
& o K^dmuUrij Fortunat. Epijc. T reuerenf.
lubfidiamortuorum.Iterumin eodcm libro, cap.de cimo-
terrio.Necideo tamcn côtemnenda & abiidenda funt corpora
defun&orum,maxime iuftorumatquelîdelium.quib.
tanquam o rg a n is é vafisad omnia berna opera lànélusv-
fus eft fpiritus.Si n.paterna veftis & anulus,ac fi quid huiuf-
xnodi tan co charius eft pofteris quanto erga parentes maior
affcélus,nullo modo ipfàjpemenda fiint corpora,quæ vtiqj
multo familiarius atq; coniunétius, quâ quælibet indumë-
ta geftamus.Hæc n .non adornanientum vel adiu torium, q>
adhibetur extrinlecus,led ad iplàm naturam hominis pertinent.
Vnde & antiquorum iuftorum funera officiolà pieta-
te curata fiint,exequiæ celebratæ,& fèpulturaprouilâ,ipfi-
que cum viuerem,de fepeliendis vel etiam trans ferédis fiiis
corporibus filiis mandauerunt.Et Tobias lèpeliendo mor-
tuos Deumpromeruillè,telle Angelo,commendatur. Iplè
quoq;Dominus die terriorefurre&urus, religiofie mulie-
ris bonum opus prædicat, prædicandumque commendat,
quod vnguentum preciofiim fuper membra eius effuderit,
atque hoc ad eum lepeliendum fecerit. Et laudàbiliter com-
memo ran tur in Euangelio,qui corpus eius de cruce accep-
tum diligenter atque nonûrofice tegendum lepeliendum-
que curarunt.Verum iftç audio ritates non hocadmonent,
quod infit vllus cadaueribus fenfus: led ad Dei prouidentia
Hebrreis codicibus legqrentur , vein Domini noftri Ielit
Chrifti clari ficario ne intelligerentur diHolui aboleriq; pec-*
cata. D e quodi&um eft , Quitraditus eft propter deli*
&a noftra , & refurrex it propter iuftificationem nollram.
Clarificario autem Domini & in relurredlione, & in cados
Alcenfione cognolcitur. Secunda igitu rcelebratio pro defun
6tis in leptimo d ie , habet au&oritatem in Genefi me-
morato.Habuit quoque,inquit, Ioleph in comitatu currus
&cquites,&fa<5laeftturbanonmodica. Veneruntq; ad a-
ream quxjfita eft trans Iordanem,vbi celebrantes exequias
plan&umagnö atque vehementi , impleuerunt lepcem
dies. Vnde memoratus Auguftinus in memorato libro
quaeftionum leribit: Et fecitludum patri fuo feptern dies«
Nefcio vtrum inueniacur alicui Sandtorum in leripturis
celebratum eft'e Indium nouem dies , quodapud Latinos
nouendia appellant. Vnde mihi videntur ab hacconluetu-
dine prohibendi, fi qui Chriftianorum ilium in mortuis
luis numerumleruaiit, qui magiseftingentiliumconfue-
tudine. Septimus verodiesaudloritatem in leripturis habet.
Vnde alio locoferiptumeft , Ludlus mo rtu i,leptem
dierum.Fatui autem, omnes dies vitas eius.Septenarius au-
tem numerus propter Sabbati lacramentum , prrecipue
quietis indicium eft. Vnde merito mortpis tanquam re-
cui placent etiam taliapietatisofficia,corporaquoq;mor- quiefcentibus exhibetur. * T ertiaagitur tricefimpdie,
cuorumpertinerefignincant propter fidem reiurredionis I quam nobis Aaron 8c Moyles in au<£toritatem ducunt, dp
adftruendam.Vbi&illudlalubriter dilcitur, quanta poffic quo didum e llin icriptione de Miflä: Quoniam lie certa-
elleremuneratio pro eleemolynis, qqas viuentibus & lei- muspro noftris dpfundis,quatenuspoffintparticipes fieri
entibusexhibemus, fineque hocperitapudDeum quod eorum quosChriltusreuopauitkclauftrisinlerni,ineaco-
exanimis hominummembris ofticia diligentiaequcperlol- memoratipnefimilimodo celebram9 officia pro ipfis,quo-
uuntur. Ex iftis verbis landi Auguftini apparet. quod pro- modo celebranturin illis diebus, quando Chriftus delcenditad
infern a, & inquibus crediturmortuus.pterea deb eamus exequias celebrare circa mortuorum ho- N on enim
minum corpora,quia Deus vult ea refulcitare. Ecce mani-
fe fts firnt exequix mortuorum, manileftatulque eft afted9
hominis,qui debet efle circa exequias mortuorum: Nunc
dicendumelide officiis velperdnalibus,& nodurnalibus,
atque matutinalibus.
