PafihaßiRatbert.
A
Luc. i j .
B
Rem. io.
igné fubmerfedepereat,imo precib.&lachrymis pulfemus | facramenta, ataj fignificandarum rennp inftituta,m;quib-
zd oftium patris, tres illos ex Euangelio petentes panes : vt vefeebantar voluptuofe Patres & Patnar chæ, mr enerun t
- • ~ r •• •• I ‘ - - - ï - — — o.— ip fiin vü sD e i, quiDeum&Dommumnonfuicipientcs>.
negaueruntelle verum filium Dei : quia ipfe principiû om-
nÿim viarum eft : & ideo fine ipfô interférant in viisfeculi.
Vnde fequitur: [Qui nutriebantur in croceis,amplexatifu ntfter^
cor a. Quoniam ci oceus color , igneuseflècomprobatur.
Q u o profedo igne,flammantia cordaefficiuntur,dü donis
fandi Spiritus replenturùn quib. fime làndi Patres croceis
enutritigiariarum fecramentis, Iudæi perfidiabnegantes
Dominum amplexati funtftercora.Quæ nimirum ftercora
Paulus abieceratcum dicebat de Chrifto:Pro/>r*r qua omnia
‘‘iaqait detriment umfuci, & arbitror vtßercora fcilicet omnia
legis q fecundum literam prius velut ftercora etiam à cun-
d is catholicis deputantur, vt Chriftumlucrifaciant : & in-
ueniantur in illo, non habentes earn iuftitiam qex lege eft:
lèd quas ex fide eft IefeChrifti.Quam lane iuftitiam& legis
literä perfidi Iudæi velut ftercora amplexantes, iuftitiam q
in Chrifto eft, nolunt recipcre. Sed & obfidione quä fiepe
coanguftati,etiam ftercora pro cibo lumentes,vri & in Re-
gülegimus, q^columbinum ftercus pretiodiftrahebatur:
n e cuc tarnen in toto corde ad Deumconuertimaluerunt.
& iplèeos nobis tribuat,qui pulfereac quçrère rogat & p e -
tere. Ad hocigitur vt tribuat rogemus etiam vt ille raagifter
veras & autor, qui eos fregit in eremo, nobis quoq, fimul
tribuat & frangat: quib.refc&i, ne vllus noftram in via laf-
lèfcat : quoniam propter pelfimam vitam fitçerdotü & cru-
delitatem morum,ladentium præ fiti ariditas,plangitur:&
par uulorùm,quia non eft qui eis ftangeret panem,intérims
deploratur. Pulfimdum igltiir eft & petendum, quod nulli
negatur quærenri in veritate, ne culpis exigentibus, nobis
fubtrahatur.ficutipominus alibi comminâtur : Mittamin
eos nonjamem pants nequefitim aqua , fedaudiendi verbumDei.
Quia cura prædicatio & intelligentia verbi fubtrahitur,au-
dîtus quoq; ceflàt,& femes atqj inedia, fimul horum mo-
regralîaiitur.Iam quid moraliter lugeat.videamus. Quando
paruuli cogitatus noftri,atque affedionesintimæmen-
ris fine lade blandæ perfeafionis,&rorc fendi Spiritus prç
fiticito arefeunt, quorum lingua prolationis palato carnis
adhæfejobtumefcere fecit teneræ mentis mfenriam,& fuf-
foèatgladioinfidelitatis cordis noftri, vitæconceptus, ne
ad lucem queant contingere. Vnde rede dicitur : Corde crédit
ur ad iuftitiam, ore autem confeftiofit adfalutem. Alioquin
quicquid eft boni quod mente concipitur,nifi lade nutria-
tur dodrinæ & gracia fendi Spiritus, cito arefeit : & lingua
adhæret palato, ne polïït proferre côfeflionem làlutis,gra-
tiam fendi Spiritus in feptem diuidit donis,qua tot habeat
filins. Q u i bene dçfignantur cum dicitur,quod lob lèptem
habuerit filios & tres filias. E t ibant inqüit feriptura filii ei-
Philip. 3.
Sed & Chrifti Ecclefia iuxta myfticos intelledus, lùos déplorât
delinquents,q charitaté cæterafq; virtutes in quib.
propter nitorégratiæ quafi voluptuofe in croceis nutrieba-
tur,demum corruentes, ftercora delidoram amplexantur.
