyr Cyprian tefta-•’
' pj;.,. y a ^ fi qui^hoe pegar ica éflè,quia làerainentü voca-
tpx,erkpj|icutS.Augu.tefHm/>P>ors,n6viEa,quimenda-
cemputaueAtvimm.Hinc&LëoApoApiieusait,hoçergo<
one; tu ipitur,quodfi{le crcditiin Etiruftraab filis Amen re^
lppndcmr,à quibuscontç^id quod accipitur, ditpuràcur. %
- fi^dfiqnÆEischarifllmeruperquib.vniaerralKeràb o -
i^ib.Amënrétpddeatur'flïtcwaEcçlefiaChriftijretpicein
; lâçrai^entorû celeb rationeinfti tuente B. Petro '(vc cr'edi- ;
[ müSj'quid oratSacerdos in Cauone exçeptishis qppftcô-;
i mppmpêdicunrm'.ytifiatjinquit.corp9 &c tànguis diledtifi-
nqiifilutifi dpminij^^iJtefu Chrifti. Qua piece expiera,
* confonà voeepes Amen dicimu^fiçqi pmmsEccletiain o-\
m,nigente & lingua orac.& ebnfitetur q> hqcfic quod orat.
Vnde yideaç qui contra hpeyenire vdlu erit. magis qulcré-
derere,quidagatcontraiprumDdminû,&conrraomnem
Chrifti Éccleliâ. Neferiû ergofcplusêftorare ciun omnib.
& nô credere q?iplà veritas teftatur.&vbjq; omnes vniuer-
iftliterveram elïèfatcmr. Vnde quiaiptè fuû etïè dicit corpus,&,
fuüm fânguinem,nô oporret(ptfi oculis cacneisnon,
^idemüs^pod credimU5)dubitarè vaaliquo. Audiuimus éc
quid Gcçgorius Papa debpcfèntiat,Atidiuimus quid & S-
Cynll.cumvniuerfisCoepifcopisinEphefocongregatis,
quid Gra ciacum eifdem.quid Ægyptus & quidS.Hieron,
• p lesby.cejgyqui & jpfà fanâorû patrumyitas Latino edidit
term one. Ec ideo quafiis ex hoc quidâ de ignoran t ia errent,
nemo tamépft adniicin aperco,quihocîta elïè côtradicat, 4uôdrotus orbiscredit&eôfiterur.Quon.âexmagnpDei
confilio, vtdixi.hoc ita efle fàncitum eft à Deo in coena , v i
Saluator quia eximium eft,dicatdifcupulis.Defidefiodefî-
deraui hoepafeha manducare vobiïcuni anrequàrnbatiar.
Alias auteni nifi'efïet in eo euidëns fàcramentû,neqüaq di-
ceret.defiderio defideraui.Qnpniam maius eftdicëre,defî-
deriodefiderauiiq fi diëerêtjfimplieitef defideraùifqnâuis
ê choc eflèt magnôm. N â hocgeniis locutioniS in Icripcrfi
ris fiiuinis nunquâm nifiprohiagno intelleÊtucum"taliàdi
diraméco ponicurjfîcuteft^ita viitet & î1pmpriecur,8è de
amico fpôfi,quiftat',&àùditvbcëmf^6fi,gaùdio'gaU(let,&
àlia huiufmodfiEt ideo riô putoïïhé ajiquo magn.o iudicio
itadici debete, quânquam nemb re6te fèdefiàerare diçat,
nifiex defideiio. T améquia necvnus apexiûfà?in fetiptu-'
risfacris Tuperflù9 eflecrediturireéte cal is exâggërario plus
âliqd'innuit,qaam:fî diceret,dèfideraüi;Nt>n ertîm de fb la
agnoillolegali hocfiiétü credere debemu^quïa&illuiam
