ruralem poflïbilicatcm& virtutem libeti arbitrij qualisin
illo primo homine condita e f t , merirö illius*prxuarica-
tionis amilimus, cauendrim eft omnino h t hoe quodde
amiiH eiufdcm arbitrij iibertate (qbiungitur ; quam per
Chrifturri Dominum.rioftriim recepirhus, ita fit di&um
non pofliimus accedere ad rëgeneratio’nis lacramen-
tum ; ficut Apoftoltis dicit de fe ipfo Mfmcordtam
cinfecutus firn , v't fidelis ~vn. Et fi^eljbiis. loquitur i-. Qjftd
vobis d mat um eft pro Cbrtfto ; non foïumin eumcredttii , 8cc.
Et alibi ait : Ajpicientes.in aattorèmfid e ij& confummatorm leqijafi
ex quo in Chrifto règenferati fiimus, talemftarum & ! film; ihdigethiugra. la Deiihipforegehéràtionis lauàcto : quidfine
yfiçutem l|bëriarj?itrij.tecejSëriniu$ : vt ekinde in prxlènti lüâ necindulgentiampescatoruconfequi. héefilijDeifierhaltmus-;
yita talés elfepoflîmu$;qualisillèfit>mo erat ante peccà- ; dicente eodem Apo ftolo : Nfaex open bus Uift.tUquafeem#
ïunti ycficiicipfeviuebat inpàradifo àblque vlidpeccafo.* nos , fedfecundum fuàrh mifertcordiam faluos nos fü it t e f
itaôc fidçîes regenerati iri GKrifto ablque peceard viiiant lauàcrum regener.itionü, & renouatmis Spiritusfahfti, Indiin
mftudp ; qrtod mariifcfte ndn périmée ad ftatum prx- gëmus gratiä Dei ld omnia & fingiila böna per fingulos
iènei* yka?i fed ad foelieitàtem vice xtèrnæ. N ia i in Kac dies ; d i centePfalmifia: InquacunqUedé inubcauero teex.tudi
yita |i dixenmus quia pèccattim tion habebuts non tpfos fedu- the. Et itèrutti : Iri quacuhque die tribulor, inclina ad-nieaurent
c'mus ,$Pv§r(tas in nobis mH eft : Et ficut alia feripciira ait: tuant. Q^arti graham quo'tidiânam & aflîduam Dominus
Non eft homp tuftus jîtper terrant , qui f adat borium & hon riÖfter Ecclelix lu# p f öraitcëre dignatus eft dicens: Ecce ego
peccet. VnAe 8c Plalmifta ad Dominum dicit : Non iuftfi- vobifctlth [üm omHibtis diebus vfquead confummaio-iem faculoui-
cabitur in confieftu tua omHis villens i EtqüotidieinDo- digemüs eäadexcitädam in nöbis böiiam Voluntatem , fic-
minica prarionedicereiubemur,dt»M, te mint debitdnoßra, ut Apoltölüs did t: Gratias aut cm Deb/quldedit tandem fol*
ß d t i& nóndtmittimus debitèribus noftriss Gariertdum eft igi- hùtud hem in corde fin . Et B. Dauid orat propdpiilb »querii
Èurvtiamdiximris>hë>tâb ta liprxdicatidrie gratix Chri- Hcfddte«àlacritër D e d dona bftere^rmvid^bac-,- V,teàh-
fti qua earn quam in Adam p&didimüs , iam recepifle deiti bonam volurltatem qiiaiiidederat^ineisDeuscöri-
dieimiir libertatem arbim| impietas fiibrepat erroris ftruarê.èdifcehs:I>o»ii»«j Deus Âbrahàm & ïfaac &lfraelpa-
Pelagiahi , yt ficut file afleruiti Iblaviitiite liberi arbi- trunoßricüflddiihfempitdrhum harte voiuniàtcm cordiseorum,
rrij credatur homp efi& poiïè abfqiie pèccato : rnaximé Âçlèmpei' iri venerationem tui fnensirta permanCatindicumßc