! Q u os bene alibi Propheta plangebat,dicéns:Cowîp«frwr#<f
’ iumenta infterCore/«o.Cöputrelcere quippe iumenta in fter-
core luo eft carnales quolq; in foe tore luxùriæ feæ fecundü
u s ,& feciebat conuiuiurii per domos,vrinfquifq; in die feo, J defideria cordis eorâ,flagitiis deferuire.Quod nimirü fter-
Filiiperdomos coriuiuium* feciunt, dum virtutes fingulæ jeus circa ficulneam cultorvineæ infruduofamycum ia luc-
per feptem donafandi Spirituscieitate, iuxtamodum pro- jcidenda effet ,ponere le promittit. Domine ait. dimitteiUa &
priumin quafiint,mentempafcunt. Vnde & bene dicitur, ! hoc annojpfcfj dumfodi a circa iUâ, ér mittam cophiw mfiercoris.
vnufquifmie indie fuo. Dies enim vniufcuiufque filii,eftil- 1 Quid igitur eft cophinus ftercoris,mfi memuria peccatorü?
luminatiovniulcuiulquevirtutis. Singufan.donafingulos i VndeDauid aiebat:Ef/>e«r^« meücontrameeßfemper.Vec-
habent dies fuos:quia non eft hoc fepere quod intelligere: • cataetenim carnis, red e ftercora vocantur ; quæ dum ad
quia multi quidéæternafepiunt, lèd intelligere nequaqua 1 memoriam delinquentium reducimus, quafi infruduolàè
polïùrit.Sapientia ergo indie fuo conuiuium fecit,quiamc- j arbori cophinftftercoris appoiiimus : vtmaloram qgelfit,
tem de æternora Ipe&cèftitudine reficit.Sed ne noftra pro- recolat ad memoriâ & ex compundionis gratia & moero-
trahere videamur, Sandi D o d o r is verbaf Gregorii exince- ris quafi de foetore pinguefcat.Mittitur ergo cophinus fter-
gro prælibata)ponamusJnfe//«(3«r, inquit, in die fuo conuiuiü coris ad radiçem arboris quæ præcidenda erat, quando co-
paratxfed bac agere nejtiunt : n fi qui cogitât tones antequa ad opus feien tia prauitatis fuæ,mens afficitur, & tangitur memoria
, prod ant,internoifuonnotusfoliatectrcumfricientes frcnanr.atj^ cogitationis, cumq; feperpoenitentiainadlamentamens
perfuafibus doânnarum &fide Chrifi'uintus laftant. Hæc agere excitât, cumq; ad bonæ operationis grariam le reformat,
I nelciunt, nifiquiomni euftodia munirefhentemnorunK quafi per radüftercoris,ra»dé redit ad foecunditaté operis. I & lade dodrinärum, aifediones & lùggeftiones piasin Ex foetore namqj ad frudum reuiuifeit quando ex cofidera-
Chrifto^iutrire intelligunt.Horum igitur lingua quid aliud tionepeccati, ad bona lè opera animus refiifcitât. Sed quiâ
nil! adhæret palato carnis , dum interna virturumlpirami- funt plerique,quid ad pcenitentiamredire nolunt, plangit
na,vanis fuffocantur curis,6c prauis confelfioncm hdei an- eos Ecclefia,qui nefeiunt cur planguntur, eo q> delinquen-
tequamproferatur, illigantnexibus. Vnde rede letpiitur: di ftudio,amplexantur ftercora vitioru. Omne n.quod am-
[ Paruulipâteruntpane>nec erat quifrangeret eu. ] Scilicet par- j pledimur , cum defiderio tenere videmur. Idcirco illi iutc
cogitatus ,c um d eC h r i f to & lèmpitemavitacôcipiun- 1 pfenguntur,quiexamorepcccandi,ftercora,lccleravideli-
cur,mox requirunt panem ilium qui de coelo defcendit:lèd cet amplexari videntur. Iuxta
mens male fuo deprefla torpore , atqueignauiavaniique
îlcit petentf
W->9>
dedita curis , nelcit illis petentibus frangére panem intel-
ligendo , neq-, comminuerc tuminando,neque diftribue-
re acdpiendo. Idcirco red e p l a n g i t a r . [ N f quifrangeret
e«.]Quia & fi diuinitus infpiratapirtus,ad tempus vitæ elu-
rie intus animatur, foris tarnen exinanita concupilcentiis.
tabefeda viribus vacuatur.Hinc quoque fequitur.
