tio fiauferatur,'intercidkfic homiriem quarauis de propagine
vif iata damnataque nafcentium formare ftmim, & a-
nimare,ordinäre membra per temporirni *tates,per Iocq-
rumfpatia vegetjarefènius, alimentadonare.Meîiusenim
iudicaturdemalisbeneiàcere, quam mala nulla elïè per-
mitterè : Ec fiquidenvin melius hominum reformationem
nüllam prorfus efie vokuiIet,ficut impiorum nulla eft An-
gelorumnonimmeritoherec vt natura quæ Deumdefe-
rûit,qu* præceptum fiii creatoris quod eu ftodire ficillime
poflet, fiia male vtens poteftate calcauit atque tranlgrelïà
eft. Quæ nifi lui conditoris imaginem ab eius lumine _
contumacitcr auerfàm violauk : quæ.lâlubrem fêruitu- »,
tem ab eius legibqs mefe libero arbitrio abrupit vniuerlà
in æternum deftreretur ab eo, vc pro fiio merïto pce-
nam penderet ftmpiternam. Plane ira faceret fi tantum
iiiftus, non etiam miftrieors eïfet,fliamque indebicam mi-
feriçordiam niuiro euidentius in indignorumpotiuslibe-
ratione monftrarer.
Item, illevnus vhum peccatum mifit in mundum : Ifte
IN N.OM IN'E
D OMINI N OS TRI
' I L S V C H R 1 S T I. ' -,
1 N C l P I T L J B E L L r S DE TE-
nenda immobilier ScriPturàfanttoe véritate : Ét
Sanctorum orthodoxorum Fatrum ait
thoritatejideliterfeftanda.
) N t e r omîiia perieuîa & inhumeras cala-
[ mitâtes atque miftrias quibus Ecclefia hu-
[ iiis regni terribili & occulto Dei iudicio in-
ceilùhter affligitur atque vaftatur, ita vt rfe-
aeni nmmcm munaum:ute _ • • r » vrn ii taus— f it diftiffa ac dilacerat■a,*. laci ërdo.- vero vnus non rloil um »-HIl*u dj vrrnm lre di cunOn.a frim ulia b«Vftu lii c, tru m g®e ne«raul. ia .• & .l*a•l•u•b e•»m 'm •a cro ln ciliaa mtrermilla, legum leuentas ficiudicum vigilantia lubtracta, Ipeciahs doctriquæaddita
inuenit. Vnde dicit Apoftolus : non ficut per v-, ftucfia, quibus fides fié feientia Dei quoïidiè enutriri
numpeccantem, ita eft & donum. Nam iudiçium quidçm ex
vno iri condemnationem, gratiaautem'ex multis delifitis
in iuftificationem. Quiavciqueilludvnum quod origina-
liter trahitur, etiam fi iolnm fit obnoxibi damnacionifacit.
Gratia vero exroùl tisdcli&is iuftificat hominem,qui præ -
te r illud vmira, quod cdmmuniter cura omnibus origi-
naliter traxit, fua quoq; propria multa çommifit. Veruii-
tamen quod paulopoft dicit, fieut pbr vniusdeliûumin
omnes hominesad condemnationen
efie Ecd;.'
fiscLugij.
nenfis le
ac proficere debuit pene vbique extiri&a. Exo^um eft
magis%olendum ac lugendum malum vc videlicet con-
tempta verirate icripturarum iacratum calcata authoritate
beatillimorum atque orthodoxorum Patrum , per qqos
Ecclefia Del tedificatur &illuftratur. _ Prxfumant aliqui
etiam de rebus praecipue ad fidempertinentibus exprb-
■ prij (enfiis temeraiiapiiEfiimptione; Qua|apertiffime con-
... o . . i trariaflintdiuiri®Veritati,&ipiidocere^&aliistenendum
ftifiation™ in omnes. homines ad inftificationem vha;, " 1C" 7 «q“ “ "fenbere : Cnm & Ipie omn.potens
fatismdicatexAdamneminemnatnmniEdamnadoned.e- Peusfpeeulamn .deft^meuiqne.paftor, Ecdefiareaf^
ltiibneerrair:iE tnemi„emn#i fiinC. hriftorenatumddamnaiib<ie J thaqto^reAfnb ti.d^eodat duodmmumijfarmnn: Eutnauadatncsdekxopr^enatpeo'a v,e:rdb.ueme,h &s^ a«n--
Item',remapencibus itaoue Angelis & hominibui re-1 beams Apoftok,sPermsfimilit«con.