jnptimd capitulöiftardm definitionum j ita in pri—
mo illo ho mine liberum arbitrium definiatür, vt dihnincr
Dcigratia taceatur. Quod fi fimpliciter tantitmmblö di-
^tiirn eft, vt proptef inchoationem gratix, quam in rege-
neiaticne percipimüs, iani libercaiem arbitrij quam iri
Ädäm perdi di Ile dicimur, recepiile videaniur: Cum tarnen
eins plenirudo atque perfc£tio in futura vita fidelitcr expe-
Öan<da credatur; Qui d riöcefie fuit räntaarhbiguitate & co-
tufioae vCrborum, clariflimam obfeurare veriracem: cum
ppftent ex prxfaixirairri patrum d,efiriitionibuä, vel vnuni
velaliqua .«^ituläafluirii & poni quibus & arbitrij libertas
& Dei gratia plenius ac manifeftius comriidridarcntur. Iatri
quanta abfurd itas eft ln eö quo d iequitur, v t poftquam dl-
dtumeft lfcertatemarbitrij in primohomine perdidimus j
quam per GhriftumDominum rioftnim recepimus,ftatitn
iubiungeretur: EthabemtlsIiBemm arbirriUm ad bonuni
prxuentum & aejjutumgratia; Ethabemds liberum arbi-
triumad malumdefertum gratia: qriafipoftquam pergra-
t^m Ghrifti Domini regenerati fiimus tune cceperimuS
habere: ficut liberum arbitririm ad bonumita liberumar-
bitri.dm ad malum: delettum gratia quafi ex ilia regenerati
one, curtl gratia prxueriiniur & adiuriarritir habeariius li-
ber urn 4rbi crium ad bonum: Et curri eadem delerimrir gra-
ti?, habeämus li bertim arbitrium ad maliim. Q u x Hie ratio
confequentia fenfits inueniri poteft} Numquid ante ilia,
regenecatiooem nullum omuirio liberum habeariitis arbi-
trwm nec ad bonum nec ad malum? Numquid illiusrege-
neranonis gratia hoc egitirf riöbis v t exindeacciperemui
ficutad bonum ira etiam ad malum liberum arbitdüm/larri
illudquod in eadem definitione pdnitur Hbeniriiarbitriu
adboaum pr^uentum &adiutuni gratia, & liberumarbigetrtus
gratia Dei ad bona Sc làlubria loqiienda, ficutipfe
Dominus in Eudrigelio «licit: Non trim voseßis qui löqui-
mmi ifedjp 'iritHs patrisveßri qui loquitur in vobis. Quia ëfiarii
alibi promictit:rfpe/i os iuum, & ego adimplebo indigenous
Deî gratia ad oitines viasqperum bonorum-‘ Paulus
Apoftolus optare le dicit, vbwiit: Nam & qui fumus in taber-
haculo ingemtfeimus graturi in eo quod nolumus expoliari fed
fuperueßirfbt abforbeaturquod eft mortale avita.Cum ergo h x
dux opiniöiies in pr Jfato libella de hacrepropoficx & ex-
pofirxfuiflear,fiiDirihëtrim èftprotinusvaldc vtiliter, &
èii&um : quolibet quis acqiüdfcat mödd .h o n e fthxreti-
eum nifi contenhone hxrericum fiat; Biiûilem duoque
fententiam B. Papa Gceleftinus de quibulelàm profundio-
ribus quçftionibus iri decretis fuisppfiiit dicéns deeis:quç
ficut non aüdemus coritemnere, ita nonneceflè habemua
àftrderçj Sit ergo inter noà êtiani d éliaÂe il^ußübdipia
ëaurela Ôé moderatio, qUatinris& lan£fcis patribus debitus