Qui vefiebantur voluptuofe, interierunt in viis-.quïnutriébanttlr
in croceis,amplexati funt ftercora. Per quæ nimirum Iudæoru
perfidialuceclariusrelèratur, quoniam obfcuratilûnt, &
color eorum optimus immutatus eft quem habueruntin
Patribus&PatriarchisatqueProphetis: atq; difperfi funt
quodad huchodie cernimus,in capite omnium plateaftun:
quamquam induti & amidi auro primo, lècundum præro-
gatiuampatrum etiam repu tari funt in vafeteftea &opus
manuum figuli,læuiores lamiis.crudeliores ftrut hionibus.
Ob_quomm perfidiamladentesdc paruuli perieruntzita vt
qui vefeebantur voluptuofe , interierunt feme in viisDei
Chrifto aduenientezquoniam omnia myftka ferip turarum
eet & flagitia, irremedicabiliter ampli
tropologiam veto virtutes animx croceis yeftiri videntur,
cum diledioriis Dei & proxhni radiis afficiuntur: Quonia
croceus color fiepe iuferipturis fecris claritatem defignat
fendq diledionis:&ideo cum charitasamittitftur,reliqu<e
virtutes ftercora amplexatur.quia de bon o Dei &proximi
odore diledionis mox tranfeunt in fcetoré prauitatis. V n de
Angelus Ephcfinz Ecclefia;:Habeo (inquit) aduerfum te,
quodcharitatemtuamprimamreliquifti.Mementoigiturvmiece-
cideris, & age pccnitentiam.lt priora opera tuafac, videlicet o-
peracaftae diledionis : fine qua nulla inueniturvirtus boni
odori s.Quod bene Paulus enumerat :ita vt quicquid virtu-
tisfumu videatur, fine charitate quidé nihil prodeftè po lfit
Propterea etram ipfie virtute s operum^qu* fine diledione
Hunt,rede planguntur,quod amplexi fint ftercorazdum fine
ipfa amktunt fragrant iam boni odorisz&vcniunt in f a -
torem prauae interitionis.Sequitur;
V A V .
Et maim effefta eft iniquitaefiliapopuli mei ,peccato Sodom or urn
quafubuerfaeftin memento: &non coepetunt in earn anus. Pet
exaggerationé quippe peccati, dèfenbit Ierafelé, & deflet
fyna-
Apoc. 1
In Lament at. h r ermee. Lwêr I V .
Synagogæ calûs atqüe feelera quia filia fuit feiidorum Pa-
triaicnarùm èr Prophëtârum: ira v t Ifeias dic^t : A planta
pedis vfquead verticem capitis,qilod nuüaeilètineafeni-
cas. Etideomulrisex caufis, maior effeda eftîniquitas e-
ius peccato Sodomorum. Qu od eiiim fuerit peccariim
eorum, Ezechieiexprimitdicens; H oc quippe (inquit)/«if
peccatum eorum fuperbia & abundantia & fatuntas ponts, & 0-
ùunv. riecnon &quiaegeno & pauperi manum non por-
rigebantr&hoceft quod præfens vetfiià fonat, quia non
caperunt in ea manus. Quid enim eft dicere, [tien coeperuht in
eamanus.'] nifi vt febaudias boni aliqùid agere ? Qg od Sÿ -
nagôgam feciilè legimus. Sed tamen licet mnumera bona
peteeperit, & operibus làcramentaDei plurimis compleeorum
atq; môrumjpèccato Sodomorum, Idcirco quem-
libec anima feb hypocrifi viciis repleta, iure plangitlugens
&dicit: \_Maior eniminiquitasp&pult met peccato Sodomorum.']
