Qui. enim mukiplicitatem a fermonis ori tribuit, A tenéatis,ex eorum, qui inter vos defundi funt,dam- netn tamqtu.
profedö cordis inopiam reprehcndit. Ac fi aperte
dicat: Abundantia fpiritus in fermone oris attol-
leris, fed fensus indigcntia coanguftaris. Pravi au-
tcm', cum reda reprehcndunt, ne ipfi qua: jufta
funt, nefcire videantur, nota omnibus bona, qua:
audiendo didicerunt, quafi incognita proferunt.
Unde 8c Baldad protinus adjungit:
N urn quid Deus fupplantat judicium dr Omnipo-
tens fubvertit quod juflum ejl ?
Hiec beatus Job nec loquens negavcrat,ncc
rcticeijsignorabat. Scd procacesquique, utdixi-
mus, etiam nota jadanter proferunt, ut loquendo
dodi videantur: contqmnunt moderatè conticef-
C A P U T
XXXVI.
Pravi doftrinæ
laudem aucujuûitihm
Dei vero eft , quia -tunc divinæ juftitiæ reditudi-
laudantubi eis nem laudant, cum fe ad gaudium incolumitas fub-
nialè^dam' levât , & alios flagella caftigant ; cum fe confpi-
nanc.’ ciunc rerum profperitate perfrui, alios adverfitate
fatigari. Nam dum perverse agunt, fed tamen fe
redos arbitrantur, hoc quod flbi profpera fuppe-
tunt, deberi fuis mentis credunt ; eoque colligunt
qubdDeus injuftè non judicat,quo quafi juftos
fe adverfitas nulla contriftat. Sed fi eorum vitam
quamlibet breviter vis fupernæ correptioiiis attige-
r it, pulfati protinus confilium divini examinis in-
crepant, quodpaulo ante incolumes admirando
præferebant, juftumque efte judicium, quod fuis
natione cognofcite : quia conditori omnium nifi «rorisarg«.
perfidia veftra difpliceret, nequaquam à vobistam || |||'* :
numerofos populos, intérim fæviente fubtraheret.
Ait enim : Etiam fifilii tui peccaverunt e i , & di-
ynïfiteos in manu iniquitatis fiia. Quafi apertè di-
cens : In iniquitatis fuie manu dimifli funt, qui vi- N
tam noftræ reditudinis imitari noluerint. Tu tamen
f i diluculo furrexeris ad Deum s & Omnipotentem
fueris deprecatus. Quia enim fe hæretici tenere lu- v e t . xxn.
cem veritatis æftimant, fandam Ecclefiam quafi in
erroris node pofitam, ad diluculum veritatis vo-
cant, quatenus 8c per cognitionem Dei, quafi per
diluculum fiirgat, 8c per precem poenitentiæ prætecere
ne credantur ex imperitia tacuifle. Sciendum B rita diluât. Si mundus dr rettus incejferis. Mun-
- 1--* -n. dus videlicet in cogitatione, redus in opéré. Sta*
tim evigiUbit ad te. Ac fi apertè dicat : Quia is
qui nunc tribulationibus tuis virtutem fuæ prote-
dionis non exerit, c quafi ab adjutorio errantis dormit.
Et pacatum reddet habitaculum juflitia tua.
id eft, præfentis vitæ contrarietates amovet , 8c
tranquillitatis protinus fecuritatem præbet. Quia
enim perverfi quique temporale gaudium fingulare
æftimant divinæ remunerationis bonum ; quæ ipfi
anxiè ambiunt, hæc aliis pro magno pollicentur.
Unde plerumque fit, ut aut amifla recuperari fpon-
deant, aut ad majora adhuc præfentis vitæ præmia
auditorum fuorum animos extendant. Quod pa-
moribus adverfatur, negant, dedivina æquitateC tenterBaldadexprimit,cùm protinus adjungit:
difputant, ad refultationis verba profiliunt, 8c cor-
repti quia deliquerint, graviùs dclinquunt. Unde
bene etiam per Pfalmiftam contra peccatoris con-
r/al.+s. ip. felfionem dicimr : Confitebitur tibi , cum bene fe~
ceris ei. Defpeda quippe vox confelfionis eft,quam
format jucunditas profperitatis. Sola autem con-
b feflio habet magni meritum ponderis’ quam b à
veritate reditudinis nequaquam feparat vis dolo-
ris , quam ufque ad judicium vocis exacuit adverfitas
teftis cordis. Non ergo mirum, quöd Baldad
divinam juftitiam laudat, qui nihil adverfi ab ea-
dem juftitia tolérât.