ièrbetiir ho% or ,& quolibet qriiS adquiefcac modoCxillis
fènfibris qui dehac lèritenria ab eis pofitiiïint, nori iudice-
mus efle hserêcicum: led pocius yireiriüs cpritentioûis malum,,
per <jüdd eriam dé pacificis é t Ecclëfiaûicii ienfibus
poteft qui contentiolus èflè voluerit; hxreticum.efficere
quod lèntic. Icaque iri rébus talibus cdhibeamus nois ipfos
talabri modeiratione, vtrieë coriremnëré audeamus, nec
qùafineceflairio affirriiare cohemur,memores lenipér illiris
Apoftolicx lententix : Si quis düterri vtdetur contentiofus elfe»
nos talerhconfuetiidinem hoH babefhus ; neque Ècdefia Dei. Lcga-
mus ergd pa cifice,& quantum Dominus donac intelli-
gamus dogmata éccièfiafticorrim viröriim, fiée pro alijs
dodoribus âduér/us âïios lidgemus:quia & ipfi inter le pu*
èifici vriu/quilqrie inluo lenfil abundauerun t alias quiderii
îâahmfdefenuri» gratia*quomodd ihtelligi po-1 fie,aliusvqfofie,expédiantes Bdeliteratq;Kumilitèrquod
C?ft. fienimquando regenerati lùmris in baptiftHo tune li- Ap’oftolris prdriiittit di^ens lEtfiquid aliterfipitii hoc vobis
bertatemarbictijin Adamperditamin Ghriftorécë|ïiihus, | petiireu'èübn. Nam quîripn crariquillé&pacificëriiodèrdf
ûumqmdtütïc tantum prxti.ériié&adiuuitnos Dei gratia,' tujjjuodièfttit./edftatirfïjtó/atuéeftadedritenciöiïesjdi^
am ÇfdcmDeigtaua ficutièniél nos ÿ iuttit <rt efficeremur j lènfiones, 6c Æandala édarii fi hdri habëat hxtétlcd lètifdrÀ
liberiad boaum, ita femel nos defentjVtéfficiamur liberi ! certiffime Habethxfèticdra âniirium. Qüam piééatiàin^
derationèm fi etiam iftlbdni viri qui hanè definitidriém ffd"
^ûcruntièrHare voîdiftèhé, melius Kanc rèm filehtidprètë-
HjUent, & vfiicuiq; de èa lecuhdû fidé fiiam ôc aùâoritaté,
feui magif acquielcéridUm pu tare! ; fentiendum permitte-
xent firtifoq; intér: éôs tam longe & pernitiolx côtentioriis
iürgip, paX Sc vnitas Chrifti Eecfcfix refdrmaretur. Ecce
enim aliquislchfiat &dicat,ficurétiatri antiquitus&lèn-
lum eft & diéiii: N ondiiicApoftdluS vniueriâliter & generaliter,
ôtjVt ifti addiderunt fine exceptione,qui vult orîi-
nes homines lâluos fieri : fed ipecialiter ad eos reculit de:
qui bus fiipra dixerat, p ro omnibus homii^büs,prô regib®,
Ô ^ is quiin lublîqyratefiincî vt quod dixit, omnes omnia
genera hominum intelltgi voluerit : omnium fcilicet
generum, fexuum ,[conditionum ^rdinum, dignitatum.
ad malum? Qux eft ifta tam obféura &»ambigua ac pene
nulla gratix pixdicatio? Nonnemelius erat vt pribfatdrum
patrum fententix qux de faac re pleniffiniê & clarifème
definiunt .alTumerentur, veledruni verbièiftaéorun«lé-
finitio contexeretur: Et aperte ibi eflèt pofitrim, qualia
termosprxueniat &adiauet hxc Deigratia<ideft,v*rura
lemel nobis in bapelfmate tanra trifeuatur , qux ad ro-
tum tempus vitx noftrx fu^iciat, an quotidie mploran-.