Quiaficut populus contra poptilnm erigitUT, ita hypocri-
taruritmores & adus confligunt, vt virtutes qui agerë vi-
deimir exterius, nequiores vitiis Sodomorum çompro-
bentur interius; quia cum spiritus ïmmundus extent ab homilie,
ambulat fer loca artda & inaquofi, quàrens requiem & nàn ïnM-
niens, tune inquit : Reuertar indem urn meant vndeexm.Cufn
autem venerit & ihuenerit eam vacantem,&fcopis mundatarh &
ornatam ,vadit & ajfumit feptem altos Jpiritus nequiores f e :&
ingreßi habitant ibi. Egredicur ergo ipiritus immundus ab
homine,quandorenafcicur in Chrifto. ReucrtitUr Vero
uerir, quia feeleftioracommifit, rede maior iniquitas eius in domumfeam, qüando rurfes animam ab affedu boni
effeda plaogitur. Hinc quoque Eieçhiel ad eam : Iuftift- operis vacancem,'inuenit per hypoctifim quafi fcôpis
eata eff(inquit) Sodomaforor tuaex te. Hæc quippe primum mundatam à fbrdibus, &ornatam prauis fimul adionicoepit
manusextenderead omniapræceptorumDei mandata:
quia crédita erantei eloquia Dei; Poftrcmum vero
à-Deocum ccepiflet apoftatare,in rancum fupergreuà eft
malitia eius, v t née dimidium feelerüm eius, Sodonaapec-
cauerit, quæ vacabat otio: atque egeno & pauperi manum
non porrigebat: nequevt præfens, verfiis infinùat,coepc-
rantmanuse qs in ea, antequam febuerteretur, boniali-
quid agere. Ierufelem vero cum & notitiam Dei haberec,
& mandata vitæ percepillèt, manus miûtad omnia,qiiâm-
uis ad yltimum autorem vitæ peremerit : & eas iam mul-
tis polluta menffruis, ad idola leuauerit. Pro quibus o-
mnibus malis, quia* tanta Dei omnipetentis beneficia
calcauit, & mala pró bonis reddidit, con(ideranda eft eius
vindidæ poena. Cum fie febito fubuerla eft in momen-
to Sodoma pro culpis feperiUs enumeratis, quanco atro-
ciora Iudiei prortieruerunt,qui:& beneficia Ipernentes,
authorem vitæ peremere, & maiora atque numerofiora
commiferc delida. Cæterum C h r ist i Ecclefia iure
déplorât pëccatapopùli,quod maior effeda fitmiquitas
eius peccato Sodomorum, maxime nunc in tempore,
quando fides & veritas receflit,quando humilitas & bènignitas,
ita vr duplicato numero immurçdoram Ipirituum,
te heat ur anirna amplexa: &fiant nouilfiina hominis illius j
peiora prioribus. Ex quo tàiibus repleta anima immun-
dorum qjirituum populis & vitiorum tâterais,non incongrue
déplorât, quod maior fitiniquitas eius peccato$0-
domorum: quoniam hi per apertum malum in momen-
to ad inferoS deuenerunt : iftavero non minus fimulatis
virtutibus, quam etiam interius occulte vitiis repleta, ad
ima tormemtorum quoridie quafi mundata &ornata,de-
mergitur. Propterea & . maior iniquitas populi eius,
aduum yidelicet & operum -, peccato Sodomoium præ-
dicatur: quæ manus non miferat ad frudum boni operis,
vt hypocritarum focietas quæ multis decoratavi-
detur operibus , fed iniquioribus illeda vitiis, quam qui
in àperto teneri videntur peccatoriim ctiminibus: Propterea
fequitur.
Z A I N .