Hereticorum 60. Sed quia amicos beati Job, hæreticorum te-
in Ecclefiam nere {peciem diximus, libet ut paucis quomodo
fa Ve^mia^" Baldad verba hæreticorum fubreptionibus con-
gruant, demonftremus. Hi quippe dum fandam
Ecclefiam temporali corripi animadvérfione con-
c fpiciunt in femetipfis, Caudaciùs in jadantiam per-
verfæ prædicationis intumefeunt : 8c fuperni examinis
reditudinem prætendentes, profperari fe ex
meritis afferunt ; illam verb affligi dignis retribu-
tionibus atteftantur : 8c verbis blandientibus fu-
breptionis adimm protinus inter dolores quærunt,
a atquc aliorum vitam, d exprobratis aliorum mor
In tantum, ut f i prior a tua fuerint par va, dr no- Verf. 7.
vifsima tua multiplicentur nimis. -
61. Si verb habitaculum juftitiæ, confilium men- C aput
tis vocat, afflidis catholicis errorum magiftri pa- XXXVIII,
catum habitaculum juftitiæ promittunt : quia fi eos QH'd pg£,!$
ad fua pertrahunt, profedo à contentione con-
ticefcunt. Namque h i, qui trahi ad perverfa po-
tuerunt, tanto jam tranquilliùs temporali pace
quieti funt quanto longiùs ab æterna feparan-
tur. Opes quoque intelligéntiæ fe fequentibus
crefcere {pondent. Unde &c fubdicur : In tantum,
T) ut f i prior a tua'' fuerunt par va, & novifisima tua
multiplicentur nimis. Sed quia eorum verbis non
facilè creditur, quoniam fæpe vita contemtibilis
demonftratur, antiquorum patrum (ententias proferunt,
earumque reditudinem in argumentum
fui erroris infledunt. Unde &: fubditur :
Interroga enim generationem prifiinam , & di- y'erf. t.
ligenter invefiiga patrum memoriam.
65. Generationem priftinam, ac patrum memo- C aput
riam nequaquam vidêri, fed inveftigari admonent : XXXIX.
quia hoc in canolunt confpici, quod liquido cun- R s c. x«»-
dis parer. Nonnumquam verb more bonorum, Ant^uor“^
quæaam moraliter docent, & qualiter ex præteritis rUatc'abntcQtibus,
feriunt, ac fi illi jam juftè defundi fint, qui £ præfentia colligantur, infinuant : arque ex his quæ tur^
de Deo credere digna noluerunt. Unde Baldad
Suhites,poftquam divinam juftitiam protulit, illico
adjungit:
Verf. 4. s. Etiamfi filii tui peccaverunt e i, & dimifit eos
in manu iniquitatis fua : tu tamen f i dildculo
fiurrexeris ad Deum, & Omnipotentem fueris deprecatus
: f i mundus & rettus incefferis, fiatim e-
vigilabit ad ie , dr pacatum reddet habitaculum
jufiitia.
C a pu t 61. Ac fi afflidis catholicis errorum prardicatores
X X X VII. dicant: Vita: veftra:providece, & quam perverfa
Populorum ab ^ . . . . . .
ilia aifeiflio- * Pene omnes, fermonis ons tribuit.
k Editi a veriutis reclitudine.
c Expunxit Coccius in femetipfis , aliis edir. errantem fequentibus
& turn mfs. turn vet. edit, minus coofuleatibus. German, habet/?/»*-
tip fis pro femetipfis.
jama noftris oculis pertranfeundofubtrada funt,
quam nulla fint qua: videntur, demonftrant. Unde
&C adhuc fubditur :
Hefierni quippe fumus , dr ignoramus quoniam yerf. 9.
ficut umbra dies nofiri funt fuper terram.
64. Generatio itaque priftina interroganda pro- C aput
ponitur, ut tranfire tempus vita: prarlentis ficut £
umbra monftretur: quia videlicet fi ea qua: erant, Qu*jamt»'
8c jamtranlada funt, ad memoriam reducimus, la^al“ntnof
patenter agnofeimus quam celeriter hoc quoque cclerficrc«'
fugiat, quod tenemus. Sxpe verb hxretici eof- rafinttranii«
tura.
i Sditi, vitam exprobrantes. Scquimur mfs. Corb. Germ, ac Norm.