rerio cumpifdë inore lüdaicb'côedèrat i fèdde Vëritaçe tari
.myfténpQuPniâiniBavmbrafuturqrü&Pro'phëtiabratin
cbrpore&fàngdihfcvere Chrifti ,imoin iplBverftas Chri-
fto.Ipfènamqjerat Agnus qùcAbel primus obtulit,queriï
Moyfès dudümane & vèfpere bfferrj DeoinTkèrifîcid prç-
'eepit;Erataüt in eadem coena Agnus illé Eypicüsiifai'& vé^
ritas:oporrebatal5t de vmbra tranfirè ad veritatem.Et ideo
gaudfo ga.üde^gratias agés©epPatri,quiaiam irriplebatui-
q> çum defiderio diu defideiàuer.at. AfTu mpfçrat,n.hGtrii-
nemiri Deum,quando verbumtarb/adum cft;vtper eiim
ëflèraus infilô.-fèd nec dumfileadmiTeueratfepercarne &
fàriguiné fiitfm fiôbisy vt fihgüli^rnébra inillp vrü èfleiftus
cpîpus.Quiaetfi c^ro-nihilprbdeftperfë SpiïtS; eftquiy i- ;
uificatcorpusjvcinnobis omnib.vflus fit Chrifths. Iri vfto
eodemqy viuificatur fpiri tu,&manemiis in ilioperhpminé
quem aflùmpfit ,,ficut & ipfë per hoc myftèriü cotporîs &
fànguiuis fui in-nobisvEt ideo noftræ falritiîrfhmma,quiain '
iftb côfîftit fac^unento .^efidèrio dki defidëraui adimple- j
ui^vt cum fuisMitequaih pateretur hoc veruim mâdücaret
Pa{cha:quatenus per h oc aôtequam fc darer in precifi, nos
in illt» & iptèinnobis vnü efièthus corpus. Ètideo in cruce
nos cum rUô fitnul crucifixi fîimus, in baptifinofimul cioiepuhi,&
in refurre&ione fîmül éorefulcitari. Vndcâit Apo-
ftolusiSi confùtre^iftis cnm Çhrifto,qudlurfùm funt tepi-
: te. ' QMproprer chariffime, nihil in hoc dnbirès myfterio,
quod veritas Chriftus defèîàirgitus eft nobis, quia çtfi lè-
dec in dextera pâtris in coelis, non dedignamr & b fâcra-
menroquotidiepermantis fâcerdotis aefi verâ hoftiano#
infidehter^dfîdeliEerimmolariv '
Qui ej£nômoritur,neque mors itoi ei vlfra^dbminabi-
rar:tamé in ficramento vérë cômuriicatur, vt in nbbis ma-
neat naturaliter fictft & n o s ifï illo. Hinc éft quod ait , ficqt
militnieviuënsPater, ScegoviuôpropterPatrèml&qùi
manducat me,ipfê viuec propter me. Ille âùrem vhiit pro-
pter patrem^qui natus eft vnigènitus ex patre.-& ribs jppter
ipfum,quiaman^ucamus ipfûm. Et ideo dilediftirnè ium-
naopere cauèndû, vr nullus Chriftianorü hinç fine viatico
exeat, id eft, fine ebrpore Chrifti & fànguine,vt Chriftü in
fehabeatficut in:fide,ita & m cibocarnis & fanguinis,quia
beatimortuiqui in domiÉImoriütur. Tune àütiri d omi-:
no morimur,fi nqsin illo, K ille in nobisper hoc myfteriü
maneamus. Interim vero prouidédum,'né jppter incuriâ & '
rncqs ignauiamqbis^ueniant hçpfq,abfit)ad perniciem&
ad dânarionis cumulum : "q traditàfuntinrèparationécum.