phri oebisiesoinnn^imiicagpraantiaa.. tuTnocDiEcmoba^fidtteSnstepAledneiuMsqibuiiadmbo*-. leftf Ur.^ d;.aC^ / “B'"’“T , “ ^/£rT eD''; ^ beara‘ rebit,quod inPralmofcripram eftf wifiricorHam &Mi- \^& r^ > ^ n ,h n a b im ,,h amSin0i i ^ d o t e « tiumcantabo t'tb. .i D_ omine, 1q uia nifi per indebi- tam■ mi.«le ri. - ria»armie nerporinap- inmnnH« nrvn #»«-unu-acvprir<ific
cord : am nemo liberatur : Et nifi pér debicum iudicium nemo
damnatur.
riæ atque peregnnæ, in quibus non eftvnitas veritatis, fed
inlrodu&io diuerfi & profani srroris, fignificantur in lege.
Moyfi per varia genera leprarum, Quæ non folum cæteras
Item, vniuetfnm genus hominum tam iufto IudiciotcorP0t,S contamtnant atque eottunjmM, W « .
^indne 1lTiber^arPetu^r, n^emaor re3dreX pmoinTeat{ D,.eUi ^y i‘dtu^piieïtgaAteu iUufufis- . n0.!eGl ChnftoveWevins Apoilohüsa"s^"uBeePce?b.fiaihcis
iiam,Ecquilibera„tutficopo™iirehbetati,vrcxpIutibus q“*« pxitiotpahter^.dhattent,&6aem «usotnant m dt
non libetatis, atque iu damnatione iuftiffima detelidis, all<5“‘a Apoftblus doeet,
oftenaeretut quid commetuiiTet yniuet& confparfio; Ét 1 g WjjWg EtiuxtaPfilmtife yoeem.v*-
quo etiamiitosdebitutniudicium Dei ducetet, nifi eius
indebitamifeticofdiafubueniflet,ytvoIentinmdefiiisme- *& *«««*• Qnapropterqmniftugiilotirsi
egttlior.t iationineo' s o' b f t r u a m t j\ E*t° hk&um villpicehrn at,ca nPd!e«liactelsr jo®br*e«m*pe™ranndiuumn dAmpoaft oelnod ttuibs
Qife’omnia ex fideliffimomm Patrum, & clatiffimo- Pfrrona Timo* ci aA yhUmquemque ertorem Ecclefia
rum di(putatiónibusfiimpta,& tantadiuinoram telHmo- J Aicentli O Ttfflothtedtps^tKn* cujhdideuitansprofknasvocum
hiorum atque euidenriflimamm tatiomm cooreft,r.fo j • * * * '& » ^ A l f i t e ^ . i q u a a . qmdeth
ne declarata atque firmara cum ira omnino indubitanterl Promittenfes
Pfal}l.V
credendaac ténenda fint tria quidem principaliter .magna
& horrrenda mala, quantum intelligi datur & fh repro-
bis diuini iudicij leueritate retenta, & in eleiStis diuinæ
bonitatis miferarionérémiflà fiuntac foluta» Manet nàm-
que in illis & primæ prauaricationisceatus, qui in iftis
Chrifti languine eft deletus.' Manet in illisiênte^tia æter-
næ dapinationis : In iftis fblura pefgratidîn redemptionis.
Sunt illi in æternum diuini iudicij prædeftinatione da-
mnati.
