420 Freculphi Epißopf
e i v s Carmen d e m Hexametruim.
a d e v n d e m TE duce Chriße yiafacilit nos ire per çmneS
Quod natura negat,v~ riosfeffofque labores,
Dasqui aufmfragilh dasgrandia vinceiepojfe,
Paruula mens trépidât hominum,qua tätigere dura,
Miratuf ietigtfe quidemgaudetfuperaffe.
Si quid enprifnirit dignum laude,& memorandum^
Necfibi fed domino tribuat,qua gefia videntur:
Qui dédit ingeniumßolido,qui cunftagubernar,
ln coelis,terris,perque omwufecutajemper: ACruriiupsu eicgeol afousxfielcioli ttruatnu fsc,nenodne vrier icboullse as.quisf
Qua vt fiter int calamo pingam per temporaprifca.
Æternos repkare dies tngentia regüm Tempore quofuerint,vbitaliafattape>orbent,
Quique viri fortes,portent a,faines,mala munit.
Quas d ev int chutespopulis ciuila beüa.
jfînuerfc cxternygentps infanda cupido'. L
^ s c ^ ß ^ t t e g n um p r o u iL c u r a . |
^cecmifireuitermemorans venerandefacerdos:
Non ïgnota cdnensveterumfed dittapriorum.
F RE C V LP H I ÉP1SCOPI
Lexpuienfis vita, ex Iohanne
T ritthemiô,abbate Span-
heimenfî, con-
F i E C V L P HI
e: pi s c o pi 1EXOuienfis,
■ f; C H R O N 1 C O R y M .
• .1 Topt us prior,
Continens ab exordiomundi vfque ad Natiuitatem Ser-
uatoris noftri I e s v C h rï s t i rerum gefta-
rum Hiftoriam; ' »,
L i b e r I.
De eoqttcd peneomnes Hifloriograpbi texere fuascceperint
Hißorids i N i n O Ajjj/riorufn rege.
texta.
FReculpbus epifcopus Lexouienfts+riprouincia Rbafopiagenfi,
monachus ordintsfantti Benedict, ad qutm Rabaniuaibuc
Abbas mult it voluminous exercitauit ingenium, vir
rcripturisfiudiofifiimm & valdeperifus, atque in docenda plebe
ratis idoneus, non minus conuerfatione qham fcientia infignu,
fertur quadam praclara fcripfiffe opiifcula. De qutbus tantum
tegivolumengrande &injigne , continens ab exordto tnundt
pfque ad natiuitatem domini nofirt lefu Chrijli
Return geftarum btfioriam Lib. v 11. Dum aliquam tempo-
De aliis nihil yidi. Scripfit autem prafatum opus ad Eli-
acbarum,in quo etiam difficiliores quaftionesfcripturarumeno-
iatiit , & res tarn ludaorum quarti etiam Gentilium ab mttto
mundi vfque ad par turn vrrgmis gefias, luculento fermone con-
tyripfit.:
ClaruitfubLodouicoiAnno dominid c c c x l .
EX b e l l a r m i n o d e
Scriptoribus Ecclefiafticis.
FRïCVLPHVS-MonachusS.Bencdi&i» &poftea Epi-
fcopUs LeScoiîienfis eodem Ludouicolmperatorç no-
■ nit Scripfit enim ailuëtham LuieuKi vxonmBrp,sqftn<t«‘
«Uni*, vniaerfalis ab orbe loniiio vfyue ai aimum Domm
îxtenttfitnum : ftd lofe vixit vfquead a.mam Don.. 840.
n eo autem felius Fuiflè inuenitur, quod fcnpfit tomo
ècundo libfo quarto cap. 1 0 ; Gothosab Atianisad fi-
lem Chtiftianam fitifle conueifos. Scnbit emm Theo-
loretuslib. 4. hiftor. cap.vlrimo,GothosabVlphilatpi-
copofidem Cathôlicam fuiflc edodos i fed poftea tqm
pfum Vlphilam tum eius populos ab Allants mille
eduftos, nequeenim hsetetici Paganos conuertete,fed
Cacholicos perucrtcre norunt, vt lctibit Tettu-
lianus in lib de ptlfctiptionj-
bus.