tâtodefidërio æcernæ fàlutis. Ad vltimü quæfone fequaris
inepeias de tripartito Chrifti ebrpore j riôlàlcm'aaunel în
eo admifeeas, q, quidam volüerunt, necaliud adiiciashec
fu btrahas,fèd to tû v t Chriftp^ inftituit,ita efïecredas & in-
telligas.-quacenus p hoc ille in nobis çôcorporatus mabeât,
ficùr& nosinfilo perhomine Deü que affiimpfit,oui iuràr
uitDcus pater:T u es Sacerdos iitçternü fëcundum ordi'né
Melchifçdechj&nô fecundü deliraméta quorundâ Jdcimo
Apoftolorü fëquenda eft traditio,ne vnufqmfq; noftrü fùâ
præfumaf coenâad mâducandü. Eorurri itaqjfides,;eoru iUr-
ftiturafuntfèruanda. Quia àb omnib.vèrê cômunicancib.
vna exigimr fidçs,ftudium & rollicitud 6 cofideratur, fada
q uær u n t ur, v t femper h inc nos fëftinifequétfs per charita-
tera, & per defiderium æternævicæ, traofeamus adætcmâ
& pérpecuam vitarn. Vale chariffime,& dïligeté te dilige.
P A S C H A -
1 4 .7
PASCHASI I RATBERTI VIRI DO-
CTISSIMIS SIMVL AG RËLIGIOSISSIMI
, IN LA MEN T A T ION ES 1EREM
IÆ P R O P H E T Æ , G O M M E N T A R IA .
A SC H A S Î V S % A T B B R T V S M O M A C H O R f M O M H I V M P E R Ï P S E -
mdjfèm Odilmanno Seùeroplunmam&fem])iterndmfalutem*
V l t o cogorlongoque confe&uS vit* tædio,trilles lachrymârum inire itnodos.Ge-
mebunda iam quia profedo meis prægrauata malis inopinate feriedus nô vocata ve-
nit. Quamduminfpicio, fpecie dêformatus, aliénaperhbtrefeo,eoquodmefubito.
animo nonmutatus, quod fui non inuenio, euadere tamen nequeo, illadecipiente
S quieamifi.Vnde çongelatus vfu longiori duriof effedus, niillis iam emolliri queo fle-
tibiis,quamuismultismiferiarummearurhintusforifvepremafdoloribus. Quibus
quotidie fâltém ad jufpiria propulfus leremiæ Pirophetædnter diferimina yltimæ vitæ,Threnos expla-
nare decreui. Siquid.em eius vt emolliardamentis, quatenusvel fie addifeaih fragili|vitæ excidia de-
plorare,quomodo fàndusille plangit aliéna. Et quiahæc ?ta$alios pofcitmbres.licetfero hortante
feriptura-, quia fèmeldomum ludus intraui, propofui tanti operis ftudia non indifcufTa tranfirè ; licet
nemiriem Latinorum legerim explanaffe threnos, quôs Propheta fymphonizando metro voluit le-
gentibuscommendare. In quonimirumopéré, fiquippiâm pofteris condignttm litteris enodauero>
tuo firater Iudicio decétnendum,tranfmitto .* quianullirnagisiçioftra cohgruere putaui,ad qüôfcunquê
bculos direxi.quam tibi,qui & fenedute coæquarisj&qubtidianis precum fletibus àntecellis.
PASCHASII RATBERTI IN THRENOS
Si VE L AM E N T A T I ÔNE S IER
E M IÆ L1 B R I I.