Defimt quxdam, naminmanuftripto duo fyfia
excift fund's
' • m ® * . I
fidem exciderunt: habemus namque
magnum depoficum fidei, & doÄrina veritatis ex diuinis
ferip tu ris, & (an£fcorum Patrum di&is, velut prefiofiim &
mul tiplicem theiauruFft diuini tu s nobis ad cuftodiam co-
meitdatum. Qjiemfine intermiffione Domino auxiliante
debemus inlpieere, extergere, pölire atque excucereac di-
ligentifiim e ieruaie.ne per incuriam&ignauiana noftraage
puluerem ibrdefcac,autjeruginevdtineis demoliatur, aqj;
malignorum Ipiriruu infidi js, velut a notfturnis & occultrs
furibus effodiatur ac diripiatuf.Quia & SelacRex -digypti,
per que figiiificatur princeps huius mundi armametarium
veri Salomonis Ipoliarequa:ntur. Ettrecenta feuta aurea
exportans, id eft ver« firmer* fidei myfterium de corde
negligentium diripiens , pro aureis *rea fabricaii eom-
peflit, vt faciat nos, quod abfit, habentes fpeciem quidem
pietatis, virtutem autem eius abnegantes. Hac id-
circo dicimus , quia peruenit adnosideft,adEcclefiam
Lugdunenfem,qu^dam fched ula ftudio fid^lium Si bono-
ruifviroriifn, qui ^Tu*fic aliorum ialutis deuote ac lau-
dabiliterfbllicitudmem gerunt inhoftram;notitiam per.
lata , atque vt ad eairi fedulb relpondcre deberCrmis attentius
Detencttda veritaieferipturâ.
tentius.coinmendata.,lnqua infu'nt,quatuor capitula ma-
lime nouarum definitionum,nuper,vi co^nperimus,in
quodam fratrumnoltrorum Epilcopomm cqnuentu tra-
(ftata.digefta arque conlcripta, veîut ad cpmprïmendam Ôc
retundendam cuiufikffi garruli ôc inquiet! hominis loqua-
çitatem, qui nouarum vtfcrtur quæftionum auidus fie in-
difciplinatus ventilator, ficalijsnon paruam perturbatio-
nem, fiefibi ipfi ærumnam miferrimæ cladis induxit.Quo-
ttum capitulorum fériés ficut ad nos perlata eft ,ira fe ba-
C A P. I.
DE V s omnipotent hominem fine peccato return
cum libero atbitrio condidit, ficin paradüb pofiiit,
queih inlamftitate iuftiti* permanere voluit: homo libero
arbitriomale vtenspeccauit&cecidit,&faftus elt majfaperditio-
nifbumanigeneris. Deusautem bonus fic iuftus elegit ex ea* i
dem mafiaperditionis fecundum pr*fcientiam fium,quos j
pergratiam pnedeftinauit advitam, 6c vitfmillis pr*defti*
nauit*terham. C*téros autem quos iuftitiaSe iudidoin
mafla perditionis reliquit jperituros pr*fciuic , fed non vt
pcrirent pnedeftinauit; pasnam autem illis, quiaiuftus eft,
pr*deftinauit *ternam: Ac per hocvnam Deipr*deftina-
tionem tantum dicimus ,qu* ad donum pertinetgrati*,
autretributionem iuftiti*. ■ '
C A P. II.
BIb e rt a te Mrarbittijjn primo homine perdidimus,
quamper ChriftumDöminum noftrum recepimus,fic
habemus liberum arbitrium ad bonum pr^uentum ficaditt-
tum gratia: Et habemus hberüm arbitrium ad malum deler
turn gratia liberum autem habemüsarbitrium quia gratia
libetatum fic gratia de corruptolanatum..
DE V s omnipotens omnes homines fine exceptione
vult fahiosfierijljcet no omnes lalueiitur.quod autem
quidam faluantur, faluantiseft donum : qubd autem quidem
pereunt, pereuntium eft meritum.
e * A ,p . IV .