De officiis mortuorum.
C A P . X L II,
T TAbemuslcriptuminquodam Sacramentario, quod
X 1 officia morruorunÄenda fiint circa tertiam diem, Sc
polïùmusintelligere de omnibus, qui lin t, qui iliçopoft-
quam recelîèrmt de corpore, pénétrent régna cælorum,
aut qui in aliis euftodiis recipiantur. Igitur vnp modo façi-
mus mortuorum officia.Suntetiam loca,in quibus generaliter
pro omnibus defündis omni tempore, excepto Pen-
tecoftes & feftis diebus',in officio velpcrtinaii & matutina-
li oratur.Sunt & a lia , in quibus Milïà pro iiiclem quotidie
celebratur : Sunt etiam &alia,in quib. in inido meniis noué
pfàlmi noué lediones toridemq; relponlbrii £ eis cantâtur.
Quid hoc valeat, Auguftinus in libro ad Paulinum de cu ra
gerenda pro m ortuis mon lira t : Non lunt,inquit,præ-
nÄ end afiintcircatertiamdiem,& ! termittenda:fiupplicationesprol^ïiritib. mortuorum,quas
lèprimam,& tridefimaimQuodnonitaintelligo, quafiille : feciendas prb omnibus in Chriftiana focietate defundis
qui terda die agere vult officia mortuorum, debeat præter- j etiam cacirisnominib. quorum fiubgenerali commemora-
mittere priores duos dies finefiipplicadonibus:autquiin j rionefuicepit Ecclefia.-vtquibusin ilia vita défunt paren-
feptima die, fex fiuperiorib.debeat tenere in ocio : aut qui in j te s, autfilii,autqualeicunqueçognati , velamici,abvna
tricefima, viginti&nouemvacareocio : Sed quod tertia eis exhibeatur piamatre communi. Si autem deelTent ift^
diedicuntur celebrari officia mortuorum , duobusmodis fupplicadones quæfiuntreda& pia fide ac pietatepro
poffit,id ell, vt terda diç infra lèptem, fep dma infra trigin-
tacelebnus aguntur circa officia mortuorum , quam in
cæteris diebus fiue v t terda die conlùmetilla. Simili modo
dicimus de lepdma& engefima. Dehis tribus terminis
ponemusaudontatem làndarum lcdpturarum. Dicitur
in librolàpientiz de exequiis : F ill, inmortuum produc
lacrymas, & qualidira panus, incipe plorare.&lècundutn
puto. quod nihil prod eilet Ipiritibus eorum, fi
quamlibet lotis làndis e^anima corpora ponerentur.
Repetit io de tribus Pfalmis baptifmalibtv.
C A P . X L I I L
iudicium contege corpus illius,& non delpicias lepulturam " p \ Iximusin fiuperioribus,tres plalmos baptifinales per
illius. Propterdelaturamautemamareferludumilliusv-1 i - 'n o d e s nbbisadmemoriamréduceretmoperaChri-
na dié, & conftdare propter triftitiam, 6c facludum fecun- lli,hoc eft.repulfionem dæmonum.effedum fanitatum,&
dum meritumiüius vno die,veltmobus propterdetradio- | refùrredionem noftram, fimuïque triduanam lepulturam
nem. Vbi primo dixit,propter delaturam vno die ferre lu- Domini: Atque alio modo, Officia dierunrbaprifinaliurn,
d um ,& p o fte a , propterdetradionemvno vel duobus
diebus,tres dies introducit inludum. Poflumas per ter-;,
tiam diem commendati de fundi, terdam diem relurrediq-
nis Domini ad memoriam reducere: vt eo dierum numero
Spiritus landi Bedudionem in terra red a , & trçs plàlm os
nodium,fidem,lpem,&charicatem: Atnuncaddimus,in
pneribus tenebrarum ceu in n o d e ,tria eile vida originalia
ideftjfuggeftionem diaboh,çarnis deledarionem, & condeprecemur
pro nöftro defimdo, quatenus mereatur per lènlum animi. Propter hæc tria vida vice trium virtutum
remiffionem peccatoçum , pàrticeps fieri refurredionis fcilicet fidei,fpei,&charitatis,tres plalmos cantamus,quib.’