C A P . J,
VMa liqu am tempohiiù fèriem conynati-
co fcrmoneex nobilium ftudiis.tam diuina-
rum fcripcorum hiftoriarum, quam lecula-
rium,& ex plucibus eorum paucos libando
fiolculos lions , feu ex diueiforura vcrn^ir
tium pratorum floribus perftringere curarem, v t le& o f
animadueitere facile valeiet,quid ex celebrioribas
in finguljs tam regum tjuam regnönim fit geftum témr
poribus: oftendic nicæ imbecillicacis paruiças,omnes pene
hiftoriographos, maxime autem Graecorum, atque Lari:-
nocum,àNino Belifilio, rege gentium multatum jfeili-
c e t, primo iüas geftorum iiichoafle narrationes : præci-
pue videlicetbcllorum cafiis, regum, regionumque 4c-
fti tutione s , atque hominum miier ias,& vt eoruminj^tui-!-
mur aflèrtionibus, nihil aliud elfe bella,nifiadalterutrum
vergentiamala: quæ ftudiofiflimç deïcripfêriint. T rän t
aóta autem retro fecula, ac fi fine vitio forent ( vt quibüt
dam illorum placuic ) & homines ritu pécorum irrationa-
biliumprius vixiilent, intada rehquerunt. Igitur auxilio
omnipotenrisDei fuiras, atque authotitate diuin* fcri-
pturae fretus, ab ipfb protoplafto exordium meæ narrations
fumere curaui : qui primus parens authorque
mortalium hominum,vltimus in fabricaDei condities eft:
ièxtafciiicetdie. Poft eius naraque conditionem Domi-
num celïàflc à nouaoperatione, non autem à gubcrnatio-
ne creaturatum,haud dubium eft.Qua de re icriptura com-
memoratDominum requieuiflè diefeprimo ab omnibus
open bus fuis.
Cur homo nouißimut in creaturû cçnji.tusfit.
C A P . II,
QVæri tarnen poteft,curhomo inconditionné vltimus
cre^tus fit, iexto fcilicet die: cum conftet propter
intelligentiamnobîlioremefiè hominem cæteris creatu-
risqua: in præcedencibus faóla; commemorantur die bus.
nifi vt ptius códeretur mjmdus quafi domus,& fie démuni
introducetetui dominus,id eft,habitator domus.
Quomodo ad imaginem & fimilitudinem Dei
homo fit cunditus.
C A P . III.
QV i etiam ad imaginem & fimilitudinem Dei eft cân
ditus, quam videlicet imaginem atque fimilitudinem,
inrationalisanitha intelledu,non in cotporis forma
eft è nouimu s, iuxta quod ait Apoftolus: Renouamini
foiritu mentis veftræ,& induite nouum hominem,qui (è-
cundum Deum creatuscft. Ec alibi : Exuentes vos,inquit,
vererem hominem,induite nouum, qui renouaturin a-
gnitione Dei, focundum imaginem eius qui cteauit eum.
Quanuus
Quamuis & ipfiim corpus noftrum ita fit fabritacum, yt
oftendat nos meliores eftc,'quam reliqüa animalia. lila
enim omniainclinacafiintad rerram: hominis äutem corpus
ereduim eft i' v t manifeftet animam nofträm, iri fu-
pernisad /piritaliadeberelcmperdfeereftarnftgitur inter
imagined & fimiliftidinem, hóe diftät, quod imago De l
inimmortälitateanimae eft. Vilde etiam anima pèecatrixi
iiflago Deieile non defiftiti fimilitudo in moribus confta'r. j
Quam ob rem hon nifi anima fiinóta fimilitudinem Dpi
habet, in eo enim fub creatori fimilis eft, in quo angeiis
ftunftiseric acqualis.
: De obedientia howini d Deo data.
C A P . IV .
IÏDem etiam iätor hominum,colonus päradifi conftitui-
tu r: vt in eo fejiciter,.ß praeeeptum mandati obediendo
fèruaret, abïq; vllis calamitatibus, aut metu mortis, xtet-
ternis fruendogaudiji.viuerettfinaute inobediens exifte*.
ret,priuatus teterna felicitate,miiêrijs fiibiaceret mortis:
quaseft expertus,dumvetitumcontigit lignum: de quo
inhibituf fuerac,neillud tangerer.«Sic ergo primusparciis
ä paradiiiaea ameenitate depulfus eft,cum fila coniuge,quä
Apdftolusdiabolica fraude deceptara. jdicit: ipfum verb
Adam non deceptum * fod caula fax foeix fuiflè tranft
greirum.^ . '
be ügnofcientia boni é?mail in paradifd, & d e
ligno vita.