GH r i sTvs Iefus Dominus nofter, ficut nullus^ homo
eft, foit velerit cuius naturain ülo alfumpra non
fuerit : ita nullus eft, fuit, vel erit homo, pro quo pafliis
non fiierit,'licet non omnes pafltonis eius myfteno redi-
mredanimtuurn. tuQr,indoah vreerfop iocmitandems apgafnliitoundiisn eeimusf icmpyreftteijr icóo.pnioonfitatem,
fèd ad infidélium fic ad non credentium ea fide
quæper human* falutis dileérionem operatur reipicitpar-,
tem : quia poculum quod cönfedum eft infitinitate noftra
fic virtute diuina, habet qüidem in (è , vt omnibus prp-
jfit, fèd fi nón bibitur, non medecifr. H*c igitur cum le-
gifièmus , fie adiunâo nobis Fratrum noftrorum., / Dep
donante, bene ftudentium, fic reAe intelligentium colle-
gio,piaficfidei attencione fingula pertraâraftè miis,gtahiter:
petculfi fic confijfi animo, vidimus in eisficScripturæian- £fltixp uceeqrtuifef iiamnaémti vAeurigtuaftetimni, r feieu beeteantidflairmao , rfiucm in P oamtrnuim Ec pcrlæe--,,
fia Catholica- receptiflimam autoritärem nouo conatu fic
aufii himis temerario impugnari : Et quantum inipfis fuit,
iraprouide atque inlblenter labelàtari* Vnde'tpla chari-
tate^prouocati fic commoniti, per quamin vno Q w M
corpore pmnes vnum %fle debemus , vt ficut Apoftolus
dicit, inuicem proie follicita finrmembra, ficfiue glotia-
tur vnum membrum, congaudcant omnia membra : hae,
inquam,chäriratis afte&ione vifium eft nobis atque com-
placuit vthæc qualiacunque fimt , ficad commonmo-
nem noftramv^c äd>eorum qui legere voluerinc ædinca-
tionem fic confirmationem, coro«jfndiofiv& lut^to,
prout Dominus afpirare dignatur, lermone lciberemus»
Bibltoth. Vet. Pam T om. 9.
iôââ
Quicquid in po dicendiihi pntauii'hiis non rioftro fenfii
aut præfiimptidhej fed mânirçliilîimis rcripturaruhi tefti*-
monijs,fiepræfatorum iàntdrum Patrum venerabili atf-
toritate firmaptes. A quorum veftigijs fic vnitate, obljt Vc
velnos, velilli quorumcharic%ce compullihæc dicimüs,
recedamus,ne abipfisdiivfietiam ab ipio Domino diuida-
mür : Qui illis fpecialiter dicit, qui vos audit me dudit y & Qui
vosjpernit me far nit. Quosnimii üm tant* in Ecclefiâ fuâ
elfevoluitgraciæôcgloria,vt confidenter cum Apoftolo
dicete poffint, itaquequi haçcfpernit, non hominem Q>er-
nit fedDominumqui etiam dedic Ipiritum fiulm lanCtum
in nobis quiqueetiam per Phinees facerdotem nobislol-
•licjte mandant,rrtantuih vtà Domino fie à noftro confe-
cio non, reçedatis ædifieato alrati præter altare Domini
Dfei noftri quod extruCtum eft ante fcabernaculum eius.
Primi iraque capituli textusfic dicit DâKs omnipotens hominem
fine peccato rettum cum libero arbitrid cotididit, & inpa-
tadifo pofuit quern in fanttitate iufittia permanere voluit, &c.