CandidioresNazarei eius niue,nitidtorestante, rubieuhdiores
ebore antiquo, fapphiro pulcbriores. Pulchritudo Nazarenodo
arque pene omriis bonitas interiit : quando J rumfecundum literam rede deferibitur, quando candor
dilcordiarum arque conCupifeentiarum incendia, «m- abftinentiæ& venuftas vultus eorum, nitidius lade can-
nem flagrant orbem : voraxquè Éammainuidiæ atque in- debat olim in populo: &iucunditas ruboris relplendeb^t
fidiaram, confemit vniuerfes : quando rapinis & fraudi- j in fecie. Sed in denendo amplius laudatur, vt feeditas eo-
bus, Chrifti deploratur Ecclefia ;exoflantur pauperes: & i rum maior appareac, propter penuriam femis: quorum
pene iam nofter orbis incultus iaeçt : quando omnium ; fecies fepercarbones denigrata plangitur, ita vt agnofei
legum violanturiura;<& fimul humana.atquediuinaterne- j non poflïnt in plateis præ afflidione famis. Cæterum
ran tur: quanflo fas nefiuque fimul confunditur: quan- fenda Dei Ecclefia habet NazaræOSfeoscandidiorés,hibus:
vbi vel vbi pax nulla neque regio vlla intégra ler-
uatur: quando abiurantur nominis confenguinitatilque
& fidei raedera: quando leuitas omnia tentât, & confeien- •
tiaboni nullamanet: quandocundi obloquunturquæa-
gimus: vix aliquis rede viuit. Inteftino depopulatur patria
bello : hoftili hinc inde exterius ferimur gladio : nec fie ta -,
men habendi atque acquirendi cum omni molimine doli,
h.ibetur finis: quoniam véluti Vukanalis olla fuis feccenfe
inçendiis,æquevirorum &mulierom corda flammantur:
&,pene ætas; nulla nullulque ordo excipitur. Pro quibus
& huiulmodi malis iure plangit Ecclefia, imo fermo Pro-
pheticus: quoniam & ilia quibus damnatur Sodoma, cre-
mrefeunt mala: & alia quarapluraquotidie poft innumera
Dei benefi. ia contra Deum comraittimus. Propterea igitur
& maior iniquitas noftra rede plangitur,quam eorum
qui non cceperunt in fide Chrifti aliquid boni agere. Hinc
& fepplicia pertimefeamus atrociora, quam eius fuere,
quæ febuerfe eft in moméneo. Momentanpum namque
eft omne quod viuimus: & ideo peccandoquotidie,quafi
in momento ad poenam fiibuertimur. Fort^lfis ergo
ilia pro litis ad inferos leuiora culpis fepplicia tulit: nos è
contrario qui manum ad fidem,&votafecimus multa,peccandoquotidie,
détériora meiemur: iuxta quod Apofto-
lus ait : An nefeishomo. quiapatientia Deiadpoenitentiam tead-
ducit? Thcfaunz. ts enim tibi tram in die ir*,&reuelationis iufti
iudicij Dei. Sed & moraliter eorum planguntur rttorum
feelera, qui adhypocrifin labuntur,quoniam maior effici-
tur iniquitas eorum peccato Sodomorum, præfertim cum
omnia qui agunt etiam bona, plena fint culpis feptempliue
&ladenitidibres:per quos nimitum abftinentium ôC
continentium vita fignatur : quæ' niue vel ladè nitidior,
merito in eledis Chrifti prædicatur. Nix enim ex aqua
quæ de fepernis venire cernitur, congelatur : lac vero de
carne mulgetur, quæ in inferioribus nutritur. Quid ergo
per niiiem nifi candor vitæ coeleftis, quid per lac nifi temporalis
dilpenlàrionisadminiftratiodemonftratur? Ita vt
Chrifti Ecclefia fuos habeat Nazaræos :qui etiam pe r con-
templationem, vitam coeleftem ducant: & per adualis vitæ
dilpenfetionem, lade candidius ad laudem fui creato-
ris reniteant: in tantum plerumque, Vt continentes Vi-
ri tam mira virtutum opera feciant,quatenusab eis qui
coeleftem vitam tenuerant mulci,qui terrena bene dilpen-
lauerant, fuperari videantuifc Ideo iure candidiores niue,
& niridiores lade vtrique. Qtp profedo etiam quia per
feruorem Ipiritus antiquorum ac fortium pattum, non-
nunquam vincere vitam videntur, red e adiungitur: [ Eu-
biiundiores ebore antiquo.] Dum enim ruboris pulchritudo
laudatur, ffemma fandi defiderij exprimitur. Ebur namque,
os elfe elephantis non ignoratur. Sed quia ebore antiquo
rubicundiores fignanter laudantur ; patet profedo
fenfes,quianonnullifendorum læpe ante numanos ocu-
los quibufdam præcedentibns patribus ftudio feraenrio-
res exfftunt. De quibus vttôtum fimul pandatur,adiun-
gitut: [ Stipphiro pulcbriores.] Sapphirus itaque ætherei
coloris eft. Et quia præcedentes multos non minus pera-
dualem vitam ad feperna tendentes, quam etiam per in-
fpediuam coeleftis vitæ Conuerlàtionem præcellentes videntur
vincere Nazaræi C h r ifti, Ecclefiaràm meritociter
dæmoniis dedicata : & ideo maior iniquitas operum ! rum narrantur làpphiropulchriores. Sed vrinam quod
R 4 ad