C A P. V.
URatytiqi^inpafackfQcorpöi'alitët ligóu, quod min*
-L'cupatur lignum vitte: ficut & petra, quas percufla, i*
duaspribuit jnjere«ip pöpiilo.Dßiiquarfcuis fignificareht
Q^).drpropterea lignum vitte dicStüm
ëft, quöhiam düm xlli homines indeguftarent j nec mor-
bonecfèneëlute deficerent.*In ceteris enim erat alirhen-
tumiiii ifto Sacramcntunijlignumq; Icieririte boni & niali,
n5 quod ipfiimin fiia natura lignum eflet rationale,vet-fei-
tntiam boni & mail habuiflet: fed pröpterea appellatunl
ëftbóni&malivfcienti«, qiiia homo per expéflrhencum
Pucansehim Cain Deum latere qua: gdferat,refpondit:
Néfcib. Gui Deus ait ; Arbitraris me quodgei(lifti,hefçire: j
qui cogitatioriem tuam,quâ impie conceperas,infpiciens,
ne opéré Confummaresànte præmonui? Sed ne caufcris
iniulte méaduerfam tepiroferré fèntéciam, ëgotibi à
fàtionem non infero : fèd eft teftis,qui te âccufàt,vok videlicet
ïàngiiiiiis fratris tui : qui clamat ad me dètèjtra. Re-
fpöhditq; Cain ad domitium : Maior eft iniqiiiras meà,
quam vt vëniam merear. Intellexit ehim ex Futia mentis,
'& ex creniore cotporis quo agitàbatur, fe dignüm iiitërfi-
ci, 8c ait : Ecceeijcis mehodie ä facie-tua, & à facie terr^
abfcondar, & erö gemés fuper terrarh,& omhis qui rhue-
nérit nie, beeidet me. Verum Dciis nolens ëiim cohspeii^
dio mortis finirecruciatiis, nëc fradi poenæ,qua fè iple da-
nau'érat,ait;Nohfic, id eft,hônvc tu æftimas morijsris, ôi
mbrtëth pro remedio àccipies .* veriim viues vfq;âd ièpti-
niàm generationem,& coiifcientiæ ttiaî ighë tprqûebetis.*
itavtquicùnquetéocciderit,fecühdum duplicem intel-
ligëntiam,autinfeptimagenerationeauc magno tè libe^
rabit cruciatu.non quodipfè; qiii perciiflerifc Cain ; fejpte
vltionibus fubij ciendys fi t.-fed q> feptëm vindiâas,quæ iri
Cain taritö tempore cuciirrërùnt,foluat incerfcëlor, 'decid
e r s eum,qüi vite fuérat derelidus ad pcenam. V t autem
q> dicimus manifeftius fiat, quotidians confuetùdinis po-
namusexemplum. Loquiturintervërbera feruus addo-
irtitnumiQuiaiiicendi domura ma&vniuerlàmfubftântia
diflipaui,interfice me. Doniinùsq; refpondeat:Non vt vis
hioritris, & finiësmorce^ppliciaivèrum iongo tempore
euftodieris ad vitain,& tam i®féliciter in haie luce verfâbe-
i:i s; vt quicunque te occidetit, beneficium prüftet occiio i
Htish tam mulrts te liberâüërit cruciatibus.
Quomodo Deusprimishominibus loqueretur, & de eo qàod feri«
ptumefh Nonne f i reâè offer as, feüe autem Ko» di~
kidas, peccafii.
cÀi?. Viit.