ficuVtfcuepr.g o hi,s verbis ÔC htliulcemodi uefinitioni commo-
dius fic manifeftius relppndeamus, hoc nos primum in
eis mouet , quod ablque vlla cpmmemoratione grati*
Dei ,fine qua nulla rationalis creatura ,^çiliçQC neeapgeli-,
ca nee humana Vnquam pocuir aut ppfeft vel ppterir in
iuftitia ôc lànCritate elïè , manere atque perfiftere , ira
prihaus homo definitUrliberi arbirrijàDeo conditus? atque
in pfradilb cdnftitutus, ranquam pprjpfum tantum-,
modo arDicrium Überiim in faniftitate4çiufti,ria pocuiftet
permanere. Quod in prædidis verbis Deu§^blummpdp|-
Volqifte dicicur;. Not» vt fieri poflét dono (ffa gratiie ih-i
ipirafle veladnuiftè., Hoç namque non elle plane fic Gft-I
tholicapietace definitum fic Scriptur* land* authpriCa^,!
fic bead Auguftini<jihgens difputatio, fic aliorum fiMfcp-;
fum atque orthodoxorum Patrum lucidifliuiâ definitip
eftendit. In libro quippe Genefis, vbi primo dië fiib nomine
lucis,natur* angelic* ci’eatio-intelligitur, icarfcri-
ptum e&.Et dixit Deur.pat lux:Etfafta ett lux.Et viditDetu fii-
cem, quod effet bona, ér diui fit inter lucem& tenebras appellauit-
’que lu cem, diem dr tenebras nott-. m. Si ergo hoc iuxta ft:nfiim
catholicorumPatrum de Angelis re<fte inteUigitnr difftuia,
manifeftum eft quiain verbo fiio, quodin principio erat
Deus apud Deumlconftitueut ficfecerirDeus Parer, vt ini
Angeli Jeleéti mox vt funt creati exjftereht eodemeius
verbo illuminati, & fierent lux in Domino, qui per fe ipfp
ficinie ipfis nihil aliud qu^m tenebræelïè potumènt.. Siç-
utflint vtique omnes refug* Angeli qui decepti lumine
grati* conditoris nihil aliud in ft ipfis nifi cenebr* reman-
ierunt. yndeetiamde eorum impio dominatu, vnde per
ftnguinem vnici filij Dei liberati fumus Apoftplüs diek,
Qui enpmt nos de poteftate tenebrarum, & tranjlulit iti têgttUftt
filij charttatisfua. Et alibiait : Nam & ipfeSatanastransffgurnt fil in Angelum lucis, manifefte oftendens alios efle Angelos
lucis qui Deo irçluminantç in verirate perfticerunt:
Etalios Angelos tenebrarum, de quorUsnj>riacipe Dp-
minus diçit : Et in veritate nonftetit. Fzâi hint ergo non
tantum vt éfièntialiter eflenc,fedetiam diuina gratia in-
luminante lux fic dies in Domino eflfenc. Qgi vero ex ik
la inlumi nante veritate à ceterorum focietate per fuper-
biam cçciderunc, merito tenebr* fic nox appellari me-
ruerftnt, hanclucem vidic Deus quia bonaeft, cum earn
. fibi placentem fuo iudicio approbauit tenebras aucem
illas non laudauit', quia nec approbauit : ftd tantum iufto
iudirio,vein fli^ ruin^ damnatione perfifterenc ordina-
uit. Hoc de Angelis flmétis etiam in pfalmo bftendicur
vbi didtum efcverbo Domini caelifir matifiunt,&faritu oris eius
otryis Vtrtits eorum : Nam fi per verbum Domini, icj eft yni-
, gçniti filij yjrtute'ccbli firmati funt » fic Ipiritu oris eius,
id e^t per virtutem fpiritus lànâi omnes cælorum virtu-
tes vel créât* Hint vc <|(ïènt, velfirmatæ vt in verirate perfi-
fterent claret omnmo-éos fic fpiritu Dei conditos, & eiuf
deirygratia in æterna beacitudiile folidatos. Sic fic primus
homo liberiarbitrij à Deoconditus quandiu fturo bon*
Voluntatis Dei, id eft, diuinæ grati* pcoteâus eft atq; mu-
,nicus,bearamivitamduxit cum Deo poftquam autem de
fiuVircuce pr* (umendo,fic contra creatorem ft extollendo
Ym auetfus
Mxpi; yitk
Golcjf.i.iii
t H
Pfal.ji.6.