Chrifti. Proqua triduaium ieiuninm Niniuitas lecerunt memorata v ita repellantur de noftris catechumenis.Qualecundumfeptuaginta,
Ytin Chriftiglorificatione per ré-
fiurredionem ex mortuis,delerentur peccata eorum. Vnde
dicir Augullinusinlibro quæftionum Genefis : Nee lèp-
ttiaginta interprète s.quos legere conlueuitEcclefia, erraffe
credendifunt | vtnon dicerentquadraginta dies , lèd.
triduum,&Niniueeuertetur.Etpoftpauca : Triduumpo-
luerunt,quamuis non ignorarenr,quod dies quadragintain
liter celebrandum fit officium in Dominica n o d e , quæ eft
odaua poft palchapomini, ex fiiperiodbus verbis mon-
ftratur : In qujbus narratur de o d o beatitudinibus,&de o-
pere leptiformis Ipiritus atque eius perfedio-
ne , ac de o d o feriis rcgencrad
hominis.
RtpÉï>
è Ecclefiafl.Qffic. L i k I Ÿ .
d it.Oratio&b enedidio lèmperin'fine lù n ü jantequam
difiungantur fratres iinguli ad propria. Moremj tenet i*
lie vfus antiquæ Ecclelîæ. Italegitur in AdibuS A p o llo -
lorum de Paulo,quando rectifit ab Hphelb,&Ej>hefiis prÇ-
dixit, iam lâciem fuam non vifiiros eos amphus: Et cura
h&c dixilfet, politis geni bus luis cum omnibus illis Ofâuit.
Similiterquandode Tyroteceffitj DèduCentibus nds o-
mnibus cum vxoribus & filiis vlque foras ciuitatem,&po-
l fitisgenibus in littoreorabamus : & cum valefecilïèmus
| inuicem,alcéndimus in nauim: illi autem redicrune ad fixa.
1 Oratio nouiffimaidep''communitercelebratuçinnouiffi«
i mo,vtvnufquilquetali feuto,id eft,communiorationere-
diensad lua,muniatur contra oinnia aduerlà. Hanc ora-
tionem vocauit Sandüs Ambrofius poftulatibnem. Po-
: ftulatioriem namque Auguftinus dépurât in oraripne Mif-
fx j quam Iplet iacerdos dicere po il commuhionem.
Quam orationem vbique fiibfequitur benedidio & gra-
tiarum ad io :h o c enimlouant verba, Benedicaraus Do-
: mino: & ’Dcogracias*Hæcenim vtraq5 ad gratiarumadio-1
I nem referenda fiihc,qua oradone Paulus concludic cæte-
j ras oiadones. v
Repetitio de Pentecofie»
C A P* X L V L
POft fiipenota delcripta inueni iterura aùthenricum
perlpicuum Ambrofianum de quinquaginta diebus
> po ll Palcha. Q uod malui hic incroducere,quamuis non in
j fuo loco,quam pigritia præterire.Dicic Ambrofius in tra-
datu fuper Lucam: Maior es nobis tradidere, Pencecoftes
i omnes quinquaginta dies vtpalchæ celebrandos ; ôc poil |
[pauca: Ergo per hos quinquaginta dies ieiunium nelcit !
i Ecclefia, ficut Dominica qua Dominus relurrexit, ÔC lunt
1 omnes dies tanquam Dominica.
Repetitio de Pentecofie. ,
Ç A P. X L V IL
■ ^TVperrjmemonftratum eft mihi, vt puto ab eo',qui
L N quod aperit,nemocIaudir, quid radonabiiiter poffic
dici de corpore Dni pofito in altari,& de càlice ex làcere e-
ius,(àluo magifterioeorum quialfits & melius mihi volunt
aperire, quemodo & quare aliter panis ponendùs fit in al-
tari, & calix iuxta eum. Altäre,crux Chrifti eft, ab eo loco,
vbi lcriptum eftincanone: V n d e& memoresfumus,
vlquedum inuoluitur calix de fudario diaconi vice Iofeph,
qui inuoluit corpus Domini Undone & fudario. D e quo
altari dich Beda lecundo libro luper Apocalypfin : Alia e-
ditio habet, lùperaram,eo quo luper al tare crucis churi-
bulum luum aureum,id eft,corpus immäculäcum,&Spi-
ritu lando conceptum obtulerit patri pro nobis. Panis
extenfus luper altare, corpus Domini monftrat extenfùm
in cruce, quod nos manducamus. Vinum & aquam incalice,
monltrantlàcramenra, quæ de latere Domini in cruce
fttlxetunt,id eft,languinem & aquam, quibus nos po-
cat Dominus noiler. De quopotu myllice dicit memoratus
Ambrofius in libro igemorato. Quæro ctiam , cur
antemorté non inueniamus elle percullum, poil mortem
inueniam u s, nifi forte v t potus eiiis fuille d oceat u r, & or-
dinem myfticum nouerimus: quia non ante al caris iacra-
men ta, poil bapdlmum: lèd baptîlmum ante, 8c fiepocu-
lum:&paulo po ll: Aqua enim & languis exit. Ilia,
quæ diluât: ifte, qui redimat. Bibamus ergo
pretium noftrum,vc bibendo
redimamur.