à 1 T R Æ F A T i êM I
I b V ( T in diutnU Litteris diuerjà leguntur Cantiu, ita. & Sfiritu fantto Vefirante Lamentatienes
ditierfà : fyjicutpropricappellatur liber Salomonis Canticacanticorum , ita & appellari queunt
7 hreüi feremia Lamenïatïones larrientationum : quia ficut omnipopracelluntilla, in quibus Jpon-
fa dcjponfa dulcibusfruuntur amptexibus}ita&lamentàtioneSiJl& vincuntommafcripturarum la-
meütajnquibus abjcèffusjponji àbjpenfa? magnis cunifietibus vehementius deploratur : ex quo fi -
là ciuttdsfid,ere,ac Dorninagentiumquajî vïduayamàrijjmêfaiis ftlangitur. In tills q nippe çanticis,
diùàfii. intrbducurituradgaudia mptiarum perfina.in iflis ‘Vero dîner fi plangimtur. ilia fiquidem decent inpatria:
ijla vero in hac nojlra pèregrinatione. De his quippedteitur canticisyquoddeceant in SïonïllacàleftiyvtiDdutdPfil-
mographus canitiTë decet(«»^b/)hymhus Deus iri Sibri, & tibi reddetur votùih in Iërufaleih. Deifiis ve-
roïdtm Tropheta: Bëatus ciiius éft auxiliumabs te, Jfiènfioriesdnquïtyincoffifiwàïfiofiitinvaileïachryrnar-
rùmjnlocoqûèmpdfiiihVattisnàmqucUchrÿrparurriypriiifintis viraoonùéïfetioreftedefiQiàtur : locus vero Chrtfti
' Ècciefiàyiià qua vnufqûifiüe pofituspro cédèftiçpatrie dèjiderià déplorant, àfcenjtones in cordefibi dijpojiiity v t àd ilia
feliciiatisgaüdia quaftdoquefittoius vèniai. Àliàsvèro non
canonisjùagradûxm editaftdo difionity vàriisin tro rju s cordegèm ïtibusyafficitùt. H incfanè coh jla ti quod m ilita fun t
gehefa fleiuumymulta ( fi d ifferen tialachrymârum. CAU tct enipt d ejlei ille quipropriayalit'er q u i aliéna pla n git d etri-
m en ta.O ilitèrp roam ore calejiispatriàyaliierpro ïmmanitatèfcelerum (fiterro reg ehen n q . i j 4làtérpro~dolore for-
d is pro amort p ia àcfanÛa iecordàtion ü. j^ àm m irüm lachrym arufigèneràfiripturàdiuinà la tin s explànatycum
iri ditierfisfiriptura ruin bcisyfingubrum va rio sd ein on firà ta ffefifU i (filam erttarepücat. In ter quds D a ü id iF u c-
m n t m i h i j ^ » ^ , l a c h t y t n ? e r i i ë æ p a r i é s d i e a c n o d é , d u m d i c i t u r m i h i Q u o t i d i e > v b i ë f t D e u s t u u s * E t
| alibi; L â b q i r a u i i r i g e m i t u m ë o ,r i a t a r ë r a c i a i t i t o f c a n o d ê l e d u m m e u , é s l a c h r y m i S i r i ë i s f t r à t u m i n e i i m
r i g a b o . C a ligauitn ieàm a ritùdin eoculutm eus, ÿ ù ia io n fin fp tn sfim a b ^ n iu e^ h o fiib ttim B n v ^ fffù ib u sita q u t
v erb isp a te t, quod m ultis fin c h mouentur a ffç ftib u s, eo q u o d çfi ip ji volumeri illn d in tu s totum quod leh ech ieli
o fien fim e flin fin fim è n tis tratecerin i, in quo erànt firip ta Umentationes ( fi carmen ( fi v a . Lamentatiohes v id e licet
y quia in eifeiem litteris tonfiripta (fipcenitentiàpecCatorürh, àtqùeploràtUs oTftniumJànftorum, v t P film ifia
em it: Q u i f e m i n a n t i r i l à c l i r v i i i i s v ê r e , i n g a i k i i o m ë t e n t i ■ ]^ n à v erp ffeterti prior es.finc7i , ibant tfificb à n t
m it ten t es (cm ma (h a. Pr opt créa ( fi edrrnen in codent lib ro fiq u itu r, e x quogaudïàiujlorum nuittianturinec tam en v a
^ceiuryeoqm diilicm ultisinhthexpreffaâqThnatioreproborurpçqm probatur» S edUm en tisin hacvallelochrym a-
^ \B ib lio th .F et.P a tr.T om .ç. • N 2 ram
pfai.64.
Pfd.%y
f f*U 1.
P-fal.
PfalAiy