da & accipienda fit: & vtrum ea adaliqua bona, an all omnia
indigemus. Cette nihil horum in hac definitiorfe ap-
paret; &ideo meliusfiierar cacere, quam de re tanra tam
inepte & kiutilker loqui. Indigemus namque gratia
Dei-, non.folum ad opus bonum , ficut in hac capculo
definjtar v ied etiam ad ipfiim: initium fidei , fine qua
Quid
, c m
fafiddesï
riiïild«
iiangelio
mdirepo-,
Quid hàbet hçc intelligehtia inconlequehs autcohtrarium
veritótfiltémalius dicat8c fènc:;.;,ficut,etiam à quibüfdam
maiûnbùs diófcum & lenfum reperitür» Apoftolus cumfu-
periusörariiufïifièt pro omnibus hominibus,pro regibus,
Ôc hi>qùi in iublimitaté fimt,poft ilia omnià generaliter de
vniüerlb genere humâno fubiunxit,qui vult omnes homi-
nes laluosfieri.Qüid habet malt aut periculi fetiam ifta ïn-
telligéntla ? Neque enim qui ita lèntitpucat Voluhtati De i
qua vult omneS homines laluös fieri » àliquem tefiftere , cc
contraire,vt noti poffit implere quod^elit.Et ambo fibi 8c
ifte videlicet & ille,Iicetdiuerfit iêntientes fideliter atque y-
nanimiter concordant-Quod qu olibét mödo dixeri t Apoftolus
incedulita-
mied ^
propter alia
»eicata& ‘
|roptetórï-
dé Üco»quivultomnes kottoifiesfalüosfiert,tarnen nullus
hominum, nifi gratuitaeiUs milèricordia lalitetur, nullüs
nifi iüfto eiits iudiciö perire pérmittatut-Gerte illud in haé
quxftionemahifèftum eft, quod eciariifi generaliter & in-
difterenter Oraties homines Deus vultlaiuosfieri in alio-
tum tahiert cofdibus benignitate mifèricordix fax ipfe 6-
peratur eandem volurttatem fiiâm, vt & ipfi làluari vélint,
atque faluentur.-qualibus 8c Apoftolas d icit, cum timore &
iremore viftram ipforüth faluteM operamini. Dêus eft enim qui o-
pefatur In vobis. & veile &perficere pro bon i voluntate: In alio-
rüma.cordibusfèueritate iu fti& oceulriitidicii (binon o-
peratur hanclalutaremvoluntatem,feddimittiteos Cao ar-
bitrio:Vt quia noluerunt credere iufta vltione damnèntur.
Et hödqüidetn dc illis dici poteft, qui ÿerbtïm Euangelii
aiidiérunt ». fed duricia incredulitatis fux redpete n6-
luerunt. Quid verb dicendum eft de tanta multitudine
impiorumqrii fueruntab exordio muiidi,vlquead aduen-
tüm Ghrifti. Ecadhacnoft negandi fiirit elle in extremis
pattibus orbis terr^ad qrioS nullus vhquam prxdicator ac-
cefilt, nullum vnquam verbum Deiaudierunt, quivtiqüe
nullatenus potüerunt credere eiquem non audierunt, neque
audirenneprxdicante. Neprxdicatoremrecipere qui
nullus ad eos miftiis eft. Numquid & tales propterea dam- ;
nab üncur,quia non crediderunt, q? numquam audire potüerunt:
Er tarnen omhino damnabuntur pro aliis peccatis
luis, & principaliter pro illo primo & original! peccato ,in
quo omnes peccaueruntmonfruftra fcriptum eft ; Ejfunde
ïramtuamingentesquatenonnouerunt'.Etïn régna qua nomen
tuum non inuöcaUerunt.Et Apoftolus dicit,dantis vindtftamin
flammam ignis his qui nbnouerunt Dowi««w.SÎ\uis & de tali—
bus ioterroget,quid in eis ëgërit voluntas D e i , qui omnes
homines vult làluos fieri,& ad agnitionem veritatis venire,
qüidrelpondebiturïNonnehomo cautus Sc pius magis e-
ligër tacere,aut certe curn Propheta& Apöftolo exclamai e
iniudiçia tua abyJfusmultaiEt»Oprofundum diuitiarumfaptentia
& fcientU Dei. Ouamincomprohenfibiüafint iudicia eins & in-
ueftigabïtèi via eiits. De hóe ergo capitulo ifte fit finis.