A pud Barthol. & Rembold. i y 18. corrupte legiturmorfibust pro mor-
tibsts.
* Gemct. quafi adadjuterium.
dem
,APUT
fsAPUT
■ XLII.
Hpocritabo-
SSpun 0 per um
dem nobifeum patres, quos veneramur laudant: Aneris , incremcntum damnationis ; quia irrigati
fed inrelledu depravato, ipfis nos eorum laudibus frudum non ferunt, fed fuh viridiratis colore va-
imp.ugnant. Unde 8c adhuc fubditur : cui in altum Crefcunt. Quqs bene per Evangelium
Ipfi docebunt te : a loquentur tibi, dr de corde fiuo Veritas exprimit, dicens : Multi dicent mi hi in ilia snatth. 7.21.
profèrent eloquia. die '. Domine , Domine, nonne in nomine tuo pro- ■
65. Notandum quod luperiiis dixerat : Spiritus phetavimus, dr in nomine tuo damonia ejecimus ?
multiplex fermonis oris tui : nunc verb redudis dr in nomine tuo virtutes multas fecimus ? Et tunc
t_-_- 1...... - • -"ggjgUffi- " cqnfitebor illis, quia numquam ad memoriam patribus,dicit : De corde fiuo profe- novi vos fdifie dite
rent eloquia. Ac fi vitam fandæ Ecclefiæ hæretici
deteftantes, dicant : Mukiplicitatem fpiritus in ore
habes, in corde non habes. Sed illi contra te au-
diendi funt, qui verba ex corde proferentes, re-
d a vivendo docuerunt. Sæpe aucem praui, dum
fuæ vicium tortitudinis ignorant, audenter alio-..
rum reditudinem lacérant: cumque contra bonos g
fibi audoritarem increpationis arripiunt, aut ea
bona proferunt, quæ non videndo, fed audiendo
didicerunt ; aut ea aliis mala mentientes ingerunt,
quæ ipfi committunt. Sed cum ea bona proferunt
quæ fervare contemnunt, feiendum eft quia plerumque
veritas fie per ora adverfariorum fonat, ut
a me qui operamini iniquitatem. Scirpus igitur vel
caredum' fine aqua non vivic , quia nimirum hy-
pocritæ non nifi ex fuperno munere viriditatem
bonæ operationis accipiunt : fed quia hanc in u-
fum propriæ laudis arripiunt, in aqua quidem vi-
rides fed tamen inanes crefcunt.
6j . Bene autem fubditur : Cum adhucfit in flore, Correptionis
nec carpatur manu ', ante omnes herbas arefeit. Scir- cftimpaciens.
pus in flore , eft hypocrita in laude. Acutis verb
angulis furgens carcdum , manu non carpitur ;
quia exafperatis per arrogantiam fenfibus , de pra-
vitate fua hypocrita corripi dedignatur. In flore
fuo manum carpentis incidit : quia in laude hy-
«orum linguam movens , vitam feriat ; quatenus pocrita pofitus, f ne hune quifquam corripere au-
culmenreditudinis loquentes 8c ignorantes, ipfi deat,afperitate fua protinus vitam corripi’entisfe-
&: verbisjudices, 8c fadis accufatoresfianc. Unde car. Sandus namque non efleappétit, g fedvo-
Baldad mira quidem contra hypocritas fubdit, fed cari : 8c cum forcalfe corripirur, quafi in opinionis
mucrone verbi fe impetic : quia fimulator juftitiæ, gloria detruncatur. Deprehenfum fe in pravicare
nifi ex aliquantulo ipfe eflet, docere juftum ne- irafeitur, loqui fibi redarguentem prohiber : quia
quaqûam tanta temeritate præfumeret. Et qui- velut in occulto vulnere tadus dolet. Qualis imdem
fortia funt valde quæ dicit : fed hæc ftultis, ^
non autem fàpienti ; pravis, non redo dicere de-
buit : quia 8c vecordem fe afferit, qui hortis fi-
tientibus , in flumen aquam fundit. Sed intérim
poftponentes cui dicitur, penfemus fubtiliter quid
dicacuriutnos prolata inftruant, quamvis meritum
fui audoris impugnent. Sequitur :
Numquid b virefiere potefi feirpus abfque humore,
aut crefcere carettum fine aqua ?