QVombdo Défis jprimis hominibus loquèretfir, quæ-
ri folet, fcilice t per creaturam fubieëtâ, velue corn ni
fbcifisFbrmaèohgrualoquebâturcum eis. Sed qfiid proaB
ijifo didiBt> el|ef. id °b e<iiehii*mal-iu.Si i^uisverb j fuitCkiii ? Nonhe toriedptum fcelus innecando fraire;
jwu.a a .,.. ” v'***' IL" a M | i , L a ttiampbftv'etburhdiuihuihimpleuitjiUudVerb^ubddiiftuifi
eft: Npriiie fi refte quidem bfFerasi re<Stfe aiitem non
idiuidas,peccafti? quia non lucetcfir velvndefit dibtfimi
multos fenfus peperit eius obfciiritasicum diuinatum feri-
pturarum quisqj tractator fecundum fidei regiilamid co-
nacur exponere. Retfte qiiidem ofteftur facrificium, cuni
oft'ertur Deo verb: cui vnitantummodo facrificandu eft:
Non autem rb<ftd difiiditur, dum noii difcernuiitur rfe<ftb
veilocavel tempora,vel res ipf»quabfferfintiir,yelqui
bfFeh,&<iuiofFertur:vel hiqiiibusidvefcendu diftribuii
tur q> o blaruiti eft: v t Hiuifibhemihic dilcretiohetn intelli-
gamus. Siue cum bfrercfir,vbinon opottetj afit qiiod iion
ib i,fed alibi bpbrtefifiue bum offerrur, quandb noii opbr-
tetjliuetumidbfFeitur, quod niiii^uam pehibil debuit;
flue cuhielfctftipra fibi eiufderh generis reiihet homo, q
hint ea jqux offer t Deo, fifie eius rei qua: oblata eft, fit par-
ticepsprbpliahus,autquitibet, quod fas non eft fie r i: In
quo autem HbruhidifolibueritGdiii, facile nonpoteft in-
iieniri.Sedquoiiiam ficittIohaniies a it,e x malighb erdtj
&exinuidehtiaocciditfratrem fiiiim j fratris autem illius
Opera bona e ian t: datur intelligi, proptereaDoiiiinum.
non refpexifle in miinefaeiiisi quia hoc ipfe male diulde-
bat, dalisDebaliquid defuo,fibi autem feipfilm. Qiiod
oinnes faciiint,qui hoh De i; fod ffiaril feCtantur Volunta-
teiti ,non rede diiiidendo,hbc eft,non rede viuendo.Do-
tninus enim dans ei inanddtum iuftum & b o n iu n , dixit;
Quiefce,adtfeh.cbriiierfibeius, & tii dofninaberis illius.
N unqiiid fratris.? Ab lit. Cilius igitur,hifi peccati? Dixerat
enim,peccafti. Turn deiiide addidir, quiefee s ad ceeiiim
coiieriio eius, Sc tu domiiiaberis illius. Poteftqliiderh fic |
intelligi, ad ibfuin hoihitiem conuerfionem efle debere
peccati: vtnulli alij quainfibi feiattribuere quodpeccat.
Hate enim eft faliibris ptcnitdntix medicina, & Venias pe-
HbfiiS pleiiius icirevoiuerit,patris A v G f s-xi-ki libros
'de ciuitateDei legat.
De Abel a fratrefub Cain oCcifo,& dp vihdiclis,quas
'Cain pertulir:
C A & VT.
ERgo A d * riati funtfili; mafeuli duo,in regionead qua
craiifmigrauiteum D eusiparadifo, poftluam pr*ua-
ficatibnem; QUoruiii pribf'fippellacut Gaini fecundus
auteni Abel. German! liquidemi feddiuerfis litabantur
ftudijs: ABelquidemiunibr,4uftitiani CbleBati & in om-
hibusqfi*cuiiqi gerebat j domirifim pufabac efle pr*fen- 16m : c lip s erat cbhuerfiitio paftbralis. . Cainaulettieraf"
quideni citcaalia peflimus,&ad liicra foiiimmoio feih-
pfet in.teritiis: tetriih verb primus arare tcepit; Fratreni
quippe hiiiqfinbdi caufaperemit;Nam ciim cis Deo tkcri-
ficare placuiflet, de frugibiis quidern cerr* munera Cain
bbtulit: Abel aut de primogenitis agnbrumi & lac. QeUS
eniihhoc potius fatrificio dcle&atus e f t , quod fponta-
nec & nauitaliter btttim Fderat: & lion iri iifoj quod exin-
uenciorie hominis auari natum videbatlir. QUajfroptef
Cain indignatus, coqudd Abelfulflet^Deb prs^bfitus i
& hoc Ita rtduitjigriis enifo Dei facrificium fratris cbnfiim;
pfic.&eius inta&um reliqUit: qiioftimiilafcus liiiore j frax
fcferafiidnl Abel intetemih S >
Deexordio dudrtim ciuitaittnii
^ C A P . V I I .
QVa fie re Dpminiis ad Caitt ait i Vbi eft Abel fratSf
tips ? Quirefpondit: NefcibrDominus ribn fanqua
lignarus interrogate fed tanquatniiidex reu, quempuijiah
Bibbotb. Vet.Patr.Tom.? .