S E J Q V IT V R D Ë V IK I T IO J p V A R -
, fa it# (2* vltim a ejtquxJè
habens.
/^>HriftusIefiisDoniinus nofter ficut nullus homo eft,
fuit, vel efit cuius natura in illo allamptanon fuerit,i-
ta nullus eft,fuit,vel erit homo quo paflus non fuerit,
licet non omnes paflionis eius myftërio redimanturiQuod
autem non omnes paflionis éius myftërio redimancurnon
refpicit ad magnitüdinem & pretii copiofitaté, led ad infi-
delium Sc ad noncrédentiuih ea fide,qux perdÜeóhonem
operatur,rë(picitpattern:quia poculum numanx fidutis,
quod confeétutn eft inf?rmitate noftra & virtu te diuina,
habet quidem in fe v t omnibus profit, fed ân on bibitur
non medetuf.
Etinhacnoua&in^lîtata quçftioné tres nobis quçftlô-
nes propöhuntur:Prima,quod dicitur, .quia nullus homo
eftsfuitlvel erit cüius natura in Chrifto aflumpta non fiierio
Secunda quod affirmant r quod nullus e ft, fuir, vel erit
homo pro quo Chtiftus paftits non fuerir,lieer non omnes
paflionis eiusjmyfterio redimantur. Tertia, quod adiungi-
tur,quiaeiufdem paflionis ciüs myftërio non redin?,vitut
non lolum infidèles, led neque ipfi ndeles nifi illi foli qui
earn fidem habent qu^e pér diléâionem operator.
BibiiotkVftiPabTmtÿi
De primà ërgo quxftione hoc hobis credendum& te-'
hendü videtunquia fitfeeptio ilia naturæ humanx in Chrifto
non fuit ex neceflicate originis led ex poteftate & grâtia
8c milèricordia & digrtatione liifcipien tis. Cxteri namque
hominefcnon ex füa voluntate & potëftate,fëd ex Déi iu-
dicio & dilpofitione originali necefli tate& conditione na-
îcunrur.Dominus a.Iefus Chriftus, qui proptër nos homines
& p to p ter noftram lalutém delcendit de coelis,&incai>
natus eft de Spiritulanâo ex M^ ia virgine,non necéflitate
& conditione humanx originis;lèd poteftate & mifericor-
dialuxvoluhtatis homo fa^Useft.Vnde 8c. B. Euarigeliftà !
Matthæus cüm lèriem gcnealogix eiuS ab Abrahàtn ylque
ad Dauid > & à Dauid vlquë ad ttanlmigrationérh Babylo-
niæ,& àtranlmigrationeBabylonix vlque ad ipfius Nati-
uiratem deferiberet, exteras omnes gènerationes naturali
eutlu 8c conditione human# procrearionis ac projpagatio-
nis digeflît dicensiAbrahamgenuitlfaac,lftac‘gimit lacobja-
cobgenuitludam&fratres eius: & cx te ra fimiliter» Guril v e a
niueta.ad vnicairi & fingularem nàciuitatéGhrifti,xlilcre-
üit eamprâàbiliter à cxteris omnibus, & ait : Chrift’t autem
generatiofte erat,hoc eft,non ficut priores generationès ha-
turali curfu & conditione cürrentes,acfibiinuicem fucÇe*
dentes, led fingulari poteftate 8c virtu te 8c gratia excellens.