Cui Baldad feirpum, vel caredum comparer,
ipfe protinus aperit , cùm fubjungit :
Cum adhuc fit in flore, nec carpatur manu, ante
omnes herbas arefeit : fie c via omnium qui oblivif
cuntur Deum, dr fie s hypocrite peribit.
peritis innotuit, talis vult ab omnibus æftimari;
8c paratior mori, quam corripi, redargutionede-
terior redditur, h quia quafi diræ pereuflionis æfti- k
mar jaculum, puritatis verbum. Unde exafpera-
tus protinus in contumelias furgit, 8c quæ mala
exaggeret contra vitam correptoris, inquirit. De-
monftrare longe incomparabiliter reum reprehen-
forem fuum defiderat, ut innocentem fe non fuis
adibus, fed alienis criminibus oftendat : ira ut fæpe
homo redargutionis aliquid fe dixiffe poeni-
teat, 8c quafi à carpentis manu , fie à corripien-
tis animo quidam, lit ita dixerim, fanguis moe-
roris currat. Unde bene per Salomonem dicirur:
Noli àrguere deriforem, ne oderit te. Neque enim Prov. p. sj
66. Scirpi ergo vel caredi nomine, hypocritæ D jufto timendum e ft, ne derifor cum corripirur ,
vitam fignat, quæ fpeciem quidem viridiratis habet,
fed ad humanos ufus d frudum utilitatis non
habet ; quæ fterilitate operis arida permanens, fo-
lo fanditaris colore viridefeit. Sed neque fine humore
feirpus, neque fine aqua caredum proficit :
quia hypocritarum vita ad bona opera infufionem
quidem fiipemi muneris percipit , fed in cundis
quæ agit, excerioreslaudes appetens, à frudu per-
ceptæ infufionis inanefeit. Sæpe namque mira fi-
gnorum opera faciunt, ab obfeffis corporibus fpiconcumelias
inférât; fed ne tradus ad odium, pe-
jor fiat.
68. Inter hæc feiendum eft, quod juftorumbo- in bonisopc-
na, quia ex corde Incipiunt, ufque ad præfentis
vitæ terminum crefcunt : Hypocritarum verb opera,
quia nequaquam funr in occulto radicata, fæpe
ante deficiunt, quam præfens vica finiatur.
Nam plerumque ftudio facræerudirionisinfiftunt:
8c quia hanc non præparandis meritis, fed promc-
rendis favoribus inquirunt, ftatim ut judicium
ritus pellunt, & per prophetia: donum, ventura humame laudis arripiunt, & per hoe gratiam tran-
quxque feiendo prjeveniunt, fed tamen a largito- fitorii profedus aflequuntur , tota mente fseculare
tot munerum , cogitationis intentione aivifi iribuscuris inferviunt, atque a facra fundituseru-
funt: quia per ejus dona, non ejus gloriam, fed ^ ditione vacuantur; 8c agendo poft indicant, quan-
proprios favores quarrunt : cumque per accepta turntemporalia diligant,qui fola priusarernaprxc
bona in fua laude fe elevant, ipfis muneribus cofl-
tra largitorem pugnant. Inde quippe contra dan-
tem fuperbiunt, unde ei ampliüs humiles eflt de-
buerunt. Sedeo eos poftmodum diftridiSrfen-
tentia percutit, quo nunc fuperna bonitas 8c in-
gratos largiüs infun4k. Fitque eis amplitudo mu-
* In mis. Reg. Germ. Corb. Germ: defidcratur loquentur tibi.
A Ita Norman. & pene omnes, cui left, fayct iterata viridiratis men-
tio. In editis legicur, vivere.
c Corb. Gcrm.‘'WE*,
* Nonnulfi mis. frudum humilitatis.
.* Gemct. & Germ, tumque percepta bona in fua laude levant. Lvr.
Tom. I.
dicabant. Plerumque autem afiumtæ {peciem ma-
turitatis oftendunt ; quiete filentii, longanimitate
patientiæ,continentiæ vi.rtute decorancur : fed cum
per hæc quæfiti culmendionoris atrigerint, cumque
fibi jam reverentia à cundis impendicur, protinus
fe in lafeiviam volupcatis fundunt, 8c bona fe non
Bigot. Utic. Vindoc. cumque per accepta bona & c. fe elevant , quo* fe-
guimur.
1 Norm. & Germ .fi nunc.
s Ebroic. fed videri. Utic. utramque leftionem Kabet.
h Vindoc. quia-quafi de ira percujfionis, Gemct. quia quafi i t reptr-
cujfionis.