Explicit liber quartus Amalarij de -diuinis
officiis.
Repetitio de Antiphona Pluminis impetus, qu& camatur
in Theopbariia.
C A h X L 1V.
So ien t mulfîtare de plàlmo, Deus noiler lîefugihm,
quare præpoftero ordine ponacur in tertia periocha.
De qua re italdicimus.lequens te ordinem Euang eli-j. Prius
venerun t Magi adorare Dominum,quam baptizacus ellèt:
ideo officia quæ celebrantur in prima periocha. , défi-
gnant Chriftianos, & quodammodo imitantur m une ta
8c oblèquiâ Magorum. Magi obruleruntaurum,i:hils, &
myrrham.Sicutenim præcipuummetallum èllaurum, ira
hoemunus mancipatur præcipuo officio', id e ft, regali.
Per hoc munus Chrifto oblatum, poteftdefignari regalis
poteftas cum omnibus fiiis filbditis ventura ad Cknftüm.
Hæc enim lignant fecundæ periochæAntiphonæ, Thus
igneaduftum,redolet fîiauiter, &pertinet ad rainifterium
lacerdotum. Thus quod rune fuit oblatum Chrifto, po-
teft fignare facerdotes & religiolos miniftros ecclefîæ,
qui ex igné cordis thus orationum oblaturi erant Chrifto.
Per myrrham poteft defignari omnis lummâeleélo*-
rum. Myrrha eft pigmentum reruehs. Qmcïinque paràti
fiint animo ad eommpriendum pro Chrifti nomine,myrrham
offerunt : In qùà lîitnma eolligitur p lebs & po-
pulus, qui notati lunt in Antiphonis : AfferteDom:no
filijb e i Omnes géntes quafeunquefetifti ï acVeni-
te , adérèmus: Porro tertiaperiocha Chrifti baptifmum
célébrât:Vnde&reljpt>nforium,-Incolumbælpetie : 8c,
Hodie in Iordane, in ea cantamus. Antiphona , Flumi-
nis impetus, Apoftolorum corda repletadeSpiricu làntio
in die Pencecoftes,monftrat, quipoftealèmpet& vbique
baptilmum prædicauerunt. Terda periocha peçfuos.plàl- |
raosconjânet euentum ilium, qui fuiteo tempore,quan-
doApoftoli prædicauerunt bapdlmum,cui euentuicon-
gruit plàlmus, Deus noiler refugium. Antiphona mon-
ftrac,quômodoSpiricus lâmftus lætificauit Apoftolus, vt
lànâificarent tabern ac u lum Domini per biptifmu m.Cæ-
reri verfiis fonant,quodhomines mundi contra hoc age-
rent, fleuri funt illi , Propterea non dmebimus dum tur-
babitur terra, & transferencur montes in cor maris: So-
nuerunt & turbatæ lime aquæ eorum,cô t uibati lunt mon -
tesinfordtudineeius.Plalmus, Cantate Domino, môn-
ftrat, quod omries.dij gentium lunt dæmorna, Et iterum
de atrocitaté gentilium infidelium, &lætitia credentium
dicit, Commouëatür mare & plenitudoeius.gaudebunt
campi,& omnia quæ in eis funt, &refiqua. Dominusre-
gnauir,exulter terra, lætentur infiulæ mulcæ, prædicatio-
nem Apoftolorum monftranr, nihilominus 8c lubuer-
fionem idoldrum. Ira inquit verfiis: Alluxerunt fulgura
eiusorbi terræ,vidit& cômmotaell. Montes ficut cerà
fluxeruhtà facie Domini à k e ie Domini omnis terra: &
in lèquendbus : Confundantur omnes qui adorant Icul-
ptilia.
JDeverfurepetitioy&de Pentecofie,&de Calice. •
C A P . X L V »
VErlus hoc habet lingulare.vt excitet corda câtantium
ad requirendum faciem Domini in oratione. Idcirco
læpiffimeante orationem præcedit. Verliis^qui dicitui:
in noâumali officio ante forationem , quæ præcedit le-
élionem, intenta vult fàcere corda prælènrium ad ledio-
nem. Notum eft quod leffio plus pertinet ad lècuritatem,
quam ftatio.5 ecuritasenim parit negli^endam inter igna-
uos. Ideo præcedit orario ante lèffionem,vt Domini pro-
te â io noftra corda eripiat ab omni lècuritate fallaci. Ante
hymnosiMagriificat,& BenediâusDominus Deus llîrael,
præcedit Verfiis, quoniam fie debemusefle vigilantes &
intend ad verba hymnorummemoratorum,vt in orado-
ne.In cæteris curfibus ante nouiffimam orationem præce-
K k 4 AMALA