Et ftatim eiufiicm generationis Ipecialem modum qualité^
fit faâalubirinxit dicéns; Ciïm ejjet dejponfata mater eius Maria
lofeph antequam ton tiennent, inuenta eft in vterb habens de
Spirïtufanfto. Q u od & Angélus pofteaad lofeph loqùens,
cortimenda^ 8c dicit: Quoi enim in ea natunieft,deSpiritufan-
fto eftiEt adhibito p^pheticô teftirnonio docens eurti cui?
potëftatis & virtutis elfetqui nafeebatur, videlicet; quod
vêtus Emmanuel Deus in homine adiienirët,ait : Hoc autem
faftttm eft vt adimpleretur quod diftum eft perifaiam Prophet ami
Ecce Virgo in vtero habebit,&quodparietfilium,&vocabunt no-
men eius Emmanuel, quodefl interpretalum nobifeum Deus.
Q u ia ergo iftà tam diuina & tam fingularis generatio
hominis Ghrifti non aliqua naturali neëelfitate, lèd-lola e -
ius poteftate & gratia & mifericordia fadla eft, fie per orü-
[ nés illas generationes veracitet caroeiüs defcenditjficex
eis veraciter natusverüs homo faiftus eft,vt qu od ex plaçuiC
miferando &lànando acredimendo iri de allu merer, quod
autem non p lacui t réprobaret. Sic u t a^ mira b i li potenria&
veritatèmnaturx humanx aflumpfit,&eiùlHërn hâturçvi-
tium non aflùmpfit:Vtillam litfeipiendo iàluaret, 8c illud
lion lufcipiendo damnaret.lta in illo iheffabiliincarnatio-
nis fux mÿfterio cle&os fiios propter quos redimendos 8è
iuftificandosaclàluandosadueuerat.mifericorditerfufee-
pit:Quos autem: indighos ilia mifericordia& redemptlpne
iudicauic,alienos abilla tnirabili fuiceptione dereliquit.
Denique in illis generâtionibusvnde caro eius exortaeft&
Abraham & Dauid pon untunEt A chaz& Manalïès parirer
anhumerantur:Et tamen Ipëciati gracia femën Abrahx di-
citur, Domino éi promittente xpiiain/èmine tuo benedicentut
owWfifer/'tf.Similiter&iemenDauidyclicenteApoftolo,
qui fa âu seft exfemine Dauid fectmdum carnem. Dicitur
etiam filius Dauid & filius Abraham teftarite Euangelilfa.4
Liber generationis left Chriftifilii Abraham. Aliqu drum auteni
impiorum, 8c in fua impietate perdicorum films nequaqua
legitur;Licet caro eius non lolum eXiuftis fed ëciam ex pec-
catoribus veraciter fuerit alfumpta-De quo Apoftolus di-
ci t, qu 'ta Chriftus lefts venit in hune mundumpeccatores faluos fa*
cere.
Manifçfte ttg o Côtiftat,quia fulceptioilla redemptlô
fuit,vt qui lùfeeptifunt, lùnt & redempri,&qui redémpti,
ipfi fufeëpti. Vnde 8c fideles jp Chrifto fimt, & Chriftus in
fills. Infidèles nô lune in Chrifto,Hec in eis Chriftus. Solis
fideHb.dicic, quos fibi per fecramenram ver# incârnatio-
n ''s,&gratiàm redemptionis vniuit. Manete in me,'&egoin
vobis. Sicutpalmes nimpdttftfetfefruftutii, tiifitnanferit invite»
fie nec vos nifi in me manferitx*$go fumVitis vos palmites. Qui
m^net in me, & ego in eo,hicfettfruttummultüm. Item defoÜs
fidelib. dicit:£Hri manduedt carnem mea& bibit f anguine meït
in memanet,&egoineo.hpofto\ns quoq, de Chrifto&fid e-
libus,de eo qui l'ancftificat,& qui iànélificahtur, & de ver#
incamatioüis eius mÿfterio, quâ ex Adam veraciter traxit, I
8c per quant credentib. naturaliter vniri dignatus eft, dicit: .
~ ~. Z a z a gui